8%
Overheid liep aan leiband van Ogem
li
U KUNT ER
IEDERE MAAND
OPREKENEN.
IK
K
1K
ll
8:2
mg jjS jd 68^93-
ll
i 8:8
ll
II i|l iils II
II
f
loiiio 102.50 3 50 Id 56-86
105.30 3.25 id 48-98
II
II
ill ill buitenlands geld
K
•lain
h
MARKTEN
7 Beurs van Amsterdam
ECONOMIE
foridóc Souiaut
DINSDAG 16 OKTOBER 1984 PAGINA
NN
RO
ÏD<
Billiton stopt met
ertswinning tin in Thailand
LEIDSCHENDAM Billiton, een dochteron
derneming van Koninklijke Olie met het
hoofdkantoor in Leidschendam, stopt met de
winning van tinerts in Thailand. De beperking
van de produktie van tinerts maakt het voor
Billiton onrendabel nog door te gaan in Thai
land. De produktie van tinarts is onderworpen
aan de Internationale Tinovereenkomst die in
het kader van de Verenigde Naties is gesloten
om de prijs van tin op de wereldmarkt op peil
te houden. In deze overeenkomst is per land
vastgelegd hoeveel tinerts er mag worden ge
wonnen. Volgens Billiton zijn de vooruitzichten
op korte noch lange termijn hoopgevend. In elk
geval is het gebied in Thailand waar Billiton
een winningsconcessie heeft bijna leeg en is er
tot nu toe geen nieuw terrein gevonden.
Order van ƒ2,1
miljard
voor Boeing
AMSTERDAM De Ameri-
kaanse vliegtuigfabrikant Boeing
heeft van Texas Air Corporation
een order gekregen voor 24
vliegtuigen van het type 737-300,
zo is gisteren bekendgemaakt.
Verder heeft Texas Air optie ge
nomen op 21 van deze toestellen.
De order is 2,1 miljard gulden
waard. De vliegtuigen zullen tus
sen half 1985 en half 1986 wor
den afgeleverd. Boeing heeft nu
1248 vliegtuigen van het type 737
verkocht, waarvan 155 in de ver
lengde 300-versie. Er zijn op het
ogenblik 1040 737's afgeleverd.
Nederlandse bedrijven moeten
meer profiteren van EIB-projecten
DEN HAAG Minister Ruding (Financiën) wil dat de
Europese Investeringsbank (EIB) de door haar gefinan-
cieerde projecten meer op de internationale markt worden
aanbesteedt. Het EIB zou dit als voorwaarde bij zijn finan
ciële steun kunnen stellen. Op die manier zouden Neder
landse ondernemingen meer van dergelijke projecten kun
nen profiteren. De bewindsman, zelf een van de gouver
neurs van de bank, zei dat vanochtend op een door de
werkgevers georganiseerd symposium over de betekenis
van de EIB voor het Nederlands bedrijfsleven.
De minister wees er ook op dat de EIB een kwart van zijn
geld op de Nederlandse kapitaalmarkt haalt, maar dat Ne
derland de laatste zeven jaar geen enkele lening meer van
de bank heeft ontvangen. Dat mag allemaal best, maar
daar moet dan een waarlijk open, concurrerende gemeen
schappelijke markt voor goederen, diensten en kapitaal in
Europa tegenover staan, aldus Ruding.
Boskalis verkoopt Petrogas
SLIEDRECHT Het bagger- en bouwconcern
Koninklijke Boskalis Westminster, heeft haar
dochter Petrogas Gas-Systems, verkocht aan de
directie van Petrogas. Bij deze transactie zijn
Technogas BV in Nederland en Technogas NV
in Antwerpen mede betrokken. De werkgele
genheid van de 33 personeelsleden bij Petrogas
en Technogas wordt door de verzelfstandiging
bestendigd.
