TAFEL
Kerkelijke handreiking
aan minderheden
onvoldoende effectief
kerk
wereld
CeidocGomar
ACHTERGROND
CeidócSommvt
Allan Boesak: bid voor val
Zuidafrikaanse regering
Kerkelijk
Groningen
start
stookproef
Lessen uit RSV-enquête
ZATERDAG 30 JUNI 1984 PAG£
WERKGROEP MIGRANTEN IN ZUID-HOLLAND:
Kerkelijke groepen die activi
teiten ontplooien ten behoeve
van vreemdelingen richten
zich vooral op de verbetering
van de relaties tussen Neder
landers en etnische minder
heden. Zij zijn er niet op ge
richt verbeteringen in de situ
atie van minderheden aan te
brengen, hoewel zij de slechte
positie van deze groeperingen
in de Nederlandse samenle
ving wel degelijk beseffen.
Dit blijkt uit een onderzoek,
dat de Provinciale Interker
kelijke Werkgroep Migranten
in Zuid-Holland heeft gehou
den op verzoek van de kerke
lijke instellingen voor maat
schappelijk activeringswerk
in deze provincie. De werk
groep pleit voor een meer
doeltreffende handreiking
aan de minderheden.
Onderzocht zijn groepen in
Zuid-Holland die zich bezig
houden met min of meer
langlopende projecten en een
kerkelijke binding hebben. In
Zuid-Holland zijn er ongeveer
30 van dergelijke groepen,
waarvan de meeste in Den
Haag en Rotterdam. Iets meer
dan de helft van de activitei
ten wordt verricht samen met
vreemdelingen.
De meeste groepen richten
zich op vreemdelingen, af
komstig uit het Middellandse-
-Zeegebied. In slechts enkele
gevallen is sprake van samen
werkingsverbanden ten be
hoeve van Surinamers en An-
tillianen. In niet meer dan
twee van de zeven gemeenten
waar de Molukse gemeen
schap sterk vertegenwoordigd
is, hebben de Kerken structu
rele banden met deze ge
meenschap.
De dertig groepen die bij het
onderzoeK waren betrokken,
telden samen ongeveer 550 le
den. De grootste groep is
„Ontmoeting met buitenland
se vrouwen" in Den Haag, die
150 leden telt. In de groepen
zijn vooral vrouwen van on
geveer 40 jaar actief. De
meeste groepen zijn interker
kelijk; in slechts 23 procent
van de groepen zijn alle leden
lid van één Kerk. Als reden
voor hun interkerkelijk ka
rakter noemen de groepen,
dat verschillen in geloof bij
het vraagstuk van de minder
heden geen rol spelen. Boven
dien is de achterban groter,
als de groepen interkerkelijk
zijn.
Persoonlijke overweging van
de groepsleden om zich in te
zetten is vaak de verrijking
die men ervaart bij het ken
nismaken met een andere cul
tuur. Veel minder belangrijk
wordt geacht, dat de migran
ten geholpen worden zich aan
te passen aan de Nederlandse
samenleving. Ook worden als
persoonlijke motieven ge
noemd het gezamenlijk strij
den tegen onrecht en het ver
krijgen van gelijke kansen
voor migranten.
De samenwerkingsverbanden
n blijvende positie-verbetering van de
ondervinden in de Kerken in dat de groepen zich zouden
het algemeen geen afwijzing, moeten blijven richten op hun
Eenderde van de groe]
vindt echter, dat de kerl
den te weinig belani
hebben voor hun wer)
activiteit tot verbetering van
de relatie tussen Nederlanders
en minderheden, maar dan
meer doelgericht. De activiteit
In de aanbevelingen die de mag niet blijven steken in „de
Provinciale Interkerkelijke vrijblijvendheid van een
Werkgroep Migranten aan het Turks hapje of een Surinaams
onderzoek heeft toegevoegd, drankje", aldus de onderzoe-
wordt gezegd, dat de groepen kers. Als groepen meer aan-
voor de keuze staan, of ze hun dacht willen besteden aan het
tijd en energie blijven steken verbeteren van de situatie
in hun huidige activiteit of van de minderheden, zouden
dat ze deze verdiepen door ze aansluiting kunnen zoeken
zich de positie-verbetering bij bestaande organisaties ten
van de vreemdelingen tot behoeve van buitenlandse
doel te stellen. werknemers of deze organisa-
Volgens de onderzoekers zou ties structureel kunnen gaan
er meer aandacht moeten steunen. Dat werkt beter dan
worden besteed aan het be- zelf iets ondernemen, omdat
strijden van de vreemdelin- bij die organisaties meer des-
genhaat. Daarvoor zijn in de kundigheid aanwezig is dan
Kerken voldoende aankno-
pingspunten aanwezig, zo sig
naleert men. Dat betekent,
bij de groepen, aldus de Pro
vinciale Interkerkelijke
Werkgroep Migranten.
Dr. Allan Boesak heeft alle Kerken en kerkelijke leiders in
Zuid-Afrika opgeroepen een dag van gebed te houden voor de
val van de Zuidafrikaanse regering.
Boesak, voorzitter van de Wereldbond van Hervormde en Ge
reformeerde Kerken (WARC) sprak tiidens de jaarvergadering
van de Zuidafrikaanse Raad van Kerken (SACC) in Bosmont
bij Johannesburg. Zijn oproep werd met applaus begroet. Boe
sak meende, dat niemand zijn oproep communistisch kan noe
men. Wij geloven niet in de revolutie, maar in de kracht van
het gebed. Wij moeten ons aan God ter beschikking stellen, zo
verklaarde Boesak. Hij beschuldigde de regering ervan het
verschil tussen goed en kwaad niet te kennen en geen besef te
hebben van wat gerechtigheid is. Verder legde Boesak er de
nadruk op, dat de armen geen behoefte hebben aan meer lief
dadigheid of resoluties en congressen, maar dat er een heel an
dere samenleving nodig is onder een nieuwe regering. Hij
waarschuwde ervoor, dat Kerken die echt aan de kant van de
armen gaan staan, te maken zullen hebben met spanningen die
de eenheid binnen de Kerk bedreigen. Maar een eenheid die
gebaseerd is op inschikkelijkheid, is geen echte eenheid, aldus
Boesak. De Zuidafrikaanse Raad van Kerken heeft met grote
meerderheid een resolutie aanvaard, waarin de nieuwe Zuida
frikaanse grondwet wordt afgewezen. Volgens de grondwet,
die in november 1983 bij referendum door de blanke Zuidafri
kanen werd goedgekeurd, komen er naast het blanke parle
ment kamers voor de kleurlingen en Indiërs. De zwarten blij
ven geheel van een rol in het bestuur uitgesloten.
