Britse mijnstaking
lijkt onoplosbaar
1
J
RajivGandhi voor zware taak
zijn moeder te overtreffen
FBI
voorkomt
staatsgreep
in
Honduras
MILJOEN
ETHIOPIERS
STERFT VAN
DE HONGER
PopieluszkcS
wordt in
eigen kerk
begraven
c
Ministers zeer tevreden over
conferentie zonder resultaat
VS: Moskou
brengt levens
Amerikaanse"
burgers in
gevaar
BINNENLAND/BUITENLAND
QeidóaOowumt
VRIJDAG 2 NOVEMBER 1984 PAGINA lgP'
Zweden maakt investeringen
in Zuid-Afrika moeilijker
STOCKHOLM De Zweedse regering
heeft gisteren in Stockholm een wetsont
werp ingediend, dat per 1 januari 1985 van
kracht moet worden en waarin de regels
voor investeringen door Zweedse indus
trieën in Zuid-Afrika worden verscherpt.
De verscherping van de wet inzake inves
teringen in Zuid-Afrika, die al sinds juli
1979 van kracht is, heeft vooral ten doel
het Zweedse ondernemingen te verbieden
gebruik te maken van leasing-praktijken
waarmee zij de wet omzeilen. Bij de wet
wordt het ook verboden Zweeds militair
materieel naar Zuid-Afrika te exporteren,
waarbij het vooral gaat om vrachtwagens
die worden gebruikt door politie en leger.
Syrië welwillend tegenover
Libanees-Israëlisch overleg
BEIROET Syrië staat welwillend tegenover besprekingen
tussen Israël en Libanon over de terugtrekking van Israëli
sche troepen uit Libanon. De besprekingen, die maandag zul
len beginnen, staan onder auspiciën van de Verenigde Naties.
De Syrische vice-president en minister van buitenlandse za
ken, Khaddam, verklaarde gisteren na een langdurig onder
houd met de Libanese president Gemayel, dat Syrië 'met de
besprekingen instemt als middel om de Israëlische troepen uit
Zuid-Libanon te krijgen. Maar Damascus zal geen Israëlische
voorwaarden aanvaarden, zo voegde Khaddam eraan toe.
De besprekingen tussen Israël en Libanon moeten volgens de
Israëlische regering leiden tot veiligheidsmaatregelen voor de
Israëlische noordgrens. Als dit eenmaal is bereikt, dan wordt
een Israëlische aftocht uit Libanon mogelijk. Het door Israël
gesteunde rechts-christelijke privélegertje, dat een een gedeel
te van Zuid-Libanon controleert, zal het moeilijkste punt van
bespreking vormen. Israël wil handhaving van dit legertje,
terwijl de Libanese regering het wil ontbinden.
„Afghaanse guerrillastrijders
verminken Sovjet-officieren''
MOSKOU Afghaanse guerrillastrijders hak
ken regelmatig neuzen, oren, kruinen of vin
gers van Russische officieren af die zij hebben
gedood. Dit meldde gisteren een Sovjet-dag
blad.
Het artikel was het jongste in een groeiende
reeks openhartige persberichten over de moei
lijkheden, die de Russische troepen in Afgha
nistan ontmoeten. Volgens westerse diplomaten
zijn de Russische media hierdoor genoodzaakt
meer te melden over de rol van de Russische
soldaten in Afghanistan. De Amerikaanse New
York Times berichtte gisteren dat de activiteit
van de Russische militairen in Afghanistan het
laatste half jaar is toegenomen.
WASHINGTON/TEGU
CIGALPA De Hondu-
rese regering heeft van de
Verenigde Staten de uitle
vering geëist van twee
voormalige top-militairen,
die nu in het buitenland
verblijven. Zij zouden be
trokken zijn bij een door
de Amerikaanse FBI op
gerold moordkomplot te
gen president Roberto Su-
azo.
In de VS zelf zijn in verband
met het complot een achttal
arrestaties verricht. Het com
plot was georganiseerd door
Hondurese zakenlieden die
I in ballingschap in de VS le-
ven. Zij werkten samen met
ex-generaal Gustavo Alva
rez, die in Miami woont, en
generaal José Bueso, die als
militair attaché in Chili ver
blijft. Van beide militairen is
door Honduras de uitleve
ring gevraagd. De coup-po-
ging werd gefinancierd uit
de opbrengst van massale co
caïnesmokkel.
