TAFEL
Europa doelwit
van Amerikaans
zendingsoffensief
£eidóc
IÏTÏÏ71
NASA: Voor 't jaar
2000 vaste
basis op de maan
Wederzijdse ambtserkenning
bepleit tussen anglicanen en
hervormden gereformeerden
Peking voltooit
restauratie van
jezuieten-kerkhof
kerk
wereld
Vreugdevol nieuws
ACHTERGROND
CcidacSoutcMit
VRIJDAG 6 JULI 1984 PAGINA
Europa staat een waar
offensief te wachten van
via de radio zending be
drijvende Amerikaanse
organisaties. Nog dit jaar
komen ten minste drie
legale stations in bedrijf.
Allereerst stelt het zendings
genootschap van de Pinkster
gemeenten „Gemeenten
Gods" in Bethel, Pennsylva
nia, zich voor in de herfst da
gelijks acht uur met een 50
kW zender naar Europa te
gaan uitzenden. Er worden al
proefuitzendingen verzorgd
in het Duits, Engels, Frans en
Spaans. Ook de Mormonen
zitten in hun basis Salt Lake
City in Utah niet stil. Zij bou
wen daar een 100 kW sterke
zender voor uitzendingen
naar Europa, Canada en Mid-
den-Amerika.
Het derde station dat Europe
anen wil bekeren zal eigen
dom zijn van het zendingsge
nootschap „High Adventure
Broadcasting". Aan de oost
kust van de VS is daarvoor
een 100 kW zender in aan
bouw.
Of dit alles nog niet genoeg is
komt er ook nog een Ameri
kaanse piratenzender in de
Noordzëe in bedrijf. Eigenaar
daarvan is de „Atlantic Char
ter Broadcasting Service",
een creatie van Amerikaanse
ondernemers. Het piraten-
schip is uitgerust met een 50
kW sterke middengolfzender
en een 10 kW sterke korte
golf zender. Van 6 tot 19 uur
wordt popmuziek uitgezon
den, maar van 19 uur tot de
volgende ochtend heet het
station „Voice of Free Gos
pel" en worden elf uur ach
ter elkaar religieuze pro
gramma's verzorgd. De
proefuitzendingen beginnen
nog in juli. Het officiële be
gin van de uitzendingen is
voorzien op 14 augustus.
Eenwording van de anglicaanse en de hervormde-
/gereformeerde kerken is afhankelijk van weder
zijdse erkenning van het ambt. De hervormde en ge
reformeerde kerken moeten het bisschopsambt in
overweging nemen en de anglicanen onder meer het
ambt van ouderling. Verder moeten beide confessio
nele families meer de gewone gelovigen bij het be
stuur van de Kerk betrekken.
Dit staat in het rapport van een internationale commissie van
de anglicaanse kerk en de WARC (Wereldbond van hervorm
de en gereformeerde kerken), dat vandaag in Londen is ge
publiceerd. De commissie werd in 1981 ingesteld. Geen van
de ambtsopvattingen kan aanspraak maken op bijbels gezag,
aldus het rapport. Het Nieuwe Testament schrijft geen be
paalde structuur voor: noch het drievoudig ambt (bisschop,
priester en diaken), noch de synodale of presbyteriaanse
kerkvorm en ook de eenhoofdige leiding van de paus niet.
Het drievoudig ambt, dat vanaf de derde eeuw vrij algemeen
door de Kerk is aanvaard, is in de anglicaanse traditie gere
duceerd tot bisschop en priester en in de hervormde traditie
tot predikant en ouderling. Het evenwicht tussen de drie as
pecten moet worden hersteld zodat er een collegialer be
stuursvorm komt, aldus het rapport.
Theo Palstra
nieuwe perschef
R.K. Kerkprovincie
Tot perschef van het Rooms-
-Katholiek Kerkgenootschap
in Nederland en van de bis
schoppenconferentie is per 1
augustus benoemd Theo P.M.
Palstra (47) te Leidschendam.
Sinds 1 april is hij voorlichter
van de Stichting Pausbezoek.