Dr. Allan Boesak: de kracht van het gebed
Op initiatief van de Hervorm
de Stichting Welzijnsbevorde
ring start op 1 oktober in de
stad Groningen een „stook
proef".
De bedoeling is, dat iedere
deelnemer op een kaartje bij
houdt, hoeveel gas wordt ge
bruikt voor het verwarmen
van de woning. Hierdoor kan
men nagaan, of er meer gas
wordt verstookt dan nodig is.
Als dat het geval is, kan men
proberen het zuiniger aan te
doen. Het geld dat daardoor
wordt bespaard, kan worden
gebruikt voor energieprojec
ten in de Derde Wereld. De
stookproef is een idee van de
Stichting Oecumenische Hulp
aan Kerken en vluchtelingen
die, geïnspireerd door de We
reldraad van Kerken, vorig
jaar een project „Energie voor
mijn naaste" begon.
Studenten-
predikant
„dreigt" met
bom op het
Binnenhof
„Tot 1 november 1985 plaats
ik geen bom op het Binnen
hof. Dit op voorwaarde dat
u stopt met een beleid dat
verliezen socialiseert en
winsten privatiseert het is
nu welletjes. Gaat u toch
door, ook al is het maar één
maatregel ten gunste van de
sterken op kosten van de
zwakken, dan wordt er ge
plaatst".
Dat schrijft Lodewijk Ring-
nalda (60), gereformeerd
predikant te Amsterdam,
sedert 1963 werkzaam on
der de studenten van de
Vrije Universiteit, in „De
Bazuin", opinieweekblad
voor Kerk en Samenleving,
van deze week. Hij doet dat
in een open brief, die hij „in
eerste instantie" heeft ge
richt tot CDA-politici.
De predikant houdt de poli
tici voor, dat het nu dus ge
heel aan hen ligt of het Bin
nenhof gespaard blijft en
laat vervolgens blijken dat
zijn schrijven als een paro
die is bedoeld door op te
merken: „U herkent de re
denering". Ds. Ringnalda
zegt ethisch faliekant te zijn
gekeerd tegen het dreigen
(met bommen), „maar ik
moet ook politiek handelen,
die verantwoordelijkheid
heb ik nu eenmaal".
In het slot van zijn brief
zegt de predikant te ver
wachten dat het verstand
zal zegevieren, zodat "uw
misdaad" weggedaan zal
worden in de zee der verge
telheid en er in Nederland
geen kruisraketten zullen
komen. „Er zal ook door
mij niet geplaatst wor
den", aldus ds.
HET kan best zo zijn dat er domme leden van onol
mingsraden bestaan, maar er zijn vast ook veel dommea;
teuren. Deze uitspraak van een ondernemingsraadslid|-
over de RSV-enquête-commissie zou wat ons betreft
van de eindconclusies van de commissie kunnen ziï
verslaggever van de tv-rubriek „Den Haag Vandaag"
aan de uitspraak van het ondernemingsraadslid de oe
king toe, dat er inderdaad al aardig wat domme diretr
in de Weeskamer van het Ridderzaalcomplex de revt-
gepasseerd. Dat kan een gekleurde conclusie lijken, nu
zullen hem niet tegenspreken.
We hebben nu een aantal weken van openbare RSV-
ren achter de rug, en nog twee weken nó deze te gaan
na zal de zeer verdienstelijk werkende enquête-con^
nog ongeveer twee maanden nodig hebben om nai
een reis naar de Verenigde Staten voor nieuwe getuijf
horen aan de eindconclusies toe te komen. Eén cor
kan echter nu reeds getrokken worden. Het blinde vn
wen in het management van het bedrijfsleven, dat totjl
van de kant van de politiek bestond, is ongegrond gewg
is dat waarschijnlijk nog steeds.
WANT gebleken is, dat al die directeuren, die veraife;
delijkheid droegen voor duizenden en soms zelfs tienc
den arbeidsplaatsen, niets menselijks vreemd was.
lang praatte men soms niet met elkaar, niet omdat er"
gen van vele werknemers op het spel stonden, maar g-
omdat er onderlinge wrok in het spel was. En nu, sled
paar jaar na dato, blijken sommige hoofdrolspelers, zo?
name de onthutsend overkomende oud-directeur Albl
Thomassen Holland in De Steeg, zich niets, maar ds
niets meer te herinneren van essentiële gebeurtenissen*
het RSV-fiasco. Als we dan bovendien nog zien dat \f
beeld in het kolengraafproject een aantal directeure
RSV-bedrijven ook persoonlijke belangen hadden gei
in dat project en in de Amerikaanse verkooporganisaf
van en dat leden van de raad van bestuur zich ven
met bonussen, dan kunnen we slechts constateren d
zaakje niet deugde. Een „zaakje" ondertussen, waarii
twee miljard gulden van de overheid, geld van de bel;I
betalers dus, is verloren gegaan. n
WAARSCHIJNLIJK zal de RSV-enquête niet eensir
tot belangwekkende vernieuwingen in de verhoudingh
overheid en bedrijfsleven; zo ingrijpend moeten we c
effect van het onderzoek niet voorstellen. Het kank
niet anders of de politici moeten inmiddels hebben be^
dat men het bedrijfsleven niet zomaar blind kan vertr^
zeker niet als er overheidsgeld in wordt gepompt. Or^
ties van werknemers zijn vrijwel even serieus te nene
individuele werkgevers, wanneer het gaat om rapjk
over de gang van zaken in èen bedrijf. In ieder geval 1
de rapportage van individuele werkgevers niet meert
leen zaligmakend te worden beschouwd. De kans i^
dat er een grote belangenverstrengeling, dan wel eeno,
aan inzicht bestaat, is zo blijkt uit de RSV-enquêtiv
groot.