De 55-jarige president Suazo
Cordova won met zijn cen
trum-rechtse Liberale partij
verrassend de algemene ver
kiezingen die in november
1981 in Honduras werden ge
houden. Het was de eerste
maal dat de Hondurezen
konden kiezen na negen jaar
militair bewind en drie mili
taire presidenten. Van de
verkiezingen waren de link
se partijen overigens uitge
sloten.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN -Stakingslei
der Arthur Scargill, secre
taris-generaal van de Brit-
mijn werkersbond,
TUC in Londen de stakers op
nieuw haar volledige steun
toegezegd had. Scargill ont
kent dat met hem niet te pra
ten valt. Volgens de stakings
leiders zijn de onderhandelin-
tot gevolg, dat de geruchten
over het mogelijke ontslag van
Ian MacGregor (72) als presi
dent van de Nationale Steen-
kolenraad sterker worden.
Ian 'MacGreeor°*Dresident gen Weer afBesProngen omdat energie is ontevreden over de
Ian MacGregor, president de Nationale Steenkolenraad manier waarop hij sommige
zaken afhandelt. Bovendien
lijkt het onmogelijk MacGre
gor met Scargill op een lijn te
krijgen. Gefluisterd wordt, dat
In Londen heeft het afsprin- MacGregor eigenlijk met on-
van de Nationale Steenko
lenraad, zijn niet in staat
een overeenkomst te be
reiken. Dat is de conclusie
die zich opdringt na de
mislukking van de laatste
onderhandelingen over de
mijnwerkersstaking.
Het conflict gaat maandag zijn
35ste week in. MacGregor ver
klaarde gisteren dat het geen
zin meer heeft verder te pra
ten. Dat vindt ook de ACAS,
de arbitrage-dienst die de laat
ste tijd heeft bemiddeld. De
Nationale Steenkolenraad
schijnt er nu op te rekenen,
dat steeds meer werkwillige
mijnarbeiders weer aan de slag
zullen gaan.
Het bestuur van de mijnwer-
kersbond kwam gisteren in
Sheffield bijeen om de situatie
te bespreken. Arthur Scargill
deelde mee, dat de vakcentrale
de Nationale Steenkolenraad
hardnekkig bij het omstreden
saneringsplan blijft, dat 20.000
mijnwerkers de baan zou kos-
gen van de jongste serie on- geduld zit te wachten op de
derhandelingen onder meer herverkiezing van zijn Ameri-
Libische arbeiders zamelen
in voor Britse mijnwerkers
PARIJS/LONDEN In fabrieken en bedrijven in Libië
worden inzamelingen gehouden voor de Britse mijnwer
kers, die al acht maanden in staking zijn. Volgens radio-
-Tripoli zijn ook talrijke goederen bijeen gebracht, die in
Groot-Brittannië onder de stakers en hun gezinnen zullen
worden verdeeld. In Groot-Brittannië ontstond begin deze
week veel opschudding toen bleek dat de mijnwerkersvak
bond (NUM) contacten had gelegd met de Libische leider
Khadaffy om steun te verkrijgen. Volgens de NUM is er
geen geld ontvangen. Als er geld wordt binnenkomt, zal
dat worden gebruikt om mijnwerkersfamilies te helpen.
kaanse boezemvriend presi
dent Ronald Reagan. Deze zou
MacGregor een baan hebben
beloofd in zijn nieuwe kabinet.
Waarnemers nemen te weten,
dat MacGregor zich gereed
houdt om dit aanbod met beide
handen aan te pakken en de
regering Thatcher zijn ontslag
aan te bieden.
Mocht hij vertrekken, dan
komt er onmiddellijk een Brit
in zijn plaats. Voor de regering
Thatcher zou dat een hele op
luchting zijn. Het Britse mijn
wezen is een ouderwetse en
erg traditionele industrie, die
zich niet graag door een bui
tenlander laat leiden. MacGre
gor werd door premier That
cher persoonlijk tot president
van de Nationale Steenkolen
raad benoemd, nadat hij in
Engeland zijn sporen had ver
diend met de sanering van de
staalindustrie. Na MacGregor's
benoeming werd door waarne
mers onmiddellijk de opmer
king gemaakt, dat dit een be-
lissing was waaruit Arthur
Scargill voordeel zou halen om
de boel op stelten te zetten.
