Omwegen
Kwartet-ansichten komen de noden
van tal van verenigingen tegemoet
EX ANIMO JUBILEERT MET BAROKPROGRAMMA
Bachkoor bouwt Hohe Messe-traditie op
A< JDEN/REGIO
SeidócQowumt
DINSDAG 23 OKTOBER 1984 PAGINA S
3!L yfra9menten
f 2oe(erwoud-
.ansichten"...
Een man met dynamiek...
bommelerskonten, met „ge
zicht op de St. Jozefkerk".
Zo'n kaart zal bijna niemand
voor zich of het nageslacht
willen behouden. Daar moet
veel meer in kunnen zitten,
heb ik gedacht. Ik keek naar
de taferelen op de kaarten
van die Gemeente-kwartet
ten: sprekende plaatjes, voor
zien van een verduidelijkend
tekstje. Een plaatje met een
verklarend praatje. Waarom
zou ik daar nu geen ansicht
kaart van kunnen maken?,
vroeg ik me af. Als je zo'n
kaart opstuurt naar een fami
lielid, dichtbij of in den
vreemde, die het afgebeelde
zelf nog gekend hebben,
gaat-ie subiet in het album of
in een plakboek. Die kaarten
ga je zelfs verzamelen. Waar-
niemand eerder op dat
idee is gekomen, vraag je? Ja,
dat heb ik me ook afge
vraagd, maar ik ben er toch
maar mee begonnen. Nieuw
artikel, aardig, leuk in prijs
liggend. De eerste kwartet-
ansicht-reeks heeft dat
prachtige dorp Zoeterwoude
weer als onderwerp. Tijdens
de spaarweek hebben de
cliënten van de plaatselijke
Rabobank vier van die an
sichten mee kunnen nemen".
Dat heb ik inderdaad onder
vonden en daarom besloot ik
Ben op te zoeken om van
verdere informatie voorzien
te worden. Hij was verrast
me weer eens te zien, maar
ging er verder voor zitten.
„Leuk, nietwaar?: „Stralend
landschap dat Meerburg
heet", „de achtkantige molen
Zelden van Passé", ,,'n Bootje
huren in de Zuidbuurt"; ,,'t
Watertje, mooi romantisch;
om trots en zuinig op te zijn",
„de schoonheid van de WeiT
poort"; ga zo maar door". Ja
wel, Ben's dadendrang is op
nieuw met enthousiasme
voor z'n woonplaats geïnjec
teerd. Hij ging zelfs zo ver,
dat hij, een ogenblik, Zoeter
woude „de veiligste plek in
de omgeving" noemde...
Maar goed, dit voorbeeld vari
nauwelijks bedwongen plaat
selijke geestdrift kan nu door
andere gemeenten worden
overgenomen.
Erg positief
Tot nog toe is het wel zo, dat
in al die Nederlandse ge
meenten waar een eigen
kwartet is uitgebracht, de
ontvangst ervan gerugge-
steund door lokale of regio
nale pers stralend en erg
positief is geweest. De konin
gin was erbij betrokken
(„Oranje-kwartet") en ook
oud-premier Van Agt com
plimenteerde in Geldrop Ben
met z'n kwartetten-initiatief.
Het is zelfs zover gekomen,
dat Ben van Leeuwen de op
mars van zijn kwartetten be
schouwt als een „wetenschap,
begeleid door computer-ana
lyse".
Enfin, met de kwartet-an
sicht gaan de betrokkenen,
gemeenten en verenigingen,
„nog meer verdienen". Ben
van Leeuwen: „Tegen de
normale ansichtkaartenprijs.
In zwart-wit of kleur. Kaar
ten om te bewaren, te sparen.
Nog zo'n set graag, zal men
algauw zeggen". De kwartet-
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen? Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.
Ton Pieters
"fE - R'dain_ oude ,a„:
ansicht steunt op bestaand
materiaal (van het kwartet),
dus de kosten zijn al betaald
en de goodwill is er ook al,
die was trouwens de laatste
jaren al volop gegroeid. Voor
de kopers bijna een fluitje
van een cent met een vaak
grote nostalgische waarde,
maar voor de uitgevers een
geweldig welkome, nieuwe
bron van inkomsten. En de
ontvangers zijn er veelal ver
guld mee. Aldus heeft Ben
P.M.van Leeuwen becijferd.
En er moet al erg veel mis
gaan, wil hij ongelijk krijgen.