Tomatensoep
varkenshaas met
roomsaus,
tuinbonen,
aardappelen
fruit
Nodig voor twee personen:
250 g soeptomaten, 2,5 dl
bouillon (van vlees of ta
blet), ui, peterselie, lavas,
tijm, laurierblad, 15 g ver
micelli, paar gehaktballe
tjes, aroma, suiker;
circa 200 g varkenshaas,
zout, peper, 25 g boter, uit
je, 50 g champignons, 1 dl
droge witte wijn, 1 dl slag-
of koffieroom, 12 g bloem,
aroma;
1,5 kg tuinbonen, zout,
paar plakjes ontbijtspek,
dille;
0J> 1 kg aardappelen;
kersen of perziken
Snij de gewassen tomaten in
achten, kook ze een kwartier
met bouillon stukjes ui, tak
jes verse kruiden en laurier
blad. Zeef het mengsel en
kook in de tomatenbouillon
de vermicelli en gehaktballe
tjes gaar in circa tien minu
ten. Maak de soep af met
aroma, iets suiker en fijnge
knipte peterselie.
Wrijf het varkenshaasje in
met een mengsel van zout en
peper, schroei het rondom
dicht in hete boter en braad
het in twintig minuten met
het deksel schuin op de pan
net gaar. Houd het vlees
warm, fruit in het overgeble
ven vet klein gesneden ui
met plakjes champignons,
voeg de wijn toe en laat het
mengsel vijf minuten trek
ken. Meng de bloem aan met
de room en bind er de saus
mee. Maak de saus op smaak
af met zout, peper en aroma.
Kook de tuinbonen met wei
nig water en zout gaar in on
geveer een kwartier. Bak het
spek langzaam uit en daarna
óp een groter vuur tot het
knapperig is. Meng de afge
goten tuinbonen met het ver
kruimelde spek en met fijn
geknipte dille (wie geen ver
se dille heeft, kan ook bies
look of peterselie nemen).
Menutip voor maandag: kar
bonade, postelein en aardap
pelen zachtzure lammetjes-
pap.
JEANNE
STAD LEIDEN: O.L.Vr. Hemelvaart:
19 u., H. Leonardus: 19 u. Avondmis,
H. Middelares: 19 u.; H. Lodewijk: 10
u. en 19 u.; St. Anthonius van Padua:
19 u.; H. Petrus: 19 u.; O.L.Vr. Onbev.
Ontv.: 19 u. gelezen mis; Oud Katho
lieke Kerk: geen dienst.
AARLANDERVEEN: 19 u.
ALPHEN AAN DEN RIJN: H. Plus: 19
u.; H. Bonifatius: 19 u.; De Heilige
BOSKOOP: 17.30 u. de Stek; 19 u.
HAZERSWOUDE DORP: 19 u.
HAZERSWOUDE-RIJNDIJK: Bernar-
duskerk: 10 u.> dep. Het Anker: 19 u.
HILLEGOM: St. Jozet: 19 u. Ned. lie
deren.
HILLEGOM: H. Marlinus: 19 u. met
jongerenkoor.
HOOGMADE: 19 u.
KATWIJK A D. RIJN: 19 u. Euch.vle-
ring; dep. Rijnsburg: 19 u. gebeds- en
communieviering.
(BUITEN)KAAG/ABBENES: 19 u.
LANGERAAR: 19 u.
LEIDERDORP (H. Menswording): 19
u. Eucharistie met gastkoor.
LEIMUIDEN: 19 u.
LISSE: Agathakerk: 19 u.; dep. Poel
polder 19 u.; Mariakerk: 19 u.; H.H.
Engelbewaarders (Beekbrug): 19 u.
NIEUWKOOP: 19 U.
NIEUWVEEN: 19 u.
NIEUW-VENNEP: Avondmis.
NOORDEN: 19.30 u.
NOORDWIJK-BINNEN: 19 u.
NOORDWIJK AAN Zee: 19 u.
NOORDWIJKERHOUT: St. Victor: 19
u. Euch.viering met koorzang; St. Jo
zef: 19 u.
OEGSTGEEST: St. Wllllbrord: 19 u.
OUD ADE: 19 u. Avondmis.
OUDE WETERING: 19 u.
ROELOFARENDSVEEN: Mariapre-
sentatie: 19 u. Avondmis; ld. Petrus
banden: 19 u.
RIJPWETERING: 19 u. Avondmis.
SASSENHEIM: 19 u.
STOMPWIJK: 19.30 u. Avondmis met
gezang.
VOORHOUT: 19 u.
VOORSCHOTEN: St. Laurentlus: 19
u.; id. Moeder Gods: 19 u.
WARMOND: 19 u.
WOUBRUGGE: 19 u.
ZEVENHOVEN: 19 u.
ZOETERWOUDE-RIJNDIJK (Meer
burgparochie): 19 u.
ZOETERWOUDE: St. Jan: 19.30 u.
Avondmis: ld. Chr. Dienaarkerk: 19 u.
Avondmis.
DE ZILK (NOORDWIJKERHOUT): H.
Hartkerk: 19 u.
R.K. vieringen zondag 17 juni 1984 en
de daarop volgende zondagen.
STAD LEIDEN: O.L.Vr. Hemelvaart:
9.30 u., 11 u. Hoogmis; H. Leonardus:
9 u. Euch.viering, 10.45 u. Hoogmis;
H. Middelares: 9.30 u.. 11.30 u.; H.
Lodewijk: 8.30 u.. 10 u. (Hoogmis),
11.30 u., 18 u., 19 u. Lof; St. Anthoni
us van Padua: 10 u.; H. Petrus: 9 u.,
10.30 u. Hoogmis: O.L.Vr. Onbev.
Ontv.: 9.30 u. gelezen H. Mis. 10.45 u.
Hoogmis, 12.15 u. gelezen H. Mis;
Oud Katholieke Kerk: 10 u. Hoogmis.
AARLANDERVEEN: 10 u. Hoogmis.
AARDAM: 9 u. Hoogmis, 12 u.
ALPHEN AAN DEN RIJN: H. Pius: 9 u.
en 10.30 u.; H. Bonifatius: 9.45 u. en
19 u. De Heilige Geest: 9 u. en 11.30
BOSKOOP: 9.30 u. en 11 u.
HAZERSWOUDE DORP: 9.30 u. en
11.30 u.
HAZERSWOUDE-RIJNDIJK: Dep. Het
Anker: 8.45 u., 11.15 u.
