Binnenkort
filmversie van
„Desiree" met
Marian Rolle
leerling-
A-verpleegkundige
DEKRANT
BRENGT
DE WERELD
BUU
THUIS.
legge
AscBvriwei
wil je graag mèt en
vooral vóór mensen
werken?
Vakschool voor
schrijvers in Amsterdsg
ADVERTEER MEER
KUNST
£eidóc(2owuwt
Dl
ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1984 PAGIN
„Ze zullen me nooit vragen
voor Alice in Wonderland
AMSTERDAM Een klein
berichtje in een van de New-
yorkse dagbladen van nieuw
jaarsochtend 1980: een jonge,
zwarte vrouw heeft in een
vlaag van wanhoop en waan
zin haar kind om het leven ge
bracht. Het nieuwsaanbod
moet die dag vrij beperkt ge
weest zijn; normaal halen dit
soort tragedies in deze wereld
stad alleen de statistieken. De
in Aruba geboren en aan de
Nijmeegse universiteit in kli
nische psychologie afgestu
deerde Norman de Palm
schreef naar aanleiding van
dit bericht het aangrijpende
toneelstuk „Desiree", waarin
slechts één actrice alle rollen
op zich neemt. Binnenkort
komt er een filmversie van
„Desiree" uit.
„Het kost heel veel inspan
ning. Wanneer ik een week
lang elke dag Desiree speel,
val ik op z'n minst een pond
af. Een beter dieet is er niet".
Marian Rolle zat een paar uur
geleden nog in het vliegtuig en
zit nu op de vloer tegen de
driezitsbank aangeleund in
een appartement aan de
hoofdstedelijke Vondelstraat.
Ondanks haar vermoeidheid,
die zij met koffie bestrijdt,
vindt zij het allesbehalve ver
velend om over „Desiree" te
praten, een onderwerp dat
haar al vier jaar dagelijks be
zighoudt: de première van het
stuk vond plaats in de herfst
van 1980 in Paramaribo.
Mishandeld
„Desiree" is het verhaal van
een jonge, zwarte vrouw, die
zwanger raakt van haar
vriend Freddy. Wanneer zij
dat aan haar werkgeefster,
mrs.Resnick, vertelt, zorgt
deze ervoor dat hij ontslagen
wordt. In een uitbarsting van
woede mishandelt Freddy De
siree, waarop hij haar in de
steek laat.
Desiree vangt deze forse te
genslag redelijk goed op, maar
wanneer haar moeder, haar
steun en toeverlaat, komt te
overlijden, kan zij er niet meer
tegenop. Een pater raapt haar
van de straat op. Hij weet haar
opnieuw hoop te geven, maar
breekt haar uiteindelijk gees
telijk door haar te overladen
met allerlei geloofszaken,
waarna zij uiteindelijk tot een
afschuwelijke daad komt.
Hopeloos
Marian Role: „Met „Desiree"
willen we laten zien dat haar
situatie een opstelsom is van
een aantal maatschappelijke,
sociale en psychische factoren,
die leiden tot een uitzichtloos
en hopeloos bestaan. Zij leidt
een minimum bestaan en ac
cepteert dat. Zij accepteert
haar rol als vrouw, onderdrukt
door haar man, het kind van
haar moeder en zelf moeder
van een kind".
„Zij beseft niet dat zij een le
ven leidt dat zij niet zelf geko
zen heeft, maar dat zij geleefd
wordt door een aantal machts
structuren. Ze heeft ook geen
tijd om over haar situatie na te
denken, omdat haar eerste
zorg de primaire levensbe
hoeften zijn. Desiree is niet
zo'n uitzonderlijk geval: ieder
een kent wel mensen als zij. Ik
ken in mijn omgeving in ieder
geval veel Desiree's en ik zie
ook dat deze maatschappij
niets anders doet dan constant
nieuwe Desiree's creëren".
Mentaliteit
Marian is opgegroeid in Miami
en heeft drama gestudeerd aan
de Universiteit in New York.
Voordat zij Desiree begon te
spelen, vertolkte zij eerder
beurtelings twee andere zware
vrouwen in moeilijke posities.
De eerste was Harriet Tub
man, een ex-slavin, die aan
het begin van de vorige eeuw
geschiedenis schreef door via
de „Underground Railroad"
talloze gevluchte slaven naar
het veilige noorden te loodsen.
