TAFEL
Priester-ministers negeren
nieuwe vermaning Vaticaan
kerk
wereld
lïTïïTl
De schijnwinst van het grijze zuivelcircuit
GOS stelt kwestie „Wereldraad" uit tot 1988
£cidóc6otiAdA
VAKANTIE 1984
ACHTERGROND
£oidóe(3ou/uuit
MAANDAG 13 AUGUSTUS 1984 PAC
■IDE
VS: Cursussen in kerkelijke oppositie
Een in Washington gevestigde stichting is begonnen met het
houden van studiebijeenkomsten door het hele land om con
servatieve rooms-katholieken te scholen in het geven van te
gengas aan de bisschoppen.
Tot dusver zijn er in alle stilte twaalf gehouden. Ze zijn geor
ganiseerd door een organisatie die zich neutraal „Katholiek
Centrum" noemt. Volgens de hieraan verbonden pater Enri
que Rueda is de groep bezig mensen te scholen die het oneens
zijn met progressieve ontwikkelingen in de Kerk, waarvan de
pastorale brief van de Amerikaanse bisschoppen over oorlog
en vrede een voorbeeld wordt genoemd. Tot dusver zijn 1.200
mensen voorgelicht over hoe ze in parochies, diocesen, kerke
lijke instellingen en dergelijke kunnen opereren.
Borstbeeld onthuld van bisschop Lemmens
De bisschop van Roermond, mgr. dr. J. Gijsen, heeft gister
middag samen met de commissaris van de koningin in Lim
burg, dr. J. Kremers, in het Zuidlimburgse Schimmert de ont
hulling verricht van een borstbeeld van de vroegere bisschop
van Roermond, mgr. dr. G. Lemmens.
Mgr. Lemmens werd honderd jaar geleden in Schimmert ge
boren. Al tijdens zijn leven was hij een welhaast legendari
sche figuur. Hij was bisschop van Roermond in de jaren 1932
1958. Mgr. Gijsen maakte in zijn toespraak een veelbeteke
nende toespeling op zijn eigen functioneren. „Mgr. Lemmens
eiste van zijn priesters stipte gehoorzaamheid. Een woord dat
in deze tijd door modernisten als een vloek wordt ervaren,
maar daarmee behield deze bisschop wel het geloof in Lim
burg", zo merkte mgr. Gijsen op.
Pater Ernesto Cardenal,
minister van cultuur,
heeft gisteren de eis van
het Vaticaan dat de
priesters in de Nicara
guaanse regering aftre
den, van de hand gewe
zen. „Wij zijn bereid de
sancties te aanvaarden
die men zal treffen, om
dat wij niet zullen op
houden het volk te die
nen op de regeringspos
ten die ons zijn toever
trouwd", aldus Cardenal
tegenover de pers in Ma
nagua. Volgens Cardenal
hebben de priesters die
regeringsfuncties bekle
den tot 30 augustus de
tijd gekregen hun werk
neer te leggen.
Het Vaticaan maakte afgelo
pen vrijdag een uitvoerige
verklaring bekend waarin
het aftreden van de priester-
ministers werd geëist. Naast
Ernesto Cardenal hebben in
de regering van Nicaragua
zitting zijn broer pater Fer
nando Cardenal (minister
van onderwijs) en de priester
Miguel d'Escoto (minister
van buitenlandse zaken).
Volgens de verklaring, die
ook is gepubliceerd in de Va
ticaanse krant „Osservatore
Romano" maken de priester-
ministers zich schuldig aan
het overtreden van de ker
kwet. In de verklaring wor
den dan ook voorschriften
uit het canonieke recht van
de katholieke kerk geciteerd,
volgens welke geestelijken
openbare ambten op rege
ringsniveau niet mogen ac
cepteren.