HILLEGOM: St. Jozef: 10 u. met ge
mengd koor, 11.30 u. Ned. liederen.
HILLEGOM: H. Marlinus: 9 u. met
jgem.koor, 11 u. met zang.
HOOGMADE: 10 u.
KATWIJK A D. RIJN: 9.30 u. Hoog
mis, 11.15 u. Euch.viering.
DEP. RIJNSBURG: 10.30 u. Hoogmis.
(BUITEN)KAAG/ABBENES: 8 u„ 10 u.
LANGERAAR: 9.30 u. en 11.30 u.
LEIDERDORP (H. Menswording): 9 u.,
10.30 u.. 12 u.
LEIMUIDEN: 9.30 u. Hoogmis, 11.15
LISSE: Agathakerk: 10 u. Hoogmis,
11.30 u. Dep. Poelpolder: 9 u. en
11.30 u.; Mariakerk: 8.30 u., 10 u.
Hoogmis. 11.45 u.; H.H. Engelbe
waarders (Beekbrug): 9 u. Hoogmis,
10.30 u.
NIEUWKOOP: 9 u. en 10.45 u.
NIEUWVEEN: 9 u. en 11 u.Avondmis.
NIEUW VENNEP: 10 u. Hoogmis.
NOORDEN: 9 u.. 10.30 u. Hoogmis.
NOORDWIJK-BINNEN: 8 u., 10 U.
Hoogmis, 11.30 u.
NOORDWIJK AAN ZEE: 9.30 u.. 11 u.
NOORDWIJKERHOUT: St. Victor:
9.30 u. Hoogmis, 11 u. Euch.viering
met zang; St. Jozef: 9 u en 10.30 u.
OEGSTGEEST: St. Wllllbrord: 9 u. en
10.30 u.
OUD ADE: 8.30 u. en 10.30 u.
OUDE WETERING: 9.30 u. Hoogmis,
11.30 u.
ROELOFARENDSVEEN: Marlapre-
sentatle: 9 u. Hoogmis, 11 u. H. Mis,
id. Petrusbanden: 9.30 u. Hoogmis.
11.30 u.
RIJPWETERING: 9 u. Hoogmis. 10.30
u. H. Mis met zang.
SASSENHEIM: 9.30 u. Hoogmis, 11 u.
STOMPWIJK: 9.30 u. Hoogmis, 11 u.
Stille Mis.
VOORHOUT: 10.30 u. en 11.45 u.
VOORSCHOTEN: St. Laurentlus:
11.30 u.; id. Moeder Gods: 10 u.
WARMOND: 8.30 u., 10 u. Hoogmis,
11.30 u.
WOUBRUGGE: 10 U.
ZEVENHOVEN: 9 u. en 10.45 u.
ZOETERWOUDE-RIJNDIJK (Meer
burgparochie): 9.30 u. Hoogmis (met
koren), 11 u. met zang.
ZOETERWOUDE: St. Jan: 9.30 u.
Hoogmis.
ld. Chr. Dienaarkerk: 10 u. Hvondmis.
DE ZILK (NOORDWIJKERHOUT): H.
Hartkerk: 10 u. Hoogmis, 11.30 u.
STAD LEIDEN
Herv. Gemeente: Hooglandse kerk:
10.00 u. Ds. E. M. Pannekoek; 11.45
Oec. Studentendienst. Marekerk:
10.00 u. Dr. s. Meljers; 17.00 u. Ds. A.
Christ, Eek en Wiel. Maranathakerk:
10.00 u. ds. A. Th. Kramer. Regen
boog: 9.30 u. Prof. Dr. M. de Jonge;
11.15 Prof. Dr. M. de Jonge pas
toor J. A. A. v. Well. Bethlehemkerk:
10.00 u. Ds. S. T. de Mey-Meulendljk.
Bevrijdingskerk: 10.00 u. Ds. L. C.
Rietveld. Vredeskerk: 10.00 u. Ds. J.
Nauta (H.A.). Eglise Wallone: 10.30 u.
pasteur D. Ribs. Acad. Ziekenhuis:
10.15 u. Dienst des Woords. Dlaco-
nessehuis: 10.30 u. Ds. H. J. van Ach-
Stevenshof: 10.00 u.
Geref. kerken en andere kerken Stad
Leiden: Zulderkerk: Vredeskerk:
10.00 u. Ds. J. Nauta (H.A.). Petra-
kerk: 10.00 u. Ds. H. Hortenslus.
Oude Vest: 10.00 u. Ds. v.d. Zwaan.
Maranathakerk: 10.00 u. Ds. A. Th.
Kramer. Bevrijdingskerk: 10.00 u. Ds.
L. C. Rietveld; 17.00 u. Ds. H. Horten
slus. Bejaardenhuis Groenhoven:
10.00 u. Dhr. J. van Wallinga, L'dorp.
Merenwijk aula Valkenpad 9.30 u. en
11.00 u. Eucharistie/Avondmaal. Chr.
Geref. Kerk: 9.30 u. en 17.00 u. Drs.
G. c. den Hertog. Geref. Kerk VrIJa.:
10 en 17 u. Dienst des Wooras.
Doopsgez./Rem. Kerk: 10.00 u. Mw.
A. M. J. Wierda-Boer, Hillegom. Bapt.
tem.: 10.00 u. Ds. G. Bosveld (H.A.).
v. Luth. Kerk: 10.15 u. Ds. J. Mos-
tert. Nieuw Apost. kerk: diensten 9.30
en 16.00 u. Ev. Chr. Gemeenschap:
10.00 u. Evang. Dlkkes. Leger des
Hells: 10 en 19.30 u. samenkomsten.
Zevende-Dag-Adventisten: Zat.: 9.45
bijbelstudie; 10.45 Evang. Centrum
Zijlsingel 2a: 10.00 u. Rev. Paul Olson
(Eredienst Zendingsgroep „Jeruel":
samenkomst 17.00 u. Pinksterge
meente Oude Vest 13: 10.00 u. Dhr.
J. eikerbout.
AARLANDERVEEN:
Herv. Gemeente: 10.00 u. Ds. G. van
Drlel; 19.00 u. Ds. F. Moll, Alphen.
Geref. Kerk: 10.00 u. Ds. J. H. Bulke-
ma, Alphen; 18.30 u. Ds. P. Wilschut.
