Mgr. Kuipers stapt op als vicaris-generaal TAFEL HP Zaligverklaring Titus Brandsma volgend voorjaar CcidóeSoivtarit' Ol fiTïïTl Je moet warrig kunnen denken deGUbENE Kerken: overheidsadministratie onmisbaar kerk wereld mr DE TIJD ACHTERGROND EeidaeSowuMit DONDERDAG 18 OKTOBER 1984 PAGINA J SËÏDÏ De kerken eisen van de over heid dat deze hun ook in de toekomst een minimum aan administratieve gegevens blijft leveren. Dit blijkt uit een schrijven van het Inter kerkelijk Contact in Over heidszaken CIO aan de acht tien deelnemende kerkge nootschappen. Aanleiding voor dit schrijven het de overheid om in de bevol kingsadministratie de regis tratie van de kerkelijke ge zindte voortaan achterwege te laten. Een daartoe strekkend besluit zal wellicht morgen al de ministerraad passeren. De kerken krijgen van oudsher de beschikking over de voor hen belangrijke gegevens uit de bevolkingsadministratie. Als de aantekening van de kerkelijke gezindte komt te vervallen, weten de kerken niet meer welke wijzigingen zich voordoen in de persoons gegevens van hun leden. Bin nen het CIO is nu overeenge komen dat de kerken een compromis-regeling zullen ei sen waarbij de privacy van de burgers recht wordt gedaan en de kerken toch hun gege vens kunnen blijven krijgen. Hiertoe is een ingewikkeld systeem uitgewerkt waarbij in de bevolkingsadministratie wel wordt aangegeven of ie mand tot een kerkgenöot- schap behoort, maar niet tot welk. Waarom haast u zich iets te verwijderen dat uw oog pijn doet, terwijl u, wanneer uw ziel door iets is aangetast, de genezing uitstelt tot volgend jaar? Mgr. dr. H.W.J. Kuipers (63) zal zijn functie van vicaris-generaal bij het bisdom Haarlem per 1 ja nuari 1985 neerleggen en dan pastor worden van de parochie 't Zand en het Omroeppastoraat van de KRO in Amersfoort. De benoeming van mgr. Kui pers, door aartsbisschop A.J. Simonis van Rotterdam, komt volstrekt onverwacht. Nog kort geleden werd bin nen het bestuur van het bis dom Haarlem een nieuwe taakverdeling doorgevoerd, waarbij aan mgr. Kuipers een meer coördinerende taak als vicaris-generaal werd toever trouwd. Het verzoek van de kant van de KRO om bij het omroeppastoraat te gaan werken, bereikte hem na dien. Dat hij hierin heeft toege stemd wordt in verband ge bracht met enerzijds zijn voorkeur voor een democra tische gezagsuitoefening bin nen de Kerk en anderzijds de benoeming van mgr. H.J.A. Bomers tot bisschop van Haarlem. Mgr. Kuipers heeft diverse keren duidelijk laten blijken hoe hij dacht over gezag en macht in de Kerk. In het na jaar van 1972, ruim een half jaar na de benoeming van mgr. Gijsen tot bisschop van Roermond, riep hij de Neder landse katholieken op door middel van een briefje aan de bisschoppen of aan het Vaticaan uiting te geven aan hun steun voor het beleid van kardinaal Alfrink. In een dagbladinterview waar schuwde hij in 1981, dat door de benoeming van conserva tieve bisschoppen de aanslui ting tussen de leiding van de kerk en de gelovigen volle dig verloren zou gaan. Hij meende, dat van de Neder landse bisschoppen geen" in spiratie meer uitging en dat ze niet in staat waren goede leiding te geven. Veel indruk maakte mgr. Kuipers tijdens de uitvaart dienst voor bisschop Th. H.J. Zwartkruis in oktober 1983. Voor zijn toespraak waarin hij mgr. Zwartkruis prees om diens geloof en menslievend heid en waarin hij de mensen hekelde die Zwartkruis' i de R.