ombere toekomst voor Suriname
Sacharov
misschien
niet meer
n
leven
sb
Gromyko stelt zich
hard op tegen Genscher
Gandhi
roept
India
op tot
eenheid
Brede steun voornieuwe
Westduitse president
Franse schoolstrijd nadert ontknoping
INV-BESTUURDER NA ONDERZOEK:
NS komt vaste
klanten tegemoet
Amnesty-rapport over
Salvador verouderd
ITENLAND
ËetdócSotncmt
DINSDAG 22 MO 1984 PAGINA 11
Ibische piloten worden
ipgeleid in Engeland
■INDEN In Groot-Brittannië is enige
Emotie ontstaan over een rapport,
kruit blijkt dat ondanks het verbreken
■ft alle diplomatieke banden tussen
bot-Brittannië en Libië na de schietpar-
r.voor de Libische ambassade in Londen,
s het land nog steeds Libiërs worden op
leid als piloot en technicus voor de Libi-
ie luchtvaartmaatschappij. „Welke ga-
ities hebben wij dat deze leerlingen de
nnis die zij in Engeland opdoen, niet
llen gebruiken voor militaire toestellen"
las het Conservatieve Lagerhuislid
j irry Greenway. Volgens hem gaat het
111 piloten en 362 technici, die hun op-
ding krijgen op particuliere luchtvaart-
lolen en bij de luchtvaartmaatschappij-
1 British Airways en British Caledonian.
Britse mijnwerkersvakbond
schorst niet-stakende leden
LONDEN Duizend Britse mijnwerkers die
niet mee willen doen met de nu al elf weken
durende mijnstaking, zijn gisteren door hun
vakbond geschorst, in een poging de ver
deeldheid in de bond over de staking op te
heffen. „Het niet gehoorzamen aan een natio
nale instructie en een conferentie-besluit is
een zeer ernstig vergrijp", aldus verdedigde
een vakbondsfunctionaris deze beslissing zon
der precedent. Een voor vandaag geplande
ontmoeting tussen de leider van de mijnwer
kersvakbond, Arthur Scargill, en de voorzit
ter van de Nationale Kolenraad, Ian McGre
gor, is op het laatste moment uitgesteld, om
dat de mijnwerkers voorwaarden vooraf heb
ben gesteld. „En wij komen niet bij elkaar als
iemand van tevoren zegt wat wij moeten
gaan besluiten", aldus McGregor.
België houdt twee
Sovjet-spionnen aan
BRUSSEL In België zijn het afge
lopen weekeinde twee Russen gear
resteerd op beschuldiging van spiona
ge. Zij liepen tegen de lamp toen zij
probeerden in het bezit te komen van
geheime NAVO-documenten. Het
tweetal geniet geen diplomatieke on
schendbaarheid, maar heeft wel een
„beschermde status", wat betekent,
dat zij in België niet strafrechtelijk'
vervolgd kunnen worden. De twee
zullen op korte termijn worden uitge
wezen. De positie van een in Brussel
geaccrediteerde Sovjet-diplomaat
wordt nog nader onderzocht.
Engelse dierenvrienden
actief tegen kikkerleed
LONDEN Liefhebbers van kikkerbille
tjes in Groot-Brittannië zijn het mikpunt
geworden van dierenvrienden omdat,
vooral in India, miljoenen kikkers op gru
welijke wijze worden gedood om interna
tionale fijnproevers te gerieven. De dieren
worden, aldus de dierenvrienden, levend
de poten uitgerukt omdat zo de smaak
van het vlees het beste behouden blijft.
De bovenste helft van de nog levende die
ren wordt weggegooid om zo een langza
me, pijnlijke dood te sterven. De woord
voerder van een winkelbedrijf in Londen
zei desgevraagd dat hij in India heeft ge
ïnformeerd en dat men hem was verze
kerd dat de kikkers vóór het afrukken
van de poten worden verdoofd. De mede
deling had hem „zeer gerustgesteld".
