ƒ1
De maeht aan
de ouders
Ook na een
scheiding
W interschilder?
al 18 seizoenen
onder dak
Muis
met een
staartje
Apple maakt
ook bij de
Macintosh
(voor
gebruikers
zonder ook
maar de
geringste
ervaring met
en kennis van
computers)
gebruik van de
muis. Op deze
foto is dat
beestje rechts
te zien, het
staartje
verdwijnt aan
de achterkant
in de
computer.
ZATERDAG 22 SEPTEMBE1
De „winterschilder" gaat bin
nenkort zijn achttiende sei
zoen in, want het was van half
november 1967 tot medio
maart 1968, dat deze premie
regeling voor binnenschilder-
werk voor het eerst gold. Er
werd in het seizoen 1982-1983
door 26.980 mensen gebruik
van gemaakt. Voor wat het
seizoen 1983-1984 betreft, zijn
de gehonoreerde aanvragen
nog niet precies bekend.
Maar het aantal aanvragen bedroeg
27.612 en de ervaring heeft geleerd,
dat van zoveel verzoeken er een
kleine duizend moeten worden af
gewezen omdat ze niet aan de
voorwaarden voldoen.
Die voorwaarden betreffen in de
eerste plaats uitsluitingen. Voor
premie komen namelijk niet in
aanmerking schilder en/of behang-
werk voor de rijksoverheid (voor
zover het geen onderwijsinstellin
gen betreft); werk ten behoeve van
nieuwbouw of ten gevolge van ver
bouwingen of renovatie; werk
zaamheden in open portieken, trap
penhuizen enz., alsmede werken
uitgevoerd in eigen beheer. In twij
felgevallen kan het Bedrijfschap
Schildersbedrijf (postbus 377, 2280
MA Rijswijk) worden verzocht het
al of niet verlossende woord te
spreken.
De regeling op zich houdt in, dat
degene die tussen 19 november a.s.
en 9 maart 1985 binnenschilder- of
behangwerk laat uitvoeren, per
mandag een bedrag terugkrijgt.
Voor particuliere opdrachtgevers is
dat vijftig gulden. Iets meer dus
dan een uurloon (het uurloon be
draagt zo'n veertig tot vijfenveertig
gulden).
Voor niet-particuliere opdrachtge
vers is het restitutiebedrag gesteld
op vijfendertig gulden, dus even
minder dan een uurloon. Aanvra
gen voor premie kunnen pas wor
den gedaan nadat het werk geheel
en al is uitgevoerd en ook volledig
is betaald.
Aan de uitvoerders worden
sen gesteld. Het moeten bij 1
drijfschap ingeschreven
mers zijn. En het werk
premie wordt aangevraagd
op zijn minst drie mandagen
gen. Overuren komen niet
merking; de regeling gaat
een achturige werkdag. V
ven werktijd wordt echter
accepteerd.
Ook de baas
Kort en goed, wie een wee
een schilder of behanger
huis aan het werk heeft, kar
mee f 250,- verdienen; wi
echter zijn kantoor of bedrag*
verfje laat geven, krijgt [*:i
f 175,- terug. lp
De premieregeling is ini^
vooral opgezet om in de winK
als buitenschilderwerk onmj
is, meer schilders en behange
de gang te houden. In eeri
stantie gold de regeling allej
dien er werknemers aan hef
waren, tegenwoordig komt i
baas zelf voor uitgevoerd®
voor de restitutie in aanmerf
Top-seizoenen
Toen de regeling begon,
bedrag nog maar tien guld]
mandag. En dat tientje werd
eerste jaar terugbetaald aa
aanvragers. Top-seizoenen
regeling waren 1975-1976
met 1978-1979. Toen werd£
pectievelijk31.382, 32.226, 32
30.909 declaraties gehonigt
Daarna liep de animo wat-<j
1979-1980; 28.956; 1980-1981: na
en 1981-1982: 28.532.
Het eerste jaar ging er in d(
ling ongeveer anderhalf
gulden om. In het seizoen 19)
beliep het totaal aan gehonoad
declaraties f 21.716.215,-. De n;
tekenen wijzen erop, dat hnc
drag over het afgelopen j
rond de 22 miljoen gulden
men te liggen. \e
DRIES SCHEEld
Heel lang zijn fabrikanten van
computers er van uit gegaan, dat
deze apparaten gebruikt zouden
worden door technici. Of in elk ge
val door mensen die er een hele
studie van hadden gemaakt en be
grip hadden voor het koeterwaals
dat moest worden geschreven om
de computer te laten doen wat men
wilde.
De laatste tijd is daar een kentering
in gekomen. De leveranciers zijn er
ook wel achter, dat heel veel men
sen wel met een computer willen
(of moeten) werken, maar dat ze er
weinig voor voelen zich eerst te
verdiepen in de techniek. Net zoals
we met een auto kunnen rijden
zonder dat we weten hoe alles on
der de motorkap in elkaar steekt.