Hij volgt H.P.G. Kouwenhoven
op, die directeur wordt van
het Katholiek Mediacentrum
te Zeist. Voordien was Palstra
werkzaam als hoofd voorlich
ting en publiciteit van de Ne
derlandse Jeugdherbergcen
trale (NJHC) en als journalist
bij deze krant.
Plastic bloemen versieren het in ere herstelde graf van pater
Matteo Ricci, de uitgever van de „Mappamondo".
•>n
T>!>
Het gemeentebestuur van Pe
king heeft de restauratie vol
tooid van het kerkhof in de
Chinese hoofdstad waar zich
het graf bevindt van pater
Matteo Ricci (1552-1610), de
Italiaanse jezuiet die door zijn
kennis van de astronomie en
geografie hij was de uitge
ver van een beroemde we
reldkaart, de "Mappamon
do" door Chinese geleer
den werd geaccepteerd en
zich in 1601 kon vestigen in
Peking met het oog op de ver
kondiging van het evangelie.
Op het kerkhof liggen nog
twee befaamde jezuieten in
China, de Duitser Johannes
Adam Schall von Bell
(1591-1666) en de Belg Ferdi
nand Verkiets (1623-1688).
Het herstelwerk was begon
nen in 1980, op een ogenblik
waarop de Chinees-Vaticaan
se betrekkingen, verbroken in
1957, enigszins waren verbe
terd, vooral als gevolg van be
zoeken van enkele buiten
landse katholieke aartsbis
schoppen aan Peking.
In de tijd van de Culturele
Revolutie (1966-1976) was het
kerkhof door Rode Gardisten
ontwijd en vervolgens ge
voegd bij de tuin van een ka-
derschool van de Chinese
communistische partij afde
ling Peking.
De graven van de drie missio
narissen konden worden ge
red door een historicus, die ze
in 1980 teruggaf aan de ge
meente .Peking, aldus het
persbureau Nieuw-China.
De restaurateurs hebben op
het kerkhof een nieuwe muur
en twee altaren laten aan
brengen en het is nu be
schermd monument.
Standpunt
bisschoppen
„niets nieuws"
voor euthanasie-
vereniging
„Met hun uitspraak dat pas
sieve euthanasie toelaatbaar
is, brengen de Nederlandse
bisschoppen geen nieuw ele
ment in de discussie over
euthanasie". Dit stelt dr. He-
leen Terborgh-Dupuis, voor
zitter van de Nederlandse
Vereniging voor Vrijwillige
Euthanasie (NVVE), in een
reactie op het standpunt van
de bisschoppen.
Passieve euthanasie, het na
laten van verder medisch in
grijpen op verzoek van de
patiënt, is in het kader van
het huidige recht al toelaat
baar, zo signaleert zij. omdat
patiënten een juridisch recht
hebben om behandeling te
weigeren, ook als dat tot de
dood zou leiden.
De boodschap van de bis
schoppen biedt dus niets
nieuws, zo meent Terborgh.
Het zou volgens haar wat an
ders zijn, als de bisschoppen
de gewetensvraag aan de
orde hadden gesteld of een
gelovige het recht heeft een
behandeling te weigeren.
Maar dat is een puur reli
gieuze aangelegenheid die
niet van belang is voor de
wetgeving.
De NVVE-voorzitter verwijt
het Nederlands episcopaat
dat men niet goed op de
hoogte is van de euthanasie
discussie. Overigens wijst zij
er wel op, dat in de praktijk
het recht van de patiënt om
een behandeling te weigeren
nog vaak met voeten wordt
getreden.
Met het standpunt van het
bestuur van de artsenorgani
satie KNMG heeft de NVVE
in principe geen moeite. Het
KNMG-bestuur vindt, dat
een arts onder bepaalde om
standigheden gerechtigd
maar niet verplicht is om een
handeling te verrichten die
het leven bekort.
