TAFEL tl it I.T.VI PvdA kijkt feestelijk terug op 90 jaar sociaal-democratie Priesters Nicaragua verlaten in november hun regeringsposten kerk wereld Paus: Moskou verhinderde bezoek aan Litouwen r Cellen overvol na arrestaties ACHTERGROND £etdóe6outont maandag 27 augustus 1984 pac^n» ■c Zusters: hoezo Remonstrantse „Broederschap"? De Remonstrantse Broederschap zal volgend jaar op voorstel van het Remonstrants Vrouwencontact de vraag bespreken of de aanduiding „Broederschap" moet worden gewijzigd. Hiertoe heeft het kerkgenootschap zaterdag in Rotterdam besloten. Het Vrouwencontact vindt de term „broederschap" te mannelijk. Bij de bespreking van de grondslagen werd als kernmerk van de Remonstrantse Broederschap o.a. vastgesteld dat zij mede het welzijn van de Nederlandse samenleving dient. Vastgesteld werd dat de Remonstrantse Broederschap als haar opdracht ziet God te vereren en hem te dienen volgens het evangelie van Jezus Christus onder aanvaarding van haar verantwoorde lijkheid als geloofsgemeenschap in de samenleving, in verkon diging en viering, pastoraat en toerusting, getuigenis en dienst. Maranatha-beweging geen liefhebberij De Maranatha-beweging is geen liefhebberij. Maranatha, Jezus komt. was de roep van de eerste christelijke gemeente. Dit be nadrukte dr. J. Kits zaterdag op de door 3000 gelovigen bezoch te toogdag van de vereniging Het Zoeklicht te Hilversum, die 65 jaar geleden werd opgericht. Maranatha-mensen, aldus dr. Kits, zijn geen bijzondere mensen maar zij zijn gegrepen door de boodschap van de komst van Jezus Christus om het Rijk Gods te stichten. Lex de Heer, de kleinzoon van de evangelist Johannes de Heer, die Het Zoeklicht in 1919 heeft opgericht, wees er op dat deze vereniging nog altijd dezelfde beginselen aanhangt, dezelfde als die zijn grootvader destijds er toe had gebracht Het Zoeklicht te stichten. Ter gelegenheid van het ju bileum is het standaardwerk van Johannes de Heer, Het Dui zendjarig Vrederijk, opnieuw verschenen. Grondige reorganisatie dekenaat Nijmegen Binnen tien jaar dient het dekenaat Nijmegen een drastische reorganisatie te ondergaan. Een groot deel van de 25 zelfstan dige parochies in het dekenaat, dat zo'n 110.000 katholieken telt, dient met andere parochies te fuseren of op te gaan in het grotere verband van een districtsparochie. Aldus een advies dat is uitgebracht door het instituut voor sociaal-wetenschappe lijk onderzoek en advies (KASKI) in Den Haag. Het instituut meent dat negen Nijmeegse kerkgebouwen binnen afzienbare tijd beter gesloten kunnen worden. De katholieke bevolking in Nijmegen is de afgelopen tien jaar met zo'n tienduizend men sen afgenomen, terwijl het kerkbezoek daalde tot ongeveer tien procent per weekend. De kerkgebouwen in het dekenaat hebben daardoor een permanente leegstand van meer dan 75 Het aantal pastores is sinds 1972 gedaald van 70 tot 30. 100 'ycl God geeft ons noten, jde maar hij kraakt ze fliefcial voor ons. d ir ssari rd c rfbns Christian Andersen P Deens schrijver! do Inei iopb De drie rooms-katholieke priesters in de Sandinistische regering van Nicaragua zul len in november de politiek verlaten. Ook de de priester- ambassadeur van Nicaragua bij de Organisatie van Ame rikaanse Staten zal zijn post opgeven. Dit is gisteren ge meld door het Britse zon dagsblad „The Observer". De vier priester-politici hebben hun beslissing genomen na dat het Vaticaan bij herha ling had gedreigd hen uit het priesterambt te zetten. De paus had op 11 augustus de vier priesters tot