Dat besef van de fabrikanten luid
de het tijdperk van de gebruikers
vriendelijkheid in. Alsof het iets
heel bijzonders is, roept de ene fa
brikant nog hardei- dan de andere
dat zijn computer gebruikersvrien
delijker is. Het aanraakscherm is er
een voorbeeld van, maar ook de
programma's die de man of vrouw
achter de computer toestaan ge
woon in het Nederlands te denken.
Een van de gebruikersvriendelijke
vindingen is de muis. Een heel ge
woon Nederlands woord, op zich al
iets bijzonders in het wereldje van
de computers. Het apparaatje werd
al meer dan vijftien jaar geleden
uitgevonden, maar kwam pas op
grote schaal in de belangstelling
met de introduktie door Apple, be
gin 1983, van de computer Lisa.
Wat is nu precies zo'n muis? Het is
een extra gelegenheid tot invoeren,
naast het bekende toetsenbord. Een
klein, met de hand te bedienen ap
paraatje dat één tot drie toetsen
heeft: de oren en de neus. Het
beestje heeft ook een staart, daar
mee is het aan de computer ver
bonden. Wat doet die muis nu pre
cies? Daarvoor moet eerst duidelijk
zijn wat de cursor is.
Op het beeldscherm dat bij de com
puter wordt gebruikt, is (in bijna
altijd) een aan en uit flitsend licht
puntje te zien. Dat is de plek waar
de computer iets kan doen. Er kan
bijvoorbeeld een letter of cijfer
worden ingetoetst en die komt dan
precies op de plek te staan waar de
cursor zich bevindt. Vervolgens
gaat de cursor een stapje naar
rechts en zo maar door. Om die
cursor te laten bewegen, moeten
toetsen worden bediend en dat is
een min of meer tijdrovende me
thode.
Met de muis kan dat karweitje zeer
snel worden uitgevoerd. Het
„beestje" wordt over de tafel bewo
gen, al dan niet met gebruikma
king van een speciale onderlegger,
en de cursor maakt dezelfde bewe
gingen. Zeker op dit moment is de
muis daarmee het snelste apparaat
voor de besturing van de cursor.
Wat is nu het bijzondere gemak
daarvan? Dat is de toepassing van
de muis bij de zogenaamde menu-
gestuurde programma's. Op het
scherm verschijnt een lijst van wat
de computer allemaal kan doen en
waaruit de gebruiker een keus kan
maken. Door de cursor bij het re
geltje te zetten dat men nodig
heeft, en op de toets té drukken,
komt dat stuk van het programma
op het scherm. Waarna opnieuw
met de muis kan worden aangewe
zen wat er moet gebeuren. Ook kan
er bijvoorbeeld mee worden gete
kend op het scherm, of iets inge
voegd in al bestaande tekst. Kort
om, zonder elke keer de blik van
het scherm naar het toetsenbord te
moeten verleggen, kan men de
computer van alles laten doen.
Het principe van de meeste muizen
is heel eenvoudig. Door het appa
raatje te bewegen gaat een soort
knikker rollen en die rolbeweging
wordt door het programma in de
computer vertaald in een beweging
voor de cursor. Dat maakt al duide
lijk, dat maar niet zo op elke com
puter een muis kan worden aange
sloten; er moet ook een speciaal
programma bij worden gebruikt.
Overigens zijn er ook nog muizen
die kunnen lezen. Die worden over
een speciale onderlegger bewogen,
waarop punten, lijnen en symbolen
staan afgedrukt. De muis kan dat
„lezen" en geeft keurig aan de
computer door wat er moet gebeu
ren.
Heeft de muis de toekomst? Op dit
moment zeker, het kan een aantal
mensen over de streep halen die
het gebruik van een computer te
lastig vonden. Al heb je natuurlijk
altijd nog een gewoon toetsenbord
nodig om cijfers en letters in te
kunnen voeren. En het is helemaal
niet uitgesloten, dat er straks een
„kat" wordt uitgevonden die nog
sneller is dan een muis en meer
mogelijkheden biedt.
PIETER TAFFIJN
Opportunisme
De uitspraak, kortom, is niet geïn
spireerd geweest door de frisse
geest van de tijd, maar door oppor
tunisme. In het Verdrag van Rome
is nu eenmaal vastgelegd, dat bei
de ouders ook na een echtschei
ding recht hebben op een gezinsle
ven met hun kinderen, indien ze
dat beiden wensen. En dat Ver
drag waarvan de toetsing bij het
Europese Hof berust prevaleert
boven nationale wetten. De Hoge
Raad wist wat de uitkomst zou
zijn.