Alphen. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u.
Dienst des Woords.
Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. E. S. Klein
Kranenburg; 18.30 u. Kand. E. Kol-
kert, Woubrugge. Geref. kerk: 9.30 u.
Drs. Aalders, Woubrugge; 18.30 u.
Drs. J. Broer.
abbenes:
Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. S. G. J. Go-
verts.
ALPHEN A/D RIJN:
Herv. Gem.: Opstandlngskerk: 9.30 u.
Ds. J. H. Sogers; 18.30 u: Ds. J.
Stolk. Adventskerk: 9.30 u. Ds. J. J.
v.d. Helden; 18.30 u. Ds. J. H. Bo-
gers. Kruiskerk: 9.30 u. Ds. R. H. M.
de Jonge.
Geref. Kerk: Maranathakerk: 9.30 u.
Ds. B. K. Breeman; 18.30 u. Ds. J. A.
A. Doolaard. Salvatorikerk: 9.30 u.
Ds. P. Wilschut; 18.30 u. Ds. B. K.
Breeman (Opst. Kerk). Baptistenge
meente: 10.00 u. Ev. A. Ramaker;
18.30 u. Ds. W. Verbaan. Leger des
Heils: 10 en 19.30 u. samenkomsten.
Volle Evangelie Gemeente: 10.00 u.
Dhr. W. v. Putten.
ALPHEN-NOORD:
Herv./Geref. diensten). Goede Her
der: 10.00 u. Ds. M. H. v. Everdlngen;
18.30 u. Ds. Nieuwenhuis. De Bron:
9.30 u. Ds. Verheul; 10.15 u. Ds. Moll;
18.30 u. Ds. Verheul. Ashramcollege:
10.00 u. Ds. Nieuwenhuis.
ALPHEN-NOORD:
(Herv. Gem.): Sionskerk: 9.30 u. Ds.
A. Tromp, Krimpen a/d Lek; 18.30 u.
ds. J. Ouwendijk, Oudhoornseweg: 10
u. Ds. Oort.
BODEGRAVEN:
Herv. Gemeente: Dorpskerk: 9.30 u.
Kand. M. J. Middelkoop; 18.30 u. Ds.
R. J. v.d. Hoef. Salvatorkerk: 9.30 u.
Ds. R. J. v.d. Hoef; 18.30 u. Ds. C.
van Sliedregt. Bethlehemkerk: 9.30 u.
Ds. K. B. A. Kielder; 18.30 u. Ds. c.
v.d. Bosch. Geref. kerk: 9.30 u. Ds.
W. A. v.d. Berg; 18.30 u. Ds. D. H. El-
derman.
BOSKOOP:
Herv. Gemeente: Dorpskerk: 9.30 u.
Ds. J. H. Cirkel (14.30 u. Intrede ds.
H. A. v.d. Pol); 18.30 u. Ds. A. J. Krol,
Gorlnchem. De Stek (Herv./Geref.):
9.30 u. Ds. D. H. Elderman, Bodegra
ven. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. D. W.
Geslnk; 18.30 u. Ds. A. J. Krol, gez.
Jgdd. Herv. Kerk. Chr. Geref. Kerk:
9.30 en 17.00 u. Ds. P. N. Rlbbers.
HAZERSWOUDE:
Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. G. J. Wol-
thers, Wassenaar; 18.30 u. Ds. Z. de
Graaf. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. K.
Welbedacht; 17.00 u. Ds. J. Czlrla,
Rijnsburg.
HOOGMADE:
Herv. Gem.: 10.00 u. Ds. H. L. Boon
stra.
DE KAAG:
Herv. Gem.: 9.30 u. Dienst des
Woords.
KATWIJK a/d RIJN:
Herv. Gem.: Dorpskerk: 9.30 u. Ds.
M. J. Aarents (H.D.); 18.00 u. Ds. a. J.
Kret. Ontmoetlngskerk: 10.00 u. Ds.
J. Gebraad (H.D.); 18.30 u. Ds. M. J.
Aarents.
KATWIJK AAN ZEE:
Herv. Gemeente: Nieuwe Kerk: 10.00
u. Ds. E. K. Teijgeler. Schevenlngen;
18.00 u. Ds. S. de Jong. Oude Kerk:
10.00 u. Ds. H. Visser; 18.00 u. Ds. G.
Smaling, Rijnsburg. Ichtuskerk: 10.00
u. Ds. J. Vroegindewey; 17.00 u. Ds.
D. Driebergen. Pnlélkerk: 9.30 u. Ds.
J. de Groot; 18.00 u. Ds. J. Vroegln-
dewl). Bestevaer Mavo: 10.00 u. Ds.
S. de Jong. Overdulnkapel: 14.15 u.
Ds. Baas.
GEREF. KERK:
Open Hof: 9.30 u. Dhr. D. J. brouwer;
18.30 u. Ds. g. den Heeten, Hoofd
dorp. Triumphator: 9.30 u. Ds. P. v.d.
Horst; 17.00 u. Jeugddienst Geref.
kerk. Vredeskerk: 9.30 u. Ds. M. v.d.
Werft, Voorhout; 17.00 u. Ds. P. v.d.
Horst. Chr. Geref. kerk: 10.00 en
17.00 u. Ds. Slagboom.
KOUDEKERK a/d RIJN:
Herv. Gem.: 10.00 u. Ds. A. L. Lapré;
19.00 u. Ds. H. Bade, gez. dienst In
Herv. K. Geref. Kerk: 10.00 u. Ds. H.
Bade; 19.00 u. Ds. H. Bade, gez.
dienst in Herv. Kerk.
LEIDERDORP (Herv./Geref. diensten).
Dorpskerk: 10 en 18.30 u. Ds. G. van
Loenen. Hoofdstraat: 10.00 u. Ds. J.
J. van den Born. Scheppingskerk:
9.00 en 10.30 u. Mw. Ds. H. Westera-
Franke.
LEIMUIDEN:
herv. Gem.: 9.30 u. Ds. P. Schalk. Ge
ref. Kerk: 9.30 u. Ds. G. Rang, Nw.
Vennep; 19.00 u. Ds. F. P. van Stam,
Leidschendam.
LISSE:
Herv. Gem. Dorpskerk: 10.30 u. Ds.
