„Als u niet opendoet,
forceren wij de deurr
t
.3
Forse kritiek op nieuwste
boeken van dr. De Jong
Van Zeil wil prijslijst in wachtkamers medici
Lil
Srinkman
jtelt gezin
(ninder
centraal
Politie haalt Turks gezin uitkerk
NNENLAND
CeidóeOowumt
DINSDAG 30 OKTOBER 1984 PAGINA 13
liekteverzuim
aalt verder
SN HAAG Het ziektever-
im daalt verder. In het der-
kwartaal van 1984 ging het
.-zuimpercentage, in verge-
ing met het derde kwartaal
i 1983, bij de mannen van
naar 6,0 en bij de vrouwen
n 8,0 naar 7,7. De meldings-
Squentie daalde bij de man-
n van 35,4 naar 34,1 geval-
l per 100 werknemers en bij
vrouwen van 59,0 naar 54,5.
gemiddelde verzuimduur
geval was in het derde
rtaal van 1984 voor man-
i 16,2 en voor vrouwen 13,0
Unie: leraren in beroeps
onderwijs slecht betaald
DEN HAAG De salarissen van leraren in het
beroepsonderwijs blijven sterk achter bij die van
overeenkomstige functies bij ambtelijke diensten
en bedrijfsleven. Dit blijkt uit becijferingen die de
unie voor leraren in het beroepsonderwijs heeft
opgesteld. De verschillen kunnen oplopen tot
12.000 gulden per jaar. Die worden volgens de unie
veroorzaakt doordat leraren veel trager de salaris
schalen doorlopen dan bij ambtenaren en werkers
in de particuliere sector het geval is. Volgens de
unie is er ook een ernstig tekort aan bevoegde le
raren. HTS'ers, ingenieurs, praktijkleraren en eco
nomen zijn voor een leraarsbaan niet te strikken
en op veel scholen moeten de aanwezige docenten
overwerken. Ondanks het tekort lopen opleidings
instituten voor leraren leeg en worden struk voor
stuk gesloten, zo constateert de unie.
Bestuur CDA: geen
besluit kernenergie
UTRECHT Het partijbestuur van het CDA
heeft gisteren nog geen besluit genomen om
meer kerncentrales te bouwen. Het bestuur wil
eerst de mening in de partij peilen voordat er
een besluit komt, zo heeft voorzitter Piet Buk
man gezegd. Het partijbestuur sprak over een
nota die door een speciale werkgroep was opge
steld. In die nota werd zonder meer voor kern
energie gekozen. Volgens de werkgroep zijn de
gevaren van kernenergie kleiner dan van olie
of gas. Kernenergie geeft geen milieuvervui
ling, vraagt weinig ruimte en er is genoeg ura
nium, aldus de werkgroep, om de centrales op
te stoken. Bovendien wordt zure regen door het
gebruik van kernenergie voorkomen. In de
nota staat dat het radio-actief afval veilig kan
worden opgeborgen.
Minister zwakt plan
harder rijden af
DEN HAAG Minister Winse-
mius (VROM) heeft zijn plan om
auto's met een apparaat (kataly
sator) dat uitlaatgassen reinigt toe
te staan 130 kilometer te rijden,
afgezwakt. Winsemius verklaar
de gisteren in het NOS-tvpro-
gramma Den Haag Vandaag dat
het idee slechts één van de plan
nen is die worden bekeken op
zijn ministerie. De bewindsman
keerde zich tegen kritiek van de
Centrale Politie Verkeers Com
missie (CPVC) op zijn plan. De
CPVC liet gisteren weten dat de
politie niet kan nagaan of een
auto die 130 kilometer rijdt, een
katalysator heeft of niet.
Geldproblemen:
woningstichting
moet verkopen
ROTTERDAM De in ernstige finan
ciële moeilijkheden verkerende Rotter
damse woningstichting Patrimonium
PWS gaat de komende jaren bijna 550
huizen verkopen. Bovendien worden
3000 huurhuizen in een nieuwe stichting,
Patrimonium Bejaardenhuisvesting, on
dergebracht. De woningcorporatie, die
met een woningbezit van 16.000 tot de
grootste van het land behoort, heeft nu
als gevolg van bestuurlijk wanbeleid een
negatief vermogen van 60 miljoen gul
den. De nieuwe directie hoopt de ko
mende jaren door deze transacties de
schuld tot de helft weg te werken.