Goedschiks of kwaadschiks, het
arrest ligt er. „En het zal vermoe
delijk wel leiden tot een wetgeving
zoals onze organisatie die wenst",
denkt Verhaaren. Op welke ter
mijn? „Geen idee. De gedachte van
de handhaving van de ouderlijke
macht na een scheiding leeft al
vijftien jaar. Ik heb afgeleerd in
termijnen te denken, want Den
Haag blijft beslissingen voor zich
uit schuiven. Wat er ook beloofd
wordt. Soms heb ik de indruk dat
we geregeerd worden door de
Hoge Raad in plaats van door het
parlement.
Toen de Hoge Raad, het op
perste rechtscollege, dit jaar
een doorbraak bewerkstellig
de met zijn arrest dat beide
ouders na een echtscheiding
het gezag over hun kind moe
ten kunnen behouden, ver
zuchtte directeur Pasman van
de Kinderbescherming dat hij
de praktische gevolgen van
de uitspraak moeilijk kon
overzien. De heer D. Ver
haaren, voorzitter van de
Stichting Organisatie voor
Gescheiden Mensen, kan dat
inmiddels wel.
„Sinds het arrest", zegt hij, „zijn er
een flink aantal juridische proces
sen in gang gezet; de ene keer met
het verzoek de ^staande voogdij
en toeziende voogdij alsnog Om te
zetten in gezamenlijke ouderlijke
macht, de andere keer met de
vraag om te kunnen scheiden on
der handhaving van de ouderlijke
macht. Ik ken zelfs een echtpaar
dat al acht jaar gescheiden is en
dat stante pede is gaan procederen
om herstel van de ouderlijke
macht te krijgen toen de uitspraak
van de Hoge Raad bekend werd.
Zo intens leeft het bij de mensen".
Afspraken
Verhaaren voorspelt in één adem:
„In het begin zullen er net zoveel
vèrschillende meningen komen als
er rechters zijn. Ik hoop natuurlijk
dat de meeste rechters zich op het
standpunt zullen stellen dat de
eenvoudige wens van beide ouders
om ook na de scheiding de ouder
lijke macht te kunnen blijven uit
oefenen, voldoende is voor een
prompte toewijzing. Maar er blij
ven rechters van de oude stempel
bestaan die zelf wel eens even
nauwkeurig zullen bepalen wat
het beste is voor de kinderen.
Daarbij redeneren ze: de ouders
hebben van hun huwelijk en dus
ook van de opvoeding van hun
kinderen een rommeltje gemaakt;
het is zaak dat de wet ingrijpt. Dit
soort rechters kan het goedwillen
de ouders nog knap moeilijk ma
ken".
Voorspelt echter ook: „Als we
twee jaar geduld hebben, zal er
waarschijnlijk zoveel jurispruden
tie zijn ontstaan dat rechters en
advocaten op koers liggen. Ik ben
van mening dat het merendeel
van de scheidingen dan gepaard
zal gaan met handhaving van de
ouderlijke macht; zij het dat er af
spraken gemaakt zullen worden
over de vraag wie daadwerkelijk
de kinderen verzorgt, wie ze op
voedt en wie bij verschil van me
ning het laatste woord mag spre
ken. Dat is een logische ontwikke
ling, want het haalt een complice-,
rende factor weg uit de scheiding
en het omzeilt een mogelijke bron
van conflicten. Dan nog vind ik
het arrest van de Hoge Raad niet
voldoende. Handhaving van de
ouderlijke macht na een scheiding
dient volgens mij in de wet vastge
legd te worden. Het moet een au
tomatisme worden dat gescheiden
ouders desgewenst samen voor
hun kinderen blijven zorgen in
plaats van dat de staat bevoogdend
optreedt door de een aan te wijzen
als opvoeder en de ander als toe
kijker".
Verhaaren, in het dagelijks leven
conrector van een grote scholenge
meenschap in Schiedam, zegt dat
zijn organisatie ooit een club was
voor gescheiden mannen. „We
hebben er in de jaren zeventig
„mensen" van gemaakt omdat we
ontdekten dat je vraagstukken
nooit oplost door te gaan polarise
ren. Nu behartigen we dus de be
langen van gescheiden mannen en
vrouwen gelijkelijk. En de belan
gen van kinderen natuurlijk die in
scheidingssituaties terecht komen.
Daarbij hanteren we maar één cri
terium: wat is goed voor het kind?
Kemphanen
Nou, dan ben je gauw klaar. Het is.
in het belang van het kind dat de
ouderlijke macht na de scheiding
gehandhaafd blijft, want dan eli
mineer je een mogelijkheid van
conflicten. Juridisch mag de schei
ding geen verandering betekenen
van de titel van de beide ouders".
Gescheiden ouders hoeven niet
meer als kemphanen tegenover el
kaar te staan met hun kinderen als
inzet: daar komt het op neer. Maar
waarom een wet als de jurispru
dentie na het arrest van de Hoge
Raad toch al die kant op zal gaan?