RECHT „In Surina-
I heerst een sfeer van
De militairen ge-
zich onder en bo-
de wet. Het land is
)<?n rechtsstaat maar een
tenstaat: als de feiten
[-anderen verandert ook
het recht, de militairen zijn",
maken uit welke wetten
van toepassing zijn, wie
wordt berecht en hoe
(door militairen of de bur
gerrechter). Bovendien
klaagt de bevolking dat
de militairen corrupt
Henk Hofstede, de tweede
voorzitter van het CNV, zei dit
gisteren na terugkeer van een
tiendaags bezoek aan Surina
me. Hij maakte deel uit van
een delegatie van het Wereld-
verbond van de Arbeid (waar
bij het CNV is aangesloten),
die in Suriname een onder
zoek heeft ingesteld naar de
vakbondsvrijheid en de poli
tieke situatie.
Over de kansen op werkelijke
democratiseringen is Hofstede
na talrijke gesprekken niet erg
optimistisch. Het militair lijkt
niet van plan de macht op
korte termijn uit handen te
willen geven. Hofstede acht
het niet onmogelijk dat Suri
name verder gaat in de rich
ting van een totalitaire staat.
voorkomen", zei hij.
Over het hervatten van de
ontwikkelingshulp aan Suri
name wil Hofstede zich niet
uitlaten omdat dit een politie
ke zaak is. Zijn persoonlijke
visie is wel, dat het deelnemen
van werkgevers en vakbewe
ging aan de regering een eer
lijk bedoelde poging is weer
tót een democratie te komen.
Daarom heeft de regering-U-
denhout, aldus Hofstede, in elk
geval recht heeft op een dia
loog met Nederland. „Er moet
weer worden gepraat". Het
zou volgens hem voor die dia
loog ook goed zijn, als particu
liere organisaties veel meer
gingen doen in Suriname.
ILAAN Het is niet uitgesloten dat de Sovjet-dissi-
!mt en Nobelprijswinaar Andrei Sacharov, die eerder
;eze maand in hongerstaking ging, niet meer in leven
ii. Dat heeft Tatiana Bonner, dochter van Sacharovs
!rouw Jelena Bonner, in de Italiaanse stad Milaan ge-
;>gd. Zij sprak op een manifestatie ter ondersteuning
an de dissident, die met zijn honderstaking een uit-
ïisvisum voor zijn vrouw wil afdwingen,
icharov en Jelena Bonner werden afgelopen zondag heftig
in de Sovjet-regeringskrant Izvestia. „Het zijn
termen die Izvestia gebruikt tegenover mijn moeder, van
Je wordt geschreven dat zij over het lijk van haar man
lat, die mij het ergste doen vrezen", zo zei Tatiane Bonner,
et artikel in Izvestia zou volgens Sacharovs stiefdochter
jn inleiding kunnen vormen voor „afschuwelijk nieuws,
it later komt".
UTRECHT De NS zal reizigers met een kor-
tings- daluren- en 60+/65+-kaart die te maken
kregen met een verlaging van de korting op
enkele reizen financieel tegemoet komen. Dat
is het resultaat van onderhandelingen tussen de
spoorwegen en de Consumentenbond naar aan
leiding van het vonnis van de president van de
Utrechtse rechtbank. De NS heeft er begrip
voor dat haar vaste.klanten zich door de tus
sentijdse verlaging van de reductie „gepakt"
hebben gevoeld. De tegemoetkoming houdt in
dat houders van een kortings- en dalurenkaart
die geldig was vóór of op 1 april 1984 een ver
goeding van een gulden krijgen voor iedere
maand dat de kaart na die datum nog geldig
was. Houders van een 60+ of 65+-kaart die op
dezelfde datum nog geldig was krijgen bij inle
vering van hun kaart een cheque van een riks.
MOSKOU De West-
duitse minister Genscher,
die een bezoek aan Mos
kou brengt, had gisteren
een drie uur durend on
derhoud met zijn Russi
sche ambtgenoot, Andrei
Gromyko. In Westduitse
delegatiekringen werd
vernomen dat de Russi
sche minister zich tijdens
het overleg hard opstelde
en met name de Verenig
de Staten ernstig kriti
seerde.
Gromyko beschuldigde de
Verenigde Staten van een po
litiek van „confrontatie en
willekeur in de internationale
betrekkingen". Genscher stel
de van zijn kant dat het Wes
ten nog steeds bereid is naar
de onderhandelingstafel terug
te keren.
