Ton Lutz uitbundig gehuldigd
£eidae Commit
Paleis het Loo is niet
gelukkig met geschenk
,GEEN PENSIONERING, MAAR ADMINISTRATIEVE MAATREGEL'
Opbrengst
fancy fair
Alkemade valt
tegen
I
dagpuzzel
RODE KRUIS GEEFT STARTSEIN
INZAMELINGSACTIE
Economische recessie ook
van invloed op collectes
De Kaag
sterkste in
Zeskamp
TAIÏAF
DINSDAG
NEGEN ODD
wyyz&M wtrmv
dem<k
KUNST
MAANDAG 28 MEI 1984 PAGINIfci
APELDOORN De directie van rijksmuseum
Paleis Het Loo is weinig gelukkig met het ge
schenk dat de gemeente Apeldoorn ter gelegen
heid van de opening van het museum in juni wil
aanbieden. Dat geschenk bestaat uit copieën van
drie tritonen (dragers van waterspugende zee
hoorns) van een zeventiende eeuwse Venusfon-
tein. Volgens directeur dr. A.W. Vliegenthart ver
tegenwoordigen deze copieën, die 135.000 gulden
kosten, een andere stijlperiode dan de rest van de
paleistuin. De restauratiearchitect, baron J.B. van
Asbeck, vindt de copieën wel aanvaardbaar. De
restauratiecommissie heeft minister Brinkman nu
geadviseerd om het geschenk te accepteren en
eventueel later te onderzoeken of een historisch
meer aanvaardbare oplossing gevonden dient te
worden.
Van Veen
bij McLaine
Onder de
bewonderaars van
Shirley McLaine, die
zaterdagavond een
show gaf in het
Broadwaytheater in
New York, bevond zich
ook Herman van Veen.
De twee kennen elkaar
al langer en Herman
zocht Shirley in haar
kleedkamer op, na de
show. De actrice had
er schik in.
Hoge prijs
voor
kopergravure
BERLIJN Op
een kunstveiling
in West-Berlijn is
de kopergravure
„Heksensabbat"
voor 31.000 Mark
verkocht. De gra
vure is het werk
van de in 1565 ge
boren Nederland
se kunstenaar Ja
cob de Gheyn. De
gravure ging voor
een zeven maal
hogere prijs weg
dan de geschatte
waarde.
Cliëntenbond met
gestoord theater
In het kader van de ten
toonstelling „Kunst/zin
nig" - een expositie over
kunst en psychiatrie - or
ganiseert de Cliëntenbond
afdeling Den Haag aan de
Prinsegracht 10 op 2 juni
een uitvoering van Thea
tergroep Gestoord. Deze
groep speelt een aantal
scènes die gaan over „ge
stoorde" situaties binnen
en buiten de psychiatrie.
Na de pauze wordt swin
gende muziek gespeeld
door de Endegeester bewo
ners/werkers Band Work
shop.
Adamo
ingestort
BRUSSEL De Bel-
gisch-Italiaanse zanger
Salvatore Adamo is gis
teren in zijn woning in
gestort en met spoed
naar een ziekenhuis
overgebracht. De 40-ja-
rige Adamo zou juist
voor een toernee naar
het buitenland vertrek
ken. Artsen hebben de
zanger absolute rust
voorgeschreven. De
naam van het zieken
huis wordt geheimge
houden en zelfs zijn fa
milie mag hem niet op
zoeken.
AMSTERDAM Hoewel
regisseur en acteur Ton
Lutz pas op 27 juni 65 jaar
wordt en hij zich vanwege
het bereiken van de pen-
sioengerechtige leeftijd uit
de direktie van het Pu-
bliekstheater zal terug
trekken, is hij afgelopen
zaterdagavond in de Am
sterdamse Stadsschouw
burg reeds uitbundig in
de bloemetjes gezet. De
huldiging is vervroegd
terwille van de naderende
vakantieperiode, waar
door velen dan naar alle
waarschijnlijkheid de
feestelijkheid niet kunnen
bijwonen.
Ton Lutz wil niet weten van
een pensionering. Hij spreekt
van een administratieve maat
regel. Hij blijft doorgaan met
spelen, ook bij Publiekstheater
en met regisseren. In bijvoor
beeld de komende Holland
Festival-produktie Histoire du
soldat van Stravinsky en Pier
rot Lunaire van Schönberg
onder muzikale leiding van
Reinbert de Leeuw heeft Ton
Lutz de regie en is hij voorle
zer.
