TAFEL HP kerk wereld Belangstelling voor Maria neemt weer toeL0 HTTÏT71 DEVENTER AKTE TOONT AAN: Geert Groote was getrouwd HOGER KATHECHETISCH INSTITUUT ZELFSTANDIGER ,1 Bi „In de Kamer snappen ze niks van voetbal" ILSf&JUfS deEPENE PETIJP ACHTERGROND CeidócSomunt DONDERDAG 16 AUGUSTUS 1984 PAGI1 rÜDË Japanse bisschoppen: meer evangelisatie De Japanse bisschoppenconferentie heeft besloten meer te gaan doen aan evangelisatie en het bewust maken van de sa menleving op het punt van hulp aan „machtelozen en zwak ken". Naar de bisschoppen menen kan met een Kerk die 400.000 leden telt (nog geen half procent van de bevolking) niet worden gesteld dat Japan is gekerstend, zodat richtlijnen voor de evangelisatie nodig zijn. De bisschoppen merken op dat de Japanse samenleving in toenemende mate ongelukkig is met alleen materiële vooruitgang en dat er een zoeken valt waar te nemen naar geestelijke waarden. De rooms-katolieke Raad voor Gerechtigheid en Vrede heeft onlangs samen met andere kerkelijke organen kritiek geuit op het feit dat Japan zich ver rijkt ten koste van de armen van Azië. Rel in Spanje over satire op geloof Een satirisch toneelstuk over een poging tot verzoening tussen de godsdiensten in de wereld heeft Spaanse katholieken zo diep gekwetst dat sommigen van hen zich hebben laten verlei den tot scheldpartijen, bedreigingen en gewelddadigheden. Het stuk heet „Teledeum", een samentrekking van „televisie" en de hymne „Te Deum". Een van de acteurs werd na een opvoe ring in Madrid door onbekenden gestoken met een mes. Een tournee met het stuk door het streng-katholieke gebied van Castilië ten noorden van Madrid, heeft geleid tot veroordelin gen door bisschoppen. De aartsbisschop van Burgos, mgr. T. Cardenal, vindt Teledeum „een zeer ernstige belediging van de mysteries van ons geloof". Desondanks trekt het stuk alom vol le zalen. Vakbonden zijn de acteurs te hulp geschoten. Men moet zijn ziel vullen, niet zijn brandkast. Seneca Romeins filosoof iden - Pastoraal overleg zonder Roermond De Diocesane Pastorale Raad van het bisdom Roermond h|^ besloten zich voorlopig te distantiëren van het Landelijk Pai A raai Overleg. Dit heeft bisschop J. Gijsen van Roermond JL collega's meegedeeld op de vergadering van de NederlanfP,. bisschoppen begin deze week in Maarssen. Het LPO komt]' die terdag 27 oktober bijeen in Amersfoort. Centraal thema jornen. daar zijn „de geloofsverdieping". In Maarssen hebben de l)3* Jani schoppen ook het concept besproken van de brief die ze zuip van uitgeven over het bezoek van Johannes Paulus II aan ons lal Gehar De brief zal in het weekeinde van 6 en 7 oktober in de pajitie sta; chiekerken worden voorgelezen. Vervolgens wordt hij geput, omd ceerd in de eerste editie van de speciale pauskranten diek verti Stichting Pausbezoek uitgeeft ter voorbereiding van het (kers z zoek. ij- van 1 token. Geert Groote, grondleg ger van de moderne de votie, wiens 600e sterf dag momenteel wordt herdacht in Deventer, blijkt getrouwd te zijn geweest. Deze opmerkelijke ontdek king is vandaag bekend ge maakt door dr. A.C.F.Koch, oud archivaris van Deventer, in een inleiding bij de ope ning van een tentoonstelling over Groote in het stadhuis van Deventer. Tot op heden was het huwelijk van Groote met een zekere Alijd, een jonge vrouw uit Deventer of directe omgeving, niet be kend bij de deskundigen. Koch trof tijdens naspeurin gen in het gemeentelijk ar chief van Deventer min of meer toevallig een akte aan waarin wordt gesproken over de weduwe van Geert Groote. Uit het stuk blijkt verder dat Groote's weduwe kinderen had maar of die zijn voortgekomen uit het huwelijk met de grondlegger van de Moderne