Russen lijden
zware verliezen
in Afghanistan
„Op tijd in de rij, dan
blijven we allemaal rijden
U hoeft uwgeld
niet meer vast te zetten
als u'n hoge rente wilt.
Lamer stemt in met steun voor Fokker
Nota kerncentrales ook voor minister 'geheim'
NIEUWE GEDRAGSREGELS BIJ
WEGVERSMALLINGEN
Onderzoek ABP leidt naar Jersey
S'ij]
INENLAND/BUITENLAND
ÊeicbcSoivumt
DONDERDAG 17 MEI 1984 PAGINA 15
sdeeltelijke
nsverduistering
VEN Bij helder weer kan woensdag-
I 30 mei in het midden van het land
redeeltelijke zonsverduistering worden
genomen. De schaduw van de maan is
•n tussen 19.17 uur en 20.56 uur. Het
epunt valt om 20.08 uur, waarbij 43
nt van de middellijn van de zon is af-
;t door de maanschijf. Het bijzondere
deze gebeurtenis is volgens directeur
fermeesch van de Volkssterrewacht Si-
Stevin in het Brabantse Hoeven dat er
i land tot 10 mei 1994 niet een zonsver-
ring meer kan worden waargenomen.
Araarschuwt de mensen die de zonsver-
ering willen zien er voor, niet met het
oog naar de zon te kijken. Dit kan ver-
1 ling en beschadiging van het oog tot ge-
hebben.
Op de bon voor protest
tegen slechte fietspaden
DEVENTER Twee actievoerders van
de Echte Nederlandse Fietsers Bond zijn
in Deventer gearresteerd nadat zij bij
verzakkingen en gaten op fietspaden het
woord „au" hadden geschilderd. De De
venter actie vormde een onderdeel van
een landelijk protest van de ENFB tegen
de bezuinigingen op het onderhoud van
fietsverbindingen. Volgens de fietsbond
is gebleken dat Deventer van alle steden
het minst uitgeeft voor het onderhoud
van fietsvoorzieningen. Twee actievoer
ders hadden al op dertig plaatsen in De
venter het slechte onderhoud aan de
kaak gesteld toen zij werden gearres
teerd. Na een proces-verbaal konden ze
weer vertrekken.
Lubbers akkoord met
vragenuurtje op dinsdag
DEN HAAG Premier Lubbers
staat niet afwijzend tegenover het
idee van Kamervoorziter Dolman
om leden van het Kabinet niet meer
op donderdag in de Kamer te laten
komen om vragen van Kamerleden
te beantwoorden, maar op dinsdag
als de Kamer de parlementaire week
start. Dit blijkt uit een brief van
Lubbers aan Dolman. Deze wil het
„vragenuurtje" naar dinsdag ver
plaatsen om Kamerleden in staat te
stellen direct op opmerkingen van
bewindslieden in het weekeinde te
reageren. Daarmee zou het uurtje
ook levendiger worden. Lubbers
zegt een verlevendiging van het vra
genuurtje op prijs te stellen.
Zware straffen
in Kameroen
wegens couppoging
YAOENDE Een mili
tair hof in Kameroen
heeft 46 personen ter dood
veroordeeld wegens deel
neming aan de couppo
ging van 6 april. Dit
meldde gisteren Radio-
Yaoende. Verder zijn twee
andere personen tot le
venslange gevangenis
straf veroordeeld en 183
anderen kregen vrijheids
straffen variërende van
twee tot twintig jaar. Van
in totaal 1.053 aange
klaagde personen werden
er 617 vrijgelaten, aldus
Radio-Yaocnde.
WERKING WET
tsen moeten
irtus in
verslag
■antwoorden
onze parlementaire re
dactie)
HAAG Een arts
ibortus verricht, moet
van een verslag ma-
en dat op verzoek ter
hikking stellen van
iverheid. In het ver-
i moet hij ook zeggen
Irom hij tot de abortus
t besloten. Dit staat in
i maatregelen, waartoe
abinet vorige week
besloten ter uitwer-
van de in 1982 aan-
imen, maar nog altijd
in werking getreden
uswet.
kabinet stond voor de
opgave de opvattingen
DA en VVD te vereni-
liberalen willen dat de
en haar arts in volle
•id kunnen beslissen; de
ten-democraten eisen dat
erheid controle kan uit-
ien. In de nu vastgestelde
iene Maatregel van Be-
(AMVB) is geprobeerd
beider verlangens tege-
te komen. Vrouw en arts
maar de overheid
achteraf om verantwoor-
vragen.