eind au gustus bedenktijd gegeven. Zij hebben de paus gevraagd tot na de algemene verkie zingen in november te mo gen aanblijven. Volgens „The Observer" heeft het Vaticaan hierin toegestemd. De promi nentste van de vier is de priester-dichter Ernesto Car- denal, minister van cultuur. Vorig jaar knielde hij voor de paus tijdens diens bezoek aan Nicaragua. De paus hield hem toen letterlijk een waar schuwende vinger voor. De twee andere ministers zijn de broer van Ernesto, Fernando, die minister van onderwijs is en Miguel d'Es- coto, minister van buiten landse zaken. De ambassa deur bij de Organisatie van Amerikaanse Staten is Ed- gardo Parrales. Gisteren drong het Vaticaan opnieuw aan op het vertrek van de vier priesters uit de linkse regering van Nicara gua. In een commentaar in de „Osservatore Romano", het officiële dagblad van het Vaticaan, verwees mgr. Juli an Herranz, secretaris van de commissie voor de authentie ke uitleg van het nieuwe kerkrecht, naar het ultima tum van de paus. Verder on derstreepte hij dat het verbod voor priesters om een poli tiek ambt te bekleden, een „universele wet" van de rooms-katholieke kerk is. Het Vaticaan heeft daarbij steeds naar paragraaf 285 lid 3 van de nieuwe Codex ver wezen. Deze paragraaf sluit elke speculatie over de be doeling ervan uit, aldus Her- In Nicaragua zelf heeft de voorzitter van de bisschop penconferentie, bisschop Pa- blo Antonio Vega, gisteren bekend gemaakt dat de bis7 schoppen binnenkort op nieuw een herderlijk schrij ven over de situatie in het land uitgeven. Ze zullen hier in beklemtonen dat alle bur gers dezelfde rechten moeten hebben om in de toekomst geweld te vermijden. Waar nemers zien hierin een be vestiging van het standpunt, dat de bisschoppen in hun herderlijk schrijven van maart hebben ingenomen. Toen pleitten ze voor een di aloog met de door de Vere nigde Staten gesteunde op standelingen. De Sandinisti sche regering voelt echter niets voor zulke gesprekken. Tevens werd bekend dat de rooms-katholieke hiërarchie in Nicaragua een priester het land heeft uitgezet. Pater Pe dro Maria Bolzunegui had herhaaldelijk de activiteiten van de gewapende opstande lingen en de steun van Ame rika bekritiseerd. Hij is nu gelast in zijn vaderland Gua temala pastoraal werk te ver richten. De laatste tijd heb ben de r.k. bisschoppen meermalen priesters en non nen die de sandinistische re volutie ondersteunen, ver plaatst of naar hun vader land teruggestuurd. Ernesto Cardenal, de meest prominente van de vier Nicaraguaanse priester-politici. Oost en West samen op zoek naar vredestheologie Theologen uit Oost- en West- Europa komen van 17 tot 22 september in de Hongaarse hoofdstad Boedapest bijeen op een congres dat is gewijd aan een „theologie van de vrede". Dit heeft de secreta ris van Pax Christi Jan ter Laak bekend gemaakt na te rugkeer van een bezoek aan het Oostblok. Het feit dat het congres zal plaatsvinden in Hongarije, waar vorige maand ook de Lutherse Wereldbond verga derde, geeft Ter Laak de overtuiging dat de manipula tie tot het uiterste beperkt zal blijven. Met IK V-staf mede werker Wolfgang Müller heeft hij aan de voorberei dende werkzaamheden mee gedaan. Het congres vindt plaats op uitnodiging van de Hervormde bisschop Karoly Toth uit Hongarije en de En gelse Quaker Stephen Tunni- cliffe, werkzaam bij de Euro pese campagne voor nucleai re ontwapening END. Uit Nederland zullen volgens Ter Laak aan het congres deelne men de hervormde kerkelijk hoogleraar dr. W.E. Verdonk, de gereformeerde