Zieke toerist soms
om psychologische
redenen terughalen
PTT: resultaten
1984 minder goed
Lotto:.elke week kan
het geluk u
toelachen
Goudzwaard: Groep-Scholten
loopt te hard van stapel
\NWB-ARTS IN PROEFSCHRIFT:
F-16 stort neer, 2 doden en 9 gewonden
nbbers sprak over
btw voor zijn beurt
NCRV-radio op Hemel
vaartsdag uit Israël
'Banenverlies door opheffen extra
onderwijsuren niet te peilen'
Grootste orkest aller tijden gaat Woensdrecht omsingelen
iINNENLAND
CcidócSommit
DINSDAG 29 MEI 1984 PAGINA 11
snelrecht bij rellen
•ond Woensdrecht
1REDA Het Openbaar Ministerie zal in
laarvoor in aanmerking komende geval-
stï wetsovertreders rondom en op de
liegbasis in Woensdrecht via de snel-
echtprocedure vervolgen. Deze methode
an berechting is bij voorbeeld niet denk-
eeldig in gevallen waarin demonstranten
eweld tegen personen hebben gebruikt.
)at heeft de hoofdofficier van justitie in
et arrondissement Breda, mr Kalthoff
isteren meegedeeld. De aangekondigde
laatregel maakt deel uit van een raam-
lan. De vele acties rondom de basis de
fgelopen elf maanden, rechtvaardigden
en raamplan, zodat bij acties niet steeds
reer overleg tussen de diverse instanties
epleegd hoeft te worden, zo werd meege-
eeld. Op de strategie en tactiek bij ko-
ïende acties, werd niet nader ingegaan.
GYMNASIUM KAN
BLIJVEN BESTAAN
(Vervolg van de voorpagina)
Volgens de bewindslieden krijgt ook
het vervolgonderwijs de taak op zich
om een goede aansluiting tussen mid
denschool en voortgezet- of beroepson
derwijs te bereiken. Zonodig moet het
vervolgonderwijs zorgen voor een scha
keljaar. De bewindslieden laten verder
weten dat havo en vwo als aparte on
derwijsvormen moeten verdwijnen. De
hoogste klasssen van havo en vwo die
nen te worden samengesmolten tot een
driejarig vho (voortgezet hoger onder
wijs of lyceum) met acht examenvak
ken. Deze scholen, die zelfstandig kun
nen bestaan, moeten de leerlingen
voorbereiden op het universitair en ho
ger beroepsonderwijs.
Al ruim 65.000
varkens afgemaakt
DEN HAAG De varkenspest in ons
land heeft dit jaar al geleid tot het af
maken van 65.000 varkens. Ruim 1.500
varkens bleken besmet te zijn met die
ziekte. De overige afgemaakte dieren
werden als „verdacht" aangemerkt.
Het ministerie van landbouw en visse
rij heeft de gedupeerde varkenshouders
ruim zestien miljoen gulden schadever
goeding betaald. De helft van dit be
drag zal door de Europese Gemeen
schap worden vergoed. Na de varken-
spestexplosie van begin vorig jaar had
den de deskundigen de hoop gekoes
terd de ziekte onder controle te heb
ben. Nu dat niet het geval is, vinden er
momenteel op grote schaal entingen
Margarine en halvarine
worden in juni duurder
DEN HAAG Plantaardige margarine
en halvarine worden vanaf 4 juni duur
der. Vanaf die datum zal voor een pakje
plantaardige margarine twaalf cent
meer moeten worden betaald. De prijs
van een pakje halvarine stijgt dan met
zes cent. Dat heeft de Bond van Neder
landse Margarinefabrikanten gister
avond bekendgemaakt.
De margarines en halvarines met vooral
dierlijke grondstoffen gaan niet in prijs
omhoog. De prijsverhoging is vastgesteld
na overleg met het ministerie van econo
mische zaken. De prijsverhoging van de
plantaardige magarines moet volgens de
bond vooral worden toegeschreven aan
een sterke stijging van de grondstoffen-
prijzen van plantaardige oliën en vetten.