Germans, Sassenheim. Pauluskerk:
9.00 u. Ds. Germans, Sassenheim;
19.00 u. Ds. B. C. de Gelder. Geref.
Kerk: 10.00 u. Drs. H. I. G. Jaspers
Focks; 19.00 u. Ds. E. Boswijk. Chr.
Geref. Kerk: 10.00 en 19.00 u. Ds. J.
van Dijken. Geref. Gem.: 10.00 en
16.00 u. Ds. D. Hakkenberg. Geref.
Kerk Vrijg. (Prlnc.str.): 8.45 u. Ds. c.
de Putter; 16.30 u. idem. Ned. Geref.
Kerk (Salvatori): 10.00 en 17.00 u.
Dienst des Woords.
NIEUWKOOP:
Herv. Gem.: 9.30 u. Dhr. N. Stam,
Nieuwkoop; 18.30 u. Ds. g. A. Cnos-
sen. Delft. Geref. kerk: 9.30 u. Ds. H.
Stroes; 18.30 u. Dhr. K. v.d. Mey,
A'dam. Chr. Geref. kerk: 9.30 u.
Dienst des Woords; 14.15 u. Ds. P.
Roos.
NIEUWVEEN:
Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. L. Boer; 18.30
u. Ds. J. J. C. Dee.
NIEUW-VENNEP:
Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. J. Kramer,
Aalsmeer (Jgdd.); 19.00 u. Ds. S. G.
J. Goverts. Geref. Kerk: 9.30 en 18.30
u. Ds. N. Wijngaarden. Chr. Geref.
ker!:: 9.30 en 16.30 u. Ds. D. Visser.
NOORDWIJK:
Herv. Gemeente: Grote Kerk: 10.00 u.
kand. A. A. D. v.d. Boon, Leiden;
19.00 u. Ds. N. Korenhoff (G.D.). Kerk
aan Zee: 10.00 u. Ds. d. Keunlng
(H.D.). De Rank: 10.00 u. Dhr. a. Golj-
ert; 20.00 u. Duitse dienst Pfr. Dr.
Kurt Zabel. Grote kerk: 17.00 u. Dhr.
A. Goijert ('t Harde).
Geref. Kerk: Hoofdstraat (Buurtkerk):
10.00 u. Ds. N. Korenhoff; 19.00 u.
Ds. E. M. Pannekoek (G.D.). Vinken-
laan: 9.30 u. Ds. R. S. Elgersma.
Stlchtlngskerk: 11 u. Ds. E. Slofstra.
Sole Mlo: 9 u. Ds. N. Korenhoff.
NOORDWIJKERHOUT:
Herv. Gem.: 9.00 u. Ds. J. Muls, War
mond, gezinsdienst.
OEGSTGEEST (Herv./Geref. dien
sten):
Maurltslaan: 10.00 u. geen dienst.
Groene Kerkje: 10.00 u. Ds. J. J.
Kooman. Pauluskerk: 10.00 u. Ds. M.
v.d. Werff. Gem. Centrum: 10.30 u.
Ds. Mr. J. van Leeuwen; 19.00 u. Ds.
J. J. Kooman (H.A.). Endegeest: 10.00
u. Ds. L. H. C. Frlederich. Acad. Zie
kenhuis: 10.15 u. Ds. P. Sierat. Dlaco-
nessehuls: 10.30 u. Ds. H. J. Achter
berg. Genootschap der Vrienden
Quakers: 10.30 u. Van WIJckersloot:
16.00 u. Ds. w. de Leeuw (H.A.). Ned.
Geref. kerk: 8.45 u. en 16.00 u. Dienst
des Woords.
OUDE WETERING:
Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. S. Koolstra,
Apeldoorn. Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. E.
Boswijk. Llsse; 18.30 u. Drs. H. Jas
pers Focks.
RIJNSATERWOUDE:
Herv. Gem.: 9.30 u. ds. W. L. HelJ-
mans, Alphen; 19.00 u. Ds. W. A.
Vlasblom, Boskoop.
RIJNSBURG:
Herv. Gemeente: Grote Kerk: 9.30 u.
Ds. Romein; 17.00 u. Ds. Moll. Bethel-
kerk: 9.30 u. Ds. Driebergen.
Geref. kerk: Petrakerk: 9.30 u. Ds.
Damsma; 17.00 u. Ds. K. Welbedacht.
H'woude. Immanuelkerk: 9.00 en
10.30 u. Ds. Baayen; 17.00 u. Ds.
Damsma. Maranathakerk: 9.30 u. Ds.
Czlria; 17.00 u. Ds. Baayen. Chr. Ge
ref. Kerk: 9.30 en 17.00 u. Ds. W. van
Sorge.
SASSENHEIM:
Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. B. C. de Gel
der, Llsse; 19.00 u. Ds. Germans. Ge
ref. kerk: 9.30 u. Ds. C. J. de Jong;
19.00 u. Ds. g. H. N. Germans. Chr.
Geref. kerk: 10.00 u. Ds.. A. G. v.d.
Heyden, Zaandam; 17.00 u. Ds. D.
Quant. Haarlem. Ned. Prot. Bond
Sassenhelm/Lisse:
VALKENBURG Z.H.:
Herv. Gem.: 10.00 u. Ds. C. Vermeu
len; 18.30 u. Prof. A. v.d. Beek. Geref.
kerk: 9.30 en 18.30 u. Ds. H. Rooze,
Garijp.
VOORHOUT: Herv. Gem.: 10.00 u.
Ds. W. Baas, gez. dienst.
VOORSCHOTEN:
Herv. Gem. Dorp: 10.00 u. Ds. Dron-
kers, Lelden; 19.00 u. Dr. A. F. Ver-
heule. Geref. Kerk: 9.30 u. Dienst des
Woords; 19.00 u. Ds. Verheule in
Herv. Kerk „Ontmoeting" (Herv./Ge
ref.): 9.30 u. Ds. Blanken.
WARMOND:
Herv. Gem.: 10.00 u. Ds. J. Muls.
WASSENAAR:
Herv. Gemeente: Dorpskerk: 10.00 u.
ds. R. Steenstra; 16.30 u. Ds. J. Wie
man, Bodegraven. Kievitskerk: 10.00
u. Dr. W. van Bruggen. Dorps-Cen
trum: 9.30 u. Ds. J. C. de Bie, Papen-
drecht. Shalom (Jeugdkerk vanaf 12
j.): Messiaskerk: 10.00 u. Dienst des
Woords.