theoloog dr. J. Faber, L.J. Hogebrink, namens de Nederlandse Her vormde Kerk lid van het IKV, alsmede Müller en Ter Laak. Paus Johannes Paulus II heeft er het afgelopen week einde tot drie keer toe in het openbaar zijn spijt over be tuigd dat de Sovjetautoritei ten hem geen toestemming hebben gegeven Litouwen te bezoeken. Meestal zwijgt het Vaticaan over zulke delicate kwesties. Tijdens zijn wekelijkse au diëntie in zijn zomerresiden tie Castel Gandolfo sprak de paus gisteren de hoop uit dat Moskou nog eens zal terug komen op de weigering en hem alsnog de gelegenheid zal geven het land te bezoe ken. Hij onthulde hierbij ook dat hij kardinaal staatssecre taris Casaroli, de tweede man van het Vaticaan, als zijn af gezant naar Litouwen had willen zenden. Ook dat ston den de Sovjet-autoriteiten niet toe. De paus had gisteren in Li touwen willen zijn om de sterfdag te' herdenken van de vijf eeuwen geleden overle den beschermheilige van Li touwen, Casimir. De bis schoppen van het overwe gend rooms-katholieke Li touwen hadden hem daartoe al in 1983 uitgenodigd. Rooms-katholieken zijn in Litouwen sterker vertegen woordigd dan in enig ander gebied dat door de Sovjetunie wordt beheerst. Naar schat ting tachtig procent van de bevolking is rooms katholiek' ondanks alle pogingen van de Sovjetautoriteiten om het geloof te onderdrukken, bij voorbeeld door priesters ge vangen te zetten of te ver bannen en te voorkomen dat er nieuwe priesters komen. Kennelijk doelende op deze onderdrukking loofde de paus in een boodschap aan de 2,5 miljoen gelovigen in Li touwen hun „optimistisch blijven hopen, kracht onder beproeving en volharding in gebed".De heilige Casimir is ook schutspatroon van Polen, het geboorteland van de Zwitserse peet katholieken Ln, tegen celibaat Sllc Meer dan 3.000 rooms-kath<T~~ lieken in Zwitserland hebbë paus Johannes Paulus II g« vraagd het celibaat op te hel fen en bovendien vrouwq tot het priesterambt toe te 1 ten. In een open brief sprJj ken zij de hoop uit dat in de kerk zal verandere om te voorkomen dat mede werkers, maar vooral vrou wen en jongeren de kerk zul len verlaten. De handteke ningenactie was uitgegaas van de parochie Luzern. Ty dens zijn bezoek aan Zwitser land werd de paus herhaal delijk geconfronteerd vragen over het priesterceli baat. >bé PERSONALIA :id ledi i ee dat prof. dr. M.A. Beek, emc.6 ritus-hoogleraar aan de unfin* versiteit van Amsterdam, prd* dikant werd in de Nederlanfo s se Hervormde Kerk. Prowei Beek, die 25 juni 1909 te Orrj men werd geboren, doceerd hebreeuws, de uitlegging va het Oude Testament en geschiedenis van Israël. pte erd Tot adviseurs van de afdelinK* wereldzending en evangelis«gin tie van de Wereldraad va)ne Kerken zijn benoemd de honii ren G.J. van Butselaar, a1g«>en meen secretaris van de Nlj. derlandse Zendingsraad (NZR); dr. James CogsweFsle directeur buitenlandse bt trekkingen van de Amerrer kaanse Raad van Kerken; d Martin Lehmann Habeck, sC?er cretaris van Evangelischf,al< Missionswerk te Hambun dr. Fergus Macpherson, a!gPub meen secretaris van de B— gelse conferentie voor reldzending; en de Frani predikant Frédéric mann. Nasi goreng met atjar ketimoen pruimen met zure room Voor twee: 250 g droogko kende rijst, 4,5 dl water, zout, 1 grote ui, 2 lepels olie, 1 dunne prei, knof look, 150 g varkenslap of kipfilet, ketjap, 1 ei, peper, 10 g boter; komkommer, 2 tomaten, uitje, sambal, 1 lepel azijn, zout; 250 g pruimen (mogen minder mooi zijn), 1,5 dl water, 45 g suiker, pijpka neel, 1 