lAnnemarie
ganders
fiet Zaanse
/oorbeeld
I na
e
3d win Moses
ook met
litartgeld
koploper
Amerikaans
zwemteam
over tot orde
van de dag
PAGB
ZATERDAG 28 JULI 1984
ANGELES Edwin Mo-
in i en Carl Lewis zijn de ve-
tten bij de heren in de
perikaanse olympische atle-
kploeg. In Los Angeles zijn
collega's, maar bepaald
vrienden. De 21-jarige
wis wil in het Coliseum de
estatie van de legendarische
sse Owens, die in 1936 in
irlijn vier gouden medailles
roverde, evenaren. Hij heeft
lger 0|t na zijn drievoudige triomf
RO-tvj de strijd om de eerste we-
'orderldtitels atletiek, vorig jaar
s, v(gustus in Helsinki bij elke
en.z-tegenheid ook duidelijk la-
|VlSki "ijken.
tuurlil
nieljw»11 Moses strijdt in Los Angeles
aspePr zÜn tweede gouden medaille
ste b de 400 meter horden. Acht jaar
hij de Spelen van Montreal
burehaalde „gentleman Edwin" zijn
rste goud. Vier jaar later in Mos-
iu was hij er door de Amerikaan
boycot niet bij en nam de Oost-
menkftser Volker Beek de titel over.
U tegenstelling tot Lewis ligt Mo-
Werj, die vannacht de olympische
efl aflegt, niet overhoop met het
onderaerikaans Olympisch Comité,
hris knie Lewis vond de onderko
en Hns in het olympisch dorp niet
Ivies gehikt voor een atleet, die een
eed eiprestatie moet leveren. Edwin
c afwi
Moses heeft er geen problemen
mee. „Ik verblijf gewoon in het
olympisch dorp. Natuurlijk had ik
er buiten kunnen blijven. Wanneer
je een olympisch atleet bent, ver
loopt je leven niet normaal. Boven
dien ben ik van mening, dat ieder
een onder dezelfde omstandighe
den moet uitkomen".
In een Amerikaans sportblad heeft
Lewis zich onlangs nogal denigre
rend uitgelaten over Moses. De
sprinter en verspringer noemde
Moses de „showboat" van de Ame
rikaanse atletiek. De wereldrecord
houder op de 400 meter horden wil
daarop niet eens ingaan. Zijn
vrouw, die altijd in de directe om
geving van Moses te vinden is,
daarentegen wel. „Carl Lewis is
kennelijk een aantal dingen verge
ten. Bijvoorbeeld dat hij, nadat Ed
win olympisch kampioen was ge
worden als jongetje van twaalf jaar
om een handtekening kwam vra
gen. Hij weet zich zeker ook niet
meer te herinneren hoe hij geadvi
seerd is te onderhandelen met or
ganisatoren van grote wedstrijden
in Europa. En dat dank zij het
werk dat Edwin als contactman
voor de Amerikaanse atleten heeft
gedaan, hij ook gebruik heeft kun
nen maken van een groot aantal
faciliteiten. Carl Lewis gedraagt
zich gewoon onvolwassen".
Edwin Moses, gestoken in een snel
gesneden maatkostuum hoort het
relaas van zijn vrouw glimlachend
Edwin Moses: ongenaakbaar op de horden.
aan. Hij kijkt de zaal in het olym
pisch perscentrum waar dagelijks
een tiental persconferenties wordt
gehouden, in en zegt: „Nog meer
vragen?"
Vragen zijn er wel. Wat vindt Mo
ses hetgeen er over hem ge
schreven wordt? „Wanneer ik in
een verloren uurtje weer eens lees
wat er over mij is geschreven, denk
ik, ben ik dat? Ik ben geen super
man, gewoon een atleet, die een ta
lent heeft meegekregen en keihard
traint. Na elke harde training sta ik
gewoon weer met beide benen op
de grond. Ik heb het grote geluk,
dat ik zelden geblesseerd ben".
Edwin Moses is zuinig op zijn li
chaam. De atleet, die in feite alles
heeft bereikt in zijn carrière (we
reld- en olympisch kampioen, we
reldrecordhouder en driemaal win
naar van zijn nummer tijdens de
strijd om de wereldbeker) heeft se
dert 26 augustus 1977, toen hij in
West-Berlijn werd verslagen door
de Westduitser Harald Schmid
geen wedstrijd meer verloren. Ij
verige statistici hebben berekend,
dat Moses sedert 2 september 1977,
toen hij in Düsseldorf zijn eerste
zege in de strijd om de wereldbeker
behaalde, tot 18 juni van dit jaar
102 overwinningen op rij heeft be
haald. Moses vindt dat aantal juist,
maar flatteus. Zelf houdt de slanke
Amerikaan het op 89. Voor mij
tellen alleen de overwinningen in
finales. Ik hoop dat de olympische
finale de negentigste wordt. Daar
kijk ik naar uit".
