Kapers
beschikten pas
in Teheran
over wapens
Hoogseizoen voor Amerikaanse speech-schrijvers
VERBAZING OVER 'EXECUTIE'
VAN KAPERS OP CURAcAO
Ariane-3 klaar om
twee satellieten in
ruimte te brengen
PASSAGIERS VAN FRANSE
BOEING ONGEDEERD
'•mimnnmmumnnL
Nancy als
souffleuse
van
Ronald
Peres en Shamir eens over
bestrijding economische crisis
BUITENLAND
£eidóe(3otviont
VRIJDAG 3 AUGUSTUS 1984 PAGINA 6 g]
Zimbabwe wordt
een-partijstaat
HARARE De in Zimbab
we regerende ZANU-partij
van premier Mugabe zal vol
gende week een belangrijke
wijziging ondergaan met de
verkiezing van een politburo
naar Sovjetstijl. Het is een
nieuwe stap op weg naar de
een-partystaat, die Zimbab
we volgens de ZANU moet
worden. Het politburo wordt
het belangrijkste orgaan van
het land. De partij is ook van
plan het presidentschap te
wijzigen naar Amerikaanse
stijl.
Stille bankrover
LONDEN De filiaalchef van
een bankkantoor in Wickersley
in het Engelse graafschap Yorks
hire is gisteren getuige geweest
van een wel zeer bizarre bank
overval. Telefonisch en zeer be
leefd had een „Mr Barker" om
een onderhoud gevraagd. Dit
naar aanleiding van de opening
van een bankrekening. Mr. Bar
ker kwam, nam plaats tegenover
de filiaalleider, trok een pistool
en deed er het zwijgen toe. Nadat
men zo enige tijd tegenover el
kaar gezeten had, trok de man de
schouders op, deed het pistool
weg, rukte zijn valse snor af, zei
„Welnu, dan kan ik maar beter
wegwezen en ging.
MOSKOU OPNIEUW
FEL TEGEN DDR
MOSKOU Voor de tweede maal
binnen een week heeft de Sovjet-
Unie een felle aanval gedaan op de
toenadering van de DDR tot West-
Duitsland. Volgens diplomaten in
Moskou is het Kremlin fel gekant
tegen de plannen van de Oostduitse
leider Honecker om in september
een bezoek aan de Bondsrepubliek
te brengen en zal alles in het werk
worden gesteld om het bezoek te
verhinderen. In het Russische par
tijblad Pravda verscheen gisteren
een artikel, waarin werd gezegd
dat Bonn de ontspanning met de
DDR gebruikt om het communisti
sche bewind daar te verzwakken.
(Van
parlementaire redactie)
DEN HAAG Antilliaanse kringen in
Den Haag hebben met grote verbazing
gereageerd op berichten, als zouden de
twee kapers van een Venezolaans
vliegtuig dat begin deze week werd ge
kaapt na hun overmeestering op Cura
Cao standrechtelijk zijn geëxecuteerd
In een van de Nederlandse ochtendbla
den werd daar vandaag melding var
gemaakt. Volgens de krant zouden bei
de kapers levend in handen van he
commandoteam uit Venezuela zijn ge
vallen. De superieuren van het team
zouden vervolgens opdracht hebben ge
geven tot de executie. De woordvoer
der van de Gevolmachtigd Minister De
Castro van de Nederlandse Antillen in
Den Haag, de heer Martina, zei van
ochtend desgevraagd niets te weten
van een dergelijke executie. Als gevolg
van het zes uur tijdverschil met de An
tillen zou pas in de loop van de middag
contact kunnen worden gezocht met de
Antillen om het bericht te verifiëren.
Tot het tegendeel eventueel zou zijn ge
bleken blijft men bij de Antilliaanse
vertegenwoordiging in Den Haag uit
gaan van de officiële lezing dat de twee
kapers tijdens de ontzetting van het
vliegtuig zijn neergeschoten.
PARIJS Van de Franse
ruimtebasis Kourou, in
Frans Guyana, wordt
morgenmiddag (14.01 onze
tijd) de Europese draagra-
ket Ariane-3 gelanceerd.
De raket is een sterkere
NIEUW
SUB-ATOMAIR
DEELTJE
ONTDEKT
STANFORD Natuurkundi
gen hebben een nieuw sub
atomair deeltje ontdekt, dat
zich anders gedraagt dan de
andere deeltjes waarvan werd
waren. Ze hebben het Zeta ge
noemd. Tot nu toe nam de we
tenschap aan, dat alle bouw
stenen van de atoomkern in
tussen in kaart waren ge
bracht.
