TAFEL Engelse Kerk stemt voor vrouwelijke priesters lïïïïTI Van roep om deugdzaamheid tot disco ftzidóe (SkHt/tatwrc kerk wereld Meer contacten kunnen racisme voorkomen brieven lezers weer 7 17 ACHTERGROND Ceidóc Soman t VRIJDAG 16 NOVEMBER 1984PAGINi %EII EO-bijeenkomst in Haags Congresgebouw: „Kies voor leven' Onder het motto „Kies voor leven, oproep tot inkeer" houdt de Evangelische Om roep op zaterdag 17 november een bijeenkomst in het Con gresgebouw in Den Haag. Een groot aantal sprekers, onder wie het GPV-kamerlid Schut- Eva den Hartog van het Leger des Heils, me vrouw M. Neele van de Vere niging Bescherming Ongebo ren Kind en prof. dr. N. Arts, hoogleraar gynaecologie, zal ingaan op ethische, politieke en geestelijke ontwikkelingen in ons land. „Veel Nederlan ders maken zich ernstig zor gen over hun toekomst en over die van hun kinderen", aldus de organisatoren. „Tal van ethische begrippen ver dwijnen. Er wordt geen reke ning meer gehouden met bij belse normen. Te lang hebben christenen te weinig van zich laten horen. Nu worden zij opgeroepen blijk te geven van hun zorg". De muzikale om lijsting is zaterdag in handen van de groep New Wine en de zangeres Lea de Boer. De bij eenkomst vangt aan om tien uur 's morgens en gaat door tot half vijf 's middags. De toegang is vrij. Weinig zondaars worden meer gered na de eerste twintig minuten van een preek. De synode van de Engel se staatskerk heeft zich gisteren in een histori sche beslissing uitgespro- ken voor het openstellen van het priesterambt voor de vrouw. Er waren 307 stemmen vóór en 183 tegen. De uitspraak heeft geen definitief karakter. Een lange weg moet nog worden gegaan voordat de eerste vrouw de pries terwijding zal kunnen ontvangen. Op zijn vroegst zal dit in 1990 zijn. De synode verwierp in haar beslissing het advies van dr. Robert Runcie, aartsbisschop van Canterbury en primaat van de Kerk van Engeland, te wachten met de wijding van vrouwen omdat de tijd daarvoor nog niet rijp zou zijn. Hij wees erop dat het de plicht is van de Kerk van Engeland niet zodanig te handelen „dat dit hard en onbroederlijk overkomt op brede lagen van de rooms- -katholieke samenleving waarmee wij de grondwaar heden van het geloof delen". Behalve de gevolgen voor de oecumene met rooms-katho- lieken en orthodoxen speelde gisteren ook de vraag mee wat de consequenties zouden zijn voor de eigen kerkeen- heid. Dr. Runcie was daar over zo bezorgd dSt hij het niet verstandig vond te stem men voordat er wat meer overeenstemming over de wijding van de vrouw tot priester zou zijn bereikt. Er dreigt nu splijting in plaats van verzoening op dit punt, denkt dr. Runcie, die overi gens persoonlijk wel voor stander is van vrouwelijke priesters. In de overzeese Anglicaanse kerkprovincies van de Vere nigde Staten, Canada, Nieuw-Zeeland, Hong Kong, Kenya en Uganda zijn bij el kaar al meer dan 700 vrou wen als priester werkzaam. Bij een bezoek aan Groot- -Brittannië kunnen zij daar hun kerkelijk ambt niet uit oefenen. Applaus De openbare galerij van het Church House in Westmin ster zat bij de beraadslagin gen over het voorstel ook vrouwen tot het priesterambt toe te laten vol gewone gelo vigen, schoolkinderen en zelfs enkele Anglicaanse nonnen. Nadat de uitslag van de stemming was bekend ge maakt, heerste er even een gespannen stilte, maar daar na volgde een klaterend ap plaus. Bij de voorstanders was de vreugde des te groter omdat nog in 1978 een soort gelijke uitspraak door de sy node was verworpen. De Anglicaanse synode be staat uit drie „huizen", die de volgende stemverhouding te zien gaven: bisschoppen 41 voor en 6 tegen; geestelijk heid 131 voor en 98 tegen, le ken 135 voor en 97 tegen. De synodebeslissing