ABP-ADVISEUR
MAG NIET VRIJ
DEN BOSCH Een van de twee hoofdver
dachten in de ABP-zaak, de 63-jarige ir. P.
van Zon, adviseur en vriend van de geschors
te directeur Beleggingen mr.drs. A. Masson,
de andere hoofdverdachte, moet in voorarrest
blijven.
Dat heeft het gerechtshof in Den Bosch giste
ren beslist. De verdediger van de ABP-advi-
seur had tegen een beschikking van de Maas
trichtse rechtbank, die het verzoek tot on-
middelijke invrijheidstelling van Van Zon al
eerder had afgewezen, hoger beroep aangete
kend. Volgens het gerechtshof zijn er „ter
men" aanwezig om het voorarrest van Van
Zon, die al ruim vijf maanden in voorlopige
hechtenis verblijft, te verlengen. Het i
derzoek is nog niet is afgesloten.
FNV-bond
verbod zware
cementzak
MAASTRICHT De
en Houtbond FNV
kil dat de regering een
wettelijk verbod uitvaar
digt op de vijftig kilo zwa-
cementzak. De bond
•ijdt al jaren tegen te
re materialen waar-
bouwvakkers moeten
[verken. De PvdA onder
steunt de FN V-actie. Vol-
lgens de FNV-bond is het
[gevolg van werken met
3 materialen een hoog
zieketeverzuim. Het ziek-
lim in de bouw be-
faraagt 11,2 procent, terwijl
het gemiddelde percentage
est van het land 7,5
DEN HAAG Minister
Brinkman van WVC vindt
'at iedereen zijn leven
ag inrichten zoals hem
I haar dat zelf goed-
lnkt. Hij nam daarmee
igszins afstand van uit
ingen die hij enige tijd
Jeden deed, waarin hij
flde dat de politiek zich
joral moet richten op het
isterken van de positie
i het gezin.
overheid moet volgens
inkman pas ingrijpen als
zelfgekozen samenle-
igsvormen ongunstige ge
lgen hebben voor anderen
voor de samenleving als
teel. De corrigerende wer-
ng van de overheid illus-
feerde Brinkman aan de
Ind van de invoering van
belasting voor tweever-
eners door het kabinet-
•ubbers.
'inkman deed zijn uitlatin-
m gisteren tijdens een
ierleg met de vaste Kamer-
inmissie voor welzijn en
jltuur. De PvdA'er Buur-
pijer had de minister aan-
jvallen in verband met ver-
hillende recente uitlatin-
in van CDA-politici, onder
ie Brinkman zelf, dat het
lerStzin centraal moet staan in
ït kabinetsbeleid. Evenzo
ritiseerde Buurmeijer de
VD, waar men zich vooral
dKijil richten op het individu,
jinkman ontkende verwij-
i van de oppositie dat het
binet de verzorgingsstaat
ontmantelen. Het kabinet
eft nog steeds grote bedra-
3 UGWn uit voor het instandhou-
de verzorgingsstaat,
ius Brinkman. Wel wil het
ibinet bepaalde verant-
Dordelijkheden terugschui-
ïn naar de samenleving,
aar het wil daarbij de
makkeren wel beschermen,
dus de minister. Zo trekt
inkman voor volgend jaar
miljoen gulden uit voor
stanties die hulp verlenen
n ongehuwde moeders.
geld
:ober
r a.s.
m krant ontvangen? Bel
in 18.00 en 19.00 uur, za-
lags tussen 14.00 en 15.00
ir, telefoonnr. 071-122248 en
krant wordt nog dezelfde
ond nabezorgd.
(Vervolg voorpagina)
MIDDELBURG Kerk
en staat zijn gistermorgen
in het Zeeuwse Middel
burg met elkaar op ge
spannen voet komen te
staan in verband met de
aanhouding van een
Turks gezin in de rooms-
katholieke Petrus en Pau-
luskerk. Pastoor J. Hen
driks, die het illegaal in
ons land verblijvende gf-
zin zondag onderdak had
verschaft in de dagkapel
van de kerk, kreeg be
zoek van zes politie-agen-
ten. Hendriks: ,,Men zei:
als u de deur van de kapel
niet opendoet, dan wordt
die geforceerd en is de
schade voor u".
