TAFEL Levensmiddelenhandel wil concentratie overleven Zwitserse protestanten stellen paus vragen over oecumene SfITïïTI Ceidóe Courant £ei&MQowuvnt Gereformeerde Kerken moeten uit Wereldraad KORTE METTEN Braziliaanse politie doet inval bij Nederlandse bisschop kerk wereld VOORUITZICHTEN SOMBER Politiek spel mislukt De kwestie rond de plaatsing van kruisraketten in Woens- drecht begint steeds meer een speelbal te worden in de bin nenlandse politiek. Oud-minister van defensie Van Mierlo, thans Eerste-Kamerlid voor D'66, had wel gelijk toen hij vo rige week zei, dat het Kabinet de beslissing beter wat zou kunnen uitstellen. Die beslissing, zo redeneerde hij, wordt niet meer getoetst aan de vraag of het belang van vrede en veiligheid ermee wordt gediend, maar vooral aan de vraag bij welke variant het CDA/VVD-kabinet in stand kan blij ven. De VVD kon tot nu toe rustig achterover leunen, omdat de CDA-minister Van den Broek van Buitenlandse Zaken meer dan genoeg het VVD-standpunt in deze kwestie vertolkte: ook Van den Broek werd beschouwd als een krachtig voor stander van plaatsing. Door binnen het Kabinet zwaar te leu nen op Van den Broek wilde de VVD het onderste uit de kan halen, maar het afgelopen weekeinde kreeg zij prompt het deksel op de neus: een compromis-voorstel van premier Lubbers werd in grote lijnen door zowel Van den Broek als De Ruiter van Defensie gesteund. Daarop was de beurt aan de VVD om er „ja" of „nee" tegen te zeggen. Van den Broek blijkt dus als „vooruitgeschoven VVD-post binnen het CDAU j toch niet zo goed gefunctioneerd te hebben als VVD-fractie- 2 leider Ed Nijpels geregeld in het openbaar heeft verzekerd. De beste uitgangspositie voor de VVD bij zo'n kabinetscrisis 3 zou natuurlijk zijn, als de CDA-ministers het niet met elkaar 1 eens zouden zijn, kortom als de scheidslijn dwars door het CDA zou worden getrokken. Een crisis zou voor de VVD het minst aantrekkelijk zijn als de scheidslijn precies tussen de ministers van CDA en VVD zou lopen. Met dit soort argu menten van binnenlandse politieke aard moet Lubbers de ministers Van den Broek en De Ruiter vorige week hebben gewonnen voor zijn compromis. weer Nog weinig verandering SPORT? MET DEKRANT OP DE ERETRIBUNE. ACHTERGROND DINSDAG 29 MEI 1984 PAGINA 2 De Zwitserse protestanten zullen paus Johannes Pau- lus II er volgende maand op wijzen, dat met het rooms- -katholieke verbod op een gemeenschappelijke avond maalsviering „de grenzen van het toelaatbare" zijn bereikt. In het gesprek, dat de Bond van Protestantse Kerken in Zwitserland op 14 juni te Kehrsatz met de paus zal hebben, zullen vra gen over de vrijheid en de waarheid van het evangelie aan de orde worden gesteld, met name de wederzijdse erkenning der kerken, het gastrecht bij avondmaals vieringen en de wederzijdse ambtserkenning. Dit heeft ds. Jean-Pierre Jornod, voorzitter van de bond, gisteren op een pers conferentie te Bern mede gedeeld ter gelegenheid van het bezoek, dat de paus van 12 tot 17 juni aan Zwitser land zal brengen. De pro testanten zullen de paus en kele vragen voorleggen, die de voortgang van de oecu mene in Zwitserland tegen houden en waarover de Zwitserse bisschoppen niet buiten Rome om een beslis sing kunnen nemen, aldus Jornod. De protestantse kerken ho pen in de ontmoeting met de paus de oecumenische dialoog met de bisschoppen conferentie te kunnen voortzetten. Zwitserland is oecumenisch gezien een bij zonder land, zei Jornod. Bijna de helft van de bevol king is protestants. Op di verse niveaus vinden er oe cumenische gesprekken plaats: aan de top, op plaat selijk niveau en binnen