Mountains,
here we
come
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 19S4
Onze corrspondent in de VS maakte onlangs
een vakantiereis door het Wilde Westen van
Amerika. Omdat het bloed van een journalist
ook „in zijn eigen tijd" kruipt waar het niet gaan
kan, maakte hij toch maar wat aantekeningen.
Die hebben geresulteerd in bijgaand
reisverslag.
begint enorme wit uitgeslagen
plekken te vertonen: opgedroogde
zoutmeren. De oevers van Great
Salt Lake zijn uitgestorven. Het
verschrikkelijke zput maakt het
water en zijn kusten voor mensen
ondraaglijk.
Maar de Mormomenstad Salt Lake
City is een aangenaam oord, vol re
ligieuze gebouwen die behalve de
votie vooral rijkdom uitstralen.
Rond Temple Square verheffen
zich vier moderne kathedralen
voor de „heiligen der laatste da
gen". Spoedig verwacht men de
wederkomst des heren. In een ko
lossaal wit complex bevinden zich
de stambomen van alle mensen oji
aarde. De tijd ontbreekt ons om het
te controleren.
We trekken verder naar het noor
den door Idaho. Verrassend snel
wordt het land nu groener en koe
ler. Prompt ook wassen malse re
genbuien onze dappere Toyota
schoon. Idaho is het land waar de
beste Amerikaanse aardappelen
vandaan komen.
Ons doel is het vermaarde Yellow
stone Park, in het noorden van de
deelstaat Wyoming. We zijn de
grens van het natuurgebied nog
niet lang gepasseerd of de eerste
geisers dienen zich aan. Zomaar in
eens stijgen temidden van de den-
nebossen op tal van plaatsen dichte
rookwolken op. Van nabij lijken de
vulkanische warmwaterbronnen op
etterende wonden in de aardkorst.
Ze stinken naar zwavel en menig
toerist knijpt kokhalzend de neus
dicht.
Angstaanjagend
Het einde van onze reis komt nu
snel naderbij. We trekken in zuid
oostelijke richting door het Grand
Teton-gebergte, waar het onaange
roerde Jenny Lake ons op een
klautertocht langs de oevers het ge
voel geeft de eerste mensen op aar
de te zijn.
Oostelijk Wyoming is de perfecte
verwezenlijking van de meest
overdreven clichevoorstelling die
iemand van het Wilde Westen kan
hebben. In het lieflijke heuvelland
staan poorten, gevormd door drie
boomstammen, waaraan de tekst
„RANCH" hangt en waaronder
karresporen de weg wijzen naar de
afgelegen boerderij.
De autowegen zijn van een angst
aanjagende verlatenheid. Af en toe
passeert ons een kleine vrachtwa
gen. Diagonaal over de achterruit
van de kabine heeft de bestuurder
steevast zijn jachtgeweer gehangen,
duidelijk zichtbaar voor iedereen
die iets kwaads iri de zin zou heb
ben. We komen door het oude stad
je Jackson, waar de trottoirs nog al
tijd van hout en overdekt zijn en
waar de paarden nog altijd voor de
saloon staan te wachten, de teugels
losjes om de balustrade geknoopt.
En verderop volgen er heuse
spookdorpen, waarin de pest lijkt
uitgebroken omdat de huizen lan.q
geleden zijn verlaten toen al h>
goud uit het bodemzand van de n.«
bije kreek was gezeefd.
Via de stad Cheyenne, aan de rand
waarvan Amerika zijn interconti
nentale Minute-man atoomraketten
op Rusland gericht heeft staan, rij
den we weer Colorado binnen
Onze laatste klim is naar de be
sneeuwde toppen van het Rocky
Mountains National Park", 3000
meter hoog. Dan begint de afdaling
naar het eindpunt van onze reis
Tientallen kilometers aan een stuk
is het zakken geblazen. Plotseling
zien we tussen twee bergwanden
door de Grote Vlakte zich weer
naar het oosten uitstrekken. En
daar ligt Denver, nog altijd trillend
in de hitte van het laagland. Op de
autoradio speelt een symphonie-or-
kest een stormachtige apotheose
van Ludwig von Beethoven.
Ineens rollen er tranen over onze
wangen. Het is volbracht. We did
it. Amerika wat ben je mooi. Vaar
wel, ons prachtige Wilde Westen
Marck de KoninrK
woonwagens en caravans. Dan
komt de echte, de meedogenloze
verlatenheid, de wurgende grenze
loosheid. De fel rode Toyota glijdt
nietig over de eindeloos repeteren
de glooiingen, waarvan de grijze
huid is bezaaid met dorre baard
stoppels.
