weekpuzzel door dr. Pluizer WETENSCHAPPEN postzegels oplossing vorige puzzel NR. 27 KRUISWOORDRAADSEL fieidóc Qowuvnt ZATERDAG 14IUI De prijswinnaars van puzzel 26 zijn: E.M.A. de Jong, Gloxiniadal 13, 2317 HA Leiden N. Broker, Aert van Neslaan 601, 2341 HV Oegstgeest HORIZONTAAL:- 1. Af. 7. Roofdier. 14. Metaal. 16. Vis. 17. Telegramafkorting. 19. Soort kip. 20. Slaapplaats. 22. Etmaal. 23. Laatstleden (afk.). 24. Zeevis. 26. Ambt v.e. notaris. 29. Licht verteerbare spijs. 30. Stekelhuidig dier. 32. Zedig. 33. Turks pond. 34. Zuurdeeg. 36. Bruine waterverf. 37. Voegwoord. 38. Lichte stof. 39. Soort afsluiting. 41. Vrouwelijk rund. 42. Bijwoord. 43. Uitroep. 44. Argument. 46. Strikje. 48. Radio-actief element. 49. Roofdier. 51. Woonschip. 52. Het niet hebben van wat men nodig heeft. 54. Tot en met (afk.). 56. Verbrandingsrest. 58. Kleefstof. 59. Jong schaap. 60. Aanmatigende houding. 61. Persoonlijk vnw. 62. Miniatuurfeuilleton met tekeningen. 66. Boomvrucht. 68. Laddersport. 69. Kleverige lekkernij. 73. Rustig. 74. Breibenodigdheid. 75. Volksmennerij. 77. Kleverige stof. 78. Voorzetsel. 79. Populaire melodie. 80. Honingdrank. 81. Muurholte. 83. Voorzetsel. 84. Telwoord. 86. Deel van Oostenrijk. 88. Kledingstuk. 89. Reeks van wedstrijden tussen twee schakers. VERTICAAL: 39 1. Tegenstelling van 40 toekomst. 43 2. Maanstand (afk.). 44 3. Hoogste punt. 45 4. Niet gesloten. 47 5. Visuil. 50 6. Titel (afk.). 53 8. Laagtij. 55 9. Opsporings- apparatuur. 10. Makker. 57 11. Ernstig. 61 12. Briefaanhef (afk. 63 Latijn). 64 13. Dikhuidig dier. 65 15. Ontzag. 67 18. Proberen. 69. 20. Soort café. 21. Projectieplaatje. 70. 23. Onzin. 25. Snijwerktuig. 71. 27. Ogenblik. 72. 28. Vaartuig. 75. 29. Kippenziekte. 76. 31. Geestelijke ongevoeligheid (fig.). 79. 33. Zangvogel. 82. 35. Papaverplant. 84. 36. Gummi-oplossing voor 85. het plakken van 86. luchtbanden. 87. Uitspansel. Tapi|tachtige stof. Soort papegaai. Lichaamsdeel. Landtong. Snoer v.e. hengel. Halve knoop. Zakelijk leider. Met stuifmeel gevuld knopje boven aan eei meeldraad. Groot nadeel (fig.). Glibberige substantie. Opstootje. Waterkering. Verdwenen. Deel v.e. auto. Deel v.e. stoommachine. Teken van de dierenriem. Afgemat. Evenaar. Gevierde zangeres. Officiële naam voor Ierland. Lidwoord. Korte kous. Zoon (afk Windrichting (afk.). Te weten (afk.). Muzieknoot. Welke twee sleutelwoorden vormen de letters uit de vakjes 89 65 15 30 62 29 70 5 45 61 en 55 60 13 64 72 43 26 58 66 63? Oplossingen onder vermelding van Puzzel 27 moeten uiter lijk woensdagmiddag in bezit zijn van de: Naam, adres en postcode s.v.p. in blokletters vermelden. Overschrijvingen De jaarlijkse „transferperiode" in de damwereld heeft meestal een rustig verloop. In de laat ste jaren schommelde het aan tal mutaties rond de 50. Dit jaar was er sprake van een kleine opleving: het bondsbu- reau in Dordrecht ontving 67 overschrijvingsformulieren. In afwijking van de traditie was er nu enige deining: de sterkste drie dammers die ons land op het ogenblik kent ver anderden van club. IJmuiden