de gemengde huwelijken. ZUIDAFRIKAANSE KERK: De Gereformeerde Kerken in Nederland moeten de lid kerken van de Gereformeer de Oecumenische Synode (GOS) laten weten, dat zij uit de Wereldraad van Kerken stappen. Door hun lidmaat schap van de wereldraad houden de Gereformeerde Kerken terrorisme in stand en dat is onverantwoordelijk. Er zou een raad moeten ko men, waarin alleen die ker ken zitting kunnen nemen, die streng vasthouden aan de gereformeerde belijdenis en geen lid zijn van de wereld raad. Dat staat in een voorstel, dat de Nederduitse Gereformeer de Kerk in Zuid-Afrika (NG-Kerk) heeft ingediend voor de vergadering van de GOS, die van 30 juli tot en met 10 augustus 1984 in Chi cago wordt gehouden. De NG-Kerk komt daarin tot de conclusie, dat het voor haar „moeilijk" is geworden sa men met de Gereformeerde Kerken in de GOS te blijven zitten. Het lidmaatschap van de Gereformeerde Kerken zal in Chicago een van de be langrijkste gespreksthema's zijn. De NG-Kerk noemt de visie op de bijbel die in het boekje „God met ons" van de Gere formeerde Kerken tot uiting komt, „in hoofdlijnen" voor haar onaanvaardbaar. Zij be treurt. dat de Gereformeerde Kerken nooit maatregelen hebben genomen tegen de theoloog dr. H. M. Kuitert, en heeft ernstige bezwaren te gen de gereformeerde visie op de homofilie. Als aan haar voorstel in Chicago geen recht wordt gedaan, zal de NG-Kerk haar lidmaatschap van de GOS in heroverwe ging nemen. De Orthodox Presbyterian Church, een Amerikaanse kerk met veertienduizend le den, zal de lidkerken in Chi cago voorstellen de Gerefor meerde Kerken uit de GOS te stoten. De argumenten daarvoor zijn onder meer het lidmaatschap van de wereld raad, de toelating van de vrouw in het ambt en de vi sie op de bijbel. Op de leeftijd van 99 jaar is gisteren in zijn woonplaats Haren plotseling overleden ds. P. Siemelink, hervormd emeritus-predikant aldaar. Dominee Siemelink, geboren in Groningen, vierde in maart het feit dat hij 75 jaar geleden als predikant te Hoogeloon werd bevestigd. In zijn woonplaats Bentveld is overleden dr. A. van Bie- men (70), buitengewoon hoogleraar aan de faculteit der godgeleerdheid van de Universiteit van Amsterdam. Hij was van 1946 tot 1976 di recteur van de Arbeidersge meenschap der Woodbroo- kers in Nederland en direc teur van haar vormingscen trum te Bentveld. Van Bie- men was ook onder meer voorzitter van de internatio nale bond van religieuze soci alisten en redactievoorzitter van het weekblad Tijd en Taak. Ook is hij enige jaren lid geweest van het hoofdbe- stuur van de Partij van de Arbeid. Naast zijn verdien sten voor het vormingswerk heeft Van Biemen veel aan muziek gedaan, resulterend in de zogenaamde muziekwe- ken te Bentveld. De KRO-televisie zal zater dag op Nederland 1 van 11.00 tot 12.Q0 uur rechtstreeks de plechtige eucharistieviering in de St.-Jansbasiliek in 's-Hertogenbosch uitzenden waarmee mgr. J. Bluyssen afscheid neemt als bisschop van Den Bosch. De afscheids bijeenkomst van mgr. Bluys sen zendt de KRO eveneens rechtstreeks via Nederland 1 uit van 14.00 tot 15.00 uur. KRO-radio besteedt aandacht aan het afscheid in de vor'm van een vraaggesprek met de bisschop in de rubriek Kruis punt-Interview (Hilversum 1, 18.35 uur). De abdijgemeenschap van Berne in Heeswijk-Dinther belegt woensdag 6 juni, de sterfdag van de stichter der norbertijnenorde Norbert van Gennip, een symposium over de actuele betekenis van het religieuze gemeenschaps leven in deze tijd. Zuster F. Sleegers, bisschoppelijk gede legeerde voor de religieuzen in het bisdom Den Bosch, spreekt over „Herinnering en