„Wat heb ik
genoten als
stewardess
voor één dag
fiddócScvmci/nt
llljkf;;
ltS-
ïeek;
lgei Enig hè, Jeanine?". Jeanine be-
lamde het. Een heerlijke dag die
/eel te kort had geduurd. En daar
- vas alweer het afscheid van haar
Q0 eer tijdelijke woon- en verblijf-
ilaats: de NLM CityHopper, die
is e y tske g dragen had tot boven de
-age Landen en de Noordzee, op
veg naar Düsseldorf en Londen. Ze
ïad de kist wel willen zoenen. Zo
ijn had ze het allemaal gevonden.
ens
tytske met collegaatjes Marieke
Jeanine
ZATERDAG 6 OKTOBER 1984
Zeker tweehonderd wensen
Werden ingestuurd naar de
jubilerende Leidse Courant in het
Viader van de „Liefste-Wens-
Artie". De zeven juryleden,
ouder wie mr. E.H. Toxopeus en
mevrouw T. Gardeniers (beiden
lid van de Raad van State),
(afeltennister Bettine Vriesekoop
en Heineken-topfunctionaris
R.G.H. Elfrink, kozen een
handvol droomwensen uit, die de
krant zal vervullen. De overige
inzenders zullen in de komende
jweken schriftelijk worden
.geïnformeerd over het feit, dat
jhun wens vooralsnog in rook is
opgegaan.
?Tot het einde van dit
jubileumjaar zal elke zaterdag
jeen impressie van het vervullen
jvaij een wens worden
ubliceerd. Hierbij het verslag
i de vervulling van de eerste
omwens: Sytske Bruinsma-de
eijn droomde er van om als
vardess het luchtruim te
irklieven. Op NLM-vleugels
naar Düsseldorf en
I.EIDEN „Ik had willen klap-
toen we geland waren na de
bucht. Werkelijk, ik heb eraan ge
jacht het te doen. Want wat heb ik
en de hele dag. Geweldig was
Sytske Bruinsma-de Kleijn
'an de Leidse Van der Brandeler-
de, in een huis met karakter,
rzaam huismoeder, in het bezit
n een schat van een man r die
overigens „de baas" noemt en
ie lieverds van kinderen die geen
nderen meer zijn, was ïelf als een
nd zo blij. Omringd door de glim-
chend toekijkende crew, de be-
nanning van de PH - CHB (for
Jravo), een gestroomlijnde Fokker
Fellowship, „Birmingham"
Ijedoopt, pakte ze haar plastic tasjes
:ol herinneringen bij elkaar, wan-
celde even onder het gewicht van
grote welkom-thuis-bos herfst-
iloemen, en liep de trap af naar
platform van Rotterdams vlieg
veld Zestienhoven. Gesecondeerd
r de niet van haar zijde wijken-
Jeanine, die deze dag op vier
duchten haar mentor en toeverlaat
vas geweest.
De crew van de „Birmingham", v.l.n.r. Jeanine Bremmers, „Geweldig zo'n dag".
Marieke van Empelen, Sytske Bruinsma, Hans ter Lingen, In-
grid Jonker en Otto Lauwinger.
hartewens was vervuld!
ip de dag van mevrouw S. Bruins-
opperste verrukking, maan-
1 oktober, bestond de Leidse
ant exact 75 jaar. Ter gelegen-
leid hiervan had de krant iedereen
n stad en regio uitgenodigd deel te
;n aan een „Liefste-wens-ac-
Wie maar wilde, mocht ken-
laar maken wat hij of zij het aller-
iefst zou hebben. Ruim tweehon
derd reacties van allerlei aard lokte
de oproep uit. Kleine en grote wen
sen, heel eenvoudige tot vrij ge
compliceerde. Te vervullen wensen
en veel moeilijker liggende, nau
welijks te honoreren gevallen.
Mensen die een stereo-installatie op
prijs zouden stellen, of een vaste
baan, of een nieuw behangetje, of
„rust en vrede om zich heen". Men
vatte de koe bij de horens of trok
de stoute schoenen aan om die
liefste wens naar voren te brengen.
In de wolken
Sytske Bruinsma-de Kleijn trok
ook die stoute schoenen aan (Dat
wördt natuurlijk niets, dacht ze) en
ze was als eerste in een lange rij
een aantal weken Ian^ 'zullen vvij
op deze plaats de wensvervulling
van een gelukkige op de voet vol
gen meteen in de wolken. Al
tientallen jaren koesterde ze een
verlangen dat wellicht nooit bevre
digd zou worden: „Ik heb altijd het
idee gehad, dat als ik vroeger had
kunnen kiezen ik stewardess zou
zijn geworden", schreef Ze ons. „Ik
heb een paar keer gevlogen en
steeds was ik vol bewondering voor
wat die meisjes allemaal presteren
aan boord. Dat had ik nou zelf ook
zo dolgraag gedaan. Daarom zou ik
voor één keertje op een kleine
vlucht mee willen als (hulp)stewar-
dess. Het is een bedrijvigheid die
me erg boeit!".
