Ziekelijke Tsjernenko
verliest zijn
reep op het Kremlin
Botha wil
aanzien
opvijzelen
U hoeft uwgeld
niet meer vast te zetten
als ifn hoge rente wilt.
tr
VS verhogen militaire
hulp aan Saoedi-Arabië
IC
Hotelbrand
SUITENLAND
C&idacGou/umt
DINSDAG 29 MEI 1984 FAGINA 13
lemonstrerenvoor
5-urige werkweek
e Westduitse hoofdstad
onn was gisteren het to-
sel van een grote demons
ratie voor de 35-urige
erkweek. Voorzitter Ernst
reit van de overkoepelen-
3 vakbondsorganisaties
eigde het hele land plat
leggen indien de uitslui-
ïgen door de werkgevers
in arbeiders die staken
jor de invoering van de
.-urige werkweek door
gaan. Vandaag zou een
euwe onderhandelings
inde worden gehouden in
onn maar veel uitzicht op
giplossing van het conflict
ek er niet te zijn.
I Wer aussoerrt-
gehört eingesc«r?t
Partij Moebarak
wint verkiezingen
KAIRO De regerende Nationale Demo
cratische Partij (NDP) van de Egyptische
president Hosni Moebarak leek gisteren
een grote overwinning te gaan boeken bij
de algemene verkiezingen van zondag.
Toch ziet het ernaar uit. dat de Neo-
Wafdpartij, de grote tegenstander van de
NDP, meer zetels zal krijgen dan werd
verwacht. Uit nog niet officiële uitslagen
blijkt dat de regerende NDP leidt met on
geveer 70 procent van de stemmen. De
Wafd-partij, geleid door de vroegere pas-
ha en landheer Foead Serag Eddin, heeft
20 procent van de stemmen. Bij de verkie
zingen konden de Egyptenaren voor het
eerst sinds de revolutie van 1952 een keu
ze maken uit een vijftal partijen.
Apestreken
MOSKOU Een groep
apen in de Sovjet-Unie
heeft een autobestuurder
„vastgehouden" die tegen
de voorschriften in een
kortere weg door een na
tuurreservaat was ingesla
gen. Eenmaal in het park
aangekomen zag de man
zijn auto omringd door
apen. Ze klommen op het
dak en de warme motor
kap en hun leider koos
een plaatsje tegen de voor
ruit. De apen lieten zich
nergens door verjagen en
hieven tot etenstijd, een
uur of vier later, rustig
waar zij zaten.
Schandaal rond bekend
bierhuis in München
MUNCHEN De politie in Mün
chen heeft het rijk aan traditie zijn
de en vooral bij toeristen geliefde
bierhuis „Donisl' gesloten. Vier kel
ners, een verkoopster en hun chef
zijn aangehouden op verdenking
van het op grote schaal bij „de neus
nemen, oplichten, bedriegen en
beetnemen" van gasten. Bij de inval
in het bierhuis werd omvangrijk be
wijsmateriaal in beslag genomen:
portemonnaies, portefeuilles en pas
jes die van beroving en garderobe-
diefstal afkomstig waren, opgedre
ven rekeningen en druppels om
bierdrinkende gasten te verdoven.
Veel geld voor
gesigneerde presidentsfoto
NEW YORK Een kleurenfoto van vier
nog levende presidenten van de Verenigde
Staten, waarop hun handtekening staat, is
in New York voor 14.800 gulden geveild,
een record voor een dergelijke foto. Het
gaat om een foto van president Ronald
Reagan, in het gezelschap van zijn voor
gangers Jimmy Carter, Gerald Ford en Ri
chard M. Nixon, genomen toen de drie ex-
presidenten in oktober '81 naar Kairo ver
trokken om de begrafenis van de vermoor
de president Sadat bij te wonen. Gesigneer
de foto's van kolonel Khadaffy van Libië
en de PLO-leider Arafat gingen weg voor
recpectievelijk 405 en 360 gulden.
