TAFEL Priester H. Verbeek toch naar Europees Parlement CcicLeSomont 8TTÏÏ71 Een kind is kostbaar bezit geworden in China Geen ontmoeting met dissidente katholieken tijdens pausbezoek ACHTERGROND Qtidóc Commit MAANDAG 2 JULI 1984 PAGINA 2 ONDANKS AFKEURING BISSCHOP MOLLER Ondanks de afkeuring van zijn bisschop, mgr. Möller van Groningen, zal de pries ter Herman Verbeek binnen kort zitting nemen in het Eu ropees Parlement. Verbeek is in het Europarlement geko zen als vertegenwoordiger van de PPR binnen het Groen Progressief Akkoord. Over zijn vertrek naar Straatsburg was twijfel gere zen omdat hij als enige van de 25 Nederlandse gekozen leden zijn geloofsbrieven nog niet aan de Tweede Kamer heeft overlegd. De termijn die hiervoor geldt is echter nog niet verstreken en hij zal dit zeker alsnog doen, zo heeft Verbeek verklaard. Bisschop Möller heeft zijn kritiek neergelegd in een brief aan Herman Verbeek. „Ik kan er niet mee instem men als jij lid wordt van het Europees parlement. Het nieuwe kerkelijk wetboek staat het niet toe", aldus de strekking van dit schrijven. De nieuwe Europarlementa riër, op zijn beurt heeft de bisschop inmiddels laten we ten dat hij bereid is tot een gesprek over deze kwestie. Volgens Verbeek is er een hardnekkig misverstand over het overleg, dat in 1973 heeft plaatsgevonden en waarbij ook bisschop Möller aanwe zig was. „Toen is afgespro ken, dat ik niet meer in de kerk zou werken en dat ik in mijn eigen onderhoud zou gaan voorzien, maar over po litiek is niet gepraat". Volgens Verbeek is hij niet gewaarschuwd door de kerk dat hij over de schreef ging toen hij in 1975 provinciaal voorzitter werd van de PPR in Groningen en ook niet toen hij in 1977 landelijk voorzitter werd van deze partij. Dat paus Johannus Paulus er bij de bischoppen inmiddels op heeft aangedrongen de oorspronkelijke richtlijn ten uitvoer te brengen is voor Verbeek geen reden om af te zien van zijn nieuwe functie. Volgens hem zijn er al prece- Anderhalf uur in de rij voor bisschop Bar Tussen de 2000 en 2500 mensen hebben gistermiddag in de foyer van de Grote Doelen in Rot terdam mgr. R. Ph. Bar gefeliciteerd met zijn 25-jarig priester-jubileum. Onder hen burgemees ter F. Schols van Den Haag, CDA-voorzitter P. Bukman, de voorzitter van de Eerste Kamer P. Steenkamp, premier Lubbers en ex-premier Van Agt. De receptie duurde van half twee tot half zes en volgde op een pontificale eucharistieviering. De belangstelling in de Grote Doelen was zo groot dat men gemiddeld circa anderhalf uur in de rij moest staan om de bisschop van Rotter dam de hand te kunnen drukken. Er werden enkele honderden cadeaus aangeboden, waaronder veel boeken, bloemen en „enveloppen met inhoud". Mgr. Bër heeft laten weten de geldelijke giften te zullen aanwenden voor de opleiding van priesters in het bisdom Rotterdam. denten. Zo is de eveneens tot Europarlementariër gekozen Belgische socialist Ulburghs, overigens al geruime tijd ac tief in de arbeidersbeweging, al door zijn bisschop hierover onderhouden. De bisschop heeft Ulburghs meegedeeld diens handelwijze af te keu ren, maar zal geen verdere stappen ondernemen, aldus Verbeek. Ook wijst de PPR-politicus erop dat drie priesters deel uitmaken van de Sandinisti- sche regering in Nicaragua. Deze drie zijn na lang onder handelen met het Vaticaan overeengekomen, dat zij hun priesterfuncties niet zullen uitvoeren zo lang ze minister zijn. Verbeek benadrukt ook de bijzondere positie die ons land in deze altijd heeft'ge had. Prominente personen uit de geschiedenis van de KVP als Schaepman, Stok man en Nolens waren allen priesters