De ontdekking van de zeta in
een laboratorium in de Bonds
republiek werd bekend ge
maakt tijdens een symposium
aan de universiteit van Stan
ford (V.S.). De zeta heeft een
neutrale lading, een lange le
vensduur en een grote massa,
waardoor het volgens de na
tuurkundigen onwaarschijnlijk
is dat hij is opgebouwd uit de
intussen bekende deeltjes en
krachtenvelden (die ongeveer
werken als bakstenen en ce
ment) en die samen materie
Joel Shurkin, wetenschappe
lijk auteur aan Stanford zei,
dat de nieuwe ontdekking ab
soluut geen praktische waarde
heeft. „Het is puur onderzoek.
Het betekent alleen dat het je
helpt de natuur te begrijpen.
De ontdekking roept alleen
nog meer vragen op en daar
zijn wetenschappers dol op".
TEHERAN Er zijn te
kenen die erop wijzen, dat
de kapers van de Franse
Boeing, die zich gister
middag op het vliegveld
van Teheran hebben
overgegeven, pas donder
dagavond over wapens
beschikten. De passagiers
en de bemanningsleden
van de Boeing 737, die
dinsdagavond op de
vlucht van Frankfort naar
Parijs werd gekaapt, zijn
ongedeerd. Velen van hen
waren de uitputting nabij.
De regering van de Westduitse
deelstaat Hessen verklaarde
gisteravond, dat een onder
zoek heeft uitgewezen dat alle
passagiers van de Franse
Boeing uitvoerig waren gecon
troleerd. Tevens werd uitge
sloten, dat de wapens via het
platform het toestel waren
binnengesmokkeld. Het vlieg
veld van Frankfort staat be-
Enkele vrijgelaten passagiers
hebben gisteravond gezegd,
dat zij pas donderochtend voor
het eerst wapens bij de kapers
hebben gezien. Het gekaapte
toestel stond toen al op het
vliegveld van Teheran.
Aan de kaping van de Boeing
was gistermiddag een abrupt
gekomen, nadat de 44 passa
giers en twee bemanningsle
den door de kapers zo'n twee-
a driehonderd meter van het
toestel waren gebracht. Even
later brachten de kapers een
bom tot ontploffing in de cock
pit. Vervolgens ontdeden zij
zich van hun wapens en gaven
zich over. De explosie zou
geen grote schade hebben aan
gericht aand e Boeing. Het
Iraanse persbureau IRNA
heeft de drie kapers omschre
ven als „Libanezen". Zij had
den van Frankrijk de vrijla
ting geëist van vijf Iraanse ge
vangenen, die in juli 1980 een
mislukte aanslag op oud-pre
mier Bakhtiar hadden ge
pleegd.
MONDALE WERKTE VIJF WEKEN AAN AANVAARDINGSREDE
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
WASHINGTON Nu in
Amerika het verkiezings
jaargetijde is aangebroken,
bloeien welig de speeches.
Walter Mondale, Geraldi-
ne Ferraro en Ronald
Reagan steken tijdens hun
stembustournees soms wel
tien redevoeringen per
dag af. En honderden la
gere partijgoden zijn even
eens ingeschakeld om
alom in den lande welbe
spraakte pogingen te
doen, de burgers voor het
politieke ideaal te winnen.
Het is dus hoogseizoen
voor de speechschrijvers,
een in de VS vrij omvang
rijke beroepsgroep.
Walter Mondale heeft in zijn
campagnestaf vijf medewer
kers die niets anders doen dan
toespraken voor hem op pa
pier zetten. Hun vak is het om
de ideeën van de baas zo te be
schrijven dat ze bijvoorbeeld
de groep stadsreinigers zullen
aanspreken waarvoor Mondale
straks moet spreken, of dat de
televisiejournalisten er een ge
knipt zinnetje voor het avond-
journaal in zullen aantreffen.
Redekunst is een hele weten
schap in Amerika. Veel uni
versiteiten hebben een leer
stoel „Rethoriek". Heel wat
Amerikanen kunnen dan ook
opvallend goed spreken in het
openbaar. Wat niet wegneemt
dat bijna alle mensen ook in
dit land geweldige angst heb
ben voor zo'n publiek optre
den. Een recente enquete,
waarbij allerlei enge dingen
werden opgesomd wees uit,
dat een overweldigende meer
derheid van de Amerikanen
het allerbangst is van spreken
Zweepslagen
Hoe moeilijk de kunst inder
daad is blijkt wel uit de wijze
waarop Walter Mondale zijn
onlangs gehouden „aanvaar-
dingsspeech" voor de Demo
cratische Partijconventie in
San Francisco heeft voorbe
reid. Samen met zijn chef-
-speechschrijver Martin Ka-
plan en diens team heeft hij er
vijf weken lang elke dag
meerdere uren aan besteed.
Elke ochtend en avond wer
den er alinea's bediscussieerd
en herzien, zinnen alsmaar
verder samengebald, tot de
spreker ze als zweepslagen zou
kunnen laten knallen.
