Stephan van den Berg
is een natuurmens
Connie van Bentum niet
blij met rol van favoriet
Annemarie Verstappen
is graag de underdog
«3*i Ci I
CARNAC Een leven als een sprookje.
Dat lijkt van toepassing op Stephan van
den Berg. Samen met zijn twee broers
runt hij met veel financieel succes een
surf-shop in Hoorn. Met grote regelmaat
stapt hij in vliegtuigen die hem naar de
meest exotische oorden brengen. Bijna
overal waar hij aan de start verschijnt,
zeker wanneer het er echt op aankomt,
pakt dit surffenomeen de eerste prijs. Op
tal van bijeenkomsten is hij een graag
geziene, naar de ogen gekeken gast.
Sponsors staan te dringen om zaken te
doen. Olympisch goud lijkt een fluitje
van een cent en een toekomst als prof is
verzekerd omdat al eerder is bewezen
dat hij bij het zogenaamde brandingsur-
fen eveneens tot grote prestaties in staat
Zo op het eerste gezicht kan het
dus niet kapot. Mede daarom
verwekt het grote verbazing
wanneer hij tijdens de laatste
race meetellend voor het Euro
pees kampioenschap in Carnac
ineens de pijp aan Maarten geeft
en binnendoor „naar huis" vaart.
Van den Berg heeft er genoeg
van en is met een tweede plaats
tevreden. Achter de Fransman
Quiberoth, die meteen maar een
sigaret opsteekt en in flink tempo
een haastig aangereikte fles ster
ke drank leegdrinkt. Stephan
van den Berg vindt het allemaal
wel best. „Te weinig wind",
gromt hij als verklaring. Hoewel
hij niet graag verliest, is hij diep
in zijn hart een beetje blij met
zijn nederlaag. De verwachting
van de massa dat hij in Los An
geles zo maar even het goud in
de Windglider-klasse zal pakken,
is een loden last voor hem. Een
nederlaag kan de gedachten doen
postvatten dat hij toch kwetsbaar
is. En dat is mooi meegenomen.
Korte tijd later in Hyeres kan hij
het echter toch niet laten. De pas
22-jarige Noordhollander vero
vert de eerste prijs en dat is des
te opmerkelijker omdat hij in
deze omgeving nooit potten heeft
kunnen breken. Hij heeft het ei
genlijk ook niet zo op de Fransen
begrepen. Te vaak heeft hij mee
gemaakt dat het nationalisme
victorie kraait op momenten dat
eerlijk zaken moet worden ge
daan.
VERWARRING
De internationale concurrentie
weet inmiddels niet meer wat ze
aan Van den Berg heeft. De ver
warring is compleet. De veelvou
dige kampioen, zijn mooiste we
reldtitel heeft hij dit seizoen op
de Bermuda's behaald door na
een werkelijk zenuwslopende
achtervolging zijn grote rivaal
Klaus Maran op de laatste meters
te verslaan, grijnst maar eens. Hij
laat zich de kop niet gek maken.
„Ik leef met de dag". Een enkel
blessure verontrust hem dan ook
niet. „Twee jaar geleden heb ik
mijn enkel ook al eens verzwikt.
Nu weer. Ik moet nu een poosje
rusten, maar het zal de voorbe
reiding op de Spelen niet in ge
vaar brengen".
Het zijn zelfverzekerde woorden,
maar ook Stephan van den Berg
twijfelt soms. Hij kent zijn grote
rivalen van haver tot gort. Weet
dat er een vijftal is dat eveneens
over een zogenaamde winnaars-
mentaliteit beschikt. Toch blijft
hij in zijn mogelijkheden gelo
ven. Hij heeft namelijk ontdekt
beter te kunnen afzien. „Ik kan
goed tegen pijn lijden. Juist on
der slechte omstandigheden lever
ik de beste prestaties. Het zal wel
iets met mijn karakter te maken
hebben. Ik heb ontdekt wanneer
het moeilijk is, dat ik agressiever
word en wat harder kan varen
dan een ander. Vooral in de
kruisrakken hebben de handen
het zwaar te verduren".
Klagen heeft echter geen zin en
hij begrijpt dat volledig. Hij weet
dat er in Los Angeles veel van
hem wordt verwacht. „De Olym
pische Spelen zijn eigenlijk een
opgefokt evement. Toch is het in
teressant om op zo'n toernooi een
prestatie neer te zetten". De om
standigheden waaronder dat
moet gebeuren lijken voor hem
niet slecht te zijn. Als bewijs
daarvan kan worden aangevoerd
dat hij de zogenaamde pre-Olym-
pics al heeft gewonnen. „Die
olympische wedstrijd moet wor
den gewonnen op conditie. Er
mag geen enkele fout worden ge
maakt. Er is steeds honderd pro
cent snelheid nodig. Tactisch is
er in Los Angeles weinig te doen.