Natuurkundige
De 28-jarige Moses is afgestudeerd
natuurkundige, die zijn kennis ge
bruikt in zijn training. De Ameri
kaan heeft geen coach en maakt
zijn eigen trainingsschema's. „Ik
weet natuurlijk het nodige van be-
wegingen en krachten. Die weten
schap gebruik ik". Moses maakt er
geen geheim van, dat hij door zijn
successen bepaald niet armlastig is.
In het internationale circuit is de
Amerikaan een publiekstrekker en
hij heeft zijn prijs daarop afge
stemd. Vorig jaar vonden enkele
organisatoren Moses' prijs (25.000
tot 30.000 gulden) te hoog en zagen
van zijn diensten af. Moses noemt
zichzelf een verlicht amateur.
Twee jaar geleden bij het congres
van de Internationale Amateur~At-
letiek Federatie (IAAF) in Athene
werd besloten dat op de zogenaam
de permit-meetings atleten start
en prijzengeld mocht worden be
taald. Die gelden moeten officieel
gestort worden in een speciaal
fonds, dat door de nationale atle-
tiekbonden wordt beheerd. Na de
sportieve carrière krijgt de sport
man zijn geld en de rente uitge
keerd. De reglementen schrijven
het keurig voor maar de praktijk is
anders. Iedere topper incasseert het
geld zelf of laat dat door een tus
senpersoon doen. In het internatio
nale circuit staat Moses bovenaan
maar ook Rob Druppers staat be
paald niet laag op de prijslijst".
Langer actief
Edwin Moses vindt het een goede
zaak, dat van het schijnamateuris-
me in de atletiek is afgestapt.
„Doordat er wat geld te verdienen
is, blijven de toppers langer actief".
Dat geldt ook voor hem zelf. Moses
rekent er op dat hij ook de Olympi
sche Spelen van Seoel nog mee
maakt. Naar de spelen van Los An
geles heeft Edwin Moses twee jaar
toegeleefd. Na een jaar volledige
rust in 1982 begon zijn voorberei
ding op Los Angeles. Halverwege
die periode veroverde hij vorig jaar
augustus in Helsinki de wereldtitel
en verbeterde op de laatste dag van
die maand in Koblenz voor de vier
de maal in zijn carrière het wereld
record tot 47,02 seconden.
Edwin Moses rekent er niet op dat
hij in de olympische finale, die zon
dag 5 augustus als laatste nummer
van die dag wordt verwerkt, het
wereldrecord zal verbeteren. „Om
onder de 47 seconden te lopen moet
je volkomen fris zijn en niet al een
serie en een halve finale achter de
rug hebben. Dat record zal wel ko
men tijdens de wedstrijden na de
spelen in Europa".
Wanneer Moses toch een wereldre
cord in de olympische finale zou lo
pen, herstelt hij een oude traditie.
In Mexico (1968) liep de Engelsman
David Hemery met 48,1 seconden
een wereldrecord. Vier jaar later
werd de Brit afgelost door John
Akii-Bua (Oeganda, 47,82), waarna
Moses in Montreal (1976) voor de
eerste maal in zijn carrière wereld
recordhouder werd met 47,64 se
conden.
1 en
rtall^
6 ANGELES Voorspel-
gen doen blijft riskant. Ze-
r bij de olympische hippi-
e sporten, omdat het nog
V i vraag is hoe de viervoe-
zullen reageren op de kli-
.«oo-Ntologische omstandigheden
Santa Anita. Daarom ook
agt de 26-jarige dressuur-
fizone Annemarie Sanders
ft niet aan een prognose.
wordt een volkomen nieuwe
l^«««firing. Niet alleen moet worden
-iwacht hoe mijn paard Amon de
greis heeft verwerkt, maar bo-
dien speelt de acclimatisatie een
te rol. Temperaturen van veer
6raden zijn ten tijde van onze
wacW^tryd normaal in Santa Anita
•erenF kunt het dus niet vergelijken
eer-een Europees concours en zelfs
naf! no6 *s bet moeilijk een voor-
Nacr'n§ te maken, omdat je nu een-
AN ff. afhankelijk bent van een
Annemarie Sanders mag zich dan
niet wagen aan een kansbereke
ning, onder normale omstandighe
den moet zij zeker bij de eerste tien
kunnen eindigen. Vooral omdat zij
terecht het mogen deelnemen aan
de Spelen als een hoogtepunt van
haar carrière beschouwt.
