i
Normandië beleeft
ipnieuw 'langste dag'
Iran zweert wraak
na aanval
Iraakse luchtmacht
Smokkelaars probeerden atoombommen te verkopen
t I
Ruim zeven miljard voor Indonesië
Botha koel in Bonn ontvangen
Mondale
wil
„eenheid
herstellen
eteranen zetten klok veertig jaar terug
TENLAND
Ceidae Coulant
WOENSDAG 6 JUNI 1984 PAGINA 11
WA A
islag op
lëlische
lomaat in Egypte
D/JERUZALEM Een functiona-
i de Israëlische diplomatieke verte-
ordiging in Kairo is gisteren tijdens
nslag gewond geraakt. Vlakbij zijn
l werd hij door onbekenden in het
•geschoten. De aanslag viel samen
»t bezoek aan Kairo van de Israëli-
>ud-ambassadeur in Egypte, Ben-
Na zijn ontmoeting met president
■•ak zei Ben-Elissar, dat de er geen
"doorbraak is bereikt in de verkilde
>ch-Egyptische relatie. De 62-jarige
al Kamal Hassan Ali is gisteren be-
tot premier van Egypte. Hij volgt
•leden Mohieddin op.
Rood-Groen
verbond in Hessen
WIESBADEN Sociaal-de-
mocraten en Groenen hebben
in de Westduitse deelstaat
Hessen hun samenwerking be
zegeld. Het is de eerste samen
werking tussen beide partijen
in de Bondsrepubliek, die in
houdt dat een minderheidska
binet van de SPD in Hessen
door de milieupartij gedoogd
zal worden. De politieke be
sluitvorming in Hessen wordt
al achttien maanden bemoe-
lijkt, omdat in het deelstaat
parlement geen fractie een
werkbare meerderheid heeft.
SPD en Groenen hebben sa-'
men wel een meerderheid.
Moskou:gezinnen met
drie kinderen
krijgen telefoon
MOSKOU Het gemeentebestuur
van Moskou belooft echtparen een
snelle telefoon-aansluiting, zodra zij
meer dan twee kinderen hebben. Vol
gens het dagblad Izvestia is het aan
bod een van de manieren om veran
dering te brengen in het gestaag da
lende geboortecijfer, dat een ongunsti
ge weerslag heeft op de economie. In
de Russische industrie en de land
bouw kampt men momenteel al met
een tekort aan arbeidskrachten. Vol
gens de Izvestia heeft in steden als
Moskou en Leningrad twee derde van
alle gezinnen een of helemaal geen
kind.
TEHERAN/BAGDAD
Iraakse gevechtsvliegtui
gen hebben gisteren de
Iraanse grensstad Baneh
gebombardeerd. Dit meld
de Radio-Teheran. Bij de
aanval zouden 600 mensen
zijn gedood of gewond.
Iran heeft gedreigd uit
wraak elf Iraakse steden
te zullen bombarderen.
Op de bekendmaking uit Te
heran, dat elf Iraakse steden
als vergelding zullen worden
aangevallen, zei de Iraakse
militaire woordvoerder dat
een dergelijke aanval beant
woord zal worden met bom
bardementen op „alle" Iraanse
steden. De woordvoerder en
het dagelijkse militaire com
muniqué van Irak maakten
geen melding van de luchtaan
val op Baneh. De Iraakse rege
ringskrant Al-Joemhoeriya
schreef, dat „elk nieuw avon
tuur van de Iraniërs is ge
doemd te mislukken. Deze
keer zal elke vitale installatie
in Iran worden vernietigd".
De Iraakse luchtaanval op Ba
neh viel samen met de viering
in Iran van de dag van de isla
mitische revolutie. Arabische
en westerse diplomaten hiel
den gisteren rekening met een
nieuw Iraans offensief aan het
noordelijk en zuidelijk front.
Deze verwachting was geba
seerd op de boodschap van ay
atollah Khomeini aan zijn sol
daten, waarin hij maandag had
gezegd dat „de vijfde juni een
historische dag kan worden".
