TAFEL HBO-opleidingen kiezen dit jaar hun fusiepartners Paus bemoedigt indianen, eskimo's en gehandicapten fieidóeSouMi/tifc kerk wereld brieven lezers Medische order huiS1 Sommige scholen zullen van kleur verschieten ACHTERGROND CcidocGommit DINSDAG 11 SEPTEMBER I 4PAGINA! ^£1 Rooms-katholieke kerk groeit weer Na een sterke teruggang in de jaren zeventig kan nu weer een opgaande lijn worden geconstateerd in het aantal nieuwe pries ters in de rooms-katholieke kerk. Een nog sterkere groei valt waar te nemen in de aantallen seminaristen Niettemin telt de rooms-katholieke kerk in haar totaliteit thans nog 408.945 priesters, tegenover 433.089 tien jaar geleden. Dat blijkt uit een gisteren door het Vaticaan gepubliceerde sta tistiek over 1982. In dat jaar zijn 5.957 mannen tot priester ge wijd, tegenover 5.889 in 1981 en 5.767 in 1980. In de loop van 1982 steeg het aantal seminaristen met rond 5.000 tot een totaal van 73.001, terwijl 7.115 priesters overleden. Blanke predikant in zwarte voorstad Nico Smith, een blanke predikant in de Nederduitse Gerefor meerde Kerk in Afrika, de dochterkerk voor zwarten van de Nederduitse Gereformeerde Kerk, heeft van de Zuidafrikaanse regering toestemming gekregen zich met zijn gezin te vestigen in de zwarte voorstad Mamelodi bij Pretoria. In kerkelijke kringen wordt gesproken van een historische beslissing van de regering. Tot nu toe was het blanke predikanten in de zwarte Kerken niet toegestaan te leven te midden van de zwarte ge meenteleden. Smith keerde drie jaar geleden de blanke Neder duitse Gereformeerde Kerk de rug toe, omdat deze achter het apartheidsregime staat, en werd predikant in de zwarte doch terkerk. Er is meer in aarde en hemel, vriend Horatio, Dan gij wel in uw schoolse wijsheid droomt. In de middaguren van de tweede dag van zijn reis door Canada heeft paus Johannes Paulus II de in dianen en eskimo's een hart onder de riem gesto ken bij hun strijd voor het bewaren van een ei gen culturele identiteit. Hij zei het van groot ge wicht te achten wanneer zij vreedzaam met de an dere inwoners van Cana da zouden samenleven en hun eigen geestelijke en morele waarden ook in een door geloofsafval ge plaagde wereld zouden bewaren. Als te koesteren eigenschap pen noemde de paus gastvrij heid, eerbied voor oude men sen, ontzag voor de natuur, gevoel voor de tegenwoordigh behoren in te nemen. Naar de mening van de paus kunnen de oorspronkelijke bewoners van Canada „bouw meesters zijn van hun in alle vrijheid en verantwoordelijk heid gevormde toekomst", waarbij zij niet doof en blind de o w vetenschap en tech nologie. In Canada leven rond twee miljoen indianen, van wie on geveer 30.000 hun woonplaats hebben in de omgeving van Québec. Voorts zijn er 25.000 eskimo's, die veel belangstel ling aan de dag leggen voor geestelijk leven. Jaarlijks ko men zij in het oudste pelgrim soord van Noord-Amerika, S. Anne de Beaupré bij Québec, bijeen. Daar verrijst dan zoals nu het geval is een tijdelijk tentenkamp. De paus bezocht eerder giste ren een revalidatiecentrum van de stad Québec, waar on geveer achthonderd zwaar ge handicapte mensen worden verzorgd en behandeld. Hij zei daar onder meer het een goede zaak te vinden als de overheid zich nog meer in spanningen zou getroosten voor de revalidatie van ge handicapten. Naar de overtuiging van de paus behoeven de financiën nooit een probleem te zijn bij meer zorg, omdat zelfs bij een bescheiden knabbelen aan het aan bewapening bestede geld enorme vooruitgang kan wor den geboekt en het lot van veel lijdende mensen ver zacht. De paus zei voorts: „Naties die er niet voor zor gen dat gehandicapte mensen