Wat merken we
in dagelijks
leven van
de Europese
Gemeenschap?
AIDS-virus
ontdekt:
wat nu?
pathy Associated Virus, ofwel
LAV. Op 21 april moest een hoog
geplaatste Amerikaanse deskundi
ge toegeven dat LAV de waar
schijnlijke oorzaak van AIDS is.
Een paar dagen dreef dr. Gallo de
verwarring ten top: Toegegeven,
HTLV 1 was de oorzaak niet, maar
het net door hem ontdekte HTLV 3
was wel degelijk de verwekker van
AIDS. Kenners wisten al gauw te
melden dat Gallo's HTLV 3 spre
kend lijkt op het LAV-virus van
dr. Montagnier. Als die kenners ge
lijk hebben dan gaat Gallo de race
om de Nobelprijs verliezen of zal
hij op zijn minst met Montagnier
moeten delen.
Gissen
Ondanks alle verwarring zijn de
dames en heren onderzoekers van
de berichten aardig opgefleurd.
Eindelijk een aanknopingspunt.
Tot nu toe was het gissen naar de
oorzaak. Aanvankelijk dacht men
dat uitsluitend mannelijke en zeer
swingende homofielen AIDS kon
den krijgen. Herhaaldelijk opgelo
pen Hepatitis B-infecties of anders
wel het rijkelijk gebruik van drugs
zou bij hen de weerstand hebben
ondermijnd. Vanaf de kansel werd
zelfs gemeld dat dit nu de straf was
voor zedeloos gedrag. Toen niet-ho-
mofiele Haïtianen AIDS kregen
werd duidelijk dat ook „normale"
mensen het kunnen oplopen. Enig
vermoeden over de verwekker van
AIDS kreeg men toen enkele he-
mofilie-patiënten ook AIDS kre
gen. Bloederziekte-patiënten ge
bruiken wekelijks stollingsfactoren
die bereid zijn uit donorbloed.
„Iets" in het donorbloed moest Jien
besmet hebben. Dat „iets" blijkt nu
waarschijnlijk een virus te zijn, al
is niet duidelijk welk.
Anti-stoffen
Laten we eens aannemen dat het
HTLV 3 en LAV een en hetzelfde
AIDS-virus is. Wat heb je aan die
wetenschap? Je kunt dan op tame
lijk korte termijn (Gallo denkt dat
binnen enkele maanden voor el
kaar te krijgen) een AIDS-test ont
wikkelen. Zoals elk virus wordt
ook het AIDS-virus door het li
chaam bestreden met speciaal ge
maakte antistoffen. Ken je het vi
rus dan kun je met enig hocus po-
cus in het laboratorium ook de an
tistoffen ertegen aantonen. De
AIDS-test berust dan ook op het
aantonen van die AIDS-antistoffen.
Op tamelijk eenvoudige wijze kun
je dan nagaan of iemand ooit met
het AIDS-virus in aanraking is ge
weest. Of iemand ook echt AIDS
krijgt is met deze test NIET aan te
tonen. Het zou goed kunnen zijn
dat iemand tegen het AIDS-virus
aanloopt, het met zijn anti-AIDS-
antistoffen bestrijdt en daarna
beter wordt.
Als HTLV 3 of LAV inderdaad
AIDS veroorzaken, dan is de
hoofdprijs natuurlijk de ontwikke
ling van een AIDS-vaccin. Hoe
gaat dat? Je hebt er op de eerste
plaats een flinke hoeveelheid van
het virus voor nodig. Dat lijkt geen
probleem, het spul schijnt ge
kweekt te kunnen worden. Volgen
de stap. Vervolgens trek je met wat
chemische truken het virus de tan
den uit. Wat je dan overhoudt is
een virus die het lichaam wel tot
aanmaak van antistoffen aanzet,
maar verder niets meer kan klaar
maken. Zo'n tandeloos virus heet
een vaccin. Spuit je dat in dan
maakt het lichaam antistoffen zon
der ziek te worden. Komt later het
echte wilde virus op bezoek, dan
worden zijn slechte bedoelingen ge
smoord in een overmaat aan anti
stoffen. Dan ben je immuum.
Onbekende verwekker
Tot zover het als-dit-als-dat ver
haal. Op het moment is nog steeds
niet beslissend bewezen dat
HTLV 3 of LAV inderdaad AIDS
veroorzaken. Beide virussen zijn
aangetoond bij AIDS-patiënten
maar dat zegt niets. Er is ook een
mogelijkheid dat een onbekende
AIDS-verwekker een ideale voe
dingsbodem voor beide virussen
schept. Volgens de postulaten van
Koch (de ontdekker van de
TBC-bacil) is voor een beslissend
bewijs meer nodig. Je moet de
boosdoener uit de patiënten kun
nen isoleren (dat is gebeurd), bo
vendien moet de geïsoleerde ver
dachte bij een proefdier dezelfde
ziekte veroorzaken. Dat laatste is
nog steeds niet gelukt.