Terborgh zou wel bezwaar
hebben tegen het instellen
van „toetsingscommissies",
een mogelijkheid, waarover
binnen de KNMG nog wordt
gedacht. Dergelijke commis
sies hebben indertijd ook bij
de abortus heel slecht ge
werkt en veel onrechtvaar
digheden opgeleverd, zegt ze.
De NVVE vindt, dat arts en
patiënt het samen moeten
uitmaken, waarbij het overi
gens wel raadzaam is dat de
arts een collega of een andere
hulpverlener raadpleegt.
A.AN de vreugdevolle mededeling dat prins Claus na
ziekteperiode van bijna twee jaar weer een volledige dagl
kan vervullen, kon het minstens zo goede nieuws wor(
toegevoegd, dat hij een samenhangend pakket van zinvtfen
werkzaamheden heeft aanvaard. Het ontbreken daarvaijisai
een van de belangrijkste oorzaken geweest die tot zijn zieHT11
hebben geleid.
ha
fer
De fractievoorzitter van het CDA, Bert de Vries, heeft
jaar geleden al nadrukkelijk gesteld, dat de prins na zijn
stel werk ter hand zou moeten kunnen nemen dat uitg?
boven het „ceremonieel, protocollaire of het politiek-ma—
schappelijk volstrekt ongevoelige". De fractievoorzitters X
de twee andere grote partijen, VVD en PvdA, zijn hem da{
in bijgevallen. Oppositieleider Den Uyl sprak zich daarbij
voor een functie, die overeenkomt met zijn kwaliteit
„waarbij de vraag met wie hij is getrouwd geen rol mag s|
len".
■d 1
Dat was wat boud gesproken. Uiteraard moet word
voorkomen dat de prins door zijn werkzaamheden betrokk
raakt bij politieke meningsverschillen, waarbij de minister
le verantwoordelijkheid in het geding zou komen. Juist
dat te vermijden is aan de benoeming van prins Claus lai
durig overleg voorafgegaan met premier Lubbers en and*»
kabinetsleden, vertegenwoordigers van het bedrijfsleven A
leiders van de grote politieke partijen en uiteraard met^
prins zelf. Het is uitermate verheugend dat dit beraad nu
een goed resultaat heeft geleid. Niet alleen de gezondh^j
van de prins was immers in het geding, maar in wijder vl
band ook het goed functioneren van de constitutionele n
narchie, waarin het overgrote deel van ons volk nog imnL€
een zeer groot vertrouwen heeft. m
De prins hervat nu zijn werk bij ontwikkelingssamenw^
king. Indertijd had hij daar een politiek meer kwetsbjn
functie als voorzitter van de naar hem genoemde Commis^g
Claus, die adviezen uitbracht over subsidiëring van proj^
ten. Hoe politiek gevoelig die materie ligt blijkt uit de pyX
blemen, die onlangs weer zijn gerezen tussen de Nation5e
Commissie voorlichting en bewustwording Ontwikkelingsje
menwerking (NCO) en de verantwoordelijke minister Sch^s
De nieuwe functie van prins Claus als bijzonder adviseur v[
als inspecteur-generaal voor ontwikkelingssamenwerking]
van die politieke lading ontdaan. Als inspecteur-genera
staat de prins niet direct in de schijnwerpers, maar kan 1Z
toch zijn deskundigheid op dit terrein op de achtergrond
volle benutten. k
;s
EEN duidelijke band met het bedrijfsleven krijgt Claus.li
zijn functies van commissaris bij de Nederlandsche Bank 5e
voorzitter van het Platform Verkeer en Waterstaat. Dit ovJ"
legorgaan van overheid en bedrijfsleven moet orders uit lt
buitenland zien aan te trekken met name op het terroe
waarop Nederland bij uitstek deskundig is: de waterstaat.
Oosterscheldewerken naderen hun voltooiing, de toekorfe
van de Markerwaard is onzeker, en dus is het van des n
meer belang dat de deskundigheid wordt geëxporteerd,
voorbeeld naar ontwikkelingslanden. Die taak is bij Claus^r
vertrouwde handen.
