B
berging uraniumcontainers
hachelijke onderneming"
hatcher herziet kabinet
ilarteling in Chili nog dagelijkse praktijk
Al 26 bejaarden overleden
aan voedselvergiftiging
Reuzelantaarn
Meerderheid Arbeiderspartij
voor regering met Likoed
Al voor f.395,- n kroon-ofbrugdeel!
BI Rehadent b.v.
GMADITENLAND
£eidóc Commit
DINSDAG 11 SEPTEMBER 1984 PAGINA 13
oskou helpt Syrië
it kernwapens bij
rnaanval Israël"
fjN De Sovjet-Unie heeft
jë de garantie gegeven, dat het
nascus zal bijstaan met kern-
jens als Israël nucleaire wapens
in dat land zou gebruiken. Dat
ft de Syrische minister van
inlandse zaken, Tlas, gezegd in
interview met het Westduitse
tkblad Der Spiegel,
zei verder dat het Syrische
»r één van de sterkste legers ter
eld wordt. „Als er een oorlog
ireekt, dan kunnen wij een mil-
soldaten mobiliseren".
Oud-premier
Begin in
ziekenhuis
JERUZALEM De Israëli
sche oud-premier Begin is
vanochtend voor behande
ling wegens een probleem
met de urinewegen in een
ziekenhuis opgenomen. Dit
heeft zijn medewerker Ye-
hiel Kadishai meegedeeld.
Hij zei dat Begin het goed
maakt en belang stelt in de
huidige politieke ontwikke
lingen.
Irak geeft gekaapte
Iraanse vliegtuigen
niet meer terug
MANAMA Het in het weekeinde op
binnenlandse vlucht gekaapte vliegtuig
het type Boeing-727 van Iran Air, dat zondag
is uit betrouwbare Iraakse bron
Ook de Airbus van Iran Air, die op 28 augus
tus in Iran ontvoerd was, is niet naar het land
van herkomst teruggestuurd, maar staat nog in
Bagdad. Irak moedigt het kapen van Iraanse
vliegtuigen aan en zal gekaapte toestellen uit
Iran verwelkomen. Dat heeft de Iraakse mi
nister van informatie, Jassem, verklaard te
genover het persbureau Gulf News. Irak zal ie
der gekaapt Iraans toestel verwelkomen en de
vliegtuigen niet teruggeven, zo zei de minister.
Mengistoe leidt
nieuwe
Ethiopische partij
ADDIS ABEBA Luitenant-kolonel
Mengistoe Haile Mariam is gisteren ge
kozen tot leider van de nieuwe (com
munistische) Arbeiderspartij van Ethio
pië (WPE), de eerste politieke partij in
de geschiedenis van het land. Dat heeft
radio Addis Abeba bekendgemaakt.
Mengistoe heerst in Ethiopië sinds tien
jaar geleden keizer Haile Selassie werd
verdreven.
Minister van justitie Michael zei tot het
Congres, dat Mengistoe de aangewezen
man is om de partij te leiden, omdat hij
het best is ingevoerd in de principes
i het
i-leninisme.
{(Vervolg voorpagina) um-containers uit het onderneming geworden,
ETENDE Het ber- wrak van de Mont-Louis nu het schip bij vliegende
van de dertig urani- is wellicht een hachelijke storm is opengescheurd.
leden van de milieu-organisatie Greenpeace inspecteren een (lege) container met het op-
lt „Uranium hexafluoride, splijtbaar", die gisteravond aanspoelde op het strand bij De Haan.
kilometer ten noorden van Oostende.
Dit heeft een woordvoer
der van het Rotterdamse
bergingsbedrijf Smit-Tak
vanmorgen gezegd.
De vraag is, of de containers
met het uraniumpoeder nog in
het schip zitten. Het is goed
mogelijk, zo menen deskundi
gen, dat de containers nu over
een grote afstand op de zeebo
dem verspreid liggen. „In dat
geval wordt het behoorlijk
moeilijk de lading te bergen",
aldus Smit-Tak.
Directeur Reinigert van het
bergingsbedrijf verzuchtte gis
teravond in Oostende: „We
hebben hier één hoop ellen
de". De bergingsploegen van
Smit Tak en het Belgische be
drijf Union zijn er na ruim
twee weken nog steeds niet in
geslaagd de eerste volle contai
ner met uraniumpoeder uit
het wrak te takelen.