,rts moet zijn verslag na-
ik desgevraagd tonen aan
[geneeskundig (hoofd)in-
ur. Deze kan het de me-
behoorlijk lastig maken,
lij van mening is dat die
erkeerde afweging heeft
akt. Dat laatste wordt
enigszins verzacht, door-
Ie afwegingsfactoren niet
tèkst van de AMVB
opgenomen, doch slechts
toelichting. Het is echter
vraag of de VVD hiermee
)egen neemt, vooral omdat
ip dit punt de steun heeft
de PvdA en dus een
rderheid in de Tweede
ler kan verwerven.
Evert Ketting van Stime-
welke stichting op vele
tsen in ons land abortus-
ieken heeft helpen oprich-
vindt de verplichting tot
laglegging onaanvaard-
Ook verwacht hij grote
ilemen als gevolg van de
n de wet, dat abortuskli-
een samenwerkings-
ract moeten sluiten met
irige ziekenhuizen. Vol-
Ketting kan dit leiden tot
sluiting van klinieken,
dat sommige ziekenhuizen
ral de confessionele) zul-
weigeren een goede over-
comst te sluiten.
chtelijk rijverbod
Santiago na
ie bomaanslagen
TIAGO De Chileense
aire autoriteiten hebben
ingang van vandaag een
itelijk rijverbod voor auto-
ilisten ingesteld in de
dstad Santiago. Het ver
geldt van 1 tot 5 uur.
maatregel werd genomen
en serie bomaanslagen in
iago en nog drie andere
n. De ongeveer veertig
agen veroorzaakten dins-
lacht grote materiële scha-
3ok de stroomvoorziening
antiago kwam tijdelijk stil
ggen. De aanslagen volg-
direct nadat dictator Pino-
een nieuwe anti-terreur-
had afgekondigd.
Op tijd in de rij, dan blijft het verkeer doorstromen (links). Maar de praktijk Is vaak anders: Op het laatste moment er tussen, met
alle irritaties van dien (rechts).
DRIEBERGEN Onder
het motto „Op tijd in de
rij, dan blijven we alle
maal rijden", is gisteren in
Driebergen een actie ge
start om een nieuwe ge
dragsregel op de vader
landse snelweg(en) te in
troduceren. Het gaat om
het zogenoemde ritsen;
om en om invoegen op
één baan als door een on
geluk of wegwerkzaamhe
den de andere baan is ge
stremd.
Tot nog toe leidden deze situa
ties tot frustratie en ergernis
bij de weggebruikers en tot
aanrijdingen als automobilis
ten op hun strepen meenden
te moeten staan en doordruk
ten. Dat moet veranderen,
vinden de Algemene Ver
keersdienst van de Rijkspoli
tie, Veilig Verkeer Nederland,
BOVAG, RAI, de redactie van
het blad Truckstar en Veroni
ca.
Ze hebben de handen ineen
geslagen om autorijdend Ne
derland met de ritssluiting
vertrouwd te maken. Hun
boodschap: een ritser is geen
hitser. En als iedereen daar
van doordrongen is komt de
nieuwe gedragsregel de ver
keersveiligheid ten goede en
wordt onnodige filevorming
voorkomen.
Iedereen heeft het wel eens
meegemaakt. Rustig rijden
over de autosnelweg en dan
doemt er opeens een wegvers
malling op. Waarschuwings
borden, een maximumsnelheid
van 70 km/u en een inhaal-
verbod. De meeste automobi
listen kiezen de baan die niel
gestremd is. Maar er zijn altijd
lieden die gas geven om nog
gauw een paar voorliggers in
te halen.
Wringen
Op het laatste moment wrin
gen zij zich in de langzamer
rijdende stroom auto's naast
zich en realiseren zich vaak
niet eens wat daarvan het ge
volg is. Een reeks rode rem
lichten, soms een kop-staart-
botsing, maar in ieder geval
veel ergernis bij vooral vracht
wagenchauffeurs, die zich dan
kapot moeten zweten om de
volbeladen 25-tonner op de
weg en aan de gang te houden.
„Tijdwinst die men denkt te
behalen is vaak een excuus",
aldus de heer F. Sjoerd van
Paaschen van Veilig Verkeer
Nederland. „Maar bij proeven
is inmiddels al gebleken dat
dit niet waar is. Het gewring
bij een wegversmalling leidt
at files en oponthoud, terwijl
loor rustig achter elkaar gaan
:ijden de verkeersstroom in
beweging blijft en iedereen
sneller het obstakel voorbij is.
Ritsen betekent in feite tijd
winst".
Irritaties
De actie is ook uit ergernis ge
boren. Beroepschauffeurs
meldden hun irritaties aan de
redactie van Truckstar, vooral
toen minister Smit-Kroes van
Verkeer en Waterstaat vorig
jaar nog een potje van zo'n zes
tig miljoen gulden moest leeg
maken en er alom in den lan
de wegverbeteringswerkzaam-
heden werden uitgevoerd.
