Itterrand onderneemt
lehelijke missie naar Moskou
ANC terug
naar af
Weinberger levert forse
kritiek op bondgenoten
janese partijen akkoord met nieuw veilighèidsplan
Afscheid van Luns
225.-
145.-
650.-
695.-
495.-
365.-
395.-
295,
SPAANSE
PILOTEN
STAKEN
DAG£
INLAND
CeidóeGowortfc
WOENSDAG 20 JUNI 1984 PAGINA 11
mogen niet op
in Joegoslavië
De Sovjet-Unie
»r opgaaf van redenen
verzorgde reizen van
ten naar Joegoslavië
ede helft van dit jaar ge-
Joegoslavische reisorga-
luchtben besloten een delega-
popfeoskou te sturen om de
Sovjets te bespreken,
lavische zijde is niets be-
zimogelijke klachten uit de
andej. Moskou heeft geen re-
n voor de annuleringen,
is overeenkomsten tussen
ij drijn zouden dit jaar 54.000
del eten een geheel verzorg-
n de in Joegoslavië doorbren-
dii
en 7
beroe
Foto's Sacharov
in Bildzeitung
HAMBURG Het Westduitse
massablad Bildzeitung heeft
gisteren foto's afgedrukt van
de Russische dissident Andrei
Sacharov. De foto's zijn on
langs door de bekende Engelse
journalist Victor Louis ge
maakt Hij zegt dat een van de
foto's gemaakt is op 15 juni in
een park in Gorki, de stad
waarneen Sacharov werd ver
bannen. De tweede foto toont
Sacharovs vrouw, Jelena Bon
ner. Deze foto zou op 12 juni in
een park in Gorki zijn geno
men. Louis heeft altijd goede
contacten gehad met de leiders
in het Kremlin.
Ruïnes Maya-steden
in Mexico ontdekt
NEW YORK Op grond van gege
vens die satellieten hebben geleverd,
zijn in Mexico de ruïnes ontdekt van
twee oude Maya-steden, die verbor
gen werden door het oerwoud. Een
van de steden zou het legendarische
Oxpemul zijn, een belangrijk Maya-
-stad die al in jaren dertig werd ont
dekt, maar waarvan men later op
nieuw het spoor bijster raakte. De ste
den zouden uit de klassieke Maya-pe
riode dateren (7e-10e eeuw na Chr.).
De gegevens over de ruïnes zijn af
komstig van satellieten van de Ameri
kaanse Earth Satellite Corp. en wer
den ter beschikking gesteld van ar
cheologen en geologen.
Zoon Andropov
ambassadeur in Athene
STOCKHOLM Igor Andropov,
zoon van de vorige Sovjetleider, is
benoemd tot ambassadeur in Grie
kenland. Op dit moment is Andro
pov de tweede man van de Sovjet
delegatie naar de Europese veilig
heidsconferentie in Stockholm. De
Russische afvaardiging wilde de be
richten niet bevestigen en volgens
functionarissen van de conferentie
heeft Andropov formeel zijn delega
tie nog niet verlaten. Westerse ver
tegenwoordigers merkten echter op
dat vorige week vrijdag voor het
eerst ambassadeur Andropov stond
vermeld boven de tekst van zijn
toespraak.
Sovjetraket om Pershing
te onderscheppen
BONN De Sovjet-Unie heeft een nieu
we raket met een bereik van honderd ki
lometer om middellange-afstandsraketten
in Europa en vooral de snelle Pershing-II
in de Duitse Bondsrepubliek te kunnen
onderscheppen. Dit heeft de ontwape
ningsspecialist van de regerende christen
democratische CDU/CSU in de Bondsdag,
Jürgen Todenhöfer, gisteren gezegd. De
nieuwe raket, NAVO-naam SA-X-12,
wordt nog dit jaar operationeel en kan
een Pershing op het laatste deel van haar
vlucht onderscheppen. Todenhöfer noem
de het een nieuwe poging van Moskou het
door het westen beoogde evenwicht bij
kernwapens in Europa te voorkomen om
Europa ongestoord te kunnen blijven be
dreigen met zijn SS-20.
a;
h»
ansoi
iappiAG Het be- een mislukt Oosteuropees
waa|Fran<;ois Mitter- uitstapje.
e" vandaag tot en Het Elysée heeft al bij voor
al,!: dag aan de Sov- baat een verdedigende stelling
nrengt, wordt be- betrokken door de yerwach-
r»k de harheiiik- üngen rond het bezoek tem*
ais ae nacnenjK- peren Wi- verwachten geen
latieke missie Uit „spectaculaire wijziging van de
hodriejarige presi- Sovjet-politiek op de terreinen
Het is mogelijk die Frankrijk veroordeelt
n: ziafloop kan pose- Afghanistan, Polen, de men-
udije enige westerse nr,e5,htt.n'' zo wordt inpresi-
denüele kringen beklemtoond.