5
IOSKOU Voor de der-
e keer in drie jaar lijkt
ret erop, dat het Kremlin
Viaangenaam getroffen
il worden door een com-
inatie van ziekte en hoge
jeftijd. In het Westen
oen al geruime tijd ge-
uchten de ronde dat de
2-jarige president en par-
ileider Konstantin Tsjer-
rl?nko de zaak niet meer
'^heel in eigen hand
jepeft. Volgens Kremlino-
ögen specialisten lijkt het
ï-olitbureau in drie stro-
lingen uiteen te vallen,
r[i de tegenstellingen tus-
^in de voorstanders van
nfcn harde-lijn en de meer
hfmatigde groep steeds
oj-oter wordt. Beide uiter-
;eJe stromingen voelen zich
a$hinderd door de ogen-
ejhijnlijke tekortkomin-
irin van president Tsjer-
a^nko.
al
1 I Westduitse minister van
Jitenlandse zaken, Genscher,
','&s vorige week voor bespre
kingen in Moskou. Tsjernenko,
"Ie ruim 100 dagen geleden
-et Sovjet-leiderschap op zich
beft genomen, beperkte zich
tijdens de ontmoetingen tot
het voorlezen van vooraf op
gestelde verklaringen. En zelfs
het lezen hiervan ging hem
volgens Westduitse functiona
rissen nogal houterig af. De
Soviet-leider leek bovendien
veel moeite te hebben met zijn
ademhaling.
Gromyko
Het viel dan ook des te meer
op dat de Russische minister
van buitenlandse zaken, Gro
myko, juist een zeer zelfverze
kerde en gezaghebbende in
druk maakte. Gromyko, die
twee jaar ouder is dan Tsjer
nenko, interrumpeerde zijn
„baas" regelmatig en voerde
vaak het woord tijdens belang
rijke besprekingen. Het was
ook Gromyko die Genscher
formeel ontving in de Katha-
rina-hal van het Kremlin.
Deze ontvangsthal wordt tij
dens officiële recepties nor
maal gesproken alleen door de
president gebruikt.
Tijdens de besprekingen nam
Gromyko een ondubbelzinnig
en rechtlijnig standpunt in. Hij
weigerde in te gaan op Gen-
schers voorstel om de wapen
wedloop onderhandelingen
met de Verenigde Staten te
'hervatten en beschuldigde de
regering-Reagan er herhaalde
lijk van het aan te willen laten
komen op een confrontatie.
Een dergelijk hard standpunt
werd enige tijd geleden ook
ingenomen door maarschalk
Oestinov, de Russische minis
ter van defensie. Tijdens een
discussie over de laatste ver
wikkelingen rond het plaatsen
van de middenlange-afstands
raketten, verweet hij de VS
dat zij de huidige situatie „dra
matisch verergerd hadden".
Machtige positie
De Gromyko-Oestinov stro
ming neemt duidelijk een
machtige positie in. Gromyko,
die al jarenlang minister is van
buitenlandse zaken, kan bogen
op een ruime ervaring in on
derhandelen. Maarschalk Oes
tinov heeft het commando
over het Russische militaire
apparaat, dat weliswaar een
aanslag doet op het nationale
budget maar de Russische be
langen naar buiten toe verte
genwoordigt. De opkomst van
Gromyko en Oestinov lijkt ge
lijk op te gaan met een aftake
ling van de rol van de partij
als de leidinggevende macht.
Tussen de stromingen voor en
tegen Tsjernenko ligt in theo
rie nog een derde groep, aan
gevoerd door de jongere garde,
waaronder Gorbatsjov Hij
wordt door velen gezien als de
rechtmatige troonopvolger van
Tsjernenko en zou op steun
kunnen rekenen van leden
van het Politbureau zoals Gri-
gori Romanov en Vladimir
Doltsjin.
Hoge eisen
De positie van deze verschil
lende stromingen kan in de
komende maanden duidelijker
worden, wanneer er een aan
tal belangrijke besprekingen
plaats vinden in Moskou. Zo
staan een bezoek van de Fran
se president Mitterand en de
Britse minister van buiten
landse zaken Howe op het pro
gramma. Een ander belangrij
ke gebeurtenis is de eerste top
conferentie sinds een aantal
jaren van de Comecon, die alle
leiders van de regeringen en
communistische partijen van
de Oostblok-landen bijeen
moet brengen.
Dergelijke ontwikkelingen
stellen hoge eisen aan een
kerngezond politicus. Voor de
72-jarige president Tsjernenko,
die volgens insiders aan lon-
gemphyseem lijdt en daardoor
kampt met hartproblemen,
zouden de inspanningen wel
eens te veel kunnen worden.