onderging de groot ste aderlating: Ton Sijbrands vertrok naar Twente's Eerste, wereldkampioen Harm Wiers- ma ging naar Info Engineering in Tilburg dat tot voor kort DAVO heette. Wiersma kwam vroeger ook voor deze vereni ging uit en was er nog steeds lid van. Ronduit sensationeel echter was de overschrijving van de oud-wereldkampioen Jannes van der Wal, wiens verhuizing van Fivelgo (Appingedam) naar Dordrecht tot het laatst toe geheim werd gehouden. Dordrecht debuteert in de ko mende clubcompetitie in de hoogste klasse. Frits van Vlo ten, tot voor kort penning meester van de KNDB, en lid SYSEL j m m «i te m m m m rm m m t m/mm m |a£» 'ft thft Iwi teié Ut vvW O fSs IwS i vvj- M M m s i i M van Dordrecht, vond een sponsor voor Van der Wal, door wie de debutant nu niet bij voorbaat tot degradatie lijkt gedoemd. Van der Wals oude club raakte nog meer spelers kwijt: Auke Scholma (DEZ Lensen Wester- haar), Siep Buurke en Henk Koning (beiden terug naar Houdt Stand Hoogezand). Dit grote verlies wordt maar enigszins gecompenseerd door de komst van Van Meggelen- (Het Noorden) en Kalk (Veen- dam). DEZ Lensen verloor Leo Fa- ber (Houdt Stand Hoogezand) en Gerrit Boom (naar Apel doorn), maar noteerde behalve Scholma ook Hans Vermin (Katwijk) als lid. Het Haagse RDG boekte vijf nieuwe leden van wie Waldo Aliar (Lent) als enige kans maakt op het eerste tiental. Voorafgaand aan het toernooi in Praag, waarover ik in de vorige rubriek berichtte, speelden Jiri Sysel en Vaclav Krista een herkamp om de Tsjechoslowaakse titel. In het toernooi waren ze samen op de eerste plaats geëindigd met 13 uit 9. Ze bleven Peter Jerabek een punt voor. De eindstand luidde verder: Jan Sedlacek 9- 11, Pavel Kaderabek en Miros- lav Stanek 9-10, Vaclav Marek 9-8, Petr Malis 9-5, Karei Henc en Ivo Kristek 9-4. De herkamp ging om vier par tijen. Sysel had, door zijn SB in het toernooi, voldoende aan 4-4. Krista startte met een overwinning en een remise, maar verloor de laatste twee partijen, zodat Sysel kampioen werd. In de stand van het eerste dia gram. uit de eerste partij, speelde Sysel: 23. 15-20, een lelijke zet. 24. 45-40 13-19 25. 40-35 8-13 26. 43-38 19-23 Sysel had gewaarschuwd moeten zijn door de voorafgaande wit te zet 43-38; nu trapt hij in 27. 26-21! 23x32 28. 33-28! 17x27. Een tweetal leuke meerslagen. 29. 28x10 4x15 30. 48x13 3-8 31. 25x14 8x10. Krista peuzelt nu de zwaret voorpost op 32 op en faat daarmee winnen. 2. 4fr41 11-17 33. 47-42 17-22 34. 36-31 15-20 35. 48-43 20-24 36. 42-38 22-28 37. 10-14 38. 41- 37 14-19 39. 43-39 19-23 40. 27- 21 6-11 41. 31-27 23-29 42. 39-34 29x40 43. 35x44 24-29 44. 21-16 Zwart geeft het op. de diagramstand ging het na Sysels 48. 16-21 49. 27x16 18- 22 opeens mis met Krista. In plaats van bv 26-21 met na 22x35 21x12 13-18 12x23 19x28 remise als resultaat, speelde hij 50. 16-11? 22x35 51. 11x22 en keek na het logische vervolg 51. 13-18 52. 24x22 20x40 te- 55. 17-12 50-11 56. 12-8 Want 11-2 25-20 2x48 20x9 remise. 56. 11-16 57. 43-39 16-11 58. 39-34 35-40! 59. 34x45 11-2 60. 25-20 2x19 61. 