weekpuzzel door dr. Pluizer I! postzegels WETENSCHAPPEN CcicLeSomn/nt oplossing vorige puzzel NR. 19 KRUISWOORDRAADSEL ■J:' ZATERDAG 19 MEI 1984 PAGINA 21 De prijswinnaars van puzzel 18 zijn: Mevr. B. van Delft, Javastraat 6, 2342 XL Oegstgeest Mevr. Moerkerk, Leidseweg 218, 2253 AG Voorschoten. De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. HORIZONTAAL: 1. ideaal woonverblijf (Hg.): 10. massa van vergruizel- de steen; 11. Europeaan; 12. soort bergkristal; 14. vuurwapen; 16. delfstof; 18. kikvorsachtig dier; 19. bouwloods; 21. vistuig; 22. plantaardig afval; 24. vogel; 26. vrouwelijk dier; 28. land in Afrika; 29. noodsignaal; 31. rechtsgeding; 32. carbolzuur; 33. verdriet; 35. Zwarte delfstof; 36. oogopslag; 37. muzieknoot; 39. vluchtheuvel loos land; 41. duiker onder een weg; 42. mijne heren (afk.); 43. boom; dijk- 44. weinig levendig (lig.); 45. zacht; 46. paar. stel; 47. voegwoord; 50. puntig houweel; 52. titel (afk.); 53. weekdier; 54. deel van de onder kaak; 56. deel v.h. oog; 58. eivormig; 60. grote houten loods; 62. kansspel; 64. log; 65. vogel met zeer korte of geen staart; 67. verbreding v.h. hoofd eind v.e. ledikant; 68. handelsafkorting; 69. groot rond zitkussen; 70. zonderling; 72. sierlijk dier; 73. lange, puntige degen; 76. lang en dun penseel; 78. ontsteklngskoord; 79. dwaas; 81. paradijs. 82. vis. VERTICAAL: 1. stoot; 2. meertandlge 3. schande; 4. muzieknoot; 5. hoofddeksel; 6. winters voertuig; 7. belangrijke voedings stof; 8. land in Azië; 9. vreemde titel: 10. trapper v.e. fiets; 30. zeer dikwijls; 32. stof; 34. monster; mest- 36. zeegroene edelsteen; 38. telwoord; 40. licht verteerbare spijs; 41. aanmoedlgingsroep; 42. inhoudsmaat; 48. los neerhangend; 49. Turks pond; 51. gewonden bundel; 53. toespijs bij de rijst; 54. jong v.e. koe; 55. akelig; 13. binnenste harde ge- 57. hinderen; deelte v.e. kool; 59. voorzetsel; 14. kale streep in een stof; 60. landbouwer; 15. lang, smal stuk; 16. deel v.h. onderbeen; 17. palmmeel; 18. roofdier; 20. afstammeling (fig.); 21. gebeurtenis waarvan 69. oude vochtmaat; de werkelijkheid vast- 71. denkvermogen; staat; 23. soort uurwerk; 25. variëteit 61. flink (van oude perso nen); 63. omwenteling; 65. geldstraf; 66. geneesmiddel; zing; 74. baarsachtig visje; 75. vaartuig; de bun- 77. door. met (Latijn); 79. de onbekende (afk. Latijn); 27. herkauwend dier; 28. bak met steile wan- 80. dwarshout den; mast. WELKE 2 SLEUTELWOORDEN VORMEN DE LETTERS UIT DE VAKJES 46 75 45 7 82 32 43 38 39 57 EN 18 49 29 79 28 81 55 65 6 51? Oplossingen onder vermelding van Puzzel 19 moeten uiterlijk woensdagmiddag in bezit zijn van de: Leidse Courant, Postbus 11, 2300 AA Leiden. Naam, adres en postcode s.v.p. in blokletters vermelden. Ghestem en misfits Voor misfits moet je als brid ger een neus hebben. Op zo laag mogelikjk niveau stoppen is dan het parool of de tegen partij laten spelen, dan krijgt die tenminste de rekening ge presenteerd van het nare zit- sel. Even een voorbeeldje: Bij allen kwetsbaar opent uw partner (noord) in een viertal- lenwedstrijd met 1 harten, oost 2 SA (lage kleuren) en u bent aan bod met: A B 10963 Wat biedt U? Dit spel kwam voor tijdens de promotiewedstrijden voor de