Elke dag waait de wind uit de
zelfde hoek en met dezelfde
kracht".
De kampioen op de Windglider
weet precies waarover hij het
heeft. Hij kent zijn zwakke en
sterke punten. Als het aan hem
ligt heeft hij bijvoorbeeld liever
niets te maken met de pers. In de
praktijk is dat evenwel onmoge
lijk, dus past hij zich aardig aan.
VOORZORG
Toch heeft hij zijn voorzorgs
maatregelen al genomen.
„Na de wedstrijd wil ik best met
de verslaggevers praten, maar ik
moet verder niet worden lastig
gevallen. Mijn concentratie mag
niet worden verstoord. Ik wil op
dezelfde manier als altijd naar de
olympische race toeleven. De
normale dingen doen. Zelf 's
morgens mijn ontbijtje klaarma
ken en gewoon lekker bezig
zijn". Zijn opstelling heeft ook te
maken met het feit dat in de zeil-
wereld nog wel eens de nodige
protesten worden ingediend. Alle
daarbij betrokken partijen moe
ten tijdens de behandeling een
toelichting geven. Het spreekt
voor zich dat een goed verweer
aan de groene tafel van groot be
lang kan zijn voor het eindresul
taat. Samen met coach Henri van
der Aat bespreekt hij de te vol
gen tactiek. En dan blijkt dik
wijls wederom één van zijn grote
kwaliteiten. Stephan van den
Berg kan enorm laconiek te rea
geren. De spanning van die mo
menten is hem amper aan te zien.
Wellicht is dat eveneens een ge
volg van de aanwezigheid van Si
mon Paagman, die als zijn mana
ger optreedt. Samen brengen zij
nieuwe, moderne surfpakken op
de markt. De ervaring van Van
den Berg speelt uiteraard een
grote rol bij de vervaardiging
van het materiaal, terwijl Paag
man de juiste wegen bewandelt
om er zorg voor te dragen dat de
zogenaamde Red Sunpakken
over de hele wereld worden ver
kocht. Bovendien waakt Paag
man er voor dat de olympische
status van Van den Berg niet in
gevaar komt. De verplichtingen
die er voor de surfer aan deze ac
tiviteiten vastzitten deren hem
niet. „Ik heb altijd beseft dat de
top bereiken zonder sponsor on
mogelijk is. Een sponsor en het
op de markt brengen van de pak
ken maken publiciteit noodzake
lijk. Dus daaraan werk ik mee.
Het is mijn werk. Net zoals het
feit dat ik hard moet trainen en
urenlang op het water bezig ben.
Zelfs nog als mijn vingers van
mijn handen dreigen af te vallen.
Als het waait ga ik het water op.
Wie me wil spreken moet dan
maar wachten of hij moet me in
de avonduren komen opzoeken.
Tijdverlies kan ik me niet per
mitteren".
„Maar eerlijk gezegd heb ik in
derdaad een mooi leven. Die rei
zen zijn prachtig. Ook al omdat
ik een echt natuurmens ben. Na
de Spelen wil ik profsurfer wor
den. Wil ik trouwens ook blijven
opvallen. Dan wil ik bijvoorbeeld
oversteken over het Kanaal ma
ken. Mijn enige echte probleem is
nu dat ik soms wedstrijdmoe ben.
Ik mag daarom nu niet aan te
veel races deelnemen. Ik moet fel
blijven. Ik ben echter toch knap
druk. Schuur mijn board zelf,
tuig zelf het zeil op. Ik breng het
gemakkelijk op. Ik besef voor
mezelf bezig te zijn. Dat geeft een
prettig gevoel, al ben ik af en toe
wel een beetje bang voor die gro
te belangstelling die er voor me
bestaat".
De afwezigheid van de prijs-
vechtsters uit Oost-Duitsland
tijdens de Olympische Spelen
deert Verstappen niet. „Einde
lijk eens eerlijke concurrentie.
Eindelijk eens alleen maar
vrouwenstemmen", verzucht
de zwemster uit Kruisstraat,
een buurtschap in Rosmalen.
„Een olympische medaille
daalt voor mij niet in waarde.
De tijd, die zegt iets. Die is ook
belangrijk".
De olympische zwemwedstrij
den in Los Angeles moeten
voor de 18-jarige Verstappen
een hoogtepunt in haar carriè
re worden. Daar verandert de
afwezigheid van de kracht
vrouwen uit Oost-Duitsland,
die vorig jaar zomer in Rome
met alle Europese titels aan de
haal gingen, niets aan.
