Konrad Kujau wist niet dat
vervalsingen voor Stern waren
Mapam
overweegt af
te haken
Mysterie van KAL 007
is nog lang niet opgelost
a
iferk in de ruimte
Dover en Felixstowe staken niet mee
MITTERRAND BRENGT
BLIKSEMBEZOEK
AAN MAROKKO
i8"SIJTHOFFJ>ERS
1PAGUITENLAND
CeidoeSomcwt
VRIJDAG 31 AUGUSTUS 1984 PAGINA 9
nse socialisten zien af
hervorming onderwijs
jtlJS De Franse regering heeft
^H^^ren een nieuw voorstel gedaan
T de hervorming van het onderwijs.
Franse regering streeft er niet lan-
vo»naar de particuliere, voornamelijk
baur* Ji*olieke scholen te integreren in het
164 Jsonderwijs. Daar waren massale
2i9!«jonstraties tegen gehouden. In feite
125*3 de zaak nu zoveel mogelijk bij het
- e. Alleen wordt de financiering van
60 Rijzonde re scholen gelijk gesteld aan
50/40 van de staatscholen. Dat betekent
6®,5#rigens wel dat aan het particuliere
62.20erwijs strengere voorwaarden wor-
27(j 00 gesteld wanneer het zich wil uit-
160,'sojden dan tot nu toe het geval was.
Onduidelijkheid over dodental
vliegtuigongeluk in Kameroen
YAOUNDE Het ziet er naar uit dat het vliegtuig
ongeluk op de luchthaven van Douala in Kameroen
gisteren aan 24 mensen het leven heeft gekost, zo is
in diplomatieke kringen in de hoofdstad Yaoundé
vernomen. Volgens de staatsradio zijn er twee doden
en 72 gewonden. Twintig inzittenden overleefden
het ongeluk. Maar omdat er 116 mensen aan boord
waren en dus van 22 mensen het lot niet bekend is,
wordt aangenomen dat ook zij zijn omgekomen. Een
functionaris van het vliegveld van Douala zei dat
het toestel, een Boeing 737 van Kameroen Airlines,
in brand vloog toen het naar de startbaan taxiede
voor een vlucht naar Yaoundé. Vervolgens hoorde
men enkele explosies. Het tot dusver onbekende Be
vrijdingsfront voor Kameroen verklaarde gisteren
dat het ongeluk een gevolg is van een aanslag. Di
plomaten in Kameroen verklaarden echter nog
nooit van het front te hebben gehoord.
Grootste vakbond
VS steunt Reagan
COLUMBUS De grootste
vakbond in de Verenigde Sta
ten, de Teamster Union, heeft
zich uitgesproken voor een
tweede ambtstermijn van presi
dent Reagan en vice-president
Bush. De voorzitter van de 1,9
miljoen leden tellende bond van
onder meer chauffeurs, Jackie
Presser, maakte dit in het bij
zijn van Bush bekend. Ook in
1980 kreeg het koppel Reagan-
-Bush de steun van de Team
sters die gewoonlijk achter de
Republikeinse kandidaten staat.
Bush zei dat de steun „net als in
1980 zeer nuttig" in de campag
ne zal zijn.
Uniformen voor ambassade
van Zaïre bleken drugs
BRUSSEL Toen personeel op het vlieg
veld van Brussel bij het overladen per onge
luk een kist liet vallen en deze openbarstte,
rolden er zakjes marihuana uit en geen uni
formen zoals het etiket vermeldde. Een nader
onderzoek bracht 228 kilo van deze drug aan
het licht. De uit Zaïre gearriveerde kist was
geadresseerd aan de ambassade van Zaïre in
Luxemburg. Een lid van de luchthavenpolitie
zei dat de marihuana door de Belgische justi
tie in beslag was genomen, maar dat gerech
telijke vervolging onwaarschijnlijk was in
verband met de diplomatieke onschendbaar
heid van het ambassade-personeel. Tegen
standers van het bewind van president Mo
butu hebben herhaaldelijk gezegd dat Zaïre
zich met de drugsexport bezighoudt om aan
buitenlandse valuta te komen.