-K. Kerk in twijfel hadden getrokken, kreeg hij een minutenlang applaus. In een reactie op de verhui zing van mgr. Kuipers naar het omroeppastoraat zegt bis schop Bomers dat hij hiermee niet zonder moeite heeft in gestemd. Volgens de bisschop dienden de persoonlijke overwegingen van mgr. Kui pers uiteindelijk de doorslag te geven. Bij het omroeppastoraat wordt mgr. Kuipers de op volger van pater Hein Schaeffer die een functie heeft aanvaard bij de univer siteit van Nijmegen. De nieu we omroeppastor is in 1947 priester gewijd. Sinds 1956 is hij verbonden aan het bis dom Haarlem. Mgr. dr. H.W.J. Kuipers: voorkeur voor een de mocratische gezagsuitoefening. (Van onze correspondent in Rome Cees Manders) Pater Titus Brandsma zal over enkele maanden za lig worden verklaard. De orde van de (geschoeide) Carmelieten, waartoe Brandsma behoorde, re kent op een zaligverkla ring in maart of april. Een zaligverklaring van Brandsma tijdens het be zoek van de paus aan Ne derland wordt uitgeslo ten geacht. In mei van dit jaar hadden de consultoren of rechters in pater Brandsma's proces al een positief antwoord gege ven op de vraag of Titus Brandsma voor zaligverkla ring in aanmerking kwam. De afgelopen week hebben ook de kardinalen van de Congregatie van de Heiligen zich bij dat oordeel aangeslo ten. Vandaag of morgen zal de paus, die praktisch nooit afwijkt van de uitspraak van de rechtbank en van het ad vies van de kardinalen, zijn handtekening onder de zalig verklaring zetten. En dan kan in overleg met de orde van de Carmelieten de datum voor de plechtige zaligver klaring worden vastgesteld. Volgens pater Adrianus Sta ring, vice-postulator in het proces, wordt Titus Brands ma in Rome zalig verklaard, en niet in Nederland, wan neer de paus daar in mei op bezoek is. „De zaligverkla ring van Titus Brandsma is een zaak van wereldbelang, die veel meer landen aan spreekt dan alleen Neder land", aldus pater Staring. „Stel je voor dat de paus pa ter Titus zou zaligverklaren tijdens zijn bezoek bij voor beeld aan Den Bosch. Dan zou de zaligverklaring lang niet die aandacht krijgen die zij verdient. Dan wordt die met een paar regels in de krant afgedaan. En boven dien is het nu al veel te laat om een dergelijke zaligver klaring in het programma van het pausbezoek in te las sen. Alles ligt al vast." Pater Staring, die de laatste dertig jaar aan de zaligver klaring van Titus Brandsma heeft gewerkt, zal zich er ook voor inspannen dat de zalig verklaring van Titus Brands ma in Rome niet samenvalt met andere zaligverklarin gen. „We willen Titus Brandsma alléén hebben, want dan krijgt zijn zaligver klaring tenminste wat meer reliëf." Hoe het ook zij, de Carmelie ten, en vooral het Titus Brandsma-comité in Rome, zullen binnenkort de organi satie van de feestelijkheden starten. Als de zaligverkla ring in Rome, op het St.Pie- tersplein, zal plaatsvinden, verwacht men een grote op komst uit Nederland. Pater Staring: „Maar de koningin zou toch ook in maart of april in Rome zijn? Dan zou ze er eigenlijk best bij kun- Martelaar Het zaligverklaringsproces van Titus Brandsma is een van de moeilijkste geweest die de Vaticaanse onder zoeksrechters de laatste jaren onder handen hebben gehad. Het punt was: is Titus Brandsma te beschouwen als martelaar in de zin van het kerkelijk recht? Brandsma kwam om in het concentra tiekamp Dachau (1942), van de ontberingen en de ellende die hij had ondergaan. Tot nog toe werd slechts hij als martelaar beschouwd die om reden van zijn geloof ter dood was gebracht. Dankzij Titus Brandsma kan nu ook diegene als martelaar worden aangemerkt die om reden van zijn geloof in omstandig heden wordt gebracht (het concentratiekamp bij voor beeld) waarin hij redelijker wijs niet kan overleven. Bovendien is in het hele pro- ces-Brandsma duidelijk ge worden dat het niet