hnale
f
„Ineen bejaardentehuis?Dat nooit"
Doorlopend krediet is zeer prijzig
Cs I
Ouderen
De taal vó
dehockei
velden
ZATERDAG 29 SEPTEMBEi
zou weten
Eens per maand brengen
wij het vervolgverhaal
van de
wederwaardigheden van
de familie De Groot. Uit
het leven gegrepen, het
leven van een modaal
gezin met alle lief en leed,
vooral financieel. Wat
kunnen zij, uitgaande van
hun huidige inkomen de
volgende maand doen, en
vooral: wat moeten zij
laten? Het Nationaal
Instituut voor
Budgetvoorlichting
(Nibud) helpt hen (en u)
daarbij. Hoe de familie De
Groot (vader Bert, moeder
Betty en de kinderen
Henk en Tineke) met hun
inkomen al dan niet
uitkomen, en hoe de
eventuele klappen
worden opgevangen,
daarover gaan de
verhalen in deze serie.
Met een diepe zucht zetten Bert en
Betty een streep onder de laatste
berekeningen over de maand sep
tember in hun huishoudboekje. Die
zucht was zeer wel op zijn plaats,
want het tekort, dat vorige maand
op 1530,- was geraamd, blijkt
weer te zijn gegroeid. Voornaamste
oorzaak daarvan was het gaan stu
deren van zoon Henk in Gronin
gen. Er moest een bestelbus wor
den gehuurd om de spulletjes van
zijn kamer naar de nieuwe huurka
mer over te brengen. Kosten daar
van: 200,-. Voor inrichting en uit
zet werd nog eens achthonderd gul
den uitgetrokken. Henk kreeg wel
iswaar het een en ander mee, maar
er moest toch zoiets komen als een
nieuw bed plus matras. „Die jongen
kan als hij het weekend thuiskomt
toch niet op de grond slapen", zei
moeder Betty tegen haar man. Die
kon niets anders doen dan dit bea
men.
Daarbij kwamen ook nog eens de
nieuwe gymschoenen voor dochter
lief, zodat het lijstje van tekorten er
zó uitzag:
Berekend tekort voor
september 1530,
Huur auto voor
verhuizing 200,
Inrichting en uitzet 800,
Gymschoenen 60,
Totaal tekort: 2590,
Bert en Betty voorzagen al dat er
een oplossing moest komen voor
het steeds groeiende tekort. Ze
waagden er een telefoontje met het
Nibud aan voor het verkrijgen van
een budgetadvies. (Nibud, Bezui-
denhoutseweg 231, 2594 AM, Den
Haag, 070-853862). Maardat
bood geen oplossing van de proble
men op korte termijn. Wel echter
op langere termijn, omdat door het
wegvallen van de auto op het te
kort kan worden ingelopen. Geen
kosten meer voor benzine, wegen
belasting, reparaties en dergelijke.
Dat scheelt een slok op een borrel.
Maar toch zou het inlopen van het
tekort al gauw een jaar vergen. Het
Nibud adviseerde daarom een per
soonlijke lening (PL) af te sluiten.
De kloof tussen (zeer)
jong en (erg) oud in
onze samenleving
dreigt steeds wijder
te worden. Beide
groepen raken van
elkaar vervreemd. De
tussenliggende
generatie vergeet al
te gemakkelijk aan
ouderen en
hoogbejaarden
haar toekomst
aandacht te
schenken. Als gevolg
van allerlei
maatschappelijke
ontwikkelingen
worden de ouderen
teruggedrongen. Men
spreekt over „de
problematiek van de
ouderen".
Problematiek
Bestaat die eigenlijk
wel Hebben we als
maatschappij niet ten.
onrechte gezocht
naar een probleem
Over dit onderwerp
vandaag in onze serie
„Ouderen" een
gesprek met J. van
Geffen, directeur van
de Federatie
Landelijke
Samenwerking
Bejaardentehuizen-
organisaties (LSB).
k
BRUSSEL Mijn
dochter Lieke van dertig
ckeyt. Voordat u op de g
komt dat dat dan haar enl
namelijk mijn zorg is, hJ
me te vertellen dat deze f
ge uiteindelijk een wat
de schaduw werpt over c
onenigheid in België.