Turkse
wittebonensalade
met tomaten
eieren en brood
kwark vla met
aardbeien
vegetarisch
Nodig voor twee personen:
1 pot of blik witte bonen
(of 250 g gedroogde en zelf
gaargekookte bonen), 2 le
pels (wijn)azijn, 2 lepels
(olijf)olie, 1 ui of sjalot,
paar olijven, 4 vleestoma
ten, sambal, zout, peper,
ketjap, peterselie, 3 eieren;
(volkoren)brood, margari
ne naar behoefte;
4 dl melk, 20 g custard,
25 g suiker, 100 g kwark
circa 100 g aardbeien
met suiker naar smaak.
Maak een mengsel van azijn,
olie, gesnipperde ui of sjalot,
kleingesneden olijven wie
die niet kan waarderen kan
een paar augurken nemen)
en ontvelde en kleingesne
den tomaten. Laat de witte
bonen uit pot of blik warm
worden, even uitlekken en
schep ze nog warm door het
azijn -groen tem engsel. Voeg
naar smaak sambal, zout, pe
per en ketjap toe en schep
flink wat fijngeknipte peter
selie door de salade. Laat het
mengsel koud worden. Zorg
dat het afkoelen op een war
me dag zo vlug mogelijk ge
beurt door de schaal met sa
lade in een bak met ijkoud
water te zetten. Garneer de
salade met hardgekookte eie
ren en geef er brood en mar
garine bij. Het brood is nuttig
als maagvulling en de combi
natie brood en witte bonen is
goed voor onze gezondheid.
Zet ruim de helft van de
melk op. Maak een papje van
custard, suiker en weing
koude melk, schenk daar
wat hete melk bij en doe het
in de pan. Laat de vla al roe
rende even koken en doe er
van het vuur de rest koude
melk bij. Laat de vla koud
worden, meng er de kwark
door en leg er de aardbeien
nadat die een uurtje met sui
ker weg zijn gezet.
JEANNE
LONDEN Op het mo
ment dat de Apollo VIII
in juli 1969 aan zijn reis
naar de maan begon,
werd er bij de NASA de
laatste hand gelegd aan
de nieuwe plannen voor
de jaren '70 en '80. In
semptember 1969 kreeg
de toenmalige president
Nixon een voorstel voor
gelegd, dat onder andere
sprak van een ruimtesta
tion met een bemanning
van 50 mensen, een basis
op de maan en een be
mande vlucht naar Mars
in 1985. Een ruimteveer
en een bevoorradings
pendeldienst waren bij
het voorstel stilzwijgend
inbegrepen.
Nixon vond het allemaal
prachtig, maar wees op de fi
nanciële kant van de zaak. De
NASA moest maar genoegen
nemen met een ruimteveer en
verder niets. Het ruimteveer
is er inmiddels, maar volgens
de NASA is het bestaan ervan
pas te verdedigen als er ook
een ruimtestation komt.
President Reagan heeft op 25
januari van dit jaar zijn toe
stemming gegeven aan een
plan om een heus ruimtesta
tion in een baan om de aarde
te brengen. Het is de bedoe
ling dat dit station een perma
nente bemanning van zes tot
acht personen krijgt.
In de wandelgangen van de
NASA wordt momenteel nog
heftig gediscussieerd over het
nut van een dergelijk ruimte
station (sommigen denken dat
een onbemand station net zo
goed zou kunnen functione
ren), maar het is zeker dat het
station de eerste stap zal zijn
in de richting van een „vero
vering van de ruimte.
Binnen de NASA heerst de
overtuiging dat na het ruim
testation het volgende grote
ruimteprojekt zich moet gaan
richten op de vestiging van
een permanente maanbasis.
Er zijn ook deskundigen die
menen dat we ons nu al volle
dig op de maan moeten rich
ten en de tussenstap van een
ruimtestation maar moeten
overslaan. Buzz Aldrin, één
van de astronauten die de
eerste maanlanding in 1969
meemaakte: „Op de geschikt
ste plaats in ons zonnestelsel
staan al zes Amerikaanse
vlaggei;. Dat moeten we ge
bruiken en niet in handen la
ten vallen van onderzoekende
kolonisten uit het buiten
land."