promotieklasse in het district Amsterdam en aan een van de tafels gaf zuid een doublet - pas - pas - 3 klaver, weer een doublet - pas - pas - pas. Het hele spel als volgt: 9AHB64 O H V 8 6 2 *94 8754 |v ♦HV V 1087532 w o V O10 7 O A 9 7 5 3 *VB H 10652 AB 10963 09 OB4 A 8 7 3 Het spelverloop was drama tisch: 1. harten 9 voor het aas 2. schoppen 2 voor zuids aas 3. schoppenboer (Lavinthal- signaal) door noord getroefd 4. hartenheer, door oost laag getroefd en door zuid over- getroefd. 5. klaveraas en 6. klaver na. Enzovoort: vijf down, 1400 voor NZ. Kunnen ze die pun ten ook zelf verdienen? Aan de andere tafel deden NZ een poging met 4 schoppen, maar dat ging na een ruitenstart maar liefst drie down. Het 2 SA-bod van oost is zeker kwetsbaar niet uit het boekje, aangezien de twee getoonde kleuren te mager zijn: de helft van de honneurkracht zit in schoppen en harten. Ghestem is momenteel hier in Nederland de populairste con ventie voor het aangeven van een tweekleuren spel, popu lairder dan de Romeinse volg- biedingen en Michaels cuebids. De conventie werkt aldus, na één in een kleur door de te genpartij. 2 SA geeft aan de twee laagst overgebleven kleuren. 3 KL geeft aan de twee hoogst overgebleven kleuren en een cuebod (twee in de geopende kleur) geeft aan de twee (overgebleven) uiter sten. Dus als de tegenpartij (de rechter tegenstander) met 1 klaver opent, geeft 2 SA een ruiten/hartenspel aan, 3 kla ver een harten-schoppenspel en 2 klaver een ruiten-schop- penspel. Hierbij geldt meer dan waar ook dat de vijand meeluistert en dat houdt in de eerste plaats in dat zo'n bod niet op een armetierige verza meling moet worden gedaan. Als de tegpartij dan - wat te verwachten valt - in één of ander contract terechtkomt, is er veel te veel informatie naar die kant gegaan en dat scheelt doorgaans een slag! Nadelen Een van de nadelen van Ghes tem is dat je de directe cue voor een sterke hand kwijt bent. B.v.: de tegenpartij opent met 1 klaver en je zit met een „os" in handen. Vroeger gaf je dat aan door 2 klaver te bie den. Wanneer je Ghestem speelt, kan dat niet. Nou is dat eenvoudig op te lossen door eerst een doublet te geven en daarna klaver te bieden, maar de parner dient er wel altijd attent op te zijn. Een ander bod dat je kwijt bent, is het sprongvolgbod in klaver. Of dat nu sterk, inter mediate of zwak (preémptief) gespeeld wordt, met Ghestem is het niet te combineren. Er zijn wel kleine aanpassingen te maken, b.v. na 1 ruiten: 2 SA: klaver en harten 2 Ru: klaver en schoppen 3 Ru: harten en schoppen 3 KI: normaal sprongvolgbod in klaver. Herhaaldelijk kun je zien dat ftartnerships die Ghestem spe en, stranden na biedseries als: pas 7? Als OW Ghestem spelen, dient oost er rekening mee te hou den dat west speciaal in deze situatie een behoorlijk sterk spel kan hebben, sterker dan met 2 ruiten of 2 harten. Een bod van 2 klaver zal oost dus eerder open moeten houden, aangezien west door de Ghes- tem-conventie beperkt is in zijn klavermogelijkheden. Voordeel Een groot voordeel van Ghes tem is dat het altijd forcing is. De Ghestem-bieder komt altijd nog een keer aan de beurt, b.v. om aan te geven dat hij erg sterk is. De „uitvinders" van de