Karei vanFruchten (80) mist
verschrikkelijk veel oude adressen
Omwegen
Politie zou
bijstand bij
wedstrijden
kunnen staken
EetdóeSotvtotfit
Verontreiniging wijk toegelicht
BURGEMEESTER WAAL
WAARSCHUWT KNVB:
BEIDEN/REGIO
VRIJDAG 16 NOVEMBER 1964 PAGINA S
EEN GRONINGSE OUD-LEIDENAAR KWAM MET VERDWENEN FEITEN EVEN OP DE BASIS TERUG
B
Wat doe je als oud-Leidenaar
/an 80 jaar die al „eeuwen"
n het Groningse Veenwou-
len woont en op die hele af
stand heeft meegeleefd met
et 75-jarig jubileum van de
Leidse Courant? En die nog
teeds heimwee heeft naar de
stad van zijn kleuterjaren'
Wel zo iemand bestaat. Hij
jheet Karei J. van Fruchten.
kluctvan de week nam hij 's mor-
jg'jsseugens om een uur of half ne-
waarigen de trein moest in
chwelutrecht een half uur wach-
r wordten op „een Leidenaar", zoals
'ginnéde trein naar Leiden wordt
weg «aangeduid en vier uur la
ten titter stond hij bij de redactie
017jfvan deze krant op de openge
broken Apothekersdijk. Als
natuurmens is hij ook verzot
;op Schiermonnikoog en hij
ziet graag de zon in het oos
ten boven de zee opkomen
lat moet dan inderdaad aan
nnedfó oostkust van Schiermon-
•eiz /-ijnikoog zijn maar hij had
irdt heT V°1°P een dag reizen voor
over om zijn oud-stadgenoten
te komen vertellen, dat hij
Leiden nog steeds mist; „En
dan toch vooral het winkeltje
op de hoek, anno 1909!"
De stadhuisbrand op 12 februari 1929 staat Karei van Fruchten, thans een Leidse Groninger, nog steeds in het geheugen gegrift.
kruidenier, hoek Willem
straat, firma Fontein, kruide
nier Haven, Timp, Haarlem
merstraat, Schip aan Boord
(een bar mooie naam, die
dank zij Napoleon I in onze
Burgerlijke Stand werd vast
gelegd), Korevaarstraat, Piet
de...Gruiter (De Gruyter, Ka-
rel), Maarsmansteeg en Haar
lemmerstraat en hoek Kore-
vaarstraat-Hogewoerd. Ja
wel, De Gruyter uit Den
Bosch sneuvelde en masse,
odk in Leiden; en dat deden
ook die tien procent en bete
re waar: het was gewoon een
schietgebedje dat onze huis
vrouwen wekelijks opzegden.
Aan haar heeft het niet gele
gen, dat Piet z'n portie aan
Fikkie moest geven. Of mis
schien lag het toch wel aan
die moeders, tijdens die su-
per-macro-economische om
wenteling van tientallen ja
ren geleden.
Karei van Fruchten. Ik sta
nog steeds verstomd over z'n
inzet: een dag reizen om bij
de L.C. zijn Litanie van Alle
Zalige Leidse Verdwenen
Hoekjes te komen reciteren.
in de geest vergoot hij
tranen om al dat vergankelij
ke: Van de Kamp, Hooi
gracht, Van Dijk, „Gerredou-
straat", Hemmes, Levendaal
hoek Kraaierstraat 1 cent
zoethout Arends, kruide
nier met bakfiets, Gere-
gracht, Coöp. De Vooruit:
Haarlemmerstraat, de Kooi,
Herenstraat hoek Drie Octo-
berstraat, Sophiastraat; Coöp.
De Eendracht, Oude Heren
gracht, Coöp. Ons Doel,
Haarlemmerstraat, Matze,
Hogewoerd en Morschstraat,
H.Vegt, Hoge Rijndijk hoek
Rijndijkstraat. Pfff...