Het feest in de Amsterdamse
Stadsschouwburg had dan ook
niets van een afscheid, eerder
van een groots opgezet ver
jaardagsfeest onder familiele
den, vrienden, bekenden en
talrijke bewonderaars. Spe
ciaal voor deze gelegenheid
werd een extra opvoering ge
geven van „De nacht, de moe
der van de dag" van Lars No
ren in de regie van Karst
Woudstra. In deze veelgepre
zen produktie van het Pu
bliekstheater vervult Ton Lutz
op zeer bewonderenswaardige
wijze de hoofdrol van de
drankzuchtige vader. Sterke
rollen zijn eveneens te zien
van Elisabeth Andersen, Hans
Dagelet en Pierre Bokma.
Applaus
Een langdurig en ovationeel
applaus volgde op het slot van
de vertolking. Daarna werd
middels een diaprojektie van
oude foto's op het voordoek
door Hans Croiset, die tevens
als gastheer fungeerde, een be
knopt overzicht gegeven van
de levensloop van Ton Lutz,
vanaf zijn prille jeugdjaren tot
heden. Men zag hoogtepunten
uit zijn toneelcarrière. Een
Ton Lutz, getroffen en gevleid.
verrassing was de vertoning
van een kort, geluidloos film
pje van vroeger, dat betrek
king heeft op Ton Lutz be
moeienis met de uitvoering
van de opera Don Juan met
onder andere Hans Kaart.
Ton Lutz was in de periode
1955-1962 artistiek leider bij
het Rotterdams Toneel. Mede
door beslissingen van het Rot
terdams stadsbestuur, waar
Ton Lutz zich niet mee kon
verenigen, is hij daar wegge
gaan. Hans Croiset memoreer
de dat in zijn toelichting op de
diabeelden. Hij verbond er de
conclusie aan, dat Rotterdam
wat toneel betreft nog steeds
frappeert door verkeerde of al
te vage beslissingen.
Ton Lutz is ongeveer dertig
jaar als leraar verbonden aan
de Amsterdamse Toneelschool.
In dit verband merkte Hans
Croiset op, dat Ton Lutz als
voor zovelen, ook voor hem
een leermeester is geweest. Hij
plaatste hem op één lijn met
toneelgroten als Rooyaards en
Van Dalsum. En hij voegde er
later aan toe: „De acht jaar sa
menwerking bij het Publieks
theater was geen grapje. Er
waren meer dan eens grote
meningsverschillen geweest,
maar ik wilhem bedanken
voor alles wat hij mij heeft ge
leerd en de mate waarop hij
mij heeft geïnspireerd".
„Niet zo'n heisa"
Na de diapresentatie ging het
doek omhoog. Eerst nog met
de afwerende houding en ge
baren in de trant van „laten
we er niet zo'n heisa van ma
ken", maar al gauw emotio
neel niet langer bestand tegen
de aanhoudende en spontaan
klinkende, staande ovatie,
raakte Ton Lutz diep geroerd.
Na zijn betraande ogen met
een zakdoek afgeveegd te heb
ben, nam hij plaats op een ze
tel voor het décor van het zo
juist gespeelde stuk. Bloem
stukken sierden het geheel op.
Hij had zijn emoties weer snel
onder controle en luisterde
enigszins lakoniek naar de lo
vende toespraak van de Am
sterdamse burgemeester Van
Thijn. Aan de door hem opge
somde kwaliteiten van Lutz
voegde hij die van uitstekend
souffleur toe. Van Thijn illus
treerde dat met een anekdote.
Tijdens de uitreiking van de
koninklijke onderscheiding in
april dit jaar sprak Van Thijn
Lutz eveneens toe. Na vier
zinnen gebezigd te hebben,
fluisterde Lutz: „Maak het niet
te gek". Met de hartekreet
„Amsterdam is apetrots op u"
overhandigde Van Thijn hem
de zilveren medaille van de
stad Amsterdam.
Wim van Velzen, voorzitter
van het bestuur van het Pu
bliekstheater, wees erop, dat
Ton Lutz met zijn acht jaar bij
het Publiekstheater het langst
als artistiek leider bij een ge
zelschap heeft gezeten. Hij
schonk hem een boekwerk
met de namen van degenen,
die hebben bijgedragen aan
het cadeau. Het is een som
geld, bestemd voor een portret
van Ton Lutz, dat in de Am
sterdamse Stadsschouwburg
tussen de andere afbeeldingen
van coryfeeën geplaatst zal
worden.
Hugo Claus, met wie Lutz ver
scheidene malen aan toneel-
produkties heeft meegewerkt,
las een door hemzelf geschre
ven gelegenheidsgedicht voor.
