De
koning
van
de kiosk
|hantasialand pretpark van bijzondere allure
idle
ZATERDAG 21 JULI 1984
(NNEF Het is een
ij weet het. Maar
insalik kan het schrij-
laten. Als hij niet
een aantal uren op
Olympia kan tikken,
gelukkig. En wat hij
ijft, zijn miljoenen le-
ïten" het. In Europa,
Zuid-Amerika. De
veelschrijver heeft
tonderdste boek af en
en tekenen dat de in-
bpdroogt. De droom-
Consalik blijft op vol-
draaien. „Ik heb
eën voor romans dan
>u kunnen schrijven",
toning van de kiosk.
heeft nooit problemen,
recies wat zijn lezers wil-
jj levert het. Moeiteloos
de luchtkastelen waar-
ezersschare aan de sores
lag wenst te ontsnappen.
duw is nog mooier dan de
naar liefde hunkeren ze
De mannen zijn steevast
k en meedogenloos. „Zijn
tige mond. zijn grote,
stalte. Ik was overgele
gen roofdier dat met flik-
igen op me toesloop", zo
y een vrouw nog net de
O lenken. Of: „Ik verlang
x5 jsals als een woes-
een zware regenbui! Iets
1 me niet in".
^^/er van al dit spannends
brave, degelijke Duit-
jn villaeomplex bij het
Bad Honnef. Daar zit hij
achten tot de muze hem
staf beroert, hij gaat ge-
het werk. Elke dag weer.
i "Ik sta 's ™orgens om
Sch i °P- Eerst zwem ik een
>as |jes, daarna ontbijt ik en
>as de post. Om tien uur ga ik
werkkamer om te schrij-
lerk meteen al of het goed
rp conpet- ket vk)t gaal> wat
>n vie!et 6eval is- 6a ik acht a
arbij 0door. Op een goede dag
wat irz0 we^ l'en- vijlden blad
en het^von^s z'nk 'k volslagen
met een borreltje op de
t. Ik moet dan echt weer
gedoVan dingen van alledag,
via deëeleefd heb met de perso-
ïijn boeken",
toen de kinderen nog
r zuid!60, ginÊen we eens op va-
he Locarno. Ik had beloofd
intensief met de kinde-
zou houden en de schrijf-
thuis 2ou laten. Maar ik
;eds onrustiger. Na een
ik de hele dag met m'n
ruiterfP de tafel te trommelen,
wegdek stad in en kocht een
twee [rijf machine. Toen was ik
te hot11111'®"-
tte stilte
^ig miljonair Konsalik
fts een vorst op de Aegi-
jj bij Bad Honnef, vanwaar-
ij helder weer de Dom van
ig kilometer verderop gele-
jortestad Keulen kan zien
protst leidt hij de bezoeker
}t domein bestaat uit drie
Souwen. Een woongedeelte
idekt zwembad, de stallen
paarden en een paviljoen
IQ insalik zijn schrijfmachine
insalik: „Ik heb een apart
voor mijn werk, omdat ik
stiltp nodig heb. Vroeger
Dg wel eens een heel zacht
mdmuziekje, maar daar
an afgestapt",
vanden in zijn werkkamer
gaven van zijn boeken. In
jns, Engels, Nederlands,
nltaliaans, alles keurig geor
KONSALIK WORDT GEK ALS HIJ
NIET KAN SCHRIJVEN
dend. Pronkstuk van de werkka
mer: een stoel die toebehoord heeft
aan de componist Richard Wagner.
Konsalik is een vurig bewonderaar
van Wagners pathetisch werk en
hij ontbreekt dan ook zelden op de
„Bayreuther Festspiele".
Meer dan een jaar heeft het ge
duurd eer de deuren van de Konsa-
lik-villa eindelijk voor mij open
zwaaiden. Drie afspraken werden
op het laatste moment afgezegd,
omdat Konsalik weer eens op reis
ging. Zoals alle Duitsers reist hij
graag en hij combineert de drang
naar verre streken met zijn schrij
verschap. Konsalik doet ter plaatse
zijn naspeuringen. Een roman over
de schimmige voodoo-praktijken op
Martinique? Vergezeld van zijn
vrouw Elsbeth en met de schrijf
machine in de koffer bekijkt de au
teur wekenlang het eiland. Een
verhaal over de Amazone? De au
teur vaart en trekt in eigen persoon
door de groene jungle.