Medewerksters
NCRV in Zimbabwe
aangehouden
HILVERSUM NCRV-mede-
werkerster Myrle Tjoeng en
free lance-medewerkster Maija
Kass zijn woensdag in Zimbab
we aangehouden tijdens een in
terview met de dissidente
schrijver Marachera. De mede
werksters zijn inmiddels weer
vrijgelaten, zo heeft de NCRV
meegedeeld. De arrestatie lijkt
volgens de NCRV op een mis
verstand te berusten. Zij waren
in Zimbabwe voor het verzame
len van materiaal over Afri
kaanse schrijvers.
Russisch schip
pikt vier
Nederlanders op
TARRAGONA Het Russische schip
Yori Levitan heeft vier Nederlanders uit
de Middellandse Zee opgepikt wier jacht
in brand was gevlogen. Het Russische
schip pikte hen ruim veertig kilometer
voor de kust van het Oostspaanse Alican
te op en bracht hen woensdag naar Tar
ragona. De vier zeiden dat zij op weg wa
ren van Ibiza naar het Zuidspaanse Gar-
rucha toen er brand uitbrak aan boord en
zij gedwongen waren het schip te verla
ten.
.t zeven minuten vertraging omdat een vliegtuigje het lanceer-
51°o>ied was binnengevlogen, is de vierde poging het ruimteveer
235ooip0very te lanceren gisteren vlekkeloos verlopen. Direct nadat
129.00 toestel in zijn baan om de aarde was gekomen, is de beman-
334°o9 begonnen aan het overladen programma. Op de foto com-
i66jx>ndant Henry Hartsfield (rechts) en de tweede Amerikaanse
355,oouw jn de ruimte Judy Resnik. Als de vlucht van de Discovery
^soibleemloos verloopt zal de NASA dit jaar elke maand een
72'oo{riteveer laten vertrekken. De NASA heeft haast, want door di-
132*50Pe tegenslagen is er een aanzienlijke achterstand in het lan-
24o!oo>rprogramma gekomen.
HAMBURG De schrij
ver van de vervalste dag
boeken van Hitier, Kon
rad Kujau (46), heeft ont
kend dat hij vooraf door
Stern-verslaggever Gerd
Heidemann (53) op de
hoogte is gesteld dat de
vervalsingen bestemd wa
ren voor het geïllustreer
de weekblad. Voor de
rechtbank in Hamburg
hield hij gisteren vol de
dagboeken te hebben ge
schreven in de overtui
ging dat ze bestemd wa
ren voor Hitiers particu
lier secretaris Martin Bor-
jau, zou er voor zorgen dat de
dagboeken bij Bormann te
recht zouden komen. Toen hij
in april vorig jaar vernam dat
de dagboeken in Stern zouden
worden gepubliceerd had hij
besloten geen letter meer te
schrijven, zo verklaarde hij.
Hij voelde zich door Heide
mann „gepakt", zo zei hij. De
Stern-verslaggever had hem
in het voorjaar nog aange
spoord haast te maken met de
laatste dagboeken. Kujau had
daarop gereageerd met de me
dedeling dat hem geen be
trouwbare historische gege
vens ter beschikking stonden
over de gebeurtenissen in de
laatste oorlogsperiode. Heide
mann, aldus Kujau, adviseerde
een serie reportages in Bild
Zeitung uit de jaren zestig te
gebruiken die volgens hem
een goed beeld gaven van de
sfeer uit die tijd en een indruk
gaven van Hitiers activiteiten
ten tijde van de Slag om Ber
lijn. „Die reportages had ik be
waard. Aangezien hij (Heide
mann) druk op me uitoefende,
heb ik delen uit die artikelen
overgeschreven," aldus Kujau.