Petrogas levert projecten kant en klaar af. Zij
betreffen onder meer het ontwerpen, bouwen en
in produktie stellen van gasinstallaties, zoals
meet- en regelstations voor de internationale
gasindustrie. Behalve in Nederland zijn contrac
ten in uitvoering in Australië, Egypte, Zwitser
land en de Verenigde Arabische Emiraten. De
aandelen Boskalis zijn gisteren bij de algemene
feestvreugde over de recordbeursindex van 179,5
ook weer wat opgeleefd. Het geteisterde aanne
mersfonds noteerde ƒ2 hoger op ƒ13,50.
IN NEDERHORST-AFFAIRE
(Vervolg van
de voorpagina)
DEN HAAG De Vere
nigde Bedrijven Neder-
horst, eigenaar van vier
bouw-, een beton- en twee
staalmaatschappijen klop
te in maart 1975 bij de
toenmalige minister van
economische zaken Lub
bers aan voor steun. Het
ging hierbij om de in
moeilijkheden verkerende
staaldivisies. Lubbers zeg
de die steun toe, op voor
waarde van de benoeming
van dr G. van der Wal als
regeringswaarnemer.
Van der Wal adviseerde Lub
bers na te gaan hoe de Neder-
horst-bedrijven, of delen er
van, samen konden gaan met
een ander bedrijf. Van der
Wal wist een kandidaat te
melden: Ogem. Hoe hij aan
daaraan gekomen, is niet be
kend. Volgens de Rekenkamer
zijn daarover geen stukken
voorhanden.
Maar ook zonder stukken ging
Lubbers aan het werk. Ogem
werd benaderd om te zien of
deze onderneming de bouwbe
drijven van Nederhorst (42 in
totaal) wilde overnemen, het
gezonde deel van het concern.
Ogem kwam daarop met een
rapport waaruit bleek dat ook
de bouwsector van Nederhorst
verliesgevend was. Alleen met
drastische ingrepen viel er nog
iets van te maken.
Het rapport van Ogem werd.
zo is uit het onderzoek van de
Rekenkamer gebleken, klak
keloos overgenomen. De over
heid zocht zelf geen andere
oplossingen. Er werd zelfs een.
overeenkomst met Ogem gete
kend om de Nederhorst-bouw-
bedrijven aan Ogem over te
doen. De" overheid zou daar
voor het grootste deel van de
financiën op tafel leggen.
Uiteindelijk, zo was de opzet,
moesten de Nederhorst-bouw-
bedrijven met Ogembedrijven
in één concern komen, de
ONB. In feite kwam die ONB
nooit tot stand. Ogem droeg de
aandelen van de Ogem-bouw-
bedrijven niet aan ONB over
en de aandelen van de Neder-
horst-bouwbedrijven kwamen
er ook niet in terecht.
De Rekenkamer constateert
dat Ogem van oktober 1975 tot
februari 1979 het management
van de bouwbedrijven van Ne
derhorst in handen had en
geen belang had bij een gun
stig bedrijfsresultaat. Wel kon
Ogem zonder risico gebruik
maken van de technische ken
nis, het vakkundige personeel
en de relaties van Nederhorst.
Daartoe ontstond volgens de
Rekenkamer de gelegenheid,
omdat rechten en verplichtin
gen (zoals een management
contract) niet waren vastge
legd. Ook waren de intentie
verklaringen die de staat en
Ogem hadden getekend niet
waterdicht. De overheid be
taalde zo lang Ogem maar in
gesprek bleef over de uitein
delijke overname van de Ne-
derhorst-bedrijven.
Deze situatie duurde tot eind
1978. Ogem, inmiddels zelf in
financiële problemen geko
men, deelde toen formeel mee
dat men de Nederhors-bouw-
bedrijven niet meer wilde ten
zij de overheid de hele zaak
betaalde. Dat weigerde het
eerste kabinet Van Agt. Om
dat de bouwbedrijven ook niet
alleen verder konden, werd
besloten ze stuk voor stuk te
verkopen.