Langs de grens met Irak zijn
zo'n half miljoen Iraanse sol
daten samengetrokken.
De Iraakse minister van voor
lichting heeft gisteren het
dreigement van president
Hoessein herhaald, dat Irak
„een nieuw wapen met een be
angstigende vernietigings
kracht" zal inzetten om het
Iraanse olielaadstation op het
eiland Kharg te vernietigen,
als Teheran met het aange
kondigde „beslissende offen
sief" begint. De minister trad
niet in details over het nieuwe
wapen dat Bagdad uit de Sov-
iet-Unie ontvangen zou heb
ben.
Aan het diplomatieke front is
sprake van een grote activiteit
om de al 44 maanden durende
oorlog tussen Irak en Irak op
een vreedzame wijze te beëin
digen. De Algerijnse afgezant
Abdel Ghani verliet gisteren
Bagdad, nadat hij een onder
houd had gehad met de Iraak
se president Hoessein en hem
een boodschap had overhan
digd van de Algerijnse presi
dent Benjedid. Algerije heeft
zowel met Irak als Iran goede
betrekkingen en probeert al
enige tijd te bemiddelen tussen
de oorlogvoerende partijen.
duidelijk wat er wel en wat er
niet geleverd is. Vermoed
wordt dat de wapens voor een
deel werden geruild tegen
verdovende middelen.
De bende leverde volgens de
beschuldiging vooral aan
Irak. Het land kreeg de be
schikking over honderden
EG: geld in plaats
van voedselhulp
LUXEMBURG De Europe-
se ministers van ontwikke
lingssamenwerking hebben
besloten dat het voortaan on
der bepaalde omstandigheden
mogelijk is voedselhulp aan
ontwikkelingslanden te ver
vangen door het geld. dat die
voedselhulp zou hebben ge
kost. De nieuwe regeling is be
doeld om ontwikkelingslanden
ertoe te bewegen met het geld
dat zij dan krijgen, hun eigen
voedselvoorziening verder te
ontwikkelen.
tanks, bijna 34 kilo plutonium,
1.000 kilo uranium, Russische
SAM-7 raketten, 500 machi
negeweren van het type Ka-
lasjnikov en twee ton materi
aal voor het vervaardigen van
kneedbommen.
Somalië werd een partij van
116 tanks en 20 helikopters
geleverd terwijl naar Taiwan
238 tanks gingen. Vijf ver
dachten worden er verder
van beschuldigd betrokken te
zijn geweest bij de verkoop
van Exocet-raketten aan Ar
gentinië ten tijde van de oor
log om de Falkland Eilanden.
Die transactie ging niet door
als gevolg van ingrijpen van
de Britse geheime dienst.
Het totale dossier van de on
derzoeksrechter beslaat zo'n
30.000 pagina's documenten.
De inhoud van die stukken is
niet bekendgemaakt. Zij val
len onder een wet op de amb
telijke geheimhouding.
BONN De Zuidafri-
kaanse premier Pieter
Botha is gisteren tijdens
zijn Europese rondreis op
bijzonder koele wijze ont
vangen door de Westduit
se bondskanselier Helmut
Kohl. Bij de kanselarij
was de Zuidafrikaanse
vlag niet uitgehangen, de
lederen sofa's waar Kohl
doorgaans met zijn gasten
voor de fotografen po
seert, waren verwijderd
en Kohl leidde Botha snel
zijn kamer binnen zonder
hem voor de camera's de
hand te schudden.