alleen gaat om de omstandigheden van de dood, maar vooral om de 'causa', om de zaak die de aanstaande martelaar in die fatale omstandigheden heeft gebracht. Bij de Carmelieten in Rome wordt verwacht dat op de za ligverklaring van Titus Brandsma vele andere zalig verklaringen zullen volgen, van martelaren in onze tijd, zoals de Salvadoraanse aarts bisschop Romero, vermoord tijdens de hoogmis. Vals slotakkoord fld HET heeft er alle schijn van dat in de slotfase 1 derzoek van de parlementaire enquête-commissie de RSV topman De Vries is ontmaskerd als een zakkenvuller, die l vendien de verdenking op zich heeft geladen zijn rol i middel van meineed te willen verhullen. Commissie-^ ter Van Dijk heeft er echter terecht op gewezen, dat i< schuld pas is bewezen indien de rechter hem schuldig heelirt ^edi"g bevonden. angi éluids ÊIDEN )t ht i 25C zijn bure óduceren elheid h< het pan iyHPannen touw en D()jédeflatbeM i, gooien, in tot die t on'n doo and one De Vries heeft de schijn evenwel heel erg tegen. Hij heel de enquête-commissie de afgelopen maanden onevenredigf jPT lang in de weer laten zijn met uitsluitend zijn rol in het deba cle van Rijn-Schelde-Verolme. Hij traineerde het onderzoe door herhaaldelijk de noodzakelijke informaties te weigen of ze slechts onvolledig te verstrekken. MeT de rel rond de declaraties van de vroegere preside commissaris heeft de RSV-enquête een soort slotakkoord kregen, waarmee het hele onderzoek een verkeerd accei dreigt te krijgen. Dat had op een bretfer terrein moeten lij gen, namelijk op de relatie tussen overheid en bedrijfslev< in het algemeen en de wijze van steunverlening door overheid aan in nood verkerende bedrijven in het bijzond De oud-president-commissaris van RSV heeft het imag van topmensen bij ondernemingen ongetwijfeld schaad en daarmee het bedrijfsleven geen dienst bewezer Hij heeft echter ook de politiek geen dienst bewezen, door zo uitstekend verlopen parlementaire enquête zo zeer te lasten met zijn zaken, die in zekere zin privé-affaires wan :en ■en^-r US Het gaat daarbij weliswaar om aanzienlijke bedrageij Maar waar een affaire als het verdonkeremanen van decla^IDEN ratiegelden zoals in deze zaak het geval schijnt te zijn - erke pc slechts een enkele alinea zou moeten uitmaken van het einc steravoi rapport van de enquête-commissie, daar is dit onderdeel inïn gede< middels uitgegroeid tot wat in de ogen van velen een van d aakt aa hoofdmoten zal zijn. het W« ipitale DaT moet de leden van de enquête-commissie en alle voor erbrand standers van ons parlementaire systeem droevig stemmen We kunnen het op één punt met ex-commissaris De Vri(fim volledig eens zijn: het is goed dat naar zijn zaak nu door pro fessionele, justitiële krachten wordt gekeken, die nu hc eenmaal zo ver is gekomen er wel voor zullen zorgen c de onderste steen boven komt. Eenvoudige visgoulash met doperwten en rijst vla flip De benodigdheden voor twee zijn: 300 g gefileerde kabeljauw of wijting, 1 grote ui, 30 g margarine, paprikapoeder, 2,5 dl heet water. 1 bouillonblokje, 15 g maizena, zout of ketjap of aroma; 450 g diepvries, blik of glas doperwten, paar plakjes ontbijtspek, peterselie; 250 g droogkokende rijst, 4,5 dl water, zout; 2,5 dl hopjesvla van giste ren), 2,5 dl gele vla (2,5 dl melk, 12 g custard, 15 g sui ker), 1 lepel rozijnen, 2 le pels rum, paar walnoten. Spoel de vis af met koud wa ter. snijd hem in grove stuk ken en laat die in een vergiet uitlekken. Fruit dunne ui snippers lichtbruin in de margarine. Bak de stukken vis heel even mee, voeg flink wat paprikapoeder toe met het water en het bouillon blokje en laat het