Hij betitelde Lutz daarin als
„een minnaar van de kunst".
Bij wijze van dank omhelsde
Lutz zijn „vriend uit België".
De aanwezige fotografen leg
den deze openhartige vriend
schapsbetuiging gretig vast.
„Al ben je nog zo door de wol
geverfd, ik ben toch getroffen
en gevleid, want ik ben, zoals
Hugo Claus dat zojuist al onder
de aandacht heeft gebracht,
minzaam en ijdel", aldus Ton
Lutz in zijn voor de vuist weg
uitgesproken dankwoord. Zijn
erkentelijkheid ten opzichte
van het publiek bleek onder
meer uit dit citaat: „Zonder u
is er geen theater. Wij alleen
zijn niets. U moet de bereid
heid hebben om vanuit uw
comfortabele stoel mee aktief
te zijn".
In vorige jaren heeft Ton Lutz
een ereprijs van Rotterdam ge
kregen.' Daar doelde hij op,
toen hij schertste: „Die van
Amsterdam is van zilver, die
van Rotterdam is van brons.
Zou Rotterdam dan toch niet
de eerste havenstad van Ne
derland zijn"? Aangaande zijn
opvattingen omtrent theater
komt hij tot deze markante
uitspraak: „Theater is nu. Als
we de klassieken spelen; is het
omdat ze ons nu nog wat te
zeggen hebben. Ik houd niet
van theater als museum".
Hij sprak zonder enige terug
houdendheid zijn respect uit
voor Hans Croiset, die „de
moed heeft om zijn positie als
artistiek leider bij Publieks
theater met ingang van vol
gend jaar ter beschikking te
stellen". Hij bedankte hem
voor zijn kritische, maar altijd
opbouwende instelling.
Publiekelijk vond er een her
nieuwde verzoening plaats tus
sen Lutz en de beeldende
kunstenaar en décorontwerper
Nicolaas Wijnberg. Op de
vraag van Ton Lutz of hij in
de zaal zat, zwaaide Wijnberg
met z'n armen. Waarna Lutz
zei: „In onze samenwerking
ging het, net als in elk huwe
lijk, eens fout. Maar ik heb
buitengewoon veel aan Nico
laas Wijnberg te danken en
dat durf ik in deze volle
schouwburg te zeggen".
Tot ver na drie uur in de mor
gen kreeg dit verjaardagsfeest
na dit min of meer officiële
gedeelte een geheel onge
dwongen karakter. In een van
de foyers trad een band op, die
talrijke danslustigen aantrok.
MAX SMITH
Jongens
op rails
WARMOND Vier War-
mondse jongeren in de leeftijd
van 12 tot 14 jaar hebben zon
dagmiddag de Schiphollijn en
de spoorbaan Leiden/Haarlem
enige tijd onveilig gemaakt.
De jongens staken de vier spo
ren vanaf de dorpskant over
om bij de Put van Menten te
komen. Daarbij klommen ze
ook in palen langs de rails en
joegen treinmachinisten de
schrik op het lijf. Toen de poli
tie ging kijken was het kwar
tet al verwenen. Deze kortere
maar zeer gevaarlijke weg
over de rails wordt regelmatig
door jongeren genomen.
ALKEMADE De fancy fail
van de Stichting Jouw Alke
made in dorpshuis De Alke
burcht leverde afgelopen
weekend slechts 5600 gulden
op. Vorig jaar bracht de aktie
vierduizend gulden meer op
voor de Alkemadese vereni
gingen. De organisatoren noe
men de opbrengst „een tegen
valler". Voorzitter Herman
Klein van de SJA wijt de lage
opbrengst vooral aan het te
genvallend aantal deelnemers
aan het rad van avontuur en
de bingo. De bingo zaterdag
avond trok slechts 20 mensen.
De fancy fair liep een stuk be
ter. Vooral de „smurfen creati-
viteitshoek" van jeugdvereni
ging Ranonkel bleek een suc-
cës. De trekking van de loterij
in het kader van Aktie '84
(ook door de SJA georgani
seerd) begint volgende week.
Tot nu toe zijn er 7000 loten
verkocht. Er zijn er nog 3000
over. De onlangs gehouden
rommelmarkt ten bate van het
verenigingsleven van Alkema
de, ook een onderdeel van Ak
tie '84 die bestaat uit een rom
melmarkt, fancy fair en een
loterij, bracht 2500 gulden op.