Gerredoustraat"
Karei J. van Fruchten, die
maar niet kan vergeten dat
hij een Leienaar van de oude
stempel is, was zowat aan het
einde van zijn Leidse Latijn.
„Ik heb me verder suf ge
peinsd, maar ik kwam er
verder niet meer uit, hoezeer
me dat ook spijt. Want er zijn
nog tientallen neringen
waarvan de namen ontbre
ken, of die me ontschoten
zijn. Ik ben ook veel namen
vergeten, zoals aan de Haver
zaklaan, de Janvossensteeg,
de Oostdwarsgracht, Waar-
dstraat hoek Zijlsingel, Oude
Varkenmarkt hoek Doelen
gracht". En kijk, hier heb je
met een oprechte Leienaar te
doen. Iedere niet-Leidse ster
veling zou het hebben over
de Oude Varken-s-markt; dat
ligt net zo gemakkelijk in het
spraakgebruik als het lekker
doorrollende Pieterse, in
plaats van dat „remmende"
Pieters. Maar het is en blijft:
de Oude Varkenmarkt. Dat
staat bij Karei taalzuiver in
het geheugen gegrift. Of
schoon hij het wel steeds con
sequent over de „Breed-
straat" heeft. En dan dat
prachtige, sinds de jongens-
kiel vastgeroeste „Gerredou
straat"! Maar, om aan het
verhaal een eind te breien:
Karei van Fruchten (in Lei
den wonen, althans volgens
het telefoonboek, nog drie
lieden met de naam Van
Fruchten), zou nog wel uren
door kunnen gaan. En hij
deed daartoe ook enkele po
gingen. Hij wilde zeker nog
een tijdje praten over de Jan
vossensteeg en over de Rijn
straat. Maar de „audiëntie"
had haar grenzen. „Ja, een
oud-Leidenaar van 80 jaar
mag er dan enkele van die
oude toestanden ontgaan zijn,
maar hij weet er nog genoeg
van!!" De oude heer Van
Fruchten droomt in Veen-
wouden nog steeds over het
oude Leiden, maar hij zoekt
ook „familie". Dit betekent,
dat hij eveneens uitgebreid
met z'n stamboom bezig is.
Hij nam ook een stapel kran
tenknipsels mee, over Leiden
natuurlijk; de stadhuisbrand
en zo. Als het maar Leids is:
„Dat vinden de mensen
leuk!" In elk geval is Karei
van Fruchten niet vruchte
loos naar Leiden teruggeko
men. Al was het maar voor
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zoii willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.
Hoor Ton Pieters
LEIDERDORP Het ingenieursbureau DHV brengt binnen
kort rapport uit over de omvang van de verontreiniging van
grond en grondwater in het oude centrum van Leiderdorp.
DHV heeft hier een nader onderzoek verricht. Het gaat om de
tuinen van de bewoners van het Van Leeuwenpark 1 tot en met
43, de Kastanjelaan 1 tot en met 5 en de Eikenlaan 1 tot en met
10.
Voor de bewoners wordt een voorlichtingsavond gegeven op
woensdag 21 november om 20.00 uur in het gemeentehuis aan de
Statendaalder in Leiderdorp. Vertegenwoordigers van de ge
meente, de provincie en DHV zullen de zaak toelichten. Ook
kunnen er vragen worden gesteld. Het is mogelijk het rapport
woensdag vanaf 13.00 uur en vanaf 19.00 uur in te zien.
Uit een voorlopige uitkomst van het onderzoek bleek onlangs
dat vooral de tuin van het adres Van Leeuwenpark 17 en de
grond daarnaast ernstig verontreinigd was. Daar werden de stof
fen tetrachloorethyleen, trichlooretheen en chloroform in de bo
dem aangetroffen." In de rest van de wijk zou de verontreiniging
erg meevallen.