Zelfs premier Thatcher schijnt
te beseffen, dat zij zich vergist
heeft.
In een van de vele opvangkampen probeert een vader zijn zwaar
ondervoede zoontje te voeden. Ve^l kinderen in dit kamp wegen
minder dan de helft van hun normale gewicht.
ADDIS ABEBA De hulp die momenteel binnenkomt op de
vliegvelden en in de havens van Ethiopië, komt voor bijna een
miljoen mensen te laat. Dat is de vrees van een westerse diplo
maat in Addis Abeba, die nauw bij de hulpverlening is betrok
ken. Hij vreest dat dit jaar ruim 900.000 mensen letterlijk van de
honger zullen sterven. Alleen massale en vooral effectieve hulp
verlening zou kunnen voorkomen, dat volgend jaar nog eens 1,8
miljoen Ethiopiërs het slachtoffer worden van droogte en hon
gersnood.
Op de luchthaven van Addis Abeba zijn gisteren de eerste vlieg
tuigen met hulpgoederen aangekomen. De komende dagen
wordt het, naar verwachting, een komen en gaan van vliegtui
gen met hulpgoederen. Volgens sommige organisaties dreigt het
gevaar dat de luchthaven met hulpgoeren verstopt raakt.
Zowel de Verenigde Staten als de Sovjet-Unie hebben aange
kondigd dat zij de hulp aan Ethiopië zullen vergroten. De Sov
jet-Unie heeft vliegtuigen, helikopters en vrachtwagens toege
zegd. Ook de VS sturen vliegtuigen.
Op de Rampengiro 777 van het Nederlandse Rode Kruis is tot
nu toe bijna zeven ton overgemaakt.
Kardinaal Glemp co
zwicht voor wil volk
VK
de
zal
Volg!
de K
mon<
word
teger
spral
kaar
moorde pater Popieluszknen L
zal toch worden begravet
in zijn eigen parochiekerl
St. Stanislas in Warschat^/^
Daartoe heeft kardinaa-
Glemp, die de uitvaart-
dienst zal leiden, gisteret
besloten, nadat hij aan j
vankelijk zulks had ge:
weigerd en het stoffelijk
overschot wilde laten bij
zetten op de Powazki-be
graafplaats in Warschai
waar zich de graven vai.
alle eminente Poolse per
soonljkheden bevinden.
Nadat tienduizenden gelovj.^
gen, onder wie de ouders var"
de vermoorde priester, it
een petitie hadden gevraagi
Popieluszko in zijn eigei
kerk te begraven, liet di;
Poolse primaat weten aai
„de wil van het volk" te zuI^-m
len voldoen. Bij de begrafe
nis worden honderdduizei)
den mensen verwacht.
rei j
&TtM
ge-B
Lijll
bij V
e-
i
Tegen de wil in van de leidg-
van de verboden vakborty
Solidariteit, Lech Wales*
heeft een groep activistei
van Solidariteit opgeroepei
tot een staking van een uu
tijdens de begrafenis. „J
denk dat het klimaat vot
zulke acties ongustig is", z
Walesa, die eerder had opg«
roepen tot kalmte en mat
ging-
De activisten vragen de aj-
beiders in bedrijven waa,
men een vrije zaterdag heeft
volgende week vrijdag eei
uur het werk neer te legger.
Volgens de activisten moQ
met de staking de tolerantie
van het bewind worden ge
test jegens activiteiten vai.
de oppositie.
Baby met bavianehart
maakt het uitstekend
LOMA LINDA Baby Fae, het kindje dat het hart van een
baviaan kreeg ingeplant, maakt het uitstekend. Tot nu toe zijn
er geen aanwijzingen, dat het hart wordt afgestoten. Dit heeft
een woordvoerder van het ziekenhuis in Lorna Linda gisteren
bekend gemaakt
De ouders van Baby Fae, die in werkelijkheid een andere naam
heeft, zijn vrijwel onophoudelijk bij het bed van hun dochtertje
gebleven. Fae heeft al het record gebroken door langer te leven
met een dierlijk hart dan een Zuidafrikaanse, die slechts drieën
eenhalve dag met een hart van een chimpansee heeft geleefd.