Nog een keer: als. Als het HTLV 3
of LAV inderdaad de verwekkers
van AIDS blijken te zijn, dan nog
gaan er minstens drie jaar over
heen voordat er een vaccin be
schikbaar komt. Drie jaar is nog de
meest gunstige schatting. Volgens
deskundigen is dan de AIDS-golf
in Nederland op zijn hoogtepunt en
komt het AIDS-vaccin voor al. die
gevallen rijkelijk te laat.
Na drie jaar is AIDS nog steeds een
medisch raadsel, al is er ietwat
licht in de duisternis gekomen.
Eerst maar het slechte nieuws.
AIDS is nagenoeg niet te behande
len en loopt hoogstwaarschijnlijk
altijd fataal af. Erger nog. De ziekte
grijpt versneld om zich heen. In
Amerika (laatste stand: 4.087 gere
gistreerde gevallen waarvan 1.758
dood) verdubbelt het aantal patiën
ten zich elk half jaar. De ziekte is
verlaat naar Nederland overge
waaid (16 gevallen, 10 dood) maar
men vreest Amerikaanse toestan
den.
Nu het goede nieuws. Men denkt
dat men op het spoor is gekomen
van de verwekker van AIDS. Vo
rig jaar mei liet dr.Robert Gallo
van het Amerikaanse Kanker In
stituut weten dat het Human T-cell
leucemia Lymphoma Virus Type 1,
kortweg HTLV 1, de boosdoener
was. Hij had het mis. Toen duide
lijk werd dat HTLV 1 in Japan
veel voorkomt zonder AIDS te ver
oorzaken, trok Gallo zijn aanspra
ken als ontdekker van het AIDS-
-virus in.
Ondertussen isoleerde dr. Luc
Montagnier van het Franse Institut
Pasteur bij een aantal patiënten
een ander virus, het Lymphadeno-
In de zomer van 1981 sloegen Ameri
kaanse ziekte-peilstations groot
alarm. Homofiele mannen, zo bleek
toen, worden in toenemende mate
doodziek van doorgaans handtamme
ziektekiemen. Bovendien slaat bij hen
een zeldzame huidkanker, het Kapo-
si-sarcoom bovenmatig vaak toe. De
wereldpers stortte zich gretig op dit
lekkere verhaal vol Sex, Spanning en
Sensatie en liet homofielen aan beide
kanten van de oceaan huiveren. De
medische wetenschap stond voor een
raadsel en noemde de nieuwe ziekte
AIDS.
ZATERDAG 9 JUNI 1984
ontvangt meer geld uit de Gemeen
schap dan zij eraan uitgeeft en bo
vendien profiteren wij dagelijks
van tal van gunstige gemeenschap
pelijke afspraken en maatregelerf.
Desondanks blijven er redenen tót
het uitoefenen van kritiek op "de
EG. Bepaalde maatregelen komen
veel te langzaam tot stand, sommi
ge idealen (een Europese munteen
heid bijvoorbeeld) lijken totaal on
haalbaar te zijn, het Europees par
lement heeft helaas nog te weinig
invloed op de regeringen van de
afzonderlijke lidstaten, er wordt In
Straatsburg soms inderdaad in hét
wilde weg met geld gesmeten,- er
zijn gigantische overschotten aan
zuivelprodukten ontstaan (vandaar
dat nu een boete is ingevoerd een
„superheffing", voor boeren die
meer melk afleveren dan ze vol
gens de vastgestelde regels mogen)
en intussen zijn de regeringsleiders
het nog altijd over tal van zaken
oneens, hetgeen soms een verlam
mende invloed heeft op het werk
van het Europees parlement en de
Europese Commissie.
Niettemin blijft er ook reden tot
hoop op een verdere vermindering
van de verdeeldheid. Er is al veel
tot stand gebracht, maar er kan en
moet nog véél meer gebeuren. De
regeringen van „De Tien" erken
nen dat ook volmondig. Toen That
cher, Kohl. Mitterrand, Lubbers,
Martens en al die andere regerings
leiders van de lidstaten vorig jaar
kibbelend in Stuttgart vergader
den, bleven ze ondanks hun ver
schillen van mening vasthouden
aan de Europese gedachte. En met
z'n allen verklaarden ze: „We zijn
vastbesloten de aangevangen werk
zaamheden voort te zetten en een
verenigd Europa in het leven te
J. Paalman
'EN HAAG Als u na 1 ja:
Jiuari volgend jaar een nieuw
j>aspoort aanvraagt, zult u niet
jneer het bekende slappe
fwarte boekje uitgereikt krij
gen. Het nieuwe nationali-
teitsbewijs dat u ontvangt
heeft dan een degelijker kaft-
jedan tot nu toe en de kleur
bs ook anders dan u gewend
Ivas: bordeauxrood. Vanwaar
leze vernieuwing? Wil de Ne
derlandse regering hiermee
ereiken dat haar onderdanen
ij officiële instanties in het
uitenland een betere indruk
ïaken? Mis! De ambtenaar
ie u het nieuwe boekje aan-
eikt zal u gauw uit de droom
unnen helpen. Het paspoort
at u in handen krijgt is een
'uropees paspoort, een idee
an het Europees parlement.
