TAFEL
<MT
kerk
wereld
Hereniging hervormden
en gereformeerden
omstreeks 2020
£cidóc
liTili'l
Amerikanen stemmen ook over kunstgebitten,
rechten van de vrouw, casino's en porno
AMERIKAANS VERKIEZINGSFEEST IN KURHAUS
>weer
LEADERS
3 %Bek>
ACHTERGROND
Qeid&iQowiant
DINSDAG 6 NOVEMBER
1984 PA^NA^gJC
Jenkins: geen twijfel aan geloofswaarheden
De Anglicaanse bisschop van Durham, David Jenkins, heeft
voor de synode van zijn bisdom enige van zijn uitspraken, die
tot grote onrust in de Anglicaanse kerk hebben geleid, inge
trokken of minstens gerelativeerd. Jenkins beschreef onlangs
Christus' verrijzenis als „een serie ervaringen die het groeiend
aantal mensen dat apostel werd, ervan overtuigde, dat Christus
ongetwijfeld dood was geweest". De bisschop zei nu, dat hij al
leen het „letterlijke waarheidsgehalte van het Bijbels getuige
nis" ter discussie had willen stellen. Hij zei er niet aan te twij
felen, dat Christus door God naar de mensen is gezonden en als
mens geworden God moet worden aanvaard.
Hervormde kerk: geen gesprek met krakers
Het moderamen (bestuur) en de Generale Financiële Raad
(GFR) van de Nederlandse Hervormde Kerk hebben gewei
gerd deel te nemen aan een gesprek met de krakers van het
Utrechtse pand Swanenborgh, dat eigendom van de Hervorm
de Kerk is. De hervormde Raad voor Overheid en Samenle
ving (ROS) had het gesprek voorgesteld, nadat de GFR een
brief van de krakers niet had beantwoord. Op deze manier
zouden de krakers nog gehoord kunnen worden. Vandaag is de
uitspraak te verwachten in een kort geding, waarin de Her
vormde Kerk eist, dat het pand, dat voor de verkoop werd ge
kraakt, leeg wordt opgeleverd. Volgens de krakers is hier spra
ke van een juridisch omstreden constructie.
Gij bidt als gij
wanhopig zijt en in
nood; mocht gij ook
bidden in de volheid
van uw vreugde en in
de dagen van uw
overvloed.
De werkelijke integratie
van de Nederlandse Her
vormde Kerk en de Ge
reformeerde Kerken in
Nederland is omstreeks
2020 te verwachten. De
eerste fase (onderbouw)
zal zeventien jaar hebben
geduurd, wanneer de
twee kerken in 1986 ver
klaren „in staat van her
eniging" te zijn. Het is
niet te verwachten dat
de tweede fase (opbouw)
korter zal zijn; dan zijn
we in 2003. Als de derde
fase (afbouw) ook zeven
tien jaar duurt, wijst de
kalender 2020 aan.
Dit perspectief schetste ds.
D.N. Wouters, voorzitter van
de raad van deputaten „Sa
men op weg", voor het proces
dat moet leiden tot hereni
ging van beide, kerken. Hij
opende gisteren in Lunteren
de gecombineerde vergade
ring van de hervormde en
gereformeerde synode, die
tussenstappen op weg naar de
eenheid moet goedkeuren.
Voor 1986 moeten de zogehe
ten mindere vergaderingen
(op regionaal en plaatselijk
niveau) beslissen of zij hier
mee kunnen instemmen.
Wouters bestreed de opvat
ting dat het Samen op weg-
-proces onder een te grote
tijdsdruk zou staan. Hii ver
wees naar een vergadering
van de hervormde synode in
1969. De toenmalige secreta
ris-generaal van de Her
vormde Kerk, dr. F.H.
Landsman, voorspelde toen
dat er voor 1980 een hereni
gde kerk zou zijn.
Tenslotte keerde Wouters
zich tegen geluiden uit de
rechterflank van de Her
vormde Kerk, alsof erin het
Samen-op-weg proces met
het belijden „gesjoemeld" zou
worden. „We staan op de ba
sis van wat de vaderen bele
den hebben", zo zei Wouters,
die zich hierbij in het bijzon
der richtte tot ir. J. van der
Graaf, secretaris van de Ge
reformeerde Bond binnen de
Nederlandse Hervormde
Kerk.