en zij speelden in de Herman Verbeek: Schaepman, Stokman en Nolens waren ook pries ter. tijden van de emancipatie van het katholieke volksdeel een belangrijke rol, aldus Verbeek. In de visie van Verbeek moeten binnen de kerk de scheidslijnen tussen priesters en leken kleiner worden en moet een priester ook maat schappelijke functies kunnen uitoefenen. Paus Johannes Paulus II zal tijdens zijn bezoek aan Neder land in mei volgend jaar hoogstwaarschijnlijk geen ontmoe tingen hebben met vertegenwoordigers van kritische of dissi dente groeperingen binnen de katholieke kerk in ons land. Dit heeft aartsbisschop dr. A.J. Simonis vanmorgen verklaard in een radio-interview. Mgr. Simonis voert deze week in Rome overleg met de paus om te komen tot een precieze in vulling van het bezoek. „De paus heeft de kritiek vanuit ons land al vele malen te horen gekregen. Hij kent de situatie", aldus de toelichting van de aartsbisschop van Utrecht op het voornemen om uitsluitend ontmoetingen te organiseren met „katholieken die loyaal binnen de kerk staan". In Ecuador is intussen bekend gemaakt dat de paus van 29 tot en met 31 januari 1985 een bezoek aan dit Zuidamerikaanse land zal brengen. De aartsbisschop van Quito, kardinaal Pa- blo Munoz Vega, heeft laten weten dat de paus de steden Qui to, Guayaquil en Cuenca zal aandoen. Dit bezoek van de paus valt samen met de viering van 450 jaar christendom in Ecua dor. Volgens aartsbisschop Munoz Vega gaat het om een „di recte uitwisseling en een dialoog van de vader van de christe nen met Gods volk". Tijdens zijn reis naar Zuid-Amerika eind januari 1985 zal de paus behalve Ecuador ook Venezuela en Peru bezoeken. Lefebvre wijdt weer priesters Nog maar twee weken nadat paus Johannes Paulus II in het Zwitser se Sion nadrukkelijk had gewezen op de gehoor zaamheidsplicht van bis schoppen ten opzichte van de paus, heeft de in 1976 geschorste rooms- katholieke aartsbisschop Lefebvre in zijn daar dichtbij gelegen semina rie te Econe 25 jonge mannen tot priester ge wijd. De plechtigheid werd bijge woond door ongeveer 4.000 aanhangers van de 78-jarige Lefebvre, die in zijn preek een felle aanval deed op mo derne ontwikkelingen in de Kerk en op „zogenaamde kerkelijke hoogleraren, die ten prooi zijn gevallen aan de oecumene en godsdienstvrij heid". Hij maakte geen toe speling op het feit, dat hij heeft getracht de paus bij diens bezoek aan Zwitserland persoonlijk te ontmoeten, maar door het Vaticaan zorg vuldig uit zijn buurt is ge weerd. Van de gewijde priesters zijn er 17 te Econe opgeleid, ter wijl de overigen afkomstig zijn van seminaries van de Benedictijnen in Frankrijk. Er zijn vijf Fransen bij, drie Canadezen, drie Italianen, twee Colombianen, een Spanjaard, een Australiër, een Belg en een Nieuw-Zee- lander. Vaticaanse radio interviewt leider communisten Alessandro Natta is vrijdag de eerste leider van de Ita liaanse communistische partij geworden die door de Vati caanse radio is geinterviewd. Natta, die dinsdag de overle den Enrico Berlinguer is op gevolgd, karakteriseerde de betrekkingen tussen het Va ticaan en de grootste commu nistische partij van West-Eu ropa als een „wederzijdse er kenning van eikaars waar den". Het initiatief heeft on der oudere prelaten kritiek opgeroepen. Democratie gered in Bolivia Het heeft er in het afgelopen weekeinde sterk naar uitge zien, dat het al weer gedaan was met de moeizaam bevochten en nog geen twee jaar oude democratie in Bolivia. De ont voering van president Hernan Siles Zuazo volgde zaterdag op een week van toenemende politieke spanning, waarbij zowel van de kant van het