i TAFEL kerk wereld Kerken: we hebben recht op subsidie voor het pastoraat £eidóc O weer lïTïïTl Een goed onderhandelaar neemt geen standpunt in Teleurstellend debat -SC ACHTERGROND Eaid&iQowuvnt DINSDAG 23 OKTOBER 1984 PAGINA Jehova's bouwen kerk in één dag De Britse gemeente Colchester is in één dag een kerk rijker geworden. Afgelopen zaterdag om zeven uur morgens begon nen Jehova's getuigen met de bouw van hun bedehuis, waar van alleen de fundamenten al klaar waren. Vierentwintig uur later hadden de 10.000 bakstenen, de 4000 tegels, en de vele kubieke meters timmerhout hun plaats gevonden en was de reuzeklus geklaard. Meer dan 250 bouwvakkers hadden er on afgebroken aan gewerkt, bijgestaan door honderden doe-het- zelvers en niemand werd er voor betaald. Zondag om half twee kon de eerste gebedsdienst gehouden worden. Liefde voor God en voor elkaar is volgens Jehova's de verklaring voor de won derbaarlijk snelle bouwtijd. Beyers Naudé naar universiteit Limburg De Zuidafrikaanse theoloog dr. Beyers Naudé heeft in principe een uitnodiging aanvaard van de rijksuniversiteit Limburg om op 11 januari de jaarrede te komen uitspreken. De RU Lim burg bestaat dan negen jaar. Beyers Naudé, bestrijder van de apartheid, kan sinds begin deze maand weer vrijuit spreken en gaan en staan waar hij wil. De zeven afgelopen jaren moest hij zich houden aan de bepalingen van de „banning order" die de Zuidafrikaanse regering hem had opgelegd en waardoor hij na genoeg volledig van de buitenwereld was geïsoleerd. De Zuida frikaan is eredoctor van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Hier wil hij in februari enkele lezingen geven. Als je de duivel goed doet, brengt hij je uit dankbaarheid naar de hel. Tsjechisch spreekwoord „GEESTELIJKE VERZORGING IS EEN ALGEMEEN BELANG" Kerken kunnen krach tens de grondwet aan spraak maken op finan ciële steun van de over heid bij de geestelijke verzorging die zij bieden. Met deze geestelijke ver zorging, bijvoorbeeld in de krijgsmacht en in de gevangenissen, is een al gemeen belang gediend. Op dit standpunt stelt zich het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken, waarin de achttien grote kerkgenoot schappen (waaronder de gro te kerken en de drie joodse kerkgenootschappen) geza menlijk hun belangen behar tigen. Om misverstanden hierover uit de wereld te hel pen verlangt het CIO een principiële uitspraak van het kabinet over de vrijheid van godsdienst en de voorwaar den die de overheid voor de vrije ontplooiing ervan moet scheppen. Het recht van de kerken op overheidssubsidie is actueel geworden door de bezuini gingen die de overheid thans doorvoert in de sfeer van de geestelijke verzorging. De voorzitter van het CIO, prof. mr. I.A. Diepenhorst, bena drukte gisteren tijdens een persconferentie dat volgens de huidige plannen op de geestelijke verzorging one venredig meer bezuinigd zal worden dan op andere over heidstaken. Ten grondslag hieraan ligt naar zijn oordeel de misvatting als zou de gees telijke verzorging voor de overheid een oneigenlijke taak zijn. „Niemand zal ont kennen dat de hoogte van de overheidsbijdrage bij de fi nanciering van de geestelijke verzorging van levensbelang is," aldus prof. Diepenhorst, gisteren „maar het gaat in wezen om het wegnemen van deze misvatting". Tot nu toe komt de financie ring van de geestelijke ver zorging bij defensie en justi tie (leger- en gevangenispre dikanten en -aalmoezeniers) volledig ten laste van de overheid. Aanvankelijk was de bedoeling de overheids steun tot de helft terug te brengen. In een eerste over leg hierover hebben de ker ken kunnen bewerkstelligen dat bij het ministerie van jus titie voorlopig slechts 14 zal