volledig aan de samenleving deel kunnen nemen, maken zich schuldig aan een vorm van discriminatie die even ernstig is als rassenwaan". Paus Johannes Paulus II ging de rijen wachtende patiënten langs, had voor velen een troostend woord, bad met en kelen en kuste een op jaren gekomen vrouwelijke patiënt zelfs op de wang. In het Frans hield de paus de patiënten voor, dat de kwali teit- van de beschaving van een bepaalde samenleving kan worden gemeten aan de zorg die zij aan de zwakste le den besteedt. Daarom dienen gehandicapten zijns inziens goede opleidingskansen en aangepaste arbeid aangeboden te krijgen tegen een recht vaardig loon, aan carrière planning te kunnen doen ter wijl traumatische ervaringen wat het op de tocht zetten van een vaste baan betreft hun dienen te worden bespaard. De paus had eerst een exposi tie van religieuze kunst be zocht en reed daarna in zijn kogelvrije pausmobiel door de straten van Québec, waar veel juichende en met vlaggetjes zwaaiende mensen hem voor bij zagen komen. LID ANGLICAANSE SYNODE WILR.-K. WORDEN John Tinsley, al veertien jaar lid van de synode van de Angli caanse Kerk en van 1977 tot 1982 lid van de commissie die de Anglicaanse bisschoppen benoemt, is uit de Anglicaanse Kerk getreden. Hij is van plan zich bij de r.-k. kerk aan te sluiten. Tinsley (70) was als predikant werkzaam in een dorp bij Huil. In een brief aan de aartsbisschop van York zegt hij tot zijn be sluit te zijn gekomen, omdat de Anglicaanse synode het on langs mogelijk heeft gemaakt, dat gescheiden mensen voor de kerk hertrouwen. Tinsley, die niet getrouwd is, verblijft nu in een abdij van de Benedictijnen in de buurt van York. Hij zal daar ongeveer zeven maanden in studie en gebed doorbrengen. In die tijd zal hij worden opgenomen in de r.-k. kerk. Waar schijnlijk wordt hij binnen een jaar priester gewijd. Personalia Dr Arie Brouwer (49), ad junct secretaris-generaal van de Wereldraad van Kerken, is de belangrijkste kandidaat voor de functie van secretaris van de Amerikaanse Raad van Kerken. Eind dit jaar legt mevrouw Claire Randall (64) na 10 jaar deze functie neer. De voorouders van Brouwer zijn afkomstig uit Harderwijk. Het bestuur van de Raad van Kerken zal begin november de opvolger van Randall aanwijzen. Bhagwan-aanhangers voelen zich beledigd door stationsreclame De Bhagwan-aanhangers voe len zich gekwetst door een re clame-affiche van NRC-Han- delsblad. Deze affiche aan wezig op circa honderd sta tions in ons land toont een foto van de Bhagwan met daarboven de tekst: profeet of profiteur? De advocaat van de Bhagwan-beweging, mr E. Santen, heeft NRC-Handels- blad 24 uur de tijd gegeven om de affiches te verwijderen. Doet de krant dit niet, dan volgt een kort geding. De juridische afdeling van de Nederlandse Dagblad Unie (waartoe NRC behoort) ziet echter geen bezwaar tegen deze vorm van reclame. De Bhagwan-affiche van NRC is onderdeel van een reclame campagne, die bestaat uit een serie advertenties in weekbla den, ondersteund door affi ches op stations. De affiches van NRC-Handelsblad tonen steeds een andere controver siële figuur, aldus een woord voerder van de krant. In deze serie hebben we al zo'n vijf tien foto's gehad, zoals die van Jan Lammers ("sportman of koopman?"), Minister Ruding ("boekhouder of genees heer?") en president Reagan ("troublemaker of truobles- hooter?"). De reclame is niet bedoeld om te kwetsen, maar duidelijk te maken dat ta 1 )aan ja: th< HET Dijkzigt-ziekenhuis heeft, in samenwerking met hel Academisch Ziekenhuis in Leiden, de slag om de harttraiu plantaties in Nederland gewonnen. Groningen en Utrecl hebben voorlopig de race