Voor zover bekend is het nog
niet eerder voorgekomen dat
de politie zonder vooroverleg
met het kerkbestuur, over is
gegaan tot het uit een kerk ha
len van vreemdelingen. Op 25
januari 1982 werd weliswaar
een dienstweigeraar door de
gemeentepolitie in een kerk te
Zevenaar aangehouden, maar,
zo blijkt uit het antwoord op
kamervragen hierover, toen
was eerst overleg gevoerd met
het kerkbestuur. Dat bestuur
had laten weten zich niet te
gen de aanhouding te zullen
verzetten. In mei 1980, toen
honderden illegalen hun toe
vlucht in tientallen kerken en
kloosters hadden gezocht, be
paalde de Tweede Kamer in
een motie, dat tot het aanhou
den van illegalen in kerken
alleen mag worden overge
gaan „na uitvoerig overleg
met kerkbesturen en gemeen
tebesturen".
Voor pastoor Hendriks, die op
zijn minst op een waarschu
wing had gerekend, kwam het
bezoek van de politie dan ook
geheel onverwacht. „Ik ben
erg geschrokken", aldus de
pastoor. „Plotseling stonden
zes politiemensen in de kerk.
Ze wilden weten waar het
Turkse gezin zat. Ik heb overi
gens geen huiszoekingsbevel
gezien. Je vraagt je af in hoe
verre een kerkgebouw een
mens in nood nog bescherming
kan bieden".
Kinderen
Gistermiddag demonstreerden
ruim honderd mensen voor
het politiebureau in Middel
burg tegen de arrestatie van,
het Turkse gezin. Rond vijf
uur 's middags werden de kin
deren van het Turkse echt
paar, tien maanden en drie
jaar oud, bij een broer van de
gearresteerde vader overge
bracht. Het echtpaar Yilmaz
wordt nog in het politiebureau
vastgehouden.
Volgens korpschef K. de Vos
van de Middelburgse gemeen
tepolitie zijn de verzoeken
voor een vestigingsvergunning
in het verleden tot in de hoog
ste rechterlijke instantie afge
wezen. Eind vorige week heeft
het gezin op last van de politie
uiteindelijk vliegtickets naar
Turkije gekocht. De Vos:
„Aanvankelijk zag het ernaar
uit dat het gezin zich bij de
uitspraak van de rechter zou
neerleggen, maar zondag werd
asiel gezocht in de kerk. Het is
dan de plicht van de politie
om in te grijpen". Volgens de
korpschef, die bevestigt dat
geen vooroverleg met de pas
toor is gevoerd, heeft de politie
zich zonder dwang toegang tot
de kerk verschaft. „De deur
stond open. De pastoor heeft
ons niets in de weg gelegd".
Het echtpaar Yilmaz kwam in
1978 illegaal in ons land. In
1980 werd een verblijfsver
gunning aangevraagd, maar
het ministerie van justitie be
schikte afwijzend. De behan
deling van het hoger beroep,
dat tegen de uitwijzing werd
aangetekend, vergde vier jaar.
Onlangs besloot ook de Raad
van State dat het gezin dat
inmiddels is uitgebreid met
twee kinderen moet wor
den uitgewezen.
Volgens de Middelburgse ad
vocaat mr. Flos wordt het ge
zin bij terugkomst in Turkije
beslist uiteengerukt. „De moe
der is volgens de Turkse wet
ten op 12-jarige leeftijd uitge
huwelijkt aan een andere man.
Bij terugkomst in Turkije zou
dat huwelijk alsnog voltrok
ken moeten worden. Haar hui
dige man moet in dienst, voor
de kinderen is dan geen op
vang» Dat kun je dit gezin niet
aandoen", aldus de advocaat,
die onlangs een verzoek voor
een vestigingsvergunning
heeft ingediend.
Mevrouw Gerrie Maandag,
woordvoerster van de Turkse
Werknemersvereniging in
Middelburg, vindt het „onbe
grijpelijk" dat de politie zo
snel en op eigen initiatief
heeft ingegrepen. „Er loopt
nog een aanvraag vooe een
vestigingsvergunning. Waar
om wordt de uitslag daarvan
niet afgewacht? Dat kan nog
zo'n drie maanden duren. Als
je dan ziet dat het gezin zes
jaar lang zonder problemen in
Nederland gewoond en ge
werkt heeft
Asielplaats
Het asielrecht van de kerk
wordt in de Nederlandse wet
geving niet erkend. Alleen
„gedurende godsdienstoefenin
gen" is het de politie krach
tens artikel 123 van het wet
boek van strafvordering niet
toegestaan een kerkgebouw te
betreden.
Pastoor Hendriks meent niet
temin dat fatsoensnormen zijn
overschreden nog afgezien
kamermotie. Hendriks: „Het
kerkasiel schijnt niet te be
staan, maar toch zou je ver
wachten dat de politie het as
pect van de kerk als vlucht-
plaats voor mensen respec
teert. Het gaat hier tenslotte
niet om criminelen, maar om
mensen die in uiterste nood
verkeren".