mengsel nog circa zes minuten koken tot de vis gaar is. (Gare vis ziet door en door wit). Meng de maizena aan met koud water en bind er de bouillon mee. Maak de saus op smaak af met zout of ket jap of aroma en paprikapoe der. Bak het wat kleiner gesne den spek in eigen vet licht bruin en knapperig. Kook de diepvries doperwten in een paar minuten gaar, warm die uit blik of glas alleen op. Meng de afgegoten erwten met de stukjes spek en strooi er fijngeknipte peterselie over. Kook een gele vla door de benodigdheden in de pan te mengen, het mengsel roeren de aan de kook te brengen, heel even te laten koken en daarna onder af en toe roe ren te laten afkoelen. Was de rozijnen, zet ze onder water op, laat ze tien minuten ko ken en daarna uitlekken. Doe de hopjesvla onderin de glazen, leg er een mengsel van rozijnen, rum en grof ge hakte walnoten op en bedek dat met de gele vla. JEANNE klopte iets niet. Het i vond ik haar zielige kop". Het blad heeft een boekenbij- Schilder Co Westerik in VRIJ NEDERLAND: Er klopte iets niet met de afmetingen van Marilyn Monroe. Het weekblad VRIJ NEDER LAND heeft de primeur van een uitgebreid interview met de Nederlandse natuurkundi ge Simon Van der Meer die gisteren de Nobelprijs heeft gekregen. „Ik geloof dat je warrig moet kunnen denken. Als je heel helder denkt, kun je alleen maar dingen beden ken die iedereen al weet. De beste ideeën krijg ik thuis, als ik zo'n beetje aan het lumme len ben. Als je denkt: dit is krankzinnig, dat kan iedere gek onmiddellijk zien, dan moet je het juist niét aan de kant schuiven". Radiomaker Kees Buurman legt uit waarom hij van de NOS naar de AVRO is ge gaan: „De sector radio is zich helemaal aan het specialise ren in minderheden. Maar ik durf haast niet te zeggen dat ik creatief niet geïnteres seerd ben in minderheden- programma's, want dan zit je al gauw in de hoek van racis me en Centrumpartij. Toch denk ik dat de NOS voor het bedienen van minderheden niet dat hele apparaat nodig heeft". Voorts een interview met Jo- han Cruijff. „Ik ben bezig om van het Nederlandse bedrijfs leven een geheel te maken zodat het naar buiten kan treden als een hecht blok, voor de export. In plaats van dat iedereen voor zichzelf werkt, stopen bedrijven nu gezamenlijk de hele hap in een pot. Zo gaan ze een team vormen en ik word hun aan voerder, zoals ik ook in het voetbal was". Bibeb interviewt de schilder Co Westerik. „Ik ben gek op film. Marilyn Monroe vond ik heel bijzonder, da^ht Samen met minister Van Aardenne blikt ELSEVIER terug op de algemene be schouwingen. „Den Uyl po neerde de onhoudbare stel ling van de tweedeling in de Nederlandse samenleving. Spanningen zijn er altijd. Maar om deze spanningen zo te toonzetten dat de Neder landse samenleving op bre ken lijkt te staan, dat vind ik schromelijk overdreven. Dit maakt zo'n debat er ook niet beter op". Het omslagartikel is gewijd aan de voorspelling van de Amerikaanse theoloog Har vey Cox dat er een tweede reformatie op komst is, een radicaal ander godsdienstig tijdperk. De Leidse hoogle raar godsdienstgeschiedenis Leertouwer daarover: „Ik deel zijn mening dat deze paus de politieke functie van de godsdienst in de wereld aanzienlijk aan het verster ken is. Maar dat is dan toch eigenlijk alleen effectief in Oostbloklanden en andere landen met corrupte regiems. Dat zo'n pausbezoek aan Ne derland ook maar enige ople ving van het geloof hier ten gevolge zal hebben, betwijfel ik ten sterkste". Elders aandacht voor oor logsslachtoffers die zich door de wet vervolgd voelen. „Wij verwachten begeleiding, maar ze maken de gevallen ernstiger. Als je