SIDNEY
SHELDON:
„Schrijven,
schrijven,
schrijven"
inale
Cj„L
Succes
auteur
ranjaster
of the
leeftals
een vorst in
„Ik ben
de échte
verteller"
ZATERDAG 27 OKTOBER 1984
zamelt of er een archief op na
houdt. Ik heb dat karakter en dan
ga ik verzinnen. Voor „Rage of an
gels" zei ik tegen mijn uitgever:
„Pak alle Amerikaanse top-mis-
daadadvocaten, de Attlee Baileys.
Ralph Belli's en de Louis Nizers.
maak er één karakter van en laat
dat dan een vrouw zijn. Zo ben ik
begonnen. Voor „Master of the
game" heb ik gezegd: stel je een
vouw voor die zo machtig is, dat ze
het leven van haar kinderen, hun
echtgenoten, vrouwen en minnaars
domineert, maar zó domineert dat
ze zonder het te weten hun levens
ook ruïneert. Daarna ga ik terug
werken: hoe heeft ze die macht?
Door geld. Hoe komt ze aan dat
geld? Diamanten. Want diamanten
hebben spanning en glamour. Zo
kwam ik op Zuid-Afrika, de dia
mantvelden van Kimberley en
concerns als dat van de Beers-fami-
lie. Dan begin ik m'n secretaresse
te dicteren. Zonder ook maar één
lijn op papier te zetten. Als ik de
eerste uitgetikte versie lees, sta ik
zelf verbaasd. Ik ben schrijver en
lezer tegelijk. Ik ben de echte ver
teller. Zo'n eerste versie kan tot
1.500 pagina's oplopen. Wanneer
die uitgetikt zijn, begin ik met de
pen opnieuw bij pagina één, en als
ik klaar ben, en alles uitgetikt is,
begin ik weer. Dat houd ik ander
half jaar vol. Soms heb ik een ver
sie of twaalf van een roman. En op
het laatst schrap ik nog zo'n tien
procent. Ik houd niet van „slow
spots". De lezer moet voortdurend
meegesleept worden, Van actie naar
actie".
Drie exemplaren
„Ik schrijf sinds m'n zeventiende.
Toen begon ik in Hollywood als
„reader", lezer van andermans ver
halen, die ik dan moest samenvat
ten in een synopsis. Daar leer je
van. Een verhaal analyseren, kri
tiek leveren. Een paar jaar later
schreef ik m'n eigen verhalen. Dat
ik rond m'n vijftigste aan romans
ben begonnen, is puur toeval. Ik
was een film aan het produceren
die ik geschreven had, „I dream of
Jeannie", over een geest die uit een
fles komt, en plotseling kreeg ik
een idee voor een karakter dat zó
introvert was, dat ik 'm niet in een,
film of een tv-stuk kwijt kon. Je
móest z'n gedachten kennen en zo
iets lukt alleen in een boek. En ik
had nog nooit een boek geschreven.
Het werd „The naked face", het
kreeg erg goede kritieken, en er
werden drie exemplaren van ver
kocht. Een aan m'n moeder, een
aan m'n vrouw en een aan het kin
dermeisje. Dus ik had geen enkele
reden om nóg een boek te schrij
ven. Maar ik vond schrijven zo
leuk, ik had zo'n gevoel van vrij
heid, dat ik verder wilde. Kijk, bij
film of tv zit je met honderden
mensen met wie je samen moet
werken. Producer, regisseur, came
raman, de hele crew. Als je een
boek schrijft, heb je alleen met je
zelf te maken. Jij moet alles beden
ken. Jij maakt alles mee. Je bent
hoofdrolspeler en decorontwerper.
Als je hoofdfiguur honger heeft,
ben jij hongerig. Als hij zich sexy
voelt, voel jij je sexy. En die vrij-
hheid is spannend. Dus kwam boek
nummer twee en dat was „The
other side of midnight". En dat
boek heeft m'n leven veranderd".