Het te raden gewicht van de
kaas was zes pond en 375
gram. Dat is tweemaal precies
geraden. Na loting werd de
kaas toegewezen aan de heer
H. van der Hulst van de Chry
santensingel in Roelofarends-
veen.
Jongetje gewon
ALPHEN AAN DEN RI.
Een 9-jarig jongetje liep
dag plotseling de rijbaai
de Wielewaalstraat op en
aangereden door een 1*
fiets. Het jochie is ter obse.
tie naar het Rijnoord ziö
huis gebracht. De bromfii
is na het ongeluk doorgeri
De Alphense politie ven
getuigen zich te mei
01720-93941.
Auto rijdt
panden binnen
nacht van zaterdag op zo)
twee panden aan de Hq.
straat zwaar beschadigd j
met zijn auto tegen de gf
op te rijden. Dat gebeurt)
de Herenstraat in zijn w
plaats. Zelf liep hij da
hoofdletsel op, reden waj
hij naar het Academisch
kenhuis Leiden werd ovt
bracht. De politie verrt
dat de man te hard heeft
den en door de nattighe)
controle over de auto I
verloren.
Witte vazen
gestolen
VOORSCHOTEN Di|
hebben vannacht een
hoeveelheid vazen gestolef
Delfosia Aardewerk aan.
Donklaan in Voorschoten
vazen zijn waarschijnlijk
een grote wagen afgevi
Het gaat om witte vazen,
zich bevinden in pellets di
het terrein van de fak
staan. De dieven hadden
gat gemaakt in het hek o»
vazen te kunnen afvot
Tien dagen geleden werf
precies dezelfde manier
hoeveelheid aardewerk
Delfosia ontvreemd.
Hoofdwond do<
asbak
ALPHEN AAN DEN RIJ!
Een 21-jarige man uit AbB
is in de nacht van vrijda
zaterdag naar het RijnoorA
kenhuis gebracht nadat H
een café aan de Van Mant
loostraat met een asbak of
hoofd was geslagen. De l
liep daarbij eern flinke h(
wond op. Volgens de Alplv,
politie gaf de Abbenesser
18-jarige Alphenaar
enige reden een klap
gezicht. Daarop pakte de^
asbak en sloeg de Alphei
Caravan-keuring I
ALPHEN AAN DEN RlP
De Alphense politie heel
terdag 37 caravans en7(
hangwagentjes gecontrol
Het betrof hier een vrijvf
keuring die door acht ag£'
op het politiebureau werr
gevoerd. Er werden nog#'
gebreken geconstateerd*'
banden en remmen en
bleken veel caravans te
te zijn. g
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1 erepoort; 4 eenheid
van elektrisch arbeidsvermogen; 8 fa
milielid; 10 gesteente; 11 vrouwelijke
oefenmeester; 14 en dergelijke (afk.);
15 vochtig; 16 voorzetsel; 17 gespan
nen; 19 tijdmaat; 20 deel v.e. boom;
22 zomervogeltje; 25 bijwoord; 27
brandstof; 28 uitroep; 29 telwoord; 32
lofdicht; 33 naaldboom; 34 Portugese
munt; 35 rekening.
Verticaal: 1 zuivelprodukt; 2 streek; 3
familielid; 5 zangstem; 6 deel van de
voet; 7 sleepnet; 9 boomtronk; 12
kuiperij; 13 figurant; 17 dof van geest;
18 oogholte; 21 zangstem; 23 gepant
serde gevechtswagen; 24 hemelse
gave (lig.); 26 toespraak; 28 erg
warm; 30 soort takel; 31 verbeterd
Esperanto.
OPLOSSING
•Opi te :ie8
08 Ueeti ge :spaj 92 :euueuj pz
zz tJouaj i2 :se>j 01 :jns li :»si»bjs et
:e6|Jtui 2t :jbu>) 6 :sbjh l 9 Uie
g :euio e ïpjoo z ^ejoq l :|BBO|ti0A
•eiou ge !s|ej pz :<J0P 60 :eP°
2C tuagueöau 62 82 :se8 lz 92
'.suil 22 :>iBt 02 :jnn 61 zt 'eu
91 UBU SI '-'P'0 H :J9»SU!BJ| u '-iel Ot
:u;oo 0 UJBM p :6ooq I :|bbiuoz;joh
(Vervolg van de
voorpagina)
DEN HAAG De extra
aandacht die dit jaar aan
de landelijke inzamelings
actie van het Rode Kruis
wordt besteed, staat niet
op zichzelf. Als gevolg
van de economische reces
sie lopen ook de inkom
sten uit collectes terug.
