X
weekpuzzel door dr. Pluizer
■iWilAWI
s\t:
SCHAKEN
postzegels
WETENSCHAPPEN
ül
oplossing vorige puzzel
NR. 28
CRYPTOGRAM
'n m
s s i si
ZSMmtö
"V* /••V-'*' "-''' Iff
ZATERDAG 2 IR)
De prijswinnaars van puzzel 27 zijn:
Mevr. L. Ouwerkerk. Mahlerstraat 128, 2324 JJ Leiden.
Mej. Immerreel, Leidsevaart 180, 2211 WE Noordwijkerhout.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
HORIZONTAAL:
1. Ruimte waarin men eetbare pisangs bakt?
(7).
4. „Aanstekelijk" bevel aan een onuitstaan
baar meisje? (7).
7. Je verdiende loon dat je niet meer over
houdt! (5).
8. Het wordt stil als hij passeert (7).
10. Ik sta op de foto voor het beeld van de
vroegere Italiaanse bestuurder (7).
11. Die vogel zit in elke autostalling! (3).
12. Als u trekt hebt is het niet prettig hierop
te zitten! (7).
14. Die wordt overgehaald om van camping
naar camping te gaan (7).
16. Geef hem wat afleiding voor hij schade
veroorzaakt! (7).
18. Hier wordt duidelijk dat het hoofd ook
met een probleem worstelt (7).
20. Nachtbraker (3).
22. Wat hierin bewaard wordt, wordt later
weer weggegooid (7).
24. Moet u dat alle dagen aanhalen? (7).
25. Dit dier kunt u beter niet zijn! (5).
26. Het wordt aanzienlijk anders als ik na het
ontvangen van de rekening van de tele
foon gebruik maak! (7).
27. Die is zo groen als gras (7).
VERTICAAL:
1. Men is erop gebrand hem een lafaard te
noemen (7).
2. Spijkers zoeken is hierbij nog moeilijker!
(5).
3. Vooral in de wintermaanden lijkt mij dit
een koude liefhebberij (7).
4. Onnatuurlijk vervaardig? (7).
5. Lijkt het zangspel u geschikt om er opa
mee naar toe te nemen? (5).
6. Bij de omroepvereniging stel ik voor om
in het gras te gaan liggen (7).
9. Gevolg van een slap mengsel? (7).
10. Ernstige mensen blijven erin (5).
13. Bulderend gekeerd? (7).
15. Dapper dier (5).
16. Persoon die er altijd naast zit? (7).
17. Men raakt de vogel niet door de wind (7).
18. Ruimte in de kerk waar de kroon is be
schadigd? (7).
19. Wie niet dom wil blijven moet vroeg op
staan (7).
21. Zonder dit zou Parijs geen stad zijn! (5).
23. Dat dier laat over zich lopen! (5).
moeten uiterlijk
Oplossingen onder vermelding van Puzzel i
woensdagmiddag in bezit zijn van de:
Leidse Courant, Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Naam, adres en postcode s.v.p. in blokletters vermelden.
NNE
hij A
rtsali
late
een
Olyi
geli
ijlt, z
!ten"
Zu
vee
londe
len te
5pdr<
Cons;
n di
een
>u kt
conir
heeft
recies
j lev
j de
ezers
lag w
buw i
naar
De rr
k en
tige
stalte
»en r
(gen
w een
O lenkc
■O s
een
—4 me
ze r
len bi
jjn v
Bad
Uittekenen
staf
het
Ik
zuid west noord
pas pas 2 Sch °P-
pas 3 Seh pas Ijes. i
pas pas pas de po
wer
ierk r
Een redelijk scherp con|'et-
normaal voor een vier1 6'
wedstrijd waarbij croor
tuurlijk wel over wat in*° w
tie beschikt, gezien het^v0'
van noord. F1®,
r. Ik
1). schoppenboer, gedoljan
2). schoppen na, via def?ele*
voor het aas. )lJn fc
3). ruitenaas. toei
4). ruiten 10, voor zuidpi1,
5). klaver voor de he Loc
west. e ,nt'
6). ruitenheer.
7). ruiten 9.
8). ruiten 8.
Nieuwe uitgaven
Voor damliefhebbers is het
verheugend dat met grote re
gelmaat nieuwe uitgaven ver
schijnen. Het blijft echter jam
mer dat zovele dammers ken
nelijk zo weinig voor hun
sport over hebben dat de opla
gen niet groot kunnen zijn en
dat werkt weer prijsverho
gend.
