Maagd Maria wijst in
Medjugorje de
weg naar wereldvrede
Ceidoe
TAFEL
kerk
en
wereld
CeidaeSomont
Joodse Kerkgenootschappen: paus moet Israel noemen
Basken en
mensenrechten
ALLE REGEN
KOMT VAN B0VEI
SrCcidóeCoutfutt
ACHTERGROND
ZATERDAG 29 SEPTEMBER 1984 PAGMpJJ
Paus Johannes Paulus II
moet voor zijn bezoek aan
Nederland een verklaring af
geven waarin hij over de
staat Israel spreekt.
Dit is een
van de verlangens die de
Joodse kerkgenootschappen
hebben overlegd aan oud-de
ken J.M.E. Keet. voorzitter
van de Katholieke Raad voor
Israel.
Pas in november, na uitvoe
rig overleg met hun achter
ban. zullen de joodse kerkge
nootschappen beslissen of zij
de uitnodiging zullen aan
vaarden om de paus volgend
jaar te ontmoeten.
Dit meldt
het „Nieuw Israelietisch
Weekblad". Door van tevo
ren zo'n verklaring af te ge
ven zou de paus de indruk
moeten wegnemen dat hij
angstvallig vermijdt de staat
Israel te noemen. Tijdens zijn
toespraak tot de Verenigde
Naties in oktober 1979 heeft
deze paus het woord Israel
niet in de mond genomen.
Het aanknopen van diploma
tieke relaties tussen de Heili
ge Stoel en de staat Israel,
waartoe overigens van
Rooms-Katholieke zijde nog
nooit enig initiatief is geno
men, zou tot „enorme mis
verstanden" kunnen leiden,
zegt deken Keet desge
vraagd. Zolang er onduide
lijkheden over de grenzen
zijn, zou erkenning indirekt
als een goedkeuring kunnen
worden opgevat, aldus de
voorzitter van de Katholieke
Raad voor Israel.
Hoop is op zichzelf een
soort geluk, en misschien
wel het grootste geluk dat
deze wereld te bieden heeft.
Samuel Johnson
In het Joegoslavische dorpje
Medjugorje is de katholieke
kerk sinds drie jaar elke
avond druk bezet. Zes jonge
mensen krijgen er dagelijks
een visioen van de Heilige
Maagd Maria. Dudley Plun-
kett, hoofdmedewerker On
derwijs aan de Universiteit
van Southampton, bezocht
het dorpje en concludeerde:
„Een bovennatuurlijke ver
klaring lijkt tot nu toe waar
schijnlijker dan andere ver
klaringen
Het dorpje Medjugorje, dat op
ongeveer 45 kilometer van
Mostar in het westen van
Joegoslavië ligt, is ogen
schijnlijk niet veel meer dan
een handjevol her en der
verspreide huizen en boerde
rijen. Toch vormt dit dorpje
sinds juni 1981 het toneel
voor een dagelijks terugke
rende buitengewone gebeur
tenis. Zes jonge mensen zeg
gen sinds 25 juni van dat jaar
in Medjugorje visioenen te
hebben gekregen van de Hei
lige Maagd Maria, die hen
zelf en heel de wereld een
vredesboodschap brengt.
In groten getale komen de
mensen naar Medjugorje
soms wel met honderddui
zend of meer, zoals op 25 juni
jongstleden, de derde verjaar
dag van de eerste verschij
ning van Maria in het dorpje.
Het opmerkelijkste gevolg
van de visioenen is niet dat
er een enorme stroom bede
vaartgangers uit het buiten
land op gang is gekomen,
maar dat er binnen Medju
gorje zelf grote veranderin
gen hebben plaatsgevonden.
Het religieuze en sociale le
ven in het dorpje heeft een
totale metamorfose onder
gaan. Vóór de Maria-ver-
schijningen was er, met name
onder de jeugd uit het gebied,
weinig belangstelling voor
het naleven van religieuze
voorschriften. Tegenwoordig
is het dorpje in woord en
daad een voorbeeld van een
opzienbarend en inspirerend
christelijk geloof.
Duizenden wonen elke
avond de mis in de St.-Jo
hannes kerk bij. Biddende
mensen lopen door het rus
tieke landschap; afvallige ka-
ZES JOEGOSLAVISCHE JONGELUI GETUIGEN DAGELIJKS VAN VISIOEN
tholieken uit alle leeftijds
groepen bekeren zich na een
bezoek aan Medjugorje weer
tot het katholieke geloof. De
plaatselijke geestelijken wor
den overspoeld door de vraag
naar hun diensten en hebben
de hulp van priesters van
buitenaf aangezocht zodat
alle mensen kunnen biechten
en hun hart kunnen uitstor
ten.
Gezinnen in het dorp die
vroeger altijd ruzieden, bid
den nu gezamenlijk en vas
ten eenmaal in de week. Boe
ren die elkaar jarenlang het
leven zuur maakten, zijn nu
samen m een weiland aan
het werk. De grootste veran
dering heeft echter onder de
jongeren uit het dorp plaats
gevonden. Van alle dorpelin
gen zijn zij degenen die het
meest bezig zijn met hun
nieuw gevonden geloof en
steeds meer jongeren wensen
als priester of non een god
vruchtig leven te leiden.
Onze Vader
Achtergrond van deze om
mekeer is een tafereel dat
door talloze ooggetuigen is
waargenomen en is vastge
legd op foto's en videoban
den. Elke avond- gaan zes
jonge zieners het kapelletje
naast het hoofdaltaar van de
kerk binnen. Daar blijven ze
staan voor een klein altaar
met een kruisbeeld en begin
nen het Onze Vader te bid
den. Plotseling vallen de zes
gelijktijdig op hun knieën en
staken hun gebed. Zes paar
ogen lijken zich te richten op
het bovenste gedeelte van de
muur boven het altaar en op
hun gezichten verschijnt een
opvallende verzonken uit
drukking, die zelfs niet door
de soms wat oneerbiedige ac
tiviteiten van fotografen en
nieuwsgierige pelgrims ver
stoord kan worden.