Devotie is niet bekend. Het huwelijk is volgens de ontdekker waar schijnlijk voltrokken lang voordat Groote in 1374, op 34-jarige leeftijd, zijn losban dige levensstijl vaarwel zei en in Deventer een gemeen schap voor broeders en zus ters van het gemene leven stichtte. Hij overleed tien jaar later. De vrouw moet volgens de oud-archivaris nog erg' jong zijn geweest toen ze met Geert Groote in het huwelijk trad, maar ze overleefde haar echtgenoot vele jaren. Haar achternaam is niet bekend. Koch heeft in de afgelopen weken nog meer ontdekkin gen gedaan over het leven van Groote die hij volgend jaar in een publikatie wil be kend maken. De Nederlandse bis schoppen hebben in principe positief gera- geerd op een voorstel van het Hoger Kateche- tisch Instituut zijn statu ten zodanig te herzien, dat de band met de Na tionale Raad voor de Ka- techese (NRK) wordt be ëindigd. Om beleidsmati ge helderheid te krijgen over de nieuwe situatie die hierdoor zal ontstaan, willen de bisschoppen nog nader overleg ple gen met het bestuur van het HKI. Een en ander is meegedeeld na afloop van de deze week gehouden vergadering van de bisschoppen in Maarssen. Dr. J.W.C. Jansen uit Tete- ringen, voorzitter van de Na tionale Raad voor de Kate- chese heeft positief gerea geerd op dit principe-besluit. „Nu ontstaat de mogelijkheid dat het Hoger Katechetisch Instituut zijn werk met wat meer vrijheid zal kunnen voortzetten", aldus dr. Jan sen. „Niet elke experimentele situatie die het HKI zal scheppen op het gebied van de katechese kan nu worden aangegrepen om de bisschop pen te verwijten dat zij alles maar toelatenDe afgelopen vijftien jaar kon het HKI worden beschouwd als het instituut bij uitstek voor het katechetisch onderwijs van de Nederlandse kerkprovin cie, omdat de leden van de Nationale Raad voor Kate chese ook bestuurslid zijn van het HKI. Daardoor kreeg het een zekere officiële ker kelijke status. Het principe besluit van de bisschoppen betekent dat -het HKI niet langer een alles omvattende overkoepelende functie zal vervullen. ,,Wij erkennen, dat Ma ria als eerstverloste reeds thans met haar hele per soon, met lijf en ziel haar eeuwig heil in God heeft bereikt", aldus paus Jo hannes Paulus II gisteren in het angelusgebed op Maria-Hemelvaart te Gastelgandolfo. De paus sprak de hoop uit dat de gelovigen in geloof, hoop en liefde met God ver bonden zullen blijven en naar Zijn wil zullen le ven, om de al door Maria gegane weg niet te mis sen. Toewijding tot Maria, de moeder van Jezus, lijkt in onze cultuur de afgelopen de cennia sterk te zijn terugge lopen. Volgens Elisabeth Johnson echter, zuster van St. Joseph en als theologe verbonden aan de Katholieke Universi teit van Amerika te Was hington, is het een misver stand te menen dat de Maria verering stervende is. Zowel bij leken als bij theologen ontwaart zij een nieuw be grip voor en waardering van Maria. Wel doen zich in de aard van de toewijding be langrijke veranderingen voor, stelt zuster Johnson, die onlangs is benoemd in de werkgroep van de rooms-ka- tholieke bisschoppen en de Lutheranen in de Verenigde Staten om te komen tot ge meenschappelijke mening vorming over theologische begrippen. Deze dialooggroep zal van 19 tot 23 september in Cincinna ti vergaderen. Daar zal zij een inleiding houden, geti teld „Maria-cultus aan he dendaagse katholieke devo tie". Naar haar mening be staat de neiging Maria na het Tweede Vaticaans Concilie te zien als een historische fi guur wier geloofsweg geken merkt is geweest door lijden, twijfel en strijd. „Maria's trouw aan God, in weerwil van haar beproevingen, is haar glorie en daardoor ver eenzelvigen mensen zich graag met