Tijdens een werklunch onder
streepte Gromyko dat de on
derhandelingen, zowel over
middellange-afstandsraketten
in Europa als over strategische
bewapening, niet zullen wor
den hervat voordat de nieuwe
Amerikaanse raketten uit
West-Europa zijn teruggetrok
ken. Het Westen spreidt een
„vals en kunstmatig optimis
me" ten toon met betrekking
tot de huidige Oost-Westbe
trekkingen, zo zei Gromyko,
die Genscher eraan herinner
de dat de Bondsrepubliek „de
weg heeft geplaveid naar de
stationering van Amerikaanse
raketten". In zijn antwoord op
Gromyko's tafelrede week de
Westduitse minister een maal
van zijn voorbereide tekst af:
„Wij vinden de tegenover onze
Amerikaanse vrienden geuite
beschuldigingen onjuist en on
terecht", zo verklaarde Gen
scher. De Westduitse minister
veroordeelde de tegen
Bondsrepubliek gevoerde cam
pagne in de Russische media
en riep de Sovjetunie op de
emigratie voor etnische Duit
sers die zich in het Westen
willen vestigen te vergroten.
Prins Charles
boert goed
LONDEN Prins Char
les heeft vorig jaar aan
zijn landgoederen 978.066
pond sterling verdiend, te
gen 817.359 in 1982. Char
les hoeft over die inkom
sten, waarvan hij moet
zien rond te komen, geen
belasting te betalen, maar
hij staat een kwart ervan
vrijwillig af aan de schat
kist. Zo hield hij vorig jaar.
735.550 pond sterling (om
gerekend 3.309.975 gulden)
WASHINGTON:
WASHINGTON De Verenigde Staten vinden het rapport van
Amnesty International over El Salvador verouderd. „Het rap
port is gebaseerd op informatie die ongeveer een jaar geleden is
verzameld en geeft een overzicht van de voorafgaande vijf jaar",
aldus een woordvoerder van het ministerie van buitenlandse za
ken in een reactie op het Amnesty-rapport.
In het rapport van Amnesty International staat dat het grootste
deel van de naar schatting 40.000 burgers die sinds 1979 op ge
welddadige wijze om het leven zijn gekomen, geëxecuteerd is
door Salvadoraanse veiligheidstroepen en het leger. De woord
voerder vond dat het Amnesty-rapport niet van toepassing kon
worden gebracht op de huidige situatie. De pas gekozen presi
dent van El Salvador, Jose Napoleon Duarte, heeft in de Vere
nigde Staten verklaard dat zijn land Amerikaanse militaire
steun nodig heeft zonder „vernederende voorwaarden". Hij zei
Washington nooit te zullen vragen militairen naar El Salvador
te sturen om mee te strijden tegen de linkse guerrillastrijders.
Oudste krant op zoek naar verleden
LONDEN De gespecialiseerde scheepskrant „Lloyd's
List", het oudste dagblad ter wereld, is de 250e jaargang be
gonnen met het zoeken naar zijn verleden. Kopieën van de
krant van 1734 tot 1740 gingen bij een brand in 1838 verloren
en Lloyd's biedt nu een kleine 2.300 gulden voor degene, die
hem de oudste kopie van voor 1740 kan bezorgen. De ko
pieën die worden gezocht hebben maar één enkel blad dat
aan beide kanten is bedrukt en dat niet groter is dan een
blad schrijfmachinepapier.
BOMBAY Premier Indira
Gandhi van India heeft gis
teren de Indiase deelstaat
Maharasjtra bezocht, waar de
afgelopen vijf dagen bloedige
rellen tussen moslims en hin
does aan ten minste 105
mensen het leven hebben ge
kost. „In eerste instantie gaat
het er om de rust te herstel
len. India heeft een lange
traditie van tolerantie op
godsdienstig gebied. Dat is
nu nodiger dan ooit. Het is
belangrijk dat het land aan
eengesmeed blijft", aldus me
vrouw Gandhi na bezoeken
aan de steden Bombay en
Bhiwandi. Beide steden wor
den momenteel door het le
ger gecontroleerd. In Bom
bay kwam het overigens gis
termorgen opnieuw tot uit
barstingen tussen plunderen
de en brandstichtende fana
tieke moslims en hindoes, die
elkaar te lijf gingen met ge
weren, messen, stenen en ij
zeren staven.