worden bezuinigd. Algemeen belang Het CIO staat niet een alge mene subsidiëring van de kerkgenootschappen voor, maar een beleid op deelge bieden waarop een algemeen belang aantoonbaar is en waar tevens de financiering op grote, soms onoverkome lijke bezwaren stuit. In dat verband noemt het CIO de geestelijke verzorging van mensen in bijzondere om standigheden (leger, zieken huizen, huizen van bewa ring), aan godsdienstonder wijs en ambtsopleidingen, aan onderhoud van kerkge bouwen en aan noodzakelijke veiligheidsvoorzieningen, zo als bijvoorbeeld joodse kerk genootschappen die moeten treffen. Verder wijst het CIO erop dat de overheid ook voor waardenscheppend bezig kan zijn door bijvoorbeeld gege vens uit de bevolkingsboek houding te verstrekken. De ledenadministratie van onder meer de twee grootste ker ken in Nederland (de Rooms- -Katholieke en de Neder landse Hervormde) alsmede van de drie Joodse kerkge nootschappen zijn hierop ge baseerd. Vorige week heeft het CIO zich over deze zaak reeds tot de staatssecretaris van binnenlandse zaken ge wend. Prof. mr.l.A. Diepenhorst: subsidie voor kerkelijke ac tiviteiten die aantoonbaar een algemeen belang die nen. Oostduits applaus voor Poolse kardinaal Glemp Kardinaal Jozef Glemp, de roomskatholieke primaat van Polen, heeft luid applaus ge kregen van 1500 kerkgangers in de St. Hedwigkathedraal in Oost-Berlijn, toen hij daar op de eerste dag van zijn be zoek aan Oost-Duitsland de Mis opdroeg. Glemp kwam gisteren in Oost-Berlijn aan voor een driedaags bezoek, het eerste dat een Poolse primaat aan Oost-Duitsland brengt. Kar dinaal Joachim Meissner, de bisschop van Oost- en West- Berlijn, verwelkomde Glemp als gast uit het land „dat ons de huidige paus heeft ge schonken, op wie we trots kunnen zijn". Hij zei dat hij bad voor de „broederschap en verzoening" tussen de Po len en Oostduitsers. Glemp brengt een tegenbezoek aan Oost-Duitsland na de reis die Meissner twee jaar geleden naar Warschau maakte. De Oostduitse media hebben geen melding van het bezoek gemaakt en volgens de zegs lieden wordt publiciteit zo veel mogelijk vermeden. „GRONDRECHTEN NIET VAN TOEPASSING" Duitse predikant vanwege homofilie ontslagen De kerkelijke rechtbank van de Verenigde Evan- gelisch-Lutherse Kerk van Duitsland heeft het ontslag bevestigd, dat de regionale Lutherse Kerk van Hannover heeft ver leend aan de homofiele predikant Klaus Brinker (46). In zijn uitspraak vermeldt de rechtbank dat in de Duitse Lutherse Kerk weliswaar geen eenstemmigheid heerst over de vraag hoe homofilie moet worden beoordeeld, maar dat er wel een tegen spraak kan worden geconsta teerd tussen het bekleden van het ambt van predikant en openlijk in praktijk ge brachte homofilie. Naar het oordeel van de rechtbank komt de kerken „ambtsauto- nomie" toe, zodat het hun vrij staat te beslissen over aan ambtsdragers te stellen eisen. „Daarom kunnen de grondrechten die overigens in het civiele recht gelden, voor kerkelijke ambtsdragers uitgesloten of beperkt zijn, als dat uit de binding aan de kerkelijke opdracht volgt", aldus de uitspraak. In zijn reactie noemt ds. Brinker het vonnis „een nieuw hoofdstuk in de homo fielenvervolging door de Kerk" DE verwachting dat de Democratische uitdager van pre dent Reagan, Walter Mondale, het in het tweede debat n Reagan over de buitenlandse politiek met gemak zou winn van zijn tegenstander is niet uitgekomen. Mondale staat immers om bekend dat hij veel meer kennis en ervaring Ijf/iegal zit op het gebied van de buitenlandse politiek dan de zitten lucht j president. Mondale bewees dat opnieuw overduidelijk. wave" slaagde erin onmiskenbare fouten aan te wijzen in het beli ..Free^ van zijn