ÉÉN KEER
In Rome kwam Verstappen
slechts één keer op het erepo
dium. Als lid van de vrije slag
estafetteploeg mocht zij zil
ver in ontvangst nemen. Niets
meer. En dat was een fikse te
genvaller.
Het jaar daarvoor, tijdens de
wereldkampioenschappen in
Equador, verraste het Neder
landse zwemtalent nog vriend
en vijand..De gouden medaille
op de 200 meter vrije slag en
het zilver op de halve afstand
kwamen geheel onverwacht.
Ze vormden tevens de reden
voor de hoog gespannen ver
wachtingen tijdens het Euro
pese titel toernooi.
„Voor Rome hadden we met
de Nederlandse ploeg een trai
ningskamp in Spanje. De
bondstrainers begonnen met
krachttraining. Daar had ik
nog nooit aan gedaan. Mede
daarom ging het fout", legt
Verstappen uit „Bovendien
kon ik me in eerste instantie
gewoon niet motiveren voor
de Europese kampioenschap
pen. Ik weet niet wat het was,
ik had gewoon geen zin. Pas
toen ik mijn ploeggenotes
weer zag veranderde dat".
TUSSENSTATION
Verstappen kondigde al ruim
van tevoren aan de EurQpesp
kampioenschappen als een tus
senstation te zien. De Olympi
sche Spelen, dat waren en ble
ven het voornaamste doel.
Dank zij de tegenvallers in
Rome werden de schijnwer
pers een beetje van haar afge
draaid, in derichting van haar
enige rivale in Nederland:
Conny van Bentum. Dat vindt
ze fijn. Ze opereert naar eigen
zeggen het liefst vanuit de be
kende rol van „underdog"".
„Ik ben sinds Equador voor
uitgegaan", constateert Ver
stappen, „niet wat mijn tiiden
betreft, maar in mijn denken.
Ik ben serieuzer geworden, wil
harder trainen. Vroeger moest
ik zogenaamd even naar het
toilet als het te zwaar werd.
Dat is tegenwoordig anders. Ik
moet er nu ook meer voor
doen. Tot aan de wereldkam
pioenschappen in Equador
ging het eingelijk allemaal
spelenderwijs".
Verstappen maakte vorig jaar
tijdens het trainingskamp voor
Rome dus wat al te onver
wacht kennis met de kracht
training. Sinds het begin van
dit jaar hanteert zij de halters
echter met regelmaat. Ze ble
ken onontbeerlijk op het top
niveau. „Maar ik hou het be
perkt. Ik wil geen dikke nek
krijgen", vertelt de zwemster
van het Vughtse De Dommel-
baarzen. Vele anderen gingen
haar voor Concurrente Van
Bentum bij voorbeeld. „Dat
kun je wel aan haar zien ook".
Halters of geen halters, Anne
marie Verstappen staat boven
al bekend als een zwemster
die de technieken uitstekend
beheerst. „Bijna niemand heeft
dezelfde techniek", glimlacht
ze. „Ik steek m'n armen, denk
ik, op de goede manier in het
water. De basis daarvoor is ge
legd bij m'n eerste vereniging,
De Treffers. De trainer daar
besteedde er veel aandacht
aan".
GOEDE KANT
In Los Angeles kan Verstap
pen rekenen op de steun van
haar huidige clubtrainer Honk
Veldman. Een raadgever, die
haar al een jaar of zeven de
goede kant opstuurt. Vorig
jaar in Rome was Veldman er
nietbij.Speciaal met het oog
op de Olympische Spelen,
werd hij wel opgenomen in
het nationale trainerskwartet,
dat onder coördinatie van
Ruud Beele opereert. „Ziin"
zwemster is daar dolgelukkig
mee. „Hij kent me door en
door, weet wat ik denk en
voel. Ik heb iemand als hij no
dig. Iemand die boven me
staat, die zegt hoe het moet".
Het afgelopen jaar was Ver
stappen als lid van de nationa
le ploeg aangewezen op onder
anderen Rianne Smit, één van
de bondstrainers, maar ook
clubtrainer van Van Bentum.
„Ze begeleidt Conny helemaal
tot aan het startblok. Echt be
geleiden. Tegen mij praat ze
alleen maar een beetje. En
toen ik een keer van Conny
won liep ze me gewoon voor
bij. Zonder iets te zeggen",
vertelt de nog altijd regerend
wereldkampioene.