haar", aldus zuster Johnson. Naar de zuster signaleert heeft de traditionele kijk op Maria als een onderworpen, Hoewel het gisteren de eigenlijke feestdag was van Maria Tenhemelopneming wordt het feest het komen de weekeinde officieel In de kerken gevierd. Zwarte Madonna trekt honderdduizenden Aan de jaarlijkse bedevaart naar de ikoon van de Zwarte Ma donna in het Poolse Czestochowa hebben gisteren naar schat ting 300.000 mensen deelgenomen. Ze hadden zich verzameld op de berg Jasna Gora, waar de uit de 14e eeuw daterende ikoon van de Zwarte Madonna zich bevindt in een klooster. Vele pelgrims, afkomstig uit alle delen van Polen, hadden de reis naar Czestochowa te voet afgelegd. De Zwarte Madonna wordt door Poolse katholieken beschouwd als de bescherm heilige van hun land. De Poolse aartsbisschop, Jozef Glemp, verklaarde tijdens een mis ter ere van de Zwarte Madonna dat de katholieke kerk van Polen de vrijgelaten politieke ge vangenen van het land zal beschermen tegen nieuwe arresta ties. gehoorzame vrouw het mii noegen opgewekt van room: -katholieke feministen. „Hei wat katholieke vrouwelij] theologen denken dat ring van Maria samenhang met de onderdrukking vai vrouwen in de Kerk en d; die devotie het moederschaj en het huisvrouw-zijn ver heerlijkt met uitsluiting vai andere leidende posities voo Vrouwen", aldus de theologe De ontwikkeling in het den ken na het Concilie concen treert zich volgens haar ech ter op Maria als de eerste disi cipel, niet chronologisch ge< zien, maar als gelovige dit het eerst komt in eer waardigheid. Hoewel er veranderingei zijn opgetreden is Maria ooi, nu nog belangrijk voor ka! 99' tholieken als te volgen voor» beeld, zegt zij. Maria's moe» en gehoorzaamheid vormei voor christenen een uitdal ging om net als zij Gods wi| te doen. Maria vindt zij in hei bijzonder indrukwekkend als"|^V*> degene die de verantwoorde-J.XJ lijkheid aanvaardde om de Messias te baren. „Dat is op merkelijk, in aanmerkling genomen dat zij een arme enLEIE nauwelijks ontwikkelde j°n'rec^e ge vrouw was", aldus zuster c Johnson. "e Naar haar mening zullen de Stads gewone mensen en niet defunct theologen nieuwe vormen zaal 1 van Mariaverering ontwikLonn( kelen. „Zo is het altijd ge] j gaan, zelfs in de vroege kerk geschiedenis", stelt de theolo- ge. „De kerkelijke hiërarchie r S£ mag dan de verering in goe- kaPA de banen hebben geleid en er ecjr de vruchten van plukken, colle§ maar het initiatief is uit het rectei Laats buitei Iten si Het c lopig moet bove r~a pass€ Zonnig b Het is morgen zonnig. De t peratuur loopt in de middaf.EIDI tot circa 23 graden. Er is enmu veel wind. Het fraaie en ^umh me weer hangt samen met; hogedrukgebied, dat zich 'erD0{ Engeland naar onze omgeif1331"» uitbreidt. Het komend weoe, hc einde verplaatst het hogedrjjker gebied zich via ons land f^istO! Midden-Europa. Het blijft -r morgen dan ook zonnig. J temperatuur zal oplopen &useiJ omstreeks 26 graden. terma oegar Vooruitzichten voor ier n de vakantielanden h Zuid-Scandinavië, DenenL-er] Langs de Noorse kust moger^eP< regen, elders perioden £Ïlt zon. Middagtemp. van 15 en h€ de Noorse kust tot 20 gr in|at be omgeving van Oslo en in ZU ze den- reder Britse Eilanden: 'reen Droog en zonnig. Middagteibmac van 16 in West-Schotland Bn Si 24 gr in Zuid-Engeland. tun naar Benelux: Droog en zonnig. Middagter3 P omstreeks 24 gr. 7 Arimnr Gestoofde visfilet met tuinkruiden, worteltjes en aardappelen mokka-bananen vla Voor twee: 300 g gefileerde schol, zout, 1 lepel citroen sap, 25 g boter, peper, veel dille en peterselie, weinig citroenmelisse en dragon, 1 dl droge witte wijn of water, 1 theelepel maizena, melk; 500 g