gaat in 1986 de 44 diocesen van de Britse Anglicaanse Kerk in, waar eveneens een meerderheid voor de vrouwenwijding moet worden verkregen. Vervolgens moet de synode een tweederde meerderheid te zien geven in haar drie „huizen", waarna het parle ment er nog over moet beslis- De stemverhouding doet ver moeden dat er nog tal van voetangels en klemmen lig gen te wachten. De beslissing zal pas in de synode terugke ren nadat volgend jaar zomer een nieuw kerkelijk parle ment zal zijn aangetreden. Aartsbisschop Robert Runcie, op de voorgrond, toonde zich gisteren be zorgd over de gevolgen van de historische uit spraak voor de kerkeen- heid. Volgens hem is de tijd nog niet rijp voor vrouwelijke priesters. Bisschoppen spreken officieel met ICTO De rooms-katholieke bis schoppen hebben woensdag voor de eerste maal een offi cieel gesprek gehad met het ICTO, het Interkerkelijk Co mité Tweezijdige Ontwape ning. Aan het gesprek, dat een informatief karakter had, namen de bisschoppen Ernst van Breda, Bar van Rotterdam en hulpbisschop De Kok van Utrecht deel. Het ICTO heeft er hierbij op aangedrongen dat het ook kan participeren in de de dis cussie over vredesvraagstuk ken binnen de Rooms Katho lieke Kerk, gezien het ..legi tieme karakter" van zijn standpunt. Verder heeft het ICTO de wens geuit dat het ICTO-materiaal, met name voor de vredesweek, in rui mere mate in de parochies kan worden verspreid. Joods protest bij Raad van Kerken tegen contact met PLO De joodse Gemeenschap in Nederland heeft zeer negatief gereageerd op een gesprek dat woensdag heeft plaats gehad tussen een officiële delegatie van de Raad van Kerken in ons land en de vertegenwoor diger van de PLO in Den Haag, de heer G. Khoury. Zo lang de PLO Israel niet er kent, kunnen contacten met deze organisatie nimmer lei den tot vrede in het Midden- -Oosten, zo staat in een ver klaring van het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap, het Portugees Israëlitisch Kerkgenootschap en het Ver bond van Liberaal Religieuze Joden in Nederland. Volgens deze organisaties zet de internationale campagne van de PLO, die zionisme ge lijkstelt met fascisme en racis me, aan tot haat tegen en dis criminatie van joden waar ook ter wereld. De verklaring uit 1981 betreffende het hard nekkig antisemitisme, waarin de Raad van Kerken zich on dermeer uitspreekt tegen ver hulde vormen van antisemi tisme in het heden, heeft door deze ontmoeting dan ook aan kracht ingeboet, aldus de joodse gemeenschap. Het opperrabinaat 's-Graven- hage heeft zijn ontstemming laten blijken door met onmid dellijke ingang alle officiële contacten met de Raad van Kerken op te schorten. „Op nieuw", concludeert het op perrabinaat, „blijken de ker ken geen enkel respect te kunnen tonen voor de gevoe lens van de gedecimeerde joodse gemeenschap in Neder land. Deze ontmoeting valt dan ook onmogelijk te rijmen met de voortdurende wens van de kerken om met de joodse gemeenschap in ge sprek te zijn". Het gesprek van afgelopen woensdag was de eerste ont moeting van de Raad van Kerken met de PLO-verte- genwoordiger in Den Haag en vond plaats op diens verzoek. De Raad heeft in een toelich ting laten weten dat hij over de situatie in het Midden-Oos ten door alle partijen in het conflict geïnformeerd wenst te worden. Eerder heeft de Raad vertegenwoordigers van de staat Israël ontvangen, on der anderen ambassadeur Ne- husthan en diens voorganger Argov. De delegatie van de - Raad werd gevormd door voorzitter prof. dr. D.C. Mulder, secreta ris ds. W.R. van der Zee en le den van de sectie Internatio nale Zaken, onder wie de vi- ce-voorzitter ervan, mevrouw dr. M.A.M. Klompé. De delegatie beklemtoonde dat de Raad al sinds jaren er voor pleit dat de