Heeft Ben van Leeuwen, met
de scherpe, listige, bijna slu
we glimlach maar het kan
net zogoed een ontwapenen
de zijn van zijn handels
merk (een „leeuw naar
rechts brullend"), enig ple
zier ondervonden van con
tacten met het Zoeterwouds
gemeentebestuur? In wat
voor facetten dan ook? Dat
was een vraag die hem even
onthutste. Onder (nu oud-
)burgemeester Detmers ging
het uitstekend („We komen
nog over en weer bij elkaar
op bezoek"), maar bij het hui
dige bewind liggen de zaken
moeilijker. „De bindingen
zijn zeg maar nihil". Van
Leeuwen heeft, naar zijn zeg
gen, burgemeester Houdijk,
ing., nog nooit gesproken, en
verder heeft geen gemeente
lijke instantie ooit gevleid
door het verschijnen van het
eerste gemeente-kwartet
nog enige toenadering tot
Van Leeuwens Producties
b.v. getoond.
Maar Ben van Leeuwens ty
pische karaktertrek blijft
overeind staan: „Ik weet
waaraan ik begonnen ben, en
daar ga ik mee door. Ik zou
niet anders kunnen". En hij
strompelt, lijfelijk, verder;
overtuigd van z'n eigen
kracht. Zelfs zijn spraakver
mogen is al aangetast. Maar
hij blijft onverminderd een
man met dynamiek, een
„marketing specialist". Hij
kent z'n waarde: „Na Heine-
ken ben ik de grootste ver
spreider van de naam Zoeter
woude in Nederland; met
m'n kwartetten; wereldwijd,
naar verzending..."
om
ijgen
vartrijders,
artkijkers
van de handicaps van
in de volkshuisvesting
tende huishoudens"
genoemd (mensen
voor het eerst zelf-
lig gaan wonen), blijkt
jn dat zij niet op de
te zijn van het feit dat
het bezit van een ra
of televisietoestel kijk-
ïistergeld betaald dient
■orden. En dan staat
op een kwade dag plot
s' de ambtenaar van de
voor de deur die de
zelfstandige betrapt
vartkijken. Zulke men-
ralt niets uit te leggen,
zen en excuses deren
niet, de zwartkijker
t onherroepelijk de
ig en een gepeperde
voorgeschoteld. Aan
etalen van de rekening
liet te ontkomen maar
de boete kan
gedaan worden op het
lieven van de kanton
er. Een niet onaan-
ijke rij gewezen zwart-
rs meldde zich gister-
nd voor de balie van
kantongerecht om mr.
§r er van te overtuigen
qist in hun geval de
die voor dit delict
itting inmiddels is op-
in tot 130 gulden
;er onterecht
d.
scheidingen en verhui-
in zijn vaak de reden
iet kijk- en luistergeld
betalen. Het regende
ierochtend excuses en
in de roerige da-
|an en na de verhui-
as men niet op de ge
gekomen het bezit
n toestel aan de de
melden. Of men had
Ibegrepen dat kijk- en
ïrgeld wat anders is dat
et maandelijks abonne-
voor de kabel,
onrechter Spijker von-
overeenkomstig de
liteit van de smoes: de
rige dagen na de ver-
ng" werd beloond met
■aak zonder straf. De
lijker die bijna twee
odig had om het be-
/an het instituut kijk-
listergeld te ontdekken,
h er van af met 60 gul
boete. De vrouw met
teen en weer' reizende
isietoestel dat zij deelde
haar gewezen echtge-
(het apparaat waarvoor
an de bijdrage betaal-
erplaatste zich in een
regelmaat tussen zijn
laar woning) kreeg
lens vrijspraak zonder
Het was min of meer
al" dat de controleur
de deur stond net op
loment dat zij het ap-
enkele dagen in huis
jordeelde de rechter,
het fenomeen zwart-
■s, werd de wekelijkse
voor een belangrijk
lte ingenomen door de
groter wordende
van zwartrijders. En
over hen toonde Mr.
zich aanzienlijk
clement. Met de
„ik had m'n kaartje
en" hoeft men bij het
ngerecht niet meer
komen. Die 'geval-
jtaan in korte tijd weer
0 de deur, een illusie
t maar een boete van
lilden rijker. Ook de
ier die dagelijks van
rdam naar Leiden
- en op een zekere dag
abonnement op het
- ikastje had laten lig-
wist de rechter niet
lijn goede bedoelingen
[ertuigen al wist ook
fjpijker „dat iedereen
lens. wat vergeet". De
er overlegde zijn hui-
spoorabonnement als
p van zijn 'goede
maar was vergeten
betreffende abonne-
te bewaren. Zijn in-
ingen werden niet be-
65; gulden boete.