tegenstander. Bovendien bleek hij een heldere cdenj s. vatting te kunnen uitdragen over de manier waarop ePgnteJ Amerikaans president zich behoort op te stellen. ëen u horst. NIETTEMIN was het overduidelijk dat beide heren met gelijke kansen aan het debat begonnen. Voor Reag was de inzet veel lager dan voor Mondale. Reagan mo slechts bewijzen dat hij de image, die hij de afgelopen v jaar heeft opgebouwd, niet al te zeer geweld aan zou doen. het eerste debat verloor hij, in het tweede debat wist hij zo der al te veel kleerscheuren in grote mate zichzelf te blijv< Aan de indruk die het kijkende Amerikaanse publiek kref"- van het optreden van Reagan inclusief de veranderingen zich tijdens zijn presidentschap hebben voorgedaan, we^-pjp) niet op-beslissende wijze afbreuk gedaan. Voor veel Ame,onj voldo,^ de coi MONDALE stond daarentegen voor een zware opgave, <den a hij niet bij voorbaat zou hoeven te verliezen gezien zijn prom v taties in het eerste debat. Mondale viel evenwel terug in z »end oude rol. Hij trad weliswaar met kennis van zaken op, mawijkb bleef de correcte politicus die geen risico aandurft zonder ien. les te hebben overwogen. Toch had hij nu met een gedurfc jedoe re aanpak niets te verliezen gehad, maar juist alles te widrie nen. Had hij overigens willen slagen, dan had hij niet alledeeld qua feitenkennis, maar ook wat uiterlijke presentatie betndrie de meerdere moeten zijn van Reagan. Dat bleek een te grcwijka, opgave. jteun wijkb WAAR we in Europa geneigd zijn de nadruk te leggen twinti de zuiver inhoudelijke aspecten van het debat, kunnen over de uitkomst van het debat in Kansas City een geve VRE] van teleurstelling niet onderdrukken. Eens te meer is bew zen dat kandidaten voor het Amerikaanse presidentsch 4 niet worden geselecteerd op grond van hun kennis en hi I inzichten, maar, zeker in het geval van Reagan, op basis v hun talent in contact te treden met het publiek. Daarmee niet gezegd dat Reagan zijn publiek misleidt. Integendei Reagan en zijn aanhang voelen elkaar feilloos aan. Maar h is verontrustend dat de Amerikaanse president zoveel zake CL J niet weet, die een goed geïnformeerde burger wel weet, oo al wist Reagan door een uitgekiende voorbereiding die in druk van onwetendheid aardig teniet te doen. kanen, hoogstwaarschijnlijk een meerderheid, de om aan Reagan opnieuw hun steun te geven. Perioden met zon Een rug van hoge luchtdruk boven de Britse Eilanden pas seert het komend etmaal onze omgeving. Dit houdt in dat het ;r tijdelijk verbetert. Er worden perioden met zon vt wacht en het blijft morg vrijwel overal droog. EchJ op de nadering van een niethamen we oceaandepressie neeijlooshe morgen, tegen de avond, (van bewolking van het zuidwesKdoor c uit weer toe. De regen hienlgestaa meestentijds donderd bracht Ovenschotel met gehakt, kaas en aardappelpuree Voor twee personen zijn de benodigdheden: 0,5 tot 1 kg aardappelen, 1 ui, 1,5 lepel olie, 150 g gehakt, 1 to maat, 125 g geraspte kaas, zout, peper, basilicum, melk, 1 ei, nootmuskaat; 250 g andijvie, 2 lepels azijn, zout, peper, suiker, mosterd (of mierikswor tel), sjalotje, 1 lepel olie, 1 tomaat; 2,5 dl water, 25 g gerste- vlokken, 200 g vruchten ten minste twee soorten: peer, banaan, perzik, drui ven, mandarijn), citroen sap en suiker naar smaak. Zet de aardappelen op met water en zout. Fruit de kleingesneden ui in de olie lichtbruin. Bak het gehakt even mee tot het grijs ziet. Voeg de ontvelde en kleinge sneden tomaat toe en laat het mengsel een paar minuten sudderen. Voeg vijftig gram kaas toe aan het gehaktmengsel en maak het op smaak af met zout, peper en basilicum. Stamp de gare aardappelen, roer er zo veel melk door dat het een