De relatie tussen de concur
rentes Verstappen en Van
Bentum is in de ogen van de
eerste redelijk tot goed. „We
zeggen elkaar goededag, pra
ten ook met elkaar. Echte
vriendinnen ziin we niet, maar
ja, dat zou ook toevallig zijn.
We verschillen nogal van el
kaar. Conny loopt na een goe
de prestatie direct met de borst
vooruit. Ze ziet dan graag de
pers om zich heen. Ik juist
niet, ik heb liever de rust
Vroeger vond ik dit soort din
gen, interviews, ook verve
lend. Inmiddels weet ik dat
het er bij hoort. Ik wil niet dat
mensen van me denken dat ik
niet met ze wil praten".
Officieel treedt Verstappen
per 1 augustus in dienst bij een
firma, die onder meer badpak
ken op de markt brengt. In
praktijk komt het er op neer
dat ze direct na de Olympische
Spelen aan de slag gaat. Van
haar toekomstige werkgever
heeft ze intussen een auto ge
kregen, waarmee ze de trai
nings- en wedstrijdbaden kan
blijven aandoen. Een punt
hoeft en wil ze voorlopig nog
niet achter haar carrière zet
ten. „In 1986 is het wereld
kampioenschap (in Madrid,
red.) weer. Ik zeg nu, dat ik
dan misschien afscheid neem.
Maar je weet het nooit. Wan
neer het erg goed gaat, denk je
er natuurlijk niet over om te
stoppen",
BARNEVELD Het
bevalt zwemster Connie
van Bentum (18) aller
minst, dat ze tot Neder
lands topfavoriet voor
olympisch goud is ge
bombardeerd. De Bar-
neveldse wil op haar
hoogst waarschijnlijk
laatste Olympische Spe
len, zeker wel vlammen
en weet, dat ze dat ook
wel aan haar stand ver
plicht is, daar ze op het
laatste Europees kampi
oenschap zes medailles
veroverde. Haar kansen
zijn nog eens aanzien
lijk vergroot door de
boycot van Oostblok
landen en dan met
name de DDR. Van
Bentum, eerste jaars
studente medicijnen,
distantieert zich echter
van die door anderen
opgeroepen hoogge
spannen verwachtin
gen. Ze meent zelfs:
„Door het wegblijven
van de DDR en andere
landen is de druk alleen
maar toegenomen".
Connie van Bentum wil nog
geen moment aan goud den
ken. De meisies uit de DDR,
op vrijwel alle zwemdiscipli-
nes meestal wel goed voor een
eerste en tweede plaats, mogen
dan afwezig zijn in Los Ange
les, Van Bentum blijft scep
tisch. „Ik voer nog steeds geen
wereldranglijst aan. En ik
weet nog niet hoe de Ameri
kaanse meisies ervoor staan,
die natuurlijk wel wat willen
laten zien in eigen land. Nan
cy Hockshead uit de VS heeft
bijvoorbeeld al 55.99 gezwom
men en ook Annemarie Ver
stappen is al onder de 56 se
conden geweest. Het is zo heel
gemakkelijk voor anderen om
te zeggen dat ik even goud zal
halen. Er is wel een verschil:
na die boycot denk ik meer in
de richting van een medaille.
Toen het nog niet bekend was,
wilde ik me meer op een fina
leplaats richten".
De Barneveldse komt op de
Spelen uit op de 100 en 200
meter vrije slag en doet verder
de viermaal 100 meter wissel
slag en vrije slag estafette. Met
haar andere discipline, de
vlinderslag, zat Van Bentum
juist naast de limiet. De oor
zaak ligt deels bij een schou
derblessure, die het haar on
mogelijk maakte veel te kun
nen trainen op dit aparte on
derdeel. „Ik had niet het juiste
ritme-gevoel".
Haar tijden op de 100 en 200
meter vrij waren in Amers
foort echter ruim onder de li
miet, terwijl ze met 56.15 se
conden op de 100 meter haar
beste persoonlijke tijd reali
seerde. Haar tijd op de 200 me
ter, 2.00.81 min., mocht er ook
zijn. Van Bentum na de limiet-
wedstriiden in Amersfoort: „Ik
had ook niet gedacht, dat ik
nu al zover was. Maar ik ben
niet bang dat er nu geen ver
betering meer in zit tot en met
de Spelen. Op de 100 meter
vrij kan ik denk ik nog iets
sneller. Want ik ben tijdens de
limietwedstrijden, waar ik
mijn snelste tijd zwom (56.15
sec) weliswaar voluit gegaan,
maar de voorbereiding was
door mijn studie lang niet opti
maal Wat de 200 meter vrij
betreft; daar zit denk ik nog
meer verbetering in. Het is
ook mijn favoriete afstand.