DEN HAAG De econoom dr. B. Goud
zwaard vindt dat de groep rond de uit het
CDA-getreden Kamerleden Scholten en
Dijkman te hard van stapel loopt in zijn
streven naar een nieuwe politieke partij.
Goudzwaard heeft daarom besloten zijn
functie in de stuurgroep ter beschikking
te stellen en ook niet mee te doen in de
nieuwe stuurgroep die na 23 juni de kan
sen voor partijvorming nader zal invullen.
Van een breuk is evenwel geen sprake,
aldus Goudzwaard gisteren.
Goudzwaard, eens de auteur van het
CDA-programma Niet bij brood alleen, en
de afgelopen maanden ideoloog van de
beweging rond Scholten en Dijkman,
vindt dat de „Basisbeweging voor vrede
en solidariteit" zich open moet blijven
stellen voor alle politieke partijen en be
wegingen die in aanmerking komen voor
samenwerking.
Die gesprekken zouden dan uiteindelijk
eventueel kunnen uitmonden in een nieu
we partij. Aangezien de situatie nu in een
stroomversnelling lijkt te raken, vindt
Goudzwaard het beter even afstand te ne
men. Scholten verwacht overigens niet
dat nog deze maand het besluit volgt een
nieuwe partij op te richten.
JTRECHT Het naar
luishalen van zieke va-
lantiegangers is vaak zo
luiir, dat tot voor kort al-
een in gevallen van drin-
jende medische noodzaak
ie patiënt niet hoefde te
ietalen. Volgens de Haag-
chirurg K.J.J. Waldeck,
|oofd van de medische
iienst van de ANWB-
ilarmcentrale, die mor-
n wil promoveren op
t proefschrift „Medische
ipatriëring van Neder-
&ndse toeristen", is dat
iet langer te verkopen,
sychologische argumen-
n dienen bij de beoorde-
ng door de ANWB-
larmcentrale even zwaar
wegen als de medisch-
liologische.
_f»eetlatje bestaat waarmee
-•recies kan worden kan wor-
n bepaald wanneer de stress
g genoeg is voor de terug:
ht per amulance via de
ANWB. In de praktijk is niet
temin een geode afweging te
maken door de Alarmcentrale
en de medicus van het zieken
huis waar de toerist is opgeno
men.
De kosten spreken een hartig
woordje mee. maar hij had de
stellige indruk, dat de vijf gro
te assurantiemaatschappijen in
dit land royaal zullen meewer
ken aan een verruiming van
de indicatie. Onderzoek heeft
uitgewezen, dat vakantiegan
gers, ook al is hun kwetsuur
niet direct levensbedreigend of
niet te verhelpen via een chi
rurgische ingreep (een medi
sche noodzaak om te worden
teruggehaald, red.) het niet
langer dan veertien dagen in
een buitenlands ziekenhuis
kunnen uithouden. Niet zozeer
omdat ze geen vertrouwen
hebben in „de vreemde dok
ter", maar vooral door het te
kort schieten van de verzor
ging. Onoverkomelijke taal
problemen, afwijkend voedsel
en of door een niet als prettig
ervaren verpleegkundige be
geleiding zijn de belangrijkste
ingrediënten van een diepe
frustratie. Volgens dokter
Waldeck ontstaan de meeste
problemen in Griekenland en
Joegoslavië.
Kosten
Opvallend is het grote aantal
repatriëringen uit België, Lu
xemburg en Frankrijk. De
ernst van de ziekte of letsel en
de korte afstand van België en
Luxemburg tot Nederland
vormen de basis van dit ver
schijnsel. Omdat Frankrijk
een doorreisland is en daar
door steeds meer vakantiegan
gers telt, is het aantal patiën
ten begrijpelijkerwijs groter.
Verandert de toerist naar het
verre buitenland van een pio
nier in een risicovrije reiziger?
Wat hem ook overkomt, de
„instanties" waken wel over
zijn welzijn. Waldeck: „Dat is
ook een vraag, die wij ons
hebben gesteld, maar de prak
tijk geeft weinig aanleiding
dot somberheid op dit punt.
