Eeuwenoude plataan aan
Castellumstraat stervende
Oudste Nederlandse grammatica teruggevonden
Zestig jaar getrouwd in Hoogmade
bioscopen
dienstverlening
Grond-
transacties
in
Zoeterwoude
Bedrijven bouwer
op industrie
terrein De Lasso
Dieven
gepakt
LEIDEN/REGIO
CeicLe Courant
WOENSDAG 23 MEI1984 PAGINA
Voor een uitgebreide
agenda, ook voor de ko
mende dagen raadplege
men „UIT", de gratis we
kelijkse bijlage van deze
krant.
ALPHEN AAN OEN RIJN EU
ROCINEMA I (Van Boetzelaer-
straat 6. tel. 01720-20800):
Brainstorm (12); 18.45, 21.15.
wo. ook 13.45. EUROCINEMA
II: Ciaka da Rat (al); 18.30,
21.00. wo. ook 13.30. EURO
CINEMA III: Raidera of the loat
ark (12); 18.30, 21.00. wo. ook
13.30. EUROCINEMA IV:
Christine (12); (beh. di.) 18.45,
21.15.
KINDERVOORSTELLING
EUROCINEMA I: Tom Jarry
festival (al); wo. 14.00.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg
19. tel. 071-121239): The Survi-
vers (al); 14.30, 19.00, 21.15.
LIDO I (Steenstraat 39, tel.
124130): Ciske de Rat (al);
14.30, 19.00, 21.15. LIDO II:
Terms of endearment (al);
14.30, 19.00, 21.15 LIDO III:
Gorky Park (16); 14.30, 19.00.
21.15. LIDO IV: Hotel New
Hampshire (al); 14.30, 19.00,
21.15. STUDIO (071-133210):
Silkwood (al); 19.00, 21.15. ma.
di. ook 14.30. TRIANON
(Breestraat 31. tel. 123875): Es
cape to victory (12); 14.30,
19.00, 21.15. e REX (Haarlem
merstraat 52. tel. 071-125414): I
like to watch (16); 14.30, 19.00,
21.15.
KINDERVOORSTELLING
e STUDIO: Robin Hood (al); wo.
14.30.
VOORSCHOTEN GREENWAY
THEATER (Schoolstraat 69, tel.
01717-4354): On golden pond
(al); ma. di. wo. 20.00. di. ook
14.00.
WASSENAAR» ASTRA (Lang
straat 32. An American in Paria
(al); di. wo. 20.00.
KINDERVOORSTELLINGEN
e CINEAC 2: Alice in wonder
land; wo. 14.00. EUROCINE-
MA: De onvoorstelbare tocht;
^o. 14.00.
APOTHEKEN De avond- en
nachtdiensten van de apotheken
in de regio Leiden worden tot
vrijdag 25 mei waargenomen
door de Zuider Apotheek in Lei
den en Apotheek Linnaeus in
Oegstgeest.
DIERENARTSEN Leiden: dr.
Roest, tel. 890405. dr. Vestjens,
tel. 144323 Oegstgeest: dr.
Van Duyn tel. 173266. Voor
schoten - Leidschendam: dr.
Frencken, tel. 271110.
ONGEVALLENDIENST ZIEKEN
HUIZEN LEIDEN Ongevallen-
dienst elke dag Academisch Zie
kenhuis behalve van dinsdag
13.00 u. tot woensdag 13.00 u.
(Diaconessenhuis) en van vrijdag
13.00 u. tot zaterdag 13.00 u.
(Elisabeth-ziekenhuis).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur
dagelijks van 16.00 tot 17.00 uur
en van 18.30 tot 19.30 uur. Kin
derafdeling dagelijks van 14.00
tot 20.00. Niet meer dan twee
bezoekers per patiënt. Sint
Elizabeth-ziekenhuis: Volwas
senen dagelijks van 14.00-14.45
u. en van 18.30-19.30 u.; klasse
afdelingen ook 11.15-12.00 u.