„Ja, ik beschouw de Spelen wel de
gelijk als een hoogtepunt. Steeds
heb ik gezegd: dat wil ik graag een
keer meemaken, hoewel ik er op
dit moment al een beetje anders
over denk. Natuurlijk ben ik blij,
dat Amon weer is hersteld van een
blessure, zodat mijn deelname niet
in gevaar komt, maar aan de ande
re kant zeg ik straks mogelijk: een--
maal en nooit weer. Ik heb de Spe
len altijd als een sportfeest be
schouwd, maar dat is geloof ik defi
nitief afgelopen nu de politiek een
steeds grotere rol speelt. En er is
ook sprake van steeds intensiever
veiligheidsmaatregelen, enzovoort.
Dat moet toch helemaal niet nood
zakelijk zijn. Ik houd tenminste
niet van die ooesDas en geloof ook
Annemarie Sanders en Amon: een hechte twee-eenheid.
dat dat de sportprestatie niet ten
goede komt".
De Zaanse amazone mag dan een
hekel hebben aan de andere dan
sportieve kanten van het dit week
einde beginnende vierjaarlijkse
olympische gebeuren, zij beschouwt
de oprichting van de Stichting Het
Nederlandse Olympiade Paard
(NOP) als een zegen.
Via die stichting, die al een groot
aantal bedrijven als sponsor heeft
kunnen werven, wordt gepoogd om
de uitverkoop van goede Neder
landse paarden naar het buitenland
te voorkomen. Natuurliik zal op die
manier de handel niet worden lam
gelegd, maar het is de bedoeling
dat via overeenkomsten met eige
naren geregeld wordt dat de top-
viervoeters nationaal bezit blijven.
In de toekomst wordt zelfs getracht
zelf paarden te kopen. Zo'n rege
ling was al overeengekomen met
een groot aantal eigenaren van
paarden, die het meest in aanmer
king kwamen voor uitzending naar
Los Angeles. In ruil voor de toezeg
ging tot de Spelen niet tot verkoop
te zullen overgaan ontvingen de ei
genaren van hét NOP een vergoe
ding. Het ging daarbij om zestien
paarden, waarbij Amon, het paard
van Annemarie Sanders behoorde.
Naast de ondersteuning via het be
drijfsleven is het NOP nu op zoek
naar individuele liefhebbers van
het paard, die voor honderd gulden
of meer per jaar zich kunnen opge
ven als NOP-supporter.
Zoals gesteld juicht Annemarie
Sanders die ontwikkeling toe. „Zo
iets had eigenlijk al jaren eerder
van de grond moeten komen. Ik
heb er dan ook al vele malen voor
gepleit. Het is immers te gek dat je
op internationale wedstrijden door
Nederlandse paarden wordt versla
gen. Alleen vind ik dat het NOP
ook nog op een andere wijze geld
moet zien te ontvangen. Ik denk
daarbij aan het Duitse voorbeeld.
Het NOP heeft toch het idee van
de DOKR (de Duitse NOP) als
grondslag en ik vraag me daarom
af waarom dan ook niet is gekozen
voor de vorm van inschrijfgelden.
Bij elk concours moet je nu een
maal inschrijfgeld betalen en stel
daarom voor een deel daarvan als
NOP-bijdrage te beschouwen. Iede
re paardenliefhebber is immers ge
baat bij eigen nationale successen.
In Aken bijvoorbeeld gaan van de
50 Marken inschrijfgeld er 35 naar
het DOKR en 15 naar de organisa
tie van het CHIO. Op een dergelij
ke basis moet dat toch ook hier mo
gelijk zijn. Maar het voornaamste is
echter dat de totstandkoming van
het NOP nu geregeld is".
Bij toeval
Ook zonder het NOP zou Amon nu
nog wel degelijk in het bezit van
Annemarie zijn geweest. Daar
hoeft niet aan te worden getwijfeld.
De inmiddels zestienjarige ruin be
landde overigens bij toeval in haar
bezit.