Van de pakweg 5.000 toeristen
die jaarlijks in een ziekenhuis
belanden trekken er maar
1700 bij de Alarmcentrale aan
de bel. De rest streeft er naar
zijn eigen problemen op te los
sen". De Alarmcentrale wil
dat zo houden, want de proble
men zijn niet meer te overzien
als elke vakantieganger bij een
eerste zielepijntje de ANWB
bestelt. De gemiddelde toerist
heeft geen weet van de enor
me financiële lasten van een
goede service. Een ambulance
vliegtuig voor een patiënt in
Jeruzalem bijvoorbeeld kost
70.000,- en een vlucht naar
en van Zuid-Frankrijk
15.000,-. Wanneer de patiënt
meer dan 600 kilometer van
Nederland is verwijderd gaat
het vliegtuig al de lucht in.
Overigens is het percentage
zieke toeristen een fractie van
het totaal aantal vakantiegan
gers dat jaarlijks naar het bui
tenland toert.
Dr. Waldeck besteedt in zijn
proefschrift veel aandacht aan
de technische aspecten van het
ambulancevervoer. Hij heeft
in zijn onderzoek veel tekor
ten gesignaleerd. Een van zijn
grootste wensen is, dat een arts
over goed opgeleide verpleeg
kundigen en speciale bevoegd
heden bij de repatriëring be
trokken moet zijn.
JOS BOUTEN
In het Westduitse
plaatsje Linz is
gisteren een
Nederlandse F-16
neergestort.
Twee mensen,
waaronder de
piloot, kwamen
daarbij om het
leven. Een huis
werd totaal
vernield.
(Van onze correspondent Ge
rard Kessels)
BONN Een F-16 van de
vliegbasis Volkel is gister
morgen neergestort bij het
Duitse stadje Linz, niet
ver van Bonn. Het onge
val heeft twee mensen het
leven gekost. Negen men
sen werden gewond,
waarvan één ernstig.
Het vliegtuig ramde een ap
partementengebouw en explo
deerde vervolgens boven open
terrein. De piloot, de 29-jarige
eerste luitenant Pieter Enze-
rink uit Oss werd op slag ge
dood.
Een 40-jarige vrouw, die op de
begane grond in het gebouw
een boetiek had, werd later le
venloos onder het puin uitge
haald. De rondvliegende brok
stukken richtten tot ver in de
omgeving schade aan.
Volgens de politie in Linz is
het een wonder dat er niet
meer slachtoffers zijn geval
len. Het vliegtuig verongeluk
te op 100 meter van een zie
kenhuis, waarin zich 400 men
sen bevonden.
Ramen en muren van het zie
kenhuis werden beschadigd
door brokstukken van de F-16,
evenals tientallen auto's op de
parkeerplaats. De verontwaar
diging onder de bevolking van
Linz is groot.
Het stadje ligt in een gebied
waar NAVO- vliegtuigen
duikvluchten maken. Volgens
burgemeester Theo Luck is
het ziekenhuis van het plaatsje
zelfs een richtpunt voor de pi
loten. Al jarenlang wordt ver
geefs tegen de geluidsoverlast
geprotesteerd.
Over de oorzaak van het onge
val is nog niets bekend. Vol
gens woordvoerder Tritter-
mann van de Duitse lucht
macht in Bonn is de kans
groot dat er in de F-16 een
technisch mankement is opge
treden.
„Het waren twee Nederlandse
machines die in formatie vlo
gen. De piloot van het veron
gelukte toestel moet volledig
verrast zijn, want hij heeft
geen contact meer opgenomen
met zijn kameraad in het an
dere vliegtuig".
Het ongeval in Linz betekent
het verlies van de negende
F-16 van de Nederlandse
luchtmacht. De achtste veron
gelukte in oktober vorig jaar
op de vliegbasis Leeuwarden.
Bij de eerste acht ongevallen
kwamen vier mensen om het
leven.
Volgens een woordvoerder
van de Nederlandse lucht
macht wordt ervan uitgegaan
dat er in vredestijd tot 1999 in
totaal 30 toestellen verloren
zullen gaan. Het grootste deel
daarvan raakt de luchtmacht
in de eerste jaren kwijt, omdat
alle kinderziektes van het toe
stel dan nog niet overwonnen
zijn. De F-16 werd in 1979 in
gebruik genomen.