Het conflict tussen het Vati
caan en de priester-ministers
sleept sinds 1979 toen de Ni
caraguaanse dictator Somoza
ten val werd gebracht en pa
ter Ernesto Cardenal de por
tefeuille van cultuur aan
vaardde binnen de sandinis-
tische regering die het be
wind overnam. In verklarin
gen tegenover de pers heeft
de trappist Ernesto Cardenal
erkend dat hij de regels van
het kerkelijk recht over
treedt. Hij beroept zich even
wel op overmacht en verwijst
daarbij naar het nijpend te
kort aan gekwalificeerde lei
ders waaronder Nicaragua
naar zijn oordeel gebukt gaat.
Ook heeft pater Cardenal
herhaalde malen verwezen
naar een afspraak die in juli
1981 tussen de priester-minis
ters en het Vaticaan zou zijn
gemaakt. Hierbij zou zijn
overeengekomen dat de
priesters voor onbepaalde tijd
als bewindsman mogen aan
blijven mits ze geen missen
celebereren of de communie
toedienen.
Een woordvoerder van het
Vaticaan ontkende vrijdag
echter dat er zo'n afspraak
zou bestaan. Hij stelde dat de
Vaticaanse richtlijnen in de
onderhavige kwestie „erg
duidelijk" zijn en noemde de
verklaring die het kerkelijk
gezag thans heeft uitgegeven
„een ernstige aansporing"
aan de priesters om zich uit
de regering terug te trekken.
Negeren ze dit vermaan, al
dus de Vaticaanse functiona
ris, „dan kunnen ze tot de
status van leek worden te
ruggebracht". Naast de drie
priesters die als minister
functioneren is er nog een
vierde priester nauw verbon
den met het bewind in Nica
ragua: Edgard Parrales die
namens het land ambassa
deur is bij de Organisatie van
Amerikaanse staten.
Hij was rationalist,
maar, o zondaar, hij
hoorde graag de
kerkklokken luiden.
De Gereformeerde Oecume
nische Synode heeft vrijdag
op de laatste vergaderdag in
Chicago besloten de discussie
over de vraag, of een GOS-
lidkerk ook lid kan zijn van
de Wereldraad van Kerken
uitgesteld tot 1988.
De GOS heeft al in 1953 de
lidkerken ontraden zich bij
de Wereldraad aan te sluiten.
Dit advies is vervolgens tel
kens herhaald. In 1980 be
sloot de GOS, dat in Chicago
de knoop definitief moest
worden doorgehakt, maar
wegens gebrek aan tijd heeft
de GOS hieraan geen gehoor
kunnen geven. Op dit mo-
ment zijn drie lidkerken lid
van de Wereldraad, namelijk
de Gereformeerde Kerken in
Nederland en twee Indonesi
sche Kerken.
De GOS ging akkoord met
het voorstel van de gerefor
meerde afgevaardigde
prof.dr. K. Runia om een stu
diecommissie in te stellen
over homoseksualiteit. Maar
op voorstel van voorzitter
J.P. Gailbraith besloot de
GOS dat in deze commissie
uitsluitend mensen mogen
zitten die ervan uitgaan dat
elke homoseksuele praktijk
zonde is.
Zoals gemeld heeft de Gere
formeerde Oecumenische Sy
node de uitspraak gedaan dat
de Gereformeerde Kerken in
Nederland hun pastoraal ad
vies over homoseksualiteit
moeten intrekken en deze
vorm van seksualiteitsbele
ving opnieuw als zondig
moeten brandmerken. De
voorzitter van gereformeerde
synode in ons land dr. H.
Kouwenhoven heeft al laten
weten dat dit uitgesloten is.
Aanvankelijk leek het er dan
ook op dat het slechts een
kwestie van tijd zóu zijn
voordat de Gereformeerde
Kerken in Nederland een
einde zouden maken aan het
lidmaatschap van de GOS.
Maar later kregen de plei
dooien voor voortzetting van
het lidmaatschap meer kans
op succes, toen de GOS met
ruime meerderheid de theo
logische rechtvaardiging van
apartheid tot ketterij ver
klaarde.