Een enkele keer wordt het alle
maal een beetje te veel. Als ik te
genover hem zit is hij net terug uit
het ziekenhuis, waar hij is behan
deld voor hartritmestoornissen, op
gelopen tijdens een trip door de
binnenlanden van Nieuw-Guinea.
Maar Konsalik is niet te stuiten.
Voor volgend jaar staan reizen naar
Midden-Amerika, Nieuw-Zeeland
er> Oceanië op het programma. „Ik
reis heel graag, ja. Als ik straks niet
meer op deze wereld ben, wil ik de
wereld tenminste gezien hebben".
Dokter
In de zomer van vorig jaar had ik
een huis gehuurd aan de Zeeuwse
kust. In die tijd bereidde ik me al
voor op het interview met de best
seller-auteur, dat voor het najaar
gepland was. Ik moest nog steeds
iets van Konsalik lezen. In het
huurhuis kreeg ik prompt het be
wijs van zijn populariteit gepresen
teerd en werd ik op m'n wenken
bediend. In het bescheiden boeken
kastje was de Duitser goed verte
genwoordigd. Mijn keus viel op
„Dokter van Stalingrad", het boek
dat in 1956 zijn roem definitief ves
tigde. Voor menigeen het klassieke
Konsalik-werk. De auteur ziet het
anders. „Er 2itten nogal wat stilisti
sche fouten in. Ik heb later betere
boeken geschreven".
Hoe het ook zij. met „Dokter van
Stalingrad" was Konsaliks naam
gemaakt. In het boek zijn veel ei
gen herinneringen verwerkt. Kon
salik deed dienst aan het Oostfront.
Wehrmacht-soldaat Konsalik was
oorlogscorrespondent. Hij werd ge
wond en teruggestuurd naar de
Heimat. Maar in die bittere jaren in
het Oosten heeft hij een liefde op
gevat voor het Russische land en
zijn bevolking die hem nooit heeft
verlaten. Konsalik is kapot van
Rusland. Sjolochovs epos „De stille
dom" noemt hij prompt als het
boek dat de meeste indruk op hem
heeft gemaakt. In kritieken is Kon
salik wel eens „de Keulenaar met
de Russische ziel" genoemd. Maar
hoe gek hij ook op het land is, toch
zal de reisgrage auteur nooit een
voet op Russische bodem zetten.
Konsalik heeft het bij de Sovjets
verkorven, omdat hij het commu
nisme met elke vezel van zijn forse
lichaam haat. „Er zal altijd oorlog
zijn zolang de hele wereld niet
communistisch is!", zo laat hij een
Rus zeggen in „Dokter van Stalin
grad". En hij vervolgt: „De vonk
van het fanatisme gloeide in zijn
ogen. Zijn gezicht werd hoekig en
brutaal. Pas wanneer de rode vlag
de wereldvlag is, zal er vrede heer
sen op de wereld. Zo lang vechten
wij tegen alles en iedereen". Het
wereldbeeld van de schrijver in
een notedop.
Konsalik behoort tot die generatie
Duitsers die getekend is door de
Tweede Wereldoorlog. Het is de ge
neratie die in elk gesprek binnen
een half uur ongevraagd de oorlog
ter sprake brengt. „Men heeft ons
de jeugd gestolen", zegt hij. „Bij mij
was het eerst de Hitlerjeugd, daar
na de Wehrmacht en toen als oor
logscorrespondent naar het Oost
front".
Karl May
Na de oorlog studeert Konsalik een
blauwe maandag theaterweten
schappen en medicijnen. Dat er
brood op tafel komt, daarvoor zorgt
zijn vrouw Elsbeth, die lerares is.
Van de korte verhalen die hij naar
tijdschriften stuurt komen de mees
te met een bedankbriefje terug.
Met „Dokter van Stalingrad" be
gint de kassa te rinkelen. Een ge
luid dat niet meer zal verstommen.