niet te droge puree wordt en meng er het eigeel en vijftig gram kaas door. Maak de puree af met zout, peper en nootmuskaat. Vet een ovenschaal in, leg er bijna de helft van de puree in en daarop het gehakt mengsel. Klop het eiwit stijf en schep het door de overge-- bleven puree, leg dit mengsel ook in de schotel en strooi er de rest van de kaas over. Zet de schotel ongeveer twintig minuten in een oven, die op 5 of 200 staat (totdat de bo venkant lichtbruin is). Meng zéér fijngesneden an dijvie door een sausje van azijn, zout, peper, suiker, mosterd (of fijngeraspte mie rikswortel), fijngesneden sja lot en olie. Garneer met plakjes tomaat. Strooi de gerstevlokken in het kokende water en laat ze een kwartier koken. Warm dan nog even de schoonge maakte en eventueel klein gesneden vruchten mee. Voeg van het vuur citroen sap en suiker toe en laat de gruwel afkoelen. JEANNE PHILIPS EN SCHOOTS GEVEN TOP VAN NEDERLAND EEN LESJE: EINDHOVEN Of het nu gaat om ontwape ningsbesprekingen, mijn stakingen in Engeland, havenstakingen in Rot terdam, de aanschaf van een nieuwe hockeystick, het vragen van loonsver hoging of wat dan ook, er komt altijd een zekere vorm van onderhandelen bij kijken. Onderhande len leer je door te doen, was altijd de opvatting. „Dat is verleden tijd", zeggen Frits Philips jr. (44) en René M. Schoots (45). Zij verzorgen al twee en een half jaar cursussen in onderhan delen en hopen binnen kort de vijfhonderdste cursist binnen te halen. Intussen zijn al vele ma nagers, advocaten, amb tenaren van ministeries, directieleden, kaderle den van vakbonden en voorzitters van onderne mingsraden bij de twee adviseurs in de leer ge weest. Zo was er onlangs een werkgever die een afspraak met de vakbond in de agenda had staan, en die een studiedag van de twee wilde meema ken om zich hierop voor te bereiden. „Mijn zoon wilde i hockeystick van 150 gulden, maar hij was nog lang niet ja rig", zegt Philips. „Ik wilde die hem niet zomaar geven,' dat kon ik niet maken tegen over de andere kinderen, de achterban dus. Toch moest hij dat ding hebben, want ik wilde hem stimuleren in de sport. De belangen van beide partijen waren dus duidelijk. Toen hebben we na enig on derhandelen de belangen op rijtje gezet, en zijn gekon brengen. Hij kreeg de hoc keystick, ik de thee. En als hij thee brengt, neemt hij zelf ook. Dat is inmiddels uitge groeid tot een belang van ons beiden". Het verhaal over de hockeys tick is een treffend voorbeeld van de zogeheten Fisher-aan pak. lang thee op Frits Philips jr. Camp David Philips en Schoots kwamen op het idee les te gaan geven in bemiddelen en onderhan delen nadat ze het boek „Ge tting to Yes", het handboek voor onderhandelaars van prof. Roger Fisher, hadden gelezen. Deze had zijn sporen verdiend bij onder meer de onderhandelingen in Camp David (Israël-Egypte) en in de Iraanse gijzelingskwestie. Het Harvard Negotiations Project, de Amerikaanse on derhandelingscursus van Fis- her, kreeg een verlengde in Nederland. Harvard begint binnenkort ook in Frankrijk en Zwitserland. De mini-cursus van Philips en Schoots geeft in zeven uur een beeld van de Harvard- ideeën, ondersteund met oe feningen. Ook is er een trai ning commercieel onderhan delen, die vier dagen duurt. Kosten: maar liefst 3.350 gul den, exclusief btw en exclu sief accomodatie." Voor de ééndaagse cursus moet 950 gulden worden neergeteld. Dan hebben we het nog niet eens over de extensive semi nar, die vier dagen duurt en 5.750 gulden kosten kost. „We zijn veruit de duurste in Europa", klinkt het niet zon der enige trots uit de mond van Philips. „Men betaalt er voor, men heeft blijkbaar het idee dat het cursusgeld zich zelf wel