De synode in Chicago heeft
acht van de tien dagen in het
teken gestaan van het GOS-
lidmaatschap van de Gere
formeerde Kerken; zelfs zo
zeer dat het gevaar dreigde
dat voor de discussie over de
apartheid te weinig tijd zou
resteren.
Uiteindelijk deed de GOS
echter toch de uitspraak „dat
elke kerkelijke leer die de
apartheid verdedigt moet
worden beschouwd als kette
rij" en dat de afwijzing van
de apartheid een deel van de
belijdenis is. Hieruit hebben
de Gereformeerde Kerken in
Nederland nieuwe moed ge
put. De GOS verwierp met
duidelijke meerderheid het
voorstel van de blanke Ne
derduitse Gereformeerde
Kerk in Zuid-Afrika om een
dergelijke uitspraak uit te
stellen.
Paus Johannes Paulus II
heeft gisteren de hele dag
doorgebracht onder de vis
sers van Fano, halverwege
tussen Rimini en Ancona aan
de Adriatische Zee. Op het
strand celebreerde hij een
mis en vervolgens ging hij
aan boord van de „Cigalin"
(zie foto) de zee op. Op de
plaats waar twintig jaar gele
den een vissersboot is ver
gaan waarbij ettelijke vissers
het leven verloren, liet hij een
bloemenkrans in het water la
ten glijden.
Samen met de rond 700 vis
sers van Fano gebruikte de
paus op het strand het
avondmaal, goeddeels be
staande uit het zojuist gevan
gen zeebanket dat werd ge
roosterd op houtskoolvuur-
Hamlapje met
sinaasappel, bietjes
en aardappelen
vla r et biscuits en
jam
Voor twee: 150 g hamlap.
30 g boter, zout, peper, pa
prikapoeder, 1 sinaasappel
400 g rauwe of gekookte
bieten, 1 grote ui, 10 g bo
ter, bosje selderij, zout;
0,5 1 kg aardappelen;
0,5 liter melk, 25 g custard,
30 g suiker, 4 biscuits, jam.
Schroei de hamlap aan twee
kanten dicht (de kleur is dan
grijs geworden) in hete boter.
Temper het vuur sterk,
strooi zout, peper en paprika
poeder over het vlees en bak
het met het deksel schuin op
de pan bruin en gaar in
twintig minuten.
Halveer de sinaasappel Haal
van een helft de schil een
centimeter weg en snijd twee
plakken van de sinaasappel.
Pers de overgebleven stuk
ken uit. Leg het vlees op een
warm bord en garneer het
met de schijven sinaasappel.
Maak de jus af met weinig
water en het sinaasappelsap.
Schep een lepeltje jus over
het vlees en doe de rest in de
juskom.
kook rauwe in een r Jf uur
gaar in weinig water. Snijd
de ui grof en bak hem licht
bruin in de boter. Voeg de
fijngeknipte selderij toe, sluit
de pan en laat ui en selderij
nog ongeveer vijf minuten
smoren. Schep er de bieten
door, warm ze zo nodig mee
op en maak de groenten op
smaak met zout.
Zet de helft van de melk op.
Meng custard, suiker en wei
nig koude melk tot een pap
je, schenk daar wat hete
melk bij en doe het in de
pan. Laat de vla al roerende
even koken, voeg van het
vuur de overige koude melk
toe en laat haar onder af en
toe roeren koud worden. Be
smeer de biscuits aan twee
kanten met jam, duw ze met
het mes in de schaal(tjes) in
stukjes en leg er de vla op.
De vla wordt lekkerder als
zij zo een uur blijft staan.
JEANNE
ILLEGALE PRAKTIJKEN OM SUPERHEFFING TE ONTDUIKEN
BRUSSEL De superhef
fing op teveel geproduceerde
zuivel die de Nederlandse
boeren aan de EG moeten
betalen, heeft in de afgelopen
maanden geleid tot een
merkwaardig verschijnsel. In
de zuivelwereld wordt ge
sproken over het grijze melk-
circuit, waarbij opkopers van
teveel geproduceerde melk,
de kleine zuivelfabrieken in
West-Duitsland en Belgie aan
goedkope grondstof helpen.