Palestijnen het bestaan van Israël erken nen en dat Israël het Pale stijnse recht op zelfbeschik king erkent. Ook wees de de legatie de PLO-vertegen- woordiger er op dat daden van terreur, door welke kant ze ook bedreven worden, ge voelens van diepe afschuw oproepen terwijl deze daden niets kunnen bijdragen tot de oplossing van het conflict. Win terra ta touille met aardappelen in romige saus yoghurt met vruchten De benodigdheden voor twee personen zijn: 200 g winterwortel, 15 margari ne, 1 prei, 250 g knolselde rij, zout, selderij; 0,5 tot 1 kg aardappelen, zout, 1 ui, 20 g margarine, 20 g bloem, 2,5 dl melk, 1 eierdooier, zout, peper, 100 g geraspte kaas; 1 dl yoghurt, klein blikje kersen, aardbeien of fram bozen, circa 1 theelepel aardappelmeel, basterdsui ker. Borstel de wortel schoon en snijd hem in dunne reepjes. Zet de wortelreepjes op met gesmolten margarine en twee lepels water en laat ze tien minuten smoren (dat is met deksel). Snijd intussen de prei in de lengte een keer door en vervolgens in stukjes van zo'n twee cm. Gebruik de donkergroene delen van de prei niet (die zijn wel ge schikt voor het trekken van een groentebouillon). Schil de knolselderij en snijd de groente net als de wortel in reepjes. Voeg prei en knolselderij tegelijk toe aan de wortel en smoor de groen ten nog tien minuten. Con troleer geregeld of er nog (weinig) vocht in de pan is. Maak de winterratatouille af met zout en fijngeknipte sel derij. Kook de aardappelen gaar met zout, laat ze bijna koud worden en snijd ze in in dun ne plakken. Fruit de klein gesneden ui goudgeel in de margarine, roer er van het vuur de bloem door, voeg een scheut melk toe, laat de saus terwijl u roert even ko ken en verdun haar met de rest van de melk. Voeg naar smaak zout en peper toe, meng een schep hete saus met de eidooier en doe het mengsel bij de overige saus. Warm de aardappelen op een klein vuur op in de saus (warmhoudplaatje) en strooi er in de schaal de kaas over. Bind het vruchtesap met aardappelmeel tot een dunne saus. Leg de vruchten met afgekoelde saus op de yog hurt en geef er de basterd suiker apart bij. JEANNE TWEEDE EEUWFEEST VAN 't NUT IN DE RIDDERZAAL DEN HAAG De overheid is nou eenmaal niet volmaakt. Daar komt bij dat ook de be- zuinigigingen van de overheid weer ruimte scheppen voor werkzaamheden voor de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. Volgens hoofdbe stuurslid prof. A. Wichers be staat er geen twijfel over dat, ondanks de maatschappelijke veranderingen, 't Nut, zoals de Maatschappij kortweg wordt genoemd, nog steeds bestaanrecht heeft. Wichers: „Het nemen van in- tiatieven, die later meestal door de overheid werden overgenomen, is altijd de grootste verdienste van 't Nut geweest. Nog steeds zijn de 30.000 leden, afhankelijk van de plaatselijke omstandighe den. actief op terreinen waar de overheid achterblijft" Vandaag en morgen wordt in de Ridderzaal het feit her dacht dat 200 jaar geleden de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen door een aantal welwillende burgers uit Edam en omgeving werd opgericht. Prinses Juliana, de bescherm vrouwe van 't Nut, nam van middag het eerste exemplaar van het gedenkboek „Om 't algemeen volksgeluk" in ont vangst. Vanmiddag is ook het symposium „Nieuwe Neder landers" geopend, dat morgen in de Ridderzaal wordt voort gezet. Door verspreiding van kennis en aansporingen tot deugd zaamheid hoopten de oprich ters van 't Nut de armoede en Nutskleuterschool in de oude tijd vertaald in activiteiten op het gebied van onderwijs, het bi bliotheekwerk, de volksont wikkeling en het spaarban kwezen. Dat instellingen in het verleden ooit door de Maatschappij zijn opgericht is soms nog in de naam terug te