De tweede was Rosa Parks,
Marian Rolle.
een vrouw uit Detroit die in
Alabama in de bus weigerde
op te staan voor een blanke
passagier. Haar weigering
vormde het begin van de bus
boycot van 1950, een van de
eerste acties van Martin Lu
ther King.
„Ja, er zit verband tussen deze
drie rollen. Ik kan mij door
mijn achtergrond goed met
Harriet, Rosa en Desiree iden
tificeren. Niet dat ik in Miami
een slechte jeugd heb gehad
omdat ik zwart ben, integen
deel. Toch heb ik veel discri
minatie meegemaakt. Tegen
mijzelf en tegen mensen die ik
ken. Zoiets vormt je mentali
teit en geeft je een bepaalde
geestelijke bagage mee, die je
op het toneel heel goed kunt
gebruiken".
Trots
„Ik ben er nog steeds trots op,
dat ik als eerste Rosa Parks
mocht neerzetten, omdat haar
daad in het toneelstuk de his
torische context kreeg, die het
verdiende.".
„Rosa Parks heeft het overi
gens zelf twee keer gezien:
haar eerste reactie was: „Toen
ik in die bus stond, zong of
danste er niemand", maar die
zang en dans hoorde gewoon
bij dat stuk. The Creative Arts
Team, het gezelschap waar ik
toen deel van uit maakte,
speelde het stuk voornamelijk
op universiteiten en scholen,
waarna er tijdens een work
shop over gediscussieerd kon
worden".
„Desiree" heeft dezelfde
kracht. Het roert een hele
hoop onderwerpen aan: de
moeder-kind relatie, racisme,
onderdrukking van de vrouw.
Desiree is een moeilijke rol; je
moet haar van binnenuit neer
zetten. Er komt geen Broad-
way-achtige glitter en glamour
aan te pas, waardoor je de rol
oppervlakkig zou kunnen spe
len. Om Desiree de diepte te
geven die zij verdiende, moest
ik echt naar het binnenste van
mezelf gaan. Al mijn eigen er
varingen, die ik ook ruim
schoots in New York heb op
gedaan, een stad waarvan ik
altijd dacht dat die toleranter
is, zijn bij „Desiree" van pas
gekomen. Als actrice moet je
het script niet alleen kunnen
instuderen, maar het verhaal
ook kunnen aanvoelen".
Etnisch zwart
Marian heeft altijd zwarte ka
rakters gespeeld. „Ik ben niet
zo'n klein beetje zwart, ik ben
heel erg etnisch zwart. Een
casting director zal mij dus
nooit de rol van Alice in Won
derland geven, omdat de cas
ting altijd wordt gedaan op
grond van een aantal stereoty
pen. Soms ook op grond van
racisme. Ik ben vaak genoeg
op audities geweest waar ik
werd afgewezen op grond van
mijn huidskleur. Zoiets zeggen
zé nooit, zoiets voel je alleen
maar".
„Volgens mij word je heel zel
den met opzet gediscrimi
neerd: het gebeurt veel vaker
onbewust. Een casting director
is ook maar een man die ge
conditioneerd is. Wanneer ik
eerlijk ben wil ik ook geen
Alice in Wonderland-rollen.
Het echte drama trekt mij veel
meer. Fantasie-verhalen zijn
leuk voor strips en voor de
mensen die die rollen willen
spelen. Ik speel liever maat
schappij-kritische stukken en
dan zal ik me er gewoon bij
moeten neerleggen, dat ik al
tijd een zwarte vrouw met et
nische problemen zal spelen".
Film
Sinds de première van „Desi
ree" in 1980, die geproduceerd
wordt door het theatergezel
schap Cosmic Illusion, heeft
Marian Rolle dit stuk vaak ge
speeld. Twee jaar geleden be
gon in Nederland de Europese
toernee van Desiree. Het solos-
pel is inmiddels opgevoerd in
Schotland, Engeland, Duits
land, Zwitserland, Denemar
ken, Noorwegen en Italië.
Marian: „Sommigen verwijten
mij dat ik een oude, succesvol
le koe uitmelk. Critici die dat
zeggen bekijken het vak ech
ter vanuit een ander gezichts
punt dan ik. Zij zien het stuk,
§chrijven er een verhaal over
en vergeten het. Voor mij
geldt dat ik een inhoudelijk
zwaar stuk opvoer dat succes
vol is: we hebben tijdens de
eerste toernee door Nederland
al zo'n 75 voorstellingen gege
ven, maar toch wordt het stuk
teruggevraagd. Dat is een er
kenning. Je moet ook beden
ken, dat het voor een Ameri
kaanse acteur anders is dan
voor een Nederlander".