RICHARD VON WEIZSACKER HEEFT EINDELIJK DOEL BEREIKT
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
BONN Als Richard von
Weizsacker morgen als nieu
we president van de Bonds
republiek zijn ambtswoning,
Villa Hammerschmidt, be
treedt, weet hij zich verze
kerd van een steun zoals
geen voorganger die gehad
heeft. Want ook de socialisti
sche oppositie heeft het unie
ke besluit genomen op de
christen-democraat te zullen
stemmen.
Met de 62-jarige Von Weiz
sacker krijgt de Bondsrepu
bliek als opvolger van Karl
Carstens een man die tot de
liberale vleugel van de CDU
behoort. Het hoogste ambt
van het land lijkt de edelman
met het sneeuwwitte haar op
het lijf geschreven. De
grondwet verlangt dat het
staatshoofd boven de partijen
staat en dat hij optreedt als
president van alle burgers.
Dat is een rol die de aristo
craat Von Weizsacker wel
ligt. Hij ziet zichzelf graag als
een bindend element, als een
verzoener en een man die te-
fenstellingen overbrugt,
tammend uit een oud ge
slacht van vooraanstaande
geleerden en diplomaten is
Von Weizsacker nooit de
man geweest van het ruwe,
alledaagse, politieke hand
werk.
Geen wonder dus dat hij al
snel zijn oog liet vallen op
het presidentschap. Toen hij
in 1968 voor het eerst in de
race was, had hij zelfs nog
geen enkele ervaring in de
politiek. Hij zat -in de directie
van een groot chemisch con
cern en hij bekleedde voor
aanstaande functies in de
protestantse kerk. Intern
moest hij het toen afleggen
tegen zijn partijgenoot Ger
hard Schroder, die een jaar
later van de sociaal-demo
craat Gustav Heinemann
verloor. Bij zijn tweede aan
loop in 1974 was Von Weiz
sacker de officiële kandidaat
van de CDU, maar hij was
kansloos tegen Walter
Scheel, die gesteund werd
door de regeringscoalitie van
socialisten en liberalen. Maar
dit keer, bij zijn derde po
ging, kan er echt niets meer
mis gaan.
Droom
Toch zag het er een tijd naar
uit dat Von Weizsacker zijn
droom had opgegeven, in
1981 behaalde hij in het rode
bolwerk West-Berlijn voor
zijn CDU 48 procent van de
stemmen, een historisch re
cord. „U kunt er van verze
kerd zijn", beloofde de
nieuwbakken burgemeester
de enthousiaste Berlijnere,
„dat er in mijn leven geen
andere opgaven meer zullen
zijn dan Berlijnse". Geen
wonder dat de teleurstelling
in de voormalige hoofdstad
groot was toen Von Weizsëc-
ker zijn blik toch weer op de
Villa Hammerschmidt liet
vallen. Ook CDU-voorzitter
kanselier Kohl had graag ge
zien dat Von Weizsacker in
Berlijn was gebleven. Von
Weizsackers opvolger in de
gedeelde stad, de kleurloze
Eberhard Diepgen, lijkt niet
in staat West-Berlijn langdu
rig voor de christen-demo
craten te kunnen behouden.
Zijn vooruitzicht naar de Vil-
ook een overwinning op zijn
oudere broer Carl Friedrich,
de wereldberoemde kernfysi
cus en filosoof. Jarenlang
leefde Richard in de schaduw
van zijn broer, het genie uit
de familie. Het was Carl
Friedrich von Weizsöcker die
in 1940 als eerste een theore
tische methode ontwikkelde
voor de winning van plutoni
um, de atoomspringstof. La
ter werd hij een van de in
dringendste waarschuwere
voor de atoomoorlog.
Politiek heeft Carl Friedrich
zijn stek gevonden in een an
der kamp als Richard. De ge
leerde is sinds jaar en dag lid
van de socialistische SPD en
hij behoort tot de adviseurs
van de politiek leider van die
partij, Hans-Jochen Vogel. In
1979 wilde de SPD hem zelfs
opstellen als tegenkandidaat
voor Karl Carstens voor het
presidentschap, maar Carl
Friedrich had er geen zin in.
Carstens was immers al op
voorhand zeker van de over
winning.
Vader Ernst
In de vele publikaties die in
dezer dagen over Richard
von Weizsacker verschijnen,
duikt ook steevast de naam
van zijn vader Ernst op.