Lieke hockeyt bij ..Oranje
bloeiende club van in ITER
wonende Nederlanders diijke g
thuiswedstrijden speelt inning
laart bij Brussel. De verflHerdf
is dermate georganiseerge'
dochters of zonen niet ij\n(j te
kromme stok in de weer; -ï.
nen of ook een van de c
moet lid zijn. In dit gev)
ik het ouderlijk lid. All(y<
betekent het, dat ik steedJëkkc
gevraagd word het veteijtd. v
team te komen versterkergts ei
dat ik ooit in een onbe\st S
ogenblik wel eens hoog o/Men.
ven zal hebben van mijnlen
tieve kwaliteiten. Maar <j.pre
mijn conditietrainingen
verder gaan dat het
van de schrijfmachine
één keer per dag uitlatei&e SP
de hond, die het huis nooj hui
het oog wil verliezen, tik Stil:
alle verzoeken vanuit d^de b
jaardenhoek vriendelijk i
beslist af. „en is
Vervolgens sta ik op een, Als z
die mij ertoe verplicht zo tin eei
dan bardienst te doen. jat ge
omdat ik vind dat ik aanheid g
zijde van de bar thuishoort de
niet aan gene, heb ik een |rves
raad smoezen opgebouwdd. Ht
voorlopig nog niet uitgepi kijke
Aangezien ik altijd het ge Pakt
heb dat Nederlanders i/t^fel
vreemde, ook al in België,r wat
gedragen als Britten in dejege.v*
ciersmess van het voort[n
Brits-Indië, mijd ik f
huis zoveel mogelijk. MaL
kan er niet onder uit dat ig
nu en dan een auto vol ga?zi\n
lende meiden naar alle u^ezen
ken van België breng. Waweert
competitie zit hier zo in eft was
dat zij zich uitstrekt ovei heef
hele land, ook voor de „kmoet
ten", waartoe mijn doch te.? Nee
hoort. Vandaar dat ik me owedst
terdagochtenden vroeg, aie tip:
normaal mens nog slaapt, teP bij
vind in oorden als Huy :<^er IS
of Gent. -ïoiHi
Ik kom nu terzake. Gent,
men Hent zegt als men
bedoelt en geel als dat
moet zijn, is waarschijnlijk
meest militante Vlaamse
die ik ken, want alle schril
die ik ontvang van zeer
Waalse strekking hebben
poststempel Gent.
Het wekt dus geen enkele
bazing dat in het ciubhuis^r'^(
de hockeyclub van Gent er dage
typisch Vlaamse sfeer h jnig
dat er volop Gueuze Larrkit d<
gedronken wordt met af eift als
een „witteke" en dat er Vl$statie
(Hent) geklapt wordt. Maarikken
zodra staan de dames, héjmalai
scholieren, kadetten of radeert,
men op het veld of ze spr$ sPel
Frans. Je weet niet wzil ZW
hoort. De coach, die in !r
Vlaamse met zijn miniemen1 J?ie
spreekt dat er na afloop vai
wedstrijd limonade gedroi ^nr"
wordt, schreeuwt vanaf de e
lijn de kindertjes in het Fl
naar het doel van de tegenu,
tij. Ondanks het feit dat
èe te
team van mijn dochter, zq 0ng
door haar toedoen, vrijwel rklar
verstaanbaar is, kan ik Ier n
voorstellen dat de hockeywr d
niging Gent voornamelijk iergar
krijgt door communicatiefhtersi
blemen. Mij zou de hockey&rkt t
i vafikr-
van schrik uit de handen vaRken
als een Vlaming me plotseP8en
in het Frans ging toeschrë5ta"1
wen wat ik met de bal
doen, afgezien van de vi
aanwijzingen in het Vlaams
schieden. l^cii
Mijn ervaringen op dit fhöcÊ^'^
terrein leiden tot de volgen 00^
conclusie: Belg zijn is geen fokte
tje als je de moeite neemt mabless
medemens te communicekchie
want de taalkundige verwtp v;
ring is zo groot dat vrijwel ier ii
stuit op onbegrip. Maar a/flfver
als Vlaming je bezighoudt f
hockeyen dan moet je wel t
heel uit het evenwicht raké
De achtergrond van de Fr/
flauwekul op de velden jsJl
hockey in België nog steedsL
zien wordt als een sport vam
elite. Die Vlaamse, Franssp
kende hockeyende elite beh\
ook tot de potentiële groep f
pers van de Dikke van Zty
Over de laatste editie van f
onmisbare woordenboek mal
de Vlaamse kranten zich jt
zeer boos. Ze zijn het er i
mee eens dat de term „Zuidl
derlands" vervangen is
„Belgisch" en/of gewest t£
Waarom wordt dan ook de f|
voeging „Hollands" niet
zigd, vragen de kranten
beledigd af. Het onderschl
zegt bijvoorbeeld De Nieik
Gids, sticht verwarring.