rlinL l Er wordt aa" toegevoegd dat
met Tsjernen- Mitterrand zich evenzeer vast-
D gevoerd- Maar beraden zal opstellen en er
is evenmin niet over peinst concessies te
ets ilis gaat. Hij kan doen- bijvoorbeeld ten aanzien
ziinvolle laai? ver- van de mensenrechten. De
zynvoiie laag ver kwestie-Sacharov leekt het be-
liik u °PPosl^iei zoek lang onzeker te maken,
Vii0g hennnert e maar met de geruststellende
icjcjd zijn voorgan- verklaringen op dit punt van
("ond inboorde na de Russische autoriteiten
schijnt de Franse president ge
noegen genomen te hebben.
Mitterrand zelf rechtvaardigt
zijn bezoek aan Moskou met
het argument dat een nieuwe
fase is ingetreden in de Oost-
-Westbetrekkingen. De plaat
sing eind vorig jaar van nieu
we Amerikaanse raketten in
West-Europa betekende vol
gens hem een eerste fase.
Daarop volgde een verharding
van de Sovjet-politiek, maar
deze tweede fase zal logischer
wijs overgaan in een derde.
Maar wanneer, en hoe, is de
vraag. De tweede fase zal ze
ker tot na de Amerikaanse
presidentsverkiezingen van
november duren, in de tussen
tijd moet er iets gedaan wor
den, zeker nu de Sovjet-Ame
rikaanse betrekkingen op een
absoluut dieptepunt zijn aan
geland, aldus de analyse van schreven. Na zijn ambtsaan-
Mitterrand die zegt overtuigd vaarding in 1981 brak hij met
te zijn van de ernst van de de Gauuistische gewoonte om
huidige internationale situatie, jaarlijks een top te houden met
De woordvoerder van het Ely- de Sovjets. Zijn voorgangers
sée, Michel Vauzelle, zegt dat waren daarmee begonnen om
Mitterrand geen ontmoeting de „speciale banden" tussen
wilde met de Sovjet-leiding Parijs en Moskou te benadruk-
voor de plaatsing van de eerste ken en om Frankrijks onaf-
Amerikaanse raketten in Eu- hankelijkheid tegenover de
ropa. „Dat wil zeggen, niet Verenigde Staten te bevesti-
voor het machtsevenwicht was gen. Mitterrand beschouwde
hersteld. Maar nu is er politiek
en psychologisch een daad ge
steld, een bladzij omgeslagen.
jaarlijkse ontmoetingen
echter als een heilloos „ri
tueel" dat slechts opviel door
Van af nu is opnieuw de dia- een gebrek aan resultaten. Bo-
loog mogelijkvoert de vendien vond hij dat er geen
woordvoerder aan. normale (laat staan bijzondere)
betrekkingen mogelijk waren
Mitterrands gang naar Moskou zolang de Sovjetunie haar poli-
betekent in ieder geval een af- tiek in Afghanistan en Polen
wijking van het beleid dat hij niet wijzigde. Ook sprak hij
tot dusverre ten opzichte van geregeld zijn zorg uit over de
Moskou volgde, en dat als ui- gestage uitbreiding van het
terst koel kan worden om- Russische rakettenarsenaal.
peren-
«land in
rikt
n v 1
iska
ïreigd
vo<
■jpjAREF Eski-
n jbben afgelopen
jen Alaska meer dan
ks al zoveel ijsberen
Pan» als in elk van de
vee winters. Dat
leid tot bezorgd-
r het behoud van
renbestand in het
jj Afgelopen jaar
ja|270 ijsberen ge-
voornamelijk om-
oneen tratie in het
ongebruikelijk
üris en de late lente
in staat stelde
la^ ijs hun prooi te
Indien de jacht
inl omvang doorgaat
sciegd bij de toene-
aa^tiviteit op het ge-
e&A olie- en gaswin-
"/■mijnbouw, het ijs-
Z1J tand in gevaar
.^"Het aantal in het
'J^d van Alaska
1 *Sschat op drie- tot
lhd. Sinds 1972 is
x>den ijsberen te
®V| behalve voor de
io's, voorzover zij
at^i eigen behoefte
ee:. De eskimo's mo-
Yfijsbeerhuiden zelf
Nljtopen, wel de pro-
zij er van ge-
zoals muk-
,n<khoeisel), hand-
en parka's (jas-
Ui üi M
mmm ps
In gezelschap van generaal Ro
gers (tweede van links) nam
Joseph Luns (met hoed) giste
ren in het Belgische Casteau
officieel afscheid van de
NAVO. Hij inspecteerde een
alleen politiek meedoen in het
bondgenootschap. Spanje
delegatie van ere-detachemen- Frankrijk en Spanje waren de stuurde wel zijn hoofdkwartier
ten, waarvan op de foto die uit enige van de zestien aangeslo- erewacht. Griekenland liet zich
Groot-Brittannië en Turkije ten landen die niet waren ver- vertegenwoordigen door mili-
(met helmen) te zien zijn. tegenwoordigd, aangezien die tairen van andre lidstaten.
iiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiyiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii.
ADVERTENTIE
3 DAGEN PARIJS
Vertrek 22 juni a.s.
incl. excursies o.a. Folies-
Bergère, Fontainebleau,
Louvre.
MINITRIPYORK
Vertrek 25 juni a.s.
in 4-pers.hut N.S.F.. per per-
6 DAGEN WALES
Vertrek 30 juni as.
incl. excursies gebJiuis
Shakespeare. Caemar von
Castle, Wedgwood-fabriek
etc.
8 DAGEN BRETAGNE,
FRANKRIJK
Vertrek 30 juni a.s.
incl. excursies Bayeux, Mont
St. Michel, Menhirs van Car-
nacetc., incl. reisleiding.
8 DAGEN WENEN,
WIENERWALD
Vertrek 2 juli a^.
incl. excursies Kaiserappar-
tementen. Prater, Donau-
turm, Spaanse Rijschool.
event, operettebezoek etc
5 DAGEN BERLIJN
Vertrek 9 juli a^.
incl. excursies West- en
Oost-Berlijn, Rijksdagge
bouw, Charlottenburg etc.
5 DAGEN WINTERBERG,
SAUERLAND
Vertrek 16 juli a^.
incl. excursies ertsmijn,
stuwmeer, druipsteengrot
ten etc., volpension.
3DAGEN LONDEN
Vertrek 20 julia.s.
incl. excursies en musical
Inlichtingen en boekingen
070-190882maandag t/m
vrijdag van 9 tot 16 uur of
persoonlijk in onze stadsves-
tiging Spuistraat 71 /hoek
Spui, Den Haag.
«J-SUTHOFF PERS
T De leiders
irgoornaamste Liba-
ealiserende partijen
d< na bemiddeling
Syrische vice-pre-
Abdel Halim
hun goedkeu
ring gegeven aan een vei
ligheidsplan voor Beiroet
en omgeving en voor her
vorming van het leger.
Het Libanese, kabinet „van na
tionale eenheid" onder pre
mier Karami komt vandaag
voor het eerst sinds drie we
ken onder voorzitterschap van
president Gemayel weer bij
een om het veiligheidsplan te
bespreken en een besluit te
nemen over de benoeming van
een nieuwe opperbevelhebber
van het leger. De Libanese re
gering zou zeer spoedig een
gemeenschappelijk "opperbevel
van het leger instellen, waarin
zes officieren de grootste gods
dienstige gemeenschappen
vertegenwoordigen, zo ver
luidde in kringen rond de Li
banese premier. De regering
zal daartoe een ontwerp-wet
van 1983 intrekken waarbij de
bevoegdheden van de (christe
lijke) opperbevelhebber wer
den uitgebreid. Voor Groot-
-Beiroet zou het veiligheids
plan er in voorzien de wapens
van de diverse milities in te
zamelen en de geüniformeerde
miliciens van de straat te ha
len. Om het plan gelijktijdig in
het christelijke Oost- en het is
lamitische West-Beiroet te
verwezenlijken, zouden chris
telijke officieren de uitvoering
ervan in West- en islamitische
officieren die in Oost-Beiroet
moeten controleren. De mili
ties lijken overigens weinig
geneigd hun wapens in te le
veren.
PRETORIA DRINGT ZWART
VERZET IN HET DEFENSIEF
JOHANNESBURG In 1964 werden Nelson Mandela
en zeven andere leden van de ondergrondse vleugel
Umkhonto We Swize van het Afrikaans Nationaal Con
gres (ANC) veroordeeld tot levenslange gevangenis
straf. Hiermee kwam de organisatie van het ANC op
losse schroeven te staan. Nu, twintig jaar later, heeft
het ANC wederom een zware tegenslag te verwerken
gekregen in de vorm van het Nkomati-akkoord dat
Zuid-Afrika en Mozambique in maart van dit jaar ge
sloten hebben.