20x9 19-14 62. 9x20 15x24 en zwart wint door oppositie; een zeldzaam slot van een partij. Sysel had nu aan remise ge noeg in de slotpartij, maar won al na 29 zetten (Sysel heeft wit): 1. 32-28 16-21 2. 33-29 20- 25 3. 39-33 21-26 4. 37-32 26x37 5. 42x31 11-16 6. 44-39 19-23 7. 28x19 14x23 8. 50-44 10-14 9. 47-42 17-21 10. 31-26 21-27 11. 32x21 16x27 12. 41-37 6-11 13. 46-41 14-19 14. 37-31 12-17 15. 31x22 17x28 16. 33x22 18x27 17. 29x18 13x22 18. 38-33 8-12 19. 33-28 22x33 20. 39x28 9-13 21. 44-39 1-6 22. 39-33 12-17 23. 42-38 4-9 24. 41-37 15-20 25. 35- 30 Deze zet vormt de inleiding tot de beslissende slag. Krista verzuimde de bedoelingen te doorgronden en kon ziin te genstander na 25. 2-8? ge volgd door 26. 28*23 19x39 27. 38-33 39x28 28. 30-24 20x29 29. 34x1 met de titel gelukwensen. In Parijs werd vorige week een internationaal schaaktoer nooi voor kadetten (spelers on der 16 jaar) gehouden. 160 Deelnemers uit vele landen van Europa streden om de titel „internationaal kampioen van Frankrijk". Voor alle jongens en meisjes was dit een uitste kende gelegenheid om inter nationale ervaring op te doen. Verrassend was daarom dat uit ons land, buiten de twee geïn viteerde spelers, slechts één meisje van de vrije inschrij ving gebruik maakte. Ik raad de ouders van talentvolle jon ge spe(e)l(st)ers aan een week je vakantie te investeren in dergelijke toernooien, omdat internationale contacten on misbaar zijn voor een goede schaakontwikkeling. De Nederlandse afvaardiging mocht dan wel klein zijn, ze was uiterst fijn. De 14-jarige Joris Brenninkmeijer uit Gro ningen legde beslag op de ge deelde eerste plaats met 6,5 uit 7! Door meer weerstandspun- ten ging de titel helaas naar de Westduitser Robert Rabiega. Michiel Bosman uit Zuidoost- beemster deelde de negende plaats met 5 uit 7 en Misjelle Donker uit Apeldoorn werd pas in de laatste ronde enigs zins uit de top verdrongen en moest met een 42e plaats ge noegen nemen (4 uit 7). Uit het toernooi nog enige aar dige momenten. Bij de partijen is gebruik gemaakt van op merkingen van de winnaars. Thomas Neumark-Joris Bren ninkmeijer zesde ronde; Aljechinverdediging l.e4 Pf6 2.Pc3 d5 3.e5 d4 4.Pce2 Gebruikelijker is 4.ef6, dc3, 5.fg7, cd2+ 6.Dd2, Dd2+ 7.Ld2 Lg7 met ongeveer gelijke kan sen. 4. ...d3! Dit pionoffer toont de scha duwzijde van 4.Pce2. Na 4...Pg4 5.f4 krijgt wit goed spel (Tal-Böhm, 1976). 5.cxd3 Pd5 6.a3 Pc6 7.d4 Pb6 8.d3 Wit moet de pion al terugge ven, want na 8.Pf3 Lg4 maakt wit de zaak alleen maar erger. 8...Pxd4 9.Le3 Pxe2 iets beter is 9...c5 10.Pxd4 cxd4 met een licht initiatief voor zwart. 10.Lxe2 Lf5 ll.Tcl e6 12.Pf3 c6 13.Db3 Deze en wit's twee volgende zetten zijn te ambitieus. Wit had zijn ontwikkeling moeten voltooien met 13.0-0. 13...Le7 14.Pd4 Lg6 15.f4 0-0 16.Lf3 Dd7 17.Ke2 Een afschuwelijke concessie als gevolg van het niet-roke- ren. Na 17.0-0 Tac8 gevolgd Kadettentoernooi door 18...Tfd8 komt d3 in te grote moeilijkheden. 17...Tad8! De goede toren, want de f-lijn komt open om de witte koning te belagen. 18.Thdl Pd5 19.Lcd5 exd5 20.Pf3 Lh5! 