Twaalf jaren geleden bezocht An
nemarie samen met haar vader een
veiling in Duitsland om te kijken
hoe het daar toeging. Haar vader,
eigenaar van een transportbedrijf,
merkte ter plaatse de voorkeur van
dochterlief voor Amon en bedacht
zich geen moment. Niets leek toen
uiteraard op een gouden greep.
Zelfs was het bij de aankoop nog
maar een vraag of de combinatie
wel klikte. Dat is immers een eer
ste vereiste om tot succes te komen.
Annemarie en Amon pasten echter
fffigd bij elkaar en een jarenlange
iwlnsieve training bracht vervol
gens zowel Amon als de amazone
op het huidige niveau. Eenvoudig
is dat allemaal niet gegaan. Bijna
dagelijks moest daarvoor worden
geoefend en ook nu ze getrouwd is
en in Koog aan de Zaan woont is
Annemarie dan ook dagelijks op
het bedrijf van haar vader in Zaan
dam te vinden. Niet alleen omdat
ze haar vader in het bedrijf helpt,
maar vooral omdat daar de stallen
zijn gevestigd. Die zullen daar
voorlopig ook wel blijven, want in
hiDDische kringen wordt eesteld
„Eenmaal en nooit weer".
dat paarden van de Keijzers niet te
koop zijn. Paardenhandel wordt
daar immers ook niet gedreven.
Louter het plezier in de sport staat
voorop bij de aanschaf van een
viervoeter.
Zaans voorbeeld
Dat dit ver kan leiden bewijst het
Zaanse voorbeeld. Hoewel zij al ja
renlang tot de Europese top be
hoort zegt velen de naam Annema
rie Sanders echter niets. Dat komt
omdat dressuur (de basis van de
paardesport en daarom ook wel
eens systematische gymnastiek ge
noemd, terwijl Annemarie zelf het
al eens een kruising tussen turnen
en ballet noemde) minder bij de
massa aanspreekt dan springen
Het is nu eenmaal niet zo spectacu
lair, maar als het goed gebeurt is
zo'n proef wel bijzonder fraai voor
het oog, zeker voor de kenner.
Bovendien stuit menigeen de wijze
van jureren tegen de borst. Dat
moet nu eenmaal geschieden door
mensen en die zijn beïnvloedbaar,
ook al is er van opzet geen sprake.
Annerrtarie Sanders daarover:
„Soms zeg ik wel: hoe is dat resul
taat in wezen mogelijk?". Deson
danks heeft zij het plezier in de
sport geen moment verloren en be
wust gewerkt aan een zo goed mo
gelijk resultaat tijdens de Spelen.
Daar zal het werk van vele jaren
moeten worden beloond. Dat geldt
weliswaar ook voor al die anderen,
maar een man als springruiter Al-
win Schockemöhle verdient door
zijn sport een dik belegde boterham
en dat is bij vrijwel alle dressuur
ruiters niet het geval. Voor hen
geldt nog echt dat het meedoen een
eer is.
LOS ANGELES Het is jammer
voor de Oostduitse zwemsters en de
Russische zwemmers, maar het
Amerikaanse zwemteam is overge
gaan tot de orde van de dag. Twin
tig medailles is de olympische buit,
die hoofdcoach Don Gambril vanaf
komende week hoopt binnen te ha
len. Sinds Moskou 1980 weten wij
alles van de pijn en de teleurstel
ling, die zo'n boycot voor potentiële
deelnemers teweeg brengt. We voe
len mee met de getroffenen. Maar
voor ons telt: dit is de wedstrijd,
waarom het draait. Wie daar niet
bij is, heeft pech gehad".
Het Amerikaanse publiek wil win
naars zien en Gambril stemt zijn
verwachtingen daarop af. De twin
tig medailles waar hij het over
heeft zijn van goud. „Zilver en
brons tellen bij ons niet mee", aldus
de vijftigjarige universiteitscoach
van Alabama, wiens benoeming da
teert van enkele maanden na het
Amerikaanse échec bij de wereld
kampioenschappen 1982 in Guaya
quil (Ecuador). Daar had Mark
Schubert de algehele leiding. „De
voornaamste fout, die we destijds
maakten, was dat we ons team te
laat selecteerden", aldus Gambril.
„Pas tien dagen voor het begin van
de wereldkampioenschappen".