De reeks van sabotage-activiteiten, die leidden tot de inhechte
nisneming van Mandela en zijn collega's, volgde nadat het ANC
in april 1960 tot een verboden organisatie was uitgeroepen. Dit
naar aanleiding van de gevechten in Sharpeville in de maand
daarvoor. Bij deze eerste gewapende actie gericht tegen de Zuid-
Afrika's apartheidspolitiek, maakte het ANC gebruik van de pas
opgerichte Umkhonto we Swize (speer van de natie) organisatie.
Het feit dat de leiders van de Umkhoto beweging al zo snel na
de oprichting in de gevangenis verdwenen, bracht het ANC dui
delijk een zware slag toe.
De leiders van het ANC hadden echter uit voorzorg Oliver
Tambo overzee gestuurd om in het buitenland voor de zaak van
het ANC te ijveren. Dat betekende dat het ANC gedurende de
eerste tien jaar na de gevangenneming van haar belangrijkste
leiders zich voornamelijk beperkte tot het kweken van good
will in de politieke wandelgangen van Afrika, Azië. Europa, de
VS en de Sovjet-Unie. Deze buitenlandse campagne boekte
voornamelijk succes in de Sovjet-Unie, Scandinavië en de Derde
Wereld-landen.
Doorbraak
Het uiteindelijke doel waarnaar het ANC streefde, was in Zuid-
Afrika weer voet aan de grond te krijgen. Geen geringe opgave
gezien de conservatieve staten de Portugese koloniën Mo
zambique en Angola en het door blanken bestuurde Rhodesië
waardoor Zuid-Afrika omringd was.
Een andere hindernis voor het ANC vormde de opkomst eind
jaren zestig van de nieuwe Black Consciousness (zwart zelfbe
wustzijn) beweging. Deze groepering stond op zich niet vijandig
tegenover het ANC, maar zag zichzelf wel als een derde groepe
ring, onafhankelijk van het ANC en de rivale afsplitsing daar
van, het Pan-Afrikaans congres.
Illegale vlugschriften, bomaanslagen en, wat belangrijker was,
het herstel van in het geheim functionerende kerngroepen,
zorgden ervoor dat in 1975 de doelstellingen van het ANC over
al in Zuid-Afrika bekend waren. De doorbraak voor het ANC
volgde in 1976, toen er in de zwarte voorstad Soweto onlusten
uitbraken, die oversloegen naar andere voorsteden en enkele
honderden doden vergden.
De opstand werd onderdrukt, maar had tot gevolg dat duizen
den het land uitvluchtten. Velen kwamen uiteindelijk terecht in
de trainingskampen van het ANC.
Pretoria heeft de zaak van het ANC waarschijnlijk onbewust ge
holpen in oktober 1977, toen zestien zwarte organisaties door de
regering verboden werden. Deze actie heeft er, achteraf gezien,
misschien voor gezorgd dat het ANC zich ook op het politieke
vlak ging manifesteren.
Het gewapend verzet kwam daarna pas goed op gang. Belangrij
ke industrieën werden het doelwit van sabotage, politiebureaus
werden aangevallen en „verraders" gedood. Na de aanval door
Zuid-Afrikaanse troepen in december 1982 op Maseru, de hoofd
stad van Lesotho, volgden er van de kant van het ANC acties
waarin steeds meer burgerslachtoffers vielen. Tegelijkertijd
kwamen de doelstellingen van het zogenaamde Vrijheids-Mani
fest, dat in juni 1955 door het ANC ondertekend was, weer op
nieuw in de belangstelling te staan. Dit leidde vorig jaar uitein
delijk tot de oprichting van het Verenigd Democratisch Front
(UDF).
Nkomati-akkoord
Op 16 maart van dit jaar sloten Zuid-Afrika en Mozambique, na
maandenlang te hebben onderhandeld, het Nkomati-akkoord.
Dit akkoord houdt in dat Mozambique geen ANC guerrillastrij
ders meer op haar grond toe laat, in ruil voor een Zuid-Afri
kaanse toezegging dat Mozambikaanse verzetstrijders niet meer
vanuit Zuid-Afrika mogen opereren. Bovendien is er een veilig
heidscommissie in het leven geroepen, die er op moet toezien dat
deze overeenkomst ook wordt nageleefd. Het Nkomati-akkoord
betekent een zware nederlaag voor het ANC, dat in één klap
van haar buitenlandse guerrillabases beroofd lijkt te zijn.
Maar het ANC schijnt op het internationale vlak nog steeds suc
ces te hebben met het verwerven van medestanders en steun.