Kraamafdeling: dag. van 11.15-
12.00 u. (alleen voor echtgeno
ten) van 15.00-16.00 u. en van
18.30-19.30 u. Kinderafdeling
dag. 15.00-18.30 u. CCU (hart-
bewaking) dag. van 14.00-14.30
u. en van 19.00-19.30 u. Inten
sieve verpleging: dag. van 14.00-
14.30 u. en van 18.30-19.00 u.
Sport-Medisch Adviescentrum:
Spreekuur ma. 19.30-20.30 u. in
het St. Elisabeth-ziekenhuis.
Endegeest: Di. en vr. 13.00-
14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u. en
14.00-15.00 u.; eerste klasse: de
Eehele dag. Academisch Zie-
enhuis: Voor alle patiënten (be
halve kinderen) zijn de bezoeku
ren als volgt: Dagelijks 14.15-
15.00 u. en 18.30-19.00 u.
Avondbezoekuur afdeling verlos
kunde: 18.00-19-00 u. De Prae-
maturenafdeling dagelijks van
14.30-14.45 u. en 18.30-18.45 u.
Bezoek aan ernstige patiënten:
wanneer aan ernstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toege
staan kan de hoofdverpleegkun
dige hiervoor speciale kaarten
verstrekken. De bezoektijden
van de kinderkllniek zijn dage
lijks 15.00-15.45 u. en 18.30-
19.00 u. De bezoektijden van de
kinderafdeling (alleen voor ou
ders van kinderen kan er een af
wijkende tijd afgesproken wor
den met de hoofdverpleegkundi
ge) zijn dagelijks van 14.15-
15.00 u. en van 18.30-19.00.
Rijnoordzisksnhuis: Dagelijks
14.30-15.15 u. en 18.30-19.30 u.
Extra bezoek hartbewaklng:
11.00-11.30 u. Extra bezoek va
ders kraamafdeling: 19.30-20.30
u. Kinderafdeling 15.00-15.30 u.
alleen voor ouders 18.00-18.30
S.O.S.-DIENST Telefonische
hulpdienst. tel. 071-125202.
Voor allen die in moeilijkheden
verkeren of eenzaam zijn. Ver
trouwelijk. Dag en nacht bereik-
BUREAU VOOR RECHTSHULP
Herengracht 50, tel. 123942;
spreekuren ma. en di. 10.00-
12.30 u., wo. 13.30-16.00 u.; do.
18.30-20.30 u.
LEIDSE RECHTSWINKEL Ju
ridisch Adviesbureau, Ketelboe-
terssteeg 10, tel. 130775; Afde
ling wonen en werken: ma.
18.30-20.30, wo. 10.00-12.00,
do. 18.30-20.30. Afdeling belas-
fingen: di. 18.30-20.30, wo.
18.30-20.30. Klachtenbureau:
dl. 18.30-20.30, do. 18.30-20.30.
DIERENHULPDIENST Hulp
verlening aan verongelukte hon
den, katten, vogels, e.d. in de
gemeenten Leiden, Leiderdorp,
Oegstgeest. Warmond en Zoe-
terwoude. Tel. 071-220021.
BURGERRAADSLIEDEN Ko
renbrugsteeg 2. tel. 143171
(kantooruren). Spreekuren ma.,
di. en wo. 11.00-12.00 u., do.
18.30-20.00 u.
GEZINSVERZORGING Stich
ting gezinsverzorging Lelden.
Aanvragen hulp voor bejaarden
en langdurige zieken en gezins
verzorging, Rembrandtstraat 17,
tel. 149441 (ma. t/m vr. 9 00-
10.00 u. en 13.00-14.00 u
KINDER- EN JONGERENTELE
FOON Op woensdag- en za
terdagmiddag van 14-18 u. tele
foon 071 - 120611.
JONGEREN ADVIES CENTRUM
Caeciliastraat 67, Leiden. Te
lefoon 126052. Geopend: ma.
t/m vr. 16.00-22.00; za. 14.00-
17.00.
't Pluutje naar Ten Katestraat
HAZERSWOUDE-RIJNDIJK Een nieuw jongerencentrum
in Hazerswoude Rijndijk moet aan de Ten Katestraat komen.