Zo verscheen „The Art of
American Pool Checkers" van
de nu in Amerika levende
Russische grootmeester Wladi-
mir Kaplan. Het boek telt 280
bladzijden en bevat 588 dia
grammen. Het bijzondere van
dit boek is dat Kaplan het spel
op de 64 velden (het schaak
bord) behandelt dat in Rus
land het populairst was voor
dat Koeperman in 1958 voor
het eerste internationale suc
ces zorgde door wereldkam
pioen te worden in de match
tegen de titelhouder, de Cana
dees Deslauriers.'
Geïnteresseerden kunnen dit
boek (prijs 17 dollar, inclusief
porto) bestellen bij H.W.M.
Fokkink in Amstelveen, tele
foon 020-410586. Bij hem is
ook het inmiddels verschenen
„American Pool Checkers"
van Kaplan te bestellen (bijna
700 diagrammen), waarvan de
M M 31 i
m
SSSS M M f
m m w
mm
prijs vermoedelijk eveneens 17
dollar zal bedragen.
Verder kwam uit deel 2c van
de Eindspel Encyclopedie van
ir. J. Viergever. Dit deel bevat
eindspellen uit zes Russische
tijdschriften uit de periode
1885-1930. K.W. Kruijswijk en
L. Vrijland verleenden hun
medewerking aan dit boek dat
186 blz. bevat. Te bestellen
door overmaking van 28,75,
inclusief porto, op giroreke
ning 3034932 t.n.v. Denksport
boekhandel l'Esprit in Rosma
len.
Onlangs verscheen de tweede,
geheel herziene druk van
„Kombineren op een rand-
schijf" van Hielke Hylkema.
De auteur voegde aan zijn oor
spronkelijke werk ongeveer
100 posities toe. Tegenwoordig
behoeft het bezit van een
randschijf beslist geen nadeel
te betekenen. Er zijn tenslotte
voldoende posities waarin een
dergelijke schijf zelfs voordelig
kan werken. Maar wie dit
boekje van Hylkema heeft
doorgewerkt, zou weer aan het
twijfelen raken na het zien
van zoveel moois. De stand
van het eerste diagram bevat
zo'n fraaie combinatie. Wit
buit de zwarte randschijf vol
ledig uit door de slagzet 27-22
18x27 34-30 25x34 40x18 13x22
35-30 24x35 44-40 35x44 33-29!
44x24 37-31 22x33 31x4.
Van mooi slagwerk valt ook te
genieten in de cijferstand
zwart 2, 3, 7, 9. 11. 12, 13, 15,
18. 19, 21, 23, 24, 25, wit 28, 32,
33, 34, 35. 37, 38. 39, 40, 43. 44,
47, 48, 50. Wit haalt vernieti
gend uit door 28-22 18x27 37-
31 27x36 47-41 36x47 32-28
23x32 38x16 47x29 34x14 9x20
45-40 25x45 44-40 45x34 39x6!
Op welhaast problematische
wijze komt de winst tot stand
in de positie met de zwarte
schijven op 3, 4, 6, 7, 8, 9, 12,
14, 18, 19, 25, 26 en de witte op
28, 31, 32, 34, 35, 38, 39, 40, 42,
43, 45 en 47. Wit wint door 28-
23! 19x50 34-29 26x37 38-32
37x28 39-33 48x23 33x11 6x17
35-30 25x34 40x7.
Thematisch tenslotte is de
winst van de stelling waarin
zwart schijven *heeft op 2, 3, 6,
8, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19,
20, 23, 25 en wit op 27, 28, 31,
32, 34, 35, 36, 37, 38, 40, 42, 43,
44, 45, 48. De inleidende ruil
27-22 18x27 31x22 ligt voor de
hand. Wit dreigt nu een schijf
te winnen door 34-30. Omdat
zwart niet tegelijkertijd de
open velden op 7 en 9 kan
dichten is 12-18 gedwongen.
Maar dan wint wit door het
verrassende 36-31! 18x36 34-30
25x34 40x9 3x14 37-31 36x27
32x3 20-25 3x20 15x24 een
schijf.
„Kombineren op een rand
schijf" is te bestellen door
overmaking van 15 (inclusief
porto) op girorekening 2774850
t.n.v. Uitgeverij Surprise in
Groningen.