leger als van de vakbeweging scherpe kritiek werd geuit, zij het om uiteenlopende redenen. OPSTANDIGE officieren hadden al aangedrongen op het aftreden van de democratisch gezinde opperbevelhebber van de landmacht, een eis die de president vierkant van de hand had gewezen. De vakbeweging had, uit onvrede over het niet nakomen van een aantal toezeggingen op sociaal gebied, een algemene staking afgekondigd, die vandaag zou beginnen. De daarop volgende ontvoering van de president leek onder deze omstandigheden het vrijwel onafwendbare begin van een staatsgreep, zoals die zich in het verleden in Bolivia zo dikwijls heeft voorgedaan en die dit maal geïnspireerd leek te zijn door de drugsmaffia in dit Zuidamerikaanse land. DAT pakte echter gelukkig anders uit. De twee groeperin gen die het bewind tot dusverre het scherpst hadden bekriti seerd, legerleiding en vakbeweging, sloegen de handen in een. Toen de president na tien uur werd bevrijd was de posi tie van de democratische regering van Bolivia sterker dan ooit. De president heeft daarmee niet alleen zijn tot nu toe zwaarste vuurproef glansrijk doorstaan, hij heeft er ook een stevige politieke winst aan overgehouden. Nog nimmer was de eenheid in zijn land zo groot. Dat geeft hem de kans nog krachtiger voort te gaan met zijn pogingen een oplossing te vinden voor de zeer grote sociale en economische problemen van Bolivia. Minder buien DE BILT Volgens het KNMI is de kans op buien morgen kleiner dan vandaag, maar blijft het koel weer. Aan de achterzijde van een storing die vandaag van de Noordzee via ons land naar het zuiden is getrokken draait de wind naar noordwest, en wordt er wat drogere lucht aangevoerd. Vanavond en -nacht kunnen er vooral in het zuiden van het land nog buien vallen, maar morgen blijft het over het al gemeen droog. Vooral in het zuiden van het land wordt het wat koeler. De wind kan aan de kust af en toe tot krachtig toenemen. Een storing die over Frankrijk naar Duitsland trok veroor zaakte in Midden-Frankrijk en in Midden-Duitsland enke le onweersbuien. Aan de ach- Runderrolletje met spitskool en aardappelen sinaasappelrijst met vla Voor twee personen hebt u nodig: 2 runderrolletjes, 35 g margarine, zout 500 g spitskool, zout, uit jes, 5 g margarine, 50 g ontbijtspek (in plakjes) peterelie, of selderij, of la vas, peper; 0,5 1 kg aardappelen; 2,5 dl water, 50 g rijst, 1 flinke sinaasappel, 45 g suiker, paar aardbeien 2,5 dl gele vla (2,5 dl melk, 12 g custard, 15 g suiker). Bak de runderrolletjes in warme margarine in twintig minuten bruin en gaar. Keer in die tijd het vlees regelma tig, houd het deksel zo veel mogelijk schuin op de pan en zorg er voor dat het vet niet te warm wordt (het magere runderlapje aan de buiten kant van het rolletje wordt dan te hard). Maak de jus af, als het vlees uit de pan is, met weinig water en zout. Was de spitskool, snijd haar in fijne repen en kook haar gaar in weinig water met zout (neem weinig zout, later maakt het spek de groente zouter). De kooktijd van spitskool is ongeveer een kwartier. Fruit kort na het opzetten van de kool de fijn gesneden ui voor de liefheb bers met knoflook) in de margarine lichtbruin. Bak vervolgens het wat kleiner gesneden spek een paar mi nuten mee. Schep het ui- spekmengsel samen met fijn geknipte peterselie, selderij of lavas door de afgegoten kool en maak het geheel op smaak af met zout en, peper. Was de rijst tot er helder wat af komt, laat hem uitlekken en strooi hem in het aan de kook gebrachte water. Roer totdat het water weer kookt en laat het vervolgens een half uur rustig doorkoken. Voeg van