Kohl heeft volgens een rege
ringswoordvoerder bij Botha
gepleit voor geleidelijke af
schaffing van de apartheid en
het paal en perk stellen aan de
gedwongen verhuizingen van
zwarten naar de thuislanden
Kohl vond de inspanningen
van Zuid-Afrika om tot een
vergelijk te komen met zijn
buurlanden bemoedigend en
prees in het bijzonder het be
stand met Angola. Maar het
land moet dan ook vriend
schappelijke banden met zijn
buurlanden en wederzijdse er
kenning van de onafhanke
lijkheid nastreven aldus Kohl
conventie nog een zeer verras
send verloop krijgen. Verder
zullen zowel Hart als Mondale
proberen de steun te verwer
ven van een niet onaanzienlijk
aantal kiesmannen dat nog
geen keus heeft gemaakt. Bo
vendien zijn er dan nog de
kiesmannen van kandidaten
die eerder uit de race zijn ge
stapt. Mondale en Hart voelen
er beiden weinig voor afhan
kelijk te zijn van de steun van
de derde Democratische kan
didaat, dominee Jesse Jackson.
De zwarte kandidaat heeft
zich tijdens zijn campagne zo
omstreden gemaakt dat zijn
steun, aldus redeneren Monda
le en Hart, waarschijnlijk al
leen maar stemmen zal kosten.
Geen krant ontvangen Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoonnr.071-122248 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
Duitse metaalwerkgevers
mogen wel uitsluiten
D'Aubuisson toch in VS
SAN SALVADOR De leider van de
extreem-rechtse Arena-partij in El Sal
vador, majoor D'Aubuisson, is alsnog
toegelaten tot de VS. De Amerikaanse
ambassade in San Salvador heeft hem
onlangs een visum verstrekt en D'Au
buisson bevindt zich al in de VS. In no
vember vorig jaar en in maart dit jaar
kreeg D'Aubuisson geen visum, naar
wordt aangenomen in verband met be
richten over zijn contacten met rechtse
doodseskaders. In Washington zal
D'Aubuisson, die bij de onlangs gehou
den presidentsverkiezingen werd ver
slagen door de christen-democraat Du-
arte, gesprekken voeren met Congresle
den en regeringsfunctionarissen.
Rechter wijst klacht
Vietnam-veteranen af
NEW YORK Een federerale rechtbank In New
York heeft een collectieve klacht van 18.000 Viet-
nam-veteranen tegen drie Amerikaanse regeringsin
stanties afgewezen. De klacht had betrekking op het
gebruik van het ontbladeringsmiddel Agent Orange
in de Vietnam-oorlog. De veteranen eisten van de
regeringsinstanties geen schadevergoeding, maar de
garantie dat zij adequate medische en psychiatrische
behandeling krijgen en dat in de toekomst de geva
ren van chemische stoffen niet meer door de over
heid worden verheimelijkt. Bij ex-militairen die met
Agent Orange in aanraking zijn geweest komen veel
fevallen van kanker voor en bij hun kinderen lalrij-
e geboorte-afwijkingen. De rechtbank verwees naar i
een uitspraak van het hooggerechtshof uit 1950,
waarin staat dat ex-soldaten de regering niet aan
kunnen klagen wegens in een oorlog geleden schade.
\H BEACH De
-strijders vielen een
tje in het niet in de
•eldige organisatie en
kermisachtige atmo-
die vanmiddag de
tigste verjaardag van
nvasie in Normandië-
zich meebrachten.
waren er tenminste
25.000 Amerikanen
?en goede tienduizend
ten naar Utah Beach,
het in het Kanaal uitste
kende stuk land waar de
invasie begon, waar zij
een plaats hadden gekre
gen achter de aanwezige
leiders van alle geallieer
de landen. Onder hen
president Ronald Reagan,
koningin Beatrix, konin
gin Elizabeth van Groot-
-Brittannië en de presi
dent van Frankrijk,
Francois Mitterrand. Ook
veteranen uit Nederland,
Polen, Noorwegen, Zwe
den en Tsjechoslowakije
gaven vanmiddag acte de
présence.
Een speciale eenheid van het
Amerikaanse leger beklom
gisteren opnieuw de steile
klippen van Pointe du Hoe,
westelijk van Omaha Beach,
de geallieerde codenaam voor
het strand van St.-Martin,
waar de Duitse verdedigers
veertig jaar geleden tweeder
de van de 400 aanvallende
Rangers in de pan hakten.