Kort daarna vond een televi
sie-uitzending plaats waarin de
publikaties in Stern werden
aangekondigd. „Over Bor
mann werd niet gesproken.
Toen wist ik dat ik door Hei
demann was beetgenomen",
aldus Kujau, die zei „door de
bliksem te zijn getroffen" toen
een bekend historicus (de Brit
Hugh Trevor Roper) tijdens
die TV-uitzending verklaarde
dat de dagboeken authentiek
konden zijn.
Kujau nam vervolgens contact
op met Heidemann en vroeg
hem de resterende 700.000
mark (die de Stern-reporter
hem nog schuldig was) aan
hem over te maken. Heide
mann, aldus Kujau, had
slechts een schuldbekentenis
opgestuurd. Pas op 4 mei nam
Heidemann contact op met
Kujau. Hij droeg hem op alle
materiaal te vernietigen dat
voor het schrijven van de dag
boeken was gebruikt. Tegen
over de rechtbank zei Kujau
dat hij dit materiaal daarente
gen bij een kennis in bewaring
had gegeven.
Op 6 mei werd officieel be
kend dat de dagboeken van
Hitier een vervalsing waren.
Kujau vluchtte op stel en
sprong naar Oostenrijk. Enke
le dagen nadien had hij tegen
Heidemann verklaard dat hij
„in de buurt van Praag" ver
bleef. Hij had de Stern-ver-
slaggever met klem verzocht
zijn verblijfplaats niet bekend
te maken. Niettemin, zo zei
Kujau, was in een radiobericht
kort nadien bekend gemaakt
dat „de vermoedelijke verval
ser Konrad Kujau met een be
drag van negen miljoen mark
naar het Oostblok is gereisd."
Dat is precies het bedrag dat
Stern naar eigen zeggen heeft
betaald voor de dagboeken.
Heidemann, zo luidt de aan
klacht, heeft daarvan 1,7 mil
joen mark opgestreken en Ku
jau 1.6 miljoen mark. Wat er
met de resterende 6 miljoen
mark is gebeurd, is tot op de
dag van vandaag een raadsel.
Kujau voelde zich door het ra
diobericht „verraden" door
Heidemann. Hij besloot zich op
13 mei bij de officier van justi
tie aan te geven.
Kujau ging gisteren voor het
eerst openlijk in het offensief
tegen Heidemann. Hij vertelde
de rechtbank dat Heidemann
in het bezit was van een schil
derij van Bismarck die daar
met een visser op staat afge
beeld. De naam van die visser
luidde „Heidemann". De
Stern-verslaggever had Kujau
gevraagd een opdracht ten
gunste van de visser in het
handschrift van Bismarck te
schrijven; een verzoek waar
aan Kujau had voldaan.
!;SS oege morgenuren van 1
625.oo-ptember 1983 melden de
14551 ternationale persbu
reaus de vermissing van
38.00 n passagiersvliegtuig,
34^0 n Boeing-747 van Kore-
1ii;S| Air Lines (KAL 007) op
«oré van Anchorage in
ucüopska naar de Zuidkore-
pse hoofdstad Seoel,
^^jkele uren wordt er ge-'
eculeerd over het lot
h het toestel. Uiteinde-
^^5 is het de Amerikaanse
beurs uister van buitenlandse
30"°8 ken Shultz, die de we-
98.40 ld verbijstert door in
Ie 40 f1 zeer gedetailleerd
96i2o i*slag te vertellen dat de
97 40 ping van zijn koers is
99 40 {>eweken en neergescho-
97>o a door een Sovjet-ge-
94:80 chtsvliegtuig, waarbij
96 oo 'e inzittenden om
95,*5o ft leven zijn gekomen.