„PERFECT BEGIN VOOR ZUIVERDER NOORDZEE"
BREMEN De Noord-
zee-staten gaan strenger
toezicht houden op illega
le lozingen in de Noord
zee. Dat is een van de
weinige concrete afspra
ken die gemaakt zijn op
de internationale confe
rentie ter bescherming
van de Noordzee in Bre
men. Weliswaar spraken
de ministers de bereidheid
uit de vervuiling via de ri
vieren, de lucht en de
scheepvaart (olie) terug te
dringen, maar iets defini
tiefs werd niet overeenge
komen.
Toch noemden de ministers de
conferentie een succes. De
voorzitter, de Duitse minister
van binnenlandse zaken Zim-
mermann, sprak van „een
mijlpaal." Voor Nederland
noemde minister Smit-Kroes
de conferentie „een perfect be
gin voor een zuiverder Noord
zee". Over twee of drie jaar
komen de ministers in Enge
land opnieuw bijeen om ver
dere maatregelen te treffen.
De belangrijkste resultaten
van de conferentie:
De toevoer van schadelijke
stoffen via rivieren en kust
wateren moet verminderd
worden. Voor een beperking
van radio-actief afval van
kernfabrieken zal „de beste
technologie die er is" worden
ingezet.
De vervuiling door schepen
moet teruggedrongen worden
door intensievere bewaking
vanuit de lucht. Op zijn laatst
tijdens de volgende Noordzee-
-conferentie moet de Noordzee
worden uitgeroepen tot „spe
ciaal beschermd gebied".
Voor schepen die gevaarlijke
stoffen vervoeren wordt de
meldingsplicht in het leven
geroepen.
Over de Waddenzee, een na
tuurgebied dat verloren dreigt
te gaan, is niets afgesproken.
In de gezamenlijke verklarin
gen heet het dat „de bescher
ming van de Waddenzee de
grootste aandacht verdient".
Duitsland, Denemarken, Zwe
den en Nederland manifes
teerden zich op de conferentie
als de landen, die de meest
vergaande maatregelen wilden
nemen. Noorwegen, België,
Frankrijk en vooral Engeland
remden af.
SUSKE EN WISKE AMORIS VAN AMORAS
NEW DEHLI De India
se democratie zal de
moord op Indira Gandhi
waarschijnlijk wel overle
ven, net zoals de staat ook
de moord op de Mahatma
overleefde, nauwelijks zes
maanden nadat de onaf
hankelijkheid van India
was uitgeroepen. De veer
kracht van de democratie
kwam onlangs nog eens
duidelijk naar voren, toen
de eerder afgezette eerste
minister van Andrah Pra
desh, Ramo Rao, na een
succesvolle campagne
weer in ere hersteld werd.
Ondank alle cynisme en cor
ruptie die deze zaak omringde,
voelde Indiërs uit alle lagen
van de bevolking dat hen een
dierbaar recht werd ontnomen
toen Rao werd afgezet: het
recht hun leiders te kiezen. De
bevolking, de media en de po
litici waren bereid voor het
behoud van dat recht te vech
ten. In de twintig jaar na de
dood van Jawaharlal Nehru
mag de de democratische roe
ping van India wat roestig en
bedoezeld zijn geworden, In
diërs respecteren nog altijd de
grondwet. Het politieke spel is
misschien wat kwaadaardiger
geworden, maar de regels zijn
duidelijk en worden nage
volgd.
De toekomst van de regering
van Gandhi en de Congrespar
tij staat veel minder duidelijk
vast. India is er trots op de
grootste democratie van de
wereld te zijn, maar wat som
mige aspecten betreft, lijkt het
of die democratie in de acht
tiende eeuw is blijven steken.
Partijruzies, steeds wisselende
bondgenootschappen en per
soonlijke ambities hebben het
ideologische ideaal aangetast.
Jawaharlal Nehru slaagde er
niet in de Congrespartij, ooit
begonnen als een nationale be
vrijdingsbeweging, om te vor
men tot een partij die op een
bredere basis kon steunen. Tij
dens de regeringsperiode van
zijn dochter Indira viel de
Congrespartij verder uiteen in
drie of vier groepen, die elk
beweerde de enige rechtmati
ge opvolger van Nehru te zijn.
De persoonlijkheid van Indira
Gandhi heeft er voor gezorgd
dat haar „Indira Congrespar
tij" niet nog verder uit elkaar
viel.