Romeinse sprongvolgbie- dingen - waarbij steeds de laagste van de twee kleuren geboden wordt - hebben dan ook in hun conventie moeten bouwen het 2 SA-bod, dat een erg sterk tweekleurenspel aan geeft, zonder dat direct be kend is welke kleuren dat zijn. O-OW viertallen Oost opent 2 schoppen (zwak ke twee) en als zuid zit u met Een bijkomend nadeel van passen is dat zuid niet weet waarmee hij moet uitkomen (welk aas?). Als u niet past, wat biedt u dan? Hetzelfde aangeven wat u al een keer gedaan heeft, een klaver-ruitenspel, valt buiten het kader van gezonde bied- principes. 4 schoppen is mis schien een idee: sterk twee kleurenspel zonder schoppen verliezer, maar dan is er na tuurlijk een nog véél duidelij ker bod: 4 harten! Ook aange vend een sterk tweekleuren spel met een goede driekaart harten. Daarmee is alles ver teld en hierna zou uw partner met waarschijnlijk nog wel een po ging hebben ondernomen voor 6 harten. Afhankelijk van uw actie kunt u zelf wel berekenen of u 400 (5 ruiten), 500 (3 schoppen ge doubleerd) of 980 (6 harten) had gescoord. Twee biedproblemen 1 Ru pas 2 KI Wat biedt u als zuid met: H B 8 7 5 ÜA5 O AH 109 6 2 2) Wparen Wat doet u met: U biedt 2 SA, west 3 schoppen, noord doublet, een zgn. optio nal double. Het al of niet alten staan ervan moet zuid laten afhangen van het soort hand dat hij heeft, speciaal van zijn slagkracht. Wat doet u als zuid? Agenda: 9 juni Burroughs Ma rathon A'veen; 16 en 17 juni Marikentournooi Berg en Dal (080-771058); 23 en 24 juni: ind. kamp. van Ned. (01693-1685). Corr.: per adres Leharstraat 10. 2162 AC Lisse. Zegels van Bermuda gewijd aan historische scheepsramp De Belgische PTT heeft voor deze maand 7, 21 en 28 mei op de uitgifte-kalender staan. In totaal gaat het hierbij om vier zegels. De Belgische bijdrage aan het Europa CEPT-gebeu- ren verscheen op 7 mei j.l. en omvat twee zegels in de waar de van 12 fr. en 22 fr. en vol gens de bekende die ter gele genheid van het 25-jarig be staan van de CEPT door twin tig deelnemende landen werd gebruikt: de brug als symbool voor verbinding, uitwisseling en communicatie van de hand van J. Larrivière uit Monaco. De zegels zijn resp. in de kleu ren rood en zwart en blauw en zwart. Maandag verschijnt een post zegel in de waarde van 12 fr., uitgegeven ter gelegenheid van de „Dag van de Postze gel". Op 29 augustus 1936 werd te Luxemburg, na afloop van het jaarlijkse congres van de Internationale Federatie voor Filatelie (F.I.P.) besloten om den nieuwe campagne voor promotie van de filatelie op te zetten. Uiteindelijk zou dit de „Dag van de Postzegel" wor den, in België voor het eerst in 1937 onder de aandacht ge- m nTi r.im rt Rnr.ir 12 1984 bracht met een speciale postze gel. De zegel voor dit jaar toont een reproduktie van de postzegel „Leopold II" in kar mijn op blauw, ter waarde van 10 c., uitgegeven in 1884 en ontworpen door Jacques Ri- chez. Deze zegel was de eerste uit een serie van totaal zes ze gels. E. Mouchon uit Parijs vervaardigde destijds de staal gravure. Tenslotte een zegel van 12 fr., die wordt uitgebracht naar aanleiding van de tweede ver kiezingen voor het Europese Parlement in juni. Op deze Belgische zegel wordt het stemmen op