In zijn toespraak zette de heer
G. Kraijenhoff, voorzitter van
het Rode Kruis, uiteen wat
zijn organisatie zich deson
danks voor de inzamelingsac
tie van dit jaar ten doel heeft
gesteld. „In slechts twee we
ken hebben wij ons ten doel
gesteld om veertien miljoen
gulden binnen te krijgen. Dat
is geen gering bedrag", aldus
voorzitter Kraijenhoff. „Maar
uiteindelijk is het slechts een
gulden per inwoner. Voor één
gulden koop je nog geen brood
in Nederland. In sommige de
len van de wereld is die gul
den voldoende om een leven
te redden".
Een deel van de opbrengst van
de collectes wordt aangewend
om het verblijf van een me
disch team van het Rode Kruis
in het grensgebied tussen
Thailand en Cambodja te kun
nen bekostigen. De collecte
wordt met affiches en tv-spo-
tjes begeleid.
Mr. van Agt, voorzitter van
het Nationale Campagne Co
mité van het Rode Kruis, be
vond zich ook onder de geno
digden. Hij stak in zijn toe
spraak de loftrompet over de
bergen werk die door de vrij
willigers binnen het Rode
Kruis elk jaar weer worden
verzet. „U maakt duidelijk
hoeveel werk .er nog buiten
het arbeidsbestel ligt. Om de
hoek. In uw buurt", aldus de
ex-premier.
Vervolgens stond een lunch
voor de ruim anderhalf dui
zend Rode Kruis-vrijwilligers
op het programma, aangebo
den door een anonieme spon
sor. Kaas in 3250 plakjes, 70
kilo rosbief, varkensfrican
deau, ham en maar liefst 8500
sneetjes witbrood, Zeeuws-
Bruin en krentebrood werden
voor dit doel aangerukt. Maar
niet alleen deze kolossale
lunch werd gesponsord. Die
middag aan de vooravond
van twee drukke weken
werden de vrijwilligers van
het Rode Kruis ook nog eens
getracteerd op een muzikaal
menu. Hierop prijkten de na
men van een keur aan Neder
landse artiesten; van La Deu-
tekom tot de Star Sisters.
LISSE Een 19-jarige auto
mobilist uit Noordwijk liep
een gebroken been, hersen
schudding en een gebroken
neus op toen hij zaterdagmor
gen na een inhaalmanouevre
in Lisse op een voorligger bot
ste. Een passagiere in zijn wa
gen, een 19-jarige uit Noord-
wijkerhout liep bij het ongeval
en een gebroken voet op. De
Automobilist
breekt
been en neus
19-jarige reed omstreeks" half
tien op de Heereweg. Hij haal
de een paar auto's in, maar zag
een voorgesorteerde auto die
naar links ging over het hoofd.
De Noordwijker ramde deze
wagen, schampte een boom en
kwam bijna in een sloot te
recht. De slachtoffers zijn naar
het Diaconessehuis in Heem
stede vervoerd.
WETERINGBRUG Inwo
ners van De Kaag bleken za
terdag tijdens de traditionele
zeskamp tussen negen dorpen
uit Haarlemermeer-zuid de
sterkste ploeg op de been te
hebben gebracht. De ploeg
sleepte 50 punten in de wacht.
Het organiserende Wetering-
brug werd tweede met twee
punten minder. Derde werd
Abbenes (42 punten), vierde
Rijsenhout, vijfde Beinsdorp,
zesde Lisserbroek (36) en ze
vende Nieuw Vennep met 33
punten. Het eerste spel was
een stormbaan-estafette. De
ploegen moesten zaklopend en
op skippyballen huppelend via
diverse hindernissen naar de
eindstreep. Abbenes werd eer
ste. Het tweede spel genaamd
„fieën", een combinatie van
fietsen en skieën, eindigde in
een overwinning voor Wete-
ringbrug. Het volgende spel
genaamd „glibberbal schieten"
was een combinatie van een
kruiwagen race en doelschie-
ten en eindigde in een over
winning voor Abbenes. Met
touwtrekken bleek De Kaag
het sterkste. Bij het volgende
spel „waterdragers", moesten
de deelnemers met een juk en
twee emmertjes water via hin
dernissen water naar de finish
dragen. Winnaar werd weer
de Kaag. Het laatste spel, de
rode draad, werd gewonnen
door Weteringbrug. De Zes
kamp wordt volgens de orga
nisatoren volgend jaar weer
georganiseerd door De Kaag.
Leiden-Delft
Botermarkt 17-18
Leiden