)EN HAAG Premier Lubbers heeft vrijdag op «de
lersconferentie na de ministerraad voor zijn beurt ge-
proken toen hij meedeelde dat het kabinet „geen be-
ïidsvoornemen" heeft om het hoge (thans 19 en het
ige (thans 5 btw-tarief samen te trekken tot één ta-
lef.
folgens de RVD zal het kabinet zich binnenkort buigen over
en nota van staatssecretaris Koning (Financiën) over het uni-
|>rme btw-tarief. De bewindsman maakt die nota naar aanlei-
ig van een in 1982 door de Kamer aangenomen motie van het
JA-kamerlid Couprie. In de nota zullen de gevolgen van het
he btw-tarief voor de kosten van levensonderhoud en de werk-
blegenheid aan de orde komen. Daarnaast zal de nota een ana-
*se en conclusie van het ministerie van Financiën bevatten,
iet is uitgesloten dat het ene btw-tarief al in 1985 kan worden
|gevoerd, aldus de RVD.
Felderhof, Rien Poortvliet en Gerard v.d. Berg morgen de
e dag in Israël.
w\
ILVERSUM De NCRV-radioprogramma's komen op He-
felvaartsdag grotendeels rechtstreeks uit Israël. Verslaggevers
irard van den Berg en Rik Felderhof verzorgen -vergezeld
pc.or schilder/illustrator Rien Poortvliet- via een satellietverbin-
ng op Hilversum 1 een „mammoetprogramma" van 08.15 tot
.40 uur en van 13.20 tot 17.55 uur. Donderdagavond wordt in
Tl,* programma „Praten op de berg Moria" (Hilversum 1,
i02-22.00 uur) aandacht besteed aan de leef- en werkomstan-
gheden in Israël.
j maken een rondgang door Nazareth, Kana, Kafarnaüm en
ibga en bezoeken ook andere plaatsen.
RIEMELS
Grachtenlampjes
De stadsilluminatie van Amsterdam is gisteravond weer ontstoken. Een dikke vierhonderd schijn
werpers en ruim 11.500 gloeilampen accentueren vanaf een half uur na zonsondergang de fraaie
stadgezichten die de hoofdstad des lands (gelukkig) nog steeds heeft. De foto is genomen op de
hoek van de Keizersgracht en de Leliegracht.
DEN HAAG Het minis
terie van onderwijs kan
niet aangeven hoeveel
leerkrachten in lbo, mavo,
havo en vwo precies op
wachtgeld komen te staan
alleen door het opheffen
van de „schoorsteenuren".
Bezuinigingsmaatregelen wor
den alleen met bruto-cijfers
aangeduid, op gezag van bere
keningen van het Centraal
Planbureau. Dit heeft mr. J.
Groen gisteren namens de
Staat verklaard in een kort ge
ding dat bij de rechter te Den
Haag is aangespannen door het
Ambtenarencentrum en twee
lerarenverenigingen.
Het geding is bedoeld om te
voorkomen dat minister Deet-
man per 1 augustus de eerste
graads leraren met volle be
voegdheid dwingt een tweede
„schoorsteenuur" om te zetten
in een echt lesuur. Hij wil er
volgend jaar 55 miljoen gulden
mee bezuinigen.
Eerstegraads leraren met een
volle bevoegdheid van voor
1980 worden betaald voor 29
lesuren, maar geven 26 uur
les. De drie resterende uren
heten schoorsteenuren. Vorig
jaar heeft Deetman besloten
dat 27 uur les gegeven moeten
worden.
Uiteindelijk wil hij dat in 1987
iedereen betaald wordt' voor
alleen de gegeven lesuren.
Jaarlijks scheelt dat 71 miljoen
gulden op de begroting. Daar
staat een verlies van 1700 ba
nen tegenover.
'JE D/EZUWLUW
(Van onze parlementaire re
dactie)
(Vervolg van voorpagina)
DEN HAAG De PTT
heeft een recordbedrag
van 1320 miljoen gulden
aan de schatkist afgedra
gen, maar voor 1984 ver
wacht het staatsbedrijf
een minder goed resul
taat, vooral als gevolg van
een dalende koopkracht.