„Wanneer wij geen werk heb
ben, zul je toch brood op de
plank moeten krijgen. Een Ne
derlander kan het zich veroor
loven om na een periode met
een succesvol stuk te stoppen:
óf zijn gezelschap wordt gesub
sidieerd, óf hij krijgt een uit
kering".
Boenen
„Wanneer ik zou stoppen om
dat ik vind dat ik het stuk nu
wel vaak genoeg heb opge-
boerd, dan kan ik vloeren
gaan boenen of als telefoniste
aan de kost proberen te ko
men. Daar komt in dit geval
bij, dat het stuk in die tijd de
kans heeft gekregen te evolue
ren. Ik speel het alleen, dus
het kon vrij gemakkelijk ge
perfectioneerd worden. Tij
dens de eerste uitvoering
duurde Desiree ruim twee uur,
nu nog 70 minuten, terwijl het
stuk alleen maar krachtiger is
geworden".
Eigenlijk zou de film „Desi
ree" al vorig jaar in première
gaan, maar financiële proble
men zorgden voor de vertra
ging. „We hebben de film vol
ledig zelf moeten bekostigen
en dat kon eigenlijk alleen
met de opbrengst van het to
neelstuk. We hadden geen
grote geldschieters achter ons
staan, dus dan is het heel
moeilijk om het hele project in
één keer te realiseren. Per
soonlijk heb ik het gevoel dat
deze vertraging plaats moest
vinden. Zoiets van een hogere
macht, die dat bepaald heeft".
EDWIN BAKKER
Stichting Bej.huis
St. Joseph
Het verzorgingshuis biedt huisvesting en verzorging
aan 105 bewoners. Wegens uitbreiding van het ont-
spannings- en aktiviteitenprogramma gaan wij over
tot aanstelling van een
bezigheidstherapeut B
Naast de vereiste opleiding verwachten wij, dat u be
schikt over een gedegen ervaring om dit onderdeel
met succes verder uit te bouwen. U draagt de verant
woordelijkheid voor de bezigheidstherapie in het huis,
het zelfstandig ontwikkelen van dit werk. de recreatie
en de aan dit werk verbonden administratie.
Hij/zij geeft leiding aan stagiaires en/of vrijwilligers en
coördineert het totaal aan ontspannings- en andere
aktiviteiten.
Het bevorderen en/of in stand houden van de zelf
standigheid en mobiliteit van de bewoners en het akti-
veren van nog aanwezige mogelijkheden dient alle
aandacht te krijgen.
Een warme belangstelling voor do oudere medo-
mens, goede kontaktuele en organisatorische ei
genschappen, alsmede respekt voor de overtuiging
van onze bewoners, zijn voor een goede uitoefening
van deze funktie van wezenlijk belang.
Salaris en secundaire voorwaarden volgens de CAO
voor bejaardentehuizen. Salaris afhankelijk van leef
tijd en ervaring van 2.200.- tot 2.800.- per maand
op basis full-time.
Medische keuring en doorlichting vereist.
Schriftelijke sollicitaties, zo mogelijk onder opgaaf van
referenties aan ons adres „Hoflaan 3, 2405 BS Alphen
aan den Rijn".
Ben je 17 jaar en 7 maanden of ouder, maar niet ouder dan
21 jaar? Ben je in het bezit van een MAVO-4, een HAVO of
VWO-diploma? Heb je twee exacte vakken in je vakkenpakket?
Heb je voor die vakken een 7 (MAVO) of een 6 (HAVO)
behaald?
Dan kun je bij ons solliciteren voor
In de opleiding, die in december 1984 begint, is nog plaats.
De Diakonesseninrichting Bronovo is een algemeen ziekenhuis en
beschikt over ruim'400 bedden. Groot genoeg om het interessant
te maken, klein genoeg om het gezellig te houden.
Helaas kunnen B- en Z-verpleegkundigen en ziekenverzorgenden
niet in aanmerking komen.
Wil je solliciteren?
Bel dan de afdeling Personeelszaken,
telefoon 070 124606 (tot 12.30 uur),
of schrijf naar Ziekenhuis Bronovo,
Postbus 96900, 2509 JH Den Haag.