Ook de waardering van Zuid-Afrika's zwarte bevolking voor
het ANC zal, zoals blijkt uit de opiniepeilingen van de laatste
jaren, niet zo spoedig verdwijnen.
Al met al lijkt het erop dat de guerrillastrijders van het ANC uit
Zuid-Afrika's onmiddellijke buurlanden verdreven zijn. Maar
geen van de betrokken landen kan de politieke invloed van
ANC ontkennen. Hoe klein die invloed ook mag zijn, het bete
kent toch een verbetering van de situatie in vergelijking met
twintig jaar geleden.
Het ANC moet nu haar politieke invloed in Zuid-Afrika zien te
consolideren. Vroeger of later, aldus het ANC, moet er wel een
barstje komen in de ring van veiligheidsakkoorden waarmee de
regering in Pretoria zich omringd heeft. Onder druk van de on
tevreden zwarte bevolking zal de blanke regering dan plaats
moeten maken voor een een zwart meerderheidsbestuur.
E EN WISKE DE LIEVE LILLEHAM
MADRID De Spaanse
luchtvaartmaatschappij Iberia
heeft talrijke Europese en bin
nenlandse vluchten geannu
leerd, omdat piloten sinds gis
teren voor onbepaalde tijd in
staking zijn gegaan uit protest
tegen personeelsinkrimping en
om hun eisen voor kortere
werktijden kracht bij te zetten.
Tegen de piloten die staken
zullen disciplinaire maatrege
len worden genomen, omdat
een wet stakingen door over
heidsdienaren (Iberia is van de
Spaanse staat) verbiedt. De be
zuinigingen bij Iberia zijn vol
gens de directie nodig, omdat
de maatschappij vorig jaar een
verlies leed van ongeveer 400
miljoen gulden, het grootste
uit de 55-jarige geschiedenis
van de maatschappij.
WASHINGTON De
Amerikaanse minister van
defensie, Caspar Weinber
ger, vindt dat Japan en
enkele Westeuropese NA-
VO-landen niet voldoende
bijdragen aan de Westerse
verdediging. Niettemin
moeten alle NAVO-lan-
den, de Verenigde Staten
inbegrepen, hun defensie-
lasten verhogen vanwege
de „voortdurende drei
ging vanuit de Sovjet-
Unie".
Dat staat in het jaarlijkse rap
port over de defensieuitgaven
van de NAVO, dat Weinber
ger vandaag aan het Congres
heeft voorgelegd. Het rapport
volgt op de indiening van een
wetsvoorstel van de Democra
tische senator Sam Nunn voor
de terugtrekking van 90.000
van de ruim 360.000 man
Amerikaanse troepen uit
West-Europa na 1990 als de
Westeuropese bondgenoten
hun defensieuitgaven niet ver
hogen. Weinberger en presi
dent Reagan zijn daartegen
omdat Europa naar hun zeg
gen Amerika's eerste defensie
linie tegen de Sovjetunie
vormt en het meer zou kosten
troepen in de VS te houden en
ze ingeval van een crisis naar
Europa te sturen. Weinberger
zegt dat ten aanzien van het
aantal troepen sommige NA-
VO-landen een „schappelijk"
aandeel voor hun rekening ne
men, maar anderzijds ze de
NAVO-doelstelling voor een
jaarlijkse verhoging van de de
fensiebegroting met drie pro
cent niet halen. Alleen de VS,
Groot-Brittannië, Canada en
Luxemburg hebben na aftrek
van de inflatie de norm van
drie procent gehaald. De Ame
rikaanse verhoging was met
7,6 procent het hoogst, België
zat er met een daling van drie
procent het verst onder. Blij
kens het rapport bedroeg de
gemiddelde verhoging van de
NAVO-uitgaven over 1983 5,6
tot 5,7 procent, maar zonder de
VS lag het NAVO-gemiddelde
op twee procent. Op België na
gaven de andere NAVO-lan-
den reëel meer uit aan hun de
fensie dan in 1982. De percen
tages waren: Canada 5%, De
nemarken 0,2%, Frankrijk (dat
buiten de militaire structuur
van de NAVO valt, red.) 0,9%
tot 1,5%, de Duitse Bondsrepu
bliek 1,9%, Griekenland 1,3%
en Italië 1,1%.
Luxemburg gaf 3,5% meer uit,
Nederland 2,7%, Noorwegen
2,8%, Portugal 0,4%, Turkije
1,9%, Groot-Brittannië 3% en
de VS tenslotte 7,6%. Japan is
als niet-NAVO-lid niet gebon
den aan het streefpercentage
maar draagt volgens de VS al
jaren te weinig bij aan de ver
dediging van de Pacific.