Dynamische binding
Vorig jaar is Van der Graaf
toegetreden tot de Raad van
Deputaten van het Samen op
Weg-proces. De uitdrukking
„dynamische binding aan de
belijdenis", een term uit de
Gereformeerde Kerk die in
de Samen op Weg-stukken is
overgenomen, is volgens hem
„rommelen met de belijde
nis". Van der Graaf, die
dankzij bemiddeling van de
hervormde secretaris-gene
raal dr. R.J. Mooi het woord
mocht voeren, lichtte zijn be
zwaren toe die hij reeds in
een minderheidsnota had
neergelegd. Deze nota was
volgens hem veel te laat ver
spreid („ik ben monddood ge
maakt"), hetgeen Van der
Graaf ertoe bracht de voor
zitter van de Raad van Depu
taten ds. D.N. Wouters, te be
schuldigen van „gerefor
meerd imperealisme". Deze
opmerking leidde na de slui
ting van de vergadering tot
een langdurige woordenwis
seling tussen beide heren.
Onder leiding van de her
vormde praeses ds. C.B. Roos
zal later deze week getracht
worden deze ruzie bij te leg
gen.
Ook andere vertegenwoordi
gers van de Gereformeerde
Bond lieten gisteren hun
weerstand tegen het Samen-
op-weg proces blijken. Ds.
R.H. Kieskamp uit Leerdam
waarschuwde tegen een
„vlakke, kleurloze oecumene'
waarin het wezen van de re
formatie wordt verkwan
seld". De gereformeerde bon
der ds. S. Meijers uit Leiden
wilde dat de gereformeerden
J. van der Graaf-
rommelen met de
belijdenis.
openlijk zouden uitspreken
dat dat Afscheiding en Dole
antie niet de oplossing voor
de problemen van de kerk
hebben gebracht. Dat moet
toch kunnen, aldus ds. Meij
ers, als ik van mijn kant be
reid ben de zwakheden van
mijn Hervormde Kerk te
noemen. De gecombineerde
vergadering van de twee
kerken is vandaag voortge-
Paus Johannes Paulus II
zal een bezoek brengen
aan Chili en Argentinië.
Dat heeft de aartsbis
schop van de Chileense
hoofdstad Santiago, Juan
Francisco Fresno, gezegd
bij terugkeer uit Rome.
Volgens Fresno zal de paus
eerst een bezoek brengen aan
Chili en vervolgens naar Ar-, vaard.
terste zuidpunt van het Ame
rikaanse continent.
De paus heeft behalve zijn
bezoek aan Chili en Argenti
nië nog twee andere reizen
naar Latijns-Amerika op het
programma staan. Eind janu
ari 1985 begint hij aan een
reis naar Venezuela, Ecuador
en Peru. Verder werd on
langs bekend, dat hij een uit
nodiging voor een bezoek
aan Colombia heeft aan-
gentinië gaan. Het tijdstip
van de reis zal afhangen van
het moment waarop het con
flict tussen Chili en Argenti
nië over het Beagle-kanaal
definitief is bijgelegd. Enige
weken geleden bereikten bei
de landen met bemiddeling
van het Vaticaan een ak
koord over het geschil over
het bezit van een aantal ei
landjes aan de oostkant van
het Beagle-kanaal aan de ui-
Als de reis naar Agentinië
doorgaat, wordt dat het twee
de bezoek van de paus aan
dat land. Hij was op 11 en 12
juni 1982 in Argentinië, na
dat hij enkele weken eerder
een bezoek Had gebracht aan
Groot-Brittannië. De Britse
en Argentijnse regering wa
ren op dat moment verwik
keld in het conflict om de
Falkland-eilanden (Malvi-
nas).
Weinig animo voor herschrijven nota „God met Ons'
De deputaten Kerk en Theo- ging de gereformeerde synode onder de titel „God met Ons" wat met het relationele
logie van de Gereformeerde akkoord met een rapport van in februari 1982.
heidsbegrip bedoeld wordt,
„God met Ons" heeft vanaf zou ons te veel brengen in de
het begin veel reacties opge- sfeer van „het rapport heeft
roepen. Vooral het zogeheten toch gelijk" met alle opgera
kelde onrust daarmee verbon-
het eerste hoofd- den", aldus de deputaten.