theelepel aardappel meel, half bekertje zure room, (1 theelepel basterd suiker). Was de rijst tot het water helder blijft en laat hem op een zeef uitlekken. Breng de juiste hoeveelheid water aan de kook, strooi er al roerende de rijst in. Sluit de pan als het water weer kookt en laat de rijst in twintig minuten zacht koken gaar worden. Stort de gare rijst op een schotel en laat hem koud worden. Kook het varkens- of kippe- vlees gaar in weinig water met zout gaar (vijftien of tien minuten). Snijd het klein. Fruit de kleingesneden ui goudgeel in de olie, schep de meeste ui uit de pan en bak nog even kleingesneden prei en geperste knoflook mee. Voeg zo nodig olie toe. Bak vervolgens al omscheppende vlees en iets sambal mee en vervolgens de rijst. Schep de massa steeds om en bak de rijst op een tamelijk kleine pit warm. Breng de nasi goreng op smaak met ketjap en zout. Bak van het ei een omelet, snijd die in reepjes en garneer er de nasi goreng mee. Leg er ook de apart gehouden gebakken ui op. Meng blokjes komkommer en tomaat met fijngesneden ui, sambal, azijn en zout. Trek de pijpkaneel tien mi nuten af in het water, voeg dan suiker en de gehalveer de en ontpitte pruimen toe. Kook die in een paar minu ten gaar. Bind het sap met aardappelmeel en laat de compote koud worden. Roer de zure rQom desgewenst los met basterdsuiker en leg hem op de pruimen. JEANNE ZWOLLE Op zondag morgen 26 augustus 1894, negentig jaar geleden, werd in lokaal „de Atlas" aan de Ossemarkt in Zwolle de So ciaal Democratische Arbei ders Partij (SDAP) opge richt. De organisatoren van deze oprichtingsbijeen komst aan de voet van de Onze Lieve Vrouwekerk, in Zwolle beter bekend als „De Peperbus", waren een twaalftal ontevreden leden van de Sociaal Democrati sche Bond. Deze politieke beweging onder leiding van Ferdinand Domela Nieu- wenhuis had eind 1893 be sloten, nimmer mee te doen aan de Kamerverkiezingen omdat men niets te maken wilde hebben met de geves tigde politieke, maatschap pelijke en economische orde. Het kleine gezelschap dat in „De Atlas" bijeen kwam, had genoeg van de anarchistische neigingen van de SDB: zij wilden juist wèl, dat de arbei dersklasse vertegenwoordigd zou worden in het parlement. En zo kwamen de „twaalf apostelen", zoals ze al spoedig in de wandeling genoemd werden, tot de oprichting van de SDAP. Eén van hen was de Friese advocaat Pie- ter Jelles Troelstra. Onder de andere mannen van het eer ste uur vinden we namen als Vliegen (de eerste partijvoor zitter), Schaper. Van der Goes, Polak, Gerhard en Helsdingen. Op zaterdag 25 augustus 1984, op een etmaal na negentig jaar later, staat aan de zono vergoten Ossemarkt een hon derdtal mannen en vrouwen geschaard rond de ingang van het voormalige lokaal „De Atlas". Het zijn vrijwel allemaal leden van de PvdA, de partij die wortelt in de oude SDAP. Men heeft beslo ten een bescheiden feestje te bouwen ter herdenking van „negentig jaar socjaal-demo- De deur van het historische pand dat eens een dansgele genheid was, maar thans een handel in zonweringen her bergt, is versierd met een au thentiek rood vaandel met de opdruk „SDAP in Neder land". Daarnaast, tegen de Partijvoorzitter Max van den Berg onthult de gedenk steen waarop staat dat de SDAP negentig jaar gele den werd opgericht. gevel, hangt een kleiner rood doek waarachter zich een ge denksteen bevindt die straks door PvdA-voorzitter Max van den Berg zal worden onthuld. Van den Berg, die qua uiterlijk zó weggelopen lijkt uit de groep der twaalf apostelen, houdt