Af en toe zien de toeschou
wers de lippen van een van
de zes bewegen, alsof ze om
de beurt deelnemen aan een
gesprek. Soms glimlachen ze.
soms wordt er met het hoofd
geknikt, maar de zes kijken
nooit naar elkaar en lijken
absoluut geef besef van hun
omgeving te hebben. Na een
paar minuten slaken ze tege
lijkertijd een diepe zucht, die
als het ware het einde van
het visioen aangeeft. Dan
slaan de zes zieners, die nu
tussen de dertien en twintig
jaar oud zijn, een kruis, staan
op van de grond en beginnen
vriendelijk antwoord te ge
ven op vragen van de men
sen om hen heen.
Het spreekt bijna vanzelf dat
de visioenen met de nodige
achterdocht worden be
schouwd; niet in de laatste
plaats door de plaatselijke
bisschop uit Mostar. Toch lij
ken de zes jonge mensen in
alle verdere opzichten op ge
wone, normale tieners, die op
een open en vriendelijke wij
ze iedereen te woord staan,
een serieuze maar beslist niet
fanatieke instelling hebben
en bij hun leeftijdgenoten
zeer geliefd zijn. Diepgaande
en langdurige ondervragin
gen door zowel geestelijken
als politie en psychiaters heb
ben ook niets opgeleverd, dat
op bedrog wijst. Alle onder
vragers hebben de zes volko
men normaal verklaard
eigenlijk een opmerkelijk feit
gezien de nu al drie jaar du
rende dagelijke blootstelling
aan de onderzoekende blik
van het publiek.
Niet commercieel
Het lijkt onwaarschijnlijk dat
de zes de boel opzettelijk be
driegen, of dat ze door de
plaatselijke geestelijken zijn
gemanipuleerd, zoals door de
autoriteiten beweerd wordt.
De gebeurtenissen worden
niet commercieel uitgebuit.
De jongeren weigeren geld
aan te nemen, wanneer dat al
aangeboden wordt.
Iedereen die de gebeurtenis
sen in de kapel heeft bijge
woond moet toegeven dat
een bovennatuurlijke verkla
ring tot nu toe waarschijnlij
ker lijkt dan andere verkla
ringen. Het Vaticaan heeft de
authenticiteit van de ver
schijningen echter nog niet
geaccepteerd en een commis
sie benoemd die een gedetail
leerd verslag over de gebeur
tenissen uit moet brengen.
De zes zieners hebben een
gedeelte van hun ervaringen
aan de Franciscaan Tomislav
Vlasic toevertrouwd. Ze heb
ben echter gezegd dat ze be
paalde informatie pas mogen
doorgeven wanneer het juiste
moment daar is en ze vrij
zullen zijn om zich uit te
spreken. Wel hebben ze los
gelaten dat de Maagd Maria
hoopt dat haar visioenen bij
zullen dragen tot de wereld
vrede, voornamelijk door
haar boodschap van berouw
en bekering te benadrukken.
De belangrijkste punten in de
boodschap van Maria, zoals
ze in de verklaringen van
Vlasic te vinden zijn, komen
er op neer dat de wereld zich
weer naar God moet wenden
om zo een catastrofe te ver
mijden en vrede te vinden;
dat vrede begint bij indivi
duele bekering en dat de
mensen niet langer moeten
afwachten maar zich ogen
blikkelijk tot God en het ge
loof moeten wenden.
Respect
Volgens de visioenen zou het
Westen weliswaar ver gevor
derd zijn wat haar technische
beschaving betreft, maar
daarbij vergeten dat men van
God afhankelijk is. Ook heeft
Maria gesproken van een re
ligieuze opleving in Polen en
Rusland en over de noodzaak
van een wederzijds respect
de gebeurtenissen wor
den niet commercieel uitge
buit; de jongreen weigeren
geld aan te nemen wanneer
dat al aangeboden
wordt.
tussen volkeren met verschil-1
lende geloofsovertuigingen.
Wat de gebeurtenissen in
Medjugorje zo geloofwaardig
maakt, is niet te danken aan
de een of andere opmerkelij
ke nieuwe openbaring of aan
een wonder, hoewel er veel
onverklaarbare genezingen
zijn gemeld. Die geloofwaar
digheid komt veeleer voort
uit de nadruk op de nood
zaak van een hernieuwd be
grip voor het evangelie van
Jezus, gericht op de proble
men van onze verdeelde we
reld en bestemd voor heel
het menselijke ras. Wat zou
den we anders ook van Ma
ria, Zijn moeder, kunnen
verwachten?
DUDLEY PLUNKETT
Copyright The Guardian
De Fransen zijn er altijd trots op geweest dat zij de ball
mat zijn geweest van de mensenrechten. Deze werden
mers voor het eerst direct na de Franse revolutie vastgel
in de beroemde Déclaration des Droits de l'Homme et du
loyen. Er is sindsdien een traditie opgebouwd, waaraan
Fransen zoveel mogelijk trouw hebben willen zijn, on
meer door een zeer tolerant beleid inzake de opneming
politieke vluchtelingen. Er is waarschijnlijk geen land
West-Europa dat zoveel vluchtelingen van elders herbe j(
als juist Frankrijk. De Franse autoriteiten vinden dat
lijk een erezaak.
Toen in mei 1981 de Franse socialisten in de regering
men, werd dat recht op asiel voor buitenlanders nog
duidelijk onderstreept. De realiteit gebiedt echter te zej
dat bepaalde groeperingen op zijn zachtst gezegd een onj
gebruik maakten van dat Franse asielrecht. In 1982 wei
er in Frankrijk 63 terroristische aanslagen gepleegd, wa;
21 mensen werden gedood en 191 gewonden vielen. De
kendste waren die waarbij joodse instellingen onder
werden genomen, zoals het restaurant Goldberg in de Par
Rue des Rosiers. Een groot deel van die aanslagen was
werk van internationale organisaties als de Action Diri
Een dergelijke omvang van het terrorisme als gevolg van
in praktijk gebrachte asielrecht was de Franse regering
delijk te gortig. De Franse minister Defferre, die zich eei
had opgeworpen als de grote pleitbezorger van de politii
vluchtelingen, veranderde vervolgens als een blad aan
boom en eiste strenge vervolging van deze asielzoekers.