Het asfaltlint is zo verlaten dat wij
de enigen lijken die de doorsteek
wagen naar het volgende stadje dat
de kaart aangeeft en waar we voor
de zekerheid maar vast willen tan
ken. Het stadje blijkt niet meer dan
een gesloten „handelspost" en een
al even dichte benzinepomp. Nou
ja, de tank is nog bijna half vol.
Verder gaat de tocht, langs india
nenreservaten (drie caravans op
een gloeiende vlakte) en echte (of
onechte?) fata morgana's van groe
ne oases op onbereikbare horizons.
Als de hitte ondraaglijk is gewor
den en de eenzame cowboys overal
om ons heen van dorst liggen te
creperen in het zand, blijkt in
middels irt Arizona het gehucht
Cajenta, inclusief een buitensporige
Holiday Inn, geen luchtspiegeling.
De auto mag drinken en wij komen
op verhaal in het koele zwembad.
Van de nieuwe dag wordt de stad
Page, op de grens met Utah, het
doeL We trekken door de „painted
dessert". De eeuwige erosie heeft
de rotsbodem in allerlei gebleekte
Adembenemende bergwanden in de Grand Canyon, een van de beroemdste natuurlandschapen ter wereld.
V
oleon
de kr
van
nde nj
ie tijd\ef vliegtuig de landing inzet,
we de Rocky Mountains een
pt einde maken aan de de Gro-
akte. Drie uur lang hebben we
[erheen gevlogen, over een on-
k" .fPptelbaar uitgestrekt bouwland,
bq Wavan veej percelen vooral in
;as cirkelvormig zijn, zodat
——ïfoeibuis om een vast middel-
kan draaien. Daar, tegen de
van de pan, opkijkend naar
•sneeuwde bergtoppen, ligt de
Denver te bakken in de zon.
rer, hoofdstad van de Am'eri-
deelstaat Colorado, wordt
•gin- en eindpunt van onze
Ve gaan het Wilde Westen
zoals Amerikaanse toeris-
Europa „doen". In vliegende
iuurauto is een kleine Toyota,
nverschrokken in westelijke
- ting de stad uitsnort. Rocky
TlISCntains, here we come! Ook in
laag-bij-de-grondse positie
t het rotsmassief zich met een
rpe hoek uit het pjatte land
s het|°°g te vouwen. Waar je letter-
i men^e eerste „rocky" kunt aanwij-
werl)veert de weg omhoog en zijn
toewendden in het woeste gebergte.
in rf(s wat een voormalige route
tdienigoud- en zilverzoekers is ge-
Bt, liggen de eerste waarachtige
'ewonhes in schrale valleien, waar
later I® cowboys met grote hoeden
ed gfle kuddes in en uit houten hek-
ruikeljten voeren,
fit vfveg wordt alsmaar eenzamer,
Uier en bochtiger en leidt tot
n nitffe dichter bij de sneeuw. De
robleij sporadische huizen zijn van
bij z|® boomstammen. In een donker
r. D|n ligt luguber een verlaten zil-
eel mbijn. Dan is het weer dalen ge-
et slien, naar het in een smoorheet
mhanlyerzonken dorp Silverton. Hier
aeter I® hoofdstraten zijn meer revol-
Buels uitgevochten en boeven
iiatri*hangen dan thans de vriende-
trekf souvenirwinkeltjes kunnen
van vergeten.
Is eifje van echte country-and-wes-
ychiai muziek houdt, ga dan in Du-
n depfeo naar de Chuckweagon", zegt
e „slaautochtoon. Op dus naar Du-
igo, deels langs de schilderachti
ge rtj spoorlijn waarover een van
n naerika's meest bezongen „choo-
het efo's" de mijnwerkers naar de zil-
e naMers placht te brengen. Door
"betplT'kachtige tunnels, langs stc.le
afgronden en over bruggen waar
van het hout als lucifers tussen de
rotsen klemt. In „the Chuchwa-
gon" leren we wat een schouwburg
in het Wilde Westen is. Het is een
open vlakte voor een boerenstal.
De opengeslagen deuren flankeren
het toneel waarop vijf cowboys de
inmiddels verschenen sterren van
de hemel spelen en zingen. De man
met de banjo en vooral de virtuoos
op de fidel worden de helden van
de avond. Negenhonderd Amerika
nen merendeels plaatselijke be
woners en twee overrompelde
Nederlanders zijn er op afgekomen.
In de pauze wordt er gegeten. Als
brave kinderen schuiven de grote
Amerikaanse lijven onder breed
gerande hoeden of iele honkbalpe't-
jes langs de ketels met stoofvlees,
bruine bonen en limonade. Zoals zo
vaak in het Westen is er geen bier,
laat staan iets nog gevaarlijkers.