Welnu, de Leidse Courant bedien
de zich van enkele vitale kanalen
en dat mondde uit in een wensver
vulling voor mevrouw Bruinsma:
maandagmorgen werd ze naar
Schiphol gereden en in het intieme
NLM-hoekje (voor binnenlandse
vluchten) van de gigantische ver
trekhal van onze nationale lucht
haven ging ze opgewekt zitten
wachten op de dingen die
zouden. En maar vertellen.
Bruinsma-de Kleijn is een si
en hartelijk ochtendmens. Zij licht
te haar hele doopceel, dat voor een
deel onder ons „biechtgeheim"
valt. Terwijl de vlucht uit Aber
deen geland was en we naar de
drie koffers voor Enschede, een
doos voor Eindhoven, een koffer
voor Maastricht en eenMroor Gro
ningen keken, allemaarop lorries,
hoorden we dat haar man. met wie
ze 34 jaar getrouwd is, die ochtend
drie maal aan haar had gevraagd:
„Heb je nou je paspoort bij je,
Syts?" En ze had vitamine C ge
slikt.
Er was iets met een dochter in Alk
maar,dfhaar ze was eigenlijk veel te
nerveus geweest om de finesses te
vatten. Sytske had haar kinderen
leren zwemmen toen de Bruinsma's
nog in Utrecht bij het Amsterdam-
Rijnkanaal woonden. Veel eerder
had ze, op haar zestiende, midden
in de oorlog, in Den Haag een baan
gekregen op het departement van
landbouw. Bezuidenhout met neer
komende V-2's. Luchtalarm: „Ik
zag m'n chef met z'n vriendin
schuilen en ze kusten elkaar, en
toen dacht ik: ze houden dus van
elkaar". Niet relevant, maar Sytske
wilde maar zeggen: „Ik heb destijds
veel plezier gehad, maar bij nader
ï.v. j-
Bruin en charmant
Het vliegen in haar leven heeft
niet erg veel om het lijf gehad:
„Een keer op vakantie naar Tune
sië, een keer naar Mallorca, en een
keer dobberen in een lelijk eendje
met vleugels; alles eraan klepperde.
Dat was boven Legoland, bij Bil-
lund, in Denemarken".
Inmiddels
in de hal. Met de tickets. Jeanine
Bremmers, geregistreerd Hoofd-
Tetoveri
collega's in die chari
ensembles stewardess
welgeschapen vliegende
de NLM, de Nederlandse Lucht-
vaart Maatschappij. Een lichaam
vol vliegende vaart, dat met de re
gelmaat van de klok luchtreizigers,
voornamelijk zakenlieden, van de
lange vluchten op de kortere over
zet. Binnen onze grenzen, maar ook
met Londen, Parijs, Düsseldorf,
Hamburg, de Kanaaleilanden, Bre
men, Brussel en wat voor bestem
mingen nog meer, onder snel hand
bereik. Dat doet de NLM met haar
CityHopper, een gestileerde Fok
kercreatie in wit en blauwe nuan
ces, die als „Stedenspringer" faam
heeft gekregen. Zowel op rond
vluchten als bij charters.
Enfin, Jeanine was die dag niet in
dienst, maar de NLM had haar af
gestaan als begeleidster van Sytske.
Beiden hadden het niet beter kun
nen treffen. Het klikte meteen. Het
hadden moeder en dochter kunnen
wezen. Ik heb toen beiden, 's mor
gens rond half tien, in het herfst-
grauw van 1 oktober achtergelaten.
Als er een dierbare hartewens ver
vuld moet worden, kun je beter op
afstand blijven.
Ze hadden de dolste pret gehad on
derweg, hoorde ik, nauwelijks ze
ven uur later op Rotterdam Air-
port, uitstekend geoutilleerd mid
den in Neerlands drukke Randstad;
een frisse, riante afspiegeling van
het grootschalige Schiphol, en even
efficiënt en secuur toegerust. Ik
signaleerde het al: Sytske kwam als
een kind zo blij terug van Heath
row. De eerste vlucht was vanaf
Schiphol gegaan naar het van de
regen druipende Düsseldorf. Maar
eerst had ze op Schiphol de rustka
mer der stewardessen gezien, en
ijvoorbet
het vlieg
terdam" doe je dat
binnen drie kwartier
na een machtig dreuneï
off" („Ik dacht even dat ik
rammelende bus zat") boven"
Düsseldorf Flughafen. Plensend
beestenweer. Maar ze had inmid
dels op drie tot vier kilometer
hoogte wel naar de wolken geke
ken en had dat fantastisch gevon
den.