hoop", pater P. Leenhou wers ofm cap., hoogleraar te Tilburg en Eindhoven over „Omzien naar het heden als opdracht uit het verleden" en abt A. Baeten over „Berne vandaag en morgen". Aan het einde van de bijeen komst, die begint om half drie, is er een korte gebeds- De Braziliaanse politie heeft een inval gedaan in het kan toor van de bisschop van Ita- fjuai in Brazilië, de Neder- andse karmeliet, mgr. Vital Wilderink. Daarbij legde de politie beslag op enkele ker kelijke tijdschriften en op de ledenlijst van de pastorale grondcommissie in het aarts bisdom Rio de Janeiro, waar van mgr. Wilderink voorzit ter is. Volgens een woordvoerder van de politie in Rio de Ja neiro had een „betrouwbare bron" gewaarschuwd, dat er op het kantoor pamfletten werden gedrukt waarin de landarbeiders werden opge roepen gronden te bezetten. Mgr. Wilderink (53), afkom stig uit Deventer, betreurde het optreden van de politie, die opereerde zonder huis zoekingsbevel. Hij sprak de vrees uit, dat de actie deel uitmaakt „van een meer om vangrijke campagne tegen de kerk en haar pastorale grondcommissies". Volgens de bisschop worden er op het kantoor geen pamfletten ge drukt. De tijdschriften die in beslag zijn genomen, ver spreidt de kerk ook elders in het land. De pastorale commissies van de katholieke kerk in Brazi lië zijn de afgelopen weken fel door het bewind bekriti seerd wegens hun steun aan de georganiseerde landarbei ders en aan de grondbezet- ting door landloze boeren. Ook het pleidooi van de Bra ziliaanse bisschoppen voor de onmiddellijke invoering van een landhervormingspro gramma ondervond kritiek. Beperkte reactie hervormde brief kernbewapening Hervormde gemeenten en kerkleden hebben wel per brief protest aangetekend tegen het synodebesluit, waarin de plaatsing van kruisraketten in ons land wordt afgewezen, maar bij het synodebureau zijn geen verzoeken binnengekomen om dit besluit te herzien. Dit is gisteren namens de hervormde kerk medege deeld. De synode besloot op 16 maart met 37 stemmen voor en 15 tegen om regering en kabinet per brief er op te wijzen, dat de kerk zich bij herhaling heeft uitgespro ken voor het verwijderen van de reeds aanwezige kernwapens en tegen het toelaten van welke nieuwe kernwapens dan ook. In dit schrijven, waarin dus geen sprake is van een nieuw be sluit, is verwezen naar de pastorale brief van 1980 waarin het bezit van kern wapens werd afgewezen en gepleit werd voor eenzijdi ge ontwapeningsstappen. Twintig tot vijfentwintig kerkeraden hebben tegen het besluit geprotesteerd en ruim honderd particulieren. Op 5 mei, de laatste datum waarop hierover exacte ge gevens voorhanden zijn, waren er elf positieve reac ties binnen, afkomstig van zowel kerkeraden als parti culieren. Bij de gereformeerde syno de zijn meer dan zeventig verzoeken binnengekomen om het besluit van 7 maart, waarin de mogelijke plaat sing van kruisraketten werd veroordeeld, te her zien. Hartige taart met tomatensalade (Dit menu is voor Hemel vaartsdag, eronder staat een menutip voor morgen. De taart is voor 6 a 8 perso nen). De benodigdheden: 300 g bloem, 20 g gist, 1,25 dl melk, 50 g boter, 1 theele pel zout en suiker, 1 ei, ronde vorm van 24 cm 75 g kwark, 1 lepel mayo naise, 1 hardgekookt ei, 100 g ham, paar augurken, zout, peper, peterselie 100 g zachte leverworst, 100 g kwark, zout, peper, bieslook, worcestersaus 100 g kwark, 2 lepels mayonaise, zout, peper, mosterd 3 hardgekookte eieren, 12 plakjes salami of cervelaatworst, paar au gurken of olijven, peterse lie(blikje garnalen). Per persoon: 3 tomaten, zout, peper, azijn, bieslook. Bak daags tevoren