President Reagan hield daar
vanmorgen een pleidooi voor
vrede. Hij herinnerde ook aan
de miljoenen Russen die
boos hebben gereageerd op de
festiviteiten rond D-Day
die zijn gesneuveld en riep de
leiders van het Kremlin op af
te zien van verovering van
Europa. Ook de Duitsers, die
niet officieel op de ceremonie
aanwezig zijn, hebben enigs
zins gereserveerd gereageerd
op de herdenking.
mm****"
CiAMSTSR.
I NOONtSl
i 1K0ETUH
tSfclÈ'. OtoHGANi
iPttfWBwl rML.&Kl
aMuiKui
3É.M'
\m\ K
,uU t 'Su
Leden van het Papoea Volkstront hebben gistermiddag gedemonstreerd voor het het Haagse Congresgebouw, waar de llilil-
corterentie werd beëindigd. De demonstratie was gericht tegen de hulp. die de donarlanden aan Indonesië geven.
DEN HAAG Indonesië kan tie van de Intergouvernemen- gen heeft geduurd, werd voor- norlanden en de Wereldbank,
het komende jaar rekenen op tele Groep voor Indonesië gezetten door de minister van het Internationale Monetaire
een bedrag van ruim zeven (IGG), die gisteren in Den ontwikkelingssamenwerking. Fonds, het ontwikkelingspro-
miljard gulden. Dat is de uit- Haag bijeen is geweest. De mevrouw Schoo. gramma van de VN en de Azi-
komst van de 27ste Conferen- IGGI-conferentie, die twee da- De IGGI verenigt twaalf do- atische Ontwikkelingsbank.
Afnokt
flj
JW«
JVJ
(Vervolg van de voorpagina)
LOS ANGELES/WASHING
TON Ex-vice-president
Walter Mondale, de nu vrijwel
zekere Democratische presi
dentskandidaat, heeft zijn te
genstanders Hart en Jackson
opgeroepen de rijen van de
Democratische partij te sluiten
in de strijd tegen president
Reagan. „Ik wil een verenigde
partij. Ik wil een verenigde
conventie", aldus Mondale.
Mondale's voornaamste rivaal,
senator Gary Hart, heeft zich
echter nog niet bij zijn neder
laag neergelegd. In het vlieg
tuig dat hem vanmorgen naar
Los Angeles bracht verklaarde
hij tegenover journalisten, dat
hij de strijd met zal voortzet
ten tot op de conventie. De
Democratische partijbijeen
komst wordt volgende maand
gehouden in San Francisco.
In theorie zijn de meer dan
1967 kiesmannen die Mondale
achter zich heeft verzameld
voldoende voor de nominatie.
Maar de afgevaardigden naar
de conventie hebben tot op het
laatste moment het recht om
van hun eerder gemaakte keu
ze af te stappen. Op die moge
lijkheid beeft senator Hart zijn
laatste hoop gevestigd.
Hart zal er de komende maand
alles aan doen om Mondale's
gedelegeerden ervan te over
tuigen dat hij, Hart. in novem
ber de beste kansen heeft in
de verkiezingsstrijd tegen pre
sident Reagan. Slaagt hij in die
opzet wat waarnemers voor
vrijwel onmogelijk houden
dan kan de Democratische
RENTE Na een on-
erzoek van vier jaar
(beft het openbaar minis-
irie in de Italiaanse stad
Irente 30 personen, voor
»n deel Italianen, in
"aat van beschuldiging
esteld op verdenking
van handel in wapens en
verdovende middelen.
Onderdeel van de wapen
smokkel zou, volgens het
Italiaanse persbureau
Ansa, „een plan voor le
vering van drie atoom
bommen aan Arabische
landen" zijn geweest.
Deze verkoop ging overi
gens niet door.
