Nederland telt twee miljoen overmatige drinkers
Masson hoeft weer
niet te getuigen
Bijbanen ambtsdragers
moeten openbaar worden
ARTSEN T EREN PROBLEMEN SNELLER HERKENNEN
Wereld
Natuur
Fonds
wil apen
redden
RAADSMAN EX ABP DIRECTEUR
WINT JURIDISCH STEEKSPEL
CDA doorkruiste
diplomatie van
minister Scholten
INAlf
iUITENLAND
CcidócSoivuMit
VRIJDAG 2 NOVEMBER 1984 PAGINA 13
en W Amsterdam
egen wolkreclame
.MSTERDAM Burgemeester en
-ethouders van Amsterdam willen niet
at er op de wolken boven de stad met
iserstralen permanent reclamebood-
happen of andere mededelingen wor-
»n geprojecteerd. Het Okura-hotel had
olgens het college het verzoek gedaan
en installatie daarvoor op het dak te
laatsen. Volgens het architectenbu-
au dat zich met deze zaak bezighoudt,
het geenszins de bedoeling reclame-
oodschappen te projecteren maar
lechts enkele laserbundels omhoog te
iten schijnen. De Rijksluchtvaart-
ienst heeft daar volgens het bureau
een bezwaar tegen als de stralen maai
iet hoger komen dan 275 meter
Motorrijder
moet overdag
licht voeren
DEN HAAG Motorrijders
moeten ook overdag licht
gaan voeren. Staatssecretaris
Scherpenhuizen (Verkeer en
Waterstaat) heeft, in ant
woord op vragen van de
CDA-kamerleden Weijers,
Faber en Hennekam, laten
weten dit zo spoedig mogelijk
verplicht te willen stellen.
Met de verplichting hoopt de
bewindsman de verkeersvei
ligheid te bevorderen. Ook
nu al voeren veel motorrij
ders op eigen initiatief over
dag licht.
Europarlementariër
wil grotere schollen
DEN HAAG De Europarlemen
tariër Eisso Woltjer (Soc.) heeft de
Europese Commissie gevraagd voor
schol opnieuw een minimum aan-
voermaat van 27 cm in te voeren.
Hij schrijft de Commissie de mini
mum maat van 25 cm „onrust"
heeft veroorzaakt. De forse scho-
laanvoer met een lengte van 25 cm
heeft op sommige plaatsen geleid tot
marktbederf, doordraai en verv
king van deze consumptievis tot
meel. Hij wil weten
Commissie is uitgegaan
„terwijl met
cm de prijs voor de vis meer op ni
veau blijft en het beheer van de vis
standen beter wordt gewaarborgd".
Nederland neemt deel
aan onderzoek Antarctica
AMSTERDAM Nederland gaat mee
doen aan het wetenschappelijk onder
zoek op Antarctica. De regering heeft
geld en manjaren beschikbaar gesteld
voor het opzetten van een nationaal pro
gramma voor dat onderzoek, dat de basis
moet vormen voor samenwerking met
het buitenland. Dat zei dr. E. van Spie
gel, directeur-generaal voor het weten
schapsbeleid van het ministerie van on
derwijs en wetenschappen, op een giste
ren door hem geopende studieconferen
tie. Na een onderzoekprogramma te heb
ben vastgesteld zal de Nederlandse Raad
voor Zee-onderzoek (NRZ) gaan onder
handelen met het buitenland als eer
ste West-Duitsland om
king te komen.
Politici vragen
vrijlating Battek
DEN HAAG De fractievoorzitters in de
Tweede Kamer Ina Brouwer (CPN), Bert de
Vries (CDA) en Joop den Uyl (PvdA) hebben
vandaag namens het initiatiefcomité Rudolf
Battek een open brief overhandigd aan de Tsie-
choslowaakse ambassade, waarin om de vrijla
ting van Rudolf Battek wordt gevraagd. Battek,
die vandaag 60 jaar is geworden, zit sinds 1980
gevangen. Hij is tot vijf en een half jaar gevan
genisstraf veroordeeld wegens activiteiten in de
Charta-beweging en het schrijven van brieven
aan Olof Palme, Bruno Kreisky en Willy
Brandt. In de brief, die is gericht aan de Tsje-
choslowaakse president Gustav Husak, wordt
erop gewezen dat de gezondheidstoestand van
Battek te wensen overlaat. De brief is ook door
politici van andere partijen ondertekend.