Maar het overwicht van Indi
ra Gandhi leek de laatste tijd
wat af te brokkelen. De nieu
we partij van Charan Singh
vormde een bedreiging voor
haar greep op het belangrijke
hindoe-gebied in Noord-India.
Regionale en extremistische
partijen kwamen op in het zui
den en noordoosten. Een lid
van Indira's partij deed deze
week in het privé de uit
spraak, dat de partij tevreden
mocht zijn wanneer ze 32 tot
35 procent van de stemmen
zou krijgen in de verkiezingen
die voor het eind van het jaar
gepland stonden. Maar dat was
voor de aanslag.
Indira Gandhi's zoon Rajiv, de
nieuwe prmier, heeft zich pas
laat op het politieke vlak bege
ven. Hij was tevreden met zijn
carrière als piloot, totdat zijn
politiek ambitieuzere broer
Sanjay in juni 1980 bij een
vliegtuigongeluk om het leven
kwam. Hij is echter een vlugge
leerling gebleken, die de con
trole over het partijapparaat
op zich heeft genomen en zijn
macht heeft leren waarderen.
Hij heeft echter nog niet de ij
zeren wil en het charisma van
zijn moeder getoond. De vraag
is of de oude garde en de be
volking iets méér in hem zal
zien dan een soort plaatsver
vangende premier. Kan de
„Congrespartij van Indira"
wel voortbestaan zonder Indi
ra?
Op korte termijn is het ant
woord waarschijnlijk positief.
Indiërs zijn, hoewel het land
een republiek is, gewend aan
een vorstenhuis met troonop
volgers. Maar afkomst is niet
genoeg. India is te groot en te
veeleisend in haar sociale en
economische problemen om
bestuurd te worden door
zwakke leiders.
Zelfs Indira Gandhi is er niet
in geslaagd een gepaste oplos
sing te vinden voor de proble
men van de regionale ver
deeldheid. Haar leuze van na
tionale eenheid heeft het moe
ten afleggen tegen sterkere en
dieper gewortelde krachten.
Waarbij direct moet worden
opgemerkt dat een behoud van
de regionale en groeps-identi-
teit niet hoeft te betekenen dat
India uiteenvalt.
Rajiv Gandhi zal deze proble
men moeten zien op te lossen,
ze moeten zien te verzoenen
met de alles overheersende
noodzaak van een nationale
onderlinge samenhang. Mis
schien is daarvoor een andere
partij nodig, misschien ook een
andere regering.
Er zal in ieder geval een om
wenteling in de aard van Indi
a's openbare leven moeten
plaatsvinden, wil het volk de
nieuwe leiders het vertrouwen
kunnen schenken. Rajiv zal
dit probleem onder ogen moe
ten zien en het is maar de
vraag of hij erin zal slagen
dergelijke veranderingen af te
dwingen.
(Vervolg van de voorpagina) M1
WASHINGTON De Vere^jj
nigde Staten hebben de Sovj e''va
Unie gevraagd met langer tfc:.
suggereren dat de Amerikaartif
se inlichtingendienst CIA ie*iP£
te maken zou hebben gehaj
met de moord op de Indisch|
premier Indira Gandhi. Wal
hington vreest dat hierdoor
levens van Amerikanen in Iii
dia in gevaar kunnen komed
Volgens een functionaris va!
het ministerie van buitenland!
se zaken heeft Washington*
scherp geprotesteerd bij Moé-^i
kou tegen het verband dat onj-n
der andere door de Sovjet-telei-V]
visie wordt gelegd tussen dGop
moord en de CIA. Dergelijk! j«e
suggesties scheppen een situ* m,
tie die kan leiden tot gewelkde
tegen in India verblijvend! st<
Amerikanen, aldus de functi* d«
naris. Hij herinnerde eraajl -w
hoe in november 1979 de antii <k
-Amerikaanse sentimentd S<
hoog opliepen toen de IraanS» Tr
radio geruchten verspreid® Bi
over Amerikaanse betrokke^ pl
heid bij de aanval van moslirp- F:
-fundamentalisten op de Grot» W
Moskee in Mekka. De Ameri' 1n
kaanse ambassade in de Paki D
staanse hoofdstad Islamabadoi
werd in brand gestoken, waaf" ft
bij twee Amerikanen omkwlj V
men. i gi