LEI1
/hoe
lewa
-ant
uit 1
voor
van
(Wijn.
dui rt
<gfWav
,j pent
r aontv
a uitrt
een
- tie
van
van
eêyere
Leic
kwa
r mat
%een
qling
bed*
Een soortgelijke verandering van opstelling heeft de lin! t
Franse regering doorgemaakt ten aanzien van het proble fj0nc
van de Basken. Ten tijde van het bewind van generaal Fnstant
co in Spanje leek er alle reden te bestaan de Basken polit 1909.
asiel in Frankrijk te verlenen. De Franse socialisten hebl toen
een vergaand begrip getoond voor de gewelddaden van
afscheidingsbeweging ETA. Zij hielden hun ogen lange
gesloten voor het geweld en de schade die deze terroristic en 0
beweging aan de jonge Spaanse democratie heeft toefen
bracht. \Het
Leid
f-v die i
UE Spaanse regering van Felipe Gonzalez heeft sinds hfceen
aantreden serieuze pogingen gedaan met de ETA in het reyige
te komen. Alle moeite bleek echter vergeefs. Het beper\Pius
zelfbestuur voor verscheidene Spaanse provincies, waar®evc
der het zeer (welvarende) Baskenland bleek niet voldoenC°^
De Spanjaarden hadden dan ook de hulp nodig van de Fri,en
sen bij de bestrijding van het terrorisme. Parijs heeft dfnan<
deze week aan voldaan met de uitlevering van drie Bastó/aar
van wie onomstotelijk vaststaat, dat zij zich aan een reSewi
moorden hebben schuldig gemaakt. Dat de Fransen toch
enigszins gereserveerd stonden tegen uitlevering, had te -s
ken met het feit dat de reputatie van de Spaanse politie V< M
paald niet vlekkeloos is. De grieven van de ETA zijn in
geringe mate gebaseerd op het barse optreden van de Gul-jr
dia Civil gedurende het Franco-tijdperk. Deze Guardia Ci>
is betrekkelijk immuun gebleven voor de veranderingen
Spanje sinds het overlijden van Franco heeft doorgemaaj:
De Spaanse regering levert dan ook de beste bijdrage aan»
bestrijding van het terrorisme door een open procesgaf
waarbij zij zich een onomstotelijk behoeder toont vanfj
mensenrechten.
Kerriesoep met
banaan rosbief
met sla en
aardappelen
gevulde meloen met
kwark.
Voor twee personen hebt u no
dig: ui, kerrie, 15 g boter, 15 g
bloem, 0,5 liter bouillon (kip
of tablet), 1 banaan, 2 lepels
room, 2 theelepels gemalen
kokos, paprikapoeder;
350 g rosbief (voor 2 dagen),
60 g boter, zout, peper, ui, hal
ve paprika, tomaat, kummel,
marjolein;
sla, 2 lepels azijn, zout, peper,
suiker, mosterd, bieslook, pe
terselie, 1 lepel olie, 1 ei;
0,5 tot 1 kg aardappelen;
lepel rozijnen, glaasje rum,
150 g kwark, 0,5 dl slagroom,
pakje vanillesuiker, kleine
meloen, 1 perzik, 2 schijven
ananas, basterdsuiker.
Fruit kleingesneden ui met ker
rie licht in de boter, roer er de
bloem door en in gedeelten de
bouillon. Laat de soep tien mi- j
nuten trekken, warm er dan.
plakjes banaan in op, voeg van
het vuur de room toe en strooi
er kokos en paprikapoeder over.
Schroei de rosbief rondom dicht
in hete boter. Temper vervol
gens het vuur. strooi zout en pe
per over het vlees en leg het
deksel schuin op de pan. Braad
de rosbief onder regelmatig ke
ren ruim een kwartier en leg er
de laatste vijf minuten stukjes
ui, paprika en tomaat naast met
kummel en marjolein. Doe wei
nig water bij de jus als het vlees
uit de pan is.
Zet vanavond de gewassen rozij
nen weg met rum en schep dit
mengsel morgen door de kwark.
Klop dan de room half stijf met
de vanillesuiker en deel de me
loen. Schep de pitten uit de me
loen en snijd het rijpe vrucht-
vleès klein, evenals de perzik en
de ananas. Meng kwark, room
en vruchten, voeg naar smaak
basterdsuiker toe en vul met het
mengsel de meloenhelften.
Rooster de amandelsnippers
lichtbruin in een droge koeke-
pan en strooi ze kort voor het
opdienen over de meloén.
Menutip voor maandag: rosbief
met snijbonen en aardappelen
amandelgriesmeelvla.
JEANNE
LEIDEN; O.L.Vr. Hemelvaart; za.
19.00 euch.viering, zo. 09.30, 11.00
mmv dames- en herenkoor.
H. Leonardus: za. 19.00 avondmis;
zo. 09.00 euch.viering, 10.45 hoog-
H. Middelares: za. 19.00; zo. 9.30 ge
zongen viering, 11.30.
H. Lodewijk: za. 19.00, zo. 8.30, 10.00
hoogmis. 11.30, 18.00, 19.00 Lof.
St. Anthonius van Padua: za. 19.00
euch., zo. 9.30 en 11.00 euch.
H. Petrus: za. 19.00; zo. 9.00, 10.30
hoogmis.
O.L.Vr. Onbev. Ontv.: za 19.00; zo.
9.30, 10.4$ hoogmis. 12.15.
Oud Katholieke Kerk; za. 19.00 hoog
mis (alleen tweede za. van de maand);
zo. 10.00 (behalve op tweede zo. van
de maand).
AARLANDERVEEN: za. 19.00; zo.
10.30 hoogmis.
AARDAM: zo. 9.00 hoogmis. 12.00.
ALPHEN AAN DEN RIJN: H. Pius: za.
19.00; zo. 9.00, 10.30 hoogmis.
H. Bonifatius: za. 19.00; zo. 9.45
hoogmis, 11.30.