Dit heeft de stichting Jeugd Jongeren en Buurtwerk (JJB) be
sloten. De JJB krijgt waarschijnlijk een voormalig noodlokaal
van het Voorschotense Lucas-college. Morgen overlegt de JJB
met wethouder Van der Lecq hoe de JJB en het daaraan ver
bonden Pluutje zo snel mogelijk onder dak komen. De stichting
hoopt in september te kunnen beginnen in het nieuwe gebouw.
Volgens de JJB hoeft de eigenaar van het gebouw, een Voor
schotense parochie, geen geld te hebben. Wel moet de stichting
of de gemeente geld steken in de afbraak en opbouw van het
houten gebouw. Ook moet het clubhuis gas, licht en water krij
gen. Het gebouw in Voorschoten bevat al een verwarming.
Andere mogelijke plaats voor een nieuw jeugdcentrum was het
gebouw van de katholieke kleuterschool St. Michael aan de Re-
viusstraat. Dit gebouw komt leeg als de kleuters overgaan naar
de Banneuxschool. De JJB ziet echter af van deze plaats omdat
de verhuizing niet op korte termijn kan plaatsvinden.
Koudekerker mag
geen huis bouwen
KOUDEKERK AAN DEN
RIJN De Koudekerker Ra
demaker mag geen tweede
woning op zijn grond aan de
Hondsdijk bouwen. Dit hebben
Gedeputeerde Staten besloten.
Rademaker was in beroep ge
gaan tegen een provinciale be
slissing om geen nieuwe wo
ning toe te staan voor een van
zijn kinderen. GS geven geen
toestemming omdat een „bur
gerhuis" niet past in een agra
rische omgeving. Toestem
ming zou in strijd zijn met het
beleid van de provincie, aldus
GS.
Slot jubileumfeest
Meerburg
ZOETERWOUDE Het zestigjarig jubileum
van de Zoeterwoudse gymnastiekvereniging
Meerburg kan niet meer stuk. Dat mag zonder
twijfel de conclusie zijn nadat begin deze maand
zowel de meisjes als de dames nationaal kam
pioen werden tijdens de titelstrijd jazzgymnas-
tiek in Sassenheim. Die sportieve bekroning
komt ongetwijfeld de feestvreugde ten goede als
zaterdagavond de jubileumviering wordt beslo
ten met een receptie, een turnshow en een groot
se feestavond in de „Eendenkgoi".
Om 19.30 uur wordt de receptie gehouden. Om
20.30 uur zal een keurploeg van de Academie
voor LichamelijKe Opvoeding uit Den Haag een
show verzorgen. Daarna, de klok zal dan onge
veer 9 uur aanwijzen, barst het feest echt los.
Van etaleren tot
kunstnijverheid
OEGSTGEEST Athy Hoe-
be is feitelijk etaleuse van be
roep. Etaleren is echter een
creatieve bezigheid en de weg
naar kunst is dan ook snel ge
vonden. Athy Hoebe werkt
met stof. Haar wandkleden,
poppen en macramé zijn tot
en met 22 juni te zien in Kap
salon Jaques van Bellen aan
de Langevoort 11 in Oegst
geest. De 45-jarige kunstena
res woonde lange tijd in
Oegstgeest. Tegenwoordig
woont zij in Zoeterwoude,
waar zij ook lessen geeft in
kunstnijverheid.
Bromfietsster f
vergist zich
ALPHEN Een 17-jarige inwoonsti
van Woubrugge is gisteren op de Oranj
Nassausingel in Alphen geschept do«
een auto, bestuurd door een 30-jarij*
Amsterdammer. De bromfietsster, dr
op de Bijlen stond wilde de singel ovej
steken. Zij lette daarbij niet op haar e
gen licht, dat op rood stond, maar op h
verklikkerlicht van het verkeerslicht <1
de Oranje Nassausingel. Dat gaf gee
groen licht aan, werkte in feite heli:
maal niet, waardoor ze tot de conclusl
dat ze door kon rijden. Aangezien
automobilist wel degelijk groen licl1
had onstond de botsing, waarbij <r
bromfietsser gewond raakte en moa1
worden afgevoerd naar ziekenhuis Rf
HONINGZWAM WURGT MONUMENT
ALPHEN AAN DEN
RIJN De bijna hon
derdjarige grote boom,
vóór het gebouw van de
dienst Openbare werken
aan de Castellumstraat,
blijkt ten dode opgeschre
ven. Deze plataan, een
van de weinige levende
monumenten van Alphen
is aangetast door honing-
zwam, een van de weinige
zwammen die ook op le
vend hout woekeren en
de boom uiteindelijk wur
gen. Grote schrik bij
openbare werken, versla
genheid zelfs, want het
ziet er naar uit dat de nu
nog schitterende boom ge
rooid moet worden om
besmetting met de zwam
van andere bomen in het
centrum te voorkomen.