Het deputataatschap wil nu
doorgaan met de studie naar
„relationele waarheidsbe
grip'
stuk aan de orde wordt
steld, heeft veel kritiek ge-
Kerken in Nederland voelen de deputaten Kerk en Theolo-
weinig voor een herschrijving gie over het schriftgezag. Vol-
van bepaalde gedeelten van gens de synode was het rap-
het rapport „God met Ons", port een „duidelijke en con-
Zij achten het verstandiger fessioneel verantwoorde uit
een studie te schrijven over eenzetting over de wijze
de vele punten van discussie waarop de Schrift verstaan
die na de publikatie van dit wil worden, om te kunnen
rapport over de aard van het horen wat de God van het
schriftgezag zijn blijven lig- Woord ons te zeggen heeft",
gen.
Dat schrijven de deputaten De synode droeg de deputaten
aan de gereformeerde synode, op het rapport voor een be-
De synode zal hun aanbeve- spreking in de plaatselijke een herzien eerste hoofdstuk port voorleggen aan de vol
lingen dinsdag 20 november kerken geschikt te maken, zou moeten openen. „Een op- gende synode, die in mei 1985
bespreken. In november 1980 Deze bewerking verscheen helderende verdediging van wordt geconstitueerd.
kregen. De deputaten Kerk de aard van het gezag van de
en Theologie achten een ver- H. Schift en heeft voor een
duidelijking van dit begrip volgend rapport al een in-
gewenst, maar noemen het houdsopgave opgesteld. Als de
een misverstand te denken, synode met dit voorstel ak-
uitgave met koord gaat, willen zij dit rap-
Haalt Lubbers 1986?
OPPOSITIELEIDER Den Uyl zal gisteravond waarschijj
lijk verstoord hebben opgekeken toen hij CDA-fractieleidf
De Vries voor de televisie hoorde zeggen, dat „de politie]!
ernstig beschadigd is geraakt door de ruzies over het wetf
ontwerp tweeverdieners. In één handomdraai immers Pr</9n<
moveerde De Vries de CDA/VVD-coalitie daarmee tot de gc-^ t
hele politiek, de oppositie buiten beschouwing latend.
-p. iat eei
DE opmerking van De Vries was volstrekt onterecht H^eidse
had zich moeten beperken tot CDA en VVD en bovendien jeer gr
in een bepaald opzicht het aanzien van „de politiek" door <fre[
discussie over de arbeidstoeslag eerder gestegen dan gedaal|^en
Het enige positieve resultaat van het kinderachtige gedojeijng
van CDA en VVD is immers, dat er nu weer eens duidelijianger
ten overstaan van de kiezers over inhoudelijke zaken wor<jnaal er
gesproken, iets dat we de afgelopen twee jaar door de nauvpte c
keurige afspraken in het regeerakkoord voortdurend hebbrf1^
moeten missen. je Vl
wachtel
De VRIES deed met zijn uitspraak dus de waarheid gewel|aan ze
en de oppositie onrecht aan, maar ook dat zal wel een gevolg zj^te
zijn van de gespannen verhoudingen van de afgelopen we^r
ken binnen het CDA/VVD-kamp. Dat geldt vooral de Twe&cht nii
de-Kamerfracties, want binnen hét kabinet lijkt het n<wordt a
steeds allemaal wel mee te vallen. Vice-premier Van Aaii°e
denne (VVD) bijvoorbeeld heeft weliswaar min of mer^.^1
gestuurd door VVD-fractievoorzitter Nijpels vrijdagochae rec^
tend met een kabinetscrisis gedreigd, maar nog dezelfde da^en da
ging hij met zijn VVD-collega's, na het eerste vriendelijtyiet zo
verzoek van Lubbers, akkoord met het voorstel te zoekeden>ge
naar een compromis. En met behulp van de goede verhoJ'e*°P
dingen binnen de ministerraad heeft premier Lubbers ve^Qoedg
volgens de ruziënde fractievoorzitters De Vries en Nijpels bLjrc|t
het handje kunnen nemen om ze keurig terug op hun plaatsen m
te zetten. middag
panton
WAAR moet het naar toe met de CDA/VVD-coalitie? Haal^?e"p°
die 1986 nog wel? Met twee fractievoorzitters die niet eens iklok ei
staat zijn tot normaal overleg, is dat zeer de vraag. Beidjn zijn
fracties hebben kennelijk zeer grote behoefte zich ten oplaat?