Fel
De Rekenkamer zegt bij haar
onderzoek beperkingen te
hebben ondervonden omdat
resultaten van overleg en be
sluitvorming over steunverle
ning niet steeds schriftelijk
zijn vastgelegd. Als gevolg
hiervan heeft het college ook
geen inzicht kunnen krijgen in
de gang van zaken die tot de
keuze van Ogem als kandidaat
voor de overneming heeft ge
leid.
,,Het achterwege laten van
schriftelijke vastlegging ver
dient uit zakelijk en bestuur
lijk oogpunt afkeuring", aldus
de Rekenkamer in haar rap-
De Rekenkamer is zo fel op
het ontbreken van stukken
over Nederhorst, omdat de
overheid eind 1975 zonder
meer is ingegaan op een aan
bod van het Ogem-concern om
de Nederhorst-bouwbedrijven
over te nemen. Zonder zelf
naar oplossingen voor de Ne-
derhorst-zaak te zoeken, lever
de de rijksoverheid zich in fei
te aan Ogem uit, aldus de Re
kenkamer. Bovendien bezat de
rijksoverheid de juridische en
bedrijfseconomische kennis
niet om de zaak goed in de ga
ten te houden. De hele situatie
rond Nederhorst was daarmee
in het nadeel van de Staat.
De Nationale investeringsbank
(NIB) gaf alleen halfjaarlijks
of jaarlijks financiële versla
gen. Men controleerde de ge
geven overheidssteun niet.
Ook de bij Nederhorst aange
stelde regeringswaarnemer
Van der Wal (ex Bijenkorf en
KLM) deed dat niet. Hij advi
seerde zijn minister Lubbers
alleen over mogelijke oplossin
gen voor de gerezen proble
men. De regeringswaarnemer
heeft slechts één keer schrifte
lijk gerapporteerd.
Vruchteloos
Het rapport zegt dat de staat
en Ogem een groot aantal
vruchteloze besprekingen heb
ben gevoerd om aan de samen
werking een werkbare vorm
te geven.
„Na kennisneming van de te
genvallende exploitatie van de
Nederhorst-bedrijven bekoel
de allengs de belangstelling
van Ogem voor het overne
men van de bedrijven. De
staat was er zich van bewust
dat hij zelf de verantwoorde
lijkheid van de steeds slechter
functionerende Nederhorst-be
drijven niet aankon en wilde
deze daarom overdragen aan
Ogem. De onderhandelings
doelstellingen stonden diame
traal tegenover elkaar".
Pogingen om tot concrete af
spraken te komen liepen op
niets uit, onder meer door
voortdurende interpretatiever
schillen over te ruime en te
vaag geformuleerde toezeggin
gen en overeenkomsten. Die
situatie belemmerde de be
drijfsvoering ernstig. Eind
1978 kwam de staat met de rug
tegen de muur te staan. Ogem
leek beslissingen steeds naar
de toekomst te verschuiven en
in wezen ontbrak tussen de
partijen de vertrouwensbasis.
In februari 1979 kwam aan de
pogingen tot samenwerking
een einde, aldus de beschrij
ving van de Rekenkamer. In
1980 werd Nederhorst failliet
verklaard.
CAREL GOSELING
Bibliotheken
krijgen
software
in bruikleen
AMSTERDAM Vierhon
derd bibliotheken in ons land
krijgen een computer, samen
met een serie Nederlandstalige
programma's, in bruikleen.
Het staat iedereen vrij in de
bibliotheek deze computers
„uit te proberen".
Het initiatief hiervoor is geno
men door V D, samen met
computerbedrijf Commodore.
Dr. A. Dreesmann overhan
digde gistermiddag in Amster
dam de eerste van die 400
computers aan de vertegen
woordiger van de Nederlandse
Bibliotheekcentrale. De bijeen-
kopist stond in het teken van
de, presentatie van een groot
aantal Nederlandstalige com
puter leerprogramma's voor de
huiscomputer. Volgens V D
zal het een belangrijke stimu
lans betekenen voor het ge
bruik van de huiscomputer en
veel drempelvrees voor het
i medium wegnemen.