Nieuwe
voorzitter
Cosbo-Nederland
DEN HAAG Drs. Th.
Wehkamp (64) is met in
gang van 1 januari 1985
benoemd tot voorzitter
van Cosbo-Nederland,
het centraal orgaan van
de samenwerkende bon
den van ouderen, als op
volger van mr. M. van
Thiel. Hij is al jarenlang
bestuurslid van de Ne
derlandse Federatie voor
Bejaardenbeleid (NFB)
en voorzitter van verzor
gingshuis en serviceflat
Th. Vos de Wael in
Zwolle.
Kath. plattelands
vrouwen hebben
nieuwe voorzitster
DEN HAAG Me-
vrouw M.Roosen-Van
Pelt (50) uit Schayk is ge
kozen tot voorzitter van
de Katholieke Platte
landsvrouwen Nederland
(KPN).
Mevrouw Roosen, al ze
ven jaar vice-voorzitter
van de KPN, is getrouwd
met een tuinder. Zij is
sinds tien jaar lid van de
Schaykse gemeenteraad,
de laatste vier jaar als
leidster van de CDA-
-fractie.
OORDWIJKERHOUT
- Twee miljoen Neder-
inders drinken gemid-
eld minimaal zes glazen
lcohol per dag. Dat is al-
ïans een schatting van
erschillende deskundi-
en, die mede is geba-
erd op het toenemende
antal problemen waar-
an overmatig alcoholge-
ruik de oorzaak is. Zo
ïerken artsen steeds va-
er dat patiënten die een
jd verschillende klach-
in hebben gehad, thuis
roblemen hebben met
en drinkende man of
rouw. Die ontwikkeling
)opt parallel met een on-
lerzoek in de Verenigde
Itaten, dat heeft aange-
jond dat bijna één op de
wee patiënten van een
uisarts in enige vorm
met een alcoholprobleem
te maken heeft.
Ook al is er bij zes glazen per
dag nog lang niet altijd sprake
van alcoholisme, dergelijke
hoeveelheden gaan aan nie
mand meer onopgemerkt
voorbij. De drinker of drink
ster vernietigt langzaam zijn
eigen lichaam, maar doet te
vens anderen behoorlijk wat
leed aan. En die anderen, part
ner en kinderen vooral, vin
den het moeilijk er over te
praten. Toch wordt het over
matig gebruik van alcohol
steeds bedreigender voor de
volksgezondheid.
„Het is daarom zaak, dat een
arts zo snel mogelijk ontdekt
dat er sprake is van probleem-
drinken", zegt J. van Lim-
beek, van de Federatie van In
stellingen voor Alkohol en
Drugs. „Niet alleen een huis
arts, maar zeker ook een be
drijfsarts. Want mensen heb
ben de neiging door en voor
drank alles en iedereen te ver
kwanselen tot hun huwelijk
toe, maar hun baan geven ze
pas op het aller, allerlaatste
moment op".
Alerter
Om de artsen op dit gebied
wat bij te scholen en alerter te
maken, organiseerde de Fede
ratie in samenwerking met de
Boerhaave Commissie van het
Academisch Ziekenhuis in
Leiden een cursus over her
kenning en behandeling van
alcoholmisbruik. Die is van
daag en gisteren in Noordwij-
kerhout gegeven. Eén van de
sprekers daar was T. Jongsma,
een man die het alcoholpro
bleem dagelijks van zeer nabij
meemaakt. Hij werkt bij de
Stichting voor Opvang, Be
handeling en Resocialisatie
van Alkohol- en Drugspatiën
ten.