worteltjes, zout, uit je, 10 g boter, tijm, selde rij, suiker; 0,5 1 kg aardappelen; OJi liter melk, 25 g maize na, 30 g suiker, 2 theele pels oploskoffie, half pak je vanillesuiker, 1 kleine banaan, 1 lepel gemalen kokos. Knip de filets in de lengte een keer door, spoel ze met koud water af, strooi er zout op en drupper er citroensap over. Laat de boter smelten, leg er de dubbelgevouwen of opgerolde vis in, strooi er pe per over, leg er takjes verse of wat gedroogde kruiden naast en schenk er wijn of water bij. Stoof de filets in circa tien minuten gaar en leg ze met een schuimspaan in een war me schaal. Zeef de kruiden uit het vocht en bind het met de met melk aangemengde maizena. Schenk de saus over de vis en strooi er een mengseltje van (fijngeknipte verse) kruiden over. Kook de worteltjes gaar in weinig water met zout in vijftien a twintig minuten. Fruit de kleingesneden ui gaar en lichtbruin in de bo ter met wat tijm (of citroen - tijm). JSchep de gare wortel tjes met fijngeknipte selderij door de ui. Voeg naar smaak (weinig) suiker toe. Kook van melk, maizena en suiker een blanke vla en meng die met oploskoffie en vanillesuiker. Laat de vla koud worden, meng er stuk jes banaan door en garneer haar met kokos. JEANNE In de Haagse Post een re portage over de vraag hoe de grensbewaking op Schiphol werkt. „Ach, dit blijft vech ten tegen de bierkaai, als je beseft hoe makkelijk het is om overal ons land binnen te komen, maar ja, je kunt ook niet helemaal niks doen, dan is het hek van de dam". In de serie over de tijdgeest ditmaal aandacht voor de on stuitbare groei van porno op video. „Van verzadiging op de videomarkt kan alleen al geen sprake zijn omdat er ie der jaar zoveel videojunks bijkomen die eerder tegen de aanschaf van het apparaat aan hebben gehikt. Maar zelfs zonder die stormachtige nieuwe vraag zou het verza digingspunt niet nabij zijn. De hele wereld is doortrok ken van die hevige seks emotie". Voorts interviews met recen senten van boeken. „Wat er in de literatuur gebeurt, is hiërarchiseren. Voortdurend worden reputaties gewogen. Nu is Nooteboom er weer bij, die heeft iets meer prestige gekregen. Zo veranderen de rangordes op subtiele wijze. Schrijvers worden niet alleen op hun kwaliteit beoordeeld, maar het is ook een kwestie van tradities, machtsverhou dingen". Het omslagartikel gaat over Nederlanders in de Arabi sche Golfstaten. „Gastarbei ders zijn we. Geen Arabier die rekening houdt met onze gevoelens. Bij het vliegveld moeten we in aparte rijen staan, het is net Zuid-Afrika. Slaven zijn wij hier". Vrij Nederland praat met voorzitter Van Dijk van de RSV-enquêtecommissie, wiens uitspraken op de voor pagina van deze krant woren aangehaald, en ook met Jan Denhaag geportretteerd, de trainer van de Limburgse bokser Arnold Vanderlijde, die in Los Angeles brons won. „Boksers die anderen zien als vijand, zijn moorde naars. Er zijn er die vooraf zeggen: ik sla hem in puin. Zo'n mentaliteit moet aange- Ajax-voorzitter Tom Harmsen in HERVORMD NEDERLAND: ,,Dat zijn dan gefrustreerde journalisten". kweekt zijn. Ik zal Arnold nooit leren straatvechten. De meeste mensen denken ook dat bokssport krachtsport is. Dat is niet zo, ik ben voor snel en zuiver". Elders hernieuwde aandacht voor de scheuring in de Cen trumpartij. Zal Janmaat met een eigen lijst uitkomen Voorzitter Konst: „Ik heb het gevoel dat er een spelletje ge speeld wordt. We gaan door een diep dal, al heb ik het idee dat we er misschien be ter uit tevoorschijn komen. De rotte appels moeten nu maar eens uit de mand". Kees van Kooten interviewt zijn moeder over de dag waarop hij geboren werd. „Dat hele idee van dat het slecht gaat, is