Gisteravond spoelde wel een
lege container van de Mont
Louis aan op het strand bij
Oostende. De container werd
gevonden door een wandelaar,
die onmiddellijk de milieu-or
ganisatie Greenpeace waar
schuwde. Vervolgens heeft de
politie de gele container weg
gehaald. De vondst werd later
bevestigd door het ministerie
van volkgezondheid en leef
milieu.
Behalve de lege container zijn
de afgelopen week ook twee
kisten met hoogwaardige tech
nische apparatuur uit het
scheepswrak gedreven. Belgi
sche functionarissen van het
ministerie van volkgezondheid
bevestigden, dat zondagnacht
op het strand van Wenduine
een kist met apparatuur van
het Franse elektronica-bedrijf
„Thomson" is aangespoeld.
Een andere kist dreef in zee,
niet ver van de „Mont Louis".
Op de kisten waren Russische
teksten aangebracht, waaruit
kan worden afgeleid dat de
apparatuur evenals het urani
umpoeder bestemd was voor
de Russische havenstad Riga.
De Belgische milieu-organisa
tie Agalev heeft gisteravond
het aftreden geëist van staats
secretaris Aerts van Volksge
zondheid. „Zijn verklaringen",
aldus Agalev „zijn steeds weer
door de feiten achterhaald.
Correcte informatie kwam van
Greenpeace".
Eerder verklaarde Jim Slater,
algemeen secretaris van de
Britse zeeliedenbond, dat we
kelijks per schip vier vracht
wagens uranium-hexafluoride
van Hull in Engeland naar
Rotterdam worden verzonden.
Slater kondigde aan dat zijn
bond een oproep zal doen voor
een totaal embargo voor het
transport per schip van radio
actieve stoffen, zolang geen
betere veiligheidsvoorschrif
ten worden afgekondigd.
In de Maleisische Koeala Loempoer werd gisteren deze
reusachtige Chinese lantaarn geshowd op een tentoonstel
ling van lantaarns. Ze is ruim zes meter hoog en meer dan
anderhalve meter breed, terwijl ze meer dan 68 kilo weegt,
ongetwijfeld te groot en te zwaar voor de Chinese restau
rants in Nederland. De 67-jarige Leung Ram uit Hongkong
deed er tien weken over om hem te maken.
Zwarte
doodgeschoten
tijdens
ongeregeldheden
JOHANNESBURG In de
zwarte woonwijken in Zuid-
Afrika is gisteren een tweede
roerige week met rellen en ar
restaties begonnen. In Katle-
hong, ten zuiden van Johan
nesburg, werd gisteren tijdens
ongeregeldheden een zwarte
doodgeschoten. Volgens de po
litie was dat gebeurd door een
burger die daarmee wilde
voorkomen dat de man een
gebouw in brand stak.
Bij een middelbare school ten
noorden van Pretoria staken
scholieren auto's in brand en
ten zuiden van Johannesburg
werd met stenen naar de poli-
Tegen zeven tegenstanders
van de Zuidafrikaanse rege
ring, die afgelopen weekeinde
in vrijheid waren gesteld op
grond van een beslissing van
een rechtbank in Pietermaritt-
burg zijn nieuwe aanhoudings
bevelen uitgevaardigd. De ze
ven zaten sinds eind augustus
vast zonder duidelijke aan
klacht. De zeven waren niet
thuis toen de nieuwe aanhou
dingsbevelen werden uitge
vaardigd. Onder hen is Archie
Gumede, voorzitter van het
twee miljoen leden tellende
multiraciale Verenigde Demo
cratische Front. Zij hadden on
der meer opgeroepen tot een
boycot van de verkiezingen
voor kleurlingen en Indiërs
Zij maakten deel uit van een
groep van dertig leiders die
werden gearresteerd aan de
vooravond van de verkiezin
gen.
LONDEN De snelle uitbrei
ding van de salmonella-be
smetting in het psychiatrische
ziekenhuis Stanley Royd van
Wakefield, in het Noordengel
se Yorkshire, waar sedert het
begin van de epidemie al 26
bejaarde patiënten overleden
zijn, werd gisteren officieel
toegeschreven aan koude ros
bief. Driehondveertig patiën
ten en veertig personeelsleden
werden ziek. Volgens de plaat
selijke gezondheidsdienst was
het gebraden rundvlees niet
bedorven, maar het had wel
een volle en dan nog bloed
hete dag buiten de diep-
vrieskast doorgebracht.