terugverdient". Achterban „Een goed onderhandelaar neemt geen standpunt in", zeggen Schoots en Philips. Het is één van de vuistregels van hun cursus. Maar bij overleg over een nieuwe cao moeten werkgevers en werk nemers toch van elkaar we ten wat de eisen zijn? „Mis", zegt Schoots. „Een standpunt is een te vroeg getrokken conclusie. Daarachter gaan een zienswijze en een belang schuil", doceert Schoots. Hij tekent drie Russische poppetjes, die in elkaar pas sen. De grootste is het stand punt. Daarin past het poppe tje van de zienswijze. Daarin verscholen zit het poppetje van het belang, waar het in wezen om gaat. „Het stand punt is wat de buitenwereld ziet. Maar wat gaat erachter schuil? Het belang is moeilij ker te zien, net als de ziens wijze. Het gaat erom dat de belangen van beide partijen goed belicht worden, daar mee bereik je sneller over eenstemming. Onderhande laars moeten een zekere vorm van gezamenlijke be langenbehartiging zien te be reiken. Je kunt niet tot een oplossing komen als je el- kaars belangen niet kent", zegt Schoots. Philips vult aan: „Bij dat hockeyteam van mijn zoon was er ook een probleem, dat volgens onze theorieën is op gelost. De jongens van het team wilden allemaal spelen, waardoor er geen doelman beschikbaar was. Toen heb ben ze een succesvolle over eenkomst gesloten: degene die in het doel gaat staan, krijgt per wedstrijd van ie dereen een kwartje. Zo kan hij nu elke zaterdag een rijksdaalder extra aan chips en cola besteden. Die jongen is er blij mee en de belangen van alle partijen zijn met de overeenkomst gediend. Hij z'n chips en de jongens hun eigen vaste plaats, waardoor ook de trainer zijn belangen zag veiliggesteld, want die wil dat de jongens goede re sultaten bereiken." Ferme taal Meer vrijheid voor de onder handelaar lijkt dus het motto. ban naar de onderhandelin gen gaat, gebruikt niet zelden ferme taal tegenover publici teit. „De tegenpartij stelt on aanvaardbare eisen, blok keert het overleg, neemt deze partij niet serieus", zo luiden een aantal vaak gehoorde uitspraken. De onderhande laar ziet het uiten van ge spierde taal wellicht als een plicht, om zijn achterban te laten zien dat de belangen bij hem in goede handen zijn. Meer ruimte voor de verte genwoordiger brengt het ge vaar met zich mee dat de be reikte overeenstemming de achterban niet tevreden stelt. Dit gebeurde bij de ontwape ningsbesprekingen in Genè- ve. De onderhandelaars Nitz- ke en Kvitsinsky waren het na een wandeling in het bos met elkaar eens, maar wer den vervolgens teruggefloten door hun regeringen. Dat is het gevaar van de manier van onderhandelen die Phi lips en Schoots hun cursisten leren. Ze erkennen dat. „Daarom is het voorberei dend gesprek met de eigen achterbap zo belangrijk. De gene die het zware werk doet, moet weten waar de be langen liggen, zodat hij weet tot hoever hij kan gaan". Relatieprobleem Philips en Schoots geven ook gerichte adviezen en worden soms gevraagd voor bijeen- Renè Schoots komsten waar partijen het over iets proberen eens te worden. Wat zien ze in lang lopende conflicten als de Britse mijnenkwestie? Is daar voor de onderhandelingsad viseurs nog eer aan te beha len? Philips: „Ik zou er wel in willen stappen, maar niet als onderhandelingsadviseur bij de ene of de andere partij. Wel als bemiddelaar voor beide. Een aanpak als bij de besprekingen in Camp David zou succes kunnen hebben, denk ik. Dus eerst met de ene en dan met de andere partij praten. Een extra pro bleem bij de situatie in Enge land is van culturele aard. Er is een ingebakken wantrou wen jegens de ander. Werk nemers denken dat ze uitge buit worden en werkgevers denken dat de werknemers de macht willen grijpen. De