symbolische wijze in beeld gebracht, naar ont werp van de firma Dechy- Univas. Al deze zegels werden gedrukt door de Algemene Werkplaats van het Zegel te Mechelen. Het 40-jarig bestaan van de I.C.A.O. (International Civil Aviation Organisation) was ook voor Suriname aanleiding twee zegels uit te brengen, resp. van 35 c. en 65 c. Ze zijn sinds 16 mei in de verkoop. Op de eerste zegel ziet men een Clipper met Charles Lindberg een landing maken op de Suri name rivier. De zegel van 65 c. toont een Twinhopper van Su rinam Airways en draagt de bijzondere tekst „Surinam Air ways sinds 1954". Het ontwerp voor deze zegels werd ver vaardigd door de studio van Joh. Enschedé en Zonen te Haarlem, waar de zegels ook werden gedrukt. Deze zegels blijven in de verkoop tot 10 juli aanstaande. Een nieuwe serie met als thema het vergaan van het zeilschip „Sea Venture" en al wat daar mee samen hing, werd op 3 mei uitgebracht door Bermuda. Een zegel van 12 c. toont de beeltenissen van Sir Thomas Gates en Sir Geor ge Somers. Onder leiding van Sir Thomas Gates begon de scheepstimmerman van de „Sea Venture" met de bouw van een pinas, genaamd „Deli verance,, (Bevrijding) met het hout van de gestrande „Sea Venture". Dit om de passagiers van de „Sea Venture" naar hun oorspronkelijke bestem ming, namelijk Jamestown in de Amerikaanse staat Virginia te brengen. Toen het hem dui delijk werd, dat de pinas niet groot genoeg zou zijn om ie dereen te bevatten, werd in zijn opdracht een kleinere pi nas gebouwd, genaamd „Pa tience" (Geduld) uit Bermu- daans cederhout. Op de zegel van 30 c. ziet men een gebouw te Jamestown in Amerika, de kolonie die de be stemming vormde van de op de „Sea Venture" aanwezige kolonisten. Het gebouw stond bijna op instorten toen de schipbreukelingen in hun zelf gebouwde pinassen aldaar aankwamen op 24 mei 1610. De zegel van 40 c. toont de „Sea Venture" op de rotsen, aan de noordoostelijke punt van Bermuda. Het schip werd gescheiden van de andere uit het konvooi toen het in een storm raakte midden op de At lantische Oceaan. Alle schepen uit dit konvooi, behalve dan de „Sea Venture" welke op 29 juli 1609 te Bermuda verging, bereikten Jamestown. De vierde zegel laat een vloot van zeven schepen zien, bene vens twee pinassen bij het ver laten van Engeland op 2 juni 1609. Deze vloot vervoerde 600 kolonisten, op weg naar Ja mestown in de Amerikaanse staat Virginia. Het vlagge- schip, de „Sea Venture" had admiraal Sir George Somers aan boord, alsmede de pas aan gestelde onder-gouverneur van Virginia, Sir Thomas Ga- Met grote zekerheid kon voor het begin van de finale om het kampioenschap van Nederland worden beweerd dat de strijd om de titel zou gaan tussen Rob Clerc (tweevoudig kam pioen) en Jannes van der Wal (de oud-wereldkampioen). Dit duo eindigde dan ook op de bovenste twee plaatsen. Verrassend was niettemin dat pioen werd zonder in feite be dreigd te zijn. Al na zes ron den had hij een voorsprong van drie punten. Uiteindelijk kromp, het verschil tot éen punt door een nederlaag in de laatste ronde tegen debutant Gérard Jansen. Van der Wal toonde zich een produktief speler: hij won maar liefst vijf partijen. Clerc, die als enige ongeslagen bleef, won