De Heilige Geest: za. 19.00; zo. 9.00
en 11.30.
BOSKOOP: za. 17.30 „De Stek
19.00 in kerk; zo. 9.30 en 11 00.
HAZERSWOUDE DORP: za. 19.00
met orgel; zo. 9.30 hoogmis; 11.30
wisselend van opzet.
HAZERSWOUDE-RIJNDIJK: zo.
10.00. Dep. Het Anker: za. 19.00; zo.
8.45 en 11.15.
HILLEGOM: St. Jozef za. 19.00 met
Ned. liederen; zo. 10.00 gezinsmis
(kinderkoor), 11.30 Ned. liederen.
H. Martinus: za. 19.00; zo. 9.00 en
11.00.
HOOGMADE: za. 19.00; zo. 10.00.
KATWIJK A.D. RIJN: za. 19.00 euch
.viering met zang; zo. 9.30 hoogmis,
11.15 met zang. Dep. Rijnsburg: za.
19.00, gebeds- en communieviering;
zo. 10.30 met zang.
(Buiten) KAAG/ABBENES: za. 19.00;
zo. 10.00.
LANGERAAR: za. 19.00; zo. 9.30 en
11.30.
LEIDERDORP (H. Menswording): za.
19.00; zo. 9.00, 10.30, 12.00.
LEIMUIDEN: za. 19.00; zo. 7.30, 9.30,
11.15.
LISSE: Agathakerk: za. 19.00 euch.;
zo. 10.00 en 11.30 (kinderneven-
dienst). Dep. Poelpolder: za. 19.00
euch., zo. 9 en 11.30 euch.viering.
Mariakerk: za. 19.00; zo. 8.30, 10.00
hoogmis. 11.45.
H.H. Engelbewaarders (Beekbrug): za.
19.00; zo. 9.30 hoogmis (behalve eer
ste zo van de maand), 11.00 (hoogmis
eerste zo van de maand) en 17.45.
NIEUWKOOP: za. 19.00; zo. 9.00
hoogmis, 10.45.
NIEUWVEEN: za. 19.00; zo. 9.00,
11.00.
NIEUW-VENNEP: za. 19.00 avondmis;
zo. 10.00 hoogmis.
NOORDEN: za. 19.00; zo. 9.00, 10.30
hoogmis.
NOORDWIJK-BINNEN: za. 19.00; zo.
8.00, 10.00 hoogmis, 11.30.
NOORDWIJK AAN ZEE: za. 19.00
euch.; zo. 9.30 hoogmis, 11.00 euch.
NOORDWIJKERHOUT: St. Victor: za.
19.00 met koorzang; zo. 9.30 hoog
mis, 11.00 mis met samenzang. St.
Jozef: za. 19.00; zo. 9.00 en 10.30.
OEGSTGEEST: St. Willibrord: za.
19.00; zo. 9.00 en 10.30.
OUD-ADE: za. 19.00 avondmis: zo.
8.30 hoogmis, 10.30 gezinsmis.
OUDE-WETERING: za. 19.00 avond
mis; zo. 9.30 en 11.30.
ROELOFARENDSVEEN: Mariapre-
sentatie: za. 19.00; zo. 9.00 en 11.00.
Petrusbanden: za. 19.00 avondmis;
zo. 9.30 hoogmis, 11.30.
RIJPWETERING: za. 19.00 avondmis;
zo. 9.00 hoogmis (herenkoor). 10.30
SASSENHEIM: za. 19.00 euch.; zo.
9.30 hoogmis, 11.00 euch.
STOMPWIJK: za. 19.30 met zang; zo.
9.30 hoogmis. 11.00.
VOORHOUT: za. 19.00; ZO. 9.00
hoogmis. 10 30, 11.45.
VOORSCHOTEN: St. Laurentius: za.
19.00; zo. 11.30. Moeder Gods: za.
19.00; zo. 10.00.
WARMOND: za. 19.00; zo. 8.30, 10.00
hoogmis, 11.30.
WOUBRUGGE: za. 19.00; zo. 10.00.
ZEVENHOVEN: za. 19.00; zo. 9.00
hoogmis, 10.45.
ZOETERWOUDE-RIJNDIJK: Meer
burgparochie: za. 19.00 met wisselen
de koren; zo. 10.00 hoogmis met wis
selende koren. 11.30 met orgel en
Ned. liederen.
ZOETERWOUDE. St. Jan: zo. 9.30
hoogmis. 11.00. Chr. Dienaarkerk: za.
19.00 met zang; zo. 10.00 hoogmis.
DE ZILK (Noordwijkerhout): H. Hart-
kerk: za. 19.00; zo. 10.00 hoogmis,
11.30.
Russisch Orthodoxe Kerk (St. Maria
Magdalena), Obrechtstraat 9, zat.
18.30 u. Vespers; zond 10.30 uur Li
turgie (Hoogdienst), voordienst 10.00
predikbeurten
STAD LEIDEN: Herv. Gemeente:
Hooglandse kerk: 10.00 u. ds. H. E.
Sterringa, 11.45 u. Oec. Studenten-
dienst. Marekerk: 10 u. ds. A. J. de
Jong: 17 u. ds. R. J. v.d. Hoef Mara
nathakerk 10 u. dr. J. Vlijm. Regen
boog: 9.30 u ds. S. T. de Mey-Meu-
lendijk; 11.15 u. ds. S. T. de Mey-
Meulendijk en past. J. A A. van Well.
Bethlehemkerk: 9.30 u ds. H Horten-
sius en ds. E. M. Pannekoek, Her-
v./Ger. dienst. Bevrijdingskerk: 10 u
ds K. J Jansen. Vredeskerk: 10 u.
ds. L C. Rietveld. Eglise Wallonne:
10.30 u. pasteur D Ribs Acad. Zie
kenhuis. 10.15 u. ds. M. W van Bei-
num. Diaconessenhuis: 10.30 u. ds.