Pas 's avonds werd het met
een slaatje geserveerd aan pa
tiënten en personeel. De koks
hadden het vlees de dag tevo
ren gebraden. Dr. Geffrey Ire
land. hoofd van de Gemeente
lijke Gezondheidsdienst, zei
gisteren dat één salmonella-or
ganisme maar enkele uren no
dig had om een half miljoen
bacillen te worden. Volgens de
Sunday Times zou het er „een
vieze boel" zijn, maar Ireland
noemde dit „krantepraat, die
op geen enkele grond van
waarheid berust". Het Stanley
Royd-ziekenhuis dateert al
van 1815. De keukens en an
dere installaties zijn er verre
van modern.
ÏEUWE MINISTER VOOR NOORD-IERLAND
jze correspondent Ro
ger Simons)
£)NDEN De Britse
Thatcher heeft
Iteravond een ondermi
jn Binnenlandse
n, Douglas Hurd (54)
fcoemd tot minister van
prd-Ierland. Die post
dt in Londen be-
ouwd als de ondank-
rste taak in het hele
se regeringsbestel.
ir Hurd is het echter
belangrijke promotie:
maakt nu deel uit van
kabinet-Thatcher.
Hurd is een gewezen diplo
maat en onderminister van
Buitenlandse Zaken. Hij volgt
James Prior (56) op. die voor
het eerst in 22 jaar weer een
gewoon Lagerhuislid wordt.
Prior zegt het kabinet-That
cher vaarwel omdat hij er ge
noeg van heeft. Premier That
cher was niet bereid hem met
een andere belangrijke rege
ringsopdracht te belasten.
De achtergrond hiervan is, dat
Thatcher en Prior het vaak
met elkaar aan de stok hebben
gehad. Drie jaar geleden was
hij minister van Arbeid. Na
een felle ruzie met de premier
waarop de
vakbonden aangepakt moesten
worden, werd Prior „verban
nen" naar Noord-Ierland.
Hoewel zijn welgemeende po
gingen om daar vrede tot
stand te brengen grotendeels
mislukten, slaagde James
Prior er toch in nauwere ban
den te smeden met de regering
van de Ierse Republiek.
Maar Noord-Ierland werd toch
Priors grote desillusie. In Lon
den woonde hij nog geregeld
de belangrijkste kabinetsver
gaderingen bij, die voor hem
vaak een gelegenheid waren
om met premier Thatcher van
mening te verschillen. Prior is
geen ja-knikker. Iedereen die
Margaret Thatcher niet direkt
gelijk geeft, wordt echter door
haar als een hinderlijke last
post beschouwd.
Met Priors vertrek uit het ka
binet, groeit in de Conservatie
ve partij het leger van anti-
Thatcheristen opnieuw aan.
Het wordt geleid door Francis
Pym, die vroeger Thatchers
minister van Buitenlandse Za
ken was. Politieke waarne
mers beschouwen Pym als een
mogelijke opvolger van That
cher als partijleider en pre
mier, wanneer voor de Britse
conservatieve partij de tijd rijp
is om Margaret Thatcher de
laan uit te sturen.
Een opgeluchte Peres stemt tijdens de vergade
ring van het centraal comité van de Arbeiders
partij voor de coalitie met de Likoed.
TEL AVIV De meerderheid
van het centraal comité van de
Israëlische Arbeiderspartij heeft
gisteravond ingestemd met de
vorming van een coalitieregering
van Arbeiderspartij en de rechtse
Likoed. Voor de coalitie stemden
394 afgevaardigden, terwijl 166
gedelegeerden tegen waren.
Vanochtend is het parlement (Knes-
seth) bijeenkomen om zich uit te spre
ken over de vorming van een regering
van nationale eenheid. De leider van
de Arbeiderspartij, Peres, is van plan
nog vandaag de vorming van de nieu
we regering aan te kondigen. Over
eenkomstig het regeringsakkoord zal
Peres tot 1986 premier zijn.
leider van de Likoed, Shamir, hem zal
opvolgen. Shamir is tot zijn benoeming
als premier minister van buitenlandse
zaken, een functie die Peres van hem
zal overnemen bij de wisseling van het
premierschap.