ook zo betrek kelijk, volgens mij tenminste. De mensen hebben gewoon geen idee meer van wat ech te armoede eigenlijk is. Ik bedoel zoals in de oorlog. Als je ziet hoe leuk je babies te genwoordig kunt aankleden en dat ik jouw eerste broekje toch heb moeten maken van dat groene, fluwelen gordijn in het halletje beneden, weet je nog wel Een gesprek tenslotte met het vroegere popidool Boudewijn de Groot. „Ik weet nog niet waarmee ik mijn brood ga verdienen. Geen flauw idee. Misschien wel een kantoor baantje. Wat dat betreft val ik in een groot, zwart gat. Ik heb geen geld meer". Elsevier onthult dat CDA en VVD dit najaar met een ac tieplan zullen komen om de grote en kleine criminaliteit fors aan te pakken. Minister Korthals Altes van Justitie: „Onze samenleving moet zich inspannen om de oorzaken van de stijgende criminaliteit te bestrijden. Dit betekent dat jeugdwerkloosheid, drugsverslaving, rellen op sportvelden of het zogenaam de alcoholtoerisme langs de kustplaatsen bij de wortel moet worden aangepakt. De oplossing daarvoor ligt niet alleen bij de politie, maar zo wel bij de overheid als bij de burger". Elders klaagt prof. M. Brands dat het droevig gesteld is met het geschiedenisonderwijs. „Er kan geen begrip van ei gen tijd bestaan zonder ken nis van het voorafgaande. Het nieuws van acht uur is voor de helft onbegrijpelijk als we geen kennis dragen van de geschiedenis van de feiten. Zonder dit historisch kader kunnen we eigenlijk niet van informatie spreken. Het mag niet zo zijn dat Wil lem II zijn bekendheid alléén ontleent aan de sigaar en Ajax aan een voetbalclub". Michel van der Plas conclu- deert dat het Vaticaan zich bedient van Nederlandse spionnen. „Een bejaarde pas toor in het Haarlemse, een doorgewinterde integralist die zijn kerk voortdurend in een kwaad daglicht stelt, wordt in Rome steeds met alle égards behandeld en toe gelaten tot de mis van de paus. Nooit is zijn bisschop gevraagd om inlichtingen over deze graag geziene gast". Een gesprek tenslotte met de keizerin van de jazz, Pia Beek. „Ik moet nu in mijn le ven naar het moment toe gaan denken, dat je ook ge waardeerd kunt worden zon der die piano. Ik zie tegen woordig wel artiesten waar van ik denk: God bewaar me, had ik ze maar niet gezien. Ella Fitzgerald, fantastische collega, die nu zielig met die bril het toneel opstommelt. En Peggy Lee met dat dikke lichaam in die grote jurk en zonder stem". balbestuurders antwoordt Tom Harmsen van Ajax op de opmerking: „Door journa listen wordt u ongelikte beer, houwdegen. Holle Bolle Gijs, onbehouwen bullebak en Bul Super genoemd" met: „Dat zijn gefrustreerde journalis ten". En ook nog: „In de Ka mer snappen zé niks van voetbal". PSP'er Van der Spek in DE TIJD: „Mientjan faber kan niet langer voorman van de vredesbeweging zijn". In Hervormd Nederland, veertien jaar na de uitzendin genreeks „Bomans in triplo", een uitgebreid interview met pater Joannes Baptist (Jan) Bomans. „Godfrieds verhalen over vroeger zijn voor zeker tachtig procent uit zijn duim gezogen", vertelt de gebaarde monnik. „Kijk, je kunt een eitje opdienen en het zal sma ken. Maar je kunt er ook wat sla en mayonaise rondom garneren. Zo zal dat eitje, dat niet verandert, nog gretiger worden verorberd. Godfried deed dat. Hij liet de waarheid voor wat ze is, maar diende haar zo op, dat het alemaal boeiend werd". De hoogleraar heelkunde aan het AZ in Utrecht, prof. dr. P. Wittebol, haalt uit naar degenen die steeds uithalen naar degenen die steeds uit halen naar de medici. „Je kunt niet eindeloos tegen een groep mensen aanschoppen die zeer hard hun best doen en dan ook nog verwachten dat ze precies dezelfde pres tatie