slechts drie keer. Duidelijk bleek in Huissen dat Van der Wal zich overtuigend heeft hersteld van zijn inzin king vorig jaar. Na twee diep tepunten (NK '83 en Volmac Achtkamp '83) ging het roer om. Al bij de WK-match met Wiersma bleek er al weinig krachtsverschil. Wie nog aan de onttroonde wereldkampioen mocht twijfe len moet na „Huissen" zijn mening grondig herzien. Van der Wal is wel degelijk in het najaar'in Senegal een geduch te kandidaat voor de dan va cante wereldtitel. Samen met Van der Wal en combinatie, zo aan de proble matiek ontleend, doet 21 schij ven van het bord verdwijnen Na 35. 13-29 36.1-12 19-24 37 45-40 berustte Bastiaannet verlies. Een leuk slot kreeg de parti Clerc plaatsten John van den Borst en Jos Stokkel zich rechtstreeks voor de finale van 1985. Ze gaven hun onder linge partij in de slotronde re mise toen duidelijk was dat mede-kanshebbers voor de derde en vierde plaats niet meer op succes mochten ho pen. Door de langgerekte midden moot was toch sprake van een spannend toernooi. Zo bracht een eindsprint Bronstring in de laatste drie ronden nog van de elfde naar de gedeelde vijf de plaats. Een bijzondere combinatie vlocht Evert Bronstring in de stand van het eerste diagram. In de slotronde bezorgde hij Johan Bastiaannet na tien re mise een nederlaag. Met zijn laatste zet, 49-44, heeft Bron string zijn bouwwerk voltooid. VERMIN Bastiaannets antwoord, 26. 12-18, ligt voor de hand. Het alternatief 13-18 faalt immers op 37-31 en dan zijn er drie mogelijkheden: 1. 18-23 26-21 27x16 33-29 24x33 38x27 met schijf winst voor wit; 2. 8-13 33-29 24x33 39x8 13x2 31x4 en 3. 9-13 33-28 22x33 38x9 13x4 31x2. Bovendien wapent zwart zich met 12-18 tegen een dreigende witte schijf winst door 33-29 24x33 39x17 11x22 want dan faalt 37-32 op 18-23 32x21 22- 27 21x32 23-29 24x23 19x50! Misschien voelde Bastiaannet de elfde remise al in aantocht, maar Bronstring had een dui velse slagzet achter de hand: 27. 36-31! 27x47 28. 33-28! 22x33 29. 38x20 47x49 30. 39-33 15x24 31. 26-21 49x16 32. 37-32 16x29 33. 34x3 25x34 34. 40x20 14x25 35. 1x3. Deze wonderschone Hans Vermin-Auke Scholm uit de vierde ronde. In stand van het tweede diagran speelde Scholma 28. 22-27' en overzag daarmee een „klei nigheid". Vermii niek achter 24: toen moest wel 29. 9-13 30 30x19 13x24, waarna wit dooi 31. 35-30 24x35 32. 29-24 20x11 33. 37-31 26x37 34. 42x2 oj dam kwam. SCholam sp tegen: 34. 15-20 35. 36. 19x5 40-45 37. 5-23 45-50 38 23x1 17-22 39. 39-34 50x28 40 38-33 28x25 41. 43-39 25x43 42 49x38, maar Vermin werkt( feilloos naar winst af. 42.11 16 43. 1-12 21-26 44. 12-23 20-24 45. 23-46 22-27 46. 38-32 27x3i 47. 36-31 26x37 48. 46x49, Zwart geeft het op. Ron Heusdens beëindigede zi partij tegen Gérard JanseL eveneens uit de vierde rond met een fraaie „zelfmoord combinatie". In de toch al ver loren positie met de zwarte! schijven op 2, 7, 8, 10, 12, 14i 17, 19, 20, 22, 23, 24. 25. 36 eijj de witte schijven op 21, 26, 2& 30, 32, 33, 34, 35, 37, 38, 39, 4f 43, 45, maakte Heusdens e een eindé aan door 34. 34-2, 23x34 35. 40x29 25x23 36. 35-31 24x35 37. 33-29 22x31 38. 29xir 12x23 39. 21x1 en zwart worl na 39. 19-24! 40. 