Er werden zelfs nog extra spe
cialisten in televisiereclame
bijgehaald die, zo zegt Kaplan,
„fungeerden als Mondale's
sparringpartners in de evolutie
van de speech". Ter voorberei
ding op het schrijven van
Mondales aanvaardingstoe
spraak had Kaplan alle presi
dentiele (Democratische en
Republikeinse) aanvaardings-
speeches van de afgelopen
tachtig jaar gelezen. Die van
Franklin Roosevelt in 1936 en
van John F. Kennedy in 1960
vond hij de beste. „Het fasci
nerende in de toespraak van
Roosevelt was, dat de tekst de
luisteraars groter maakte dan
het leven", aldus Kaplans vol
slagen onbegrijpelijke - en dus
ongetwijfeld deskundige - toe
lichting.
Iedereen kent trouwens ieder
een in het Amerikaanse
speechschrijverswereldje. Zo is
een van de toespraakmakers
die Mondale aan zijn running-
-mate Geraldine Ferraro heeft
afgestaan, de jeugdige Ross
Brown, die ook al voor presi
dentieel rivaal Gary Hart
Weerzin
Wie ook heeft meegewerkt
aan Gary Harts rede voor de
Democratische Conventie in
San Francisco is Theodore So-
rensen. Deze is als chef-
-speechschrijver van wijlen
John Kennedy een autoriteit
in het vak. Sorensen weet dat
alle politici een zekere weerzin
hebben om de woorden van
anderen te moeten uitspreken
en dat het de kunst is om die
weerzin van je baas tegen
jouw bedenksels zo klein mo
gelijk te maken. „Je moet de
spreker dus verschrikkelijk
goed leren kennen. Je moet
het punt bereiken waarop je
zijn natuurlijke komma's op de
juiste plaatsen zet", aldus So-
Omdat de doeltreffendheid
van de speech zozeer afhangt
van de persoonlijkheid van de
spreker, heeft de oratorische
wetenschap maar weinig wet
ten. Theoretische modellen
van bijvoorbeeld wie goed en
wie slecht op de beeldbuis
overkomt, storten voortdurend
in elkaar. De bruikbaarheid
van humor varieert al even
zeer met de spreker. En ook
de onaantastbaar lijkende re
gel, dat de spreker moet gelo
ven in wat zij of hij zegt,
wordt voortdurend gelogen
straft. „Duidelijke loucheheid
kan een politicus uiterst popu
lair maken bij mensen die er
van genieten net zozeer bela
zerd te worden als dat zij ap-
deren zouden willen durven
belazeren", zegt free-lance
speechconsultant, Eric Flynn
in Washington.
Dat John F. Kennedy een
klasse apart was, daarover is
iedereen het eens. Het natuur
lijke overwicht van zijn per
soonlijkheid, zijn jongensachti
ge charme, de kracht van zijn
magische uitstraling, hebben
zijn slogans gemaakt tot histo
rische uitspraken waarin de
hele wereld nog altijd inspira
tie kan vinden. „Wij moeten
nooit onderhandelen uit angst,
maar we moeten nooit angst
hebben om te onderhandelen",
is zo'n even beroemde als actu
ele uitspraak.
Gedragscode onder speech
schrijvers is helaas, dat zij
nooit onthullen of zo'n rethori-
sche voltreffer door de spreker
zelf of door diens tekstschrij
ver is verzonnen. Gevraagd of
die andere vermaarde Kenne-
dy-uitspraak, te weten „Vraag
niet wat je land voor jou kan
doen, vraag wat jij voor je land
kunt doen", is ontsproten aan
het brein van John F. Kenne
dy of aan dat van Theodore
Sorensen, slaat de laatste de
ogen neer en zegt: „Niet vra
gen".
uitgave van de Ariane-se-' -
rie en zal twee kunstma- 1
nen in een baan om de
aarde brengen. Dat zijn de
ESC-2, de tweede satelliet'
in een serie van Europese!
verbindingskunstmanen
en Telecom-1, de eerstel
Franse zakencommunica-
tiesatelliet.
In vergelijking met de Aria-
ne-1, waarmee negen lancerin
gen zijn uitgevoerd, beschikt
de Ariane-3 over sterkere mo
toren. Bij vorige lanceringen;
zijn de Ariane-raketten der
mate betrouwbaar gebleken,,
dat men het niet nodig vondt
eerst een proeflancering met
de 47,7 meter lange Ariane-3'
uit te voeren.