Bij de voorbereiding van Los Ange
les heeft men de schema's van de
voor de Amerikanen gunstig verlo
pen Spelen van Mexico en Mün-
chen aangehouden met inbegrip
van een drieweekse trainingsstage
in het zuidelijk van Los Angeles
gelegen Mission Viejo, waar twee
vijftig-meterbaden en een inzwem-
bad ter beschikking stonden. Daar
werd de vorm, die bij de olympi
sche selectiewedstrijden in Indiana
polis al wereldrecords opleverde
voor Geoff Moffit (100 meter
schoolslag), Pablo Morales (100 me
ter vlinderslag) en Rick Carey (200
meter rugslag) verder aange
scherpt.
Het onbekommerde, wat luidruch
tige zelfvertrouwen van de jaren
zestig, is weer helemaal terug in de
Amerikaanse gelederen. Ditmaal in
heel wat gevallen wetenschappelijk
ondersteund. Visualisatie, meditatie
en concentratie-oefeningen zijn in
de plaats gekomen van de opjutten
de methodes van de coaches. De
Amerikanen hebben iets geleerd
van de Oostduitsers, al wordt daar
over niet gesproken. De zwemploe
gen van de colleges maken vrijwel
allemaal gebruik van vak-leer
krachten. De crawlsprinters Nancy
Hogstead en Jeff Float werken met
een eigen psycholoog. Gambril ka
rakteriseert die ontwikkeling als
een goede. „Mijn enige probleem is
te voorkomen, dat meditatie in de
plaats komt van trainen. Wedstrij
den worden in het water gewon
nen, niet in bed".
Wat positief denken aangaat, kan
Gambril er zelf ook iets van. Het is
nog net niet zo, dat hij zijn „squad"
onoverwinnelijk verklaart, maar
meer dan individuele haarden van
verzet ziet hij bij de overige zwem-
landen niet. De Westduitser Mi
chael Gross is er zo een, de Cana
dees Baumann een ander. Zelfs
voor de Nederlandse crawlsprinters
Conny van Bentum en Annemarie
Verstappen is hij bereid een plaats
je in te ruimen, evenals voor de
Nederlandse vrijeslag-estafette da
mes. Maar voor het overige zal wat
hem betreft het Amerikaanse
volkslied veelvuldig klinken.
„Kijk naar de ranglijsten. Wie eer
ste staat, moet winnen. Wie tweede
moet eerste worden. Zo eenvou
dig is het".
Mexico 1968 met tienmaal goud
voor de heren en tien gouden plak
ken voor de dames was tot dusver
re de grootste oogst van de Ameri
kaanse zwemploeg. Gambril, die
kan rekenen op de steun van ne
gen assistenten, meent dat zijn 43
man sterke ploeg het ditmaal nog
beter kan doen. Vooral bij de meis
jes zijn de vooruitzichten door het
wegvallen van Oost-Duitsland
sterk verbeterd. Toch wil hij voor
het theoretische geval dat de oost-
bloklanden aanwezig zouden zijn
geweest niet meer dan een kwart
van zijn (nog niet verdiende) me
dailles inleveren.
De Amerikanen rekenen erop, dat
de gemiddeld oude ploeg (zwem
sters 19.5 jaar, zwemmers 21,25
jaar) zich door het zestienduizend
man sterke publiek zal laten op
zwepen tot grote daden. Wie daar
bij het eerst de hand tegen de bas-
sinwand slaat, is minder belangrijk;
zolang het maar een Amerikaanse
hand is.
Voor één zwemster wil Don Gam
bril een uitzondering maken: Tracy
Caulkins. De inmiddels twintigjari
ge alleskunner uit Nashville wordt
door hem omschreven als de groot
ste zwemster aller tijden. Groter
dan de Australische Dawn Fraser
en de Oostduitse Cornelia Ender.
Bij de 48 titels, die zij won, is er
geen enkele van olympische kwali
teit. Maar dat gaat volgens Gambril
veranderen. „Tracy mag dan lang
meegaan, maar haar inzet en en
thousiasme zijn nog net zo groot, als
toen zij dertien was", aldus de
Amerikaanse hoofdcoach. Caulkins
deelt met Jeff Float en Dick Carey
het aanvoerderschap van het Ame
rikaanse team.
In het laatste stadium van de voor
bereiding gaat het de Amerikanen
zo goed, dat er voor Don Gambril
niets te wensen over blijft. Of
toch „Ik zou graag zien dat we
op elk nummer weer met drie deel
nemers per land zouden mogen uit
komen. Dat zou ons zeker vijf me
dailles schelen. Door het aantal
deelnemers te beperken tot twee
heeft het IOC ons gedwongen po
tentiële gouden medaillewinnaars
thuis te laten".