26x37 35-4l£ omdat wit ondanks slagkeuz£ altijd zijn dam kwijtraakt. Londen Vorige week heb ik laten zien hoe Karpov een redelijk sterk bezet toernooi te Oslo, met enige moeite, op zijn naam bracht. Nauwelijks een maand later heeft hij het supertoer- nooi te Londen (ELO-gemid- delde 259!) gewonnen. De ma nier waarop hij winnaar werd maakte grote indruk; met ogenschijnlijk gemak werden 0.a. Timman en Kortsjnoj van het bord gespeeld. Zijn speel- technische voorbereiding op de match tegen Kasparov lijkt voldoende afgerond. In de ko mende maanden zal hij zich vermoedelijk bezig gaan hou den met het openingenreper toire van zijn jonge tegenstan der. Op de tweede plaats zien we Poloegajevski en Chandler, vooral van laatstgenoemde een opmerkelijk prestatie. De vier de plaats was voor onze land genoot Jan Timman, die daar mee zijn goede vorm van het laatste half jaar bevestigde. Enigszins teleurstellend was het optreden van Viktor Kortsjnoj; de 50 procent-score was duidelijk beneden zijn ni veau. Van Karpov nu zijn beste par tijen uit dit toernooi. In deze vorm kan hij misschien de op mars van het schaakwonder Kasparov beëindigen. J. Timman-A. Karpov. Schots. 1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.d4 exd4 4.Pxd4 Pf6 5.Pxc6 bxc6 6.e5 De7 7.De2 Pd5 8.c4 La6 9.De4 Pb6 10.Pd2. Na 10.Pc3 De6! 11.b3 Lb4 12.Ld2 Lxc3 13.Lxc3 d5 be reikte zwart in Ljubojevic- Spasski, Montreal 1979, een volkomen bevredigende stel ling. Met zijn volgende zet lijkt Timman een verbetering te hebben, want de zwarte stuk ken op de dame-vleugel zijn voorlopig inaktief. 10. ...(HM)! Dit moet Timman voor onmo gelijk hebben gehouden, want zijn volgende zet heeft er alle schijn van dat hij hier optimis tisch was over zijn kansen. Karpov heeft echter beter ge taxeerd en neemt van nu af aan de touwtjes in handen. Als Timman voorzien had wat nu komt, dan had hij ongetwijfeld met ll.Le2 op de korte rokade aangestuurd. 11.cS?! Lxfl 12.cxb6 La6 13.bxa7 Kb7 14.Pb3?! Deze tweede onnauwkeurig heid wordt Timman fataal, no dig was nu 14.Pf3 om even tueel met 15.Ld2 de lange ro kade voor te bereiden, want in het centrum staat de witte ko ning zéker niet veilig. 14...f6 15.f4 fxe5 16.fxe5 Te8 17.Lf4 Dh4+ 18.g3 Dh5 19.Tcl Ka8. Het is zeer frustrerend voor wit, dat zijn pluspion op a7 als zwart verdediger wordt ge bruikt! De zwarte koning staat I i A A A A BIB I È.W .4 A H a -a nu zeer veilig, zijn collega daarentegen kan het mat niet meer ontlopen. 20.h4 d5 21.De3 g5! In grote stijl klaart Karpov nu het karwei. De witte loper wordt even weggelokt (ge dwongen) van het belangrijke punt e5. 22.Lxg5 Lb4+ 23.Kf2 Thf8+ 24.Kg2. Zie diagram. Voor de grootmeesters is de nu volgende combinatie een rou tineklusje, voor de toeschou wers echter een lust voor het oog. 24...Txe5! 25.Dxe5 Df3+ 26.Kh2 Df2+. Wit geeft het op, na 27.Kh3 Lc8+ is het spoedig mat. A. Karpov-V. Kortsjnoj. Grünfeld-Indisch. l.Pf3 Pf6 2.c4 g6 3.Pc3 d5 4.d4 Lg7 5.Lg5 Pe4 6.cxd5 Pxg5 7.Pxg5 e6 8.Pf3. De meest rustige voortzetting Na het scherpere 8.Dd2 exd, 9.De3+ Kf8 10.Df4 Lf6 ll.h4 h6 l2.Pf3 c6 bereikte zwart gei lijk spel in Bisguier-Kortsjnoj, Lone Pine 1979. 