De boerenorganisaties uiten
ernstige waarschuwingen te
gen deze praktijken, omdat
de Nederlandse boeren op
den duur het lid op de neus
zullen krijgen.
Superheffing
Met het overschot aan boter
in de Europese Gemeenschap
kan tienmaal een ring van
half pondspakjes om de aarde
gelegd worden. De opslag
van de boterberg kost de EG
elke dag ruim 1 miljoen
gulden en van de magere
melkpoeder van 233.000
gulden. Dat zuiveloverschot
is ontstaan doordat de Euro
pese boeren hun teveel ge
produceerde zuivel tegen een
bepaalde prijs aan „Brussel"
konden verkopen. De kosten
hiervan bleken echter niet
meer te dragen. Na jarenlang
touwtrekken besloten de EG-
landbouwministers op 31
maart van dit jaar maximale
produktiehoeveelheden in te
stellen en overproduktie met
de zogeheten superheffing te
beboeten.
Succes
Tot een compleet succes in
eens, leidt die heffing na
tuurlijk niet. De EG houdt
voor dit jaar dan ook reke
ning met een reserve- voor
raad van 600.000 ton, zodat in
totaal 98,7 miljoen geprodu
ceerd mag worden. Voor de
Nederlandse boeren betekent
dat landbouwakkoord dat zij
in produktie 798.000 ton te
rugmoeten (6,2 procent). Het
komt erop neer dat'een boer
van elke honderd koeien er
zes moet wegdoen. Na dit sei
zoen wordt de zaak nog ern
stiger, omdat de Nederlandse
boeren dan niet meer mogen
produceren dan 11.929.000
ton. Dat betekent nog eens
drie koeien op de honderd
naar het abattoir. Op alles
wat de boeren méér produce
ren dan de bepaalde hoeveel-
Prijsoorlogen in de Nederlandse zuivel zullen, ook na de invoering van de superhef
fing, niet uitblijven. In de afgelopen maanden hebben Nederlandse boeren de su
perheffing ontdoken door hun teveel geproduceerde melk aan opkopers te verko
pen. Deze leveren de melk vervolgens goedkoop aan Belgische en Duitse fabrie
ken, hetgeen de Nederlandse zuivelwereld op den duur scherpe concurrentie zal
bezorgen.
heid, moet superheffing be- Beschikking Superheffing of minister van landbouw en
taald worden, hetgeen neer- schreef voor dat de produ- visserij, ir. Gerrit Braks op
komt op 56 cent per liter cent/melkveehouder hef- tijd en adequaat maatregelen
melk. fingsplichtig was en niet de heeft genomen om de uitvoe-
In de uitwerking van de EG- koper. Dat foutje bracht onze ring van de heffing soepel te
-beslissing van 31 maart was Ombudsman, dr. J. Rang, in laten verlopen,
een fout geslopen, want de het geweer. Hij wilde weten Vermoedelijk reageerde dr.
Rang daarmee op de aanwij
zingen, dat er onder druk
van de superheffing een grijs
melkcircuit is ontstaan,
waarlangs de melk van over-
producerende boeren een
weg vindt naar melkfabrie
ken in Belgie en West-Duits-
land. In die fabrieken wordt
de maximale quota niet ge
haald en speelt de superhef
fing dus geen rol.
Minister Braks heeft inmid
dels gesteld dat ook de opko
per van melk voor betaling
van de heffing kan worden
aangesproken. De Neder
landse opkoper begeeft zich
dan ook op illegaal terrein als
hij, de superheffing ontdui
kend, de boeren afstroopt om
tegen aanzienlijk lagere prij
zen melk aan te kopen en die
afzet aan zuivelfabrieken in
bijvoorbeeld België. Gezien
de resultaten van grenscon
troles bij onder meer de
grensovergang Poppel, blijkt
deze handelswijze sinds april
ruimschoots in praktijk te
zijn gebracht.