Met de estafetteploeg wissel
slag komen we misschien wel
het verst. We zaten zes secon
den onder de limiet. Dat voor
al omdat de rugcrawl heel erg
vooruit is gegaan".
HARD
Er zijn dus ook volgens Van
Bentum zeker mogelijkheden.
„Maar", zegt ze, „het is wel
jammer, dat de tijd tussen de
limietwedstrijden en de Spelen
zelf eigenlijk een beetje te kort
is om echt nog aan de basis te
werken. Eerlijk gezegd begrijp
ik ook niet, waarom zwem
mers niet net als andere spor
ters al in februari te horen
krijgen, of ze naar de Spelen
mogen. Het is een hard sy
steem. Je hebt één dag de mo
gelijkheid om de limiet te ha
len. De zwembond geeft als ar
gument dat je het op de Spelen
ook op een dag moet doen".
Naast Connie van Bentum is
de Brabantse Annemarie Ver
stappen de grootste troef van
de zwembond in Los Angeles.
Op de limietwedstrijden won
Van Bentum de 100 en 200
meter vrij vóór Verstappen,
die weliswaar ook binnen de
lichttijd finishte. Toch heeft
Verstappen een persoonlijk
betere tijd op de kortere af
stand genoteerd staan dan
haar rivale. „En", aldus de
Barneveldse, „Annemarie
heeft op de 200 meter de snel
ste tijd gezwommen van alle
meisjes die naar de Spelen
gaan".
RIVALITEIT
Tussen beide zwemsters be
staat, anders dan wel wordt
gesuggereerd, echt alleen een
gezonde rivaliteit. Van Ben
tum: „Sommige mensen den
ken, dat we niet met elkaar op
kunnen schieten. Dat soort
verhalen is blijkbaar interes
sant. Maar het is grote onzin.
We kunnen het samen prima
vinden. Er is alleen rivaliteit
als we tegen elkaar zwemmen.
En dat is prima. Je stimuleert
elkaar dan juist".
De zwemcarrière van beiden
is totaal verschillend verlopen.
Connie: „Bij Annemarie gin
gen de prestaties in het begin
stijl omhoog, uitmondend in
een wereldtitel. Bij mij is het
veel geleidelijker gegaan en
altijd omhoog, terwijl Anne
marie een duidelijke terugval
heeft gekend. Ik denk, dat
voor mij zeer belangrijk is ge
weest, dat er geen roofbouw
op me is gepleegd".
VERKENNEN
Connie van Bentum heeft in
dat verband veel te danken
aan-haar persoonlijke trainster
Rian Smit en in het verleden
bij de nationale ploeg aan
bondscoach Bert Sitters, die
tussen de zwemmers en zwem
sters een goede onderlinge
band smeedde. Sitters werd
een jaar geleden vervangen
door Ruud Beele. Met hem
heeft Van Bentum, ook tijdens
de limietwedstrijden in
Amersfoort, nog nauwelijks
een woord gewisseld. „Ik kan
nog weinig over Beele zeggen.
Of het klikt moet tijdens het
echte toernooi blijken. Het is
nu nog wederzijds verkennen.
Vast staat wel dat er tussen
Sitters en de ploeg gewoon
sfeer was".
Voor Connie van Bentum
worden het de tweede Olym
pische Spelen. „De eerste keer
hoorde ik pas laat dat ik mis
schien mee zou gaan naar
Moskou. Deze keer kon ik mij
er eigenlijk helemaal op rich
ten en dan denk je er ook veel
langer over na. Ik geef op dit
moment ook de voorrang aan
de Spelen boven mijn studie.
Het studeren kan later nog, al
hou ik er natuurlijk niet mee
op. Dit jaar is de combinatie
studeren-zwemmen me toch
wel een beetje tegengevallen.
Ik kwam door mijn tentames
een beetje ongunstig uit met
de limietwedstrijden Ik ga
dan ook nog hooguit twee jaar
door met zwemmen, dit zijn
dit in elk geval mijn laatste
Spelen. Begrijp me goed; ik
heb nog steeds veel plezier in
het trainen en wedstrijdzwem-
men. Maar nu is het, in het
eerste jaar van mijn studie,
nog samen te doen en over een
paar jaar niet meer. Ik ver
wacht trouwens, dat Annema
rie niet veel langer door zal
gaan".
ROSMALEN De
ene zwemster is de
andere niet. Oost-
-Duitsland bij voor
beeld brengt vrou
welijke waterratten
met brede schou
ders, dikke nekken
en mannenstemmen
op het startblok. Dat
zegt ranke Annema
rie Verstappen ten
minste. En zij kan
het weten als we
reldkampioene.