partijen staan keihard tegen over elkaar en krijgen zo het onderhandelingsklimaat dat ze samen oproepen. Het gaat hier, zoals bij zovele vastgelo pen onderhandelingen, om een verstoorde relatie. Met onze onderhandelingsmetho de hadden de zaken er in de mijnonderhandelingen heel anders voorgestaan". Kabinetsformaties „Om in de toekomst de be kende lange kabinetsforma ties te vermijden kunnen we formateurs op grond van de Fisher-aanpak een aantal handreikingen doen waar mee snel resultaat kan wor den bereikt en de goede ver standhouding tussen de poli tieke partijen blijft voortbe staan. Het is bijv. net zo be langrijk dat er hard wordt gewerkt aan de persoonlijke relatie tussen partijen als aan de zakelijke. Het kabinet- Den Uyl kampte indertijd ge durende de hele rit met rela tieproblemen die tijdens de formatie al waren ontstaan. Een schril contrast met de sa menwerking tussen Wiegel en Van Agt, die als personen beter met elkaar konden op schieten. Ik denk dat het ka- 4bïnet-Den Uyl best te redden zou zijn geweest als de rela ties wat beter waren geweest. Het politieke spel heeft te maken met het „gelijk heb ben". De Harvard-aanpak die wij propageren zegt: Jij hebt gelijk en ik heb ook gelijk. En laten we nou eens kijken hoe we de zaak zo kunnen oplossen dat we recht doen aan jouw belangen en aan de mijne. Zo schep je ruimte". Toponderhandelaars Volgens de twee onderhan delingsadviseurs is aardgas onderhandelaar Spierenburg degene die in Nederland zon der het zelf te weten een be langrijke pleitbezorger voor de Fisher-aanpak vormt. „Die heeft het in de aardgas besprekingen uitstekend ge daan. Hij heeft uitgebreide voorbesprekingen gehouden om te zien hoever zijn man daat reikte. Spierenburg be hoort zeker hierdoor tot de toponderhandelaars. Hij is er één die onze theorieën com pleet in praktijk heeft ge bracht. Het succes is er ook naar, hij heeft met het aard gas veel geld verdiend voor de Nederlandse samenle ving", zegt Schoots. Als de onderhandelingen in El Salvador op tafel komen, is het Philips die de handen voor het gezicht slaat. „Ik las net dat de partijen hun standpunten aan het inne men waren. Helemaal fout. Als je je vastlegt op een standpunt, bemoeilijk je de onderhandelingen. Je plaatst de andere partij voor een voldongen feit. Zo zie je maar weer de waarde van één van onze vuistregels: Een stand punt is een te vroeg getrok ken conclusie". ARJEN VAN DER SAR vallen. Daarna blijft het wt 4 wisselvallig en wordt er wl land. nig verandering in tempel van G verwacht. zo sp< sprek Tegenspoed Om kort te gaan: heel Ned land is vergiftigd (letterlijk figuurlijk). In het bedrijfs ven gaat het er onrechtvaar aan toe (connecties genwerk). Werknemers(ste tussen 40 en 60 jaar, ook al 2 ze 30 jaar in dienst, wore manddood gemaakt. Al die genaamde drs. met hun tv linkerhanden, diplomatenk fertje (inhoud: pakje broc denken dat zij het weten rl" hun academische opleidi wat natuurlijk niets is, w de MULO en HBS waren jaar geleden veel beter, mensen gunnen elkaar licht in de ogen niet. Haat nijd. Hoe lang moet dit doorgaan in deze verzie! maatschappij? De automati! ring moet worden gestol Mijn inziens is ook de R j I6 met opzet kapot gemaakt. Daam Den Haag en Hilversum (regl Ukwa ring en radio-tv) is alles vo| Uautc Amsterdam, omdat ze Rotti Djaar dam kapot willen maken. cttti de overlijdensadvertentie v| de heer Verolme stonden I ook de woorden van Psal I 138:4 „Als ik, omringd door tej spoed, Bezwijken moet, Schenkt Gij mij leven". En hij is tegengewerkt! overal worden de mensen gengewerkt of eruit gewerkt Van Leeuwe ROTTERDA not: I NAAK ADRE POST' TELEF POST'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2