een fijn brooddeeg. Los de gist op in lauwe melk en laat de boter smelten. Meng bloem, gist met melk, boter, zout, suiker en ei en kneed het stevige mengsel tot het loslaat van de handen. Laat het deeg een half uur rijzen (in de kom met daarop een doek, in een bak warm water). Kneed het deeg vervolgens flink door. vorm er een bol van en druk die gelijkmatig in de ingevet te vorm. Laat het deeg nog een kwartier rijzen, en bak het dan bruin en gaar in een oven, die op 6 of 200 staat, in circa twintig minuten. Snijd het gebak in drie lagen. Best rijk de onderste laag met kwark gemengd met mayo naise, kleingesneden ei, ham en augurk, zout, peper en pe terselie. Op de tweede laag komt leverworst met kwark, zout, peper, bieslook en wor cestersaus. Leg de drie lagen op elkaar en bestrijd boven- en zijkant met kwark, gemengd met mayonaise, zout, peper en mosterd. Garneer de taart met plakken ei, rolletjes worst, augurken of olijven, peterselie en desgewenst met garnalen. De opgemaakte taart blijft een paar uren lek ker in de koelkast. Menutip voor morgen: ge- hakthachee met bietjes uit een pot) en aardappelen yoghurtvla. JEANNE DEN HAAG De Stich ting Centraal Levensmid delen Bureau (CLB) heeft in het vandaag versche nen rapport „Branchever kenning van de levens middelendistributie in Ne derland" nog eens onder streept hoe somber de vooruitzichten voor de Nederlandse levensmid delenhandel zijn. Daar mee deed het nog een schepje bovenop de ellen de die eerder deze week al in een rapport van de ABN was geschetst: het aantal levensmiddelen- handelaren zal in de ko mende zes jaar naar ver wachting met 10.000 da len. Het rapport van het CLB voorziet een dramatische ver slechtering van de positie van de kleine levensmiddelenhan delaar, ten gunste van het grootwinkelbedrijf. Ondanks een minder ongunstig beeld van de landelijke bestedingen aan voedings- en genotsmidde len, verwachten de samenstel lers van het rapport aanzienlij ke omzetverliezen voor de kleine detaillisten. „Het is een lijn die al eerder is geconstateerd. Hoopgevend is in vergelijking met de progno ses van eerdere rapporten, dat de afbraak van de kleinere verkooppunten wat minder sterk is geweest dan verwacht. De teruggang blijft weliswaar aanzienlijk, maar gelukkig gaat de afbraak minder snel. Dat is een klein pluspunt". Pessimistisch, maar niet zon der hoop is de reactie van voorzitter H.H. van der Geest, voorzitter van het Vakcen trum van Beroepsorganisaties voor de Levensmiddelende taillisten, vertegenwoordiger van veel levensmiddelenhan delaren. Volgens het vandaag versche nen rapport zijn de vooruit zichten, zeker voor de zelf standige detailhandel, onver anderd somber. De samenstel lers van het rapport verwach ten dat de omzet van dit deel van de branche in de periode tot 1987 ten opzichte van 1983 een dramatische daling zal vertonen van tussen de 17 en 22 procent. Het grootwinkelbe drijf daarentegen doet het goed, want in de zelfde perio de zal daar de omzet met 20 of 25 procent stijgen. Keihard Het rapport zegt dat er iets moet gebeuren, want „indien de zelfstandige handel niet tij dig effectieve tegenkrachten weet te ontwikkelen, zal wel licht het marktaandeel in 1990 tot beneden de 30 procent zijn gedaald". De voorzitter van het Vakcen trum is vastbesloten er zo snel mogelijk voor te zorgen dat die tegenkrachten er komen. Van der Geest: „Binnen de organi saties wordt keihard gewerkt aan betere formules. Veel klei nere zaken kunnen zelfstandig blijven draaien onder de para plu van samenwerkingsver banden als Spar, Vivo en Végé. Verder is er een groep van 200 winkeliers