zichte van elkaar te profileren tegenover de kiezers, die u
op ongeveer dezelfde kiezersmarkt trachten te vinden. oprSi
ONDER deze omstandigheden doet zich nu een zeer opvaljongem
lend feit voor: de uitspraak van premier Lubbers in een inlangdr;
terview morgen in Elsevier, dat er na dit kabinet waarschijnnoemd
lijk wel een PvdA/VVD-coalitie zal komen. Natuurlijk is daPu^°^°
niet wat hij wenst en hoopt, maar het benadrukken van <*?e"ede
mogelijkheid heeft op dit moment wel degelijk een belangrijaueen
ke politieke bedoeling. Zowel in het CDA- als in het VVDworder
electoraat zitten nogal wat kiezers die sterk afwijzend staapprake
tegenover de PvdA. Velen van hen gingen er tot nu toe vaiverlrei
uit, dat ze bij de VVD de grootste zekerheid kregen, dat
PvdA buiten de regering zou worden gehouden. Lubberde jon
wijst er nu als het ware op, dat een stem voor de VVD ee toe en
groter risico inhoudt dat de PvdA in de regering komt da met de
een stem voor het CDA. Daarmee werpt de premier zich wl H'j wa
in een zeer vroeg stadium in de verkiezingsstrijd. Gelo<| £otsfni
Lubbers zelf nog wel dat zijn kabinet 1986 haalt? Er is allian£jere
reden die vraag op te werpen. gjen h
Griekse
gehaktballen
spruitjes met
gebakken banaan
en aardappelen
zachtzure
havermoutvla
Voor twee personen hebt u
nodig:
uitje, 5 g boter, sneetje
brood, 150 g gehakt, 1 lepel
losgeklopt ei, zout, peper, 1
theelepel (wijn)azijn, ore
gano of peterselie, 30 g bo
ter, mespunt bloem;
400 g spruitjes, zout, 1 niet
te rijpe banaan, 10 g boter,
paprikapoeder;
1 tot 2 kg aardappelen
voor twee dagen);
2,5 dl melk, 40 g haver
mout, 2,5 dl karnemelk,
bruine basterdsuiker.
Smoor (dat is met deksel) de
kleingesneden ui gaar in de
vijf gram boter. Week het
brood in weinig warm water,
druk het water er zo veel
mogelijk uit en maak het
sneetje fijn. Meng gesmoorde
ui, brood, gehakt, ei, zout,
peper, azijn en fijngeknipte
oregano of peterselie en
vorm van het mengsel twee
gladde ballen. Leg de ge
haktballen tenminste een
uur koel wel en bak ze ver
volgens in de boter in 20 mi
nuten bruin en gaar. Maak
de jus af door er even bloem
in mee te bakken en vervol
gens weinig water toe te voe
gen.
Haal zo nodig lelijke blaadjes
van de spruitjes, was ze en
kook ze in circa 10 minuten
gaar in weinig water met
zout. Snijd de banaan in ste
vige plakken en bak die in
de boter op een matig vuur
lichtbruin. Doe de afgegoten
spruitjes in de schaal, leg er
de banaan op en strooi er als
garnering wat paprikapoeder
over. De tweede portie aard
appelen is bedoeld om over
morgen te bakken.
Strooi de havermout al roe
rende in de kokende melk,
laat de melk nog een paar
minuten zacht doorkoken,
meng de lauw geworden vla
met de karnemelk en geef
haar afgekoeld met basterd
suiker.
JEANNE
WASHINGTON De
buitenwereld is vooral
geïnteresseerd in wie
vandaag door de Ameri
kanen zal worden geko
zen tot nieuwe president.
Voor de Amerikanen
staat er echter meer op
het spel. In 44 van de 50
staten zullen de kiezers
een soort telefoonboek
moeten invullen met
meer dan 200 onderwer
pen waarover hun oor
deel wordt gevraagd.