21.d4 f6 22.Kf2 Lxf3! Diagram 1 23.Kxf3 is nu niet goed moge lijk vanwege 23...fxe5 24.dxe5 Df5 met de dubbele dreiging Dxe5 en Dh5+. 23.gxf3 fxe5 24.dxe5 Dh3 25.Kgl Dxf3 26.Tfl De4 27.Ld2 b6 Vanwege de dreiging 28...Lc5+ is 28.Txc6 niet mogelijk. 28.Df3 Dd4+! Uitstekend gespeeld, na 28...Dxf3 (wat veel spelers zou den doen met een pluspion) 29.Txf3 c5 30.f5 heeft wit goe de tegenkansen. 29.Le3 Dxb2 30.Txc6 d4 31.Lcl Db5 32.Tc2 Td7 33.Txd7 Dxd7 34. Db3+ Kh8 35.Tf3 Lc5 36.Dd3 Dd5 37.Ld2 b5 38.Lel Lb6 39:Lf2 a5 40.Lg3 Een aardige tegenkans was nog 40.Th3 h6 41.Dg6, maar na 41...Dd7! kan zwart zijn voor deel handhaven. 40...Tc8 41.Kg2 Tc3 42.De2 b4 Zwart had een geforceerde winstgang voor ogen, waar- Diagram 1. door hij de snellere winst 42...d3! miste. 43.e6 Txf3 44.Dxf3 Dxf3+ 45.Kxf3 Kg8 46.axb4 a4! Wit geeft het op. In de laatste ronde had Joris het geluk, aan zijn zijde door dat de 11-jarige Joel Lautier (onthoudt deze naam!) een ele mentaire eindspelfout maakte: Diagram 2 Na een zware, door beiden zeer goed gespeelde partij had Lautier er nu verstandig aan gedaan remise door eeuwig schaak toe te laten. In plaats daarvan doet hij een uiterste winstpoging. In diagram 2 speelde hij I. ...Del+ 2.Kf4?! Dh4+ 3.Ke5 Dxh2+ 4.f4 Db2+ 5.Kd5 Db5+ 6.Dc5?? Dxc5 7.Kxc5 h5 en de jonge Fransman constateert tot zijn schrik, dat de witte ko ning weliswaar in het kwa draat staat, maar dat pion e3 in de weg staat. Na enkele zet- Diagram 2. ten gaf hij ontgoocheld op. U zult zich kunnen voorstellen dat Lautier hierna zijn tranen niet kon bedwingen. Michiel Bosman-Gunnar Lut- zow; Spaans I.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4 b5 5.Lb3 Pf6 6.0-0 Le7 7.Tel 0-0 8.c3 d6 9.h3 Lb7 10.d4 exd4?! (10..Pa5 of PbS) II.cxd4 h6?! (Il..d5) 12.Pbd2 Pb4 13. De2 c5 14.a3 c4 15.axb4 cxb3 16.d5! Le8 17.Pxb3 Lf8 18.Dd3 Tc8 19.Lf4?! Tc4 20.Pa5 Txe4 21.Pxb7 Pb6 22.Txe4 Txe4 23.Pa5 Txf4 24.Pc6 g5?! 25.g3 Te4 26.Pd2 Te8 27.Kfl g4 28.h4 Lg7 29.Df5 Db7 30.Tcl Dd7 31,Dd3 Ph7 32.Tal Lxb2? 33.Txa6 Tc8? 34.Ta7! Tc7 35.Ta8+ Kg7 36.Td8 en zwart gaf het na enkele zetten op. Correspondentieadres: Leo Hofland C. Fockstraat 113 2613 DE Delft. Kans op botsingen door „rommel" in de ruimte Duizenden kunstmanen, oude raketmotoren en een enorme hoop „oud roest" stellen rege ringen en industrien die nieu we satellieten willen lanceren voor grote problemen. De „verkeersopstoppingen" in de ruimte veroorzaken elek tronische storingen en dat eu vel groeit naar mate er meer communicatiesatellieten in een baan op 37.000 kilometer van de aarde worden geplaatst. Dit staat in een rapport van onderzoekers van het Ameri kaanse elektronische bedrijf Rand Corporation. „Als men met een dobbelsteen gooit weet men nooit wat er boven komt", zegt Rand-me- dewerker William Sollfrey in een samenvatting van het on derzoek, dat drie jaar in beslag heeft genomen. „Hetzelfde is het geval bij het lanceren van een kunstmaan. Ik zou niet precies kunnen vertellen waar en wanneer de elektronische storingen optre den". Een andere medewerker aan het