MICHAEL SIMMONS
Copyright The Guardian
jpaans stadje wil
Ueen nette agenten
VILES Wie geinteres-
erd is in een van de zeven
»en plaatsen in het politie-
irps van Aviles in het Spaan-
Asturië, hoeft de moeite van
U solliciteren niet te nemen
s hij opvallend lelijk is, erg
es op zichzelf, impotent, tan-
fnloos of doof. Ook als de sol-
utant, naar de mening van
in commissie van beoorde-1
Ig, „uitermate lelijk" is, er
naangenaam uitziet" of „een
Iitengewoon onverzorgde in-
Iuk maakt", komt hij niet in
nmerking. De eisen voor de
euwe politiemannen van
viles zijn opgesteld door de
Cialistische burgemeester en
gemeenteraad.
'jjprichter Charta 77
Da vijf jaar vrij
ÏVIAAG Peter Uhl.één van
1 belangrijkste dissidenten in
5e5echoslowakije en medeop
richter van de mensenrechten-
iweging Charta '77, is giste-
n na vijf jaar gevangenis-
'Jaf vrijgelaten. Hij was tot
^e gevangenisstraf veroor-
Jld wegens „ondermijnende
viteit". De 41-jarige Uhl
i in 1979 gearresteerd en
^hoorde tot een groep van zes
't>nsenrechtenactivisten, on-
kjJ" wie de schrijver Havel, die
nji en een half jaar kreeg. De
.jErige leden van de groep,
ri^der wie Havel, waren al
^der vrijgelaten.
IRAN ZOU NIEUW OFFENSIEF VOORBEREIDEN
WASHINGTON JED-
DAH De Amerikaanse
president Reagan heeft
zijn goedkeuring gehecht
aan de levering van 400
Stinger-luchtdoelraketten
aan Saoedi-Arabië. De ra
ketten, die een defensieve
taak tijdens eventuele
Iraanse luchtaanvallen,
zullen nog- vandaag in
Saoedi-Arabië aankomen.
Dit hebben Amerikaanse
regeringsfunctionarissen
gisteravond verklaard.
Het Amerikaanse besluit om
de Stingerraketten aan Saoedi-
Arabië te leveren is zeer snel
genomen en kan verklaard
worden door de grote zorg
over de stijgende spanning in
het Golfgebied. In diplomatie
ke kringen in de Arabische
Golfstaten wordt rekening ge
houden met een nieuw Iraans
offensief, dat op vrijdag zou
kunnen beginnen. Op die dag
begint de Ramadan, de islami
tische vastenmaand. Langs de
grens met Irak zouden een
half miljoen Iraanse soldaten
zijn samengetrokken. Als Iran
inderdaad overgaat tot een
nieuw offensief in het zuiden
van Irak, dan is de kans zeer
groot dat de Golfoorlog esca
leert en het scheepvaartver
keer in de gehele Golf stil
komt te liggen.
De Amerikaanse regering had
eerder dit jaar al voorgesteld
1600 Stinger-raketten te ver
kopen aan Saoedi-Arabië.
Maar als gevolg van Israëli
sche protesten werd dit plan in
maart weer ingetrokken. De
New York Times meldde gis
teren dat 20 a 30 Amerikaanse
legerspecialisten naar Saoedi-
-Arabte worden gestuurd. Zij
zullen gedurende een periode
van ongeveer tien dagen Saoe-
dische militairen opleiden, die
de Stingerraket gaan bedie
nen.
Iran heeft opnieuw die landen
gewaarschuwd, die overwegen
Irak te steunen. De Iraanse
onderminister van buitenland
se zaken, Kazempoer, heeft
gisteren gezegd dat er "geen
enkele garantie" gegeven kan
worden voor de veiligheid van
schepen in de Golf als Irak
hulp van buitenaf krijgt.
Terwijl de spanningen in het
Golfgebied met de dag toene
men, wordt er door de islami
tische landen opnieuw een be
middelingspoging ondernomen
om de oorlog tussen Iran en
Irak langs diplomatieke weg te
beslechten. Een bemiddelings
commissie van de Islamitische
Conferentie (waarin alle mos
limlanden zijn vertegenwoor
digd) en de PLO wil dat er in
het Iraans-Iraakse grensgebied
een Islamitische Vredesmacht
wordt gestationeerd. Dit heeft
het Saoedische persbureau
SPA gisteren bekendgemaakt.