Poedel
Sidney Sheldon, wit haar, een ver
vaarlijke bril op, een zwart-wit ge
streept hemd aan dat pijn aan je
ogen doet, heeft net z'n poedel ver
manend toegesproken: „Shame on
you". Hij denkt even na over de
veranderingen in z'n leven. Zijn
boek? werd een bestseller, de film
rechten legden hem eveneens geen
windeieren want de percentages
die hij uit de opbrengst van die
films zou krijgen zouden een toen
ongebruikelijke 10 tot 15 procent
belopen. Met de films zelf had hij
niets van doen. Hij is er dan ook
niet tevreden over. „Bloodline" had
de verkeerde acteurs", vindt hij.
En wat „The other side of mid
night" betreft: „Verschrikkelijk om
te zeggen in deze fantastische tijd
van technisch alvermogen, maar de
montage deugde niet. Het publiek
begreep het niet. Het tv-station
ABC had de film gekocht, en er
veel geld voor betaald, dus om ze
ook waar te leveren, heb ik zelf
een nieuwe montage gemaakt".
Wat dat betreft heeft Sheldon dus
niet zo veel geluk gehad, al maakt
geld een hoop goed. En voor de
rest? „M'n leven ziet eruit als één
stijgende lijn, maar dat is echt niet
altijd zo geweest. Kijk, in Holly
wood, in de „entertainment busi
ness", ben je hot of cold. Als je
koud bent, kun je 't wel vergeten.
Ik heb een Oscar gehad en daarna
twee jaar geen werk meer gekre
gen. Ik was op een of andere ma
nier niet „in". Zulke periodes heeft
iedereen. Maar over het algemeen
heb ik geluk gehad. Ik denk dat je
ver komt als je talent hebt, dat in
de eerste plaats, maar daar heb je
zelf niets over te zeggen. Daarna
doorzettingsvermogen en geluk.
Die drie dingen. En je moet van je
werk houden. Ik heb gemerkt dat
de sleutel tot de carrière van suc
cesvolle mensen altijd is, dat ze
houden van wat ze doen. Het zijn
„workaholics". Net zoals Kate Blac-
kwell in „Master of the game".
Falikant tégen
„Master of the game". Het boek en
de tv-serie spelen Voor een groot
deel in Zuid-Afrika. Een land waar
de boeken van Sheldon lang onder
de censuurwet vielen. „Een vriend
van mij kwam op het vliegveld in
Zuid-Afrika aan met een boek van
mij in z'n koffer. Dat is in beslag
genomen. Maar toen ze hoorden
dat ik „Master of the game" wilde
schrijven, ben ik door de regering
van Zuid-Afrika uitgenodigd", ver
telt Sheldon. „Onder meer om op
de staatstelevisie over censuur te
praten. Ik heb daar gezegd, dat ik
falikant tegen ben. Het publiek
mocht opbellen en z'n mening ge
ven. Ik was verbaasd hoeveel men
sen 't terecht vonden dat de staat of
de kerk voor ze besliste wat ze mo
gen lezen, zien en dus denken. On
gelooflijk. Daarna zijn mijn boeken
wel toegelaten. Al zat er een adder
tje onder het gras in „Master of the
game". Het was door de censuur-
commissie heen, maar opeens zei
iemand: er zit een scène in waarin
die blanke vrouw een opstandige
neger helpt vluchten voor de poli
tie. Dus wèèr een commissie, de
drukker moest stoppen, maar uit
eindelijk mocht het toch. Er is dus
wel sprake van een zekere liberali
satie. Ik ben met een aantal hoge
figuren uit het bedrijfsleven Zuid-
Afrika doorgeweest en een van hen
zei: „We moeten liberaliseren, we
kunnen de zwarten niet blijven on
derdrukken. We moeten ze meer
vrijheid geven". Maar een ander
zei: „Onze mensen hebben dit land
gemaakt en gevestigd. Het is van
ons, niet van de zwarten. We geven
ze niets". Dat soort verschillen be
staat er. Eén dag moet er wel een
explosie komen", zegt Sheldon.
„Dat zullen ze merken, net zoals
wij het hier in Amerika gemerkt
hebben. Je kunt mensen niet een
klein beetje aan vrijheid laten rui
ken. Zodra ze de geur kennen, wil
len ze 't helemaal. Er zijn zwarte
leiders, zoals ik er een in mijn boek
heb beschreven. We weten alle
maal dat de meesten in de gevan
genissen zitten. Maar hun stem
groeit en op een dag is die niet
meer te stoppen. Je kunt mensen
niet voor eeuwig onderdrukt hou
den".