Bij dezelfde uitgeverij is voor
10 te verkrijgen het nieuwste
boekje van oud-wereldkam
pioen Jannes van der Wal
„Mooi slagwerk". Voor een
sterke partiispeler heeft Van
der Wal veel aan problematiek
gedaan, al komt dat pas in dit
boekje tot uiting. Van zijn pro-
duktie selecteerde hij vijftig
standen met een fraaie ont
knoping.
In de stand van het tweede
diagram zit een fraaie winst
verborgen, waarvan duidelijk
is dat 25x3 de eindslag moet
worden: 42-37 30x39 48-43
39x48 31-26 48x31 36x18 13x22
of 23x12 40-34 29x40 49-44
40x49 32-27 49x21 26x10 15x4
25x3.
Een kleinood is de stelling met
de cijferstand zwart 8, 18, 19,
39, 40, wit 17, 28, 29, 37, 49.
Een leuke oppositiewinst komt
tot stand door 49-43 39x48 28-
22 48x12 22x2 12x34 2x39 40-45
39-50.
Een grappig vraagstuk is ook:
zwart 11, 22, 25, 29, 32, 37, 38,
42, wit 23, 26. 30, 31, 34, 39, 40,
48. De winstvoering is: 39-33
29x18 26-21 37x17 48x28 38x29
34x21 25x45 28x6 en zwart
staat mat.
Hopelijk volgende week publi
ceer ik de slotstand van de
ladderwedstrijd in dit seizoen.
De ranglijst na de achtste ron
de moest gecorrigeerd worden
en ziet er aan de top nu als
volgt uit: 1. Winter 254, 2. Fop
pen 251, 3. Buisman 250, 4.
Prins (Wateringen) 248, 5.
Bom 246.
RuslandRest van de wereld
De wedstrijd tussen Rusland
en de rest van de wereld werd
enigszins ontsierd door de op
stellers van het wereldteam.
Om onduidelijke redenen
plaatsten zij Portisch op het
zevende bord. Portisch, die
met Timman en Kortsjnoj zon
neklaar tot de beste drie niet-
Russische spelers behoort, trok
terecht zijn conclusies en wei
gerde mee te spelen. Met hem
inplaats van de compleet fa
lende Seirawan (0-2 tegen Bel-
javsky) zou de wedstrijd mis
schien in het voordeel van het
wereldteam geëindigd zijn. Nu
wonnen de Russen met 21-19.
Andersson en Timman volde
den aan de eerste twee borden
door Karpov en Kasparov
slechts minimale overwinnin
gen toe te staan. Kortsjnoj, Mi-
les, Ribli en Torre boekten al
len een 2,5-1,5 overwinning,
terwijl Ljubojevic, Chandler
en Hübner een gelijkspel be-
reikten. Nunn verloor met 1-2
tegen Tal, maar de wedstrijd
werd beslist aan het zesde
bord, waar Beljavsky maar
liefst 3,5 uit 4 (2 tegen Seira
wan en 1,5 tegen Larsen)
AA KMA
M
4
A
A
1 m
m
A
mm m
H Hl
m&wm
A
m m
scoorde. Zijn overwinning op
Larsen was van theoretisch
belang.
A.Beljavsky-B.Larsen.
Caro-Kann.
I.e4 c6 2.d4 d5 3.Pc3 dxe4
4.Pxe4 Lf5 5.Pg3 Lg6 6.h4 h6
7.Pf3 Pd7 8.h5 Lh7 9.Ld3
Pgf6.
Enkele weken geleden merkte
ik, naar aanleiding van de par
tij Ljubojevic-Larsen uit Bu-
gojno op, dat deze zet nieuw
was. Navraag bij echte Caro-
Kann-kenners leverde echter
enkele oude partijen op, waar
in deze zet gespeeld was. De
resultaten van deze partijen
waren dermate bedroevend,
dat dit idee niet verder is uit
gewerkt.
10.Lxh7 Pxh7 ll.De2 e6
12.Ld2 Le7 13.(HH) Db6
14.Pe5.
In bovengenoemde partij
speelde Ljubolevic 14.PI5 en
kreeg na 14...exf5 15.Thel 0-0
16.Dxe7 Pdf6 17.De5 een uit
stekende stelling. Vermoede
lijk heeft Larsen een verster
king gevonden, waarna hij nu
weer zal moeten zoeken want
de tekstzet is eveneens zeer
sterk.