De commissie komt op 9 en 10
juni in de Saoedische stad Jed-
da bijeen.
-USKE EN WISKE DE LIEVE LILLEHAM
Een brand, ont
staan in de keu
ken op de twee
de verdieping
van het 239 ka
mers tellende Ti
me-hotel in Tai-
peh, de hoofd
stad van Taiwan,
heeft aan zeker
19 mensen het
leven gekost.
Meer dan veertig
anderen liepen
verwondingen
op.
Na het uitbreken
van de brand in
het vijf jaar oude
hotel trok zware
rook via het
luchtverver
singskanaal naar
de kamers van
de bovenste ver
dieping. Drie
mensen vonden
de dood nadat
zij uit het raam
waren gespron
gen. Zestien an
deren kwamen
om door rook
vergiftiging.
Op de foto bo
ven is een van
de 54 brand
weerwagens te
zien die bij het
bestrijden van
de brand wer
den ingescha
keld. De foto of vanaf een
rechts toont vier smalle venster
hotelgasten die bank wanhopig
vanuit het raam wachtten op hun
van hun kamer redding.
Geen krant ontvangen Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoonnr.071-122248 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
Palestijnse kapers
doodgeslagen na Israëlische
bevrijdingsactie
JERUZALEM Twee Palestijnse buskapers zijn door Israëli
sche veiligheidstroepen gedood nadat ze bij een actie ter bevrij
ding van de passagiers waren gearresteerd. Het Israëlische mi
nisterie van defensie heeft gisteren na een vier weken durend
onderzoek bekend gemaakt dat „slagen op het hoofd met stompe
voorwerpen" tot de dood van de Palestijnse buskapers hebben
geleid. Minister van defensie, Moshe Arens, heeft de daad jegens
de guerrillastrijders „krachtig" veroordeeld en gerechtelijke
stappen aangekondigd tegen de, onbekend gebleven, verant
woordelijken. De verklaring van Arens' ministerie komt een
dag nadat een onderzoekscommissie van het leger onder leiding
van reserve-generaal Meir Zorea een rapport indiende bij pre
mier Shamir. Het rapport is geheim maar de voornaamste be
vindingen werden maandag door het ministerie gepubliceerd.
Nadat elite-eenheden van het Israëlische leger op 13 april de
door vier Palestijnen gekaapte bus bestormden, werd officieel
meegedeeld dat twee van de terroristen ter plaatse waren dood
geschoten en de andere twee nog dezelfde dag als gevolg van de
actie aan hun verwondingen overleden. De verdenking dat twee
van de kapers. Majid Abu Jouma en Subhi Abu Jouma, pas na
hun aanhouding werden gedood werd geuit in de buitenlandse
pers toen een Israëlische fotograaf een opname toonde waarop
een van de Palestijnen zonder verwondingen wordt wegge
voerd.
ZUIDAFRIKAANSE PREMIER MAAKT
RONDREIS DOOR WEST-EUROPA
DEN HAAG Wat enkele maanden geleden nog on
denkbaar leek, gebeurt nu. Premier Pieter Botha van
Zuid-Afrika is aan een rondreis door West-Europa be
gonnen. Na de jarenlange diplomatieke isolatie van
Pretoria wordt dit bezoek in Zuid-Afrika als een over
winning beschouwd. Maar buiten Zuid-Afrika is het
omstreden. Er zijn veroordelingen gekomen vanuit de
Verenigde Naties en van de Organisatie van Afrikaan
se Eenheid. Tijdens het bezoek van Botha zal dan ook
op grote schaal worden gedemonstreerd.
Op het programma staan bezoeken aan respectievelijk Portugal,
Zwitserland, Groot-Brittannië, West-Duitsland, België en Oos
tenrijk. Voorts brengt Botha een privé-bezoek aan Frankrijk.
Zelfs sloot de Zuidafrikaanse pers het niet uit dat ook Rome en
Vaticaanstad in het reisschema opgenomen zullen worden, maar
een bevestiging hiervoor was niet te krijgen. In 1976 was het
voor het laatst dat een Zuidafrikaanse leider John Vorster
een bezoek aan Europa bracht.
