TAFEL
Vroeger een nijver boenend volkje
nu hasj rokend, lui en
Vaticaan veroordeelt
bevrijdingstheologie
HTTïïTl
CcicUc Soma/n
5
FJ
Si
kerk
wereld
Paus moet joods
verleden eren
:<ei
brieven
•ACHTERGROND
£aidóaQoivuvnt
VRIJDAG 31 AUGUSTUS 19£* F AG]
Mekka altijd prijs
Om het moslims mogelijk te maken waar zij zich ook bevinden
op het juiste uur met het hoofd gericht naar Mekka te bidden
heeft een Egyptische wiskundige samen met Lockheed-Getex
uit de Amerikaanse staat Georgia een apparaat ontwikkeld ter
grootte van een wekker, die voor 200 steden op de wereld au
tomatisch de gebedsuren aangeeft, waarbij een kompasnaald
feilloos in de richting Mekka wijst. Als de islamiet zich elders
bevindt, kan hij de lengte- en breedtegraad intoetsen, waarna
de ingebouwde microprocessor binnen vijf seconden de juiste
gebedstijd aangeeft en ook de kompasnaald instructie ontvangt
welke windrichting nu de juiste is. De klok gaat ongeveer 250
gulden per stuk kosten.
Grafmonument Jan van Scorel teruggevonden
Bij werkzaamheden in de tuin achter de binnenhof van de
Oud-Rooms-Katholieke Aalmoezenierskamer in Utrecht zijn
fragmenten van het grafmonument van Jan van Scorel terug
gevonden. Van Scorel, die leefde van 1495-1562, was één van
de belangrijkste Nederlandse schilders van zijn tijd. Tijdens het
pontificaat van de Utrechtse paus Adriaan de Zesde was hij
conservator van de pauselijke verzamelingen in Rome. In die
functie was Jan van Scorel de opvolger van de beroemde Ra-
faël. Hij is de enige Noord-Nederlandse schilder uit het verle
den die een monumentaal grafmonument kreeg, waarschijnlijk
niet zozeer door zijn roeip als kunstschilder, maar door zijn
waardigheid van kanunnik van de Mariakerk.
Wie God niet overal
ziet, vindt het nergens.
John Petit-Senn
Het Vaticaan heeft een
scherpe veroordeling uitge
sproken over de bevrijdings
theologie. Het gebruik van
een „totalitaire methode, na
melijk de marxistische maat
schappijanalyse, brengt theo
logen tot standpunten die on
verenigbaar zijn met het
christelijk mensbeeld".
Dit staat in het eerste docu
ment van het Vaticaan over
de bevrijdingstheologie. De
tekst ervan is gisteren inte
graal afgedrukt in de Brazili
aanse krant „O Globo".
Het 10.000 woorden tellend
document, getiteld „Aanwij
zingen over enkele aspecten
van de bevrijdingstheologie",
is ondertekend door kardi
naal Ratzinger, het hoofd van
de Vaticaanse congregatie
voor de geloofsleer die waakt
over de zuiverheid van het
rooms-katholieke geloof. De
tekst is goedgekeurd door
paus Johannes Paulus 2, zo
vermeldt het document, dat
maandag door het Vaticaan
officieel zal worden gepubli
ceerd.
De bevrijdingstheologie
wordt veel gebruikt in de
rooms-katholieke basisgroe
pen in Latijns-Amerika. Cen
traal erin staat de bevrijding
van de mens uit sociale en
geestelijke nood.
Vanaf het begin is er sterk
verzet tegen de bevrijdings
theologie geweest. Eén van
de voormannen, de Brazili
aanse pater Leonardo Boff,
moet zich eind volgende
week voor de congregatie
voor de geloofsleer verant
woorden voor zijn theologi
sche opvattingen.
Kardinaal Ratzinger onder
streept dat zijn waarschu
wing tegen „ernstige afwij
kingen" van de rechte leer,
die hij in de bevrijdingstheo
logie constateert, niet opge
vat mag worden „als steun
voor degenen die de behoef
tige omstandigheden van
miljoenen mensen in stand
houden".