H W Hemmes. Jeugdkapeldlensten:
Vredeskerk: 10 u. Bevrijd.kerk: 10.30
u Stevenshof: 10 u drs. N. Falken-
Geref kerken en andere kerken Stad
Leiden:
Zuiderkerk: Vredeskerk 10 u. ds. L.
C. Rietveld. Petrakerk: zie Bethle
hemkerk, Herv./Ger. dienst. Oude
Vest: 10 u. ds. A. Keyser, Utrecht.
Maranathakerk: 10 u. dr. J. Vlijm. Be
vrijdingskerk: 10 u. ds. K. J. Jansen
en 17 u. ds. H. Hortensius Bejaar
denhuis Groenhoven: 10 u. ds. S.'
Eringa. Den Haag. Merenwijk aula
Valkenpad: 9.30 en 11"u. Eucharistie-
Avondmaal. Chr. Geref. Kerk 9.30
en 17 u. Drs. G. C. den Hertog Geref.
Kerk Vrijg.: 10 u. en 17 u ds P.
Houtman Doopsgez./Rem. Kerk: 10
u. ds. B A. Koek, gezinsdienst Bapt.
gem 10 u. ds. G. Bosveld. Ev. Luth
Kerk: 10.15 u. ds. J. Mostert. Nieuw
Apost. Kerk diensten 9.30 en 16 u.
Ev. Chr. Gemeenschap: 10 u. Evang.
Dikkes. Leger des Heils: 10 en 19.30
u. samenkomsten. Zevende-Dag-Ad
ventisten: zat. 9.45 u. Bijbelstudie.
10.45 u. Eredienst. Evang. Centrum
Zijlsingel 2a: 10 u. dhr. Zijlstra. Zen-
dingsgroep „Jeruel": samenkomst 17
u Pinkstergemeente Oude Vest 13:
10 u. ds. Kl. van Twillert.
AARLANDERVEEN: Herv. Gemeente:
10 u. ds. G. van Driel; 18.30 u. ds. E.
M. Pannekoek. Leiden. Geref. Kerk:
10 u. ds. P. Wilschut. Alphen; 18.30 u.
ds. J. Stolk, Alphen. Chr. Geref. Kerk:
9 30 u. Dienst des Woords.
TER AAR: Herv Gem.: 9.30 u. en
18.30 u. ds. E. S Klein Kranenburg.
Geref. Kerk: 9.30 u. drs. J. Broer,
18.30 u drs. J. P. Buikema, Zwam-
merdam.
ABBENES: Herv. Gem 9.30 u. ds. M.
Bergsma.
ALPHEN A/D RUN: Herv. Gem.: Op-
standingskerk: 9.30 u. ds. J. J. v.d.
Heiden, 18.30 u. ds. A. de Leeuw.
Adventskerk: 9.30 u. drs. R. H. M. de
Jonge, 18.30 u. ds. J. J. v.d. Heiden.
Kruiskerk: 9.30 u. ds. J. H. Bogers.
Geref. Kerk: Maranathakerk: 9.30 u.
drs. C. P Koole, 18.30 u. ds. P. Wil
schut. Salvatorikerk: 9.30 u. ds. J.
Stolk; 18.30 u. drs. J. C. Donner.
Baptistengemeente: 10 u. ds. W. Ver
baan, 18.30 u. ds. H. G. Koekkoek.
Leger des Heils: 10 en 18.30 u. sa
menkomsten. Volle Evangelie Ge
meente: 10 u. dhr. C. v.d. Plas.
ALPHEN-NOORD: (Herv /Geref. dien
sten): Goede Herder: 10 u. ds J. Ver
heul. 18.30 u. Community Singing. De
Bron: 9.30 u. ds. P. Taselaar; 10.15 u.
ds. R. Nieuwenhuis. 18.30 u. ds. J.
Verheul. Ashramcollege: 10 u. ds. P.
Sierat. Driehoorne: geen dienst.
ALPHEN-NOORD: Herv. Gem.: Sions-
kerk: 9.30 en 18.30 u. ds. J. Ouwen-
dijk Oudhoornseweg: 10 u. ds. Oort.
BODEGRAVEN Herv. Gemeente:
Dorpskerk 9.30 u. ds. J. Wieman,
18.30 u. ds J de Haan. Salvatorkerk:
9.30 u. ds. B. Maarsingh, Amersfoort,
18.30 u. ds J. Richter. Bethlehem
kerk. 9.30 u ds. R. J. v.d Hoef, 18.30
u. ds A F. Kaars Haaften. Geref.
Kerk 9.30 en 18.30 u. Dienst des
Woords.
BOSKOOP: Herv. Gemeente:
Dorpskerk: 9.30 u. ds. H. A. v.d. Pol,
18.30 u. ds. W. A. Vlasblom. De Stek
(Herv./Geref.): 9.30 u ds. B. Rietveld,
Zoetermeer. Geref Kerk: 9.30 u. ds.
J. C. W van 't Hoff, 17 u. ds. A. Ver
doorn. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u. ds.
P. N. Ribbers. 17 u. ds. J. P. v.d.
Boomgaard
HAZERSWOUDE: Herv Gem. 9.30 u.
ds. Z. de Graaf. 18.30 u. ds. D. Hey-
koop, Vreeswijk Geref. Kerk: 9.30 u.
ds. J. Cziria, Rijnsburg. 17 u. ds. K.
Welbedacht. Hazerswoude.
HOOGMADE: Herv. Gem.: 10 u. ds.
M. J. de Jong, Mijdrecht.
DE KAAG: Herv. Gem.: 9.30 u. dhr.
Koldewijn.
KATWIJK a/d RIJN: Herv. Gem
Dorpskerk: 10.00 u ds M J. Aarents,
18 u ds. R. H M de Jonge Ontmoe-
tingskerk: 10 u ds. J. Gebraad. 18.30
u. dr. M J. Aarents.
KATWIJK AAN ZEE Herv. Gemeente:
Nieuwe Kerk: 10 u kand. A. den Bes
ten. 18 u. ds. D. Driebergen. Oude
Kerk 10 u. kand. A. Spaans, 18 u. ds.