die zich als „Club 199" staande weten te houden. Er worden studies verricht naar mogelijkheden om de rentabiliteit te vergro ten en naar betere opleidings mogelijkheden". „Ook proberen we een „pool" op te zetten van zelfstandige ondernemers, om beginnende detaillisten in deze branche te stimuleren. We willen mensen van school beter opvangen, ze plaatsen in bedrijven, zodat ze een goede praktijkopleiding krijgen. Kortom, er wordt kei hard aan gewerkt om dat zelf standige ondernemerschap nieuw leven in te blazen. .We moeten de gigantische macht sconcentratie in onze bedrijfs tak overleven. Dat kan bijna niet anders dan door zelf tot machtsconcentratie over te gaan, naar het voorbeeld van de al genoemde Spar, Vivo en Végé. De industrie zal dan ze ker ook dezelfde lage prijzen moeten rekenen die ze aan de grootwinkelbedrijven vraagt", denkt Van der Geest. Met de prijzen snijdt hij een heet hangijzer aan. „Prijsdis- criminatie komt nog steeds voor. Het is natuurlijk heel lo gisch dat je bij grote afname van een produkt minder hoeft te betalen aan de producent dan bij kleine partijen. Ik con stateer echter dat aan sommige grootwinkelbedrijven bij gelij ke hoeveelheden minder in rekening wordt gebracht dan aan anderen. Dat ondermijnt het zelfstandig ondernemer schap." Van der Geest wees daar on langs bij de jaarvergadering van het Vakcentrum al op en laat er sindsdien geen gras over groeien. „Ik heb hierover al gesprekken gehad met en kele kamerleden. We gaan staatssecretaris Van Zeil van Economische Zaken vragen om nu eens ernst te maken met wetgeving tegen dergelij ke prijsdiscriminatie". Aanbevelingen In de gesprekken die de le vensmiddelenhandel regelma tig met de staatssecretaris voert, zullen wat Van der Geest betreft eerder gedane aanbevelingen uit de branche zo snel mogelijk aan de orde moeten komen. Haast is gebo den, zeker als het gaat om de vestigingsregelingen voor de detailhandel. Die moeten vol gens een eerdere „branchever kenning" door de overheid niet worden verscherpt, om te veel beperkende maatregelen te voorkomen. Verder moet de zogeheten „boerderijverkoop" (dat is de verkoop „langs de weg") beperkt blijven. Een andere wens van de de taillisten is dat in kleine zaken op het platteland het assorti ment op peil wordt gehouden, Veel kleinere zaken kunnen zelfstandig blijven draaien onder de pa raplu van een samenwer kingsverband als Végé. onder meer met investerings subsidies. Daarom is Van der Geest blij dat onlangs is beslo ten dat het Centraal Bureau Levensmiddelendetaillisten één miljoen gulden overheids geld mag besteden voor steun aan kleine plattelandswinkels. Het verlanglijstje van de le- vensmiddelenbedrijven is nog langer: meer hulp bij bedrijfs beëindiging, het voorkomen van „witte vlekken" in stads wijken en niet te vergeten: meer mogelijkheden voor de taillisten om kredieten te krij gen met overheidsgarantie. Voor de kredietverleners heeft Van der Geest overigens wei nig lovende woorden over. „Het is voor ons nog steeds zo dat we bij wijze van spreken 300 procent garantie moet ge ven om bij de banken één pro cent risico te krijgen. Het is ze ker voor een detaillist ver schrikkelijk moeilijk om aan geld te komen. Als je hoort wat de grote bedrijven aan overheidskredieten krijgen, dat loopt in de honderden mil joenen. Vergeleken met het midden- en kleinbedrijf is dat volstrekt belachelijk. De over heid zou het midden- en klein bedrijf meer met de daad dan met het woord steunen", vindt Van der Geest. ARJEN VAN DER SAR NlJPELS had op zijn vingers kunnen natellen, dat zijn uit- i spraak van ruim een week