Magische poort
Overigens is Sheldon nu ook in
Zuid-Afrika goed voor bestsellers.
Ondanks de ban was hij er al be
kend, want zijn boeken waren al
jaren leuke smokkelwaar. Nu gaat
het er ongeveer net zoals in Ameri
ka: zodra een boek van Sheldon
uitkomt, staat het bovenaan de
bestsellerlijsten. Hoogtepunten voor
een auteur. „Het is grappig", kijkt
Sheldon terug, „maar eigenlijk is er
niet één enkel hoogtepunt in je le
ven aan te wijzen. Een van de
meest opwindende dagen in m'n le
ven was de dag dat ik als 17-jarife
jongetje door de poort van de Uni
versal Studio's wandelde. Om daar
een salaris van achttien dollar per
week te krijgen als een van de
laagstbetaalde „lezers". Maar die
magische poort, prachtig was dat.
Als schrijver een Oscar krijgen
voor „The bachelor and the bobby
soxer" was fantastisch. Gary Grant
regisseren in „Dreamwife" was
uniek, mijn eerste boek was een be
levenis. Je kunt 't niet met elkaar
vergelijken. O ja. en ik heb ook nog
eens een rolletje gespeeld. In mijn
eigen film, „The Buster Keaton
Story". Als uitsmijter. Want toen ik
als knulletje in New York kwam
en songwriter wilde worden, heb ik
m'n echte brood verdient als pot
tier-uitsmijter in een bioscoop. Ie
mand wist dat nog, en vond dat tk
dat nog maar 'ns over moest doen".
Inmiddels heeft Sidney Sheldon
met zijn entertainment bereikt wat
een hoop Amerikaanse literaire au
teurs zullen moeten ontberen: hij
wordt bestudeerd door de „writing
classes" aan de Amerikaanse uni
versiteit, in elk geval aan die van
Californië. „Ze krijgen al mijn ma
nuscripten, alle versies die ik van
een roman maak. Goed om de
structuur van een boek te bestude
ren". Kun je schrijven dan echt le
ren, Master Sheldon? „Daar heb ik
een antwoord op, dat oorspronke
lijk van de schrijver Sinclair Lewis
kwam. die toen net de Pulitzei-
prijs voor „Main Street" had gekre
gen", lacht Sheldon. „Alle universi
teiten zanikten aan z'n kop om een
lezing. Hij zei tijden nee, koos daar
na voor Harvard. Een immense
zaal vol met alle studenten van de
„writers classes" zit hunkerend te
wachten op de wijze woorden van
de meester. Daar komt-ie dan aan
wandelen tussen de rijen door. Een
kleine, roodharige man. Hij klimt 't
podium op en kijkt drie volle mi
nuten lang die immense zaal in.
Zegt geen woord. En roept dan
„Waarom zitten jullie niet thuis te
schrijven?". Want dat is het beste
advies dat ik iemand kan geveq:
Schrijven. Schrijven. Schrijven".
BERT JANSMA
Harry Hamlin en Dyan Cannon, in een episode uit „Master of the game": de zoon ei
de moeder diq haar kinderen zal domineren en ruineren in de naam van succes.
ring
touche
N
werf 1
k. :OLLYWOOD Niet dat ik
<|ng )it het genoegen hebt ge-
j naakt bij een regerend vorst
,72 O bezoek te zijn geweest, of
>lfs maar bij een doodgewone
VTTesident. maar ik weet nu
pe het voelt. Dankzij Sidney
*ieldon, auteur van 250 tele-
isiescripts, een dertigtal film-
-^enario's, acht Broadway-to-
selstukken en zes romans,
omans die inmiddels stuk
)or stuk verfilmd zijn. Van
laatste is een negendelige
levisie-serie gemaakt, „Mas-
r of the game". Nederland
ïeft donderdag j.l deel vier
Unnen zien.