vinden. De Nutsspaarbank en de Nutslevensverzekering zijn daar voorbeelden van. De be moeienis van 't Nut is echter meestal teruggebracht tot deelname van een of meer le den in het het bestuur van zo'n instelling. Toename welvaart Wichers: „Bij de ouderen zijn de nutsbibliotheken, nuts- scholen, nutstuinen en nuts- wonigbouwverenigingen nog bekende begrippen. De laatste twintig jaar zijn erg veel van deze instellingen, die vaak tientallen jaren door 't Nut werden geleid, door de over heid overgenomen. Over heidsvoorzieningen konden door de toename van de wel vaart aanzienlijk worden uit gebreid. Ook de schaalvergro ting werkte de overname van nutsinstellingen door profes sioneel geleide organisaties in de hand". De maatschappelijke verande ringen hadden tot gevolg dat er van de zevenhonderd nuts instellingen die in '68 nog be stonden, er in '82 nog slechts tweehonderd over waren. Gaandeweg gaf de Maat schappij de idee op om vanuit de eigen, beter geachte positie (de gegoede burgerij) iets te moeten doen voor het volk dat daartoe zelf niet bij mach te zou zijn. Het streven naar verheffing was steeds minder nodig geworden en boendien werd het ook steeds minder aanvaard. Eind jaren zeventig heeft het er zelfs even naar uitgezien dat het tweede eeuwfeest niet gehaald zou worden. Ingekrompen Wichers: „Doordat onze werkzaamheden aanzienlijk werden ingekrompen, raakte 't Nut in '78 een subsidie van een half miljoen kwijt. In die tijd werd dan ook het aantal vaste krachten teruggebracht van dertien tot één. Inmiddels zijn er weer twee mensen in dienst genomen. Overigens staan wij er natuurlijk niet bij te juichen als wij werk over nemen van mensen die door de bezuinigingen op straat ko men te staan. Maar de tijd dat er bij de overheid van alles mogelijk was, is nou eenmaal voorbij". Het huidige bestuur van de Maatschappij ziet na de korte inzinking van enkele jaren geleden, weer nieuwe moge lijkheden. Na een periode van afstoten, breekt een periode van nieuwe initiatieven aan. Daarbij wordt vastgesteld dat het vrijwilligerswerk op ve lerlei terrein weer op prijs wordt gesteld. Wichers: „Verspreid over het hele land zijn er zo'n 125 de partementen actief. Het werk dat zij aanpakken varieert van eigentijdse activiteiten zo als peuterspeelzalen, disco clubs en wetswinkels tot het verzorgen van een cultureel programma. Verder rekent 't Nut het tot zijn taak de aan dacht te vestigen op actuele maatschappelijke problemen. Dat gebeurt al twee eeuwen en ook het symposium over etnische minderheden in de Ridderzaal is daar een voor beeld van". FONS VAN RIJN DEN HAAG Onderwijs en vormingswerk kunnen een be langrijke taak hebben bij het Voorkomen van opkomend ra cisme. Zij kunnen daaraan meewerken door een zo open mogelijk contact met de min derheidsgroeperingen te be vorderen, aldus prof. D. van Arkel vanmiddag bij de ope ning van het symposium „Nieuwe Nederlanders", dat morgen wordt \oortgezet. uitgebreid in op een van de oudste minderheden in Neder land en Europa, de joden. De achtergrond was dat kennis over hun ervaringen kan bij dragen tot inzicht in de huidi ge problemen. De Leidse hoog leraar besteedde vooral aan dacht aan de landen, die een uitzondering vormden op de regel; landen waar weliswaar een vooroordeel bestond, maar waar de joden niet of nauwe lijks werden vervolgd. Vervol gens schetste Van Arkel een historisch verklaringsmodel dat naar zijn mening ook voor andere gevallen van racisme opgaat. Volgens de historicus zijn er drie noodzakelijke en mis schien wel voldoende voor waarden die een historische theorievorming over vooroor deel en discriminatie mogelijk maken. Allereerst is er het sta dium dat om vaak moeilijk achterhaalbare redenen, on