In Maine gaat het bijvoor
beeld om de rechten van de
vrouw, terwijl men in de staat
Washington een vraag over
de visrechten van Indianen
moet beantwoorden. In vier
staten en twee steden gaat het
om het legaliseren van gok
ken en in Montana moet men
zeggen of het goed is dat ie
mand die geen tandarts is
kunstgebitten verkoopt.
Het brede scala van onder
werpen is op de stembiljetten
gezet door de plaatselijke par
lementen en raden, maar ook
door belangengroepen en kie
zers. In een aantal staten en
gemeenten moet de bevolking
zich uitspreken over morele
zaken.
Colorado en Washington vra
gen de kiezers of overheids
geld mag worden aangewend
voor de financiering van
abortussen in gevallen waar
het leven van de moeder geen
gevaar loopt. De kiezers in
Oregon mogen vertellen of zij
in ernstige gevallen van
moord de voorkeur geven aan
gevangenisstraf of de dood
straf. In Utah en in de Cali-
'fornische gemeente Vista is
Geraldine Ferraro heeft
haar verkiezingscampag
ne gisteren beëindigd op
de school in Manhattan,
waar zij haar middelbare
opleiding kreeg, het Mary-
mount Manhattan College.
de vraag of het goed is dat er
kabeltelevisiestations zijn die
porno uitzenden. In Califor-
nië wijzen de opiniepeilingen
erop dat een grote meerder
heid wil dat er een staatslote
rij wordt georganiseerd. Ook
in Oregon, Missouri en West-
Virginia zullen dergelijke
voorstellen aan de orde ko
men, terwijl Hot Springs (Ar
kansas) en Pueblo (Colorado)
stemmen over het legaliseren
van casino's, hoewel de gou
verneurs van beide staten
daar tegen zijn.
In Californië, Idaho, Oregon,
Michigan, Nevada en Nebras
ka stemmen de kiezers over
belastingbeperking. De kie
zers in Idaho stemmen over
een voorstel om geen btw
meer te heffen op voedsel en
in Michigan ligt een voorstel
om de plaatselijke belastingen
terug te brengen tot het ni
veau van 1981. In South-Dak
ota is de kwestie van kernaf
val onderwerp van referen
dum. De vraag is of kernafval
mag worden gestort zonder
toestemming van de bevol
king.
In Santa Monica (Californië)
stemt de bevolking over een
voorstel om de hele omgeving
tot atoomvrije zone te verkla
ren. Het is een omstreden
voorstel, omdat in die ge
meente de Rand Corporation
is gevestigd, een nucleair on-
derzoeksbedrijf. Eenzelfde
voorstel is gedaan in Ann Ar
bor, waar de universiteit van
Michigan is gevestigd.
In Maine wordt gestemd over
de vraag of de staat de 17de
binnen de VS moet worden
die het amendement over ge
lijke rechten voor de vrouw
(ERA) aan zijn grondwet moet
toevoegen. De tegenstanders,
die bang zijn voor legale abor
tus en homosexuele huwelij
ken, hebben een comfortabele
meerderheid van ongeveer 80
procent.
In Montana heeft voorstel 97
betrekking op het legaliseren
van de verkoop van kunstge
bitten door „denturisten",
waarmee het monopolie van
tandartsen en tandtechnici
moet worden doorbroken.
Het District Columbia (de
hoofdstad Washington) stemt
over een voorstel om daklo
zen een overnachtingsplaats
te garanderen. De gemeente
vreest dat het aannemen van
het voorstel de stad 65 miljoen
dollar zal gaan kosten en er
tevens toe zal leiden dat er
een groot aantal daklozen
naar Washington zal trekken.
De 36.000 inwoners van West-
Hollywood, ingeklemd tussen
Beverly Hills en Los Angeles,
kunnen vandaag beslissen of
hun gemeenschap de eerste
„homo-stad" in de VS wordt.
De helft van de kandidaten
voor de vijf beschikbare
plaatsen in het gemeentebe
stuur van de nieuw te vormen
stad komt er openlijk voor uit
homo-sexueel te zijn.
DEN HAAG De Ameri
kaanse presidentsverkiezin
gen zullen ook aan de Ameri
kanen die in Nederland wo
nen niet ongemerkt voorbij
gaan. De Bipartisan Commit
tee (Democraten en Republi
keinen in het buitenland)
houdt morgen in samenwer
king met de United States In
formation Service een in
Amerikaanse verkiezingsstijl
opgezet festijn in het Kurhaus
in Scheveningen.