92,60
94^0 I een week erkent Moskou
9490 n binnendringer te hebben
94:30 Brgehaald in de buurt van
93^0 t militair zeer belangrijke
9530 fiereiland Sachalin. Nog la-
9s:ao geeft de Sovjet-Unie toe
obet neergeschoten toestel
gejo KAL 007 is. De officiële le-
98,70 ig van Moskou luidt nu, dat
9290 n Washington wijst die be-
aiioo Huldiging van de hand. Dat
9660 I ®oein8 meer dan 100 mijl
93;70 in zijn koers was afgeweken,
9i.oo volgens de Amerikanen niet
9670 ongewoon.'Een rapport van
92:60 Internationale Organisatie
9i 20 j?r de Burgerluchtvaart
88,80 2AO) onderschrijft die op-
97.70 .tting. Overigens is de Ame-
^^^aanse toon na de eerste
bedende reacties wel wat
milder geworden. „Ik denk
dat ze gewoon een fout hebben
gemaakt", aldus onlangs een
regeringsfunctionaris.
Ondanks alle ophef die er over
het neerschieten van de
Boeing is gemaakt, bestaat er
nog veel onduidelijkheid over
de precieze toedracht van de
tragedie. Van het toestel zijn
maar weinig wrakstukken te
ruggevonden. Geruchten wil
len dat Amerikaanse duikers
de vluchtrecorder hebben ge
borgen. Die recorder zou on
der meer antwoord kunnen
geven op de vraag of de be
manning, zoals gesuggereerd,
de boordcomputer verkeerd
heeft geprogrammeerd, waar
door het toestel van zijn koers
zou zijn afgeweken. Maar over
dat soort zaken bewaart Was
hington het stilzwijgen.
Het Franse dagblad Le Monde
zette deze week enige hypo
thesen op een rijtje. Het citeert
onder meer de Amerikaanse
wiskundige en analyticus Eri-
ne Volkman. Hij voert aan dat
het incident met het KAL-
-toestel de Amerikanen in
staat stelde informatie in te
winnen zoals „zij nooit eerder
in hun leven hadden verkre
gen". De gehele Sovjet-lucht
verdediging functioneerde
„ongeveer vier uur lang in een
gebied van 11.000 vierkante
kilometer". Bovendien wisten
de VS dat de Sovjet-Unie bezig
was een nieuwe raket te tes
ten. De avond van de ramp
stonden alle Amerikaanse „af-
luister-oren" dan ook wijd
open. Om die reden was het
niet zo toevallig, dat een
RC-135-spionagevliegtuig zich
in de buurt van de Boeing be-
Le Monde vraagt zich af waar
om de Amerikanen niet ingre
pen toen de Jumbo bijna twee
uur lang werd achtervolgd
door de Sovjet-gevechtsvlieg
tuigen, terwijl het betrokken
gebied permanent wordt be
spied en afgeluisterd. Zo werd
ook de conversatie tussen de
Russische jagers en hun basis
beluisterd en geregistreerd, zo
als bleek uit het gedetailleerde
verslag dat Shultz achteraf
kon geven van de gebeurtenis
sen. Het Amerikaanse ant
woord luidt dat er enige tijd
overheen gaat voordat derge
lijke gegevens zijn ontcijferd,
in ieder geval te laat om in te
grijpen. Le Monde vindt dat
deze reactie op zijn minst een
vreemd licht werpt op de wer
king van systemen, waarvan
men altijd dacht dat ze in ge
val van oorlogsdreiging bin
nen enkele minuten alarm
kunnen slaan.
Een andere hypothese ten slot
te is politiek getint. Een we
tenschapsman uit Oxford ver
onderstelt dat de Sovjet-Unie
bewust voor de keus is ge-
plaats: of het toestel zijn missie
laten voltooien of het neer
schieten, waardoor aan de
vooravond van de omstreden
plaatsing van de Pershings en
kruisraketten in West-Europa
de westerse vredesbeweging
een enorme klap zou worden
toegebracht.
Sommige diplomaten in Mos
kou menen dat het incident
een keerpunt betekent in de
betrekkingen tussen Oost en
West. Die zomer leek er een
verbetering van de relaties op
handen te zijn, maar die aarze
lend inzettende dooi is door de
gebeurtenissen van 1 septem
ber in de kiem gesmoord. Het
incident is volgens diplomaten
een van de belangrijkste facto
ren achter de steeds vijandiger
houding die Moskou sindsdien
tegenover het Westen heeft in
genomen.