verloren en moeten nog een wachten. Een radio-verslaggeefster rondde vanmorgen interview met een woordvoerder van Dijkzigt af met de merking: „Ik mag u wel feliciteren met het binnenhalen vj de order". EEN zeer zakelijke benadering, die met alle respect voo de medische prestatie evenwel de kern van de zaak W( degelijk raakt. Nu het geld van de Volksgezondheid opraalc wordt het steeds duidelijker dat de financiële wal het medi sche schip aan het keren is. Dit heeft tot gevolg dat als (en vaak peperdure) behandeling wordt uitgevondei daar niet automatisch geld voor vrij wordt gemaakt. We zul moeten wennen, maar een mensenleven laat zie tegenwoordig wel degelijk in geld uitdrukken. De arts bepaalt niet langer de grenzen van de medische mo gelijkheden. Die beslissing neemt de politiek hem meer meer uit handen, want de politiek gaat over de verdelin van het schaarse geld. Nu zijn politici buitengewoon gevoeli voor de publieke opinie, de kiezer is immers hun broodhee Artsen schijnen steeds beter te begrijpen dat je ook de kunt binnenhalen door de publieke opinie te bespelen. Jour nalisten merken bijvoorbeeld dat artsen de laatste jaren ve toegankelijker zijn geworden. De water-en-vuur-relatie is rook opgegaan. Niet zelden zoeken artsen zelf contact met media. Dat kan overigens om heel eerzame motieven, maa soms zit er wat achter. EEN geliefde truc om in het nieuws te komen is het aan-i kondigen van een medische ramp. Zo liet 'n tijdje gelede I een hooggeleerde kinderarts op de telex zetten dat huisartse J schier onbekwaam zijn om kinderen te behandelen. Daaroi moesten kinderartsen toestemming krijgen een huisartsen praktijk te beginnen. Op het eerste gezicht is dat indrukwe^I kend nieuws, een echte prof zei het tenslotte. Helaas de hooggeleerde er bij te vertellen dat er grote werklooshei orgai onder zijn vakgenoten dreigt als gevolg van het gebrek aü tione kinderen. zove ren uithc wereld cursus izzbal iema> wenge pi voorzi> cursus formal ber aa TF BE bu 0 LEII ■givraaj unn< nieu' de en d de ging HET ziet er naar uit dat we in de toekomst meer van als medische boodschap vermomde, politieke berichten in media zullen tegenkomen. Dit te meer waar alle ziekenhw zen voor het eerst zakgeld hebben gekregen dat ze naar h „-c lieven mogen besteden; maar op is op. Daarmee dreigt ee burgeroorlog in de ziekenhuizen. Een nieuw en peperduu P. apparaat bijvoorbeeld zal dan vaak alleen te betalen zijn de directie bereid is elders in het ziekenhuis fors in de koste te snoeien. Dreigt de arts de slag om een nieuwe behandelii te verliezen, dan is er nog één mogelijkheid: een beroep de publieke opinie. Dat heeft de combinatie DijkzigtLeide in feite ook gedaan, door in juni van dit jaar het Nederland! volk, inclusief de politiek, te „overvallen" met de e harttransplantatie. De „order" kon toen nauwelijks nog den misgelopen. UtrechtGroningen had het nakijken. ging We zullen daarom artsen steeds meer de truc zien uithalf zoals clochards dat voor overvolle Parijse terrassen plegen doen: eerst een kunstje vertonen op de buis en dan met 5pei pet rondgaan. huisv ker>d toegediend, he jchre miskraam voorkomëij n In 1971 werd in Amerika band gelegd tussen vaginakai ker bij jonge meisjes er DES-gebruik van hun ders tijdens de zwangerschaj Later bleken nog meer gev< gen van DES: vruchtba,1 heidsstoornissen bij dochj en zonen en zwangerscht complicaties bij DES-dochte Inmiddels bestaat al twee» half jaar de Stichting DES-a» '||L tiegroep, waar men met vri J. gen terecht kan. Ook zijn g) naecologen op de hoogte va het DES-probleem. Voor all verdere informatie kan me terecht bij de Stichting DES aktiegroep, Maliesingel 4! 