De Lier - Delft-Westerlee, dinsdag 16
oktober
alicanten 520-600, andijvie 28-60. au
bergines 320-640, bloemkool 38-200,
boerenkool 56-79, broccoli 310, cour
gettes 46-134 komkommers 82-150,
390-720, venkel 160-
210, vleestomaten 600-1860, witlof
360-660, ijsbergbollen 40-160, ijspe-
ADVERTENTIE
Vaste Termijn
Spaarrekening met
maandrente.
Vanaf f 10.000,-, S jaar vast.
Wilt u iedere maand wat extra in- -q >4
komen hebben als aanvulling op
bijv. uw pensioen? Zet dan ten min- V 1 WVJb*-.
ste f10.000,- van uw spaargeld 1,3 of
5 jaar vast. Zorgen wij dat u maande
lijks betaald wordt.
Een hoge, vaste rente gedurende de
hele afgesproken tijd. Zodat u weet
waar u aan toe bent. Praat er eens over
NMBBANK KT1
DE NMB DENKT MET U MEE.
Gratis!
Dit prachtboek krijgt
u gratis mee, als u vóór 1 november
'n spaarrekening opent bij de NMB.
EG-RAPPORT: NIET ALLEEN NEDERLAND
Alle EG-landen overschrijden vis-quota
BRUSSEL De beschuldi
ging dat de Nederlandse visse
rij zich niet houdt aan de afge
sproken vangstbeperkingen
(quota) binnen de EG is te
eenzijdig. Volgens een rapport
van de dertien officiële con
troleurs van de EG, dat eind
deze week openbaar wordt ge
maakt, maken alle landen, die
zich binnen de EG met visserij
bezighouden, zich schuldig aan
overschrijding van de quota.
Aan de hand van de bevindin
gen van de officiële rappor
teurs zal de Europese Commis
sie, het dagelijks bestuur van
de EG, zich beraden of zij de
kwestie voor zal leggen aan
het Europese Hof van Justitie
in Straatsburg.
Vorige week lekte in Brussel
uit dat met name Nederlandse
vissers de vangstquota gigan
tisch zouden overschrijden.
Volgens de officiële EG-con-
troleurs bevinden de Neder
landse vissers zich niet in een
uitzonderingspositie. Door de
goede organisatie van de Ne
derlandse visserij en het vei
lingsysteem treedt ontduiking
van de EG-bepalingen door
Nederlandse vissers eerder
aan het licht dan in andere
landen.
SUSKE EN WISKE AMORIS VAN AMORAS
Gasafzet
gedaald
DEN HAAG De gasafzet
van de gasbedrijven in ons
land is in 1983 met 0,9 procent
gedaald ten opzichte van 1982.
Het aantal aansluitingen op
het gasnet nam in 1983 met 2,1
procent toe tot ruim vijf mil
joen. Dit heeft de vereniging
van de gasbedrijven VEGIN
bekend gemaakt in het jaar
verslag 1983. Vorig jaar daalde
de gasafzet naar gezinnen met
0,2 procent en naar de indus
trie met 2,8 procent.
De gezinnen verbruikten in
1983 2,4 procent minder gas
dan het jaar daarvoor. In de
industrie daalde het gasver
bruik met 1,3 procent. Eind
1983 lag de gasprijs voor gezin
nen (inclusief btw) op ruim 67
cent. De tuinders betaalden
ruim 42 cent, de industrie tus
sen 45 en 39 cent.