Excellente crew
Bij de stop in Düsseldorf hadden
Sytske en vrijgestelde Jeanine in
het vliegtuig naar de containers ge
keken. Wat daar allemaal in zit,
nou nou. Na 25 minuten weer terug
naar Schiphol. De cockpit bekeken.
„Ja, we hadden een fantastische
crew, bemanning zeg maar", vulde
Jeanine aan. „U wilt de namen?
Nou, dat waren gezagvoerder Wij
nand Moll, co-piloot „co", zeg
gen we dus Frank van Empe
len, die nota bene even tevoren ge
trouwd was met stewardess Marie
ke, een luchthuwelijk, net zoals
vaak artsen met verpleegsters trou
wen. En dan de stewardessen Jo-
landa v.d. Wijngaard en Marion
Hanssen".
Terug op Schiphol vertrokken
Sytske en Jeanine als de bliksem
naar Rotterdam, in de auto van
Jeanine. Om 2 uur startte de „Bir
mingham" (ook zo'n stad die door
de NLM wordt aangedaan) op weg
naar het razenddrukke Heathrow,
Londen. Sytske: „Er waren twee
even hoge gezagvoerders met vier
Otto
Tewardessen
terug
Marieke
de bruid van
Ingrid Jonker. Ik
Tn raampjes even in de
Frank maakte een foto
en hij vertelde over de boordradio
aan de passagiers dat ik een prijs
had gewonnen in een actie van de
Leidse Courant eh dat ik als hulp
stewardess mocht meedoen. Toen
ik koffie aan het uitdelen was, was
er een mevrouw die me feliciteer
de: congratulations, zei ze van har
te, en de koffie vloog bijna uit haar
glas, omdat we net in een luchtzak
zaten".
Uiltje knappen
wilde dat ik dat had kunnen
maken". „Ho ho", antwoordde me
vrouw Bruinsma, „de meeste passa
giers waren geen toeristen. Begrijp
me goed: ze zaten daar voor hun
brood aan boord. Kalme mensen,
die alleen wat wilden eten en drin
ken en verder niet gestoord wen
sten te worden. En zelfs een uiltje
wilden knappen. Een heerlijke
vlucht. Eenmaal op hoogte vlie
gend ben ik, professioneel begeleid,
doosjes gaan uitdelen, doorzichtige
doosjes van plastic, met een koude,
voortreffelijke lunch. Ik heb nog
wat over; als je trek hebt, ga je
gang. De inzittenden van de „Bir
mingham" vonden het uit de kunst.
En glaasjes als souvenir, die zitten
nu nog in m'n plastic tasje En ik
duwde een trolley voor me uit, zo'n
nken. Ik
fbrt. Iemand
werd door In-
grid gePiSüfl. Wist ik veel waar het
stopd. Ach, het waren aardige pas-
In een kwestie van minuten zag
hulp-stewardess Sytske Bruinsma
als in een droom „het was mooi
weer daar, maar daar kun je nooit
van op aan" het traag kronke
lende lint van de Theems. „Ik
dacht even, dat het de Seine was.
Ik kon het allemaal niet meer zo
gauw verwerken. Maar het was mi
nuten lang River Thames, en ik zag
de Tower Bridge, werkelijk waar;
enorme flatgebouwen, soms wazig.
Ik zag parken en kastelen. Het lag
er zomaar. En ik dacht: dit is Enge
land. Verduveld, ik hang nu boven
Engeland. Alsof het niets is. Dan
gaat er toch wel iets door je heen".
Daar kwam de eendags stewardess
Sytske Bruinsma naar beneden,
voor een klein oponthoud in That
chers domein van EEG's sterkste
dwarsligger. Maar het was zo ge
weldig! Enerverend, tot op een
„Brief encounter". Van Heathrow
terug naar Rotterdam zat ze even
fijn voorin, op een klapstoeltje in
de cockpit, op „de bok". Om bij te
komen van de emoties. „Een beetje
rommelig in de lucht, en toen ging
het toestel weer zakken. En dan de
hè, de seat belts, die moet je
anders" zei Jeani
ne „kun je een schuiver maken
bij het remmen tijdens de landing.
Die tegenkracht is ook enorm".
Sytske Bruinsma kwam helemaal
safe terug op Rotterdamse aarde,
twintig minuten van haar huis ver
wijderd. Opgetogen. „Ik weet nu
heel zeker dat het hard werken is
voor die meisjes". Er waren na af
loop Leidse-Courantbloemen en
NLM-geschenken. „Het lijkt wel
Moederdag!", zei overgelukkige
Sytske.
TON PIETERS