3581 BM Utrecht, tel. 03| .31.23.31, ma. 14.00-21.00 u., c 14.00-17.00. Zelf heb ik g merkt dat veel mensen n( nooit hebben gehoord vi DES of niet weten wat het ii houdt. Kanker is niet h voornaamste gevolg 1 wel het ergste, omdat het zeldzaam voorkomt. W. Voermal DEN HAA Indische gehaktballetjes met ]snijbonen in pittige :saus en rijst- yoghurt met I pruimengruwei l Voor twee: 150 g gehakt, 1 gekookte aardappel, zout, peper, 1 lepel kleingesne- den prei van de prei voor de snijbonen), selderij, los- geklopt ei, 3 lepels olie; 400 g snijbonen, 1 prei, ui, knoflook, laos, sambal, 2 dl water, 1 bouillonblok- je, 1 lepel gemalen kokos, ketjap, bruine basterdsui- ker; 250 g drookokende rijst, 4,5 dl water, zout; 3 dl yoghurt, pruimengru- wel (van gisteren), witte basterdsuiker. \Maak het gehakt aan met fijngeprakte aardappel, zout, peper, prei, fijngeknipte sle- der ij en zo veel ei dat het een 'stevig mengsel wordt. Vorm er per persoon drie balletjes van en leg die tenminste een uur koel weg. Bak de ge haktballetjes bruin en gaar in de olie in tien minuten. Haal de snijbonen af, was ze en snipper ze met de snijbo- nenmolen of met de hand. Snijd de prei en ui klein, pers de knoflook en fruit ze al omscheppende lichtbruin in de olie, die van de gehakt balletjes is overgebleven. Voeg weinig laos en sambal toe aan het water, bouillon blokje, de kokos en snijbo nen. Kook de groente niet te gaar in twaalf a vijftien mi nuten en maak het mengsel op smaak af met ketjap, brui ne basterdsuiker en even tueel laos ensambal Was de rijst met koud water tot het water dat er af komt helder blijft. Strooi de uitge lekte rijst in het aan de kook ■gebrachte water, voeg zout toe en roer tot het water weer kookt. Sluit de pan, temper het vuur sterk en -laat de rijst in twintig minu- - ten gaar worden. Doe de yoghurt in schaaltjes en leg er de pruimengruwei op. Geef de suiker er apart *'pij. IVA hi DEN HAAG „Het ho ger beroepsonderwijs gaat een zonnige toe komst tegemoet. Het wordt allemaal leuker en spannender". De voorzit ter van de HBO-raad, drs. J. Gevers, heeft hooggespannen verwach tingen van het fusiepro ces in het HBO en de taak die de HBO-raad daarin als coördinator gaat vervullen. In augus tus '86 moet het proces van „Schaalvergroting, Taakverdeling en Con centratie" in het HBO, kortweg STC genoemd, worden afgerond. HBO- instellingen moeten dan zijn gefuseerd tot grote instellingen van mini maal 700 studenten. Ver wacht wordt dat er grote regionale HBO-instellin- gen zullen ontstaan met gemiddeld zo'n 2000 leerlingen. De komende maanden moet het gaan gebeuren: de 413 be staande HBO-instellingen moeten vóór Kerstmis hun partners gaan kiezen, waar mee zij de „zonnige toe komst" tegemoet willen gaan. „Dit de grote klappen vallen", voorspelt Gevers. Hoewel voor de instellingen geen en kele verplichting bestaat om nu al voor samenwerking te kiezen, verwacht Gevers dat de meeste dat wel zullen doen. Niet alleen omdat zij anders achter zullen raken op het tijdschema, maar ook omdat minister Deetman de scholen, die een aanvang ma ken met de fusie, extra fi nanciële middelen in het vooruitzicht heeft gesteld. Handboek De HBO-raad treedt op ver zoek van minister Deetman op als coördinator van dat omvangrijke fusieproces. Dat de Raad die taak serieus neemt, blijkt uit het feit dat men nu een compleet draai boek voor het gehele fusie proces heeft ontworpen. Het boek draagt de titel „Fuseren in het HBO" en is gisteren aan alle HBO-scholen toege zonden. HBO-voorzitter Ge vers wijst er met nadruk op dat het boek niet voorschrijft hoe en wanneer de samen werking tussen de