;rtelefouw die dagelijks ge-
jyssit
over
maakte van de trein
.eiden naar Den Haag
tekech daarvoor maande-
wa ?en abonnement aan-
allfe. had zich beter voor-
klein stapel-
wildi n abonnementen van
verlij Jelopen jaren, viste zij
ie ogen van de rechter
document waarmee
igerei onschuld onomstotelijk
eroor bewezen. De vrouw
voor haar vergeetach-
d dan ook niet ge-
jfel o
Ie is'
advo
weten gens stelde de officier
in di istitie vast, dat de Ne-
raaddse Spoorwegen zich
jenba er tegen vergeetachti-
Va reinreizigers op zou
com n stellen. Mr. Rusell
ervoor dat abonne-
èrkinfiouders het bedrag
ir niehet verplicht aange-
treinkaartje een vol-
er ze! dag op vertoon van
eni bonnement terug zou-
n voo «innen vorderen
an he GERT VISSER
LEIDEN Behalve haar
traditioneel Paasconcert
met de uitvoering van
Bachs Mattheüspassion,
zal de Christelijke Orato
rium Vereniging 'Ex Ani
mo' komende zaterdag
een extra concert geven,
dat de viering van haar
65-jarig bestaan luister bij
moet zetten (plaats: Stads
gehoorzaal. Aanvang:
20.00 uur).
'Ex Animo' mag dan zijn
pensioengerechtigde leeftijd
bereikt hebben, haar animo
is nog niet aan slijtage onder
hevig. De jaarlijkse, geïnspi
reerde 'Matheüs' o.l.v. Wim
dë Ru, kan daarvoor als een
klinkend bewijs worden aan
gevoerd.
Ex Animo heeft voor haar
jubileumconcert het gezocht
in de Italiaans - Duitse ba
rok, gecharmeerd als het is
van de vitale sfeer, die die
muziek eigen is. Feestelijk
van karakter is het 'Gloria'
van Antonio Vivaldi, over
eenkomstig de aard van de
misttekst, die er aan ten
grondslag ligt. Tot de uitvoe
renden behoren, naast koor
en instrumentale begeleiders,
twee solisten, wiens partijen
in nauwe wisselwerking tot
het koor staan en zich niet
afzonderlijk profileren.
Sterker nog geldt dit voor
het oratorium 'Jephtha' van
de vroege barokcomponist
Carissmi. In deze primitieve
vorm van het oratorium ne
men solisten en koor, op een
enkel recitatief na, nauwe
lijks afstand van elkaar. Ty
pisch voor de vroeg Barok is
de keuze van een dramatisch
gegeven, in dit geval de Oud
testamentisch geschiedenis
van de Joodse veldheer
Jephtha, die leidt tot grote
karakterverschillen in de
muziek. Zo wordt een over-
winningsscene gevolgd door
een pathetische, typisch Ita
liaanse droefenis, wanneer
Jephtha het offer zijn doch
ter moet volbrengen.
In Bachs ruim een eeuw la
ter gedateerde cantate „Ich
hatte viele Kümmernis" is de
scheiding tussen koor en so
listen een feit. Aria's en reci
tatieven geven de solisten de
kans het door het koor ver
telde verhaal uitvoerig te be
commentariëren. Een nieu
wigheid is de ouverture voor
orkest, waarmee het werk
begint en waarin trompetten
en trombones een prominen
te rol vervullen.
Het Dordts Kamerorkest
zorgt voor de begeleiding.
Solisten ziin Wendela Brons
geest, Heleen Resoort, Ad
van Baasbank en Aerde
Kuyper. Tijn van Eyk be
speelt het orgel.
Kaarten zijn verkrijgbaar bij
muziekhandel Servaas en
aan de zaal.
LEIDEN Op de middag voor Ex Animo's jubileu
muitvoering - een ongelukkig gevolg van de beperkte
beschikbaarheid van het orkest - zal het Bachkoor
Holland voor de tweede keer in de Pieterskerk Bachs
'Hohe Messe' ten gehore brengen. Het solistenkwartet,
Ellen Bollogino, Sylvia Schlüter, Hein Meens en Heinz
Polster is gelijk aan vorig jaar.
Het succes van de eerste keer heeft tot dit, door haarzelf als
stoutmoedig beschouwd initiatief geleid, want zij beseft met een
moeilijk werk aan te komen, dat de populariteit van de Mat-
theus- en Johannespassion bij lange na niet evenaart.
Over de Pieterskerk als 'zaal' is het Bachkoor alleszins tevreden.
Dirigent Charles de Wolff roemt de akoestiek, die aan de kolos
sale proporties van de Hohe Messe alle recht doet. Na een jaar
experimenteren hebben overigens enkele aanpassingen plaats
gevonden. Het koor staat tegenwoordig op een podium en de
stoelen zijn zoveel mogelijk in het verlengde daarvan, in het
middenschip dus, opgesteld, wat de kans op een directe, onver-
vormde klankoverdracht groter maakt. Een positief nevenge
volg is dat de zitplaatsen achter de pilaren, die de luisteraar het
■zicht op het muzikale bedrijf ontnam, tot het verleden behoren.