Jongsma zegt dat er een be
hoorlijk percentage drinkers
is, dat nooit geholpen kan
worden. Vooral omdat ze die
hulp zelf weigeren. „Iedere
drinker weet op z'n minst
vaag waar-ie mee bezig is",
meent Jongsma. „maar het
blijkt toch heel moeilijk hem
of haar van de drank af te
krijgen. Getallen zijn moeilijk
te geven, maar ik schat dat er
ongeveer net zoveel mensen
weer een redelijk normaal le
ven gaan lijden als het aantal
patiënten dat jaarlijks van ver
schillende chronische ziekten
geneest".
Ondanks een enorme praktijk
ervaring, vraagt Jongsma zich
nog altijd af waarom mensen
op een bepaald ogenblik een
glas alcohol kiezen in plaats
van een kopje thee of koffie.
„Ik denk wel dat de reclame
een belangrijke rol speelt.
Daarin wordt drank altijd ge
koppeld aan het blitse leven,
het gezellige leven, het leuke
leven. De overheid zou moeten
verbieden, dat er in de recla
me nog van dergelijke associa
ties gebruik wordt gemaakt.
En misschien zou er op elke
fles een waarschuwing moeten
komen te staan, net als op een
pakje sigaretten. Maar wat ze
ker verboden moet worden, is
dat er bij benzinestations,
langs de weg dus, bier wordt
verkocht. Dat is toch te krank
zinnig om waar te zijn".
Jongsma noemt alcohol een
alibi. Mensen die zich niet
durven te uiten, gaan door al
cohol over een drempel, maar
kunnen tevens de schuld daar
van aan de drank geven. Zelf
gaan ze dan, denken ze, vrij
uit. „Er is tegenwoordig nu
eenmaal veel ongenoegen,
mensen gaan zichzelf dingen
verwijten. Dat leidt maar al te
vaak tot zelfdestructie. Hoe
kun je het anders verklaren
dat mensen maar door blijven
drinken terwijl ze weten dat
ze niet alleen hun eigen li
chaam verwoesten, maar ook
iedereen in hun omgeving
meeslepen in de ellende?".
„Voor een partner is het niet
temin moeilijk om openlijk te
zeggen dat de ander drinkt.
Welke vrouw vindt het prettig
om toe te geven dat haar man
meer van de de fles houdt dan
van haar? Dat vereist nogal
wat moed. Ik denk, dat artsen
zich dat heel goed moeten rea-
lisren. Als ze er alleen al reke
ning mee houden dat er drank
in het spel kan zijn, schiet je al
op. Als ze dan ook nog leren
daar taktisch naar te vragen, is
het helemaal mooi. Artsen die
tijdens het spreekuur vermoe
den dat er iets is, zouden die
patiënt bijvoorbeeld 's avonds
moeten laten terugkomen.
Dan is er meer tijd om er rus
tig over te praten. Hoewel ook
dat training vereist, want ge
zinsleden zijn vaak enorm soli
dair met iemand die drinkt. Of
een vrouw is gewoon bang,
omdat de man haar bedreigt
en chanteert. In dat verband
vind ik, dat éen arts ogenblik
kelijk aan alcohol zou moeten
denken, zodra er tekenen van
mishandeling zijn bij de vrouw
of één van de kinderen".
DICK HOFLAND
Artsen merken steeds vaker dat patiënten die een tijd verschil
lende klachten hebben gehad, thuis problemen hebben met een
drinkende man of vrouw.
ZEIST Op veel
plaatsen in de wereld
worden apen ernstig
bedreigd. Minstens
tien soorten lopen zelfs
het gevaar spoedig uit
te sterven. Daarom is
het Wereld Natuur
Fonds onder het motto
„Red de apen wereld
wijd" een inzamelings
actie begonnen om de
apen te redden. Het
streefbedrag van de
actie is 750.000 gulden.
Tweederde van het streef
bedrag is bestemd voor
project in Indonesië.