Uit het onderzoeksrapport
blijken de transacties giganti
sche vormen te hebben aan
genomen, ook al is nog niet
JITENHEER
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
BONN De werkgevers in de metaal in
de Duitse deelstaat Hessen hoeven hun
uitsluitingen, als antwoord op de stakin
gen voor de 35-urige werkweek, niet on
gedaan te maken. Dat heeft een recht
bank in Frankfurt gisteren in hoger be
roep beslist. In Hessen zijn 26.300 werkne
mers door de bazen uitgesloten. Eerder
stelde een rechtbank in Hessen stelde de
vakbond, die meent dat de grondwet van
Hessen uitsluitingen verbiedt, in het ge
lijk. De rechtbank in Frankfurt verklaar
de dat de uitsluitingen legitiem zijn, zich
daarbij baserend op bestaande rechtspre
kingen in de Bondsrepubliek.
n onze correspondent Bob
van Huët)
YEUX Op een
aispunt in Carentan
at ëen groene jeep met
witte ster op de mo-
kap en op de portie-
De bemanning be
at uit drie zestigers. Ze
tuderen een kaart,
rnie, we zijn ze kwijt
aakt", zegt een man
t een Churchill-sigaar.
draagt een uniform
n het Amerikaanse le-
V net als Arnie. De
epen op de mouw doen
sergeantsrang ver
eden. De derde man is
burger. Hij is ook
nerikaan, maar zijn
iform is hij in de loop
Ir jaren kwijtgeraakt,
mmer, dat wel, maar
i voor deze ene week
een nieuw grijs tenue
n te schaffen... „Libera-
jn day" heet het spel
t ze spelen, en het
mt erop neer dat „Nor-
indië opnieuw door de
de garde wordt bevrijd,
snder mijnen in de we-
n schiet je een stuk
lier op", vindt Arnie.
Ut is alsof de klok veertig
ir is teruggezet. Lange ko
enes jeeps, amfibie-voertui-
wi, vrachtwagens, en zelfs
geschutskoepels uitgerus-
9 pantserwagens, denderden
9 afgelopen dagen over de
jinenwegen van Normandië.
J meeste voertuigen zijn be-
*iikbaar gesteld door Franse
Jutelclubs die zich bekom-
(&ren om het behoud van
jtftorisch krijgsmateriaal.
'no 1984 lijken de soldaten
„uit „Daar komen de schut-
is" weggelopen. Het zijn
iendelijke grootvaders, die
ped wuivend door het Fran-
land trekken. Hier krijgen
een glas Normandische ci-
r, daar een stuk kaas aange-
den. Niemand heeft haast
ze week. Opvallend inge-
uden sluiten de Franse au-
[nobilisten zich achter de
kolonnes aan. Normandië is
nu allemansland.
Over het met stenen bezaaide
strand van Bernières-sur-Mer
loopt Eddy Miller naar de
vloedlijn. Hij komt uit Canada
en is 64 jaar. Zijn grootmoeder
kwam uit Amsterdam. Zijn
LST 517 van het Queen's
Own Rifle Regiment liep op
een zandbank en toen was het
rennen voor je leven. Eddy
Miller zat in de derde aan
valsgolf. Ze lagen onder Duits
artillerievuur. Pfff, Pfff, zo
had het geklonken. De „Pfff"
was het opspattende zand.
Wat hij dacht? Dat hij dood
zou gaan. Ze moesten de dui
nen bereiken om veilig te
zijn. Het was maar 300 meter,
maar het duurde wel 40 mi
nuten. Sommige jongens raak
ten door de angst verlamd. De
sergeant vloekte iedereen
stijf. Hij werd zelf door een
granaatschijf geraakt. Hij was
op slag doqd.
Een Canadese televisieploeg
loopt met Eddy Miller nog
eens die beruchte 300 meter.