De omstreden generaal Sharon is
eveneens opgenomen in de regering
van nationale eenheid. Hij zal de por
tefeuille van handel en energie krij
gen. Binnen de Arbeiderspartij en de
Vrede-Nu beweging is grote kritiek
gerezen over het feit dat Sharon weer
als minister is binnengehaald. In 1983
moest als minister van def ensie aftre
den, in verband met de massamoorden
in de Palestijnse kampen Sabra en
Shatila. Tegenstanders van Sharon
vrezen, dat hij in de bezette gebieden
Israëlische industrie centra zal gaan
opzetten.
(GANISATOREN CHILEENSE
(OTESTDAGEN VERVOLGD
TIAGO De militaire regering van Chili heeft vervolging
iteld tegen tien oppositieleiders, vanwege hun aandeel in de
instraties van vorige week waarbij negen doden vielen. Ze
len beschuldigd van opruiing met als doél omverwerping
het bewind van dictator Pinochet.
angeklaagden kunnen op grond van de veiligheidswetten
ordeeld worden tot straffen tussen de anderhalf en vijf jaar.
ïr hen zijn oud-minister van buitenlandse zaken Gabriel
ez, voorzitter van de Christendemocratische partij, en José
di Giorgio, voorzitter van de vakbond van werknemers in
iie-industrie.
ïiorgi kondigde maandag nieuwe nationale protestdagen
Hij wilde niet zeggen wanneer en in welke vorm deze zul-
ivorden gehouden.
vrouwen, vier mannen en een kind hebben gisteren de Ca
se ambassade in de Santiago bezet. De bezetters eisen dat de
rdenaars van de Franse priester Jarlan aan de justitie wor-
üitgeleverd. De priester werd vorige week door Chileense
airen in een armenwijk van Santiago doodgeschoten.
AMSTERDAM Elf jaar
zucht Chili onder de
rechtse dictatuur van ge
neraal Pinochet. Het is
vandaag precies elf jaar
geleden dat president Sal
vador Allende Gossens in
het Moneda-paleis in San
tiago om het leven kwam.
Of hij zelfmoord pleegde
of werd vermoord door de
oprukkende troepen van
de junta zal wel altijd een
raadsel blijven. Chili ver
toont het beeld van een
verscheurde natie. Maar
een einde van het militai
re bewind lijkt nog niet in
zicht.
Pinochet laat zich vaker dan
vroeger interviewen. Meer
ook dan vroeger vertoont hij
zich in het openbaar. Pinochet
maakt niet de indruk een dic
tator in moeilijkheden te zijn.
Het is een situatie die sterk
verschilt met die van een jaar
geleden. Bij het begin van de
nationale protestdagen werd
het bewind in het defensief
gedrongen. Vorig jaar ver
keerde het land in een roes
van verandering. De oppósitie
ging uit van de gedachte dat
de dictatuur spoedig tot het
verleden zou behoren. De
vraag was alleen wanneer valt
Pinochet? Er was enige hoop
ontstaan op een herstel van de
democratie nadat minister Jar-
pa van binnenlandse zaken
net groene licht had gegeven
tot een dialoog met de opposi
tie. Het bewind deed zelfs be
langrijke concessies door vijf
duizend politieke vluchtelin
gen weer tot Chili toe te laten.
IA'IM irev&AJHA^aO
Bovendien werd de staat van
beleg opgeheven. Pinochet had
bovendien de belofte gedaan
niet langer gebruik te maken
van het beruchte artikel 24
van de grondwet, die het
staatshoofd voorziet van bui
tengewone volmachten. Ook
werd voorzichtig gesproken
van de mogelijkheid van ver
kiezingen
Avondklok
Nu, een jaar later, is van die
beloften bijna niets meer over.
De staat van beleg en de
avondklok zijn opnieuw wa
pens geworden waarmee het
bewind de oppositie in toom
tracht te houden. En artikel 24
werd weer van stal gehaald.
Ballingen werd de toegang tot
het land ontzegd, het aantal
arrestaties nam sterk toe. Op
nieuw verschenen verhalen
over martelingen. De anti-ter-
roristenwet van juni heeft de
activiteiten van de geheime
politie CNI weer legaal ge
maakt.
