eger Z- Afrika ingezet
|>ij bestrijding van rellen
Kaas en klompen in etalages Kopenhagen
Mondale: Reagan vertelt
niet wat hij gaat doen
CcidócSouomit
Wandeling naar laadbak
ruimteveer uitgesteld
Ambassadeur Heidweiler: Nog
genoeg democratie in Suriname
Slost
2*1
nazi uit
Vliegtuig
koerste af op
Russische
marinebasis
Duizenden Filipi jnen betogen tegen Marcos
Peres wil extra-hulp
van regering-Reagan
GROMYKO WAARSCHUWT BONN
84 PAGll Fténl and
MAANDAG 8 OKTOBER 1984 PAGINA 7
vredesl
het pen
De 43-f
reda. In A
aken h&^-r""
et mini(|Tj6. MO^
op SCHOOL
Ir IMIST
WGf—
emakkd
bedrag!
kvergo#
week vl
den ovel
ikt. Mij
Ie werk
amse p
in eldet
e i
'ervolg van de Voorpagina)
DPENHAGEN Ko-
hhagen is de afgelopen
gen al een beetje in de
?r gebracht voor het
„itsbezoek dat koningin
'atrix en prins Claus
morgen en
overmorgen aan Dene
marken brengen. In de
Ströget, de grote winkel
straat in het centrum van
de Deense hoofdstad,
hangen bij veel winkels
en banken in de etalage
foto's van het Nederlands
koninklijk paar.
Veel winkeliers hebben met
de hulp van de Nederlandse
ambassade Nederlandse pro-
dukten, zoals drop, chocola-
deflikken, advocaat, Edam
mer kaasjes, Haagse hopjes, li
keuren en speculaas uitge
stald. En natuurlijk ontbreken
ook de Hollandse klompen
niet, al dan niet in rood, wit
en blauw. Bij een bank liggen
zelfs de versierselen die horen
bij de Orde van de Neder
landse Leeuw en de Orde van
Oranje Nassau.
De particuliere poppenverza-
meling van de vroegere .ko
ninginnen Wilhelmina en
Juliana, die normaal is onder
gebracht in het Koninklijk
Huis Archief in Den Haag, is
ter gelegenheid van het
staatsbezoek overgebracht
naar het bekende warenhuis
Magasin du Nord.
Afgelopen zaterdag was het
centrum van Kopenhagen al
versierd met Nederlandse
vlaggen, terwijl het winke
lend publiek kon kennisma
ken met muziek uit een Ne
derlands draaiorgel. In de ha
ven van Kopenhagen, tegen
over de beroemde zeemeer
min, liggen tijdens het staats
bezoek de fregatten Van
Speyck en Bankert (vlagge-
schip) van de Koninklijke
Marine.
W M
CAPE CANAVERAL Als
gevolg van de moeilijkheden
met de antennes van het
ruimteveer Challenger is de
eerste ruimtewandeling door
een vrouw, die voor morgen
op het programma stond, tot
donderdag uitgesteld. Kath-
ryn Sullivan zal bij haar
tocht naar de open laadruim
te van het veer worden geas
sisteerd door David Leetsma.
Het uitstel de wandeling be
tekent dat de bemanning de
aarde twee dagen langer kan
observeren. De observatie
van het aardoppervlak is een
van de belangrijkste taken
van de acht dagen durende
missie. De moeilijkheid met
de antenne was dat deze niet
automatisch op een verbin
dingssatelliet kon worden ge
richt, die de stroom van ge
gevens naar denaarde moest
doorsturen. Gisteren werd de
koers van het ruimteveer zo
bijgesteld, dat de antenne
normaal gebruikt kan wor
den.
im s
Arrestaties bij protest in Chili
Bij botsingen met de politie op de tweede dag van protesten van
Chileense oppositiegroeperingen hebben tien studenten verwon
dingen opgelopen en werden 35 mensen gearresteerd. Dit heeft
de politie meegedeeld. Bij de universiteit van de hoofdstad Santi
ago gebruikte de Chileense politie hagelschoten, traangas en de
wapenstok om ongeveer 1.000 studenten te verspreiden. De be
togingen waren een steunbetuiging aan 18 studenten die van de
universiteit zijn uitgesloten, omdat ze vorige maand deelnamen
aan protesten tegen het elf jaar oude militaire bewind van presi
dent Pinochet.