H. Visser. Ichthuskerk: 10 u. ds C. B.
Schuurman. 17 u. ds. J. Vroeginde-
wey. Pnièlkerk: 9.30 u. ds. H. Visser.
18 u ds C. B. Schuurman. Bestevaer
Mavo: 10 u. kand. R. Rietveld^ Woer
den. Kapel Overduin: 14.15 u. ds.
Baas Geref. Kerk: Open Hof: 9.30 u.
ds P. v.d. Horst, 17 u ds. P. C. Kos
ter. Triumphator: 9.30 u. ds. J. W.
Doff, Den Haag. 17 u. ds. P. v.d.
Horst. Vredeskerk: 9.30 ds. P. C.
Koster. 17 u. ds. L. J. Wolthuis,
Heemstede. Geref. Kerk: 10 en 17 u.
ds. Slagboom
KOUDEKERK a/d RIJN: Herv. Gem
10 u. ds. A. L. Laprè, 19 u. ds. J.
Eschbach, gez. jeugdd. in Geref.
Kerk. Geref. Kerk: 10 u. ds. H. Bade;
19 u. gez. jeugddienst in Ger. Kerk
LEIDERDORP: Herv./Geref. diensten:
Dorpskerk: 10 u. ds. G. Stegeman.
18.30 Ui mw. ds. H. Westera-Franke.
Hoofdstraat: 10 u. ds. G. van Loenen.
Scheppingskerk: 9 u. en 10.30 u. ds.
A. W J. Knorth.
LEIMUIDEN: Herv, Gem.: 9.30 u. ds.
P. Schalk. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. G.
Snel, Rijnsburg, 19 u. kand. mw. W.
Teusink. Alphen.
LISSE: Herv. Gem.: Dorpskerk; 10 u.
ds. P. C. 't Hooft (G.D.). Pauluskerk:
10 u. ds. B. C. de Gelder, 19 u.ds. P.
C. 't Hooft. Geref. Kerk: 10 en 17 u.
ds. E. Boswijk. Chr. Geref. Kerk: 10
en 19 u. ds. J. van Dijken. Geref.
Gem.: 10 en 16 u. ds. D. Hakkenberg.
Geref. Kerk Vrijg. (Princ.str.): 8.45 u.
ds. C. de Putter en 16.30 u. Lees-
dienst Ned. Geref. Kerk (Salvatori): 9
u ds. D. Brink; 15 u. ds. P. Veldhui
zen, Urk.
NIEUWKOOP Herv. Geril.: 9.30 u. ds
C. L. v.d. Broecke, Bodegraven, 18.30
u. ds G. A. Cnossen. Geref. Kerk:
9.30 u. drs. G. P. Nooteboom, Nieuw
koop. 16.30 u. Vesperdienst.
NIEUWVEEN: Herv. Gem.: 9.30 u. ds.
H. O. Molenaar, 18.30 u. ds. J. Nico-
lai.
NIEUW-VENNEP: Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. J. J. Ruitenberg, jeugdd 19 u.
ds. J. Quack. Geref. Kerk: 9.30 u. ds.
G. Rang. 16.30 u. ds. G. Rang. Chr.
Geref. Kerk: 9.30 en 16.30 u. ds. D.
NOORDWIJK Herv. Gemeente: Grote
Kerk: 10 u. ds. D. Keuning. 19 u. ds.
W. van der Lee (G.D.). Kerk aan Zee:
10 u. ds. W. van der Lee. De Rank 10
u. ds. A van Eijk. Grote Kerk: 17 u.
ds. C. van der Plas, Delft. Geref.
Kerk: Hoofdstraat (Buurtkerk): 10 u.
ds. N. Korenhoff, 17 u ds. H. Lyesen.
Vinkenlaan: 10 u. ds. H. Lyesen.
Stichtingskerk: 11 u. ds. H Lyesen.
Sole Mio: 9 u. ds. W. van der Lee.
NOORDWIJKERHOUT: Herv. Gem.:
10 u. ds. A. v d. Mey.
OEGSTGEEST: (Herv./Geref dien
sten): Endegeest: 10 u Pater J. W. M.
Boshouwers. Mauritskerk: 10 u. ds. K.
Vegter. Groene kerkje: 10 u. ds. J.
Th. Heemskerk. Pauluskerk: 10 u. ds.
R. E da Costa. Gem.centrum: 10.30
u. prof. dr. H. Faber, 19 u. pastor D.
Koster, ds K. Vegter en mv. I. Voss.
Van Wyckersloot 16 u. ds. H. W.
Hemmes. Luthersekerk: 10.15 u. ds.
J Mostert. Diaconessenhuis: Acad.
ziekenhuis: 10.15 u. Mw. ds. Van Bei-
num. Genootschap der Vrienden
(Quakers). Ned. Geref. Kerk: 8.45 en
16 u. ds. G de Lange (H.A.).
OUDE EN NIEUWE WETERING: Herv.
Gem.: 9.30 u. ds. J. de Korte. 15.30
u. ds. J. de Korte, jeugd. Ger. K. Ge
ref. Kerk: 9.30 en 18.30 u. ds. Iz.
Meijer, R'dam.
RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.:
9.30 u. ds. W. v.d. Kamp, 19 u. ds. A.
L. Lapré. Koudekerk.
RIJNSBURG: Herv. Gemeente: Grote
Kerk: 9.30 u. ds. Romein. 17 u. ds.
van Niel Bethelkerk- 9.30 u. ds. v.
Niel Geref. Kerk: Petrakerk: 9.30 u.
ds. Ribberink. 17 u. ds. K. Welbe
dacht, H'woude. Immanuelkerk: 9 en
10.30 u. ds. Baayen. 17 u. ds. Ribbe
rink. Maranathakerk: 9.30 u. ds. Czi
ria. 17 u. ds. Baayen. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 en 17 u. ds. W. van Sorge.
SASSENHEIM: Herv. Gem.: 9 en
10.30 u. ds. Smaling, Rljsburg, 19 u.
ds. Germans. Geref. Kerk: 9.30 u. ds.