Hij veroordeelt echter „de
toevlucht tot blind geweld"
en de „verheerlijking van de
politiek" in de bevrijdings
theologie. De bron van alle
onrecht is in het menselijk
hart gelegen, aldus Ratzinger,
die op die grond de marxisti
sche analyse afwijst. „Deze
klassenstrijd als weg naar
een klassenloze maatschappij
is een mythe die hervormin
gen tegenhoudt en die de el
lende en het onrecht alleen
maar versterkt".
„Miljoenen mensen zouden
graag de fundamentele vrij
heden herkrijgen, die hun
ontnomen zijn door totalitai
re en atheïstische regimes,
die in naam van de be
vrijding van het volk op
revolutionaire en geweldda
dige manier aan de macht
zijn gekomen", aldus het do
cument. „Men kan deze
schande van onze tijd niet
vergeten: dat gehele naties,
die zeggen de vrijheid hoog
te houden, de mensen in on
waardige situaties onderwer
pen."
In een verwijzing naar de be
vrijdingstheologen, met wie
de dialoog „zo moeizaam"
gaat, beschuldigt het docu
ment ten slotte diegenen die
„medeplichtigen worden,
misschien onbewust, van der
gelijke slavernijen". Zij „ver
raden de armen die ze zeggen
te dienen".
De bevrijdingstheologie ont
stond omstreeks 1968 in La
tijns-Amerika in een poging
de armoede en de uitbuiting
in dit continent met behulp
van de theologie te bestrij
den. Uitgaande van de situa
tie van de armen en onder
drukten tracht zij de rooms-
-katholieke theologie te ver
binden met een marxistische
maatschappijanalyse.
Met haar keuze voor de ar
men vraagt de bevrijdings
theologie ingrijpende politie
ke en sociale hervormingen
alsmede toepassing van de
mensenrechten. Op grond
daarvan hebben sommige
priesters gekozen voor deel
name aan linkse guerrilla-ac
tiviteiten. Anderen hebben
politieke functies aanvaard,
zoals de vier priesters in de
Sandinistische regering van
Nicaragua. Het Vaticaan
heeft hen echter bevolen op
korte termijn uit de regering
te stappen. Weigering komt
hun op het verlies van het
priesterschap te staan.
De bevrijdingstheologie heeft
vooral geleid tot de oprich
ting van tienduizenden basis
gemeenschappen in geheel
Midden- en Zuid-Amerika.
Paus Johannes Paulus 2
heeft twee jaar geleden deze
„volkskerk" krachtig veroor
deeld als een gevaar voor
tweespalt in de rooms-katho
lieke kerk.
De Latijnsamerikaanse bis
schoppenconferentie (CE-
LAM), die in 1969 te Mede-
llin de bevrijdingstheologie
aanvaardde, heeft zich er
vanaf 1972 steeds meer tegen
Kardinaal Ratzinger
verzet. In dat jaar werd de
conservatieve mgr. Lopez
Trujillo tot secretaris-gene
raal van de CELAM gekozen.
In februari 1984 wordt hij tot
kardinaal benoemd. De paus
noemde in dat verband Tru-
jillo's „bijdrage tot de studie
en de verheldering van de
zogenaamde bevrijdingstheo
logie een uitstekende dienst
aan de Kerk".
Anderzijds hebben landelijke
bisschoppenconferenties
vooraanstaande bevrijdings
theologen (Leonardo Boff in
Brazilië; Gustavo Gutierrez
in Peru) zo goed en zo kwaad
als dat ging in bescherming
genomen.
De voltallige redactie van het
internationale tijdschrift
„Concilium", waaraan bijna
alle vooraanstaande progres
sieve r.-k. theologen zijn ver
bonden, protesteerde in juni
krachtig tegen „de verdacht
makingen en ongerechtvaar
digde kritiek op de bevrij
dingstheologie". Verwijzend
naar uitspraken van kardi
naal Ratzinger wordt inter
ventie van kerkelijke gezags
dragers een bedreiging voor
nieuwe wegen in de kerk ge
noemd. De. verklaring was
onder meer ondertekend
door Yves Congar, Hans
Küng, Jürgen Moltmann en
Edward Schillebeeckx.