het vuur sinaasap pelsap, suiker en stukjes aardbei toe en laat de rijst koud worden. Doe de si- naaappelrijst in een schaal en leg er de koude vla op. JEANNE ANTROPOLOGE E.R. CROLL OVER DE ÉÉN-KINDPOLITIEK SCHEVENINGEN Hoe kun je een enorme bevolking voldoende te eten te geven, van kleding voorzien, onder wijs geven kortom in leven houden? De Chinese regering heeft voor deze vraag een drastische oplossing gevon den: we zorgen ervoor dat het aantal kinderen per gezin wordt teruggebracht tot één. Vijf jaar nu wordt deze „één- kindpolitiek" luid en duide lijk aan de Chinezen verkon digd. Het is natuurlijk niet gemakkelijk om alle ruim één miljard Chinezen van de noodzaak van deze politiek te doordringen. Alle propagan da en voorlichting ten spijt moeten waarnemers consta teren dat de politieke wil van de regering niet overal de wil van het Chinese volk is. Een van die waarnemers is de Engelse antropologe dr. Elisabeth Croll. Zo'n tien jaar nu houdt zij zich bezig met de studie van het gezin in China. Ze bezocht het land enkele malen, schreef een aantal boeken (over vrou wen, huwelijk en voedsel voorziening) en begint bin nenkort aan een project van de kinderorganisatie binnen de Verenigde Naties, Unicef. Voor Unicef gaat zij onder zoeken wat de effecten van de één-kindpolitiek zijn op het gezin en op de opvoeding van het kind. Tot vorige week was mevrouw Croll gast op het Institute for Soci al Studies aan de Badhuisweg in Scheveningen om vier maanden onderzoek te doen over het Chinese gezin. Ook gaf ze enkele lezingen in het land. Zij is binnenkort op de Ne derlandse televisie te zien in een interview dat de IKON met haar had. Deze omroep zendt op 13 juli de gerucht makende BBC-documentaire uit over wat het betekent om als vrouw met de één-kind politiek te maken te krijgen. Getoond wordt ondermeer hoe een vrouw, al lange tijd in verwachting van haar tweede kind, door de omge ving zwaar onder druk wordt gezet om een abortus te laten plegen en zich vervolgens te laten steriliseren. Op 20 juli wordt in een apart program ma nader ingegaan op dit vergaande ingrijpen in privé- leven van het Chinese gezin. Vlak voor haar vertrek naar Londen blijkt mevrouw Croll nog bereid de Chinese situa tie nader toe te lichten. Zij wijst er allereerst op dat de bevolkingspolitiek zeer ver schillende resultaten heeft: „Op het platteland, waar 80 procent van de Chinezen woont, slaat de politiek het minst aan. Dit komt omdat daar traditioneel veel waarde wordt gehecht aan het heb ben van veel kinderen en het liefst zoons. Kinderen zijn een garantie voor een zorge loze oude dag. Een pensioen regeling is er nog niet op het platteland. Zoons zetten de familielijn voort en hebben verder als „voordeel" dat zij thuis blijven als zij trouwen, dochters daarentegen gaan bij de familie van de echtge noot inwonen en kunnen dus geen helpende hand meer bieden. Juist de laatste jaren zijn hel pende handen van groter be lang geworden in China want arbeid is gaan lonen. Vroeger moesten de oogst en andere gemaakte winsten ge heel worden afgestaan aan het plaatselijke collectief. Sinds het nieuwe „verant woordelijkheidssysteem" is ingevoerd mogen gezinnen alles wat zij meer produceren dan in het contract is vastge legd zelf behouden. Dit soe pelere economische beleid doorkruist dus eigenlijk het beleid van de geboortebeper king. Op dit punt bevindt de. regering zich in een dilem ma. Ze wil heel erg graag moderniseren en de levens standaard verhogen. Maar elk overschot van mensen zou een groei van de totale productie teniet doen", aldus dr. Croll. Over de berichten die de