onderzoek, Alvin Hiebert, waarschuwt dat het probleem tot crisessituaties zou kunnen leiden als in noodgevallen be langrijke burgerlijke en mili taire verbindingen worden ge stoord. Kunstmanen zijn in slechts en kele banen geconcentreerd. Een geostationaire baan, waar in een satelliet wordt ge fixeerd op een vast punt ten opzichte van de evenaar, is hoofdzakelijk bestemd voor communicatiesatellieten. Niet-geostationaire banen be vatten wetenschappelijke en militaire kunstmanen. In geos tationaire baan bevinden zich nu meer dan 160 satellieten. Men is van plan daar nog 37 stuks bij te plaatsen. Volgens de onderzoekers zijn er 1.200 actieve en niet meer actieve kunstmanen in banen om de aarde., Zij bevinden zich in gezelschap van „schrootho pen", bestaande uit onder meer uitgewerkte en geëxplo deerde raketmotoren, restan ten van raketten en door ruimteschepen afgestoten ba gage. Het gevaar van botsingen met dit afval in de ruimte is nog betrekkelijk klein, hoewel men vermoedt dat de barst die een windscherm van een ruimteveer onlangs vertoonde veroorzaakt werd door een stuk ruimte-afval. Waar de onderzoekers zich echter vooral zorgen over ma ken zijn de steeds grotere kan sen op door al die voorwerpen veroorzaakte storingen in de radioverbindingen tussen aar de en ruimte. Deze verbindingen, geluid, vi deo en computer, gebruiken in het algemeen zeer smalle ka nalen. Het probleem wordt nog verergerd door interferen tie van natuurlijke aard, zoals zonnevlammen en elektrische stormen. Boerderij voor 'ouderwets' vee Noorse onderzoekers willen voor met uitsterven bedreigde huisdiersoorten een boerderij stichten. Een speciale werk groep heeft de Noorse over heid 2,5 miljoen kronen (een miljoen gulden) gevraagd voor de aankoop van een boerderij waar de dieren kunnen leven en een zaadbank en een diep vriesbergplaats voor embryo's kunnen worden onderge bracht. Om de dieren voor de toekomst te redden is volgens de onderzoekers snel handelen geboden. Het Nordland-paard, verschillende soorten koeien uit Telemark, Nordland en Trondelag en enkele soorten zalmen zijn „hard op weg" uit te sterven. Naast fokmatige en wetenschappelijke argumen ten voor het instandhouden van de rassen zijn er volgens de onderzoekers ook cultuur historische. Israëli's kweken stukjes huid Israëlische onderzoekers zijn erin geslaagd stukjes huid in het laboratorium te kweken. Men gebruikt voor die tech niek huidcellen van bijvoor beeld een slachtoffer met zwa re verbrandingen. Het in labo ratorium tot lapjes huid van 10 bij 20 centimeter uitgegroeide celweefsel kan dan de ver brande huid vervangen. Dat betekent een oplossing van het probleem van afstoting, dat dikwijls plaatsvindt wanneer men weefsel van donors ge bruikt. „Bridge Tips from the Mas ters" is een jaarlijkse uitgave die zeer veel belangwekkends bevat. Een tip van de Australi sche international Tim Seres luidt: „Wanneer u ziet dat de leider bij normaal spel zal sla gen, probeer hem dan op het verkeerde been te zetten",,. Is dat ook tegen u gelukt met het speelprobleem dat ik u vo rige week voorlegde? gesystemen, die hier te lande in omloop zijn. Op het volgende spel: 10 V A8 O VB87 *V109842 AHV62 v 8753 O 763 'n S VB 1095 O AH43 0109 *H L *73 B94 ^H42 0 652 AB65 Tegen 3 SA startte west met ruiten 10. Zuid nam en ver volgde met schoppenaas en - heer, waarop bij west de boer en de 10 verschenen. Bent u ook als volgt doorgegaan? 