'rak van Mont Louis
u ^^anteld door storm
HAAG Het wrak van de Franse
htvaarder Mont Louis voor de Belgi-
dere kw^ust Oostende is in de nacht van
van Di^g °P zaterda6 als gevolê van de
Niet aiiefiwesterstorm en zware zeegang 45 gra-
zantjj»ekanteld, zodat het nu met 45 graden
de ouPj °P de zeebodem staat. Daardoor zijn
i Haarl^10^31'6, schoorstenen en mast ook bij
>oratoriii water boven water gekomen en is het
praktf duidelijk zichtbaar geworden op de
emt uit#- Door het slechte weer van de afgelo
pen OD vfkêen hebben de bergers van Smit-Tak
kunnen werken. Volgens de burge-
ers die |ters van Belgische kustplaatsen moet
k een d^n meldingsplicht worden ingevoerd
der watL?c^ePen d'e nuclea're stoffen vervoe-
Jac vjB°vendien zouden deze schepen uiter-
lij maalferkenkaar moeten zijn.
Hasj-vangst
Het lijkt alsof deze twee
Franse douane-ambtenaren
poseren achter een groot
aantal opgestapelde kaasjes.
In werkelijkheid betreft het
echter een deel van de 95
kilo hasj, die afgelopen
zaterdag aan de Frans-
Belgische grens werd
aangetroffen in de bagage
van een 27-jarige
Nederlander. De partij hasj
had een waarde van
ongeveer 850.000 gulden.
CHINA WIL MEER
BUITENLANDSE
INVESTERINGEN
PEKING De Chinese leider Deng
Xiaoping en premier Ziyang hebben bui
tenlandse investeerders ervan verze
kerd, dat het huidige beleid om meer
open te staan voor buitenlandse investe
ringen zal worden voortgezet. Zij zouden
zelfs graag zien, dat de omvang van bui
tenlandse investeringen toeneemt. Deng
en Ziyang zijn de grondlegeers van het
nieuwe economische beleid in China, dat
voorziet in een grondige modernisering
van de nationale economie. Met dit gege
ven is afgelopen weekeinde de Westduit-
se bondskanselier Kohl naar China ver
trokken. Hij leidt een zware delegatie
van zakenlieden en bankiers.
DEN HAAG De ambassadeur
van Suriname in Nederland,
Heidweiler, wil het Nederlandse
parlement via de weg van de ge
leidelijkheid de overtuiging bij
brengen dat het met de democra
tie in zijn land nog best meevalt.
,,Er is nog genoeg democratie in
Suriname, er is vrijheid van vak
vereniging en godsdienst en veel
meer democratie dan in landen,
waaraan Nederland onbekom
merd ontwikkelingshulp ver
leent", aldus de ambassadeur. In
Suriname wordt gewerkt aan een
model staatsinrichting die de Su
rinaamse burgers de garantie
moet bieden zo rustig mogelijk te
leven. Vakbeweging, militairen
en bedrijfsleven hebben daar
verschillende opvattingen over,
aldus de ambassadeur, het zoeken
is nu nog naar de grootste geme
ne deler. Heidweiler zei gesprek
ken te hebben gehad met de
voorzitters van Eerste- en Twee
de Kamer, Steenkamp en Dol
man. Hij legt nu contacten met
vertegenwoordigers van de frac
ties in de Tweede Kamer.
i werkij
de kon
and wel
ïnkele dj
eer op rJANNESBURG De
bleek ^fafrikaanse regering
inden orF VOOr ^et eerSt
ag en d£n ingezet om rellen in
geblazfte woonwijken te on-
dat drukken. Dit heeft het
fd van de politie van
toria gisteren bekend-
jaakt. Volgens de bur-
het gojeester van Soweto
/Jmkoneen militaire een-
'hankelij
r/o^vissen
"glijden
wordt
goed kt
heel stti
heid tot taak gekregen de
politie in de zwarte stad
bij te staan bij ongeregeld
heden.