laatste jaren in de kranten zijn verschenen over het ver moorden van meisjesbaby's op het Chinese platteland spreekt mevrouw Croll met de grootste voorzichtigheid: „Niemand weet eigenlijk goed op wat voor een schaal dit voorkomt. Ik denk echter wel dat de één-kindpolitiek de discriminatie van meisjes in de hand heeft gewerkt. Men wil doorgaan meL kin deren krijgen tot er voldoen de zijn, meestal zo'n vier of vijf waarvan enkele jongens. Maar men moet wel beden ken dat de moord op meisjes baby's alleen voorkomt in de zeer afgelegen provincies, die economisch nog onderont wikkeld zijn. Babymoord heeft er al een lange traditie en wordt niet als een misdaad beschouwd. Om te overleven moest men Dr. E.R. Croll met enkele van haar publicaties. „Het Is de Chinese rege ring ernst met de één- kindpolitiek. Ik denk dat meer dwang zal worden toegepast om deze op te leggen aan de bevol king". de omvang van het gezin wel beperkt houden. De regering probeert er nu van alles aan te doen om deze excessen te stoppen". Rode boekje „In de stad is het doorvoeren van de politiek wat gemak kelijker. Ik wil niet zeggen dat de stadsbevolking het een populaire politiek vindt, maar wel een acceptabele", zegt Elisabeth Croll, die zelf onderzoek heeft gedaan in Peking. In de stad is er een goede pensioenregeling dus het maakt ook niet veel uit of een vrouw een meisje of een jongen baart. Ook zijn er niet dezelfde economische rede nen om een\ zoon te wensen. Het is dan ook niet verwon derlijk dat in de stedelijke gebieden de regering het meest succes boekt met haar speciale politieke strijdwa pen: het laten tekenen van het zogeheten „één-kindcer tificaat". Door het certificaat, dat het uiterlijk heeft van het rode boekje, te ondertekenen belooft het echtpaar niet meer dan één kind te zullen nemen. In ruil daarvoor krij gen zij allerlei financiële ver goedingen. Voor het eerste kind hoeven zij geen medi sche kosten te betalen, krij gen zij elke maand een bonus en voorrang bij de toewijzing van woonruimte. Maar, als er wel een tweede kind komt (maar in de-praktijk meestal pas bij het derde) dan wor den de strafmaatregelen toe gepast. In het ergste geval wórdt 16 jaar lang elke maand het dubbele bedrag van de bonus voor het eerste kind op het loon ingehouden. In de praktijk komen deze maatregelen nog maar wei nig voor, want veel echtpa ren zetten hun handtekening niet onder het certificaat, omdat zij toch van plan zijn een tweede kind te nemen. Toch ondertekenen in de ste delijke gebieden 60 tot soms zelfs 98 procent van de men sen het certificaat. Ook het feit dat de bevolking weinig vertrouwen heeft in de regeringsleiders leidt er toe dat velen weigeren het het certificaat te onderteke nen. Croll: „Men heqft de laatste 15 jaar zoveel veran deringen meegemaakt dat men niet gelooft dat deze be volkingspolitiek blijvend zal zijn. Ik denk echter wel dat het de Chinese regering ernst is met de één-kindmaatrege len. Je ziet haar bijvoorbeeld zeer serieuze pogingen doen om de mensen ervan te door dringen wat de gevolgen voor de levensomstandighe den zijn als de bevolking niet terugloopt. Zo hoopt men dat de mensen de problematiek zelf begrijpen en vrijwillig zullen meewerken aan de ge boortebeperking. Nu dus blijkt dat de meesten niet vrijwillig meewerken, ver wacht ik dan ook dat de maatregelen nog dwingender zullen worden. Wat moet zij anders als de bevolking op grote schaal weigert aan de oproep tot geboortebeperking gehoor te geven?" In het nabij gelegen, maar niet socialistische, Zuid-Ko- rea ligt de propaganda voor de geboortebeperking al ge ruime tijd klaar voor