voorafgaan de aan deze plechtige hande ling een korte toespraak waarvan de kernzin luidt: „We zijn hier eigenlijk niet in de eerste plaats om te her denken, maar om de strijd die toen begonnen is voort te zetten". Zonnebaden Na onthulling van de antra cietkleurige gevelplaquette begeeft het gezelschap zich naar het gebouw „De Buiten sociëteit", waar zo'n zeven honderd PvdA'ers zijn vere nigd die, zo benadrukken de organisatoren van het feest verrukt, de verleiding van het zonnebaden hebben kun nen weerstaan. Op het podi um posteert zich een ge mengd koor waarvan het merendeel der zangers en zangeressen de vijftig al lang zijn gepasseerd: De Stem des Volks, afdeling Zwolle. Overal in de zaal zijn bewe gende lippen waar te nemen als het koor een aantal oude socialistische strijdliederen ten gehore brengt. Men zingt van kluisters die verbroken zullen worden, van morgen rood dat zal gloeien, van vrij heid die omhoog zal rijzen, van vrede die zal heersen en van de zegepraal die het ar beidersvolk wacht. „We heb ben ook een heel ander re pertoire hoor", zegt de diri gent bijna verontschuldigend tot de zaal, „We zingen heus niet alleen strijdliederen. Maar ja, ze slaan nog wel aan. Het is net als met het christendom: gaat het goed, dan lopen de kerken leeg en gaat het slecht, dan lopen ze allemaal weer naar binnen. Zo is het ook met de strijdlie deren". Doortimmerd Doodstil is het in de warme zaal als de historicus Jos Per ry in een toespraak van bijna een uur de geboorte van de SDAP schildert. Na de pauze beklimt Joop den Uyl onder daverend applaus het podi um. De politieke leider van de PvdA, die de afgelopen week bekend maakte dat hij in ieder geval nog tot 1986 aan het roer van zijn partij wil blijven staan, houdt een hecht doortimmerd betoog qver „negentig jaar sociaal democratie". En passant geeft hij CDA en VVD ervan langs, maar sluit regeringssamenwerking met de één noch de ander uit. Aan het slot van zijn verhaal keert hij terug naar het SDAP-program van eind vo rige eeuw en constateert dat een bepaalde passage daaruit ook nu nog, of liever gezegd nu wéér, van toepasssing is: „Toenemende werkloosheid tegenover onmatig lange ar beidsdagen en gebrek aan koopkracht bij de massa". Den Uyl heft de ogen van zijn papier naar de zaal en roept: „Armoede temidden - van overvloed!". In staccato volgt daarna zijn slotconclu sie die kort en krachtig luidt: „De sociaal-democratie is aan bod!". Dan volgt het moment waar op velen gewacht hebben. „De Stem des Volks" stelt zich wèer op en zingt De In ternationale, samen met de zaal. Enkele ouderen pinken een traan weg. „Het was ge weldig, vond je niet?", zegt een vrouw na afloop in de wandelgangen tegen haar man. „Ik ben blij dat we ge gaan zijn". De man knikt. „Het is nog steeds lekker weer", zegt hij, naar buiten wijzend. DICK VAN RIETSCHOTEN vanmorgen 07.00 lomp temp i Af en toe zon De dag van morgen begint nog vrij zonnig. In de nacht en ochtend komt plaatselijk mist voor. Op de nadering van een wolkenzone, behorende bij een depressie ten zuiden van IJs land, neemt in de middag van het westen uit de bewolking toe. In de avond is een bui mo gelijk. Tussen een hogedruk- gebied boven Midden-Europa en een depressie bij IJsland staat een westelijke stroming. Deze stroming voert via Enge land wolkengebieden naar onze omgeving, waaruit nu en dan wat regen kan vallen. In het zuidelijk deel van Europa blijft het mooie nazomerweer nog enige tijd voortduren met middagtemperaturen van 23 tot 28 graden. INFORMATIE