Het gaat daarbij om het
opzetten van grote oer
woudreservaten, waarin
vele soorten apen,
zeer bedreigde
voorkomen, en het beheer
die reservaten, aldus
het Wereld Natuur Fonds.
Een groep wetenschappers
van de Internationale Ver
eniging voor Natuurbe
scherming, die zich bezig
houdt met primaten, de
verzamelnaam voor alle
apen en halfapen, heeft
drie projecten aangedra
gen waarvoor de rest van
het geld bij voorrang ge
bruikt moet worden. Het
om het behoud en de
bescherming van de berg-
gorilla's van Oost-Afrika,
de bescherming van de
spinaap en het roodstuit-
leeuwaapje in Brazilië en
het opzetten van een op
leidingsprogramma voor
sen die zich in die lan
den willen inzetten voor
de bescherming van deze
dieren.
ZWOLLE Mr.drs. A.
Masson, de-geschorste di
recteur beleggingen van
het Algemeen Burgerlijk
Pensioenfonds (ABP), zit
weer in de cel. Voor de
derde maal is hij ontko
men aan de vragen van de
Zwolse rechter-commissa-
ris J. Schunck, die op aan
geven van de zakenman
W. Meijer een serie getui
genverhoren afwerkt in
verband met een rapport
van burgemeester J.
Gruijters van Lelystad.
Masson is wel in Zwolle
geweest, maar kon na een
voor hem gunstig verlo
pen juridisch steekspel
weer terug naar het Huis
van Bewaring in Maas
tricht, waar hij vastzit op
verdenking van fraude.
Masson zou getuigen omdat
Gruijters Meijer „chanteur"
noemde in een in opdracht
van minister Rietkerk van
binnenlandse zaken geschre
ven rapport over onregel
matigheden bij het ABP. De
zakenman wil zijn naam ge
zuiverd zien en laat door mid
del van de verhoren uitzoeken
of een gerechtelijke procedure
tegen Gruijters kans van sla
gen heeft. Mocht dat het geval
zijn, dan heeft Meijer een
claim in gedachten van meer
dan tien miljoen gulden.
Voordat Masson weer terug-
mocht naar Maastricht, had
den diens raadsman mr. A.
Pfeil en Meijers raadsman mr.
E. Kuhn een juridisch stoei
partijtje. Inzet was de vraag of
Masson in deze civiele proce
dure een beroep op het alge-
n verschoningsrecht kon
doen gelden, met andere
woorden of hij kon weigeren
ook maar één vraag te beant
woorden.
Volgens de wet kan dat alleen
in een strafzaak, maar Mas-
sons raadsman zag een zo gro
te verwevenheid tussen de ci
viele zaak in Zwolle en de
strafzaak in Maastricht, dat hij
meende dat zijn cliënt ook in
Zwolle wel zijn mond mocht
houden. Masson zou zich met
een verklaring in Zwolle in de
vingers kunnen snijden bij het
onderzoek dat in Maastricht
nog loopt.
„Niemand kan gedwongen
worden zichzelf te belasten",
was het bekende argument dat
hierbij in de rechtszaal klonk,
ontleend aan het internationa
le verdrag inzake burger- en
politieke rechten.
„Mijn cliënt mag niet voor het
dilemma geplaatst worden van
öf meineed óf strafrechtelijke
vervolging", voegde mr. Pfeil
daar nog aan toe. Het verscho
ningsrecht is wat hem betreft
een zeer elementair beginsel,
dat ook buiten het strafrecht
toegepast moet kunnen wor-
Volgens Pfeil zou Masson door
het afleggen van een verkla
ring bovendien ook zelf pro
cespartij kunnen worden,
want „de mogelijkheid is nog
steeds aanwezig dat Meijer ook
het ABP en daarmee wellicht
indirect Masson aansprakelijk
stelt". De mogelijkheid van
een claim op het ABP werd
door Meijer echter direct uit
gesloten genoemd.
„Pure wraak"
Rechter-commissaris J.