14...Td8 15.Thel 0-0?!
Hoewel 15...Pxe5 16.dxe5 niet
erg aantrekkelijk is vanwege
de enorme druk die zwart op
zijn koningsvleugel te verdu
ren krijgt, was dat in ieder ge
val beter dan de nu volgende
wending toe te laten.
16.Pg6! Tfe8.
Natuurlijk niet I6...fxg6
17.Dxe6+ Tf7 18.hxg6 en wit
wint.
17.Pxe7+ Txe7 18.PÏ5 Tee8
19.Pd6 Tf8 20.Lf4.
Wit is nu oppermachtig op de
zwarte velden, bovendien kan
Ph7 nog niet in het spel ge
bracht worden wegens de
dreiging 21.Pc4 Da6 22.Ld6
Tfe8 23.Lc7 Ta8 24.Pd6 D*e2
25.Txe2 Tf8 26.Pxb7 en wit
wint.
20...Pdf6 21.Le5 Td7 22.Td3
Da5 23.Tg3! Tfd8.
Niet mogelijk is 23...Dxa2
24.Pe4 en zwart heeft geen
verdediging meer tegen de
vele dreigingen.
24.Ta3 Dd6 25.Pc4 Db4.
Zie diagram.
26.Ld6!
Deze zet zal Larsen overzien
hebben; de zwarte dame is ge
vangen!
26...Txd6 27.c3 Db5 28.Ta5
Td5 29.Txb5 cxb5 30.Pe3
Txh5 31.g4 Th2 32.Dxb5 b6
33.De5 Txf2 34.Dg3 Pe4
35.Dc7 Tf8 36.Pdl.
Zwart geeft het op.
De Hongaar Ribli versloeg de
nummer zeven op de wereld
ranglijst Vaganjan met 2,5-1,5.
In onderstaande partij wint hij
op instructieve wijze.
Z.Ribli-R.Vaganjan.
Engels.
l.Pf3 Pf6 2.c4 g6 3.g3 b6 4.Lg2
Lb7 5.d4 c5 6.d5 b5?!
Zo bereikt zwart het Wolga-
gambiet, waarin hij een tempo
minder heeft en de loper op b7
slecht staat. Een weinig aan te
bevelen openingskeuze dus.
7.0-0! Lg7.
7...bxc4 8.Pc3 Lg7 9.e4 0-0
10.Pd2 heeft wit goede kansen
in het centrum en zwart geen
spel op de damesvleugel.
8.Tel d6 9.e4 Pbd7.
Ook 9...a6 10.e5! staat zwart
ook slecht.
10.cxb5 (H> ll.Pc3 a6 12.bxa6
Txa6 13.h3 Da8 14.Dc2 Te8
15.L14 Tb6 16.Tadl Ph5
17.Le3 Tb8 18.Pa4 Ta6 19.b3
Pb6?!
Overzie een taktische wen
ding.
20.Pxb6 Txb6 21.e5!
Als deze zet mogelijk is in
Ben-Oniachtige stellingen
staat wit veelal gewonnen.
21.e5 is taktisch gerechtvaar
digd door 21...Lxd5 22.Txd5!
Dxd5 23.Pd4 Dxe5 24.Pc6 met
beslissend voordeel.
21...dxe5 22.Lxc5 Tc8 23.Pxe5
Pf6 24.Dc4 Ta6 25.Pc6 Lxc6
26.dxc6.
Zwart geeft het op.
Correspondentieadres: L.Hof-
land, C.Fockstraat 113, 2613
DE Delft.
Canada herdenkt Franse
ontdekkingsreiziger Cartier
Canada herdenkt dit jaar het
feit, dat 450 jaar geleden de
Franse ontdekkingsreiziger
Jacques Cartier de kust van
het tegenwoordige Canada be
reikte. Een gebeurtenis, die
leidde tot het ontstaan van de
Britse nederzetting aldaar en
die uitmondde in het thans
vrijwel autonome deel van het
Britse Gemenebest.
De zestiende eeuw staat be
kend om de vele Europese
verkenningsreizen op het
Amerikaanse continent. Voor
deze ondernemingen was pau
selijke toestemming vereist.