i alle tien landen van de Europese
emeenschap worden vanaf vol-
end jaar precies dezelfde bor-
eauxrode paspoorten verstrekt,
p den duur zai het dan net lijken
f Nederlanders, Westduitsers,
ritten, Italianen, Grieken, Fran-
:n, Denen, Ieren, Belgen en Lu-
emburgers allemaal dezelfde na-
onahteit hebben. Flauwe kul na-
lurlijk, want in taal, landsaard en
dtuur zijn er nog hemelsbrede
?rschillen en die zullen er altijd
ijven ook. Bovendien ligt het ide-
>1 van de volledig „open" grenzen
nnen de gehele Europese Ge-
eenschap nog ver weg. Maar het
uropese paspoort heeft in ieder
;val wél een symbolische waarde:
e zijn allemaal Europeaan en we
Stroef verloop
Het nieuwe paspoort is één van de
dingen in het dagelijks leven,
waardoor de inwoners van de EG-
landen kunnen merken dat er een
Europese samenwerking bestaat.
Maar, zoals al betoogd, dit paspoort
is (nog) slechts een symbool. Als
dat alles zou zijn, wat het Europees
parlement en de regeringen van de
tien landen de afgelopen jaren ge
zamenlijk hebben bereikt, zou de
Europese Gemeenschap onmiddel
lijk moeten worden opgeheven. De
samenwerking heeft echter veel
méér opgeleverd: tal van dingen
waar wij nauwelijks weet van heb
ben en ook dingen die we wél we
ten, maar waar we nooit bij stil
staan omdat ze in het leven van al
ledag inmiddels al als heel gewoon
worden ervaren.
Recente enquêtes in de tien landen
hebben aangetoond dat zestig pro
cent van de inwoners sterk twijfelt
aan het nut van de Europese Ge
meenschap. Een ander gegeven is,
dat de kennis omtrent het Europese
samenwerkingsverband bedroe
vend laag is. Het één heeft onge
twijfeld met het ander te maken.
Bijna iedereen weet nu wel dat er
zoiets als een Europees parlement
bestaat, maar veel verder dan dat
reikt de kennis niet. Onbekend
maakt onbemind en roept een ge
voel van wantrouwen op. „Wat,
doen ze daar nou helemaal in
Straatsburg? Geld verspillen toch?
Veel eten, veel drinken en af en
toe een poosje vergaderen zonder
dat er iets noemenswaardigs uit
Winkelen
Maar nogmaals: er is toch al heel
wat bereikt. Laten we aan de hand
van een aantal voorbeelden eens
nagaan, hoe we in het dagelijks le
ven van 1984 met de gevolgen van
de Europese samenwerking te ma
ken hebben.
U gaat winkelen en koopt brood,
vlees, groente, appels, sinaasappels,
aardappels, eieren, boter, kaas,
melk, koffie en suiker. De prijs die
u voor deze levensmiddelen betaalt
zijn een stuk hoger dan een jaar of
tien geleden, dat is waar. Maar als
er geen Europese Gemeenschap
was geweest, met gezamenlijke
prijsafspraken en een gezamenlijk
inkoopbeleid van produkten uit an
dere delen van de wereld (zoals
Kwaliteitseisen
De laatste jaren vindt u op de ver
pakking van tal van produkten in
formatie omtrent de inhoud, de sa
menstelling, de bewaartijd en de
afkomst van het produkt. Deze
consumentenvoorlichting is ook
een idee dat uit de Europese Ge
meenschap is voortgevloeid. De
kwaliteit van levensmiddelen en
andere produkten is trouwens ook
dank zij de Europese samenwer
king steeds hoger geworden. In ge
zamenlijk overleg hebben de lidsta
ten lange waslijsten met kwaliteits
eisen opgesteld, die zowel voor
voedsel als voor andere artikelen
gelden, zoals cosmetica, zonne
brandcrème, tandpasta, electroni-
sche apparatuur, auto's en brom
fietsen (veiligheidseisen!), kleur
stoffen, spuitbussen enzovoorts.