„Omdat er een groep ouders over
zal blijven", vreest Verhaaren,
„die vast wil houden aan het sy
steem van voogdij en toeziend
voogdij. En dat is nu juist de cate
gorie waar de kinderen in moei
lijkheden komen. Op het ogenblik
is het zo, dat bij 10 procent van de
echtscheidingen het conflict rond
de kinderen aan een gerechtelijk
oordeel onderworpen moet wor
den omdat het te hoog is opgelo
pen. En die groep hou je natuur
lijk. Mensen met zo'n verstoorde
relatie, zo'n rancune, zo'n haat dat
ze elkaar ook de kinderen willen
afnemen".
Hoe ongewenst zijn precies de con
sequenties van het huidige systeem
van voogdijschap en toeziend
voogdijschap?
„Maatgevend zijn in elk geval niet
de incidentele berichten over ont
voeringen van kinderen door een
der ouders of over ruzies met fata
le afloop", vindt Verhaaren. „Er
komen natuurlijk een heleboel
pesterijen voor waar je nooit wat
van hoort, maar ik denk dat maat
schappelijk onaanvaardbaar ge
drag in deze kwesties niet uitstijgt
boven ander onmaatschappelijk
gedrag in de samenleving. Wel
vrees ik, dat er op den duur veel
fatale gevolgen bij kinderen zullen
optreden. Een niet te verwaarlo
zen percentage van kinderen dat
psychische hulp nodig heeft, is te
rug te voeren tot het touwtrekken
om de ouderlijke macht. U wilt het
concreter? Minstens de helft van
de kinderen die terecht komen bij
de medisch-psychiatrische hulp
verlening, hebben niet in de op
voedingssituatie verkeerd die dat
I had kunnen voorkomen, schat ik".
Hetgeen hem op een terzijde
brengt. „Gek eigenlijk. Weten
schappers promoveren'op de gek
ste onderwerpen, maar hier is
nooit onderzoek naar gedaan. Al
thans niet dat ik weet. Het is wen
selijk dat het er komt wanneer dat
zou kunnen bijdragen tot een snel
le totstandbrenging van een wet
op het handhaven van de ouderlij
ke macht. En het zou verschrikke
lijk belangrijk zijn wanneer men
bij zo'n onderzoek zou nagaan op
welk moment in een kinderleven
de moeilijkheden ontstaan zijn.
Rolwisseling
Had ingrijpen van de toeziend
voogd misschien kunnen voorko
men dat het kind in de medisch-
psychiatrische hoek verzeild raak
te? Die vraag. Voor dp opvoeding
van heel wat kinderen zou het
heilzaam zijn als er na een schei
ding eens een tijdje rolverwisse
ling zou plaats vinden ten aanzien
van de verzorgende ouder. Al was
het alleen maar opdat het kind
kan ervaren dat bij de andere ou
der het gras beslist niet groener
is".
Zo'n rolverwisseling, oordeelt Ver
haaren, moet, als beide ouders het
erover eens zijn, gemakkelijk in
praktijk gebracht kunnen worden,
zonder tussenkomst van de rech
ter. „De nadruk in onze maat
schappij moet hierop komen te lig
gen dat geestelijk volwassen men
sen in staat zijn in onderling over
leg, in een proces van geven en
nemen, van het zich kunnen ver
plaatsen in de gedachten van de
andere, problemen op te lossen.
Naar de rechter ga je alleen als
een probleem niet meer op te los
sen is en er knopen moeten wor
den doorgehakt. Moderne wetten
dienen zodanig gestructureerd te
zijn, dat ze deze handelwijze be
vorderen in plaats van tegenwer
ken, zoals nu nog vaak het geval
is".
Voorlopig echter ontberen geschei
den ouders zo'n wet. Ze moeten
het doen met het arrest van de
Hoge Raad. En zelfs die uitspraak
het betrof twee gescheiden ou
ders uit Amsterdam die de verant
woordelijkheid en zorg voor hun
zoontje wilden delen werd niet
goedschiks gedaan. „De Hoge Raad
is gedwongen geweest tot zijn gun
stige arrest te komen", meent Ver
haaren te weten. „Er lopen bij het
Europese Hof van Justitie ver
schillende procedures tegen uit
spraken van de Hoge Raad waarin
het college volhoudt dat de be
staande voogdijwet het gezamen
lijk uitoefenen van de ouderlijke
macht door gescheiden mensen
verhindert. Het is me bekend, dat
het Europese Hof een van die za
ken ontvankelijk heeft verklaard.
De Hoge Raad heeft dus met dit
arrest op het nippertje weten te
voorkomen dat ze door het Euro
pese Hof zou worden teruggeflo-