Het pauselijk gezag had reeds
lang daarvoor de nieuwe
Noordamerikaanse gebieden
opgeëist voor Spanje en Portu
gal. Paus Clemens VII echter
had geen bezwaar tegen het
voorstel van Frankrijk het
noordelijk deel van de Nieuwe
Wereld in 1534 in kaart te
brengen. Dientengevolge gaf
de Franse koning Jacques Car
tier de opdracht: „bepaalde ei
landen en landen te ontdek
ken waar naar men zegt. goud
en andere kostbaarheden in
grote hoeveelheden te vinden
zijn".
En zo verliet Cartier op 20
april 1534 de haven van St.-
Malo in Frankrijk, met twee
schepen en een bemanning
van 61 koppen. Geholpen door
een gunstige wind, bereikte hij
al na twintig dagen de kust
van Newfoundland. Van daar
uit stak Cartier de Straat van
Belle Isle over en bracht de
Sint Laurensbaai in kaart. Hij
zag de Magdalena Eilanden en
Prins Edward Eiland voor het
vasteland aan. Gedurende een
verblijf van tien dagen in de
haven van Gaspé ontmoette
Cartier een groep indianen.
Twee zoons van het opper
hoofd gingen met Cartier mee
en dienden als gidsen en tol
ken op de daarna volgende
reizen. Na het verlaten van
Gaspé ontdekte Cartier de
doorgang tussen het eiland
Anticosti en de kust van Que
bec, doch de krachtige wind
waartegen hij te worstelen
had, belette hem verder te
zoeken. Cartier keerde naar
Frankrijk terug en bereikte
St.-Malo op 5 september 1534.
Zowel de Franse als de Cana
dese PTT hebben ieder een ze
gel uitgebracht ter herdenking
van de reis van Cartier. Op
deze, door Yves Paquin ont
worpen zegels ziet men het
portret van Cartier en zijn
schip, de „Grande Hermine".
Verder ziet men het kruis dat
hij op Gaspé plantte, het oude
wapenschild van St.-Malo en
het landhuis dat in Limoëlou
in Frankrijk stond en dat Car
tier in zijn laatste jaren be
woonde.
De reisverslagen van Cartier,
waarin hij gewag maakt van
een onmetelijk gebied van
landschappelijk schoon dat
rijk is aan natuurlijke voort
brengselen, waren aanleiding
voor de aankomst van de eer
ste Europese kolonisten. Dit
markeerde het begin van Ca
nada's geschiedenis als natie.
De Franse zegel heeft een
waarde van 2.00 fr., voor Ca
nada kreeg de zegel een waar
de van 32 cents. Het unieke
feit doet zich hierbij voor, dat
dit de eerste Canadese postze
gel is, die buiten Canada werd
gedrukt. Het drukken van
deze zegels was dan ook in
handen van de „Imprimerie
des timbres-postes France".
Naast deze herdenkingszegel
brengt de Canadese PTT een
miniatuurvelletje in omloop,
bestaande uit twaalf bijzonde
re postzegels. Met dit velletje
wordt tevens luister bijgezet
aan de viering van de jaarlijk
se „Canada Day".
Al de zegels hebben een waar
de van 32 ets. en tonen repro-
dukties van werken van de
beroemde Canadese kunst
schilder Jean Paul Lemieux,
in 1904 geboren in de stad
Quebec. Hij had een open oog
voor de schoonheid van zijn
geboorteland, en dat komt dan
ook tot uiting op de aan hem
gewijde zegels. In 1968 ontving
hij van de Canadese overheid
een hoge onderscheiding, n.l.
de „Order of Canada". Het ge
heel werd ontworpen door
Jean Morin en Tom Yakobina.
Voor het drukken, in vijf
kleuren, zorgde de „Canadian
Bank Note Ottawa".
Het is dit jaar 75 jaar geleden
dat in Canada het Canadees
„Rode Kruis Genootschap" op
gericht werd. Buiten Canada
bestond reeds een instelling,
„Rode Kruis" genaamd, en
waarvan de voorloper zich
reeds in 1859 verdienstelijk
maakte in Italië. Met een zegel
in de waarde van 32 ets.,
wordt het jubileum onder de
aandacht gebracht. Op de ze
gel ziet men een afbeelding
van het ereteken van het Rode
Kruis, een medaille die uitge
reikt wordt aan hen, die zich
langdurig verdienstelijk ge
maakt hebben door vrijwillige
hulpverlening. Het ontwerp
werd vervaardigd door Clive
Webster en William Tibbies.
Deze zegel werd gedrukt door
Ashton-Potter Ltd.