NIEUW ISRAËLITISCH WEEKBLAD:
De drie joodse kerkgenootschappen gaan zich op korte termijn
beraden of zij hun in principe gegeven toezegging tot hun aan
wezigheid op een ontvangst bij de paus als hij volgend jaar
naar Nederland komt, ook zullen nakomen. Zij zullen uiterlijk
half oktober hun standpunt moeten hebben bepaald. Uit het
Nieuw Israëlietisch Weekblad van deze week blijkt dat het be
stuur van het Nederlands Israëlietisch Kerkgenootschap advies
heeft gevraagd aan de Israëlische ambassadeur in Den Haag.
Die heeft overigens geweigerd een uitspraak te doen omdat hij
zich niet wil mengen in Nederlands-joodse aangelegenheden.
Het NIW meent dat de aangevoerde bezwaren tegen een be
zoek hoofdzakelijk van emotionele aard zijn omdat de joodse
gemeenschap van Nederland samen met die van Polen, het
land waaruit de paus afkomstig is, procentueel het zwaarst on
der de vervolgingen heeft geleden. Daarom zullen de emotio
nele bezwaren zeer zwaar moeten wegen „omdat het bezoek
van de paus en zijn voorgenomen ontmoeting met de vertegen
woordigers van deze, zo gedecimeerde joodse gemeenschap, zou
plaatsvinden op 12 mei 1985.
Het is een dag temidden van weken, waarin Nederland zich
overgeeft aan de herinnering van 40 jaar bevrijding van de na
zi's. Voor de joden is het meer herdenken van 45 jaar geleden,
het begin van de nazi-tijd met door zelfdoding de eerste ver
volgingsslachtoffers. Het NIW vraagt zich af hoe men in het
vervolg voor de joodse vervolgingsslachtoffers zou moeten op
komen als van joodse zijde uit pragmatisme die gevoelens wor
den genegeerd.
„Gevoelens die zo zijn geladen, niet alleen door de holocaust,
maar ook gevoed door 2000 jaar miskenning en vervolging.
Zonder meer een bezoek brengen aan de paus zou betekenen
dat de joodse vertegenwoordigers de wonden van het vervol
gingsleed laten bloeden in de weken dat ze toch al hevige pijn
doen", aldus het weekblad. Het NIW is daarom van mening dat
niet de joodse vertegenwoordigers eèn verklaring hebben af te
leggen over hun misnoegen jegens het verleden en het heden
van het Vaticaan met betrekking tot de miskenning van Israël.
De verklaring moet naar het NIW meent van het Vaticaan ko
men. De paus heeft bij zijn bezoek a£n Nederland mogelijkhe
den en redenen de wereld duidelijk te maken hoe positief hij
wel staat tegenover het joodse volk, vindt het weekblad.
Het NIW vervolgt dan „Dat zal zijn door positieve woorden
over het joodse volk en het joodse land. Hij kan het doen in
woord en gebaar. Dat gebaar zal er zijn als paus Johannes Pau
lus het joodse verleden tegemoet komt, met een daad in het
heden. Als de ontmoeting van de joodse vertegenwoordigers
plaatsvindt bij het monument op de binnenplaats van de Hol
landse Schouwburg in Amsterdam of in het Herinneringscen
trum in Westerbork".
Als daar pauselijke woorden over de joodse toekomst worden
gesproken zal men werkelijk weten hoe in het Vaticaan over
het joodse volk wordt gedacht, denkt het NIW. „Dan is de ont
moeting meer dan een discutabele, de joodse gemeenschap
splijtende gebeurtenis. Dan is zij een afrekening met het verle
den, een handreiking met de toekomst. De paus moet spreken",
aldus het NIW.