LEIDEN „Ik acht het
niet ondenkbeeldig dat de
bijstand die de politie
moet levereil bij voetbal
wedstrijden zo'n omvang
aanneemt, dat wordt be
sloten deze te staken om
dat het gewone werk er
onder lijdt". Met deze
waarschuwing aan het
adres van de KNVB
maakte burgemeester C.
Waal van Deventer giste
ren in een gastcollege aan
de Leidse universiteit dui
delijk dat het hoog tijd
wordt dat de voetbalbond
het geweld bij voetbal
wedstrijden serieus gaat
aanpakken. Waal verbood
onlangs de wedstrijd Go
Ahead Eagles - Feijenoord
op zaterdagavond, omdat
hierdoor de openbare orde
verstoord dreigde te wor
den.
Waal liet er gisteren geen on
duidelijkheid over bestaan dat
hij de voetbalbond als eerst-
veranwoordelijke voor de
gang van zaken bij voetbal
wedstrijden beschouwt. Een
voetbalbond die naar zijn me
ning deze verantwoordelijk
heid onvoldoende waarmaakt.
„De KNVB ontkent het belang
van de openbare orde en
dringt de geweldspiraal alleen
maar op", aldus Waal Hii
wees er op dat de voetbalbond
nauwelijks tot praten geneigd
was loen hij deze voor een ge
sprek uitnodigde over ver
plaatsing van de wedstrijd die
later verboden zou worden.
Waal zei een goed gesprek met
de KNVB verwacht te hebben.
Het geschil juridisch uit te la
ten vechten met de kans op
verlies, zou immers tot gevolg
kunnen hebben dat burge
meesters zich voortaan met
het wedstrijdprogramma gaan
bemoeien.
Vee
De burgemeester van Deven
ter toonde zich, zonder hun
aggressie ook maar enigszins
te willen goedkeuren, begaan
met het lot van geweldadige
voetbalsupporters. De wijze
waarop zij in bussen en trei
nen en door politieagenten
omringd naar de stadions wor
den vervoerd, getuigt volgens
Waal van „een politiestaatach
tig karakter waarbij men zich
dient af te vragen of de per
soonlijke vrijheden niet in het
geding zijn'Waal over de
supporters: „Zij worden be
handeld als vee. het lijkt wel
of ze naar een concentratie
kamp worden vervoerd. Je
moet je afvragen of je op deze
manier de aggresiviteit niet
zelf uitlokt Er is een grens
van wat ie met supporters
kunt doen'Hij waarscnuwde
bovendien voor stigmatisering
van de supporter. Zo langza
merhand zou een sfeer ont
staan zijn waarin het in de
buurt van een voetbalwed
strijd met een biertie in je
hand staan, al als heel dubieus
wordt beschouwd.
Oplossingen voor het geweld
rond de voetbalvelden had
Waal ook niet voorradig. Hij
adviseerde de KNVB zich
maar eens wat meer in de ach
tergronden van het geweld te
verdiepen. Het gezag zou na
drukkelijker bii het voetballen
kunnen worden betrokken
door een meldingsplicht van
wedstrijden zoals bij de
monstraties te gelasten of
via een stelsel waarin voor het
spelen van een wedstrijd een
vergunning dient te worden
aangevraagd. In het kader van
de deregulering volgens Waal,
een minder aan te bevelen op
lossing, die echter wel het
voordeel biedt dat over de
aanvraag inspraak aan de be
volking verleend kan worden.
Het vergoeden van de onkos
ten van de politie door de
clubs, wees Waal van de hand.
Niet alleen omdat de Neder
landse clubs dan subiet failliet
verklaard zouden kunnen
worden maar vooral omdat
„voor veiligheid niet betaald
dient te worden. Het is nu
eenmaal de taak van de politie
de orde te handhaven'Eén
zaak was voor Waal maar al te
duidelijk: de geweldspiraal
rond de voetbalvelden dient
snel doorbroken moet worden.
Waal: „Nog meer geweld toe
passen is niet alleen slecht
voor de samenleving maar ook
voor het voetbal".