blijven leveren als ze hebben gedaan. Dat geloof ik niet". In een verhaal over de voet Nu de komst van nieuwe kerncentrales nabij liikt, vraagt de Groene Amster dammer zich af wie voor de kosten opdraait als er een ontploft. „Met de inwerking treding van de Wet Aanspra kelijkheid Kernongevallen is het definitief niet meer mo gelijk financiële compensatie te verkrijgen voor de gehele geleden schade als deze meer bedraagt dan één miljard. Dit betekent een aanzienlijk in perking van de rechtspositie van de bevolking, want naar alle waarschijnlijkheid zal de totale schade bij een groot ongeval de één miljard ver overschrijden". Ook wordt gepraat met de cultuursocioloog Piet Ransijn. „De neiging van mensen om innerlijke conflicten naar buiten te projecteren speelt ook rond zaken als de bewa peningswedloop. Afgezien van de realiteit van de drei ging zit er volgens mij ook een heleboel massa-projectie achter, zowel bij de voor- als de tegenstanders. Angsten, onzekerheden, gevoelens van onveiligheid. En de oplossing zoekt men dan in uiterlijke dingen. Wapens dus". Het blad start een serie over het „taaie instituut" van het huwelijk. „Heel vaak is sek suele voldoening nauw ge koppeld aan tevredenheid over het hele huwelijk als zo danig. Met de frequentie van seks heeft die tevreden ove rigens weinig te maken. Heel wat gelukkig getrouwde mensen blijken niet zo vaak te hoeven. Ruzies zijn ook zeer gebruikelijk en heel goed te verenigen met een gelukkig huwelijk". Jazz-pianiste Pia Beck in EL SEVIER: „Ik moet nu in mijn leven naar het moment toe gaan denken, dat je ook-ge waardeerd kunt worden zon der die piano". De Tijd signaleert dat de vredesbeweging in elkaar aan het storten is. PSP-Ka- merlid Van der Spek: „MientJan Faber kan niet langer de voorman van de vredesbeweging zijn. Hij brengt onze zaak schade toe. Hij moet weg. Het lanceren van zijn ideetjes gebeurt zon der dat hij zich ook maar één moment bewust lijkt van de verantwoordelijkheid die hij heeft tegenover de vredesbe weging als geheel. Hij maakt té veel stuk". Elders een gesprek met de Nijmeegse theoloog prof. Arend van Leeuwen. „Dat ik met zo in Marx heb verdiept en dat ik de confrontatie met het Marxisme als een princi piële, nog voor ons liggende uitdaging zie, heeft te maken met het feit, dat ik er abso luut van overtuigd ben, dat de theologie pas met haar be nen op de grond komt, als ze bereid is door Marx kritische analyse van de economie heen te kruipen. Want diens' kritiek houdt ook een funda menteel nee in tegen het tra ditionele christendom". In het blad ook een inter view met de kritische Argen tijnse schrijver Vincente Zito Lema, die uit zijn Nederland se ballingschap is terugge keerd. „Er zijn absoluut mo gelijkheden voor een nieuwe staatsgreep. Want de militai ren zullen niet accepteren dat ze voor hun misdaden worden gestraft. En aange zien ze er bijna allemaal bij betrokken waren, weten ze dat straf voor de een het be gin van straf voor allen is. Dat ze nu de macht niet grij pen, is simpelweg omdat ze geen economisch plan heb ben. Maar ze zweren ook nu nog samen". Duitsland: Droog en geleidelijk meer Temp. oplopend tot ongev 23 gr. Frankrijk: *eeds Droog en zonnig. Middagterfu od 25 tot 30 gr. r°nd k>als Alpengebied: rzal Droog en zonnig. Middagtei|ewa ongeveer 25 gr. ™rde Portugal en Spanje: Zonnig, 27 tot 32 gr. (uilen Italië en de Joegoslavië^" kust: lantal Zonnig, middagtemp. ongevfroeie 27 gr. het f< Weerrapporten Eelde Eindhoven Den Helder Lh. R'dam Twente n vanmorgen 07.00 ui temp temp i w.bew. 23 15 23 13 oKleir 5 (..één oitot d lende onbew. 25 13 11 0.21 ii oil,hob'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2