De aardgasreserves in Neder
land zijn in het eerste halfjaar
van 1984 met 30 miljard kubie
ke m3 afgenomen tot 2.050
miljard m3. Nieuwe vondsten
en herberekeningen voegden
vijftien miljard m3 aan die re
serves toe, terwijl 45 miljard
m3 werd geproduceerd. Dat
heeft minister Van Aardenne
van economische zaken de
Tweede Kamer geschreven^
PHILIPS VS:
46 meer winst
EINDHOVEN North Ame-
rican Philips Corporation
(NAPC) heeft in het derfle
kwartaal van dit jaar 32,7 mil
joen dollar winst gemaakt, een
stijging van 46 procent ten op
zichte van het derde kwartaal
van 1983. De winst van 89 mil
joen dollar over de periode ja
nuari tot en met september
was al bijna 52 procent meer
dan in dezelfde periode van
1983, zo heeft Philips bekend
gemaakt. Volgens NAPC-pre-
sident C.Bruynes zijn de ver
wachtingen ten aanzien van
de gang van zaken in het vier
de kwartaal ook gunstig.
Beurs breekt
record
AMSTERDAM De Amster
damse effectenbeurs is giste
ren maar meteen de week be
gonnen met het breken van
een record. De algemene
ANP/CBS-beursindex kwam
op het hoogtepunt van 179,5
punten, 0,6 punt boven het
voorlaatste record van 178,5
dat op 1 februari van dit jaar
werd bereikt. De beursbezoe
kers, die toch al niet worden
geselecteerd op een bescheiden
fluisterstem, lieten zonder
remmingen hun vreugde blij
ken. De omzet was op deze re
corddag met ruim ƒ500 mil
joen overigens aan de geringe
kant.
Eén van de fondsen die opvie
len was Océ van der Grinten
die een sprong van 7,50
maakte naar ƒ269,50. Unilevel*
ging f 2 vooruit naar 293.
Ook de overige internationale
waarden boekten winst, maar
die waren veelal van beschei
den omvang. Vast in de markt
lagen de banken met 3,50
winst voor ABN op ƒ354 en
1,20 winst voor NMB op
153. Westland Utrecht was
1J0 hoger op 102,10. De
scheepvaartfondsen waren
met winsten van 1 voor Ned-
lloyd op 155 en 1,50 even
min stuk te krijgen.
Op de lokale markt was Bos
kalis enigszins in herstel. De
winst bedroeg uiteindelijk
1,20 op ƒ12,70 na een note
ring in de eerste periode op
ƒ13,50. Unikap werd bijna ƒ7
duurder op 50. Bredero veer
de 5,50 op naar 158. Schui-
tema werd 7 duurder op
ƒ380. Tot de weinige fondsen
die een veer moesten laten be
hoorde Twentsche Kabel die
ƒ14 terugviel naar ƒ370. De
obligatiemarkt w,
gend onveranderd.
goud en zilver
l verkoop: 900 laten;
Het scorebord op de beurs gistermiddag om 13.45 uur.
NOG MEER VERZET
TEGEN
TIPPELZONE WALDORPSTRAAT
DEN HAAG Behalve de PTT is nu ook de actiegroep
„Het Vergeten Dorp" in verzet gekomen tegen Haagse plan
om met ingang van 22 oktober een „tippelzone" in te stellen
in de Waldorpstraat. Morgenmiddag om kwart over een
vertrekt er een bus uit de wijk (belangstellenden kunnen
instappen bij Vliethaghe) naar het stadhuis op de Groen
markt, waar de actiegroep, samen met personeel van de
PTT om kwart voor twee een gesprek heeft met burge
meester F. Schols, waarin men erop aandringt geen „tippel
zone" in de wijk in té voeren. Tevens wordt een lijst met
handtekeningen overhandigd. De actiegroep vreest het ont
staan van een route van het station Hollands Spoor, Hof-
wijckstraat, langs het postkantoor aan de Rijswijkseweg
naar de Waldorpstraat. Ook verwacht men een uitstraling
nar de Fijnjekade en onder de poorten van de Rijswijkse
weg naar de daarachter gelegen nieuwbouw. Vooral als de
Rijswijkseweg in 1985 verkeersluw is verwacht men deze
ontwikkeling. Men eist nu dat het plan wordt ingetrokken.