Op het moment zijn er van zijn
boeken meer dan zestig miljoen
verkocht. Op het lijstje van de
meest gelezen auteurs aller tijden
heeft hij Karl May (49 miljoen) in
middels ver achter zich gelaten.
„Elke tien seconden", zo meldt hij
trots, „wordt ergens ter wereld een
boek van mij verkocht".
Bij de burgerlijke stand staat hij in
geschreven als Heinz Günter. Om
dat die naam wat al te gewoontjes
is, heeft hij als schrijver de naam
van zijn grootmoeder van Bulgaar
se afkomst genomen. Zodoende
werd het Heinz Günter Konsalik.
Later werd het Heinz G. Konsalik
en nu staat op de boeken alleen nog
maar in koeien van letters „Konsa
lik". Als dat er maar op staat, dan
weten zijn miljoenen fans genoeg.
Behalve de voortdurende liefdes
verklaringen aan het Russische
land loopt er nog een rode draad
door de honderd boeken van Kon
salik. Na zijn korte medicijnstudie
is hij altijd een bijna-dokter geble
ven. De beroemde auteur had lie
ver een gevierd chirurg willen zijn.
„Ik heb geen enkel boek waar geen
arts in voorkomt", zegt hij.
Konsalik is op een tiental medische
vaktijdschriften geabonneerd en hij
pluist die van voor tot achter door.
Hij heeft er plezier in de meest mo
derne operatietechnieken tot in de
tail te beschrijven. „Soms heb ik
discussies met artsen die dan zeg
gen: wat je daar schrijft kan hele
maal niet. Dan loop ik naar de kast
en pak het medisch tijdschrift
waarin de operatie beschreven
staat", glundert hij. Een boek als
„Das Geschenkte Gesicht" is een
ode aan de verworvenheden van
de plastische chirurgie en in zijn
honderdste roman „Strahlende
Hande" beschrijft hij de activiteiten
van dë handopleggers en natuurge
nezers. „Er wordt ook in verwezen
naar Greet Hofmans, de gebedsge
nezeres die indertijd zo'n grote rol
speelde aan het Nederlandse hof",
zo meldt de schrijver nog even ten
behoeve van de Nederlandse lezers.
De actualiteit wordt door Konsalik
op de voet gevolgd. Terrorisme, he
roïneverslaving, hij beschrijft het
allemaal. „Kruis in Siberië" (al
weer Rusland!) gaat over de aanleg
van de grote pijplijn van Siberië
naar het Westen, waarbij gevange
nen zijn ingezet als dwangarbei
ders. „Voor dat boek heb ik veel
materiaal gekregen van het Sacha-
rov-Comité".
Vier regels
Konsalik is een nauwgezet krante
lezer. Een berichtje van vier regels
over het aanspoelen van een fles
met een brief op het Duitse Wad
deneiland Norderney inspireert
hem tot een hele roman. „Alle be
richtjes die mij interesseren knip ik
uit en stop ik in een mand. Daar
ben ik vrijwel elke avond tot een
uur of één mee in de weer. Ik ben
geabonneerd op vijf Duitstalige
kranten die in Rusland verschij
nen. Daar zitten interessante din
gen in die ik verzamel voor een
boek. Zo las ik pas dat op het vlieg
veld van Kiev de passagiers wei
gerden in te stappen, omdat ze de
gezagvoerder met een blindegelei-
dehond naar het vliegtuig zagen lo
pen. De man bracht de hond voor
een blinde passagier naar het vlieg
tuig maar dat wilde niemand gelo
ven. Niemand wilde instappen. Of
dat verhaal van een chauffeur die
al vijf jaar ergens in Rusland vast
zit, omdat de garage zijn kapotte
vrachtwagen almaar niet goed ge
maakt krijgt. Als er eindelijk weer
eens een nieuw onderdeel is aange
komen, de wagen gerepareerd en
de man weg wil rijden, komt hij de
straat niet uit omdat er weer iets
stuk gaat".