Het onderscheid dat de l)
mingen maken tussen
spreektaal en hun hockeyt
sticht bij mij een verwarri
die ik voorlopig niet te boif
kom.
A AD JONG BLOW
DEN HAAG „Nooit", zeg
gen veel oudere mensen,
„nooit krijgen ze mij in een
bejaardentehuis. Met geen
stok!". Het bejaardentehuis
staat voor veel mensen 'gelijk
aan „opbergen" en „wegstop
pen". Het heeft bij velen een
nare klank.
De beoordeling van het leven in
een bejaardentehuis gaat met een
handvol vooroordelen gepaard,
vindt althans J. van Geffen, direc
teur van de Federatie Landelijke
Samenwerking Bejaardentehuizen-
organisaties. De LSB heeft vooral
bekendheid, dank zij haar niet afla
tende strijd de oudere mens te laten
weten dat het bejaardentehuis een
verzorgingstehuis is dat ten on
rechte slecht staat aangeschreven.
„Het beeld is volkomen misvormd.
Alleen misstanden komen naar
buiten. Dat duizenden mensen wer
kelijk een gelukkige oude dag in
een verzorgingstehuis beleven,
daar schijnt niemand aandacht
voor te (willen) hebben", zegt Van
Geffen in zijn Haagse kantoor.
„Het ligt er maar aan hoe je naar
ouderen kijkt. Daarmee stel je al de
vraag naar hun verzorging. Bekijk
je het ouder worden een feit
waar niemand onderuit kan po
sitief, dan benader je de verzorging
van de ouderen ook positief".
Ook Van Geffen vindt, dat oude
ren zo lang mogelijk zelfstandig in
hun eigen huis moeten blijven wo
nen. Als het werkelijk niet anders
kan, komt het verzorgingstehuis
pas in beeld, maarer moet niet
meer zorg worden gegeven dan
strikt noodzakelijk is.
„Weet je, het tegendeel bestaat ook.
We praten dan over het „confectie-
pakket" aan zorg, waarbij de oude
re veel te veel uit handen wordt
genomen. Hoe moeilijk dat ook is,
we moeten er naar toe dat er
„maatverzorging" wordt geboden.
Met andere woorden, dat er een
zorg wordt geboden die op ieder in
dividu is toegesneden. Dat kost niet
alleen veel moeite, maar ook ge
duld. De vraag is of dat streven nog
werkelijkheid kan worden. Is het
al niet te laat? Maar de behoefte
aan verzorging neemt wel toe!"
Opbloeien
Van Geffen: „Er wordt nog veel te
veel vanuit gegaan dat het verzor
gingstehuis het woord „bejaar
dentehuis" gebruiken we liever
niet meer een noodzakelijk
kwaad is. Maar een groot aantal
mensen weet niet dat de zorg die ze
afwijzen er ook voor hen is. Je ziet
heel vaak dat mensen die in een
verzorgingstehuis gaan wonen, he
lemaal opbloeien. Ze voelen zich
weer opgenomen in de kring van
leeftijdgenoten. Soms denk ik wel,
dat ouderen dank zij het verzor
gingstehuis nog jaren aan hun le
ven toevoegen. Het uitgangspunt
moet zijn, dat iedere oudere het
recht op zijn eigen levensstijl blijft
behouden en dus ook zijn eigen
keuzes mag bepalen. Gekozen zou
moeten kunnen worden uit bij
voorbeeld het aangepast wonen
(waarbij kan worden teruggegre
pen op de aanwezige zorg), het wo
nen in woongemeenschappen of
het wonen in aanleunwoningen (bij
verzorgingstehuizen). Er zijn al
zo'n 90.000 aanleunwoningen.
Daaruit zou je mogen afleiden dat
ze favoriet zijn".
Versnippering
Binnen de zorg voor ouderen is een
onvoorstelbare versnippering ont
staan. Daardoor ziet de oudere zelf
ook niet meer precies wat er gaan
de is. Zou daardoor de feitelijke be
langstelling voor de zorg voor ou
deren niet afnemen?
Van Geffen: „Die versnippering
kan inderdaad een probleem zijn.
Vooral ouderen willen bepaalde in
stituties in stand houden. Dat is ty
pisch Nederlands. Daaraan kleven
nadelen, maar de voordelen be
staan ook. Veel mensen hechten er
aan met gelijk gestemde zielen om
te gaan. Dat geldt ook voor de ge
loofsovertuiging.
Dat alles brengt met zich mee dat
de mensen zélf hun verzorgingste
huis willen uitkiezen. Het is denk
baar dat daardoor een sèlectieve
plaatsing ontstaat, dat groepen
mensen van een bepaald sociaal ni
veau elkaar opzoeken. De geletter
de zal een andere levensstijl heb
ben dan de ongeletterde. Het is
goed daar rekening mee te houden.