GERT VISSER
Met bijdragen van
Frank Buurman,
Willem Buijteweg,
Marcel Gelauff,
Astrid Schoordijk en
Gert Visser.
'Stadswerk' liet bezorgen
waarin opgenomen een inter
view met zijn persoon. Peters
laat in het interview weten
dat zijn eigen socialistische
fractie „niet zuiver in de leer
is" wanneer het om verkeers
beleid gaat, dat coalitiepartner
VVD steeds maar weer loopt
te „pielen" over parkeerplaat
sen en dat er een links meer
derheidscollege dient te ko
men. En passant vermeldt de
wethouder ook nog even, dat
er op de Breestraat éénrich-
tingverkeer moet worden in
gesteld.
Het is de eerste maal dat de
drukproeven van het voor
lichtingsblad openbaar wor
den gemaakt. Het is dan ook
geen toeval. Vandaag verga
dert Peters' commissie ruim
telijke ordening over de be
groting. „Wat is nu leuker
dan dat tijdens de vergade
ring de plaatselijke dagbladen
met daarin wat boute citaten
uit mijn interview worden
opengeslagen", moet Peters
gedacht hebben.
Amper een week geleden had
onder leiding van de „open
hartige'.' Peters een persconfe
rentie over de parkeernota
plaats. Peters, gevraagd naar
zijn standpunt over de ver-
keersontwikkeling op de
Breestraat, liet toen weten
daar nog geen afgeronde me
ning over te hebben. Op dat
moment had zijn interview
met 'Stadswerk' reeds plaats
gevonden, blijkt nu. Op zich
moet een wethouder zelf
maar weten hoe hij zijn coali
tie- en fractiegenoten tegen
zich in het harnas wil jagen.
Maar dat hij de openbaarheid
van zijn beleid wil behouden
voor zijn eigen voorlichtings
blad, is bedenkelijk. Hij zou
toch beter moeten weten: hij
promoveerde immers nog niet
eens zo heel erg lang geleden
op een werkstuk over de rol
van de pers en de persvrij
heid.
(Honden)Poep (1)
Dat VVV-directeur W. Ro
vers in Noordwijk graag een
van zijn vele stokpaardjes be
rijdt, is bekend. Afgelopen
week probeerde hij het nog
maar eens in een vergadering
van de commissie toerisme.
Maar liefst twee van zijn on
derwerpen kwamen aan bod:
een bewaakte fietsenstalling
aan het strand en openbare
toiletten op de boulevards.
Dat laatste is te duur, zo liet
de gemeente deze zomer al
weten, maar toch bracht de
VVV-directeur maandag een
onschuldige toehoorder op
een briljant idee toen hij als
toevoeging sprak over de Bel
gische badplaats Blankenber
gen die tot de schoonste van
dat land is uitgeroepen. Daar
heeft men het „hondenpoep
probleem" opgelost door be
zoekers een doosje te over
handigen waarmee men op
eenvoudige wijze de faecalièn
van zijn viervoeter van de
stoep en strand kan verwijde
ren. Rovers stelde voor zoiets
ook in Noordwijk in te voe
ren. Een idee ter vervanging
van het te duur geachte open
baar toilet?
(Honden)Poep (2)
Er bestaan ook luxueuzere
manieren om de uitwerpselen
van honden uit het strand- of
straatbeeld te verwijderen. In
Japan is daarvoor een geraffi
neerd apparaat ontwikkeld.