ver spreiding. Voorlopig blijven de posters, films en slogans daar nog in de kast. De rege ring is bang dat de campagne niet aan zal slaan, omdat het zo'n vergaand ingrijpen in het privé-leven van de gezin nen betekent. Zoals gezegd is de één-kind politiek in China nu vijf jaar oud. Al in de jaren vijftig en zestig echter heeft de rege ring het bevolkingsvraagstuk onderkend. Er werden anti conceptiemiddelen verstrekt en abortusklinieken opgezet. Maar de keuze van het aantal kinderen werd nog aan de echtparen zelf overgelaten. Dat op die vrijheid van keuze nu wel inbreuk wordt ge daan, komt vooral door de grotere problemen waar Chi na in de jaren tachtig voor staat: door de geboortegolven van de jaren zestig en vijftig zijn er nu plotseling zeer veel jongeren tegelijkertijd in de huwbare leeftijd en willen kinderen krijgen. Verwennerij Behalve negatieve effecten van de Chinese bevolkings politiek, zoals de genoemde babymoord en dwang, ziet dr. Croll ook enkele positie ve. „Er is meer aandacht ge komen voor de ouderen. Om dat er niet zoveel kinderen kunnen zijn om de ouderen te verzorgen is het pensioen systeem ingevoerd. Ten tweede heeft de regering meer aandacht voor de jonge ren. Als compensatie voor het feit dat er maar een kind per gezin mag zijn worden verschillende faciliteiten voor dat kind verbeterd, op gebied van gezondheidszorg, onderwijs en voeding. Wat dat betreft denk ik soms wel eens dat er te veel aandacht voor het kind is. De speel goedafdelingen van de wa renhuizen zijn de laatste ja ren duidelijk omvangrijker geworden en op straat zie je massaal driewielertjes ver schijnen; ouders proberen het allerbeste voor hun kind te krijgen en natuurlijk beste den de grootouders nu veel aandacht aan hun kleinkind. In veel situaties is het nu zo dat één kind verzorgd en vertroeteld wordt door zes volwassenen: vier grootou ders en twee ouders. Dat is natuurlijk vragen om ver wennerij. Maar dit is niet verwonderlijk: een kind is nu een wel zeer kostbaar bezit", aldus mevrouw Croll. MARILOU DEN OUTER terzijde ervan daalt de tempe ratuur in Frankrijk tot tegen de 20 graden, maar in Zuid- -Europa blijft het warm met temperaturen van soms boven de 30 graden. Weersvooruitzichten voor di verse Europese vakantielan den: Zuid-Scandinavië: perioden met zon en meest droog. Middagtemperatuur tussen zeventien en eenen twintig graden. Britse eilanden: droog en perioden met zon. Middagtemperatuur rond acht tien graden, in Noord-Schot land omstreeks vijftien gra den. Benelux: dinsdag nog een kleine kans op een bui, overigens droog en af en toe zon. Middagtempera tuur rond de zeventien graden. Duitsland, Denemarken: wisselend bewolkt en vooral dinsdag regenbuien. Middag temperatuur tussen veertien en achttien graden. Frankrijk: droog en zonnig. Middagtem peratuur van zestien graden langs de noordwestkust tot omstreeks zevenentwintig aan Middellandse Zëe. Portugal en Spanje: droog en perioden met zon. Middagtemperatuur van twin tig graden langs de noordkust tot twee-en-dertig in het zui den en in het binnenland. Italië en de Joegoslavische kust: perioden met zon, en meesten tijds droog. Middagtempera tuur van vijfentwintig graden in het noorden tot even boven de dertig in Zuid-Italië. Alpengebied: veel bewolking en regen- of onweersbuien, vooral dinsdag. Middagtemperatuur tussen twintig en vierentwintig gra den. Weerrapporten var Den Helder singen orgen 07.00 uur 35 20 0 IT 23 14 On onbew. 32 18 0 it Stockholm Wenen onbew. 28 17 GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS.MUZIEK THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2