De 25-jarige Julio Valledares
kwam zondagavond op Schip
hol aan om in West-Europa
steun te vinden voor de cam
pagne voor terugkeer van de
democratie. Hij doet dat als se
cretaris van de Codeju, de na
tionale commissie die zich beij
vert voor de rechten van de
jongeren. Alle lagen van de
Chileense maatschappij zijn
daarbij betrokken. Het werken
van Codeju is niet makkelijk
onder de junta. Met name in
de afgelopen veertien dagen
werd het steeds moeilijker om
De datum 4 septemer 1984 zal
ongetwijfeld de geschiedenis
ingaan als een zwarte dag op
de moelijke weg naar de te
rugkeer van de democratie in
Chili. De Franse priester Jar
lan werd in zijn parochie
doodgeschoten door de politie.
De vakbondsleider Rodolfo
Seguel, wel aangeduid als de
Chileense Lech Walesa, alsme
de Filipe Sandoval, voorzitter
van de Codeju, raakten bij rel
len gewond.
Julio Valledares vertelt, dat de
onderdrukking vooral na 1978
is toegenomen. In dat jaar
werden stappen gezet op weg
naar terugkeer van de demo
cratie. Vorig jaar leek er hele
maal een doorbraak te komen,
doordat de gezamenlijke oppo
sitie zich verenigde tegen het
bewind van Pinochet. Maar te
gelijkertijd liet Pinochet weten
zeker tot 1989 te willen aan
blijven als juntaleider. Valle
dares vertelt, dat september
traditioneel de maand van
verzet is, omdat vroeger altijd
in september verkiezingen
werden gehouden.
Een tegenslag voor de Codeju
is de groeiende macht van de
CNI, de geheime dienst van
Chili. De CNI mag zonder
rechterlijke goedkeuring men
sen arresteren. Een meldings
plicht binnen 48 uur is vol
doende. Daarna mogen arres
tanten voor onderzoek tien da
gen in afzondering worden
vastgehouden.
Het is een publiek geheim dat
de CNI overal in Chili kazer
nes heeft waar volop wordt
gemarteld. De CNI mag brie
ven openen, telefoons afluiste
ren, zonder kennisgeving van
de verdachte en zonder dat er
beroep mogelijk is. De CNI
doet dit soort praktijken al ja
ren. Nieuw is. dat misdaden en
willekeur van de CNI nu een
wettelijke basis hebben gekre
gen. De CNI kwam in 1977 in
de plaats van de beruchte
DINA. Op 21 september 1976
werd door toedoen van deze
DINA de Chileense ex-mims-
(ADVERTENTIE)
Uw natuurlijk gebit behouden:
Het wordt nu voor bijna iedereen mogeli|k rijn eigen tanden
Ook m uw omgeving k
ter Orlando Letelier ver
moord. Ook de vrouw van zijn
assistent Ronni Karpen Moffitt
kwam bij deze aanslag om het
leven. Het werd voor Amerika
aanleiding wat minder en
thousiast steun te geven aan
de Chileense junta.
Momenteel lijkt evenwel de
CNI weer helemaal in de voet
sporen van de DINA te zijn
getreden. Een voorbeeld daar
van was het beschermen van
de nazi-misdadiger Walter
Rauff, die de moord van dui
zenden joden tijdens de tweede
wereldoorlog op zijn geweten
heeft. Rauff was de uitvinder
van de beruchte gasauto's,
waarin joden tijdens transpor
ten werden vergast Toen van
alle kanten op de Chileense
junta druk werd uitgeoefend
om Rauff uit te leveren, ook
door onder meer Israël, werd
bekend dat Rauff was overle
den. Velen in en buiten Chili
geloven niet dat Rauff werke
lijk dood is, maar dat de CNI
hem heeft laten ontsnappen.
Inmiddels is het Chili Comité
Nederland vandaag met een
campagne gestart onder de ti
tel: Je bent jong en je mag
niks. Het doel is informatie te
geven over de strijd van jonge
ren in Chili en het in contact
brengen van Nederlandse en
Chileense jongeren. Voorts het
geven van financiële steun
aan de Chileense jeugd. Voor
het Chili Comité is het van
daag trouwens een drukke
dag. Vanavond wordt in Am
sterdam een landelijke demon
stratie en manifestatie gehou
den. Start om 19.30 uur vanaf
het Beursplein.
JOCHEM GREVE10