gunstige eigenschappen aan minderheidsgroepen worden toegekend. Vervolgens is er de sociale af stand die ontstaat. De minder heidsgroep wordt bijvoorbeeld door economisch ontwikkeling in een hoek gedrukt waar nauwelijks contacten met de rest van de bevolking mogelijk zijn. Het gevolg is dat eenmaal levende vooroordelen in het dagelijks leven niet meer ge corrigeerd worden en een ei- 1 gen leven gaan leiden. Als derde voorwaarde noemde Van Arkel de terreur die op mensen wordt uitgeoefend om mee te doen aan de geleidelijk ontstane vervolging: wie niet mee wil doen heult met de vij and en dat zal hij voelen. Als voorbeeld noemde Van Arkel het feit dat het in het zuiden van de VS bijna even erg was een „niggerlover" te zijn als een nigger". Uit het model zijn volgens Van Arkel twee lessen te leren. Ten eerste is een wegvallen, ook maar ten dele, van het ge weldsmonopolie van de over heid levensgevaarlijk. Het pro ces van terrorisering kan dan niet meer worden terugge drongen. De tweede les betreft de sociale afstand. Bij een be ginnend proces van racisme kan wederzijdse beïnvloeding voorkomend werken. Hierbij kunnen onderwijs, vormings werk. club- en buurthuiswerk en alle organisaties die dat be vorderen, een belangrijke taak hebben, aldus Van Arkel. |roo Buurtwacht: niet aarzelen jij IVlINISTER Korthals Altes van Justitie heeft tot nu toet gerwachten weliswaar altijd afgewezen, maar erg conci was hij daarbij niet. Indien burgerwachten georganisee SIDE! vormen gaan aannemen, zo verklaarde hij bijvoorbeeld, nnacl zal daartegen worden opgetreden. De minister liet daa I1 ^ei echter in het midden of een burgerwacht, zoals die in A ^ach sterdam op poten is gezet, wel of niet aanvaardbaar v gebr Noch in Amsterdam, noch elders in het land kon men da rkom door eigenlijk weten waar men aan toe was. larde ii en chten sliep kele larde jentel Het is daarom een goede zaak dat de minister gisteKébbi heeft toegezegd, dat hij een onderzoek zal instellen naar mogelijkheid van een soort georganiseerde burgerwacht, wordt dan een buurtwacht genoemd en daarbij gaat het een organisatievorm, waarbij buurtbewoners die het vinden zo'n organisatie in het leven te roepen, de verpli ,en pj ting krijgen zich aan een enige controle door de politie te derwerpen. Dat is nu precies de goede aanpak. Als er kennelijk 'fcje hoefte is tot dergelijke vormen van zelfbescherming te gen men, dan kan niet domweg worden volstaan met een priijrk op piële afwijzing. \t fem V OOR de langere termijn moet natuurlijk de oorzaak die behoefte aan buurtwachten worden uitgeroeid door *06J wortels weg te nemen van de kleine criminaliteit. Op kol termijn moet echter de behoefte van veel burgers zichzelf IIDEI hun eigendommen te beschermen in de hand worden gehi reni£ den. Dat zou kunnen door een goede organisatievorm van ™°°r buurtwachten, waar minister Korthals Altes nu dus verijl op gaat studeren. De explosieve situatie met name in de grote steden rnat^j het noodzakelijk, dat die studie met grote voortvarendh l(j t< wordt aangepakt en dat er op korte termijn al enig result ger zichtbaar wordt. Nu kan de overheid de ontwikkelingen redelijk sturen. Indien Justitie echter aarzelt of treuzelt, dat veel moeilijker blijken te zijn. Bovendien wordt de ki'nen" dat de buurtwachten goed van de grond komen dan aanzi e£ lijk kleiner. Ruzie over praatpalen DEN HAAG De ANWB en de KNAC zijn elkaar in de haren gevlogen over de praatpalen langs de auto snelwegen. De ANWB ver wijt de KNAC, dat led van deze organisatie zondje131''5 vooroverleg via de praat] subs len hun eigen service-diei1 ^et inschakelen. De KNAC roept zich echter op Kloos verliest opnieuw geding tegen Koeweit AMSTERDAM Hollandia Kloos, het bedrijf van de fami lie Lubbers, heeft ook in hoger beroep het kort geding verlo ren dat was aangespannen te gen Kuwait Airways. Het be drijf wil via de rechter 50 mil joen gulden vorderen, die het nog tegoed meent te hebben voor de bouw van hangars in Koeweit. Het gerechtshof in Amsterdam bekrachtigde gisteren de voor Hollandia Kloos negatieve uit spraak van de president van de rechtbank in de hoofdstad. Hollandia Kloos rest nu de mogelijkheid de zaak aanhan gig te maken bij de rechters in Koeweit. 