De ECS-satellieten, die een le
vensduur van minimaal zeven
jaar hebben, verzorgen;
PTT-telefoon verbindingen
tussen de landen die lid zijn
van internationale PTT-orga-
nisatie CEPT. Hun tweedej
taak is het distribueren van te-:
levisieprogramma's tussen de:
lidstaten van de European j
Broadcasting Union (EBU). De:
tweede satelliet die de Aria-
ne-3 in de ruimte zal brengen
is Telecom-1. De belangrijkste:
mogelijkheden die deze „za-
kenkunstmaan" aan particu- 1
liere bedrijven biedt zijn een
transmissie van computergege- 1
vens, bijvoorbeeld van bijkan-j j
toren van banken naar het| i
hoofdkantoor, het fotografisch
overbrengen van materiaal en J
tenslotte teleconference,
waarbij personen of groepen'
ongeacht de afstand met el
kaar kunnen spreken en el-j
kaar tegelijkertijd zien.
SANTA BARBARA
Ronald Reagan heeft op
een persconferentie een
duwtje uit zijn eigen fami
liekring gekregen toen het
ging over het ingewikkel
de vraagstuk van de Ame
rikaans-Russische ontwa
peningsbesprekingen. De
president zweeg toen ver
slaggevers hem vroegen
hoe hij de Sovjet Unie
dacht te kunnen overha
len om weer aan ontwape-
ningsoverleg deel te ne
men. Na een stilte die pijn
lijk dreigde te worden
boog Nancy Reagan zich
over naar haar man en
fluisterde zonder haar lip
pen te bewegen: „Door te
doen wat we kunnen
Doing everything we
„We doen wat we kun
nen", zei de president
prompt.
JERUZALEM De lei
ders van de twee grootste
partijen in Israël, premier
Shamir van de Likoed en
Peres van de Arbeiders
partij, hebben gisteren
vier uur lang met elkaar
gesproken over de even
tuele vorming van een re
gering van nationale een
heid. Centraal in hun
overleg stond de economi
sche crisis in Israël. In
grote lijnen zou overeen
stemming zijn bereikt hoe
deze crisis aangepakt zou
moeten worden.
De Israëlische televisie meldde
gisteravond, dat binnen de Ar
beiderspartij de overtuiging
groeit, dat president Herzog
Peres tot formateur zal benoe
men van een regering van na
tionale eenheid. De Likoed
zou in principe hiermee in
stemmen, aldus de Israëlische
televisie.
Beide partijen verschillen ech
ter nog altijd diepgaand van
mening over brandende kwes
ties als het nederzettingenbe-
leid op de westelijke Jordaan-
oever en de bezetting van
Zuid-Libanon. De Likoed be
schouwt de in 1967 veroverde
Palestijnse gebieden als een
onderdeel van Groot-Israël,
terwijl de Arbeiderspartij be
reid is een gedeelte af te staan
aan Jordanië.
SUSKE EN WISKE DE LIEVE LILLEHAM
Blus-helikopter
Zwarte rookwolken gisteren boven de Antwerpse voorstad Hobo
ken, waar brand was uitgebroken in een chemische fabriek. Heli
kopters van de Rijkswacht werden ingeschakeld om dienst te
doen als blus-toestellen. Op de foto een van de helikopters, die
duizenden liters (Schelde)water boven de vuurhaard uitstort. Er
hebben zich bij de brand geen persoonlijke ongelukken voorge
daan. De omvang van de schade is nog niet bekend.
(ADVERTENTIE)
Met uw krant naar
PARIJS
k
Inlichtingen en boekingen telefo
nisch onder nummer 070-190882
oi persoonlijk in onze vestiging
aan de Spuistraat 71 /hoek Spui te
Den Haag.
(maandag t/m vrijdag van 9-16 uur),
POSTBUS 16050 KH£\T7
2500 AA DEN HAAG
TEL 070-190882
CULTURELE PRIJZEN
KENNEDY CENTER
WASHINGTON Het Kennedy Center in
Washington heeft Lena Home, Danny Kaye,
Gian Carlo Menotti, Arthur Miller en Isaac
Stern onderscheiden voor hun aan de cultuur
gewijd leven. De prijzen worden 1 december
uitgereikt. Lena Horne bereikte sterstatus door
een reeks Hollywood-musicals Kaye is al 30
jaar „reizend ambassadeur" van de VN; Menotti
is een eigentijdse operacomponist; Miller is de
toneelschrijver van klassieke stukken en Isaac
Stern is een van de vooraanstaandste solo-vio
listen en vioolpedagogen van de wereld.
ALLE WERK VAN
BRAHMS TE BOEK
MUNCHEN Een muziekuitgeverij in Mün-
chen zal volgende maand de eerste volledige
catalogus met het oeuvre van Johannes Brahms
publiceren. De catalogus omvat ongeveer 2.600
werken en is opgesteld door het Amerikaanse
echtpaar McCorkle, dat er twintig jaar aan
heeft gewerkt. De research voor de catalogus
leidde onder meer tot het terugvinden van de
verdwenen partituur van een „Missa Canoni-
ca", die in de herfst van 1983 in Wenen voor
het eerst werd uitgevoerd.