Schijnwinst
Sinds het aanscherpen van
de regeling door de Neder
landse minister is er echter
geen einde gekomen aan het
zogeheten grijze circuit. Bel
gische zuivelfabrikanten blij
ken nog in hoge mate geïnte
resseerd in goedkope Neder
landse melk om daarmee
goedkope zuivel te produce
ren. Er zijn aanwijzingen dat
het nu Belgische melk-opko-
pers zijn, die Brabantse en
Limburgse boeren van hun
te veel geproduceerde melk
afhelpen waarover superhef
fing betaald moet worden.
Het gevaar dat hierin schuilt
is niet onaanzienlijk. De boe
ren ontkomen weliswaar aan
de superheffing en maken
toch nog een prijs voor hun
overproduktie, maar uitein
delijk zullen ze het lid op de
neus krijgen. Omdat ze een
lagere prijs voor hun melk
incasseren, leveren ze de Bel
gische en Westduitse zuivel
fabrieken zeer goedkope
grondstof, waarmee deze op
de Europese markt een
scherpe concurrentie kunnen
aangaan met de Nederlandse
zuivel. Uiteindelijk zal de
winst van de Nederlandse
boeren op een schijnwinst
uitdraaien. Vandaar de ernst
waarmee boerenorganisaties
in Nederland waarschuwen
tegen dit grijze melkcircuit.
'oor et
jenda, c
jende d
'ien „UIT
-felijkse t
rar
Priester en politiek
OPNIEUW heeft het Vaticaan de drie priester-polifc.pHEN A.
nesto Cardenal, Fernando Cardenal en Miquel d'EscoPc'NEr^
.i j Tjerstraat
gespoord hun ministersposten in de regering van Ni£|ice ac
te verlaten. Volgens het canonieke recht van de roopo. 21.01
tholieke kerk verdraagt de vervulling van het priesttf""0^?*,
zich niet met het bekleden van prominente politiek^ tutor (1
ties. Dezelfde vermaning is onlangs uitgegaan naar diNDERV0
ters in het Europees Parlement, onder wie de uit GroiEUROCir
afkomstige Herman Verbeek. d® d,er€
OP zichzelf beschouwd is de Vaticaanse terechtwijz||DEN
grijpelijk. Als verkondiger van Gods woord en voorgafi. tel. 071
dicaal overstijgt. Door zich zó nauw te engageren metfJP1®^1
krachten en machten dat hij ermee samenvalt, venfa; 14.30
hij het zicht op het Koninkrijk Gods. mdo'iv
met recht en onrecht in de samenleving. Integend£reestraa
hebben de plicht, altijd en overal, de actuele situatie ^q169"'
sen aan de boodschap van de Heer, wiens verkond^aariemrc
zijn. Maar juist om die toetsing overtuigend te kunne^i4)^
richten, is het in de rooms-katholieke visie noodzakelf
ze afstand bewaren tot het maatschappelijk krachtensJlNDERVj
lilde wes
Zonder af te dingen op het idealisme dat PriesttOORDW
Herman Verbeek of de gebroeders Cardenal aan de d£r Ber
gen, kunnen we de berispingen die hen vanuit Rome'V19-^2*
ken, op zichzelf genomen, dus volgen. Het perspectief ^'wegw
deze vermaningen staan vertroebelt evenwel wanneerlij en zij
de politieke activiteiten van andere geestelijken bij tfa- dL 2
ken, die van het Vaticaan wél hun gang mogen gaan. Iatwijk
overigens sympathieke werk dat Poolse priesters i?adsrtr^
de vakbond Solidariteit verzetten, is naar zijn inhouig.oo. 21
vergelijkbaar met het sandinistisch engagement van deï«*® d®
raguanen. Maar over deze activiteiten zwijgt de Pools|®EAT£F
als hij ze al niet aanmoedigt. I4.45.