„Heeft u last van mijn sigaret?",
vraagt onze buurman, een ruwe
Fata morgana's
De volgende dag brengt ons het
eerste „nationaal park", Mesa Ver-
de. Het betekent „groene tafel" en
verwijst naar de beboste plateau's
die zich hoog in de hemel bovenop
de rood geblakerde rotsen als koele
vruchtbare vlakten uitstrekken. In
de kale bergwanden bevinden zich
eeuwenoude rutnes van indianen.
Met een schok ontdek je na lang
turen naar de overkant van de
door erosie gevormde sleuven (ca
nyons) tussen de plateaus, de spo
ren van vergane menselijke bewo
ning. Minuscule raampjes in de
muren waarmee spelonken werden
dichtgemaakt.
Bovenop de Mesa verklaart het
machtig uitzicht over Colorado het
heilig ontzag dat de indiaan had
voor de natuur. Diep in het onme
telijke dal ontwaart ons arendsoog
een stofwolkje. De schrik slaat ons
om het hart. Daar komen de blan-
Na de nacht glijden we zuidwaarts
de bergen uit, New Mexico binnen.
Ineens zijn we in een ander Ameri
ka. In de woestijn. Aan de rand er
van leven straatarme mensen
tinten grijs, rood, bruin en geel ge
schilderd.
Vanaf,een hoge bergpas dient zich
in de diepte bij verrassing Lake Po
well aan, dat als een grillige inkt
vlek het onafzienbare land beklad.
Het is het stuwmeer voor de dam
in de Colorado Rivier, die zich een
paar kilometers verder naar het
zuiden door de Grand Canyon zal
gaan wringen. Het onnatuurlijke
meer klotst zachtjes tegen de berg
wanden, die nooit lijken te wennen
aan hun oeverfunctie. Maar het is
goed zwemmen in Lake Powell, na
opnieuw zo'n Sahara-dag.
Paradijs
Dan komt de rit naar de Grand Ca
nyon. Alweer gaat het door de
woestijn, waar hier en daar wat in
dianen wonen in barakken, onder
een paar onbegrijpelijk groene bo
men. Aan de rand van de leegte
verheft zich de buitenkant van de
canyon. Langs raadselachtige rot
sen op dunne pootjes zwevende
steenklompen klimmen we door
de ombarmhartige droogte naar het
plateau, dat eens te meer een rijk
boslandschap met malse alpenwei
den blijkt. Wat is alles groot in dit
land! Ook hier, in een van de be
roemdste natuurlandschappen ter
wereld, komen we bijna geen ande
re mensen tegen. „Plaats genoeg!",
wordt ons stopwoord. „Plaats
geueueunoeg!"
En dan is daar het vergezicht. Op
twee kilometer afstand verrijst uit
de onpeilbare diepte de overkant,
de zuidrand, van de canyon. Er
hangt een perfecte stilte in het ra
vijn, op de bodem waarvan de Co
lorado moet kolken. Maar de rivier
houdt zich onzichtbaar en onhoor
baar. De adembenemende berg
wand voor ons, is door horizontale
lijnen en verticale vouwen in on
telbare pasteltinten geschakeerd.
En achter het eerste plateau ver
heft zich, onmeetbaar verder Ame
rika in, een tweede en een derde.
De voortgaande herhaling van het
uitzicht lijkt een truc met een tele
lens.
Het hotel klampt zich vast aan de
rand van de afgrond. Als het dag
licht zich terugtrekt uit de canyon
zitten tientallen gasten tijdloos naar
het dovende spektakel te staren
De volgende dag zal ons naar een
Amerikaans paradijs op aarde voe
ren: het dichtbij in Utah gelegen
nationaal park Zion. Na een rit
door de woestijn biedt Zion een
sierlijke entree tussen witte ver
steende duinen, waarover de na
tuur een modern lijnenpatroon
heeft getrokken. Zion is een door
formidabele rotsen omarmde oase,
waarin een verrukkelijk microkli
maat de kurkdroge steppen buiten
haar muren doet vergeten.
Er klateren kwikzilveren beekjes
van lieftallige hellingen. Een wel
dadige bries wiegt de wilde bloe
men tussen het sappige gras. Een
pad naar omhoog, langs hangende
tuinen en natuurlijke douches,
De gokstad Las Vegas: nergens ontloopt men de massale overgave aan
het domme gokspel.
Van verre al wenkt de stad, die ligt
te trillen op de gloeiende zandplaat.
Eenmaal daar is het kermisgeweld
van de hotels en de casino's onthut
send. De hal van ons hotel is een
regelrechte schok: het is een over
dekt plein, waar minstens 2000
mensen in onafzienbare rijen aan
fruitautomaten en videogames zit
ten te trekken en de rest aan nier-
vormige, groene speeltafels zit.