Pizza van
kwarkdeeg met sla
vegetarisch
Voor twee personen hebt u
nodig: pizza- of boterkoek-
vorm van 20 em, zachte bo
ter, 125 g bloem, half pakje
bakpoeder, half ei, 2 lepels
melk, 2 lepels olie, halve
theelepel zout, 60 g magere
kwark, 3 lepels tomatenpu
ree, knoflook, oregano,
stukje kaas van 200 g, 3 to
maten, peper, olie, peterse
lie;
sla, 2 lepels azijn, zout, pe
per, suiker, mosterd, 1 le
pel olie, verse tuinkruiden
(peterselie, bieslook, lavas,
pimpernel of borage), 1
hardgekookt ei, paar bloe
metjes van kleine viool,
madeliefje, Oostindische
kers of borage.
Vet de vorm dun in met bo
ter. Zeef de bloem en het
bakpoeder in een kom. Klop
ei en melk door elkaar, voeg
de olie toe en roer dit meng
sel met zout en kwark door
de bloem. Leg het deeg op
met bloem bestoven plastic
folie, stuif er iets bloem over
en rol het uit tot een lap die
groot genoeg is om de vorm
te bekleden. Leg het deeg
met de folie boven in de
vorm, haal de folie er af,
snijd overhangende delen
van het deeg weg en prik de
bodem een paar keer in met
een vork.
Maak een mengseltje van to
matenpuree, geperste knof
look en oregano en smeer er
het deeg mee in. Snijd de
kaas in blokjes. Leg de toma
ten even in kokend water,
ontvel ze en snijd ze in plak
ken. Verdeel de kaas en to
maat over het deeg, strooi er
peper over en bestrijd de bo
venkant dun met olie. Bak
de pizza in ongeveer 25 mi
nuten gaar in een oven, die
op 6 of 225 staat. Strooi er
fijngeknipte peterselie over
en presenteer het gebak
warm.
Maak de sla aan met een
sausje van azijn, zout, peper,
suiker, mosterd, olie en fijn
geknipte tuinkruiden (lavas,
pimpernel en borage zullen
uit eigen tuin moeten ko
men, gelukkig zijn peterselie
en bieslook meestal wel in de
winkel te vinden). Garneer
de sla met ei en bloemetjes
(de genoemde zijn eetbaar).
JEANNE
NEDERLAND, „EENSPELDEKNOP"IN INTERNATIONAAL PERSPECTIEF
LEIDEN Is Nederland een
speldeknop in het internatio
nale gebeuren? En wat kan
ons land aan z'n economische
problemen doen, problemen
die voor een groot deel in het
buitenland z'n oorsprong
hebben? „Small is beautiful",
zegt men, maar is klein zijn
wel echt zo fijn?" zo vraagt
dr. A. Wellink, directeur van
De Nederlandsche Bank, zich
af. Hij stelde die retorische
vraag op het gisteravond af
gesloten symposium „Neder
land in internationaal per
spectief". En hoe kijkt het
buitenland eigenlijk tegen
ons land aan? Staatssecretaris
Bolkestein van economische
zaken zei het gisteren zo:
„We zijn in de ogen van ve
len veranderd van een nijver
boenend, in een hasj rokend,
lui en toch betweterig volk
je"
Het tweedaagse symposium
werd door de „VeerStich-
ting" georganiseerd. Doelstel
ling van die stichting, waar
van het bestuur door studen
ten gevormd wordt, is het be
vorderen van contact tussen
studenten en maatschappelij
ke organisaties. De stichting
heeft een groot aantal beken
de mensen naar Leiden we
ten te krijgen: Frans Swart-
touw, topman van Fokker,
drs. B. Hennv, hoofddirec
teur van Siemens, prof.
Brenninkmeijer. voorzitter
van de Academische Raad,
Roel den Dunnen, de Rotter
damse (haven)wethouder van
economische zaken, mr, Goe-
koop, burgemeester van Lei
den, drs. A. Helfrich, topman
van Shell, prof. Halberstadt,
ex-informateur, en drs. H.
Leliveld, topambtenaar op
economische zaken, om maar
een paar van de 270 deelne
mers aan de discussies te noe
men.