De uitnodigingen aan Botha worden gezien als een direct resul
taat van het ontspanningsinitiatief dat Pretoria heeft genomen
in zuidelijk Afrika. Dat initiatief mondde eerder dit jaar uit in
een niet-aanvalsverdrag met Mozambique en een bestand met
Angola. Daarnaast lijkt er enig schot te zitten in de kwestie-Na-
mibië, ondanks het mislukken van de recente conferentie in
Loesaka waaraan de Namibische bevrijdingsbeweging Swapo, de
zogenoemde „interne" Namibische partijen en Zuid-Afrika aan
deelnamen. Ook op binnenlands gebied heeft Botha aan hervor
mingen gewerkt onder het motto „wij (de blanken) moeten ons
aanpassen of sterven". Het blanke parlement nam een nieuwe
grondwet aan die in het land van de apartheid kleurlingen en
Indiërs beperkte politieke medezeggenschap geeft. Het nieuwe
parlementaire systeem, dat voorziet in een parlement met drie
afzonderlijke kamers (één voor blanken, één voor kleurlingen
en één voor Indiërs) treedt in september in werking. Voor de
zwarte meerderheid zijn ook in de hervormingen van Botha nog
steeds geen politieke rechten weggelegd. In het Westen is posi
tief gereageerd op de nieuwe aanpak van de buitenlandse poli
tiek van Pretoria. Maar Botha's hervormingen op binnenlands
gebied gaan de westerse leiders niet ver genoeg, omdat zij het
systeem van de apartheid onverlet laten. Botha kan tijdens zijn
rondreis dan ook rekenen op kritiek van zijn gastheren en
Van officiële zijde zijn er weinig mededelingen over het bezoek
gedaan. Het precieze reisschema wordt om veiligheidsredenen
pas op het laatste moment gegeven. De overal aangekondigde
protesacties tegen de komst van Botha zullen daar zeker niet
vreemd aan zijn. Maar vast staat dat Botha aanstaande vandaag
en morgen in Lissabon is. Vervolgens zal hij Zwitserland, Groot-
Brittannië, West-Duitsland, België en Oostenrijk bezoeken.
Ook over het doel van zijn reis is weinig of niets meegedeeld.
Waarnemers gaan er van uit dat het Botha er vooral om te doen
is het aanzien van Zuid-Afrika op te vijzelen. Anderen geloven
dat hij de nieuwe grondwet wil „verkopen". Volgens onbevestig
de berichten wil hij in Groot-Brittannië praten over de aanschaf
van verkenningsvliegtuigen. De Sunday Times meldde dat Bri
tish Aerospace, de firma die de toestellen zou moeten gaan leve
ren, hierover is benaderd. Zuid-Afrika zou het door de Verenig
de Naties ingestelde wapenembargo willen omzeilen door een
kustwacht te vormen, aldus de Sunday Times. Met de aanschaf
van deze toestellen zou een bedrag van ongeveer 240 miljoen
gulden gemoeid zijn.
De Britse oppositie heeft fel van leer getrokken tegen premier
Thatcher vanwege haar uitnodiging aan Botha. Labourleider
Neil Kinnock noemde het bezoek een belediging voor diegenen,
die vrijheid lief hebben en een blamage voor het Britse volk.
Premier Thatcher, die Botha zal ontvangen, voerde aan dat zij
het Britse verzet tegen het apartheidssysteem op Botha over zal
brengen. Maar voor de tegenstanders van het bezoek maakt zij
hiermee haar uitnodiging niet goed.
Ondanks alle protestacties zal Botha tijdens zijn rondreis aan
prestige winnen. Zijn ontvangst door leiders van westerse lan
den betekent op zijn minst een erkenning van zijn inspanningen
op het gebied van de door hem gevoerde buitenlandse politiek.
Juist die erkenning kan hij zo goed gebruiken om zijn politieke
tegenstanders in eigen land de wind uit de zeilen te kunnen.
(ADVERTENTIE)
De Giro Plus Rekening is een aan
trekkelijke spaarvorm van de Amro Bank.
U profiteert van een hoge rente en
toch kunt u over uw spaargeld beschikken
wanneer u dat wilt.
Dat is handig als u onverwachts een
rekening moet betalen of spaart voor iets
speciaals. Want van uw Giro Plus
Rekening kunt u elke maand f 3.000,- op
nemen (of meer tegen 1% kosten).
Inleggen en opnemen gaat heel een
voudig via uw bank- of girorekening.
Bij elke Amro Bank kunt u direct zo'n
spaarrekening openen.
Amro Bank. De bank waar je wat aan hebt.