In Zuid-Afrika verwacht men
niet dat er een spoedig einde
komt aan de rellen, die nu al
wekenlang duren en waarbij
al al minstens tachtig doden
zijn gevallen. In de Zuidafri-
kaanse pers werden de rellen
in Soweto vergeleken met de
opstanden in Soweto in 1976.
Daarbij kwamen toen zo'n
vijfhonderd zwarten om.
Het protest van de zwarten is
gericht tegen het slechte on
derwijs, de werkloosheid en
tegen de apartheid. Volgens de
politie is het leger voor slechts
enkele dagen ingeschakeld.
Maar hoeveel dagen het lege-
roptreden gaat duren werd
niet gezegd. De minister voor
recht en orde, Le Grange, had
vorige week vrijdag aange
kondigd dat het leger indien
nodig te hulp geroepen zou
worden bij ongeregeldheden.
De Zuidafrikaanse politie
heeft zaterdag drie van de zes
activisten gearresteerd, die
hun toevlucht hadden gezocht
in het Britse consulaat in Dur
ban. De arrestaties werden uit
gevoerd toen de drie probeer
den het gebouw te verlaten.
Dit heeft een van de arrestan
ten, George Sewpersadh, voor
zitter van het tegen de apart
heid strijdende Natal Indian
Congresss (NIC), zelf bekend
gemaakt. Hij sprak met jour
nalisten vanachter de tralies
van een politiewagen. Volgens
Sewpersadh zijn de overige
drie vluchtelingen in het con
sulaat gebleven.
voor eei 9roeP van
Spruitei walvissen
goedktfi zich zater-
k ligt d\ op het
ilden peind gestort
per kik het Ameri-
re Aoojnse Cape
>os. Vocj jn Massa-
ien tocgQtts wal-
prijs futen die op
3,20 p<) terechtko-
kaJ z'i hebben
de prij, overle-
ïlo. Dez.
ijke die-
herming
trijd ver
irden, uit
I lijden ge
ien met een
teP"Js
vert
so-
ULEN Frankrijk heeft
Island meest gezochte ne-
izi,'Michael Kühnen (29)
conoml60 naar Keulen
ït, waar hij werd gearres-
keherSjj Kühnen, leider van
en wiEygj-boden nationaal-soci-
aantal fsch actiefront, was in
tot 50rt in Parijs ondergedo-
betrajjom een gevangenisstraf
iemen,i acht maanden wegens
racht Meed te ontlopen. In 1979
terdag^ü^nen tot v*er Jaar £e"
genisstraf veroordeeld
ens het verspreiden van
ifletten met de tekst ,de
epraat, l goede jood is een dode
aar maar werd na twee
iiden vrijgelaten met de
^•schuwing zijn anti-semi-
le propaganda stop te
atregele11-
loor be»l
OSLO Een Amerikaanse
Boeing 707 die op weg was van
Alaska naar Amsterdam is vo
rige week zondag door een
fout in het navigatiesysteem
aan boord regelrecht afge
koerst op het Russische Kola-'
schiereiland, dat een van de
voornaamste zenuwcentra van
de Sovjet-defensie herbergt.
Twee jagers van de Noorse
luchtmacht stegen op om het
passagiersvliegtuig van South
Pacific Island Airlines te
waarschuwen, maar voordat
dit nodig wa§ ontdekte de ge
zagvoerder de fout in het sy
steem en kon hij na snel over
leg met de Noorse verkeerslei
ding zijn koers zuidelijker ver
leggen.