Schunck had een schorsing
van bijna twee uur nodig om
te beslissen dat Masson niet
aan een verhoor zou worden
onderworpen. „Ik kan niet
overzien welke gevolgen Mas-
sons verklaring op de verden
kingen in Maastricht kan heb
ben", luidde het argument, en
daarmee kon Masson gaan.
Het uitblijven van het lang
verwachte verhoor van Mas
son stelde Meijer zeer teleur.
„Masson schijnt in Maastricht
alles wat hem tenlaste wordt
gelegd te ontkennen. Waar is
hij dan bang voor? Dat vraag
ik mij af, want iemand die on
schuldig is, heeft niets te vre
zen", zei Meijer.
Zijn altijd aanwezige echtge
note vond het „uitermate kin
derachtig, wat Masson doet",
terwijl mr. Kuhn van „pure
wraak op Meijer" sprak. Hij is
van plan het er niet bij te la
ten zitten en overweegt daar
om in beroep te gaan tegen de
beslissing van de rechter-com-
Een lachende ex-ABP-directeur Masson.
Meermalen hebben Kuhn en
Meijer laten weten inmiddels
wel genoeg materiaal te heb
ben verzameld om met succes
een zaak tegen Gruijters te be
ginnen. Waarom dan nog al
deze moeite om Masson en
volgende week ABP-advocaat
Wouters te laten praten? „Ik
wil afmaken waar ik aan ben
begonnen", zegt Meijer. „Ik
zou een stukje vloer onge-
veegd laten als ik Masson en
Wouters niet meer aan de
beurt zou laten komen. Boven
dien weet je nooit wat je ver
der nog aan de weet kunt ko
men", aldus Meijer.
Het was overigens Massons
eerste verschijning in het
openbaar sinds 10 mei. „We
hebben hem in ieder geval een
leuk uitje bezorgd, dat staat
vast. Masson heeft tenminste
de herfstkleuren weer eens
van dichtbij kunnen bekij
ken", liet Nellie Meijer in haar
teleurstelling over de gebeur
tenissen in Zwolle wat cynisch
weten. Masson scheen het uit
stapje zelf ook wel te waarde
ren want bij aankomst aan de
achteringang van de recht
bank in Zwolle toonde hij een
brede lach op het gezicht.
ARJEN VAN DER SAR
De zakenman Willem Meijer schijnt het ook wel te zien zitten.
Toch kon zijn raadsman Masson niet dwingen om te getuigen.
PROF. NEUMAN:
NIJMEGEN Het CDA-standpunt inzake kernbewapening
heeft in 1979 geleid tot schipbreuk van de diplomatie van de
toenmalige minister van defensie W. Scholten. Zijn semi-diplo-
matiek offensief, bedoeld om steun te krijgen voor de door hem
ontwikkelde gedragslijn van de regering inzake kernwapens,
strandde toen het CDA-standpunt naar buiten kwam. Niets wijst
er overigens op dat de CDA-Tweede-Kamerfractie op dat mo
ment ook maar het flauwste benul had waarmee minister Schol
ten toen bezig was.
Dat zei prof. H. Neuman vanmiddag ter gelegenheid van zijn
aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar aan de ka
tholieke universiteit van Nijmegen. Neuman gaat les geven in
de geschiedenis van de internationale betrekkingen sinds 1945,
in het bijzonder de veiligheidsproblematiek.
Toen Nederland eind augustus 1979 werd geconfronteerd met
het getal van 572 in Europa te plaatsen nieuwe kernwapens voor
de middellange afstand, stelde minister Scholten volgens Neu
man in het diepste geheim een nota op, waarin de gedragslijn
stond aangegeven die de Nederlandse regering naar zijn mening
diende te volgen. Deze hield in dat het plaatsingsbesluit betrek
king moest hebben op de helft van het aantal raketten terwijl
verder het aantal Nederlandse kerntaken verminderd zou wor
den tot drie.