Zoals een tegelzetter over vierkan
te meters praat, zo praat Konsalik
over boeken. Hij schrijft er drie a
vier per jaar. De uitgevers, alleen
in Duitsland heeft hij er zeven,
meldt hij wanneer ze een boek
kunnen verwachten. Waar het
over gaat moeten ze maar afwach
ten. Vaak weet Konsalik het zelf
niet eens. Geen wonder dat nogal
eens het verwijt klinkt dat zijn boe
ken allemaal van hetzelfde laken
een pak zijn. „Ik kan me niet her
inneren", kaatst Konsalik enigszins
korzelig terug, „dat in mijn hon
derd romans dezelfde situatie meer
dan één keer voorkomt".
Aan kritiek is Konsalik overigens
gewend. Voorzover de dames en
Rusland
minnaar
Heinz
Konsalik voor
zijn Datscha
in Bad
Honnef. „Ik
ben een
volks
schrijver die
gelezen wil
worden".
heren critici al aandacht besteden
aan de veelschrijver, wordt zijn
werk afgedaan als clichématige
schuimklopperij zonder enige lite
raire waarde of wat dan ook. „Er
zou iets niet in orde zijn als ik een
positieve bespreking zou krijgen in
de Frankfurter Allgemeine", hoont
hij. „Ik ben een volksschrijver die
gelezen wil worden. Wat heb ik
aan de elitaire kritiek van één
man, die in zijn eentje meent uit te
maken wat literatuur is? Als de li
teraire kritiek mij prijst en ik heb
maar tweeduizend lezers, wat
schiet ik daarmee op? Het is moei
lijker om vijfhonderd bladzijden
met een spannend plot te schrijven
dan zo'n boek waar geen begin en
einde aan is".
Voeten
Voor de twee dochters van de veel
schrijver is het een voortdurende
ergernis dat papa steeds op een
oude schrijfmachine zit te ramme
len. Tot driemaal toe hebben ze
hem een elektronische schrijfma
chine cadeau gedaan, maar even zo
vaak keerde hij weer terug naar
zijn oude rammelkast. „Ik moet het
geluid van de aanslagen kunnen
horen en mijn handen op de toet
sen kunnen leggen. Als ik dat bij
een elektronische schrijfmachine
doe, is alles in één keer weg".
En zo blijft hij tikken. Tot de dood
er op volgt. In Bad Honnef of in
zijn buitenhuizen in Zeeland en op
de Canarische Eilanden of waar
ook ter wereld hij zich bevindt.
Veel van zijn onverzadigbare fans
gaat het allemaal nog niet snel ge
noeg. „Maar", zegt Heinz Konsalik
verontschuldigend, „ik kan toch
niet ook nog met mijn voeten gaan
schrijven?"
GERARD KESSELS
Foto: SVEN SIMON
rnVVEGASSHOW OP LINKER RIJNOEVER
spond
I, 216
wn met Per'ect nagebouwde tempels
KEULEN-BRÜHL Zeven
tien jaar noeste arbeid op 20
kilometer ten zuiden van
Keulen. Wat je nu bij Brtlhl
aantreft is een pretpark dat
zich „het grootste van Duits
land" noemt. We hebben het
over Phantasialand dat dit
jaar elf miljoen gulden stak in
de bouw van een zilvermijn
waar je met karretjes door
heen rijdt. Al rijdend ontrol
len zich wild-west-taferelen.
Revolutie, opstand en strijd
vallen de bezoekers ten deel.
Van echt vlees en bloed zijn
de artiesten in de vier maal
per dag gepresenteerde Las-
Vegasshow.
Het theater waar die show kan
worden gezien, ligt aan een nage
bouwd stukje Berlijn van voor de
oorlog. Zelfs de Brandenburger Tor
ontbreekt niet. Hij is op een schaal
van 1:2 nagebouwd. Brühl is dus de
enige plaats in Duitsland waar je
ongestoord door de Muur en onder
de Brandenburger Poort door kunt
lopen.
Een ander unicum is Chinatown,
perfect nagebouwde tempels, met
een voortreffelijk restaurant dat
ook 's avonds en in de winter
maanden openblijft.
Het seizoen duurt in Brühl van 1
april tot 1 növember. Het park is
dagelijks van 's morgens negen uur
tot 's middags vijf geopend (een
uur later moet het park leeg zijn).