Niet zo vreemd, omdat in Ja
pan hoge boetes staan op het
(laten) deponeren van uit
werpselen. De zogenaamde
„Afterdog" is een hermetisch
sluitende kunststof grijper,
aan de onderkant met slijtvas
te stalen randen afgewerkt,
die met een knijper in het
handvat geopend en gesloten
kan worden. Met dit fraai ge-
styleerde apparaat kan de
hondepoep eenvoudig worden
opgepakt om later op een
meer toepasselijke plaats te
worden weggewerkt. Deze
„strontschepper'' kost ƒ69,50,
en wordt op de markt ge
bracht door het bedrijf Tech-
nag Leiderdorp. Dat het uit
gerekend een Leiderdorps be
drijf is dat met de Afterdog
komt is eigenlijk niet zo ver
bazingwekkend. Deze ge
meente staat bekend om haar
krachtige optreden tegen hon
denbezitters die hun huisdier
onaangelijnd laten rondlopen
op plaatsen waar dat niet
mag. Als er ook in Nederland
een wet tegen hondepoep op
straat wordt aangenomen, zal
Leiderdorp ongetwijfeld in de
uitvoering ervan voorop lo
pen.
Ondernemers (1)
De Stichting Leidse Binnen
stad (SLB) lijkt ten dode op
geschreven. Niet alleen wordt
deze stichting gekweld door
de zoveelste bestuurscrisis,
maar een belangrijk deel van
de gemeenteraad heeft er
maar weinig vertrouwen in
dat er met de jaarlijks ter be
schikking gestelde 16.000 gul
den gemeenschapsgeld door
de SLB iets zinnigs wordt uit
gespookt. Wat men de laatste
zinnige daad van de getroffen
stichting zou kunnen noemen,
had reeds meer dan een jaar
geleden plaats. Een met veel
bombarie aangekondigde par
keernota zag in de zomer van
'83 het licht, maar moet al
spoedig in een stoffige bu
reaula zijn verdwenen. Nie
mand heeft er tenminste ooit
nog wat van vernomen. Los
daarvan bracht de Stichting
nog een handvol bezwaar
schriften uit die echter ver
dacht veel gelijkenis vertoon
den met de schrijfsels van de
Kamer van Koophandel. Die,
om de overeenkomsten zoveel
mogelijk te verhullen, meestal
enkele dagen eerder werden
verstuurd. De Leidse PvdA is
het zolangzamerhand zat en
heeft er zelfs een ruzietje met
de VVD voor over om de sub
sidie stop te zetten. Ruzietje.
ach. ook VVD-wethouder Jos
Fase heeft al te kennen gege
ven niet te beroerd te zijn
haar liberale achterban in de
SLB financieel in de kou te
laten staan, wanneer de ru
zietjes niet snel worden opge
lost.
Ondernemers (2)
Ook bij andere (niet gesubsi
dieerde) ondernemersorgani
saties rommelt het. 'Leiden
Leeft', in april met veel bom
barie in het leven geroepen,
lijkt te zijn ingeslapen of te
zijn geannexeerd door de win
keliersvereniging Haarlem
merstraat. welke laatste orga
nisatie blijkens geruchten ook
al niet meer zo floreert als
voorheen Het KNOV en 'Lei
den Leeft' geven nagenoeg
gelijktijdig persconferenties
en menen elkaar daar publie
kelijk te moeten beconcurre
ren. Het is op z'n zachtst ge
zegd opmerkelijk dat het ob
ject van de ontevredenheid in
ondernemerskringen, het ge
meentebestuur. er in de per
soon van Jos Fase aan te pas
moet komen om de dames en
heren ondernemers eens na
der tot elkaar te brengen. On
dernemend Leiden zou er
goed aan doen, eindelijk eens
een geoliede organisatie op
poten te zetten, die in staat is
met de gemeente te onder
handelen Bizar eigenlijk: ja
renlang leek het wel goed te
zitten met die ondernemersor
ganisaties. Dat was in de tijd
dat men zich bijna dagelnks
tegen de gemeente afzette. Nu
men een verstandiger koers
heeft gekozen, niet voortdu
rend meer klaagt maar de za
ken positief benadert, lijkt
men ingedut of stervend.