Nu loopt hij het in tien minu
ten. Er komen nog meer Ca
nadezen het strand op. Jonge
soldaten, van de Royal Cana
dian Horse Artillery eerste re
giment. Ze zijn gelegerd in
Lahr, Duitsland. Vincent
Rioux luistert naar Eddy Mil
lers verhaal. „Ik word trille
rig als ik dat allemaal hoor",
zal de jonge soldaat later zeg
gen. Het moet een hel geweest
zijn. Vincent Rioux hoopt zelf
nooit in aktie te hoeven ko
men. „Drie hoeraatjes voor
Eddy Miller", zegt een jonge
soldaat. De Canadezen steken
hun baretten triomfantelijk in
de lucht.
Op de camping van Courseul-
les wappert de Nederlandse
driekleur. Hier is de vereni
ging „Keep them Rolling"
neergestreken. Meer dan 120
krijgs voertuigen hebben de
leden van deze hobbyclub
naar Normandië gereden. Zo
ook de heer Hermanides uit
Amsterdam. Hij bestuurt een
indrukwekkende
GMC-kraanwagen. Omdat het
bakbeest niet harder dan 60
kan rijden, duurde de tocht
naar Normandie drie dagen.
„Keep them Rolling" is hier
op uitnodiging van de Franse
regering, maar de leden heb
ben alle vervoerskosten uit ei
gen zak betaald. Vanmorgen
stond de club om vijf uur 's
ochtends op het invasiestrand.
Een gebaar naar de bevrij
ders.
In hèt kamp van de Neder
landers bivakkeert ook Ge
rard Rutte (64) uit Amster
dam. Hij maakte destijds deel
uit van de Prinses Irene Bri
gade. Gerard Rutte wil alleen
Amerikaanse Rangers voerden gisteren opnieuw een bestor
ming uit van de Pointe du Hoe, de uitstekende rotspunt in
Normandië waar veertig jaar geleden het merendeel van deze
elitetroepen om het leven kwam.
maar over de leuke dingen
praten. „Onder de jongens
heerste toen echte kameraad
schap", zegt hij, „al gingen we
wel eens met elkaar op de
vuist." Hij blijkt uit een zigeu
nerfamilie te stammen,de
Nazi's hebben de helft van die
familie vermoord. Daarom
ging hij naar Engeland. „Voor
mij was het een privé-oorlog",
zegt hij nu. Gerard Rutte
koestert geen haat tegenover
de Duitsers, niet tegenover de
gewone soldaten tenminste.
Hij heeft er een krijgsgevan
gen gemaakt en toen hadden
ze samen een krat bier soldaat
gemaakt. Dat waren van die
leuke dingen, hij zegt dat zijn
bloed gaat koken als hij het
woord „SS" hoort. Dat waren
moordenaars. „Hoe is het in
Godsnaam mogelijk dat dat
tuig nog reünies mag organi
seren?", vraagt de indruk
wekkende Amsterdammer
zich af. Wat hem betreft had
den ze ze allemaal tegen de
muur moeten zetten.
Terug in Bayeux. Op een par
keerplaats voor de sous-pre
fectuur staat een Duitse cam
per. De achterruit is beplakt
met een groot papier. „Wij
zijn Amerikanen", staat erop.
Mevrouw Juanita Kemp uit
Jackson Tennessee wil vergis
singen uitsluiten. Zij en haar
man hebben de camper ge
leend van een vriend in
Duitsland. Wat verderop staat
nog een auto met een Duits
kenteken. Een vakantiegan
ger uit Trier. „Nee hoor, wij
hebben nergens last van",
zegt de bestuurder. „De Fran
sen zijn juist erg aardig. De
mensen willen de oorlog ver
geten." De man moet rond de
40 zijn. Bondskanselier Kohl
is niet voor de herdenkingsce
remonie uitgenodigd, of de
journalist dat weet. „Een ge
miste kans", vindt de man uit
Trier. Reagan zit erachter,
weet hij. Hoe het ook zij,
D-Day is in ieder geval een
gewild verkoopartikel gewor
den. In Bayeux' etalages lig
gen speciale bevrijdingstaar-
fen, flessen wijn met „lan
dingsetiketten" en allerhande
stickers, landkaarten, speldjes,
posters en vlaggen en dat niet
voor een vriendenprijsje.