Onbegrijpelijker is nog het Vaticaanse zwysenr|NDER>
kwestie van de Argentijnse priesters die hebben gecqciTY th
reerd met de militaire dictatuur in dit land in de jarenjMi4-49
1983. Hun betrokkenheid bij de aardse krachten en m|HEATE]
ging zover, dat ze nu voor de rechter moeten verschijnai7i7-4<
gens schending van de mensenrechten. Toegegeven, £°y
Christian von Wernich was geen minister, maar als oniaij; zo. 1
specteur van de beruchte veiligheidspolitie van de pr°r^®E!
Buenos Aires, bewaarde hij toch evenmin afstand t£^ or
maatschappelijk gebeuren. °2<H)
KINDER
HeT was ons liever geweest dat het Vaticaan destij(^in"®,(J
publieke veroordeling had uitgesproken over pater
Wernich, bisschop Alejo Benedicto Gilligan en hun
dachten, dan dat men bij voortduring een pater als EÏI^-
Cardenal tot de orde roept, die erkent dat hij de regelsWHBI
treedt maar zich beroept op overmacht in een land dlAP0TH
bukt gaat onder een nijpend tekort aan gekwalificeercnachtdi
ders. in d® 1
vrijdag
DIENS
- CORK, den.
«14460
Vrij zonnig
Morgen lijkt het een vrij war
me dag te worden met een
middagtemperatuur rond de 23
graden. In de nacht ontstaat
opnieuw plaatselijk mist, die
op de meeste plaatsen gedu
rende de eerste ochtenduren al
optrekt. Daarna konten er
flinke perioden met zon, hoe
wel mogelijk af en toe verslui
erd door hoge bewolking. La
ter in de middag is een lokale
bui niet onmogelijk. De wind
is overwegend matig, om
streeks kracht 3, uit noordelij
ke richtingen.
Voor de rest van de week zijn
de vooruitzichten goed. ten
noorden van nederland blijft
een hogedrukzone aanwezig,
die soms meer, dan weer min
der sterk is. Verwacht wordt
dat de temperatuur iets boven
de gemiddelde waarde voor
deze tijd van het jaar blijft. De
neerslagkansen lijken klein te
blijven, 's Nachts is de kans op
mistbanken vrij groot.
Vooruitzichten voor
de vakantielanden
Zuid-scandinavië:
Perioden met zon, maar vooral
morgen ook enkele buien.
Middagtemp. rond 18 gr.
Britse Eilanden;
Perioden met zon en bijna
overal droog. Middagtemp.
van 17 gr in Noord-Schotland
tot 21 gr in Zuidoost-Engeland.
België, Luxemburg en Duits
land:
Veel zon, maar in Midden- en
Zuid-Duitsland eerst enkele
buien. Middagtemp. rond 22
gr-
Frankrijk:
Perioden met zon, maar in
Midden- en Zuid-frankrijk
ook enkele buien. Middag
temp. van 19 gr in het noord
westen tot 28 gr aan de Riviè-
Spanje en Portugal: 10
Zonnig, maar aan de SpU
noordkust ook enkele b
Middagtemp. van 25 gr a(ë
Italië, Joegoslavische ki
Zonnig, maar woensdag
op een regen- of onweefT"
Middagtemp. van 24 gr ii
noorden tot 30 gr in Zuid2
lië. sr
Weerrapporten var
Eelde
Eindhoven
Den Helder
lorizo
13 I. blai
12 ierhoi
S k>:
,4 Ie- vl;
16 weetc
13 !4. pt
11 louwt
Tl"9™
Bordeaux
Genève
Helsinki
Klagenlurt
Kopenhagen
onbew. 23 13
3 \i£
13 oeg/
V bew. 23 12 C >g b
ibew. 24 15 r*
onbew. 32 14
onbew. 24 12
Los Angeles l.bew.