Pierre
Gemayel
begraven
Terwijl tot in de
wijde omgeving
de klokken luid
den vond op het
centrale plein in
zijn woonplaats
Bifkaya ten
noordoosten van
Beiroet de be
grafenis plaats
van Pierre Ge
mayel, de vader
van de Libanese
president Amin
Gemayel en een
van de krachtig
ste figuren in Li
banon sinds de
onafhankelijk
heid van het
land in 1943.
Kardinaal Anto-
nius Khoreisch,
de leider van de
Libanese maro
nieten, zei dat
„wij de laatste
eer bewijzen aan
een man, die
voor zijn land en
geloofsgemeen
schap streed
met een wil, die,
hard was als de
rotsen in de Li
banese bergen".
In de christelijke
delen van het
land stond het
openbare leven
stil.
DOVER De havenarbeiders
in de twee belangrijkste ha
vens van Groot-Brittannië,
Dover en Felixstowe, hebben
vanmorgen met overweldigen
de meerderheid besloten niet
deel te nemen aan de nationa
le havenstaking. In de haven
van Londen (Tilbury) is het
werk wel stilgegeld, ondanks
de verwachting dat de arbei
ders daar vanmorgen weer
aan het werk zouden gaan. Bij
de stemming gisteren was na
melijk niet duidelijk geworden
of een meerderheid van de
3.300 arbeiders zich voor of te
gen de staking had uitgespro
ken. De uitspraak van de ha
venwerkers in Dover en Fe
lixstowe is een belangrijke slag
voor de organisatoren van de
staking die, naar verwachting,
nu mogelijk zal gaan verlopen.
(Van onze correspondent)
TEL AVIV Ondanks het akkoord tussen de voor
mannen van de Arbeiderspartij en de Likoed betekent
dit nog geenszins dat de verdere kabinetsvorming soe
pel zal verlopen.
Verzet tegen samenwerking met de Likoed heeft er
van het begin af aan bestaan binnen de Mapam, de
partij die binnen het Arbeiderspartij-blok het socialis
me van de oude stempel vertegenwoordigt. Maar dit
betekent niet dat de regering het dan zonder voldoen
de steun moet stellen. Zij blijft over een zeer comforta
bele meerderheid beschikken.
Voor de Mapam zijn er in feite drie mogelijkheden. De partij
kan het sociaal-democratische blok verlaten en misschien een
verband aangaan met de Beweging voor Burgerrechten van
Sjoelamit Aloni. Het valt te verwachten dat de Likoed zo'n stap
onmiddellijk vertaald zou willen zien in meer politieke macht
binnen het nieuwe kabinet, omdat de Arbeiderspartij dan aan
zienlijk is verzwakt. Er zitten zes afgevaardigden in de Arbei
derspartij-fractie met een Mapam-achtergrond.
De Mapam kan ook binnen de Arbeiderspartij blijven en zich
van stemming onthouden bij moties van wantrouwen. En ten
slotte kan ze besluiten de regering om pragmatische redenen te
steunen, maar geen posities in het kabinet aanvaarden. De stem
ming in Mapam is militant, vooral omdat de partij in de afgelo
pen maanden ideologisch gezien al zo'n hoge prijs heeft moeten
betalen. De verkiezingscampagne van de Arbeiderspartij richtte
zich op de twijfelende Likoed-aanhang. Daarom werden de soci
alistische standpunten over de toekomst van de westelijke Jor-
daanoever en andere controversiële zaken wat afgezwakt, tot
groot verdriet van de linkervleugel in de partij. In de onderhan
delingen van de afgelopen weken heeft Peres op belangrijke, en
voor Mapam cruciale, punten toegegeven aan Shamir.