'fi lil Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Vastrechtkaart De NS vindt dat iedere Neder landse automobilist verplicht een vastrechtkaart voor de trein moet aanschaffen. Dat zou ertoe leiden dat autorijden eindelijk eens duurder wordt dan het openbaar vervoer. Handige manier om een semi- overheidsbedrijf te spekken. We weten er nog wel een paar. Mensen die nooit brieven schrijven moeten desondanks tweehonderd postzegels per jaar afnemen. Je mag je kinde ren naar het bijzonder onder wijs sturen, maar daarnaast moet je toch ook het school geld voor een openbare school betalen. Degenen die liever ei gen boeken op de plank heb ben staan dan geleende exem plaren, moeten toch lid wor den van de openbare biblio theek. Televisiekijkers komen er niet onderuit een abonne ment te nemen op de door de overheid zwaar gesubsidieerde schouwburgen, concertzalen en musea. Ook al kun je best je eigen boontjes doppen, toch advies vragen aan het ge meentelijk opbouwwerk. Met een charter naar Alicante mag, mits men ook een ticket van de KLM op zak heeft. A. M. Dullaart, DEN HAAG (Naschrift: De wens dat elke automobilist tot een vastrecht kaart moet worden verplicht is nog niet de wens van de NS, maar een suggestie van een personeelslid. De suggestie behelst een vastrechtkaart. waarvan de prijs en de daar aan gekoppelde vervoersrech ten geleidelijk toenemen. Zo'n kaart zou ertoe bijdragen dat het openbaar vervoer in de toekomst betaalbaar blijft en mensen niet afhankelijk wor den van burenhulp. Redactie.) hij okx brief van minister Sif?"a* Kroes waarin staat, dat de organisaties van i voorziening gebruik m< maken. Rentalent naar de beurs AMSTERDAM Op 23 i vember worden de gewo' aandelen Beleggingsra; schappij Rentalent geïntro ceerd op de Amsterdamse fectenbeurs. Dat heeft de I heerder van het fonds, F. Lanschot Bankiers, gister bekendgemaakt. Rentalent is op 16 novem 1983 opgericht als NV meti veranderlijk kapitaal. Het plaatste gewone aandelenk taal bedraagt 60 miljoen, waarde van de aandelen s met bijna tien procent 1000 op 16 november ifaïID tot 1098,20 op 15 novenjp L' 1984. Rentalent belegt in ifcorzi ste klas obligaties en ondfttrsoc handse leningen. Idast J voc BE jfieti eidst Vrij koud De verschillen in temperati boven ons land blijven grc Vannacht daalt de thermon ter in het zuidwesten tot och< streeks 6 graden, terwijl Groningen weer waard rond het vriespunt wore -ü' verwacht. Overdag hetzel beeld, in het noordoosten rc de drie graden en in Zeela'.. opnieuw enkele graden w ulJn mee. De koude lucht wordt J1 een zuidoostelijke strom 'n8 naar ons land gevoerd. D Pj»e stroming wordt in stand houden door een depressie, 1 via Frankrijk en België oiu kant is opgetrokken, en «°&?J hogedrukgebied boven R ^rd( land, dat nog maar weinig ees kracht afneemt. Er is veel wolking, waaruit af en toe 1 gen valt. De zuidoostenwint ,r' boven land matig, aan de k en op het IJsselmeer krach !n r irw; Weerrapporton van vanmorgen 08.00 ui n v Weer Max Min Ni temp temp «li ;rbr De Bilt regen Eelde regen Klagenlurt Kopenhagen Lissabon 7 zin: "i f v.bew. 16 15 Luxemburg mist motreg. 15 9 0.6 Las Paimas 1 *ga .4 w

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2