Wij sluiten dit Canada-Frank-
rijk-overzicht af met een zegel,
eveneens van 32 ets., die de in
ternationale zeilwedstrijd on
der de aandacht. Op de door
O.K. Schenk uit Toronto ont
worpen zegel ziet men een
vierkant getuigd zeilschip,
geëscorteerd door éen verza
meling kleinere vaartuigen.
Ook hier was Ashton-Potter
Ltd. de drukker.
Het speelprobleem dat ik u vo-
.rige week heb voorgelegd,
richtte zich voornamelijk op
het „uitrekenen" van de vijan
delijke handen. Wanneer die
eenmaal zijn gededuceerd, kan
het spel via een betrekkelijk
eenvoudige eindfiguur ge
maakt worden.
O-OW, parenwedstrijd
5432
OH B 10 3
OH2
4II B 10
AH 109 6
O 64
0 975
954
ver en ruiten en een 3-3-ver-
deling, daarin zou heel best
kunnen kloppen met de bie
ding, waar west uiteindelijk
voorkeur voor ruiten heeft ge
geven: 4333 dus, want met een
vierkaart in een van de lage
kleuren zou de bieding anders
zijn geweest.
Uittekenen
De leider kan nu al bijna de
kaart uittekenen en dient ver
volgens adequaat te reageren:
zuid west noord oost
1 Ru
1 Sch 1 SA 2 Ru 1) pas
2 Sch 2) dbl. pas
3 Ru 3 Sch
3 KI
dbl.
1). conventioneel forcing.
2). het volgbod is zwak ge
weest.
In de eerste slagen wordt de
leider gespeeld. Als hij in slag
vier eindelijk aan de beurt
komt, is het hoog tijd voor be
zinning:
1). klaver 3 - 10 - aas - 4.
2). ruitenvrouw - 3 - aas - 2.
3). harten 2 - 10 - aas - 4.
4). klaver 2 - 5 - vrouw - heer.
De bijkleuren blijken verras
send goed te zitten en zuid
mag nog één slag verliezen in
troef. Gezien de bieding zal
west 100 procent zeker alle
vier de resterende troeven
hebben (VB87) en dus is het
zaak west aan slag te krijgen
op het moment dat hij alleen
nog maar troef heeft (drie of
vier stuks). Voorwaarde om
daartoe te geraken is dat de
leider een volledig beeld heeft
van wests verdeling. De bie
ding - en niet te vergeten wat
er niet is geboden - moet de
informatie daarvoor aandra
gen:
1 ruiten - 1 schoppen - 1 SA,
zo begon het en dat houdt vrij
wel automatisch in, dat west
geen vierkaart harten heeft,
want anders zou er zeker een
negatief doublet zijn gekomen!
Oost-west hebben samen ze
ven kaarten in harten. Als
west er drie heeft, zou oost er
vier hebben. Kan dat? Dat kan
net: Oost kan een (zwakke)
0454 hebben gezien (of: ge
hoord) z'n bieding. Resteren er
voor west zes kaarten in kla-
O-OW 5432
O H B105
O II 2
II B 10
V H 8 7
O V82
N
W O
O A973
q A 8 4 "z~ O V B 106 5
V 7 3 A 8 6 2
A H 109 6
V 6 4
0973
954
thui:
ik
5). ruitenheer.
6). klaverboer.
7). schoppen naar het aas.
8). hartensnit naar tafel.
9). harten in zuid getroefd.
10). ruiten in noord getroefd.
11). kleine schoppen naar
zuids 10.
West heeft een placing
(ingooi) in troef. Hij moet
nemen en vervolgens in
de vork terugspelen om
zuid aan zijn negende slag
te helpen.
Amerikanen
Na een zware selectie is het
Amerikaanse team voor de
olympiade in Seattle (dit na
jaar) bekend geworden: Ham-
man-Wolff (de „Bobbies"),
Brachman-Andersen en Gold-
man-Soloway.
Op de laatste ruiteifP
noord een harten wegd°c' s!
twee klaver- en twee
pen kaarten vast te hot1**41!
ites
o9
o_
VB
OHV10
O
64
Zallen
v.d.Porten
H V97 6
O 9.7
043
Wolff
4,VB109 Hamman
8
N A 10 5 4 3
OB652
W O <?A8
OH9865 Z O A 10 7
H 8 5
Larsen +A7 3
B 2
OH V1043
O V B 2
642
9). hartenaas! gave
10). klaveraas. jns.