Ernst von Weizsëcker was
la' Hammerschmidt betekent van 1938 tot 1943 staatssecre-
voor Richard von Weizsacker taris in Ribbentrops ministe
rie van buitenlandse zaken.
Na de oorlog werd hij tot 7
jaar gevangenisstraf veroor
deeld omdat zijn paraaf
(„geen bezwaar") op docu
menten voorkwam, waarin
de deportatie van Franse jo
den naar de concentratie
kampen bevolen werd. Ri
chard, die toen rechten stu
deerde, assisteerde de advo
caten van zijn vader ander
half jaar in Neurenberg. Nu
nog bestempelt hij die tijd als
„een beslissende fase" in zijn
leven. Tot op de dag van
vandaag houdt Von Weizsac
ker zijn vader voor onschul-
Richard von Weizsacker dig.
PARIJS De Franse
schoolstrijd nadert zijn
ontknoping nu premier
Mauroy voor de Franse
Nationale Vergadering de
vertrouwenskwestie heeft
gesteld inzake het wets
ontwerp ter hervorming
van het onderwijs.
Premier Mauroy heeft vorige
week in de ministerraad toe
stemming gekregen gebruik te
maken van die methode, gere
geld in artikel 49/3 van de
Franse grondwet. Zowel voor-
als tegenstanders van het
wetsontwerp, waarmee eigen
lijk niemand tevreden is, heb
ben kritiek 'op deze methode.
De voorstanders van bijzonder
onderwijs vrezen, dat zo een
wet wordt doorgedrukt, die
diep ingrijpt in de Franse
maatschappij. Ze zien hierin
een eerste stap op weg naar de
integratie van het bijzonder
onderwijs in het openbare on
derwijs.
Ook voorstanders van open
baar onderwijs als de secreta
ris-generaal van de invloedrij
ke nationale commissie voor
openbaar onderwijs, Michel
Bouchareissas, zijn er tegen.
Bouchareissas vreest dat de re
gering te veel concessies doet
om een „opstand" onder voor
standers van het bijzonder,
met name katholiek onderwijs
te voorkomen. Er is echter
weinig kans, dat de Algemene
Vergadering, de Franse Twee-
dé Kamer, het vertrouwen in
de regering zal opzeggen. De
socialisten hebben eerder bij
monde van fractieleider Lio
nel Jospin gesteld dat gebruik
van een dergelijke methode
„een psychologische en politie
ke vergissing" zou zijn. Maar
nu willen zij het ontwerp, dat
drie jaar in de maak is ge
weest, zo snél mogelijk door de
Kamer jagen. Het roept im
mers aan beide zijden emoties
op, waarvan de politieke uit
komst voor hen ongunstig kan
zijn. De Franse socialisten
hebben de absolute meerder
heid in het Franse parlement.
In feite is het stellen van de
vertrouwenskwestie voor de
regering dus een formaliteit
om een debat te vermijden. Zij
vraagt en krijgt zo een vol
macht om hervormingen op
het politiek glibberige onder
wijsterrein uit te voeren.
Paul Guiberteau, de secretaris-
-generaal van de vereniging
voor katholiek onderwijs
(CNEC), is eveneens uiterst
ontevreden over de gang van
zaken. De voorbereiding van
het ontwerp in de kamercom
missie voor onderwijs is niet
eens afgemaakt. Hij hoopt dat
de senaat, waar de oppositie de
meerderheid heeft, het onder
werp alsnog tegenhoudt. Daar
na is nog beroep mogelijk bij
de grondwettelijke raad, een
soort Raad van State.
In kringen van voorstanders
van bijzonder onderwijs be
raadt men zich inmiddels over
taktiek. De christelijke vak
bond CFTC heeft zich al uitge
sproken voor een grote de
monstratie in Parijs. Anderen,
onder wie Guiberteau, die
mede uit naam van de Franse
bisschoppen heeft onderhan
deld over de voorgenomen
hervorming van de wet op het
onderwijs, willen nog afwach
ten. Een nationale demonstra
tie in Parijs beschouwen zij als
een laatste wapen, dat alleen
gebruikt kan worden als er
geen andere mogelijkheid
meer open blijft. Eerdere de
monstraties in Bordeaux,
Lyon, Nantes, Rijssel en Ver
sailles hebben "elk tussen de
honderd- en de vijfhonderd
duizend mensen op de been
gebracht.