Ook De Wolffs interpretatie heeft zich aangepast. Vorig jaar al
viel op dat hij passages voor het voltallige koor nadrukkelijk en
breed liet uizingen. Speculaties dat De Wollff zich aan muzikaal
conservatisme overgeeft, missen naar zijn zeggen elke grond. Hij
staat positief tegenover de nieuwe, zgn. authetieke benadering
van Barokmuziek en past die slechts aan de omstandigheden,
waarin hij musiceert, aan. „Het gaat er mij om Bachs muziek zo
mooi mogelijk tot leven te brengen", stelt hij.
Het succes van de afgelopen concerten en de uitnodigingen uit
binnen - en buitenland (op het programma staan o.m. een con
cert in Rome in april '85 en een toernee door de Verenigde Sta
ten in 1986) geven een indruk van de kwaliteiten, die het koor
in deze tentoonspreidt.
Kaarten zijn verkrijgbaar bij de plaatselijke VVV's, de Haagse
Courant (070 - 65 68 06). K O Leiden (071 - 14 11 41), het
Bachkoor HOlland 071 - 14 47 69) en aan de zaal. 10, - reduc
tie krijgt een ieder, die 50 kaarten ineens opneemt.
DIRK VOOREN
NA ZUN KWARTETTEN-KRUISTOCHT ONDERNEEMT BEN VAN LEEUWEN NOGMAALS EEN AANSLAG OP DE MARKT
In zijn royaal gestoffeerde
residentie aan de Weipoortse-
weg, gemeente Zoeterwoude,
werkt Ben van Leeuwen nog
immer rusteloos aan de ex
pansie van zijn imperium. Ja
ren terug begon hij toen
nog aan 't Watertje voor
de grap een kwartetspel, met
Zoeterwoude als onderwerp,
uit te geven. De grap sloeg
aan en het werd ernst met de
spellen. Steeds meer gemeen
ten werden met kwartetten
onder Van Leeuwens. han
delsmerk bestookt; zwart-wit
werd kleur en al gauw kreeg
Ben P.M. van Leeuwen de
bijnaam „kwartettenkoning".
Ruim tweehonderd Neder
landse gemeenten zijn (sinds
1977) inmiddels „gekwartet-
teerd", ten bate van en uitge
geven door gemeenten zelf,
door tal van instellingen en
verenigingen die op deze wij
ze aan een lucratieve fond
senwerving konden doen.
„Alleen met onze kwartetten
al hebben Nederlandse in
stellingen, verenigingen of
organisaties met een alge
meen of charitatief doel tot
nu toe met elkaar ruim an
derhalf miljoen gulden ver
diend", aldus Ben van Leeu
wen. Nee, bijvoorbeeld het
Dordtse fanfarende muziek-
juweel „Jubal", „dat in een
week tijd met het Dordrecht
Kwartet bijna anderhalve
ton verdiende...Is dat wat, of
is dat niets?"
Dynamische Ben
Kwartetten met de mooiste
stads- of dorpsgezichten en
andere aspecten, en voorzien
van de gemeentelijke wa
pens, degelijk ingelijste
kwartet-miniaturen, kwar
tetposters voor aan de wand:
„Allemaal produkten waar ik
geheel achter kan staan",
zegt dynamische Ben, die
echter in toenemende mate
in minder goede lichamelijke
conditie verkeert, zodat hij
nog nauwelijks meer per
soonlijk bij de klanten langs
kan komen en alles van ach
ter zijn uitgedijde bureau te
lefonisch moet regelerf Nog
steeds probeert Van Leeu
wen je te doen geloven, dat
hij aan dat alles „nauwelijks
een cent verdient", maar dat
is onzin natuurlijk; die hecht
doortimmerde werkruimte
„Ideale omgeving voor een
interessant ge«prek, gegroeid
uit de ervaring met de bege
leiding van honderden spe
ciale kwartetten" is niet
zomaar uit de blauwe hemel
komen vallen en van de
wind zal Ben ook niet kun
nen leven, neem ik aan.
Van Leeuwen is in de tussen
tijd niet bij de pakken kwar
tetten gaan neerzitten. Zijn
geest bleef actief en een paar
jaar geleden begon hij op iets
te zitten spinzen dat nu ge
stalte gaat krijgen. Een idee
werd geboren en een nieuw
artikel verschijnt op de Van
Leeuwen-markt („Zonder er
zelf rijk van te worden") en
wederom heeft Ben zich ont
fermd over verenigingen en
groepen met die onbaatzuch
tige doeleinden, „die het al
maar moeilijker krijgen om
de financiële eindjes aan el
kaar te kunnen blijven kno
pen", zo heeft Van Leeuwen
naar de Burgemeesters van
de Nederlandse Gemeenten
geschreven: „Er vallen nü
weer meerdere duizenden
guldens extra te verdienen".
Verzamelobject
„Ansichtkaarten, zeg het nu
zelf, zijn meestal nietszeg
gend: de Groeten uit Jan-