Of neem de Hagenaar die in Dren
the in een tehuis woont en zich er
gert aan de „oogkleppenmentali
teit" van de andere bewoners. Die
zeggen dan: „Wat doe je hier dan?".
„Jazeker, dat verschil in sociaal ni
veau is soms een probleem. Je kunt
je dan ook afvragen of het wel mo
gelijk is alles door elkaar te laten
wonen. Desondanks: de verschil
lende verzorgingstehuizen behoren
een afspiegeling te zijn van het
veelkleurige' mozaïek in de maat
schappij. Dat betekent dat de ge
dragscodes even veelkleurig beho
ren te zijn als in de maatschappij",
stelt Van Geffen.
Medezeggenschap
Hij vindt dat daar inspraak ook bij
hoort. „Nu weet ik best dat in
spraak voor een aantal besturen
wel eens moeilijk te aanvaarden is,
maar toch groeit de medezeggen
schap. Daar hebben we leuke voor
beelden van. Er zijn zelfs tehuizen
waar beroepsmogelijkheden be
staan. Maar het individuele klacht
recht bestaat nauwelijks. Dat stuk
mensenrecht moet veel duidelijker
van de grond komen. De persoon
lijke vrijheid moet in verzorgings
tehuizen meer gestalte krijgen. Die
vrijheid eisen we in de „gewone"
maatschappij ook op, waarom dan
niet in verzorgingstehuizen? Als we
willen dat ouderen sommigen
spreken liever van senioren ern
stig worden genomen, dan zal dat
streven onder meer moeten blijken
uit de toepassing van mensenrech
ten. Zo bestaan er in veel tehuizen
bewonerscommissies. Ze functione
ren naar behoren.De bewoners zijn
daar volstrekt gelijkwaardige ge-
spreks-partners van directies en
besturen. Helaas halen alleen slech
te voorbeelden de publiciteit. Dat is
onrechtvaardig. De autoritaire di
rectrice bestaat nauwelijks meer.
Natuurlijk moeten er regeltjes zijn
om de zaak draaiende te houden,
maar die bestaan ook in de gewone
maatschappij".
Veiligheid
Van Geffen tot slot: „Ik kan u ver
zekeren dat de meeste bewoners
van verzorgingstehuizen het best
naar hun zin hebben. Zij hebben
aanvaard dat ze, toen ze verhuis
den, een stuk van hun leven afslo
ten en aan een nieuw deel begon
nen. Het belangrijkste is, dat ze een
gevoel van veiligheid hebben ge
kregen. Het verzorgingstehuis
heeft alle reden van bestaan. En
het zal in de toekomst vast en ze
ker nog meer bestaansrecht krij
gen. Ouder worden we allemaal en
met z'n allen worden we steeds ou
der".
BOB BIRZA
Het
bejaarden
tehuis staat
voor veel
waarmee het gat in de begroting
kan worden opgevuld. „Al is het
alleen maar vanwege het psycholo
gisch effect ervan", zegt men daar,
„de druk valt weg, de familie kan
wat vrijer ademhalen".
Vader Bert kort voordien tegen
Betty: „Ik bén naar de bank ge
weest, ik kan daar zo een doorlo
pend krediet van tienduizend gul
den krijgen. Maar het Nibud raad
de dat af. En weet je waarom? Ten
eerste omdat je veel meer geld op
neemt dan je nodig hebt om het gat
te vullen, ten tweede omdat de ver
leiding groot is om steeds weer het
maximale bedrag op te nemen je
weet hoe we zijn en ten derde
omdat het doorlopend krediet een
verlengstuk van je inkomen wordt;
je komt er erg moeilijk weer van
af"
Het Nibud: voor aflossing van een
schuld of voor schuldsanering is
het echt beter naar een Gemeente
lijke Krediet Bank (GKB) te gaan,
omdat die vaak lage rentes bere
kent en omdat, als er onverhoopt
toch moeilijkheden bij het aflossen
komen, je aan het goede adres zit.
Een GKB is er speciaal voor men
sen die in financiële troubles geko
men zijn. Verder kunnen er men
sen terecht die bij de handelsban
ken heel moeilijk een lening kun
nen sluiten zoals uitkeringstrek
kers, jongeren, ouderen en buiten
landers. En ook kan men bij een
GKB een lening sluiten onder de
duizend gulden. Dat lukt bij een
gewone bank niet vanwege de hoge
administratiekosten.