Maanbasis
Aldrin wijst erop dat de
maan, door de geringe zwaar
tekracht, een prettige plaats is
om te werken. Op een station
in de ruimte zou er altijd re
kening gehouden moeten
worden met de onplezierige
effecten van gewichtloosheid.
Waarom wordt er eigenlijk
zoveel belang gehecht aan de
vestiging van een vaste maan
basis? In de eerste plaats zou
de basis op korte termijn na
tuurlijk een enorme hoeveel
heid nieuwe informatie over
de maan opleveren. Op lange
re termijn wordt er echter
ook gedacht aan het gebrui
ken en verwerken van grond
stoffen van de maan zelf voor
het maken van weer nieuwe
maan- en ruimtestations. Er is
immers, door de geringe
zwaartekracht, in verhouding
maar heel weinig energie no
dig om zware grondstoffen
van de maan de ruimte in te
sturen.
Volgens de ruimtedeskundige
Krafft Ehricke zullen we
vroeger of later trouwens toch
onze industriële activiteiten
naar de ruimte moeten ver
plaatsen om daar naar nieuwe
mogelijkheden te zoeken en
om de schade aan het milieu
op aarde te beperken.
„De industrialisatie van de
maan zal van doorslaggevend
belang zijn voor de groei van
de buitenaardse industrie", al
dus Ehricke. Let wel, hij
praat dan over ontwikkelin
gen die de komende decennia
plaats zouden moeten vinden,
en niet over een vage en ver
re toekomst.
Het is volgens hem beslist niet
zo dat we alles al weten over
de maan. De zes bemande
Apollo-vluchten in de periode
1969-1972 waren zeer beperkt
in hun onderzoeksmogelijkhe
den en voornamelijk gericht
op het gebied rond de evenaar
op de maan. Wel hebben on
derzoekingen uitgewezen dat
de grond van de maan ruime
hoeveelheden zuurstof, alumi
nium, titanium, silicium en ij
zer bevat. Om deze stoffen
aan de maan te kunnen ont
rekken, moeten er natuurlijk
wel allerlei nieuwe graaf- en
mijn-technieken ontwikkeld
worden.
Maankaart
Het is daarom ook noodzake
lijk dat er een soort landkaart
van de maan komt. Het Apol-
lo-project is daar weliswaar
mee begonnen, maar het
werk is verre van volledig. In
een NASA-rapport uit 1983
van de onderzoekscommissie
voor exploitatie van het
zonnestelsel staat dat „er be
gonnen moet worden met het
opzetten van een wetenschap
pelijk overzicht van de maan-
...dat zal moeten leiden tot
een beter begrip van het ge
bruik van de daar aanwezige
grondstoffen".
Er zijn gebieden rond de po
len van de maan die tot nog
toe niet in kaart gebracht zijn.
Ook heeft men de hoop nog
niet opgegeven dat er water
op de maan te vinden is. Som
mige kraters op de maan krij
gen namelijk nooit zonlicht en
de mogelijkheid bestaat dat
daar bevroren water te vin
den is. Wanneer daar inder
daad water ontdekt zou wor
den, dan zou dit, afgezien van
een grote wetenschappelijke
betekenis, ook zijn praktische
voordelen hebben wanneer er
ooit een maanbasis gevestigd
zou worden.
Wat kunnen we de rest van
deze eeuw eigenlijk verwach
ten? De NASA heeft nog geen
vaste plannen wat betreft de
vormgeving van haar ruimte
station, dat al over acht jaar
gelanceerd moet worden. De
ruimteveer is op dit moment
Ruimtestations en bases op de maan: 25 jaar geleden alleen nog in science-fiction boeken, nu
onderdeel van de plannen van de NASA voor de jaren tot het jaar 2000.
alleen geschikt voor het
draaien van een baan om de
aarde en zou dus aangepast
moeten worden. Voor de ves
tiging van bases verderweg in
de ruimte of op de maan moet
er ook een bevoorradings
schip komen. Een combinatie
van ruimteveer en bevoorra
dingsschip zou gebruikt kun
nen worden voor het afleve
ren van voorraden en mensen
op de maan. De eerste (op
aarde geprefabriceerde)
maanbasis zou in de buurt
van de evenaar komen te lig
gen, tenzij er ergens anders
water ontdekt zou worden.