De effecten daarvan zijn
vooralsnog groter dan van
een oplevende bedrijven-
sector.
Met deze ontwikkeling voor
ziet de PTT een terugloop in
het eigen personeel. Bij de te
lecommunicatie zijn minder
mensen nodig evenals bij de
PTT-gelddiensten. Bij de post
zal het personeel zich stabilise
ren.
Door omscholing, herplaatsing
en dergelijke zal geprobeerd
worden gedwongen ontslagen
te voorkomen. Het afgelopen
jaar is het PTT-personeel met
ruim 500 gedaald tot 102.335.
Als gevolg van de ambtena-
renacties in 1983 is het post
verkeer niet toe- maar afgeno
men, met een procent. Het lo-
ketverkeer bleef gelijk. De
vraajg naar nieuwe telefonaan-
sluitingen bleef in 1983 gelijk
ten opzichte van voorgaande
jaren.
Wel kwamen er meer opzeg
gingen bij de PTT als gevolg
van een dalende koopkracht.
De nettovraag naar telefoons
nam daardoor met twaalf pro
cent af. De al jaren dalende
belangstelling voor telex en te
legraaf zette zich door.
Het resultaat van de RPS nam
vooral toe door veel hogere
renteopbrengsten. De giro
kreeg vooral weer klappen in
de zakelijke rekeningen. Be
drijven roomden hun tegoeden
op die rekeningen steeds meer
af, om ze over te brengen naar
bankrekeningen.
Binnen het bedrijf zijn grote
reorganisaties nodig zijn om
aan de wensen van de markt
te kunnen blijven voldoen.
Daartoe zal ook personeel op
grote schaal om-, her- en bij
geschoold moeten worden.
Vooral een flexibeler inzet
van mensen acht de PTT no
dig.
(ADVERTENTIE)
EN VERGEET HET CUFERSPEL NIET.
DUS DEZE WEEK OP TIJD INLEVEREN.
Lotto-inleveradressen staan in de Gouden Gids.
DEN HAAG
Onder het
motto „Speel niet met
kernwapens.... Speel erte
gen" zullen duizenden
muzikanten op Hemel
vaartsdag de vliegbasis
Woensdrecht muzikaal
omsingelen. Daarmee zal
het „grootste orkest aller
tijden" op de been worden
gebracht. De demonstratie
is georganiseerd door de
Fanfare van de Eeuwig
durende Bijstand uit Til
burg.
Morgenmiddag wordt op het
Binnenhof een generale repe
titie gehouden met medewer
king van 25 Kamerleden uit
de oppositiepartijen, die ook
elk een instrument zullen be
spelen.
Hans Boswinkel, voorzitter
van de FN V-Kunstenbond, zei
gisteren op een persconferen
tie: „Het orkest zal in een
lengte van 15 kilometer rond
de vliegbasis worden opge
steld. De gebeurtenis is enigs
zins te vergelijken met het bij
belverhaal over het instorten
van de muren van de stad Je
richo als gevolg van een muzi
kale omsingeling. Tijdens de
demonstratie, die om één uur
begint, zal uitsluitend gemusi
ceerd worden. Andere midde
len zullen niet worden ge
bruikt".
Het „grootste orkest aller tij
den" bestaat zowel uit be
roepsmusici als uit amateurs.
Ieder die een instrument kan
bespelen, al is het maar een
triangel of een stel pannen-
deksels, is welkom. In de uit
voering staat een simpel lied
centraal, dat veel wegheeft
van „Een potje met vet". De
duizenden muzikanten zullen
het lied 48 maal spelen, voor
elke kruisraket een couplet
Een complete partituur ervan
is op de actiedag in Woens
drecht verkrijgbaar. Alle deel
nemers krijgen een sticker
met het opschrift: „Lid van
het grootste orkest aller tij
den". De te verwachten toe
loop van muzikanten staat vol
gens de organisatoren garant
voor een vermelding in het
Guinness Book of Records.