Mr. Flos, de raadsman van het
Turkse gezin: „In het alge
meen bleven kerken tot nu toe
toch verschoond van politie-
invallen. Je ziet dat ook bij de
illegale Marokkanen die in
1980 hun toevlucht zochten in
de Mozes- en Aaronkerk in
Amsterdam en bij de christen-
Turken in Almelo, toen er niet
door de politie werd ingegre
pen. In die gemeenten wordt
wellicht wat anders tegen de
kerken aangekeken dan in
Middelburg".
Volgens dr. C. de Jong, offici-
aal (kerkrechter) van het bis
dom Breda, getuigt het politie
optreden in Middelburg in elk
geval niet van verstandig be
leid. De Jong: „Het bekende
asielrecht van de kerk is al
sinds de Middeleeuwen offi
cieel afgeschaft. En toch is het
kerkasiel door de eeuwen
heen gerespecteerd. Juridisch
is het mogelijk mensen uit een
kerk te halen, maar politiek
lijkt het me niet wijs".
De politie in Middelburg daar
over: „Kijk, als wij het kerka
siel uit moreel oogpunt zouden
respecteren, dan wordt het uit
voeren van onze taak nog
moeilijker dan die nu al is".
Korpschef De Vos meent: „Wij
zijn niet onbehoorlijk te werk
gegaan. Er is bij de pastoor
aangebeld en hij verleende
zijn medewerking. Een huis
zoekingsbevel was niet nodig,
want men ging geen huiszoe
king doen. Ter plaatse is ove
rigens geen reden voor het be
zoek gegeven, want die reden
moet iedereen toch wel duide
lijk zijn geweest".
PAUL KOOPMAN
Ruim honderd mensen demonstreerden gisteren voor het politiebureau in Middelburg tegen de aanhouding van het Turkse gezin in
de Petrus en Pauluskerk.
Gouden boek voor Ciske
Voor het behalen van 100.000 exemplaren binnen 6 maanden is gisteren door uitgeverij Else
vier het Gouden Boek toegekend voor Ciske de Rat. De jonge hoofdrolspeler uit de gelijknami
ge film, Danny de Munk, zocht hiervoor in Amsterdam de 85-jarige weduwe van de schrijver
Piet Bakker op, om haar namens de uitgever de plaquette voor het Gouden Boek te overhandi
gen.
De eerste uitgave van de Ciske-trilogie verscheen in het begin van de jaren veertig, waarna
miljoenen exemplaren werden verkocht; een tweede verfilming, in de regie van Guido Pieters
met Danny in in de titelrol, zorgde voor een hernieuwde rage.
DEN HAAG - De nieuw
ste delen van dr. L. de
Jongs „Het Koninkrijk
der Nederlanden in de
Tweede Wereldoorlog",
waarin de lotgevallen van
Nederlands-Indië worden
behandeld, hebben nog
voor publicatie forse kri
tiek gekregen. De historici
prof.dr. I.J. Brugmans en
drs. R.C. Kwantes menen
dat De Jong een onvolle
dig beeld schetst van de
„complexe Indische wer
kelijkheid, zoals deze bij
het uitbreken van de oor
log met Japan bestond".
De beide wetenschappers, die
gespecialiseerd zijn in de ge
schiedenis van Nederlands-In
dië, verwijten de auteur vooral
dat hij „de negatieve kanten
van de Nederlandse aanwezig
heid in de Indische archipel"
overbelicht, terwijl „daarte
genover gunstige resultaten
van de door de overheid en
het bedrijfsleven (mede ten
gunste van de autochtone be
volking) ontplooide activitei
ten slechts summier aandacht
krijgen".
Dr. De Jong heeft deze kritiek
opgenomen in i
bij de beide helften van deel
11A die vandaag in de handel
komen. Hij vindt het „vol
strekt vanzelfsprekend" dat
Brugmans en Kwantes „het
niet op alle punten met mij
eens zijn", zo zei hij op een
persconferentie. De verschil
len van inzicht zijn deels te
verklaren uit een andere kijk
van de beide historici op de
houding van Nederland jegens
de inheemsen, die streden
voor onafhankelijkheid, zo
meent De Jong.
Hij wees erop dat met name
Brugmans lid is geweest van
een comité, „dat zich verzette
tegen enig akkoord met Soe-
karno". De Jong zelf heeft er
nooit een geheim van gemaakt
dat naar zijn mening de rol
van Nederland in het begin
van de jaren veertig in Indië
was uitgespeeld.