Produkten uit landen buiten Euro
Verzekering
Stel dat u met de auto op vakantie
naar Frankrijk, Engeland of Italië
gaat. Vroeger moest u aan de grens
een groene (internationale) verze-
keringskaart tonen, waarvoor u
in Nederland een extra premie had
moeten betalen. Sinds 1974 is die
kaart voor landen van de Europese
Gemeenschap afgeschaft. Uw auto
verzekering wordt in alle tien EG-
landen geaccepteerd. Dat geldt
eveneens voor de ziekteverzeke
ring. Als EG-onderdaan hoeft u
zelf geen cent te betalen aan de
kosten van doktershulp in West-
Duitsland of van een ziekenhuisop
name in Ierland.
U komt thuis van een vakantie in
één van de EG-landen en u wilt
een kaart of brief schrijven aan een
stel aardige mensen die u daar
heeft ontmoet. Hoeveel aan postze
gels moet er op een kaart naar
Griekenland? Heel eenvoudig. Net
zoveel als op een kaart die u naar
een familielid in Zutphen zou stu
ren. In de gehele Europese Ge
meenschap zijn alle posttarieven
gelijk. We staan er nauwelijks nog
bij stil, dat we dit aan de Europese
samenwerking te danken hebben.
Vroeger scheelde het nogal wat of
je een brief naar België stuurde of
naar Italië of Ierland.
Diploma's
Het voorgaande bevat een wille
Het lidmaatschap van de Europese
Gemeenschap heeft Nederland en
zijn burgers tot nu toe geen windei
eren gelegd. De Nederlandse Staat
streven ernaar zoveel mogelijk sa
men te doen.
voortkomt". Wie zijn oor links en
rechts te luisteren legt krijgt meest
al dit soort teksten te horen, geheel
in de stijl van wat wijlen Wim Kan
ooit eens zei over politici: „Ze dron
ken een glas, ze deden een plas en
alles bleef zoals het was".
Toch is dit bezijden de waarheid,
want de Europese samenwerking
heeft voor de bevolkingen van de
EG-landen beslist niet alles gelaten
wat het was. Het is wél juist, dat de
gezamenlijke aanpak van Europese
problemen stroef verloopt. Het Eu
ropees parlement en de Europese
Commissie (zeg maar: het dagelijks
bestuur van de Gemeenschap) wil
len wel veel mooie dingen, maar
het kost grote moeite daar ook alle
regeringen van de EG warm voor
te krijgen. Tal van plannen hebben
dan ook vaak jaren nodig voordat
ze in concrete maatregelen kunnen
worden omgezet.
suiker, koffie of rijst) dan zou u
momenteel voor uw eerste levens
behoeften vele guldens méér moe
ten neertellen dan u nu doet. Nog
iets op dit gebied: wie vroeger een
Engelse auto kocht, of een Duitse
platenspeler, of Italiaanse schoe
nen, of Franse wijn, betaalde voor
die produkten veel méér dan de
prijs die daarvoor in het land van
herkomst moest worden neerge
teld. Dat kwam vanwege de doua
nerechten die bij de invoer moes
ten worden betaald. De Europese
Gemeenschap heeft de douanerech
ten voor de lidstaten echter afge
schaft en zodoende betaalt u nu
voor artikelen uit een ander EG-
land vrijwel hetzelfde als de bevol
king in het land waar die produk
ten vandaan komen.
pa, bijvoorbeeld een auto uit Japan
of make-up uit Amerika, moeten
ook aan die kwaliteits- en veilig
heidseisen voldoen, anders mogen
ze in de Gemeenschap niet inge
voerd worden.
keurig aantal antwoorden op de
vraag: wat merk je in het dagelijks
leven van de Europese Gemeen
schap? Er is echter nog veel meer
te noemen. Zo wordt er bijvoor
beeld aan gewerkt, allerlei diplo
ma's en universitaire graden in de
tien lidstaten dezelfde waarde toe
te kennen, er is een gezamenlijk
programma opgesteld ter bestrij
ding van water-, lucht- en bodem
verontreiniging en er is een ge-
meenschapelijke aanpak van de
drugsverslaving en de handel in
drugs in voorbereiding. En dan
hebben we het nog niet eens gehad
over de rechten van de werkne
mers die inmiddels in alle tien EG-
landen gelijk zijn. Ook hebben we
nog niets vermeld over de vele mil
joenen die de Europese Gemeen
schap jaarlijks uitkeert aan „zwak
ke economische gebieden" en de
grote hoeveelheden geld die wor
den uitgegeven om de boeren in de
tien landen een gegarandeerd inko
men te bezorgen, zodat ze niet te
lijden hebben onder plotselinge
prijsdalingen op de wereldmarkt of
een verminderde vraag naar hun
produkten. Verder betalen de tien
landen samen mee aan de aanleg of
verbetering van belangrijke Euro
pese wegverbindingen, spoorlijnen
en verbindingen op het gebied van
de telecommunicatie en tenslotte
bekostigt de EG ook een groot aan
tal ontwikkelings- en voedselpro-
jecten in de Derde Wereld.