Hoe moet het nu met Neder
land? Directeur Wellink van
De Nederlandsche Bank
geeft aan, dat Nederland in
elk geval een beleid moet
voeren dat niet te sterk af
wijkt van dat van de belang
rijkste buitenlanden. Dat
houdt volgens hem ook in,
dat je niet met al te radicale
plannen moet komen, plan
nen die in het buitenland
geen gevolg vinden. „We
moeten samenwerken", zo
Staatssecretaris Bolkes
tein
stelt Wellink. „En niet gaan
werken met plannen zoals
dat van de PvdA, voor een
25-urige werkweek in 1994".
Overigens hoeft het nietige
Nederland volgens Wellink
niet alleen maar' speelbal te
zijn op de golven van de in
ternationale conjunctuur.
Ons land kan er wel degelijk
zelf wat aan doen.
Wellink pleit dan voor lage
begrotingstekorten. lage
loonkosten, een geringe in
flatie en geringe collectieve
uitgaven. De sector overheid
moet volgens hem ook niet te
groot zijn. Nederland voldoet
daar niet in alle opzichten
aan, hoewel het kabinet-Lub-
bers in elk geval bezig is het
tekort op de rijksbegroting te
verminderen. Bovendien zijn
de loonkosten de laatste jaren
gematigd en hebben we al
enige jaren een lage inflatie.
Mede daardoor zien de on
dernemers het wel weer zit
ten, hoewel zij ook waarschu
wen voor te vroeg juichen.
Hét Probleem voor een klein
land is volgens Wellink de
grote afhankelijkheid van de
export. De thuismarkt van
zo'n land is natuurlijk niet
direct omvangrijk en als de
wereldeconomie in elkaar
zakt en de afzet dus stag
neert, krijgt een klein land
de zwaarste klappen. En
vooral als zo'n land al een
groot begrotingstekort heeft,
waardoor stimulerende maat
regelen, aldus Wellink, on
mogelijk zijn. Nederland
moet het als klein land heb
ben van service-verlening
banken en verzekeringen bij
voorbeeld hoge technolo
gische kwaliteit en nieuwe
afzetgebieden, zo was de al
gemene opinie op het sympo
sium. Ons land heeft in elk
geval al een gunstige ligging,
lage inflatie, een hoge pro-
duktiviteit. En natuurlijk
aardgas.
Imago
Niet onbelangrijk is natuur
lijk hoe het buitenland over
ons land denkt. Mr. Hugo
Scheltema, net gepensioneerd
als ambassadeur bij de Vere
nigde Naties en opgevolgd
door ex-minister van buiten
landse zaken Max van der
Stoel, is bij uitstek degene die
daar wat over kan zeggen.
Hij heeft zich „als overheids
dienaar" altijd wat moeten
inhouden, maar nu mocht hij
van de Veerstichting een
aantal „prikkelende" stellin
gen poneren. In stelling drie
hekelt Scheltema „de wan
kelmoedigheid op het gebied
van de collectieve veiligheid
hij bedoelt de „aarzeling
en halfslachtigheid" bij de
plaatsing van kernwapens
en de uitwassen bij de sociale
voorzieningen en het drugbe
leid". Daardoor zouden de
positie en de reputatie van
Nederland een deuk oplopen.
Scheltema's vijfde stelling
maakt nog duidelijker waar
hij staat. „Het socialisme, per
definitie behoudend aange
zien het de sociale verwor
venheden wil behouden, is
ongeschikt om de positie van
Nederland in de hedendaagse
stroomversnellingen te blij
ven verzekeren". Boodschap:
we moeten dus niet doen wat
het socialisme wil. Schelte
ma's verhaal over internatio
nale politiek (en over het
imago van Nederland) is in
wezen hetzelfde als het ver
haal van Wellink over eco
nomische politiek: In het be
leid moet Nederland enigs
zins in de pas lopen met de
buitenlanden. Scheltema
vindt Nederland overigens
„geen klein land, geen groot
land, maar een middelgrote
natie". „En zeker geen spel
deknop, zoals sommigen stel
len". Een voorbeeld ter illus
tratie is niet zo moëlijk te ge
ven: Nederland neemt met
zes procent van de wereld
handel een zeer respectabele
plaats in.
Terug naar het imago van
ons land in het buitenland.