Ruimteveer voorbereid op militaire missie
CAPE CANAVERAL Onder zeer strenge veiligheidsmaatre
gelen zijn gisteren de voorbereidingen begonnen voor de vol
gende vlucht van het ruimteveer Challenger, dat zaterdag uit de
ruimte is teruggekeerd.
De Challenger zal als alles volgens schema verloopt op 8 decem
ber opnieuw worden gelanceerd, ditmaal voor een vlucht met
uitsluitend militaire doelen. Onder meer zal dan een militaire
satelliet in een baan om de aarde worden gebracht. Het blijft
nog een geheim om wat vooj: een satelliet het gaat.
hoofdfondsen
overige aandelen
]N1
Nijverdal
Orensteln
Otra
Rijn-Schelde
Schuitema
beleggingsfondsen
obligaties
132,10 132.20 7.75 id 73.98
10M0 108.40 7 50 id 69-94
9960
11s|00 115.00 7*50 id 78-88-
115,10 115.10 7.50 id 78-88-
120|20 |J2°-20 7^50 id 83-90-
19950
112 20 lllilo 7^0 id 66^92
9M0
98,80
104'60b 104 60b 7 69"®4
96,10
96,30
Hill |:1 IllsII
9670
96,10
10570 105.70 |;25 id 64-8(£
110,40 110.40 5.25 id 64-89
10470 104.70 4I5O id 59-89
104! 10" 104.10 4I25 Id 63-93
10|!|0 102,60 4I00 id 61-86
92,90
10170 101,70 3|25 id 54-94
102,30 102,30 3 25 id 55-95
10170 101.80 3.25 id 55-85
III!
II
103,20 10370 Amerikaanse d
ollars 3,41
a360
101 60 10170 Engelse pond
101 70 101,70 Belgische fr.
(100) 5,40
570
101 40 - Duitse mark
10170 101.70 Hal- lire
(100) 110,50
0.000) 17,20
110-20
10170 10170 Canaitese doll
r <100> 27:
IK 101 li? SrtSttnk
(100) 1357!
100|90 ioojo Noors!ft(roon>
(100) 377
101,30 101 loo Oostem. ScjT
(100) 15,8
15'$
10200 102°0 J.sfav.Ti^ar
(100) 2^5
(100) 53,0
(100) 1.2
52!20
HAi
rderh
Noon
iding
sten,
gemo
le ve
naar
can, i
IER
rerpla
'nge n
Iderd
enst
for 2J
oet v
V€
eie dii
gan is
en. E
esbur
n de
PT]
pport
Wa
iden,
n aa
inten
ng va
ctie t
Vandaag geen cijfers van Wall Street wegens com
puterstoringen in het internationale computernet,
Hiervoor onze excuses.
Unilever voelt
niets voor
Meneba-dochter
Koudijs
RIJSWIJK De pogingen
van voedingsmiddelenconcern
Meneba om haar dochteron
derneming Koudijs-Wouda
Voeders BV onder te brengen
bij UT Delfia, een dochteron
derneming van Unilever, zijn
op niets uitgelopen. UT Delfia
en Koudijs zijn na enkele
maanden onderhandelen
de slotsom gekomen dat
menwerking geen succes
worden. Meneba wil Koud
nu gaan reorganiseren. Aan
ondernemingsraad is advi
gevraagd over het verminc
ren van de werkgelegenhe
met twintig arbeidsplaatse j
Volgens de Industrieboi
FNV werken er ongeveer
mensen bij de Koudijs-vesi
gingen in Den Bosch
Sneek. De bond verwacht
gedwongen ontslagen niet
dig zullen zijn door het ve
vroegd uittreden van werkn
mers boven de 57,5 jaar
niet opvullen van natuurli
verloop.
HO
.a
u
o<
VER
in et
reld 1
fperii
m;
■heid
k die
mach
lende
mog
en c
op
:tië
rdeli
de
moe
eldpl
3 1(
logi
ver
Cólur
•n")
VRO
prof.i
leraai
lEM