De boom staat als sinds men
senheugenis in de Castellum
straat. Geschat wordt dat de
plataan tussen de tachtig en
honderd jaar oud is. De monu
mentale waarde werd zo groot
geacht, dat destijds het nieuwe
onderkomen van de gemeen
telijke dienst om de boom
werd heengebouwd. Nu er
plannen op tafel liggen om een
vier verdiepingen tellend pand
aan het hoofdgebouw te bou
wen werd in de plannen weer
rekening gehouden met de
boom. Er zou een uitsparing
komen en speciale voorzienin
gen in het bestek, zoals een
damwand om de plataan niet
te beschadigen.
Maar eerst zou bekeken wor
den of de boom het extra geld
aan voorzieningen wel waard
was. De dienst openbare wer
ken voerde zelf een onderzoek
uit en het scheen dat de boom
kerngezond was. Om heel ze
ker te zijn vroeg men een on
afhankelijke instantie, de Hei
demaatschappij een onderzoek
te plegen. Na graven tussen de
wortels ontdekte deze instantie
de fijne witte draden, het my
celium en de donkerkleurige
strengen van de Honingzwam.
Een schokkende ontdekking
want de zwam is bestand tegen
alle bestrijdingsmiddelen, be
halve kopersulfaat en koper-
sulfide die ook de boom zou
den doden, evenals tegen kou
de en droogte. De donkerge
kleurde wortelstrengen van de
zwam, de rhizomorphen, zijn
nu in rusttoestand maar kun
nen elk moment overgaan in
een periode van leven en
werkzaamheid. Bijvoorbeeld
bij het snoeien of een verwon
ding van de boom slaat de
zwam toe. De wortels van de
boom worden dan als het ware
Dit proces kan vijf jaar duren
en het heeft geen zin voor een
periode van vijf jaar bouw
plannen aan te passen. Finan
cieel zou dat voordelig kunnen
zijn voor Alphen, maar de
heer Dubois, hoofd van de af
deling groen en recreatieve
voorzieningen, vindt het ver
schrikkelijk een boom. die zo
mooi is te moeten rooien.
Wanneer dat rooien moet ge
beuren is niet bekend. Zeker
nog niet deze zomer. Men weet
ook nog niet in hoeverre het
rooien besmettingsgevaar voor
de andere bomen oplevert. Ze
ker is dat de grond waarin de
boom staat verbrand moet
worden. De honingzwam kan
namelijk een afstand van 25
meter naar andere bomen
overbruggen via wortels en
kabels en leidingen. Voorlopig
wordt nog geen onderzoek ge
daan naar eventuele aantastin
gen bij de andere bomen. Dat
komt pas aan de orde bij even
tuele bouwplannen. Er is toch
niets aan te doen.
Dat de honingzwam in Alphen
voorkomt is vreemd. Deze
zwam komt doorgaans alleen
voor in een bosrijke omgeving,
zoals de Veluwe.
ZOETERWOUDE Het
gemeentebestuur van Zoe
terwoude gaat een per
ceeltje grond aankopen
ter grootte van circa 65
m2 nabij de Miening. Dat
is noodzakelijk om, na de
realisatie van de al veel
besproken „Insteekweg",
een goede toegangsmoge
lijkheid te hebben tot het
gemeentelijk volkstuinen
complex. Met de huidige
eigenaar van het stukje
grond, de heer Van der
Hoeven uit Leiden, is
overeenstemming bereikt
over een verkoopprijs van
drie gulden per m2. De
gemeenteraad zal hierover
deze week een beslissing
moeten nemen.