Dat is, ondanks alle verhalen
over drugshandel, sexcentra
en uit de pan gerezen sociale
voorzieningen, positief, aldus
de oud-ambassadeur. „Neder
land is betrouwbaar, werkt
hard, is nogal goed in vreem
de talen en levert'hoge kwa
liteit. Tel daar maar bij op
het onverwoestbare en toe
ristisch zeer hanteerbare
beeld van tulpen, klompen
en molens. In het oordeel
over ons land heb ik eigen
lijk één ding nooit ervaren:
Totale onverschilligheid. En
dat laatste is het ergste wat
een land of een mens kan
overkomen".
Ook Frits Bolkestein hecht
als staatssecretaris voor ex
port grote waarde aan hoe
anderen tegen Nederland
aankijken: „Als een Ameri
kaanse tv-omroep het in zijn
hoofd krijgt ons land neer te
zetten onder het motto „A
Dutch Treat" en ons afschil
dert als een volk van ww- en
wao-trekkende hippies, dan
kunnen we daar verontwaar
digd over zijn, maar zo'n ver
tekende spiegel leert ons dan
toch hoe anderen ons zien".
„Ik overdrijf"
De staats, die zich in het bui
tenland minister mag noe
men gaat verder: „Ik vrees
dat Nederland er, in interna
tionaal perspectief, de laatste
15 jaar niet op vooruit is ge
gaan. We waren een schoon,
nijver boenend en schaatsen
rijdend volk. En wij zijn nu,
volgens de mensen die geen
tijd hadden om zich in ons
land te verdiepen, een ver
vuild, van kleine criminali
teit doortrokken, hasj ro
kend, lui, maar niettemin
betweterig volkje geworden.
Ik overdrijf licht, zoals u be
grijpt", voegt Bolkestein er
nog aan toe.
Volgens de staatssecretaris is
het tij nu echter aan het ke
ren. „Economische successen
boeken we weer volop, voor
al in de export, en onze tech
nologische prestaties, zoals de
Oosterscheldewerken, dwin
gen respect af. Industrie en
handel worden weer alge
meen erkend als dragers van
welvaart en welzijn, waar zij
vroeger werden afgeschil
derd als werkterreinen van
milieuvervuilende uitbuiters
en oplichters. Onze concur
rentiepositie verbetert. Posi
tief allemaal, al kan het nog
jaren duren voordat een inte
ressant, om niet te zeggen
verbijsterend beeld, dat Ne
derland rond 1970 bij velen
opriep, is vervangen door een
acceptabeler imago".
Vakbonden
De verhalen van staatssecre
taris Bolkestein en van Fok
kertopman Frans Swarttouw
wijken niet wezenlijk af van
die van Wellink en Schelte
ma. Nederland is nu op de
goeie weg, maar we zijn er
nog niet. Rijst de vraag: Waar
was links Nederland, waar
was de PvdA, voor enig
weerwerk? Waar waren die
andere geluiden? Waar wa
ren de vakbonden, waar wa
ren bijvoorbeeld ook de on
derwijsgevenden, onderwijs
was toch een deelthema op
het symposium? Ze waren er
niet.
Naast keurig geklede studen
ten en uiterst correct geklede
mensen uit het bedrijfsleven,
die zich blijkens een recente
enquête tegenwoordig „min
der boef" voelen, waren er
ook drie Tweede-Kamerle
den. Van welke partij? Pre
cies: De VVD. Links liet het
afweten. Sander van der
Blonk, student en bestuurslid
van de VeerStichting: „We
hebben hun wel gevraagd om
te komen, want we vinden
het belangrijk dat mensen uit
alle hoeken van de maat
schappij hier zijn, maar ze
hadden het te druk", zo
klinkt het wat sceptisch.
Merkbaar éfwezig was ook
premier Ruud Lubbers, ex-
ondernemer en ex-minister
van economische zaken. De
VeerStichting heeft hem wel
gevraagd om het symposium
extra glans te geven, zo er
kent Van der Blonk met eni
ge schroom, maar hij was ook
verhinderd. Lubbers had, zo
zullen de ondernemers dan
ongetwijfeld denken, echter
wél een goed excuus. Hij
houdt zich op het ogenblik
bezig met begrotingen. Be
grotingen die straks in on
dernemerskringen wellicht
warm ontvangen worden.