8....exd5 9.e3 0-0 10.b4 ll.Le2 Pd7 12.0-0 f5 13-Telf, g5?! Zwart speelt de opening te agressief, waardoor wit (alleenlj met uiterst subtiel spel) van da Kortsjnoj gaf zelf aan, dat 15...a6 een beter parade wai tegen de dreiging Pb5. Maai wit behoudt na 16.a4 gevolg^ door b5 de betere stelling. 16.b5 g4 17.Pd2 c5 18. dxc5 Pxc5 19.Pb3 Pxb3 20.axb3. Na 20.Dxb3 d4! krijgt zwar een gevaarlijke vrijpion op c3 20...Tc8 21.Pe2 Txcl 22.Dx Db6. Hier blijkt het nadeel van d< zwarte pionnenstorm in d( opening, met bijvoorbeeld dl g4-pion op g6 en d5 op d6 zoi zwart uitstekend staan. Door dat wit nu de belangrijke stop velden f4 en d4 in handel heeft en Le6 zeer slecht is staat wit zeer goed. 23.Pf4 Lg8 24.g3 d4. Lost de slechte loper op, maa geeft wit vele mooie velden. 25.Lc4 dxe3 26.Txe3 Tc 27.Dbl Dc5 28.Del Ld4 29.Té Lxc4 30.bxc4 Tg8. Nu, en in het vervolg is c4 on kwetsbaar vanwege Te8+. 31.Dcl Tc8 32.Dc2! Lg 33.Dd3! Dd4 34.Dxf5 Dxc 35.Te7 Tb8 36.Kg2 Db 37.Dxg4 Tg8 38.Pg6+! Zwart geeft het op. GRONINGEN Aan de Gro ningse universiteit is een me thode ontwikkeld die kan lei den tot nieuwe behandelings vormen van leukemiepatiën- ten. De methode werd ontdekt door dr. W. Nijhof, verbonden aan het laboratorium voor fy siologische chemie. Nijhof is er samen met de analist P.K. Wierenga in geslaagd „stam cellen" te isoleren uit het beenmerg van muizen. Deze stamcellen vormen de basis van alle mogelijke cellen die in bloed voorkomen. Inspui ting van deze stamcellen bij bestraalde muizen had tot ge volg dat nieuwe bloedcellen werden gevormd, waardoor de proefdieren bleven leven. Als deze stamcellen op dezelfde manier bij mensen geïsoleerd worden, zal inspuiting bij leu- kemiepatiënten de behande lingsmethode fors verbeteren, zo wordt verwacht. Gewichtsloosheid geneest niet Gewichtloosheid blijkt geen genezende of pijnverlichtende invloed te hebben op artritis, een meestal nogal pijnlijke ge wrichtsontsteking. Dit heeft een wetenschappelijke proef uitgewezen. Op een vlucht van een Amerikaanse ruimteveer waren zes ratten meegezon- „Behandeling leukemie kan beter' den. Drie van hen leden aan artritis. Onderzoekers wilden er op die manier achter komen of het vermoeden juist was dat gewichtloosheid een gunstige uitwerking op de ziekte zou hebben. Dat bleek niet het ge val te zijn. Ruïne paleis Chinese keizer Archeologen die aan het werk zijn in de Noordchinese streek Ningxia menen dat zij de ruï ne hebben gevonden van een keizerlijk paleis dat meer dan 900 jaar geleden werd ge bouwd. De oudheidkundigen vermoeden dat het paleis werd gebouwd door de stichter val de westelijke dynastie Xia keizer Li Yuanhao. In 1047 or ganiseerde hij een huwelijks feest voor kroonprins Nin glingge, maar hij werd zo ge troffen door de schoonhei! van de bruid, dat hij haar voo zichzelf hield. Hij maakte tienduizendei mensen tot dwangarbeider on een zomerpaleis te bouwen da zich over meer dan vijf kilo meter lengte uitstrekte. De ar cheologen hebben nu terrassen en stenen van glas en porse lein gevonden die gelijk zijn aan eerder opgegraven resten uit de tijd van de westelijkt Xia-dynastie. Overigens heefl kroonprins Ninglingge zich la- ter op keizer Li gewroken door hem te doden en d« macht aan zich te trekken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 20