4)schoppen naar de 9 5) hartenheer, die houdt 6) harten naar de 10, voor oosts boer En u komt niet verder dan acht slagen. Het spel lag zo: 873 O 8643 O 109 4 B975 B105 OAB9 O VB832 *V10 ♦962 H52 O AH 1 AH63 En u ziet het: zuid is beetgeno men door oost, waardoor ne gen vaste slagen er ineens acht werden! Een fraai staaltje. Mo gelijk kunt u in een soortgelij ke situatie ook eens een leider een lijdensweg bezorgen! TOPS Van het echtpaar Van Schie uit Buitenkaag kreeg ik wat aardige informatie over „Tops", een van de thuisbrid- zat de tegenpartij (OW) in 3 schoppen. Start hartenaas (zuid de 2, laag is aanmoedi gend). harten naar de heer, harten terug door noord ge troefd, waarna NZ ook nog klaveraas maken. 3 Schoppen precies gemaakt, niks aan de hand, zult u zeg gen. Toch wel, want NZ ble ken hiermee een volle top te scoren. De Van Schie's waren blij met de punten, maar von den dit toch wat vreemd, waarop ze in de pen klommen en nadere informatie vroegen bij de firma tops (Rhenen). Van de heer Tol kregen ze na verloop van tijd een uitvoerig antwoord. Aangezien het be wuste spel afkomstig was van het Volmac-invitatietoernooi, konden (toevallig) van alle contracten en uitkomsten wor den nagezocht en dat is eigen lijk heel interessant materiaal: noord 4 Sch c. uitkomst hartenaas zuid 3 Ha pi l uitkomst harten 2 noord 1 Sch pl.3 uitkomst klaver 10 noord 3 Sch pl.l uitkomst hartenaas noord 4 Sch c. uitkomst klaver 10 noord 4 Sch c. uitkomst klaver 2 noord 4 Sch c. uitkomst klaver 10 noord 1 Sch pl.3 uitkomst ruiten- Een opmerkelijk lijstje. Twee maal leidt de uitkomst met hartenaas niet tot de gewenste introever. Bij aan- en afsigna- leren moet dat via harten 2 bij zuid toch niet moeilijk zijn, maar veel paren, zeker op ho- „Verkeerde bee ger niveau, spelen allee tributiesignalen in derj situaties, dus dan weet alleen dat zuid een o aantal harten heeft en ni de heer erbij zit. Over het algemeen is hel tiger om thuisbridgewe den te spelen aan de har grotere toernooien (b.v top van 100, dat is ook m lijk voor het bereken» het gemiddelde!). Dan z OW in dit geval ook dik het midden hebben ges maar zeker geen zaalnu! ben gehaald. Om deze re overigens ook „Tops" overgegaan om voornal grote toernooien uit te g Dit ales neemt natuurlij' weg dat de familie Van, met een heel eenvoud» naai dit spel doeltreffend tegengespeeld. Dat da. de score wat geflatteerd i is mogelijk, maar ze hebi ieder geval de tegenparti slag te veel laten, makei in acht gevallen (zie wel is gebeurd. speelproblee; 5432 AH10 OHB103 064 O H2 0973 1 HB10 *954 In een parenwedstrijd ij gever en zijn OW kwetj Het bieden gaat als volg( Zuid West Noord 1 - 1 Sch - 1 SA - 2 Rul) 2 Sch 2) Dbl pas pas pas 2 Sch pas Dbl A.P. 1) conventioneel forcing 2) zwak volgbod 1) klaver 3 - 10 - aas - 4 2) ruitenvrouw - 3 - aas - 2 3) harten 2 - 10 - aas - 4 4) klaver 2 - 5 - vrouw - heei Hoe speelt u verder? 