C. J. de Jong; 19 u. G. H. N. Ger
mans. Chr. Geref. Kerk: 10 u. en 17 u.
ds. J. M. Aarnoudse. Ned. Prot. Bond
Sassenheim/Lisse: 10.30 u. mw. J. A.
Broström-Bruin.
VALKENBURG Z.-H.: Herv. Gem.: 10
u ds. D. Veldkamp, 18.30 u. ds. C.
Vermeulen. Geref. Kerk.: 9.30 u. ds.
J. M. Hoekstra, Oegstgeest, 18.30 u.
ds. P. v.d. Horst Katwijk.
VOORHOUT: Herv. Gem.: 10 u. ds. C.
J. de Jong.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem. 10 u.
ds. Meijering, 19 u. ds. A. H. Lentz.
Geref. Kerk: 9.30 u. ds. J. D. A. de
Zwart. 19 u ds. Blanken, Herv. Kerk
..Ontmoeting" (Herv./Geref9.30 u.
ds Kramer. Leiden.
WARMOND: Herv. Gem.. 10 u. ds.
Muis.
WASSENAAR: (Herv. Gem.): Dorps
kerk: 10 u. ds. Steenstra, 16.30 u. ds.
G. J. Wolters. Kievitkerk: 10 u. dr. W.
van Bruggen. Messiaskerk" 10 u. ds.
R. Zuurmond. Delft. Dorpscentrum:
9.30 u. ds. W. Dekker, R'dam. Sha
lom (Jeugdkerk vanaf 12 j.): Geref.
kerk: Bloemcampkerk: 10 u. dr. G. C.
v.d. Kamp. Zijllaan 4: 10 u. ds. J. Nie-
mantsverdriet. 17 u. ds. C. v.d. Wou-
de. jeugdd Ned. Prot. Bond: 10.30 u.
ds. D. A. Werner
WOUBRUGGE: Herv Gem.: 9.30 en
18.30 u. ds. W. J. J. Koelewijn. Geref.
Kerk: 9.30 u. ds. M. J. Aalders, 18.30
uur ds. W. J. Koelewijn gez. jeugd
dienst. Ned. Prot. Bond: géén dienst.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. W. Verwey. 19 u. ds. K. B. A. Kiel-
der (in Geref. Kerk). Geref Kerk: 9.30
u. kand Bovenkamp. 19 u. ds. K. B.
A. Kielder in Geref. kerk.
ZWAMMERDAM: Herv. Gem.: 9.30 u.
ds. T. A. Eysenga, Zwammerdam,
18.30 u ds. T. Haitsma, Boskoop.
Geref. Kerk: 9.30 u. drs. P. Buikema,
18.30 u. drs. J. Broer.
Geen krant ontvangen? Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoonnr. 071-122248 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
dienstverlening
APOTHEKEN De avond- en nacht
diensten van de apotheken in de re
gio Leiden worden tot vrijdag 28 sep
tember waargenomen door Apotheek
Aloe in Leiden en Apotheek Beker in
Oegstgeest.
ONGEVALLENOIENST ZIEKENHUI
ZEN LEIDEN Ongevallendienst
elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13.00 u. (Diaconessenhuis) en
van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag
13 00 u. (Elisabeth-ziekenhuis).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur dage
lijks van 16.00 tot 17.00 uur en van
18.30 tot 19.30 uur. Kinderafdeling
dagelijks van 14.00 tot 20.00. Niet
meer dan twee bezoekers per patient.
Sint Elizabeth-ziekenhuis: Volwas
senen dagelijks van 14.00-14.45 u. en
van 18.30-19.30 u.; klasse-afdelingen
ook 11.15-12.00 u. Kraamafdeling:
dag. van 11.15-12.00 u. (alleen voor
echtgenoten) van 15.00-16.00 u. en
van 18.30-19.30 u. Kinderafdeling
dag. 15.00-18.30 u. CCU (hartbewa-
king) dag. van 14.00-14.30 u. en van
19.00-19.30 u. Intensieve verpleging:
dag. van 14.00-14.30 u. en van 18.30-
19.00 u. Sport-Medisch Adviescen
trum: Spreekuur ma. 19.30-20.30 u.
in het St. Elisabeth-ziekenhuis. En
degeest: Di. en vr. 13.00-14.30 u zo.
11 00-12.00 u. en 14.00-15.00 u.; eer
ste klasse: de gehele dag Acade
misch Ziekenhuis: Voor alle patiën
ten (behalve kinderen) zijn de be
zoekuren als volgt: Dagelijks 14.15-
15.00 u. en 18.30-19.00 u. Avondbe
zoekuur afdeling verloskunde: 18.00-
19.00 u. De Praematurenafdeling da
gelijks van 14.30-14.45 u. en 18.30-
18.45 u. Bezoek aan ernstige patiën
ten: wanneer aan ernstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toegestaan
kan de hoofdverpleegkundige hier
voor speciale kaarten verstrekken. De
bezoektijden van de kinderkliniek zijn
dagelijks 15.00-15.45 u. en 18.30-
19.00 u. De bezoektijden van de kin
derafdeling (alleen voor ouders van
kinderen kan er een afwijkende tijd
afgesproken worden met de hoofd
verpleegkundige) zijn dagelijks van
14.15-15.00 u. en van 18.30-19.00.
Rijnoordziekenhuis: Dagelijks 14.30-
15.15 u. en 18.30-19.30 u. Extra be
zoek hartbewaking: 11.00-11.30 u.
Extra bezoek vaders kraamafdeling:
19.30-20.30 u. Kinderafdeling 15.00-
15.30 u. alleen voor ouders 18 00-
18.30 u.
S.O.S.-DIENST Telefonische hulp
dienst, tel. 071-125202. Voor allen die
in moeilijkheden verkeren of eenzaam
zijn. Vertrouwelijk. Dag en nacht be
reikbaar.
BUREAU VOOR RECHTSHULP
Herengracht 50, tel. 123942; sprèeku-
ren ma. en di. 10.00-12.30 u.. wo
13.30-16.00 u.; do. 18.30-20.30 u.
LEIDSE RECHTSWINKEL Juri
disch Adviesbureau. Ketelboeters-
steeg 10, tel. 130775; Afdeling wo
nen en werken: ma. 18.30-20.30, wo.