dney Sheldon troont als een vorst
pOthn Hollywood. Er zijn tijden ge-
eest dat hij juist om de hoek tegen
lorme bouwsels aan kon kijken
aarop zijn naam met bloedrode
tters meer dan levensgroot stond
jafficheerd. Dat was toen van zijn
lek „Bloodline" een film werd ge-
aakt. Sheldon was de eerste au-
ur wiens naam in de titel van de
m genoemd moest worden. Dus
et gewoon „Bloodline", maar
Rdney Sheldons Bloodline". Dat
alle iets geld °Plevert> va,t zonder al
dUC veel moeite te bespeuren aan de
eks oning van de familie Sheldon. In
n moeilijke bocht in de befaamde
inset Boulevard draai je via een
gantisch, elektronisch bemand
jk naar binnen, je maakt enkele
ichten omhoog en komt op het
hdgoed van de Sheldons. Je
bait een pleintje op waar een be
ende elke avond de gaslantaarns
insteekt en je ziet naast een aantal
j dit kader te veronachtzamen
-jisjes een klein formaat Soestdijk
r^jpan. De schildwacht ontbreekt. Er
*een bel. Een fraai gekapte, in een
rk als een plaatje gestoken dame
iet open. Hé, ze is zwart. Wat
appig, zou Sidney Sheldon met
n..? Nee, ze is de huishoudster, al
kt dat nauwelijks een naam die
st bij de behuizing die ze runt. Is
anager passend? Ze leidt ons via
hal naar een wachtvertrek. Op
_jg naar de huiskamer (stelt u zich
""ar niets knus en gezelligs bij
'XI. i°r* tornen we door een zaal in
«en van geel, door een donker-
keringuine bar, waar een regiment
inkebroers meer dan de ruimte
Gronip hebben. De huiskamer heeft
Is van een balzaal, rond, via veel
uitkijkend over de de heuvels
in de tuin. Het meubilair is antiek,
bekleed in tinten van roze en
blauw. Een plafond van hemels ge
schilderde wolkenpartijen. Aan de
muur op rij de Utrillo's en Dufy's.
De inrichting is van mevrouw Jor-
di Sheldon, voormalig actrice en
vrije tijds-binnenhuisarchitecte. Ze
heeft een bedrag kunnen besteden
waar menig museum hier te lande
de handen bij zou dichtknijpen.
Hoe kun je van schrijven zo rijk
worden? speelt je alsmaar door het
hoofd. Even nadenken: het ant
woord ken je al. Films, televisie, to
neelstukken en romans. Moet me
neer Sheldon nog werken?
Maaltijd
Hij doet het in elk geval nog wel.
Zijn nieuwste boek ligt al bij de Ne
derlandse uitgever. „Nederland
speelt er een grote rol in", zegt
Sheldon. „Een titel heb ik nog niet,
en het verhaal houd ik mooi voor
me. Anders zie ik het binnen twee
weken op de televisie". Voor dat
boek is hij ook in Nederland ge
weest, want zijn handelsmerk vindt
Sheldon zijn research: „Ik beschrijf
geen maaltijd, of ik heb hem zelf
genuttigd. Of dat nu in Singapore,
op Sardinië of in Zuid-Afrika is.
Elk detail klopt. Je kunt je publiek
tegenwoordig niet meer bedonde
ren. Het voelt onmiddellijk aan wat
authentiek is en wat niet. Voor
„Master of the Game" heb ik zo on
geveer vier of vijf maanden op al
lerlei plekken op de wereld infor
matie opgedaan. Voor het komende
book was ik drie maanden in Euro
pa. Wat ik daar wél over kan ver
tellen, is dat de hoofdpersoon een
vrouw is. intelligent, mooi, vrouwe
lijk. Ik hou ervan over dat soort
vrouwen te schrijven. In al mijn
boeken vind je die, behalve in mijn
eerste boek „The naked face". Ik
ben doodmoe van het cliché van de
„dumb blonde", van vrouwen die
mooi zijn, een prachtig lichaam
hebben en ergo dom zijn. Ik ken te
veel vrouwen die grote bedrijven
runnen en die niet te versmaden
zijn".
Verteller
„Ik begin met een karakter. Nooit
met een verhaal. Ik ben niet de
schrijver die allerlei berichtjes ver-
i Cannon in haar jeugd in Zuid-Afrika, waar
de „first lady" zal worden van een diamant-dynastie.