Maar, zo heeft de Consumenten
bond uitgerekend, ook in de rente
percentages van de GKB's kunnen
forse verschillen schuilen. Zo bleek
de Gemeentelijke Krediet Bank in
Zierikzee het goedkoopst met een
rentepercentage van 9,2 voor een
lening van vijfduizend gulden. De
duurste was die in Appingedam die
voor hetzelfde bedrag maar liefst
20,4 procent rekende. Dus dat
maakt nogal wat uit.
Bestaan er te veel schulden, aldus
het Nibud, dan krijgt men bij een
GKB een schyldbehandelingsfor-
van de totale kinderbijslag aan
zoon Henk te geven. Tenslotte
krijgt hij geen volledige beurs om
dat het inkomen van zijn ouders te
hoog is. Zij worden dus geacht zelf
bij te dragen in hetgeen Henk aan
kosten maakt. Zoonlief krijgt nu
dus een beurs van zevenduizend
gulden, plus vier maal f 437,50,
maakt f 8750,-.
Hoewel de zoon nu io principe voor
zichzelf gaat zorgen, blijven de ou
ders kosten hebben zoals eten en
drinken in het weekeinde, de was
enzovoort.
Als Betty alles bij elkaar telt komt
het nieuwe lijstje voor oktober er
zó uit te zien:
Huishoudgeld
(3 man nog maar) 885,
Dat gaat in de nieuwe situatie (zoon
huis uit) op aan:
Eten en drinken 570,
Eten voor de zoon
in weekeinde 80,
Sigaretten voor Bert 30,
Vervoer, fiets 10,
Openbaar Vervoer
(Groningen) 75,
Zakgeld dochter
(tientje hoger) 30,
Kapper (hakt er ook in) 90,
Daarbij komen nog enkele andere
grote uitgaven als:
275,- voor kleding, inventaris (zo
als een nieuwe lamp omdat zoon
Henk de oude naar Groningen
heeft meegenomen) totaal 300,-.
De dochter is verhuisd naar de gro
tere kamer van de zoon en die ka
mer had een verfje, nieuwe gordij
nen en dergelijke nodig. Kosten 250
gulden. Totaal 825 gulden. Dat ge
teld bij de overige kosten maakt
voor oktober een uitgavenpost van
3019,70. Dat betekent een over
schot van 155,-. Maar Betty en
Bert hebben geen rekening gehou
den met de 125 gulden aflossing, en
ook niet met het tekort(restant)
van vorige maand ad negentig gul
den, zodat ze nu zestig gulden in de
min staan.
Maar daar is overheen te komen.
LEO VAN DER MEEL
mensen
gelijk aan
„opbergen"
en „weg
stoppen".
Ten
onrechte,
vindt
J. van
Geffen,
voorzitter
van de
Federatie
Landelijke
Samen
werking
Bejaarden
tehuizen-
organisaties.
muiier dat zo volledig mogelijk
moet worden ingevuld. Dus met
alle gegevens over inkomen, vaste
lasten, verplichtingen en schulden.
De bank beslist dan of het „schul
denpakket" een regeling toelaat.
Lukt dat niet dan krijgt de aanvra
ger te horen waarom niet en wat
nu vefder te doen. Als er een rege
ling komt, krijgen behalve de aan
vrager ook de schuldeisers hier be
richt van, met erbij het verzoek de
schulden niet te verzwaren met
rente of kosten.
De bank bekijkt vervolgens welk
bedrag de aanvrager maandelijks
missen kan. In principe moet het
totale bedrag in ten hoogste 36
maanden zijn afgelost, omdat an
ders zo'n gezin te lang onder druk
staat. Als een Gemeentelijke Kre
diet Bank met een regeling ak
koord gaat, komt iemand in elk ge
val van zijn schulden af, aldus het
Nibud.
Terug naafede familie De Groot: na
3175,—
UITGAVEN MAAND OKTOBER
Huur 371,
Gas, cv, elektra 315,
Water 28,70
Centrale antenne 14,-
Contributie Vakbond 18,50
Telefoon (aantal keren naar zoon
in Groningen gebeld) 105,—
Krant f 20,
Kinderbijslag zoon 437,50
Totaal uitgaven 1309,70
Na uitvoerige discussie hebben Bert
en Betfcy namelijk besloten de helft
afsluiting van de persoonlijke le
ning was het tekort dus nog maar
negentig gulden. Betty heeft even
een lijstje opgesteld voor de ko
mende maand (waarin weer de
kinderbijslag arriveert).
INKOMEN OKTOBER:
Bert brengt binnen f 1900,
Betty 400,
Kinderbijslag 875,