scholen tot stand moet komen. Evenmin wordt aangeven welke oplei dingen onderling tot samen werking moeten komen. „De instellingen moeten het uit eindelijk zelf doen. We bie den geen kant en klare re cepten van een fusieproces, maar wel een handboek waarin staat aangegeven wat er allemaal bij dat fusiepro ces komt kijken", zegt Ge- De schrijver, drs. K. Hover, vergelijkt het boek met een spoorboekje. „De HBO-scho len moeten eerst bepalen waar ze naartoe willen. Daarna kunnen ze in het boek opzoeken hoe men er moet komen". Fasen In de werking en fusie zullen de HBO-opleidingen drie fasen doorlopen: de „overleg- en onderhandelingsfase", het ontwerpen van de nieuwe in stelling en vervolgens de keuze van een rechtsvorm (openbaar of privaatrechte lijk). In het boek ligt de na druk op de tweede fase, wan neer de verschillende HBO- instellingen besluiten samen te gaan in één nieuw insti tuut. De vormgeving daarvan zal naar verwachting de meeste problemen opleveren. Volgens Gevers zijn veel HBO-scholen toch enigzins bevreesd om in een hutspot van instellingen terecht te komen. Verschillen in identiteit en levensbeschouwelijkheid zul len het fusieproces niet ge makkelijker maken. In het boek wordt aangegeven wel ke mogelijkheden er zijn om toch een plaats te geven aan de verschillende identiteiten binnen één grote HBO-instel- ling. „In principe is het met dit draaiboek in handen mo gelijk dat een HTS en een kunstacademie samengaan" stelt Gevers. Het is volgens hem onontkoombaar dat sommige scholen bij fusie „van kleur moeten verschie ten", waarbij een stukje van de eigen identiteit moet wor den prijsgeven ter wille van de samenwerking. De HBO-raad ziet liever geen instellingen ontstaan waar opleidingen van dezelfde soort bij elkaar kruipen (bij voorbeeld een fusie tussen sociale academies onderling). Een dergelijke ontwikkeling zou de noodzakelijke ver nieuwing van het HBO eer der in de weg staan dan be vorderen. Het gevaar van „leerfabrieken" is dan le vensgroot aanwezig, meent de HBO-voorzitter. Boven dien zouden op die manier zeer marktgevoelige instel lingen ontstaan. Een instel ling met meerdere soorten opleidingen onder één dak is minder gevoelig voor bij voorbeeld een studentenstop. Ook het feit dat sommige op leidingen nogal trendgevoelig zijn (wisselende belangstel ling onder studenten en de wisselende) behoefte aan af gestudeerden op de arbeids markt) pleit vóór breed ge sorteerde instellingen, vindt Gevers. Kruisbestuiving De voorkeur van de HBO- raad gaat dus duidelijk uit naar „multisectorale" instel lingen: het ontstaan van om vangrijke totaal-opleidingen, waarin bijvoorbeeld een heao, hts, sociale academie, pedagogische academie en kunstacademie vredig sa menwerken. Zo'n fusie heeft bestuurlijke voordelen, om dat leerkrachten en perso neel meer mogelijkheden krijgen de taken onderling te verdelen. Onderwijskundig gezien schept een multisecto rale instelling eveneens nieu we mogelijkheden. In onder wijskringen spreekt men bij voorbeeld van „kruisbestui ving" tussen de opleidingen, waarmee wordt bedoeld dat de verschillende opleidingen elkaar positief kunnen beïn vloeden bij onderlinge sa menwerking. Aan de andere kant krijgen de studenten meer mogelijk heden hun niet verplichte studiepakket anderszins sa men te stellen. Dan zullen de traditionele grenzen tussen de verschillende opleidingen gaan vervagen. Een ontwik keling, die de HBO-raad toe juicht. Een voorbeeld van een der gelijke kruisbestuiving de si tuatie die zich na een fusie tussen een hts en een heao kan ontwikkelen. Bij het be drijfsleven is een groeiende behoefte aan technisch ge schoolden met managerskwa