Brugmans en Kwantes maak
ten deel uit van een groep van
59 deskundigen, die dr. de
Jong heben begeleid bij het
schrijven van zijn jongste wer
ken. Bij het schrijven van deze
eerste twee boeken over de ge
schiedenis van Nederlands-In
dië heeft de auteur zich onder
meer laten leiden door de on
bekendheid van de materie bij
de jongere generatie. Ook voor
de auteur zelf was de materie
grotendeels nieuw. Om dat te
compenseren heeft hij in grote
mate gebruik gemaakt van
wetenschappelijke publicaties
op dit gebied uit allerlei lan
den.
Sinds zijn begin met het pro
ject in 1955 heeft De Jong bo
vendien veel getuigen gespro
ken en zoveel mogelijk over
de materie gelezen. Om zijn
kennis te completeren heeft
hij begin 1983 een bezoek aan
Indonesië gebracht om, zoals
hij zei, „in de juiste geest te
kunnen schrijven". Behalve
aan de kritische lezers heeft
De Jong zijn werk ook voorge
legd aan twee Indonesische
hoogleraren, van wie er een
heeft gereageerd. Alles bijeen
vindt De Jong dat hij de lezer
„alle" benodigde informatie"
biedt en dat hij over de psoi-
tieve kanten van het Neder
landse beleid en het Neder
landse bedrijfsleven „voldoen
de duidelijk" is geweest.
De twee boeken, die deel 11
over Nederlands-Indië moeten
completeren, verschijnen ge
scheiden, onder meer in ver
band met de financiële draag
kracht van de kopers. Deel
11B één verschijnt volgend
jaar september en 11B twee in
het voorjaar van 1986.
Pag. 9: Het Indisch misver
stand
Hongerstaking
indeel
Bijlmerbajes
AMSTERDAM Tientallen
gevangenen in Toren Het
Veer van de Bijlmerbajes in
Amsterdam hebben vorige
week twee dagen geweigerd te
Zij wilden vooral protesteren
tegen de prijsverhogingen in
de kantine en de „slechte
kwaliteit" van het eten. Op de
achtergrond spelen echter ook.
klachten over het gevangenis-
regime mee. Er zou ook te
weinig bewakingspersoneel
zijn. Na gesprekken met men
sen van het ministerie van jus
titie zijn de gevangenen weer
gaan eten.
Tellen
Zevenentwintig vluchtelingen uit El Salvador passen op hun tellen
bij het taalonderwijs in Apeldoorn. Ongeveer twee weken gele
den werden totaal 50 vluchtelingen uit dat land toegelaten. Het
eerste dat zij leren is: tellen. De leraar Nederlands ter plaatse, de
heer Mets (r), heeft het allemaal keurig opgeschreven.
;RIEMELS
TTintf
\cmuiï
InaAIM/
N VWllW WllW
reKosJuuRCe
HMACH/WE [joop.
yeojMpfhc.
DEN HAAG Er moet
in de wachtkamers van
medische specialisten,
tandartsen en dierenart
sen een (desnoods wette
lijk voorgeschreven) ta-
rieflijst komen te hangen
waarop staat wat een Be
paalde verrichting kost.
Dat meent staatssecretaris
Van Zeil van Economi
sche Zaken. Hij onder
schrijft hiermee een aan
beveling van de Werk
groep prijsdoorzichtigheid
medische sector. Het rap
port van deze werkgroep
is gisteren gepubliceerd.
Een woordvoerder van de
Landelijke Specialisten Ver
eniging (LSV) zei in een eer
ste reactie dat de LSV in
principe ook voorstander is
van het openbaar maken van
tarieven. „Maar de vraag is
of het voor een specialist
praktisch haalbaar is alle ta
rieven in zijn wachtkamer te
hangen", aldus de woord
voerder. „In de tarievenboe-
ken staan alle medische han
delingen zeer uitvoerig be
schreven. Het verwijderen
van keelamandelen bijvoor
beeld kan op verschillende
manieren gebeuren. Ik denk
dat als je alle tarieven zou
willen ophangen, de wacht
kamer moet worden uitge
breid".
De specialistenvereniging
zou er daarom de voorkeur
aan geven de tarievenboeken
ter inzage in wachtkamers
en openbare bibliotheken te
leggen en daar ruime rucht
baarheid aan te geven. In
een gesprek dat de LSV don
derdag heeft met de Consu
mentenbond zal dit stand
punt naar voren worden ge
bracht.