twee weken in een gekaapte trein hebt gezeten, krijg je van alle kan ten hulp. Heb je jaren in een kamp gezeten, dan is er niets, dan word je tegen het licht gehouden, geregistreerd, op geroepen, gewantrouwd zelfs". Een ander artikel beschrijft hoe het midden- en kleinbe drijf in de knoei raakt.' „Werd in 1970 nog 60 procent van alle gezinsuitgaven via de detailhandel besteed, mo menteel is dat cijfer gedaald tot 40 procent. En de ver wachting is dat rond 1990 het percentage niet Sêt zal bedragen". AóndaJht in de HAAGSE POST voor de actie om via de rechter het plaatsen van kruisraketten verboden te krijgen. De voormalige presi dent van de Amsterdamse rechtbank Borgerhoff Mul der: „Als je het verliest, is het alleen processueel verliezen, maar niet politiek of moreel. Dat risico moet je nemen. Het gaat er om dat het allerlei mensen weer aan het denken kan zetten en daardoor kun nen kamerleden zich weer laten beïnvloeden". Het omslagartikel gaat over de opmars van de beveili gingsapparatuur en alle han del of windhandel van dien. „Volgens de statistieken is 89 procent van de bijna 102.000 jaarlijkse alarmmeldingen in Nederland vals. De helft daarvan is te wijten aan menselijke fouten, een vijfde komt voor rekening van technisch mankementen". Elders het succesverhaal van patatfabrikant Ton de Boef. „Iedereen speelt op de ter- mijnmarkt: tandartsen, sla gers, journalisten, die alle maal op termijn grote partij en aardappelen in- en verko pen, in de hoop op gunstige prijsverschillen. Daarmee lo pen ze ons voor de voeten, want ze versterken de prijs beweging enorm. Het is ge woon een casino geworden". Een kritisch artikel tenslotte over het ontwikkelingsbeleid van minister Schoo. „Door haar beleid worden de stuw meren van niet uitgegeven ontwikkelingsgelden steeds groter. De verleiding is uiter aard aanwezig om zo nu en dan in een klap een flink be drag te spenderen hup, toch maar een stuwdam want dat ruimt lekker op". Het omslagartikel in DE dan 33 TIJD gaat over „de andere jeugd" zoals die zich presen teert op een jongerendag van de Evangelische Omroep. „Ik geloof dat de oudere genera tie in sommige opzichten to leranter is dan de jongere. Men is bijvoorbeeld al blij dat een dochter niet met ieder een naar bed gaat. Jongeren zijn meer recht in de leer, in die zin dat ze zeggen: dit staat in de bijbel, dit pas ik toe, met alle consequenties van dien. Dat heeft een bemoedi gende uitstraling naar de ou- Elders een gesprek met de wereldberoemde psychiater Elisabeth Kiibler-Ross over haar werk met ongeneeslijke patiënten en hun familiele den. „De wake bij een over ledene heeft veel- positieve effecten. Het is een korte en herstelbare smart, en het is beter de werkelijkheid onder ogen te zien dan tien jaar twijfels, vraagtekens, fanta sieën en nachtmerries. Het kijken naar de overledene voorkomt latere moeilijkhe den. Dat is de betekenis van de wake bij de open kist". Ook een verhaal voor de stormachtige terugkeer van de tango. Componist Piazzol- la over zijn succes in Neder land: „Dat de tango hier is doorgebroken, vind ik niet zo verwonderlijk. In vergelij king met de koude computer muziek is mijn muziek wel licht iets warmer, door het gebruik van kleur, dynamiek en nuance. En mijn muziek is sentimenteel. Ik denk dat de meeste mensen dat zijn. Al leen komen ze er niet voor uit. Behalve tijdens mijn con- Johan Cruijff in VN:lk ben bezig van het Nederlandse bedrijfsleven een geheel te maken. Een tweegesprek tussen de theologen Schillebeeckx en Ter Schegget in HER VORMD NEDERLAND. De eerste: „Ik weet wel dat ik dingen "Zeg die niet in de smaak vallen