Tijdens dit „Who's the Presi
dent ontbijt stelt de organi
satie de naar schatting vijf
honderd aanwezigen in de ge
legenheid de verkiezingsuit
slagen via satellietverbindin
gen rechtstreeks te volgen.
Onder hen de Amerikaanse
ambassadeur in Nederland
Paul Bremer III, in Neder
land wonende Amerikanen,
maar ook in de presidentsver
kiezingen geïnteresseerde Ne
derlanders.
Om de uitslagen te volgen zal
het Kurhaus voor de gelegen
heid worden uitgerust met te
lexen van Amerikaanse pers
bureaus, een metersgroot tele
visiescherm en een uitslagen
bord, waarop de tellingen per
staat zullen worden geno
teerd. Een gesloten televisie
circuit vanuit Washington zal
rechtstreeks de verslaggeving
van de Amerikaanse televisie
over de verkiezingen tonen.
De organisatie neemt verder
deel aan een programma van
USIA Worldnet, waarin drie
vooraanstaande Amerikaanse
journalisten de verkiezings
uitslagen van commentaar en
analyses voorzien. Journalis
ten in het Kurhaus worden in
de gelegenheid gesteld aan
deze commentatoren vragen
te stellen via een directe tele
foonverbinding met Washing
ton.
De organisatoren hebben er
voor gezorgd dat het „Who's
the President" ontbijt in
Amerikaanse verkiezingsstijl
zal luister worden bijgezet.
Posters van de twee presi
dentskandidaten Reagan en
Mondale en een verzameling
van de Amerikaanse vlag en
die van alle staten domineren
het uitslagencentrum. Ook is
een Amerikaanse Jazz-band
gecontracteerd om het verkie-
zingsfeest leven in te blazen.
Een onderzoek van de Neder
landse Stichting voor Statis
tiek (NSS) heeft uitgewezen
dat 51 procent van de Neder
landers, als zij mee zouden
mogen stemmen, voor Monda
le kiest. Slechts 18 procent
kiest voor Reagan. 31 Procent
heeft geen voorkeur. Overi
gens denkt 65 procent van de
Nederlanders wel dat de
overwinning naar Reagan
taat. Twintig procent denkt
at Mondale wint.
Af
den. I
en toe zon fa
DE BILT Het blijft morge^"®™
waarschijnlijk bijna overa'dat zjj
droog, met af en toe wat zoi^e j(
We bevinden ons dan in ee dat j
gebied tussen twee depressie kunne
een ervan lag vanmorgen b ]cen
Bretagne en trok vandaar nac 0(jjj v
de Noordzee. Morgen wordweervv
dat lagedrukgebied bij Denejustjtje
marken verwacht. De volgen Rjgter
de depressie ligt nu ten west«tjat de
van Spanje, en gaat vanaf don j)at j,
derdag het weer bij ons beïnL rea<
vloeden. Dan kan er weer al Als u
en toe regen vallen. De mid^,as e;
dagtemperatuur wordt de ko^ebeU,
mende dagen ongeveer 12 gra^u pal
den. In bijna heel Europa i^js jfc
het regenachtig weer, en zelf^e wa;
in Spanje en Portugal blijft d^erkan
temperatuur beneden 20 graje de I
den. Alleen in Midden- enyrouw
Zuid-Italië is het wat warmer^praak
wat 1
W eerrapport en van vanmorgen 08.00 yerkla
Woof Max Min Noor-
lamp tamp «lag „De 1
S S'tsE
7 0 2 nvtie gez
Innsbruck
Klagenlurt
Kopenhagen
Casablanca
Istanbul
Las Palmas
w.bew 18 10 O
25 17 O
25 17 O
27 16 O
""i-Nou
ladat
:eung
iog ec
Hebt
lat il
We zi
maar
goede
ri* zin
voegd
Iprima
elhe
al
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MH
INFORMATIE OVER F1LMS.MUZIEK
THEATER, RECREATIE.EXPOSIT1ES
EN EEN COMPLETE AGENDA
had v
de",
diens
te sn
man
185 g
rtjbev
kwijt.
toch
ken?