Bronovolaan 5, Den Haag, tcL 070-124141.
Inloophuis Psychiatrie
.Geestelijke ziekte is een fic- onsuccesvolle aanpassing weer
tie; een onsuccesvolle aanpas
sing aan de maatschappij", las
parten gaat spelen, en daar
door die persoon een gevaar
ik in de Leidse Courant van 12 wordt voor zijn omgeving of
september. Of je het nu een voor zichzelf komt de gerech-
ziekte of een slechte aanpas- telijke machtiging pas weer in
sing noemt, het blijft een feit werking. Dat wordt dan nog
dat sommige van de mensen beoordeeld een psychiater. In
met dergelijke problemen er samenwerking met het Inloop-
niet zo eenvoudig overheen huis, een medewerkend advo-
komen en anderen veel schade caat en een ondeskundige
kunnen berokkenen. huisarts is niet zolang geleden
Ik doel hier op mensen met een gerechtelijke machtiging
een „fictie", die leven in een door de rechter ingetrokken,
wereld van verzinselen en Niemand kon dat begrijpen en
denkbeeldige voorstellingen men zette vraagtekens bij hoe
en denken de wijsheid in dat mogelijk was. Het betrof
pacht te hebben. Zij wanen hier een persoon die met
zich gemakkelijk ingenieur, proefverlof uit een psychia-
onderzoeker en of zelfs profes- trisch ziekenhuis ontslagen
sor enz. Net wat in hun kraam was. De zéér ernstige gevolgen
van pas komt. Daarnaast ge- bleven dan ook niet uit. Dit is
dragen zij zich vaak tegenover dan de trieste balans van het
vreemden heel gewoon en ko- opheffen van z'on rechterlijke
men heel eerlijk over, terwijl machtiging,
ze tegenover naaste familie Er moeten eerst weer lichame-
niet te genieten en onhandel- lijke slachtoffers vallen, voor-
baar zijn. De gevolgen blijven dat zo iemand wordt opgeno-
dan ook niet uit. Nu het In- men. Hoevaak leest men in de
loophuis Psychiatrie tot stand krant over ernstige daden ge-
is gekomen, kan dat voor veel pleegd door een psychiatrische
mensen een uitkomst zijn. Zij patiënt of door (zoals het In-
ontmoeten daar hun lotgeno- loophuis er een naam aan
ten en kunnen aan hen hun geeft) aan een persoon die aan
verhaal kwijt. Erger wordt het een „onsuccesvolle aanpas-
als het Inloophuis zich gaat be- sing" lijdt? Dan zegt men „hij
moeien met personen die een was ontoerekeningsvatbaar".
geen verstand van hebben. Heel veel dingen moeten wij,
Een gerechtelijke machtiging bijvoorbeeld verplicht naar
wordt nooit zomaar aan ie
mand gegeven. Daar gaat dik-
school, valhelm, veiligheids-
w u w gordels enz. Maar de psychia-
wijls heel veel ellende aan trische patiënt, of de mensen
vooraf, waar het Inloophuis met een onsuccesvolle aanpas-
oordeel over geven. Een ge- En wat de krukken betreft,
rechtelijke machtiging is niet niet iedereen kan zonder
alleen ter bescherming van de krukken, Daarom is het voor
omgeving, maar juist meer velen beter met krukken in de
voor de bescherming van de maatschappij dan zonder
persoon zelf. Indien hij weer krukken nergens te zijn.
in het gareel is, doet een ge- MEVR. D. VAN DER^POEL-
rechtelijke machtiging ook
niets. In tijd van nood, als de
fel
AMSTERDAM In Amsterdam gaat medio oktober eeifBS
school voor schrijvers van start. Voorlopig maximaal 35 \yd
gen krijgen er cursussen in de vakken dramaschrijvj
nieuwsschrijven, aldus Edith Cohen, met schrijver Fons
holt een van de mensen achter deze opleiding met de
Colofon.
Het is de bedoeling dat de school in de toekomst uitgroeit
volwaardige vakopleiding zoals die al bestaat voor bij voi
toneelspelers, filmmakers, musici en dergelijke, 't Colofoi
geen commerciële opzet. Cohen meent dat op het gebi<
schrijven best iets te onderrichten en te leren valt. Er
meer aanmeldingen dan er leerlingen geplaatst kunnen a
op de school, die voorlopig wordt ondergebracht in een gj
in Amsterdam-Oost.