Geref. Kerk: Bloemcampkerk: 10.00
u. Ds. J. Heule; Zijllaan 4: 10 en 19 u.
Ds. C. v.d. Woude.
Ned. Prot. Bond: 10.30 u. Ds. B. A.
Koek, Leiden.
WOUBRUGGE:
Herv. Gem.: 9.30 u. Ds. W. J. J. Koe-
lewijn; 18.30 u. Ds. M. J. Aalders, gez.
d.
Geref. kerk: 9.30 u. en 18.30 u. Dienst
des Woords.
ZEVENHOVEN:
Herv. Gem.: 9.30 u. Dienst des
Woords.
Geref. Kerk: 9.30 u. Ds. M. G. Veen-
stra; 19.00 u. Ds. Attema-Roosjen.
ZWAMMERDAM:
Herv. Gem.: 9.30 u. en 18.30 u.
Dienst des Woords.
Geref. kerk: 9.30 u. en 18.30 u. Drs.
P. B. Bulkema, doopdlenst en Heilig
Av.
Jillil'l
ARTSEN Leiden: Groep 1: Mas-,
tenbroek. Tan, Van Tol, Zwijnenburg,
Meyer, R. van Leeuwen. Verhage,
Groeneveld en Kloprogge: za. dr.
Meyer, tel. 215510, zo. dr. Groene
veld, tel. 218661. Groep 2: Pieterse,
Van Gent, Taytelbaum, Van Luyk,
Klaassen, Rus, Kruis en Lahr: za. dr.
Klaassen, tel. 213546, zo. dr. Kruis,
tel. 126371. Groep 3: Pleiter, J. van
Leeuwen, Smit, W. de Bruijne, J. de'
Bruljne, Stolk, Engel en Fogelberg:
za. dr. De Bruljne, tel. 141225.
Groep 4: Van Wingerden, Van Rijn,
Bénit, Nieuwenhuis. Roos. Boer, Van
de Waard en Arnou: za. dr. Roos, tel.
766123, zo. dr. Van Rijn, tel. 314349.
Groep 5: Schaefer, Jasperse, Crul,
Kooyman, De Jong, Prince, Reinders,
Hammerstein en Kortmann: za. dr.
Jasperse, tel. 124961, zo. dr. Ham
merstein, tel. 720936. Oegstgeest:
vanaf za. 10 uur: dr.Roelants, tel.
153747. Leiderdorp: za. dr. Van der
Beek. tel. 894539, zo. dr. Van der Le
den, tel. 894539. Spreekuur van
12.30 tot 13.00. Voorschoten: za.
dr. Meiman, zo. dr. Meijer War
mond - Voorhout: dr. Hoornweg, tel.
02522-11393. Noordwijk: Groeps-
praktljk tel. 19300. Noordwijker
hout - Lisse: Antwoordapparaat ei
gen hulsarts Katwijk aan Zee: dr.
Timmers, tel. 24004. Katwijk -
Rijnsburg - Valkenburg: dr. Van de
Water, tel. 12921. Sassenheim: dr.
Moerman tel. 11119. Alkemade -
Rijnsaterwoude - Leimuiden: dr. Van
Dongen, tel. 01713-4044. Alphen:
Voor de praktijken van Stehouwer,
Van Gemeren, Plag. Visser, Varkevis-
ser, Van Engelen, Smid, en Zikel: za.
dr Visser, zo. dr. Smit. Voor de prak
tijken van Boss, Eradus. Van Der
Steen, Hetzberger. Kleinhaneveld en
Wijnmaalen: za. dr. Van der Steen,
zo. dr. Eradus. Hazerswoude -
Koudekerk: dr. Sprangers tel. 01714-
3700. Benthuizen - Boskoop: dr.
Bom, tel. 01727-2136. Langeraar -
Nieuwveen - Ter Aar - Woubrugge:
dr. Van Dongen, tel. 01723-8101.
Nieuwkoop - Noorden: dr. Brink
man/Sluis tel. 01725-9301.
TANDARTSEN Leiden - Leider
dorp - Oegstgeest: dr. Akkerman,
tel. 149921, za en zo spreekuur om
13.00 uur. Leidschendam: Voor
spoedgevallen tel. 238356. Bollen
streek: dr. Kiele, tel. 02523-2669.
APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp
- Oegstgeest - Voorschoten: Apo
theek Kok en Tot hulp der Mensch-
heid in Leiden en Apotheek Hofland
in Voorschoten Alphen: Apotheek
Somberg Alkemade: Apotheek Al
kemade, Veerstraat, tel. 01713-9100,
open: zat 12-13, 17.30-18 u. zon
feestdagen 12.30-13 en 17.30-18 u.
Katwijk: Rijnsoever Apotheek
Noordwijkerhout: za geopend van 9-
13. u. en van 17-18 u. en zo van 12-
13 u. en 17-18 u. Spoedrecepten tel.
3511 of dlenstbel.
WIJKVERPLEGING Lelden: Inter-
kruis, Middelweg 38. tel. 122222. Bol
lenstreek: Sassenheim - Warmond -
Lisse -Beekbrug: mw. Vriend, tel.
02522-12022. Noordwijkerhout -
Voorhout - De Zilk: mw. Meyer, tel.
02523-5424. Hillegom: Opgave via
het antwoordapparaat, tel. 02520-
16217. Leidschendam: Leidschen-
damse Kruisvereniging, tel. 070-
455300.
DIERENARTSEN Leiden: dr. Hel
der, tel. 220513, dr. Vestjens, tel.
144323. Oegstgeest: dr. Van Duyn
tel. 173266. Voorschoten - Leid
schendam: dr. Westgeest. tel.
768616.
ONGEVALLENDIENST ZIEKENHUI
ZEN LEIDEN Ongevallendlenst
elke dag Academisch Ziekenhuis be
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13.00 u. (Diaconessenhuls) en
van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag
13.00 u. (Elisabeth-zlekenhuls).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuls: Bezoekuur dage
lijks van 16.00 tot 17.00 uur en van
18.30 tot 19.30 uur. Kinderafdeling
dagelijks van 14.00 tot 20.00. Niet
meer dan twee bezoekers per patiënt.