De gemeenteraad zal zich
eveneens, moeten uitspreken
over de verkoop van een per
ceel grond aan de Zwaan en
de Fuut in de wijk Vogelweide
(tot voor kort Westeinde II,
red.). Het gaat daarbij om een
perceel van circa 18 m2 aan de
Zwaan, bestemd voor de bouw
van een transformatorstation
voor het Energiebedrijf Rijn
land en een perceel ter grootte
van circa 9 m2 nabij de Fuut,
bestemd voor de bouw van een
gasreduceerstation. Op dit mo
ment is die grond nog eigen
dom van de firma Noorlander,
maar op grond van een in 1976
genomen raadsbesluit dient
Noorlander die grond gratis af
te staan aan de gemeente zo
dra die grond nodig is voor de
bouw van transformatorsta
tions. Het college stelt de raad
voor de grond te verkopen aan
het Energiebedrijf Rijnland
voor een prijs van 100.- per
m2, exclusief btw. De gemeen
te Zoeterwoude „vangt" der
halve voor circa 27 m2 grond
een bedrag van - inclusief btw
- ruim 3.200 gulden.
De heer Van der Hoeven ont
vangt voor zijn grond nabij de
Miening in totaliteit nog geen
200 gulden, terwijl hij 65 m2
afstaat.
Het echtpaar Lieverse in de bloemen.
HOOGMADE Op 22
mei 1924 beloofden Lena
Baak en Niek Lieverse,
beide uit Hoogmade, el
kaar eeuwige trouw. Op
dit moment bewonen ze
nog steeds hetzelfde
huisje aan de Boskade,
waar zij zestig jaar gele
den ingetrokken zijn.
Het echtpaar Lieverse, 84 en
81 jaar oud, kan het zich nog
levendig herinneren. Zestig
jaar geleden op hun huwe
lijksreis was het stralend
weer. Voor de bruid vormde
de woning geen nieuwtje. Zij
was er 21 jaar tevoren gebo
ren. Lena Lieverse-Baak
heeft dus haar hele leven aan
de Boskade gewoond en zou
ook niet anders willen. De
rust en de vogels, die rond
het huisje te horen zijn, vindt
zij prachtig.
Vijf kinderen werden er uit
het huwelijk geboren. Zestien
kleinkinderen zijn er inmid
dels en twee achterkleinkin
deren. Gisteren was het groot
feest bij café-restaurant Van
der Ploeg. Ruim tachtig
vrienden, kennissen en fami
lieleden deelden mee in de
feestvreugde. Erg luidruchtig
werd het niet, want daar
houden bruid en bruidegom
niet zo van. Een bescheiden
muziekje is hen genoeg.
Het zestigjarige huwelijk is in
Hoogmade niet ongemerkt
voorbij gegaan. Allereerst
stuurde de koningin een ge
lukstelegram. Ook de ge
meente Woubrugge liet zich
niet onbetuigd. Burgemeester
Brouwer de Koning bracht
reeds vorige week bloemen
en gistermiddag was er om
drie uur een Heilige Mis.
Niek en Lena hebben een
druk leven achter zich. Hij
was ruim tien jaar voorzitter
van de Katholieke Arbeiders
Bond en koestert het „gou
den insigne met diamant",
dat hij een tijdje geleden van
de FNV kreeg uitgereikt. Zij
herinnert zich de ontelbare
avonden met kinderen aan
huis, die aan het „proppen"
waren. Dat is een kaartspel
letje, dat nu niet meer wordt
gespeeld. Hard werken deed
vader Niek in de tuinderij en
pas onlangs is hij op aanra
den van zijn kinderen daar
mee gestopt.
De echtelieden zeggen dank
baar te zijn voor wat ze alle
maal hebben meegemaakt
gedurende de feestelijke da
gen. De kinderen hebben
hun best gedaan om alles
feestelijk te laten verlopen.
Over de gezondheid mag niet
geklaagd worden. Als je een
stuk in de tachtig bent heb je
natuurlijk wel een paar klei
ne ongemakken, maar echt
groot zijn die niet. Elke dag
wordt dan ook nog trouw de
Leidse Courant gelezen, die
al zestig jaar lang door de bus
glijdt.