De leerlingen - een middelbare schoolopleiding verdie
voorkeur - moeten de cursuskosten (maximaal 900 guide
jaar) zelf betalen. De ministeries van WVC en Onderwijs ei
tenschappen hebben gezegd geen subsidie te geven. DeOl
school moet eerst resultaten tonen, met andere woorden
vers afleveren, was volgens Cohen de boodschap van bek w
"lartementen. pS
Vanuit de schrijvende wereld is er steeds een roep gewea-fii
en school voor schrijvers, zegt Cohen. Al in de tijd van pis
fried Bomans is met onder andere diens adviezen getracbe/1
opleiding van de grond te krijgen. Romanschrijvers als Tej
Loo betreuren het dat er geen vakschool is. Daarnaast h>
wetenschappers en scenarioschrijvers gepleit voor een» fi
school. D,
Grote Prijs van Nederland
voor popgroepen
fen
AMSTERDAM Op 28 september gaat de Grote Prijs vas r
derland 1984, een muziekconcours voor popgroepen, van'8'
Honderdzestig popgroepen zullen via een serie van zestien'8^
ronden uitmaken welke twintig er mogen deelnemen aP
halve finales op 30 november en 1 december. De finale mi Oi
eindelijk zes bands zal plaatsvinden op 15 december. oo
De Grote Prijs wordt georganiseerd door de Stichting d
Prijs van Nederland, waarin de VARA, het muziekbladen
het organisatiebureau CEC 7000 en de Stichting Popmuziepo;
derland samenwerken. Bedoeling is onbekend talent ond
aandacht van het publiek te brengen. Vorig jaar werd eenjy/
rimentele, kleinere vorm van de Grote Prijs gehouden. He
ces daarvan heeft de organisatoren doen besluiten de wee
dit jaar een definitieve vorm te geven.
De halve finales zullen gehouden worden in Amsterdam e
megen, de plaats van de finale is nog niet bekend. De eerstrC
is een bokaal en vijfduizend gulden, de tweede- en derde
winnaars krijgen respectievelijk drieduizend en tweediP 1
gulden. De drie andere finalisten mogen elk twee dagen ge'^.
maken van de studio van de Stichting Popmuziek. 'JJ
Financiën NOS aan bancB"
ar
HILVERSUM - De bevoegdheden van de directie van h4ar
duktiebedrijf van de NOS worden ingeperkt wegens on/ra
gen over het beheer van de financiën. tot
De directie van het Facilitair Bedrijf moet voortaan aan Kne
gelijks bestuur toestemming vragen om zaken te doen waat
meer dan 500.000 gulden is gemoeid. Voorheen had de d tu
vrijheid van handelen tot vijf miljoen gulden. Bovendiei^/e
de directie zich in maand- en kwartaalverslagen verantwouw
Directe aanleiding voor deze maatregelen vormt het afja,
tantsrapport, waaruit blijkt, dat men enerzijds zes miljoen /i
hield, anderzijds teveel uitgaf voor kantoorinrichting.
Architecten op de markt
ROTTERDAM Ruim veertig architectenbureaus, zow|
Rotterdam als uit de rest Van Nederland, presenteren zichj
dag 29 september op de Architectuurmarkt, die in de Oul
bliotheek in Rotterdam wordt gehouden. Met dit onderdej
de groots opgezette Architectuurmanifestatie/Japan AIR, <j
na een maand in beslag nam, sluit het evenement af. Het
van de markt is „Architectuur in Rotterdam voor Archit^/j
museum". Het gaat om plannen, die volgens architectenb»
mogelijk in de toekomst, een bestanddeel kunnen vorme i
de collectie van het Architectuurmuseum. b
"fee
Zegge en schrijve vragen wij slechts één nieuwe abonn&s
voor een luxe Parker balpen |e
NOTEER ALS NIEUWEABONNEEM.I.V..
I NAAM: l
ADRES:
POSTCODE/PLAATS:
TELEFOON:
Deze ontvangt de eerste twee weken de krant gratis.
Daarna wordt het abonnement betaald per:
kwartaal
automatisch per maand
laar
STUUR EEN LUXE PARKER BALPEN NAAR:
NAAM;
ADRES:
POSTCODE/PLAATS:.
Stuur de bon ingevuld aan de Leidse Courant, Antwoordnummer 998, r
2500 VD Den Haag (postzegel niet nodig).
a^CeidócSoma/f