WASHINGTON De hoofd
lijn in het eerste debat tussen
president Reagan en zijn De
mocratische uitdager, was
Mondale's beschuldiging dat
Reagan de kiezers niet wil
vertellen wat hij gaat doen als
hij herkozen wordt. Volgens
Mondale zal Reagan in een
tweede ambtstermijn onder
meer gedwongen worden de
belastingen te verhogen om
het record-tekort op de Ame
rikaanse begroting te verla
gen. Reagan ontkende zulks
en hield vol dat een blijvende
groei in de Amerikaanse eco
nomie automatisch de beno
digde extra belastingenop
brengst zal brengen.
Ook ontkende de president
een aantal feiten die alle eco
nomen en statistici in de VS
onmiskenbaar achten. Hij zei
dat het begrotingstekort niets
te maken heeft met de rente
stand en dat hij nooit de socia
le uitkeringen heeft verlaagd
en dat nimmer zal doen. „Dat
beloofde u in 1980 ook. Maar u
was nauwelijks president of u
kondigde 25 procent verlaging
af", aldus Mondale.
Vooral in de verklaringen aan
het einde van het debat, waar
toe president Reagan en zijn
uitdager Mondale de gelegen
heid kregen, was op bijna pijn
lijke wijze te merken hoe goed
Mondale en hoe slecht Reagan
in vorm was. De president
probeerde zich vergeefs zijn
van buiten geleerde tekst te
herinneren en verloor zich
hakkelend in allerlei cijfers
over de omvang van het eco
nomisch herstel in de VS.
Mondale daarentegen wist zijn
geprepareerde tekst er precies
volgens de geoefende dramati
sche regie uit te krijgen. Hij
sprak in krachtige volzinnen
over het gevaar dat nóg vier
jaar Reagan zou betekenen
voor de armen, het onderwijs
en het milieu in de VS en voor
de de bewapening in de we
reld.
Met het gebruik van veel ge
tallen wilde president Reagan
blijkbaar afrekenen met de
wijdverbreide indruk dat hij
de details en de concrete feiten
inzake zijn eigen regeerpro
gramma niet zou beheersen.
Maar met die tactiek gaf
Reagan Mondale de gelegen
heid om met welluidende slo
gans in de aanval te blijven.
„Het is niet erg dat Reagan
iets niet weet. Het is erg dat
hij dingen zeker weet, die ge
woon niet waar zijn", aldus
een van de uitspraken waar
mee Mondale de lachers (in de
zaal in Louisville) op zijn hand
kreeg.
Reagan bleef hameren op de
verdiensten van het econo
misch herstel. Alle opiniepei
lingen hebben immers tot dus
ver uitgewezen dat de over
grote meerderheid van de
Amerikanen onder de indruk
is van het economisch herstel
en dat aan het beleid van
Reagan toeschrijft. Mondale's
„eerlijke" belofte om belastin
gen te gaan verhogen heeft tot
nog toe alleen maar bijgedra
gen tot zijn slechte resultaten
in de enquetes. Het debat ging
verder voor een groot deel
over abortus en de vermen
ging van kerk en staat in de
VS.
De aartsbisschop van Manila, kardinaal Sin, riep in een preek op om deel te nemen aan een beto
ging tegen het bewind-Marcos.
MANILA Naar schatting
25.000 Filippijnen hebben gis
teren betoogd tegen het be
wind van president Ferdinand
Marcos. Kardinaal Jaime Sin
had opgeroepen tot de beto
ging, die vreedzaam verliep.
Aan de betoging werd deelge
nomen door zakenlieden, ban- had met name de zakenlieden
kiers, studenten, arbeiders en opgeroepen ook weer de straat
gematigde en militante opposi- op te gaan in wat hij noemde
tieleiders. Kardinaal Sin droeg „het parlement van de straat"
voor de demonstratie in een om een einde te maken aan.
volle kerk een mis op. De kar- „onderdrukking en autoritair
dinaal, die zelf niet meeliep, gezag".