Maangrond vormt een uitste
kende isolatie tegen de extre
me temperatuursverschillen
(+130 tot -150 C aan de eve
naar) die er op de maan heer
sen. Ook mini-meteorieten en
stralingen worden er door te
gengehouden. Daarom zal de
eerste basis waarschijnlijk in
gegraven of bedekt worden
met een enorme hoeveelheid
maanstof.
Door de grond met zonne-
energie te verhitten, zou ook
de nodige zuurstof geleverd
kunnen worden. Het op de
maan geproduceerde voedsel
zou er voor zorgen dat er
steeds minder voedsel vanaf
de aarde hoeft te komen.
Het grote financiële voordeel
dat een maanbasis zou opleve
ren, zou pas veel later komen,
wanneer de ruimte-industrie
goed op gang is gekomen.
Krafft Erhricke heeft al in
1976 voorspeld dat „er grote
hoeveelheden elektronische
onderdelen, ultra-harde en te
gen hoge temperaturen be-
stande metaalverbindingen"
op de maan geproduceerd en
op de aarde verkocht zullen
worden. Als de NASA door
gaat met omzetten van plan
nen in daden zal kort na de
eeuwwisseling de eerste
maanbasis in gebruik geno
men kunnen worden.
Geleidelijk warmer d
DE BILT (KNMI) De lt
mende dagen zal de tempes<
tuur geleidelijk stijgen. Dit»
te danken aan een gebied M
hogeluchtdruk dat zich o\p
ons land naar het oosten vt>:
plaatst. Hierdoor komt
eind aan de noordwestelij
stroming waarmee de afge»l
pen week wolkenvelden vi
de Noordzee zijn aangevoen
Er mag op zon worden geg
kend en de temperatuur ki
zaterdag tot waarden tussen 1
en 25 graden stijgen. Er sti
daarbij maar weinig wii_
Ook zondag blijft het droi
De wind draait daarbij n<
oost, waarbij de temperatu
zelfs tot 27 graden of ho|
kan stijgen. Deze waard
worden ook bereikt in de c
omringende landen. In Fran
rijk en Spanje kunnen ze
waarden van boven de der
graden voorkomen.
Weersverwachtingen voor
vakantielanden:
Zuid-Scandinavie:
Droog en vrij zonnig maar a
de Noorse westkust wolkj
velden en mogelijk wat regj
Middagtemperaturen van
graden aan zee tot 25 grad
in het binnenland.
Denemarken:
Droog en overwegend zonn
Middagtemperatuur ca. 22 gi
den.
Britse Eilanden:
Vrij zonnig, maar van het w
ten uit geleidelijk meer bew
king en vooral zondag enk
buien. Middagtemperati
van 17 graden in Schotland
25 in zuidoost Engeland.
Benelux:
Droog en overwegend zonr
middagtemperatuur rond
graden.
West-Duitsland:
Droog en vrij zonnig, m;
zondag in het zuidwesten r
gelijk een regen of onwee
bui. Middagtemperatuur 23
28 graden.
Frankrijk:
Perioden met zon. Zondag
het zuidwesten enkele re
n- of onweersbuien. Midd
temperatuur van 22 graden
Bretagne tot 30 in het zuidi
Alpengebied:
Droog en overwegend zoni
maar zondag in de west-Al]
een enkele regen- of onwei
bui. Middagtemperatuur 25
30 graden.
Spanje en Portugal:
Droog en zonnig, maar
noord-Portugal een enl
bui. Middagtemperatuur 1
25 tot 33 graden.
Italië en Joegoslavië:
Droog en zonnig. Middagfc
peratuur 25 tot 30 graden.ii