Vorig jaar kwamen er 1.8 miljoen
bezoekers. Op hoogtijdagen zijn er
20.000 gasten die veelal in bussen
komen. Twee derde bestaat uit vol
wassenen. een derde uit kinderen.
Phantasialand is een schepping van
Richard Schmidt en Gottlieb Löf-
felhardt. Dit duo slaagde erin aan
de linker Rijnoever iets tot stand te
brengen dat getuigt van fantasie en
ondernemerszin.
Nieuw is dit jaar de Las-Vegas-
show. In de nabije toekomst wil
Schmidt dit optreden verder per
fectioneren. Misschien zal straks
worden uitgeweken naar de avond
uren. Voorlopig is het park nog ge
heel het domein van het dagtoeris-
Voor 15 Mark per persoon (kinde
ren onder de 12 jaar betalen 13
Mark en kinderen onder een lengte
van 1 meter mogen er gratis in)
stap je het park in. Alle attracties
kunnen dan worden betreden met
uitzondering van het dolfinarium
waar de Nederlandse trainer Stijn
de scepter zwaait (entree 2,50 DM,
kinderen 1,25 DM). Ook voor de
Las-Vegasshow moet betaald wor
den, één Mark, in feite geld dat
wordt gevraagd voor het bespreken
van een zitplaats. Vooral de goo
cheltrucs die daar ten beste worden
gegeven zijn de moeite waard. Wie
een vrouw al dan niet ondersteund
door puntige zwaarden wil zien
zweven moet dit spektakel niet
overslaan.
Of iemand het bezoek aan een
pretpark weet te waarderen hangt
af van de persoonlijke voorkeur.
De een zoekt het in „kermisattrac
ties", de ander wil zoveel mogelijk
shows zien. Beide categorieën kun
nen ruimschoots aan hun trekken
komen.
Van de attracties mogen de wild
waterbaan en de achtbaan niet on
vermeld blijven. Een rustige attrac
tie is het rondvaren op een grote
vijver in door batterijen voortbe
wogen „kaapschepen" die elk zo'n
25 man kunnen vervoeren. Langs
de oevers een verzonken stad en
safari-taferelen. De naam Phanta
sialand wordt alle eer aangedaan.
Voor wie de Nederlandse pretpar
ken kent: de Efteling in Kaatsheu
vel lijkt qua opzet het meest op dit
park in Brühl, maar „Chinatown"
en de Las-Vegasshow zijn toch wel
echt bijzondere (Duitse) elementen.
Bereikbaarheid
Hoe kom je er? Volgens de folders
en de wegenkaarten lopen er heel
wat wegen naar Keulen. Dat is nu
net het probleem. Hoe kies je (van
uit Nederland) de kortste weg? De
route die de minste problemen op
levert loopt via Heerlen en Aken.
Bij het „Kerpener Kreuz" afslaan
in zuidelijke richting (Koblenz),
dan na 18 kilometer op het Blies-
heimer Kreuz richting Brühl en
Keulen, bij Brühl-Süd de „Phanta-
sialandstrasse" nemen.
Vanuit elke plaats in West-Duits-
land zijn gecombineerde trein-toe-
gangsbiljetten verkrijgbaar. Vanuit
Nederland is dat niet het geval.
Dus treinreizigers zullen een re
tourtje Keulen of Brühl moeten ne
men (op de lijn Keulen-Bonn).
Vanaf het station Brühl rijden pen
delbussen naar hei pretpark. Toch
is het voor de individuele reiziger
die per trein uit Nederland komt
een tijdrovende en kostbare zaak
om in Brühl te komen. Ook mei de
auto moet vanuit het Westen op
zo'n drie uur rijden worden gere
kend. De voltooiing van het Auto-
bahnkreuz Kerpen maakt Brühl
iets gemakkelijker bereikbaar.
Het voordeligst lijkt toch een be
zoek per touringcar. Bij Phantasia
land mikken ze uiteraard ook op de
individuele bezoekers uit Neder
land. maar die zullen er dan wel
een volle dag voor moeten uittrek
ken anders is het zonde van het
geld en de moeite.
JOCHEM GREVEN