MARTIN VOORN
Derde tv-net E
ng
ACHTER de schermen van het departement van
de Tweede-Kamerfractie van het CDA is het politiek t^g
trekken hervat over de mogelijke invoering van een <Jn di
televisienet voor de bestaande omroepen in Hilversum, 'uke
wie door de bomen het bos niet meer ziet eerst hier ipoor
kort de belangrijkste ontwikkelingen van vóór de vakfen
op een rijtje. M
aaid
De medianota van minister Brinkman van Welzijn, Vde
gezondheid en Cultuur werd afgelopen voorjaar doc|,tm|
Tweede Kamer aanvaard, maar door een monsterverj.zjjn
tussen Partij van de Arbeid en het Christen Democra
Appèl werden er twee belangrijke wijzigingen in ai
bracht. Het CDA steunde een PvdA-voorstel om de achyT
drijven, waaraan de minister gisteren een vergunning'i-1
abonnee-tv heeft toegezegd, voor te schrijven dat zij ook
de bestaande Hilversumse omroepen dienen samen te
ken. De PvdA steunde op haar beurt een CDA-voorstel
vroeg om invoering van een derde televisienet in 1986, t
een prijs van een tientje verhoging van het kijk- en lui
geld. Om dat laatste draait het politieke probleem.
"INMIDDELS heeft de NOS berekend dat de invoering
zo'n derde net inderdaad in het eerste en het tweede jaai
meer dan tien gulden behoeft te kosten. Interne bereki
gen op het departement geven eveneens aan dat het mol
is voor die prijs een derde net in het leven te roepen. T^_
sche problemen zijn er volgens de Nozema, de Nederli
Omroepzendermaatschappij, evenmin. Niettemin blijvei
nister Brinkman en ook de kleinste regeringsfractii
VVD, niets voelen voor de invoering van dat derde televjjy
net- idsz
rich
DE VVD vindt dat een derde net te veel concurrentiet a
kunnen berokkenen aan de abonnee-tv, waaraan volgerkt
liberalen toch al veel te veel voorwaarden worden ge zai
Bij minister Brinkman, die gisteren heeft laten weten int
komende weken nog over het derde net te zullen nadeer i
bestaat de vrees dat de omroepen binnen zeer korte tei
van dat tientje aan kosten minstens het dubbele zulleiit ze
ken. Dat is immers de treurige ervaring die het departc!"orr
van WVC met de Hilversumse omroepen heeft.
r\ 1
OVER het VVD-argument kunnen we kort zijn: het hipegd
omroepbestel is van grote waarde en hoe meer de
sumse omroepen zich als totaliteit teweer kunnen stellig'h
gen de commerciële abonnee-tv, hoe beter het is. Daar51ë r
snijdt het argument van minister Brinkman geen houjet
behoort in elk geval niet op te gaan. Een zich serieus neen b
politiek bestuurder moet als uitgangspunt handhaven, d1 de
uitvoerende organen wat de NOS en de andere omriPWC(
in dit verband zijn voorwaarden moet kunnen oplef^
Als de minister zegt dat invoering van een derde iüonk
eerstkomende jaren niet meer mag kosten dan dat tienljue 5
tra kijk- en luistergeld, dan heeft Hilversum dat eenv. de
maar uit te voeren. Controlemogelijkheden kan miiat.~
Brinkman daar eventueel best voor maken. z
n ca;
HET gaat niet aan al tevoren te zeggen, dat de invloeien c
een minister niet groot genoeg is om er voor te zorge? Ya'
men zich aan gestelde voorwaarden houdt. Daarom:" j"
nauwelijks een beletsel voor een derde net. Op dat nr
bovendien ruimte zijn om een aantal weinig kostende,
toch waardevolle produkties te vertonen, die anders la
derland 1 en 2, evenals op de abonnee-tv, de weg n^erer
kijker niet meer zouden vinden. pla
Weerrapporten var
imorgftn OBJlten
Mai Min -j
lamp lar
jjjïrijfs
Perioden met zon
DE BILT Het weer op het
Europese vasteland wordt be
paald door een depressie die
van de Noorse zee naar het
oosten trekt en een hogedruk-
gebied boven Frankrijk en de
Alpenlanden. Dit laatste breidt
zijn invloed geleidelijk meer
naar het noorden uit.