0 sing volgende week). CORRESPONDENTIE: Léharstraat 10, 2162 AC Voor de verzamelaars van het onderwerp „Luchtvaart" of „Vliegtuigen op postzegels" werd op Man een schitterende serie zegels uitgebracht. Dit ter herinnering aan het feit dat het dit jaar 50 jaar geleden is dat de eerste officiële luchtpost het eiland bereikte. Voordien werd er af en toe wat post per vliegtuig vervoerd, maar dit was van weinig betekenis. De firma Ronaldsway kreeg in 1934 een licentie voor het ver voer van post per vliegtuig en de eerste vlucht vond plaats op 20 augustus van dat jaar. De dienst werd onderhouden door „Railway Air Services", een dochteronderneming van een Britse spoorwegmaatschappij. Men vloog met machines van het type DH84 Dragon. De eerste luchtpost telde 797 stuk ken, waaronder een brief van de luitenant-gouverneur van het eiland aan de hoofddirec teur van de Britse PTT. Gedu rende deze eerste vlucht wa ren de weersomstandigheden zo slecht, dat de president-di recteur van Railway Air Ser vices op een gegeven moment uit zijn stoel vloog en met zijn hoofd door de linnen kap van het ontsnappingsluik van de Dragon schoot. Op de zegel van lip. ziet men de tweemotorige DH84 Dragon boven Ronaldsway Airport. Dit vliegveld was 75 acres groot. Het tegenwoordige vliegveld op Man is 850 acres groot (1 acre is 4.047 vierkante meter). De tweede zegel heeft een waarde van 13 p. en draagt de afbeelding van een DH86. Deze viermotorige ma chine was in gebruik bij West Coast Air Services tot aan het begin van de jaren veertig. Een zegel van 26 p. toont de afbeelding van de beroemde DC3. Deze machine was in ge bruik bij British European Airways, de maatschappij die van 1949 tot 1963 voor het postvervoer zorgde. Op de ze gel van 28 p. ziet men een Vic- kers Viscount, zoals die na 1960 op de route naar Man werd ingezet. Ook deze machi ne is van British European Airways. De serie wordt afge sloten met een zegel van 31 p.. Vijf luchtvaartze op het eiland Ma: waarop een Norman Isl die op dit ogenblik de vervoert. Een speciale serie met al ma „Copra" (vruchtvlee cocosnoten) werd uitgel door de Tokelau-eila Men heeft het in omloop gen in handen gegeven v PTT van Nieuw-Zeelar deze gelegenheid gaat h een strip, bestaande uit gels, elk van 48 sene. Het zijn evenzovele kijk de cultuur en verwerkir de vruchten van de cocc op deze eilanden. Om te nen ziet men het plant oogsten van de noten, vallen noten worden meld voor de verwerki copra. Dan ziet men hel plukken en het splijten, bij de cocosmelk wordt vangen. Hierna volgt het drogen uit de bast verwijderei het vruchtvlees. De vooi copra worden in mande zameld en naar een pi gebracht, waar ze in z worden gedaan. Om ze zijn dat de zakken het mum gewicht bevatten, den ze stevig aarigestan daarna dichtgenaaid. Ti dan het verschepen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 18