De Arbeiderspartij is bereid tot een „territoriaal compromis"
over de westelijke Jordaanoever. D.w.z.: gebiedsafstand aan Jor
danië, in ruil voor een vredesverdrag. Maar daarvan zou geen
sprake in de ontwerp-overeenkomst van Shamir en Peres.
Evenmin zou daarin zijn te vinden een voorstel tot onderhande
len met Jordanië zonder voorwaarden vooraf, ook één van de
socialistische verlangens. Bovendien schijnt de Arbeiderspartij
bij monde van Peres zich bereid te hebben getoond genoegen te
nemen met een stijging van de werkloosheid, ten behoeve van
economisch herstel. En dat is in de ogen van de nauw met de
vakbeweging verbonden Mapam helemaal een doodzonde.
f IUSKE EN WISKE DE LIEVE LILLEHAM
(Van onze correspondent Bob van Huët)
PARIJS De Franse president Mitterrand heeft giste
ren onverwacht een bliksembezoek gebracht aan Ma
rokko, waar hij tweemaal in het geheim gesproken zou
hebben met het Marokkaanse staatshoofd, koning Has
san II. Het bezoek vond plaats aan de vooravond van
het referendum in Marokko over een plan een Marok
kaans-Libische unie op te richten.
President Mitterrand sprak met koning Hassan II terwijl voor
de Marokkaanse ambassade in Parijs een demonstratie plaats
had uit protest tegen de dood van twee hongerstakers in Rabat,
die gevangen zaten wegens hun deelname aan het broodoproer.
Mitterrand zal echter, zo wordt aangenomen, gesproken hebben
over de op handen zijnde Marokkaans-Libische Unie. Deze zal
zeker gevolgen hebben voor de toestand in Tjaad, waar onge
veer 3000 Franse soldaten zijn gelegerd ter ondersteuning van
het bewind van president Habré. Deze heeft sinds jaren moei
lijkheden met rebellen, die worden gesteund door de Libische
leider kolonel Gaddafi. Onlangs heeft Gaddafi laten weten zijn
troepen uit Tjaad terug te trekken indien de Fransen hetzelfde
zouden doen.
ADVERTENTIE
VOORDELIGE SPANJE-AANBIEDING
VAN UW KRANT
10 dagen volpension ter plaatse vanaf
325.-
Spanje na het drukke hoog-selzoen betekent voor
velen een aantrekkelijke vakantiebestemming. In
Malgrat de Mar heerst In september en oktober In de
regel nog een fijne temperatuur.
Wie In september of oktober nog een rustige vakantie
In Spanje wil doorbrengen kan bovendien van een
bijzonder voordeel profiteren. Vanaf 14 september
a s. kost een vakantie van 10 dagen op basis van
volpension ter plaatse Ih de gezellige en gemoedelijke
badplaats Malgrat de Mar slechts 350 - per persoon.
Vertrokken kan worden zowel op maandag als op
vrijdag rond het middaguur met onze luxe touringcar
met bar. video en tollet en u bent dan de andere
morgen op de plaats van bestemming. Wie op
maandag vertrekt Is de ander week woensdag weer
terug. Bij vertrek op vrl|dag wordt dat de ander week
zondag. De maandag-reizigers logeren In Hotel Sorra
d'Or en de op vrijdag vertrekkenden In Hotel
Alhambra. Verlenging met 7 dagen kost 195.- extra.
Reisverzekering 25 - per persoon 5.- pollskosten.
Annuleringsverzekering 3 1/2% van de retssom
kosten.
Deze reizen worden uitgevoerd t/m 19 oktober 1934.
Gedurende de maand oktober geldt een na-
selzoenprljs van slechts 325.- per persoon.
oi persoonlijk in onze vestiging
aan de Spuistraat 71 /hoek Spui te
Den Haag.
(maandag t/m vrijdag van 9-16 uur),
postrt is i finsn
POSTBUS 16050
2500 AA DEN HAAG
TEL. 070-190882