Israëlische premier in VS
JERUZALEM De Israëlische premier Peres is vandaag be
gonnen aan een officieel bezoek aan de Verenigde Staten. Ver
wacht wordt dat Peres de financiël hulp van Washington vragen
om de vastgelopen Israëlische economie uit het slop te halen.
Ook wordt aangenomen dat Pers de regering-Reagan zal verzoe
ken een bemiddelende rol te vervullen bij een eventuele Israëli
sche terugtrekking uit Libanon.
Voor zijn bertrek had Peres echter zijn ministers laten weten in
de VS „niet als een bedelaar aan de deur" te zullen kloppen.
Hiermee bedoelde hij dat met de regering-Reagan niet over de
hoogte van een extra financiële hulp gesproken zal worden. Wel
zal met de VS gesproken worden over principes van „een nieu
we aanpak" van de wijze van Amerikaanse hulpverlening en
steun bij het herstel van de Israëlische industrie.
Waarnemers menen echter, dat het ondenkbaar is dat Peres in
zijn onderhoud morgen met president Reagan niet over de hoog
te van een extra Amerikaanse hulp zal praten. Zij menen dat
Peres een hoeveelheid Amerikaanse dollars hard nodig heeft om
de crisis in de Israëlische economie (inflatie en buitenlandse
schuld) te kunnen overwinnen. Volgens het dagblad Jedioth
Ahronot zou premier Peres een „Marshall-plan" willen vragen
om de economie voor de jaren negentig op het juiste spoor te
zetten.
Terugtrekking
Libische en
Franse troepen
uit Tsjaad
begonnen
PARIJS De Libische troe
pen zijn begonnen met hun te
rugtrekking uit Tsjaad. Dit
heeft de Libische minister van
buitenlandse zaken, Triki, gis
teren verklaard voor de Fran
se televisie. Hij gaf verder
geen bijzonderheden.
Uit gezaghebbende bron in de
Tsjadische hoofdstad N'Djame
na is vernomen, dat ook het
Franse garnizoen in Biltine in
het noordoosten van Tchad
gistermiddag opdracht heeft
gekregen met de terugtrek
king te beginnen. De Franse
minister van buitenlandse za
ken, Cheysson, heeft gezegd
dat Afrikaanse waarnemers de
komende dagen posities zullen
innemen om toe te zien op de
troepenterugtrekking van zo
wel Libië als Frankrijk.
(Vervolg van de voorpagina)
OOST-BERLIJN De 35e
verjaardag van de DDR is gis
teren in Oost-Berlijn gevierd
met een militaire parade van
het Volksleger. De Oostduitse
partijleider, Honecker, en de
Sovjet-minister van buiten
landse zaken, Gromyko, ston
den op de eretribune om de
parade af te nemen. De Sovjet-
Unie heeft van de viering ge
bruik gemaakt om Bonn op
nieuw te waarschuwen, dat
het niet moet streven naar een
hereniging van de twee Duits-
landen.
In een telegram aan Honecker
prijst Moskou de oprichting
van de DDR als een „bijzonde
re gebeurtenis in de geschie
denis van Europa. Het voegt
er echter aan toe dat „reactio
naire, imperialistische krin
gen, vooral in de Bondsrepu
bliek" alles hebben geprobeerd
om te voorkomen dat de DDR
een soevereine socialistische
staat werd. Een soortgelijke
waarschuwing liet Gromyko
zaterdag horen in een rede
voering. Daarin zei hij dat
Moskou niet zal toestaan dat
West-Duitsland de DDR op
slokt.
Vorige maand had Honecker
onder zware druk van de Sov
jet-Unie een voorgenomen be
zoek aan de Bondsrepubliek
afgezegd. Afgelopen zaterdag
zei Honecker echter met na
druk, dat het vraagstuk van de
Duitse eenheid voor de DDR
helemaal niet speelt Er zijn
twee Duitse staten, die deel
uitmaken van verschillende
bondgenootschappen, aldus
Honecker.