Spraak verw arring:
..Gaarkeukenminima". (Door
het Leidse. onafhankelijke
communistische raadslid Jan
Brands). In een lang betoog
tijdens een saaie gemeentelij
ke begrotingsbehandeling
leuk om de aandacht te trek
ken. Bedoeld wordt: Mensen
die als gevolg van het huidige
kabinetsbeleid de komende
jaren van een nog lager inko
men zullen moeten zien rond
te komen dan de huidige mi
nima. echte minima en meer
jarige echte minima.
int
'aren
ergti
Openbaarheid
Vethouders van de gemeente
md t -eiden leggen tegenover re-
ie-Ri, facteur Reinout van Gulick
iestei 'an het gemeentelijk voor-
•int o ichtingsblad een opmerkelij-
ce openhartigheid aan de dag.
In november 1981 liet toen
malig wethouder Cees Waal
midden in de begrotingsbe
handeling van de gemeente
raad het toengeheten 'Binnen-
'idsblad' uitbrengen waarin
i ^-pgenomen een interview met
vloei hem dat de kop droeg „Soms
aal ^vertel ik volstrekte onzin in
de raad, maar dan wordt er
helemaal niet op gereageerd".
Onnodig te vermelden dat
deze uitspraak voor de nodige
beroering in de gemeenteraad
borgde. Gisteren was het wet
houder Jit Peters die op de
redakties van de plaatselijke
kranten de drukproeven van
het soortgelijke periodiek
/er e^Het js niet bij dat verdwenen
Na eeUwinkeltje op de hoek" ge-
ntehujijieven; bejaarde Karei kwam
alf c/r<met nog veel meer „hoekjes"
vereniaanZetten. Of hij ze even al-
ide w*iernaai mocht opnoemen. En
>aar hdaar ging het dan, als in een
[„memento mori" en in Ka
reis eigen spelling. Ach, ze
j komen nooit meer weerom....:
Kaatje en Pietje, Zuidsingel
hoek Oranjegracht. Kluivers,
5^ce^aldaar; Firma van Ameron-
gehm ëen' Hogewoerd en Haarlem
merstraat, De Gouden Bal,
hoek Korte Mare en Lange-
gracht; gebr. Boef, Volmolen
gracht; firma van Temsen,
Alooglandsekerksteeg, Eige-
man, splitsing le en 2e Haar-
'emmerstraat; firma Kelder,
ireedstraat hoek Mooijapik-
eeg, Alex Meijer, spec, in
Koffie en Thee; J.W.Rotte-
Breedstraat hoek
.--hoolsteeg; J.de Ru, Noord-
eigeögjncje Karei van Fruchten
heeft zich, met z'n 80 jaren
'twga-bijkans lam zitten pennen; in
grote, bijna onleesbare hane-
poten, en daarom zal men mij
wel excuseren als er bokjes
geschoten worden. En we
zijn pas op de helft.
trede
Leidse Groninger mist
veel meer: Rodenburg
aan de Nieuwsteeg, de firma
rulder en Zn., Nieuwsteeg.
'erdwenen ook zijn Minne-
Haarlemmerstraat, La
an, Nieuwe Rijn, tegenover
Kraaierstraatbrug, Ver-
kouw en Stokhuizen, Nieuwe
Rijn hoek Beschuitsteeg
Karei van Fruchten heeft
zichzelf ervan overtuigd, dat
dit alles er niet meer is. En
i hij treurt om het verlies van
vifamide firtna Ouwerkerk, spec, in
ku\grutterswaren, de Vos, Groe-
twikk nesteeg. Hoppenbrouwer aan
avoftde Oranjegracht, Rodenburg,
ntsch Haarlemmerstraat ik
um. fldacht nog even: Ho Karei,
stop kerel, je gaat in de fout,
nee hoor, er waren
zoveel Leidse Ro-
in de dagen die
weerom komen.
gaat Karei, met de
gaten die in zijn Leidse
rauma gevallen zijn: de
Biesot, spec, in Ontbijt-
slechts 30 cents, Sierat,