geleden voor de VAR A-televisie, j dat het voortbestaan van het Kabinet aan een zijden draadje j hangt, een aantal samenbindende krachten binnen het CDA in beweging zou brengen. Lubbers zal uit de uitlatingen van Nijpels hebben begrepen, dat de VVD op een kabinetscrisis uit is om vervolgens pas in een reconstructie-fase onder efen i informateur enige concessies te moeten doen met betrekking tot de plaatsing. Volgens deze gedachtengang zou het kabi- net-Lubbers, althans een CDA/VVD-kabinet, daarna zijn j werk kunnen voortzetten. j i Daarmee plukt de VVD nu de ongetwijfeld wrange vruchten van een politiek spel, dat zij de CDA-ministers on der elkaar had willen laten spelen, zonder dat zij zelf vuile handen zou oplopen. De VVD is nu immers voor de keuze gesteld om met Van den Broek onder voorwaarden „ja" te zeggen tegen het compromis-Lubbers (waarvan de precieze inhoud nog niet bekend is gemaakt) ofwel „nee" te zeggen, waardoor bij een kabinetscrisis de VVD de partij zou zijn die de breuk zou hebben veroorzaakt. GeEN van beide mogelijkheden is aantrekkelijk voor Nij pels, die nu met de zwartepiet zit. Het is overigens jammer dat als gevolg daarvan Van den Broek gistermiddag niei naar Washington kon vertrekken met concrete voorstellen van de Nederlandse regering over de plaatsing van de kruis raketten. Dat zal vervolgens tot gevolg hebben, dat een Ne derlandse beslissing weer langer op zich moet laten wachten dan mogelijk zou zijn geweest. DE BILT Een lagedrukge bied, waarin diverse kernen circuleren, ligt boven Duits land en houdt ook morgen nog een greep op het weer hier in het land. Opnieuw wordt veel bewolking verwacht, waaruit van tijd tot tijd regen valt. Het oosten en zuidoosten van het land lijken hiervoor het ge voeligst te zijn. Het enige positieve bij dit som bere weerbeeld is dat de nach ten niet koud zijn. De ver wachte minimumtemperatuur is ongeveer 10 graden. Minder goed staat het met de middag- temperatuur, deze wordt om streeks 15 graden. De wind waait overwegend uit het noordwesten en is eerst matig, kracht 4, aan zee en op het IJsselmeer krachtig, 5 of 6, maar later op de dag neemt de wind in kracht af. De computer van het Europese weercentrum blijft volhouden dat het donderdag beter weer wordt met af en toe zon, nog maar een kleine regenkans en een middagtemperatuur van rond 17 graden. Daarna moet de temperatuur nog wat om hoog gaan. Weerrapporten van vanmorgen 07.00 uur. Waar Max Min Naar- lamptamp «lag Amsterdam regan 13 9 1 mm De Bilt regen 15 10 6 mm Deelen motreg. 13 9 7 mm Eelde zw.bew. 16 10 1 mm Eindhoven motreg. 11 10 22 mm Den Helder regen 13 9 2 mm Lh. R'dam regen - 9 0.5 mm Twente motreg. 13 9 4 mm 12 9 0.9 mm zw.bew. 21 10 11 n KNMI bekijkt I droogte DEN HAAG Het KMNI be gint vrijdag met een onder zoek naar de kans op droogte perioden in ons land. Het on derzoek, gesubsidieerd door de EG, wordt van groot belang genoemd voor de landbouw en de drinkwatervoorzienining. Het onderzoek sluit aan op het project „Historische Weerkun dige Waarnemingen", waaraan vanaf '81 wordt gewerkt. Doel is het inventariseren van his torische weerkundige waarne mingen in Nederland en het samenstellen van een zo lang mogelijke meetreeks. Daarmee is men in staat de veranderin gen van het klimaat te leren kennen in tijden, waarin men selijke activiteiten die" het kli maat kunnen beïnvloeden nog niet plaatsvonden of min der omvangrijk waren. Barcelona Berlijn Bordeaux Dublin Frankfort Helsinki Klagenfurl Luxemburg Madrid Malaga nbew. 23 12 0 rr w.bew. 12 4 10 n SS 20 15 0 n

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2