liteiten. Samenwerking tus sen die twee opleidingen kan hts'ers de mogelijkheid bie den zich ook op het bedrijfse conomische vlak te scholen. Geen muurbloemen De komende maanden gaat de HBO-raad het land in, met de bedoeling de HBO-op leidingen in de overleg- en onderhandelingsfase met raad en daad terzijde te staan. HBO-voorzitter Gever- s:„Als coördinator is het onze taak de instellingen geduren de het fusieproces te steunen. We hebben ons daarbij twee doelen gesteld: zoveel moge lijk streven naar multisecto rale samenwerkingsverban den èn ervoor zorgen dat geen opleidingen buiten de boot vallen. We willen geen „muurbloemen", die in hun bestaan worden bedreigd om dat ze geen fusiepartners kunnen vinden". Het beeld dat nu heerst on der de ruim 400 HBO-oplei dingen is volgens Gevers „een mengeling van optimis me en pessimisme". Optimis me, omdat de meeste wel streven naar grote instellin gen van 2000 en meer leer lingen. „De nieuwe HBO-wet biedt de gefuseerde instellin gen meer vrijheid en een be tere rechtspositie. Ook zullen de grote HBO-instellingen invloedrijker worden en gaan ze geduchte concurren ten vormen voor het weten schappelijk onderwijs", voor spelt hij. Maar pessimisme is er ook, want de enorme fusie-opera tie in het HBO moet volgens Gevers met minimale midde len en menskracht moeten worden uitgevoerd: „Minister Deetman wil aan de ene kant het HBO bestuurlijk verster ken, maar anderzijds wordt wèl bezuinigd op administra tief en directiepersoneel". De nieuwe, gefuseerde HBO-in stellingen zullen aanmerke lijk minder personeelskracht ter beschikking hebben dan universiteiten met een verge lijkbaar aantal studenten. „De discrepantie met het we tenschappelijk onderwijs is nog altijd erg groot", meent Gevers. De toekomst van de hoger beroepsonderwijs wordt door de HBO-raad niettemin be zongen als „zonnig". Vooral vanwege de mogelijkheden om vernieuwingen door te voeren in het nu nog sterk verkokerde HBO, waar nau welijks van enige samenwer king sprake was. Gevers: „Die vernieuwingen zullen onvermijdelijk gaan plaats vinden en dat maakt het ze ker spannend" FRANS WEERTS In 1! ging Aangeboren afwijkingen „Allerlei stoffen, zoals Softe- non en kwik kunnen aangebo ren afwijkingen veroorzaken", zo lees ik in een bericht onder de kop „Bij ontwikkelings stoornis oorzaak vaak nog on bekend". Helaas is er nog zo'n „wondermiddel" dat in op spraak is gekomen; het hor moonpreparaat DES. Die aan duiding is de afkorting van diethylstilbestrol. Dit synthe tisch oestrogeen werd in de periode 1947-1975 aan zwange- Eerst regen, later droog DE BILT (KNMI) Voorna- melijk vannacht zal er plaatse lijk nog wat regen vallen. Overdag zal het morgen vrij wel droog blijven. De regen van de komende nacht hangt samen met het langstrekken van een zwakke storing. Ach ter de storing stroomt tamelijk vochtige lucht van de oceaan binnen. Er zal dan ook morgen nog vrij veel bewolking zijn, maar in de middag kan, met name in het zuiden van het land, de zon even schijnen. Het zal daarom morgen aan zienlijk prettiger weer zijn dan de afgelopen dagen. De mid- dagtemperatuur wordt onge veer 19 graden en er wordt minder wind verwacht dan we de laatste dagen gewend wa ren. Boven land waait er een matige westelijke wind en aan de kust zal de wind slechts nu en dan krachtig zijn. Boven dien heeft de wind de neiging in de loop van de dag zwakker te worden. Stockholm regen Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, dags tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 krant wordt nog dezelfde avond nabezorgd. I mm kinj ,t» En

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2