van de katho lieke instanties en van het Vaticaan. Maar daarom voel ik me nog geen ketter. Ik vraag më wel eens af: waar ligt de ketterij? Bij mij of daar in Rome? De tweede: „Ik sta in een wat andere tra ditie, maar ik voel mij ook geen ketter. Je staat samen binnen die christelijke tradi tie en daarbinnen voel je je verantwoordelijk. Dat kan met zich meebrengen dat je dingen zegt die tegendraads zijn". Verder een artikel over de actie tegen de jacht van het Dierenbevrijdingsfront. „We zeggen niet dat iedere jager een moordenaar is. Als het reeënbestand, zoals nu, te groot is, moet er doelmatig worden ingegrepen. Maar de jagers hebben het reeënbe stand juist bewust laten groeien om meer te kunnen jagen. Reeën krijgen in de winter zelfs krachtvoer toe gediend zodat de populatie alsmaar groter wordt". Een interview tenslotte met de oud-inspecteur van politie en radiomedewerker Dick de Vree van wie volgende week een boek over moorden uit komt. „Iedereen krijgt een moment in zijn leven dat hij zegt: als ik in de gelegenheid was, zou ik die of die ver moorden. Nee, ik ben niet somber over de mens, maar ik denk dat, als je in je leven geen criminele misstap be gaat, je God op je blote knie ën mag danken". ben niet somber over de mens. De GROENE AMSTER DAMMER praat met de schrijfster Renate Rubinstein. „Waar ik niet tegen kan, is solidariteit opgelegd krijgen als het niet nodig is. Dat gold in die tijd dat je als godin achter Israël moest gaan staan en dat gold bij het fe minisme. Er wordt dan ge daan alsof er namens mij wordt gesproken. Solidariteit met een groep, daar moet je heel zuinig mee zijn. Dat is iets in tijd van oorlog. Het moet echt een uitzondering blijven". In een commentaar bij de scheuring binnen de Cen trumpartij deze waarschu wing: „Het aanvankelijke succes van de CP heeft be halve schrik en machteloos heid ook een enkel goed ding meegebracht, zoals aandacht voor het fenomeen van dagelijks racisme. Het is 1 rig te hopen dat de panne van de CP niet tot een ver slapping van die aandacht en van de antiracistische weer baarheid zal leiden". Een kritisch artikel ook over de nieuwe nota civiele verde diging. „Het onderscheid tus sen oorlog en vrede is niet es sentieel meer. Oorlog en vre de, normaal en buitenge woon, vinden elkaar in de vermaatschappelijking van het leger en de militarisering van de maatschappij. Het le ger gaat blussen en de brand weer zal moeten puinruimen. Wees op uw hoede". Het dub- belverhaal gaat over groeps wonen. „Tot vervelens toe hebben we inhoudelijk ge praat. Maar het gaat ons er vooral om een gemeenschap pelijk huishouden te delen. Bij ons loopt het gemeen schappelijke vooral via de maag". Met krachtige zuidwesteli; winden, aan zee nu en c hard, vanavond nog enige l stormachtig, wordt lucht a; gevoerd, waarin naast gebil den met regen of buien oc enkele opklaringen voorki men. Het onbestendige w~ wordt bewerkstelligd door gedrukgebieden, die var Oceaan naar Schotland Zuid-Noorwegen koersen. eerste lagedrukgebied kwaï de afgelopen nacht bij Zuil west-Ierland aan, en veroo zaakte daar een uitzonderlijk grote luchtdrukdaling, 22 mi libar in drie duur tijds. Tegel kertijd nam de wind toe en b reikte windkracht-11 windstoten tot 150 kiloirv— per uur. De middagtemperat ren blijven op een voor de ti van het jaar normaal nivea de nacht'temperaturen komeL door toedoen van de wind veel lager dan 10 graden. IDot 100 >tul kvai zoee wet k)D2 ati i O Oe hele GRATIS ELKE WOENSDAG DE aar vo Het is poort ir zandstei verfd, zal wee leen zo geen v de pooi De kos opbouw

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2