Zo blijkt het in heel de gokstad Las
Vegas te zijn. Nergens ontloopt
men de massale overgave aan het
domme kansspel. Van overal in
Amerika zijn ze naar dit Walhalla
gekomen. De meesten zijn middel
bare en oudere vrbuwen. Ze heb-
Het gaat ons op deze reis echter
niet om de menselijke beschaving
aan de Amerikaanse Stille Oceaan-
kust, maar om de kennismaking
met het „wildwestelijke" continent.
Met een omtrekkende beweging
door het Redwood Forest, waar
's werelds grootste bomen groeien
en de oudste van voor Christus zijn,
gaat het- daarom over de Golden
Gate Bridge terug het hete binnen
land in. Even nog krijgen we de
koelte van de Sierra Nevada, de
groene bergrug waarin Lake Tahoe
een blauwe knal vormt die een
kunstschilder nooit naar waarheid
zou durven overnemen. We zijn
door noordelijk Nevada op weg
naar Salt Lake City. De woestijn
Onthutsend
Het is intussen de negende reisdag
als we Bryce Canyon doen, nog
steeds in Utah. Het is het beroemde
landschap waarin miljoenen jaren
van natuurlijke uitslijting een uit
gestrekt woud hebben geschapen
van roodstenen totempalen. Ze zijn
soms zo dun en bros dat een kind
ze zou kunnen omduwen. Maar al
leen de wind en de regen kunnen
erbij en zullen er volgens geologen
geen miljoen jaar meer voor nodig
hebben om de meeste rotsnaalden
te doen omtuimelen.
De volgende dag rijden we naar
Las Vegas in Nevada. Alweer gaat
het urenlang door een helse woes
tijn. Wie had kunnen denken dat
Amerika voor zo'n groot gedeelte
uit woestijn bestaat.
ben vale gezichten met bleek be
poederde wangen en dunne, fel
rood geverfde lippen. Ze verrichten
drie handelingen: munten instop
pen, aan stalen arm trekken, aan
sigaret zuigen. Al lacht het geluk
haar rinkelend toe, de speelster
lacht nooit terug. Zelfs voor lief
hebbers van decadentie is Las Ve
gas teveel van het goede.
Weg hier dus,
en op naar de
westkust, naar
Californië. Ook
zuid-Californië
blijkt, op de
zeereep na, bijna
helemaal woes
tijn. Maar San
Diego is een
frisse verade
ming. In de
gloed van de da
lende zon,toege
wuifd door de
palmen op het
strand, ontvan
gen we het
doopsel van de
Stille Oceaan.
We besluiten „in
Mexico te willen
zijn geweest" en
rijden per bus
een paar kilor
meter zuid
waarts naar
Tijuana, dat
dankzij de nabij
heid van de VS
de rijkste stad
van Mexico is,
maar zich arm
en volbloed La
tijns-Ameri
kaans aan ons
voordoet. Op, de
terugweg naar
San Diego duurt
het oponthoud
aan de grens
uren. De
VS-douane con
troleert streng
op Mexicanen
die illegaal naar
het rijke Noor
den willen.
De Californische
kust brengt ons
dan de onmete
lijke agglomera
tie die Los An
geles heet en on
der een stinken
de deken van
geelkleurige
luchtverontreiniging naar adem
snqkt. We vliegen door Hollywood-
se studio's en slingeren ons over de
fameuze Sunset Boulevard langs de
paleizen van de filmsterren in Be
verly Hills.
Noordwaarts gaat het de "volgende
dagen naar San Francisco, de ge
zellige „Europese" stad met de ro
mantische huizen en de grootste
Chinatown buiten China. In de
binnenstad verrijzen tal van nieu
we wolkenkrabbers. Hoe durven
ze, terwijl zo goed als vast staat dat
de moordende aardbeving van 1906
zich binnenkort zal herhalen. Onze
nacht is onrustig. Maar de enige be
vingen komen van de kabeltram
metjes die langs ons hotel wagge-
Wonden
biedt droomachtige terugblikken
op de vallei, waarin een lange slin
ger van bereden paarden juist de
Virgin River doorwaadt. Halver
wege de klimtocht ontdekken we'
met een kreet van verrukking een
klein meer. Niemand daar beneden
zou kunnen vermoeden dat de stei
le wand van Zion nog zo'n royaal
zwembad in petto heeft.
De onafzienbare rijen speelautomaten in de casino's
in Las Vegas worden zo veelvuldig gebruikt, dat re
gelmatig onderhoud noodzakelijk is.