Als gevolg hiervan blijft het
morgen in ons land droog. Er
zijn perioden met zon. De tem
peratuur loopt in 'de middag op
tot circa 23 graden. In de ko
mende nacht ligt de mini
mumtemperatuur rond 15 gra
den. De wind is matig en
waait uit het zuidwesten.
Amsterdam
De Bilt
Eelde
Eindhoven
Vllssingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Dublin
Frankfort
Geneve
Helsinki
Innsbruck onbew. 25
w.bew. 22 17
w.bew. 24 16 oorl
ü^ew. 25 17 r
ÜTbew. 25 16 kf
ïotreg. 24 17 ^-v
nbew. 23 15
nbew. 26 10
«r.bew. 18 12
Luxemburg
brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Spiraaltje
Spiraaltje: niet ideaal, maar ta
melijk veilig? Dit, maar dan
zonder vraagteken, is de con
clusie van uw medische mede
werker J. Paalman in „Finale"
van zaterdag 25 augustus
laatstleden. Met deze conclusie
ben ik het helemaal niet eens.
Uw medewerker schrijft:
men neemt aan, dat het
spiraaltje de baarmoederwand
licht irriteert, zodat de be
vruchte eicel er zich niet in
kan nestelen. Akkoord, maar
deze bevruchte eicel is een
zeer jonge MENS. Deze zeer
jonge mens heeft alleen nog
voeding, warmte, bescherming
en beschutting nodig. Verder
is alles en alles in aanleg aan
wezig voor dit zeer jonge
mensje om onder Gods zegen
te kunnen uitgroeien tot baby,
puber, volwassene, bejaarde.
Wordt de mogelijkheid tot vei
lige innesteling kunstmatig,
bijvoorbeeld door dat spiraal
tje, verhinderd, dan wordt dit
jonge mensje uitgestoten: gea
borteerd. Dat spiraaltje is geen
voorbehoedsmiddel, het is een
abortivum. Bij de mislukkin
gen van het spiraaltje wordt
niet vermeld de verhoogde
kans op een buitenbaarmoe-
derlijke zwangerschap, nnr
gewoonlijk eindigt in eef
tenbaarmoederlijke mislt1
met de dood van het ki* is
acuut gevaar voor de vip
Ook komen er nog geter
voor, waarbij aanvankelijk v
embryo zich toch weet p
nestelen in de baarmP
wand, maar die na kortf»rac
langere tijd toch resulteirge;
een abortus, nu ook rati is
vaar voor de vrouw. Al i ne
toch niet zo veilig voj af]
vrouw en dodelijk vok*
kind. Maar als het spij
niet goed is, de pil niet fere
en de sterilisatie ook niepla<
dan wel met de „plam-beg
Moeder Natuur heeft dai^g]
voor gezorgd: zonder „t
dagen voor de mensf
vindt de ovulatie plaat
vrijkomen van de eicel t
eierstok. Dit eitje is ma v
kele uren beschikbaar d
vrucht te worden en hel1 de
nelijke zaad leeft in de l.oval
hoogstens vier dagen. H'në i
ment van de ovulatie Jstac
precies te berekenen. 0|bed<
kennis is een methode 'atie
werkt, de sympto thcron
methode, die met zorg>
past een maar kleine „sf P
ve kans op zwangerre
geeft, zonder bijwer^at
van infecties en zonder 4cht
ren. Voor een juiste toejl eei
is aanvankelijk wel eefisic
soonlijke begeleiding h
Met veel succes wordarorr
methode in grote delen »nd i
wereld toegepast. Mijn olaat:
sie is dus: spiraaltje is gaa
levensgevaarlijk voor he dei
en voor de vrouw oojtad
best. De sympto thermae w
thode is goed. |Uide
Wiby Kortmann (hvppn
ZOETER^