11). klaver naar nltalia
vrouw.
Tenslotte kreeg oost nc
schoppenslag binnen, -r
voor een totaal van neg*- V
Aan de andere tafel boe
wereldkampioenen N
Stansby niet verder dain
SA. Noord-zuid bem<
zich daar - terecht! - ni<
het bieden. Correspond
p.a. Leharstraat 10, 2iq
Lisse.
Het chemische bedrijf Hoechst
in West-Duitsland is erin ge
slaagd een proces te ontwikke
len waarbij zowel interferon
als insuline in grote hoeveel
heden aangemaakt kunnen
worden.
Interferon wordt onder andere
gebruikt bij de behandeling
van kanker. De resultaten zijn
overigens vooralnog niet spec
taculair. Het middel wordt ook
tegen andere ziektes gebruikt.
Insuline is voor suikerpatiën
ten onontbeerlijk.
Binnen afzienbare tijd wordt
het volgens Hoechst mogelijk
om met de massaproduktie te
beginnen. Dat gebeurt dan
door middel van genetische
manipulatie met colibacteriën.
Tot nu toe was de produktie
van interferon een probleem.
Produktie op grote schaal was
moeilijk, terwijl de kwaliteit,
aldus Hoechst, ook te wensen
overliet. Bij het door het Duit
se bedrijf ontwikkelde proces
gaat het om het alpha-interfe-
Gewichtscontrole
rijdende auto's
Te zwaar belaste vrachtauto's
kunnen de levensduur van
een weg drastisch bekorten.
Daarom is er nu een systeem
ontwikkeld om het gewicht
van vrachtauto's tijdens het
rijden vast te stellen.
De controle vindt plaats met
weegplateaus die zijn aange
bracht in het wegdek. Als een
vrachtauto over zo'n plateau
rijdt berekent een microcom
puter de wieldruk, de asdruk
en het totaalgewicht. De com
puter vergelijkt die gegevens
dan met een in een geheugen
vastgelegde toegelaten waarde
en classificeert de auto naar
type. De gegevens worden zó
snel verwerkt dat meting van
voertuigen met een snelheid
van 120 kilometer per uur nog
mogelijk is.
'Zwevende schaal'
tegen wiegedood
De „wiegedood", waarbij ba
by's 's nachts overlijden door
dat hun ademhaling onver
wacht en ongemerkt tot stil
stand komt, is nog steeds een
moelijk te verklaren ver
schijnsel.
Te vroeg geboren of weinig le
vensvatbare baby's vragen dan
ook om zorg én permanente
bewaking. Bij de tot nu toe ge
volgde methoden wordt ge
bruik gemaakt van elektroden,
die op de gevoelige babyhuid
worden aangebracht.
Dat systeem heeft zo z'n nade
len: valse alarmeringen door
loszittende elektroden of door
hartactiviteiten en positie-wis
selingen van de baby. Siemens
heeft nu een contactloze me
thode ontwikkeld, waarmee
aan die nadelen tegemoet kan
worden gekomen.
Bij die methode ligt de baby op
Massaproduktie
interferon
een „zwevende" schaal.
gingen die ontstaan dooi
voorbeeld trappelen f
ook door ademen wb
door een detector gesign^
en als meetsignaal opj|
waarde beoordeeld.
Ademhalingen worden i
ken van leven herkend™
blijven van het signaal^
een in te stellen tijdsduuT
7, 10 15 of 20 seconden lag
alarm overgaan.
Leukemie kan betj
behandeld
Aan de Groninger 1
versiteit is een meth<
wikkeld die kan leid*
nieuwe behandelingsvi
van leukemiepatiëntei
methode werd ontdekt?
dr. W. Nijhof, verbondi
het Laboratorium voor
logische Chemie. Nijhofl
samen met de analist|
Wierenga, in geslaagd
cellen" te isoleren
beenmerg van muizen,
stamcellen vormen de
van alle mogelijke celli
in bloed voorkomen,
ting van deze stamcelll
bestraalde muizen had
volg, dat nieuwe bloed
werden gevormd, waardig
proefdieren bleven
Wanneer deze stamcell
dezelfde manier bij
geïsoleerd worden, zou
ting bij leukemiepatiënt
behandelingsmethode ve
ren, zo wordt verwacht.
Mï
t j
nil