De Lasso, de grond tussen rijksweg 4 en de Alkemadelaan. wal
kantoren gebouwd gaan worden.
WONINGBOUWVERENIGING NOEMT
GROND GEMEENTE TE DUUR
ROELOFARENDSVEEN Industrieterrein „De Las
so" in Roelofarendsveen wordt in westelijke richtin
aanzienlijk uitgebreid. De bedrijven die zich daar gaa
vestigen hebben de gronden gekocht van particulierei
De braakliggende gemeentelijke gronden op het bi
staande industrieterrein werden te duur bevonden. -
Woningbouwvereniging „Alkemade" heeft het eerste stuk gr«
land gelegen langs de Alkemadelaan gekocht om er een kanto
met werkplaats te bouwen. Conservenfabriek „Ruiten Troe
gaat op het tweede en derde stuk opslagloodsen met een total
oppervlakte van tienduizend vierkante meter bouwen. Om d
gebouwencomplex heen legt Ruiten Troef op eigen 4tosten e«
rondweg aan. Op het erachter liggende perceel grond worl
door Transportbedrijf „Getru" van de heer Los een grote looi
voor reparatie en stalling van vrachtwagens gebouwd met daa
bij een tweetal dienstwoningen. Hierachter ligt een perceel vl
Bovo Tours, die vooralsnog geen bouwplannen ingediend heel
Daarachter ligt het bestaande vrachtwagenbedrijf van Van dl
Meer.
Woningbouwvereniging „Alkemade" die zich nu zal gaan ves|
gen op het perceel direct langs de Alkemadelaan, zou haar niel
we kantoor met werkplaats oorspronkelijk bouwen op het porit
veldje nabij Amstelland. De gemeente Alkemade vroeg hiervoc
echter een prijs van honderdenvijftig gulden per vierkante mt
ter en dat vond het bestuur van de bouwvereniging te duur. D.
recteur J. Kret: „Wij zijn geen commerciële instelling, we bewf
gen ons op sociaal terrein en willen als zodanig behandeld wol
den". Volgens Kret kan een commerciële instelling de betaald
btw over grondkosten terug krijgen, maar een bouwverenigin
niet. „Die prijs is voor ons niet op te brengen", aldus Kret.
Hij erkent dat de gemeente Alkemade bij de overdracht, enid
jaren geleden, van het woningbestand aan de Bouwverenigin
een forse reserve gekweekt had. „Die reserve was er echter oi
te gebruiken voor groot onderhoud aan de aan ons toevertrouw
de woningen en niet om er een mooi kantoor met werkplaal
van te bouwen" vindt Kret. Hoewel die reserve eventueel al
financieringsmiddel zou kunnen worden gebruikt, mag dat nod
doelstelling op zich zijn. Vandaar dat het bestuur van de W(
ningbouwvereniging zelf op zoek is gegaan naar een geschikj
vestigingsplaats. Onderhandelingen met de familie Los-de Grai
over aankoop van het voorste stuk grasland tiussen De Lasso, d
Alkemadelaan en Rijkswijk A4 leidden binnen enkele weken t<
een koopcontract. De totale oppervlakte van het perceel tx
draagt 14.500 vierkante meter. Hiervan mag een driehoek gel«
gen naast de Rijksweg A4 niet bebouwd worden, omdat daar d
mogelijkheid moet worden opengelaten voor de aanleg van ee
oprit naar de A_4-snelweg. Ook het voorste stuk, direct tegen d
Alkemadelaan moet onbebouwd blijven. Ondanks deze beien
merende bepalingen denkt de Woningbouwvereniging ter plaa
se een fraai kantoorpand met werkplaats te kunnen realiserei
Zelfs denkt men nog tweederde deel van het perceel over I
houden als „beleggingsobject".
ALPHEN AAN DEN RIJN
Twee Tilburgers, 19 en 20 jaar
oud zijn gisteren door de Al-
phense politie aangehouden
toen ze een gestolen Euroche
que trachtten te verzilveren.