Sint Elizabeth-ziekenhuis: Volwas
senen dagelijks van 14.00-14.45 u. en
van 18.30-19.30 u.; klasse-afdelingen
ook 11.15-12.00 u. Kraamafdeling:
dag. van 11.15-12.00 u. (alleen voor
echtgenoten) van 15.00-16.00 u. en
van 18.30-19.30 u. Kinderafdeling
dag. 15.00-18.30 u. CCU (hartbewa-
king) dag. van 14.00-14.30 u. en van
19.00-19.30 u. Intensieve verpleging:
dag. van 14.00-14.30 u. en van 18.30-
19.00 u. Sport-Medisch Adviescen
trum: Spreekuur ma. 19.30-20.30 u.
in het St. Ellsabeth-ziekenhuis. En
degeest: Dl. en vr. 13.00-14.30 u.; zo.
11.00-12.00 u. en 14.00-15.00 u.; eer
ste klasse: de gehele dag. Acade
misch Ziekenhuis: Voor alle patiën
ten (behalve kinderen) zijn de be
zoekuren als volgt: Dagelijks 14.15-
15.00 u. en 18.30-19.00 u. Avondbe
zoekuur afdeling verloskunde: 18.00-
19.00 u. De Praematurenafdeling da
gelijks van 14.30-14.45 u. en 18.30-
18.45 u. Bezoek aan ernstige patiën
ten: wanneer aan ernstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toegestaan
kan de hoofdverpleegkundige hier
voor speciale kaarten verstrekken. De
bezoektijden van de kinderkliniek zijn
dagelijks 15.00-15.45 u. en 18.30-
19.00 u. De bezoektijden van de kin
derafdeling (alleen voor ouders van
kinderen kan er een afwijkende tijd
afgesproken worden met de hoofd
verpleegkundige) zijn dagelijks van
14.15-15.00 u. en van 18.30-19.00.
Rijnoordziekenhuis: Dagelijks 14.30-
15.15 u. en 18.30-19.30 u. Extra be
zoek hartbewaking: 11.00-11.30 u.
Extra bezoek vaders kraamafdeling:
19.30-20.30 u. Kinderafdeling 15.00-
15.30 u. alleen voor ouders 18.00-
18.30 u.
S.O.S.-DIENST Telefonist
dienst, tel. 071-125202. Voorv
in moeilijkheden verkeren off
zijn. Vertrouwelijk. Dag en iV.
reikbaar. e]
BUREAU VOOR RECHTS»
Herengracht 50, tel. 123942;;l
ren ma. en dl. 10.00-12.30"
13.30-16.00 u.; do. 18.30-2ün
LEIDSE RECHTSWINKEL O
disch Adviesbureau, Kete»
steeg 10, tel. 130775; Afds
nen en werken: ma. 18.30-Z
10.00-12.00, do. 18.30-20.3-
ling belastingen: di. 18.30-2H
18.30-20.30. Klachtenburtg
18.30-20.30, do. 18.30-20.3(1
DIERENHULPDIENST Hf?
ning aan verongelukte honifi
ten, vogels, e.d. in de gemeej
den. Leiderdorp, Oegstgeej
mond en Zoeterwoude. Tl
220021. I
BURGERRAADSLIEDEN I
brugsteeg 2, tel. 143171 (li
ren). Spreekuren ma., di.
11.00-12.00 u.. do. 18.30-201
GEZINSVERZORGING I
gezinsverzorging Leiden. Al
hulp voor bejaarden en la
zieken en gezinsverzorginl
brandtstraat 17, tel. 1494411
vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-11
KINDER- EN JONGERENTE|
Op woensdag- en zaterdag
van 14-18 u. telefoon 071-1
MAATSCHAPPELIJK WERlj
reau Maatschappelijk werS
Rijn 44c, spreekuur dageliji
15.00 u.; do. ook 19.00-20.(1
142144. Spreekuur gemeentf
ciale dienst: di 14.00-15.00 it
laan 1a, Zuid-West; do. 14i;
u. Herensingel 3, Leiden Nol
tel. van 09.00-10.30 via 7666|
ling maatschappelijk werk. I
RAAD VAN ARBEID HogÉ;
306, Leiden, tel 071-8993751
geopend ma. t/m vr. 9-12 u.|
Telefonische informatie ovef<
bijslag: 8-12 u.
SOCIALE RAADSVROUW
uren sociale raadsvrouw. Blrf
Gerecht 10, wo. 17.00-1^
Noord: Van Hogendorpstraaf
10.30-11.30 u.. Kool: Drifts»
di. 10.30-11.30 u.; Mor!
Buurthuis Morskwartier, Tog
10.00-11.00 u. wo. 10.00-t
Tuinstadwijk: Herengracht j
10.30-11.30 u.
SOCIALE RAADSVROUW
seweg 33, Voorschoten. Tel.'
SP HULP- EN INFORMATH
Groenesteeg 33, Leiden, i
134640 of 071-144600. Hulp
matie op medisch, juridisch t
gebied, werk, sociale verze*
huurkwesties. Spreekuur: d
derdag van 20.00-21.00 u. j
STICKTING VRIJWILLIGER;
TRALE Pallasstraat 1, Al|
den Rijn. Tel. 01720-33033.!
ding en opvang van menseis
welke reden dan ook, tijd4
nodig hebben. Bovendien wo
matie verstrekt over andere
heden van hulpverlening er
reikbaarheid daarvan.
VRIJWILLIGERS CENTRALB
gegracht 246a, Leiden. Tel,
Dagelijks bereikbaar van 9
u. voor informatie over vri;
werk en cursussen of een pt
gesprek.
WERKENDE JONGEREN -
ten- en informatieuur Elke1
avond van 17.00 tot 20.00|
kantoor Koppenhinksteeg 2
Tel. 071-121139.
WERKLOZEN ADVIES CEK
Breestraat 19, tel. 122000. S
en do. 14-16 u. (Gedui
LEIDS WERKLOZEN KOMlt
terskerkchoorsteeg 15. tel'
Spreekuur wo. 10.11.30 u.
OPVANGCENTRUM VROIT
Crisiscentrum voor vrouvi
eventuele kinderen) In nood.
Maarten, St. Jacobsgracht 1
tel.071-142497. Dag en nacf
baar.