OVER FILMS MUZIEK THEATER. RECREATIE. EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA Vooruitzichten voor de vakantielanden Zuid-Scandinavië: Af en toe zon en mogelijk een bui. Middagtemp van 15 gr aan de Noorse kust tot 20 in Oslo en Zuid-Zweden. Britse Eilanden: Wolkenvelden en in Schotland en de Midlands af en toe re gen. Middagtemp van 15 gr in Schotland tot 21 in East-An- glia. Benelux Af en toe zon en mogelijk een bui. Middagtemp omstreeks 21 gr Frankrijk: Droog en vrij zonnig. Middag temp van 20 gr in de Kanaal zone tot 28 in het zuiden. Duitsland en het Alpenge bied: Perioden met zon en middag temp ongeveer 23 gr. Portugal Spanje: Zonnig en warm. Middagtemp tussen de 26 en 33 gr. Italië, Joegoslavische kust: Zonnig en een lokale regen- of onweersbui. Middagtemp on geveer 28 gr. Jid: NOORDWIJK De poli tie van Noordwijk heeft het afgelopen weekeinde zoveel dieven aangehou den dat de cellen van het politiebureau vol zaten en een beroep moest worden gedaan op de cellen van Katwijk en Leiden. Zater dagmorgen vroeg werd een 43-jarige Pool aange houden die probeerde in te breken bij een woning aan de Schaalhoorn. Hij kwam niet verder dan een poging het slot te force ren. Een getuige waar schuwde de politie. Verder werden zaterdag drie Rotterdammers aangehouden, 33, 34 en 42 jaar oud die een auto hadden opengebroken op de Schoolstraat. Een getuige meldde dat bij de politie. Na een achtervolging werden zij in Voorhout achterhaald. Zij waren in het bezit van geld en koffers, dat zij behalve in Noordwijk ook uit auto's el ders in de streek hadden ge stolen. Vijf Amsterdammers, rond de 19 jaar oud stalen za terdagavond een motorfiets op het Pallasplein. Vier reden weg in een auto, de vijfde op de gestolen motorfiets er ach ter aan. Een getuige stuurde de politie achter het vijftal aan, dat werd achterhaald. In de auto werd onder meer een betonschaar aangetroffen. De motorrijder ontkwam aanvan kelijk, maar meldde zich later bij de Amsterdamse politie met de motorfiets. Twee Hillegommers en een Lissenaar, rond de 19 jaar oud stalen zondagmorgen vroeg een auto. De eigenaar zag dat en waarschuwde de politie, die de daders na achtervolging in Noordwijkerhout te pakken kreeg. De meeste verdachten zijn inmiddels weer heenge zonden na het opmaken van proces-verbaal waardoor er weer genoeg ruimte is ont staan in de Noordwijkse poli tiecellen. ■dt MARKTEN VEEMARKT LEIDEN (27-8) extra kwaliteit dikbillen 9,00-lj stieren (resp. 1e en 2e kw.) 8.251. 7,30-8,20. vaarzen (resp. 1e efld' kw.) 7,00-8,40 5,80-6,95. k<net (resp. 1e, 2e en 3e kw.) 6.90jrki 5,80-6,85 5,40-5,80. worstkfv 4,90-6,00. schapen 200-250, pe 5,25-7,75. lammeren 200-250, p«. 10,00-11,00. Aanvoer: slacl?"n 1000. stieren 122. schapen en iarc meren 394. totaal 1516. Stemtjsc (resp. handel en prijzen): slacLi traag - iets lager, stieren gelijk lijk. schapen en lammeren rede^'1. gelijk. 1 bi ale Beurt van Amvterda bon 27-lbel l 121.30 ij- v 193.80 9380^eï 298.00n d 160.50n: 56.00 - h r 571 95^o-*nal - nis< i29.oof>en 56,80^tel 178.8»nt "fva 135,0(Ava 126.50 scl 27,9ff'id' 65.001 g< so.iOche 657fd 62.80ns 269.5<PeP 154,5<|> V so.oc30]1 J dl »Ogt Amro-bank Boskalis Westm Dordtsche peir Idem pelr prei Elsevier-NDU FGH Gist Brocades Hei nek en Heineken Hold. Hoogovens Rodamco Rolinco Rorento 160.50 56,40 25,50 51,00 161,50 143,00 130,00 100,50 57,00 179.50 163,30 228.00 135,50 126,50 242,00 28,00 65,00 50,10 204.10 269.80 154,00 27.80 90,20

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2