Het personeel van de Rabo
bank aan de Pieter Doelman
straat werd wantrouwig door
het vreemde gedrag van de
Brabanders en waarschuwde
de politie. De Eurocheque
bleek de vorige nacht te zijn
gestolen bij een inbraak in het
benzinestation watersportwin-
kel Ski Nautic aan de Prinses
Irenelaan door de 19-jarige
Tilburger. Deze nam bij die
gelegenheid ook surfpakke
en een radiocassetterecordt
mee, die werden teruggevor
den in een woning aan
Acaciastraat, waar het tweet,
logeerde. De Tilburgers zijn n
verhoor heengezonden.
LEIDEN De oudste Ne
derlandse grammatica, uit
1568, is teruggevonden.
Het handschrift dat in
1975 bij bouwwerkzaam
heden op het kasteel Ter
Hooge tussen Koudekerke
en Middelburg werd aan
getroffen, is na onderzoek
door de neerlandicus drs.
K.J.S. Bostoen uit Leiden,
het klad van de auteur ge
bleken. Ook kon worden
uitgemaakt, dat de schrij
ver van de spraakkunst
niet D.V. Coornhert of
een rederijker uit diens
omgeving is zoals tot nog
toe werd aagenomen,
maar de geleerde koop
man Johan Radermacher
(Aken 1538 - Middelburg
1617) in Londen.
De grammatica wordt 24 mei
overgedragen aan de Maat
schappij der Nederlandse Let
terkunde, die wordt beheerd
door de Universiteitsbiblio
theek in Leiden. Radermacher
pleit in de inleiding voor het
gebruik van het Nederlands in
wetenschappelijke geschriften,
zodat ook de minder ontwik
kelde Nederlander deel krijgt
aan de „soeticheyt" van de
wetenschap.
De spraakkunst van Raderma
cher is in Londen ontstaan
toen Nederlanders om gods
dienstige redenen waren uit
geweken. Radermacher, ook
bekend als Johannes Rotarius,
kwam uit de Antwerpse kring
humanisten als de boekdruk
ker en uitgever, die ook later
in Leiden woonde en werkte,
Christoffel Plantijn (Chirstop-
he Plantin), en de aardrijks
kundige en cartograaf Abra
ham Ortelius (Ortels of Hor-
tels).
De Leidse geleerde J.T. Bodel
Nijenhuis ontdekte in 1849 in
het kasteel Popkensburg op
Walcheren een gedateerde
handschrift. Het vormde de
aanzet tot de oudst bekende
Nederlandse grammatica. Een
klein deel van de ontdekte
tekst bevatte een grammatica.
In de uitvoerige inleiding ver
meldt de schrijver ook het een
en ander over kindertaal, over
het Nederlands van buitenlan
ders, over het gebruik van
vreemde talen door Nederlan
ders en - merkwaardig genoeg
- over de uitspraak van het
Engels.
Bodel Nijenhuis maakte van
zijn ontdekking een afschrift.
In oktober 1849 schonk hij het
de Maatschappij der Neder
landse Letterkunde. Pas in
1919 gaf de Utrechtse hoogle
raar J.W. Muller de tekst van
het handschrift uit. Hij verliet
zich op het afschrift, want het
oorspronkelijke werk was
zoekgeraakt.
Muller baseerde zich op het
taalgebruik van de schrijver.
Hij voelde er veel voor het au
teurschap toe te kennen aan
de dichter, polemist, graveur,
klassicus, hofmeester bij de
heer van Brederode en notaris
in Haarlem D.V. Coornhert.
Muller meende ook, dat het
handschrift, waarover Bodel
Nijenhuis beschikte, niet de
originele tekst was. Het moest
volgens hem een afschrift zijn,
gemaakt door iemand die zijn
Nederlands slecht beheerste.
gehad bleek in 1975 in ee:
map te zitten die was terugge
vonden op het kasteel Te
Hooge van de familie Va
Lynden. Het is onderzoek
door de Werkgroep Engels
-Nederlandse betrekkingen
/Sir Thomas Browne-Institu|
van de universiteit in Leider
Aan het licht kwam dat he
handschrift een klad is van di
auteur. Door vergelijking val
handschriften uit dezelfde tijl
vond drs. Bostoen uit wie dl
schrijver ervan is.