Scholten begon met instemming van premier Van Agt en minis
ter Van der Klaauw van buitenlandse zaken „persoonlijk aan
een semi-diplomatiek offensief dat grotendeels voor de pers ver
borgen is gehouden". Slechts bij zijn Westduitse collega Apel
kreeg Scholten volgens Neuman enig welwillend gehoor. Dat
was echter weer voorbij toen de CDA-fractie na een studiedag
over kernbewapening eind oktober 1979 met haar „Vertrekpun
ten" in de publiciteit kwam, waarin de nuloptie niet werd losge
laten en volgens welke eerst twee jaar met Moskou zou worden
onderhandeld.
voornaamste gevolg was volgens iNeuman nei ïnteriicuioiimc c»-
fect dat er van uitging. „West-Duitsland trok onmiddellijk zijn
eventuele hulp aan Scholten in en president Carter drong er per
brief bij premier Van Agt op aan, zich bij het komende NAVO-
-beraad in Brussel te onthouden van pleidooien voor verlaging",
aldus Neuman.
Tijdens een rondreis van Van Agt langs bevriende hoofdsteden
werd in de Tweede Kamer met hulp van tien CDA'ers de motie
Stemerdink/Brinkhorst aanvaard, waarin werd uitgesproken
dat Nederland „thans" niet kon instemmen met plaatsing. Op 12
december bereikte het kabinet volgens Neuman overeenstem
ming over de tekst van het voorbehoud, dat in Brussel zou wor
den gemaakt. Het was uitdrukkelijk de bedoeling, dat de tekst
van dit voorbehoud zou worden opgenomen in het slotcommuni
qué van de NAVO-bijeenkomst, hetgeen echter door de verga
dering van NAVO-ministers werd geweigerd. „Het Nederlandse
doen en laten had bij de bondgenoten en bij het NAVO-apparaat
zoveel kwaad bloed gezet, dat secretaris-generaal Luns serieus
heeft overwogen de ministers Van der Klaauw en Scholten de
toegang te weigeren", aldus Neuman.
Zover kwam het volgens hem niet, mi
windslieden werden wel overladen me
zelfs dat Luns hen in bescherming nar
landse voorbehoud vermeld te krijgen
publiceerde bijlage bij de geheime besl
In de daarop volgende weken rommelde het volgens Neuman
hevig binnen het CDA en tussen regering en parlement. De Nij
meegse hoogleraar vroeg zich aan het slot van zijn toespraak af
of de geschetse „merkwaardige interactie" tussen binnenlandse
en internationale politiek iets uitzonderlijks is.
lar beide Nederlandse be
let kritiek en hoon. „Zozeer
iam en hielp om het Neder-
en in een later volledig ge-
►sluitenlijst", aldus Neuman.
\A7M
NE£: H/0 IS 1-
Cfc SrOiVtfff
(van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG De Twee
de Kamer is unaniem van
mening dat politieke
ambtsdragers, zoals burge
meesters, wethouders,
commissarissen der konin
gin en leden van gedepu
teerde staten geregeld al
hun nevenfuncties open
baar moeten maken. Mi
nister Rietkerk (binnen
landse zaken) is het hier
mee eens. Dat bleek giste
ren in het overleg tussen
de minister en de kamer
commissie van binnen
landse zaken.
Rietkerk zal bij premier Lub
bers aandringen op openbaar
making van eventuele neven
functies van ministers en
staatssecretarissen. Kamerle
den (ook politieke ambtsdra
gers) laten al sinds enkele ja
ren hun bijbanen publiceren
De minister bleek overigens
niets te voelen voor het stand
punt van PvdA. CDA, VVD
en D'66, dat politieke ambts
dragers met een volledige
baan niet teveel bijverdiensten
mogen hebben. Volgens deze
partijen moet het salaris van
bijvoorbeeld een commissaris
der koningin worden vermin
derd als hij meer dan een be
paald bedrag aan bijverdien
sten ontvangt. Voor kamerle
den geldt eenzelfde regeling.
Rietkerk zei wel bereid te zijn
met de betrokkenen over deze
kwestie te praten, maar wihff
verder geen toezegging doen.