10.00-12.00, do. 18.30-20.30. Afde
ling belastingen: di. 18.30-20.30, wo.
18.30-20.30. Klachtenbureau: di.
18.30-20.30, do. 18.30-20.30.
DIERENHULPDIENST Hulpverle
ning aan verongelukte honden, kat
ten, vogels, e.d. in de gemeenten Lei
den, Leiderdorp. Oegstgeest, War
mond en Zoeterwoude. Tel. 071-
220021.
BURGERRAADSLIEDEN Koren
brugsteeg 2, tel. 143171 (kantooru
ren) Spreekuren ma., di. en
11.00-12 00 u.. do. 18.30-20.00 u.
GEZINSVERZORGING Stichting
gezinsverzorging Leiden. Aanvragen
hulp voor bejaarden en langdurige
zieken en gezinsverzorging, Rem-
brandtstraat 17, tel. 149441 (ma. t/m
vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00 u.).
KINDER- EN JONGERENTELEFOON
Op woensdag- en zaterdagmiddag
van 14-18 u. telefoon 071 - 120611.
MAATSCHAPPELIJK WERK Bu
reau Maatschappelijk werk, Oude
Rijn 44c, spreekuur dagelijks 14.00-
15.00 u.; do. ook 19.00-20.00 u., tel.
142144. Spreekuur gemeentelijke so
ciale dienst: di 14.00-15.00 u. Apollo-
laan 1a, Zuid-West; do. 14.00-15.00
u. Herensingel 3. Leiden Noord. Ook
tel. van 09.00-10.30 via 766600. afde
ling maatschappelijk werk.
RAAD VAN ARBEID Hoge Rijndijk
306, Leiden, tel 071-899375. Kantoor
geopend ma. t/m vr. 9-12 u. 14-16 u.
Telefonische informatie over kinder
bijslag: 8-12 u.
SOCIALE RAADSVROUW Spreek
uren sociale raadsvrouw. Binnenstad:
Gerecht 10. wo. 17.00-18.00 u.;
Noord: Van Hogendorpstraat 36, ma.
10.30-11.30 u Kooi: Driftstraat 49a,
di. 10.30-11.30 u.; Morskwartier:
Buurthuis Morskwartier. Topaaslaan,
10.00-11.00 u. wo. 10.00-13.00 u.;
Tuinstad wijk: Herengracht 45, vr.
10.30-11.30 u.
SOCIALE RAADSVROUW VOOR
SCHOTEN Spreekuren: ma. 19.00-
20 00 u. wo. en vr. 9.00-10.30 u. Leid-
seweg 33, Voorschoten. Tel. 3254.
SP HULP- EN INFORMATIEDIENST
Groenesteeg 33. Leiden. Tel. 071-
134640 of 071-144600. Hulp en infor
matie op medisch, juridisch en milieu
gebied, werk, sociale verzekering en
huurkwesties. Spreekuur: elke don
derdag van 20.00-21.00 u.
STICHTING VRIJWILLIGERS CEN
TRALE Pallasstraat 1. Alphen aan
den Rijn. Tel. 01720-33033. Begelei
ding en opvang van met .sen, die om
welke reden dan ook, tijdelijk hulp
nodig hebben. Bovendien wordt infor
matie verstrekt over andere mogelijk
heden van hulpverlening en de be
reikbaarheid daarvan.
VRIJWILLIGERS CENTRALE
gegracht 246a, Leiden. Tel. 149
Dagelijks bereikbaar van 9.00-1
u. voor informatie over vrijwillig
werk en cursussen of een perso*
gesprek.
WERKENDE JONGEREN
ten- en informatieuur Elke dins
avond van 17.00 tot 20.00
kantoor Koppenhinksteeg 2, Lei
Tel. 071-121139.
WERKLOZEN ADVIES CENTRUI
Breestraat 19. tel. 122000. Spree)
ma. en do. 14-16 u. (Gedurende
maand augustus gesloten).
LEIDS WERKLOZEN KOMITE
terskerkchoorsteeg 15, tel 1231
Spreekuur wo. 10.11.30 u.
WETENSCHAPSWINKEL Info»
tiecentrum voor onderzoek
Leidse universiteit. Stationsweg
tel. 071 - 148333. Geopend:
vr. 10.00-16.00 u.
FIOM Hulpverlening bij zwan)
schap en alleenstaand ouderscl»
Noordeinde 40 b, tel. 144715.
GASTOUDERPROJECT Sticlti S
Gastouderproject. Merenwijk 0
dorhorst 1. tel. 210430 (dag. 131 r
15.30 u L
HULP VOOR MOEDER EN KINO
Bij niet gewenste zwangerschap, tf.l
foon 071-895724 en 01728-8333. f
HUURAANGELEGENHEDEN
Spreekuren huurcommissie. Voor 11
den: Schuttersveld 9 (tel. 071-131) jj
van 10 00-12.00 u.). Spreekuur»'
t/m vr. 8.30-10.00 u. Voor Alphj
Opatandingskerk, Prinses Marij
straat 69. Spreekuur do. 14-15.301
MOEDERS VOOR MOEDERS i
vrouw zuster E Janssen-Niemej
Hofdijck 32, Oegstgeest. tel. 0
153652.
W
Daarom is deze prachtige
paraplu met krantedessin voor
u wanneer u een nieuwe
abonnee aanbrengt.
Die nieuwe abonnee krijgt de
krant de eerste twee weken
gratis.
NOTEER ALS NIEUWE ABONNEE M.I.V..
I NAAM-
POSTCODE-PLAATS..
J TELEFOON
Deze ontvangt de eerste twee weken de krant gratis.
I Daarna wordt het abonnement betaald per:
kwartaal
I automatisch per maand
I
I STUUR ALS DANK DE KRANTEPARAPLU AAN:
N/\AM
I ADRES.
POSTCODE'PLAATS
Stuur de bon ingevuld aan de Leidse Courant, Antwoordnummer 998,
2500 VD Den Haag (postzegel niet nodig). Q