Naar aanleiding van de klach
ten zijn de mensen van Truck-
star de problemen gaan inven
tariseren. En de oplossing
werd in Duitsland gevonden.
Daar is het al enige tijd ver
plicht om te ritsen als er
opeens maar één rijbaan be
schikbaar is.
Het idee viel bij de politie en
Veilig Verkeer Nederland in
goede aarde en Veronica was
bereid er een korte instructie-
film over te maken. Die wordt
zondagavond op Nederland 2
uitgezonden in het programma
De Heilige Koe (21.00 uur).
Niet afdwingen
De nieuwe gedragsregel zal
voorlopig niet worden opgeno
men in de Wegenverkeerswet.
„Het moet van de weggebrui
kers zelf -komen. Als ze inder
daad gaan ritsen zullen ze
merken dat het allemaal veel
soepeler gaat. Bovendien voe
len wij er niet voor om het rij
gedrag door verbalisering af te
dwingen", aldus de Algemene
Verkeersdienst.
Wel zal bij wegwerkzaamhe
den strenger op naleving van
het inhaalverbod gelet wor
den, ook om de mensen die
aan het werk zijn achter de af
zetting te beschermen. Per jaar
gebeuren door agressief rijge
drag daar nog altijd 400 onge
vallen.
„Als iedereen aan iedereen
maar wat ruimte gunt en niet
probeert de ander de loef af te
steken of sneller te zijn, dan
zullen er straks minder op
stoppingen zijn bij wegvers
mallingen", menen de mensen
achter de actie. De rits biedt
perspectief, dat is in Duitsland
wel gebleken".
N HAAG De Twee-
Kamer kan imstem-
n met het besluit van
lister Van Aardenne
onomische Zaken) om
Fokker 900 miljoen gul
den aan kredieten en ga-
ranteis te geven voor de
ontwikkeling van twee
nieuwe typen vliegtuigen,
de F 50 en de F 100. Dit
bleek gisteren tijdens een
overleg van de Kamer
commissie voor Economi
sche Zaken met de be
windsman over de zaak.
Van Aardenne gaf toe dat de
ontwikkeling van de F 50 en
de F 100 in feite niets anders is
dan het geven van een face
lift aan de F 27 en de F 28 van
Fokker. Deze vernieuwing
geeft het bedrijf echter de ge
legenheid nog een tijd lang
door te gaan met de bestaande
ontwerpen. In feite is de le
vensduur van de toestellen
verlengd, aldus de bewinds-
Van Aardenne stelde dat Fok
ker in feite tot het besluit is
gekomen omdat men zelf niet
in staat is zonder partners een
geheel nieuw toestel te ont
wikkelen. Met de ontwikke
ling van de F 50 en de F 100
heeft het bedrijf zich tijd ver
schaft om naar een dergelijke
partner te zoeken. Mocht dit
echter niet lukken dan zal
Fokker mogelijk genoodzaakt
zijn in de toekomst op andere
werkzaamheden over te scha
kelen. aldus de minister.
NEW DELHI De Russi
sche militairen en de Af
ghaanse regeringstroepen,
die eind vorige maand een
groot offensief zijn begon
nen tegen het Afghaanse
verzet, hebben hun mili
taire acties uitgebreid
naar de dalen rond de
strategisch belangrijke
Pansjir-vallei. Deze vallei
is de afgelopen week gro
tendeels in handen geval
len van de Russische be
zettingsmacht, waarmee
het Afghaanse verzet een
ernstige klap is toege
diend.
De guerrillastrijders hebben
zich dan ook, zoals zij dat zelf
noemen, uit „tactische overwe
gingen" uit de Pansjir-vallei
teruggetrokken en hebben
zich in de dalen grenzend aan
deze vallei gehergroepeerd.
Vanuit deze dalen zetten zij
hun guerrilla-activiteiten
voort.
Volgens berichten die aan
Westerse diplomaten zijn door
gegeven zijn de regeringstroe
pen daar op hardnekkig verzet
gestuit en hebben ze grote ver
liezen geleden aan manschap
pen en materieel.
Een van de gebieden waar he
vig gevochten wordt is de An-
darab-vallei, die ten noorden
van de Pansjir-vallei ligt. De
guerrillastrijders die zich hier
hebben teruggetrokken maken
het mogelijk dat het door de
Sovjet-Unie gecontroleerde
Hindoe-Koeshgebied, gelegen
tussen de Pansjir- en de Anda-
rab-vallei, nu van twee kanten
door de rebellen aangevallen
kan worden.
Aangenomen wordt dat tijdens
de recente gevechten daar
meer dan 100 Sovjetsoldaten
om het leven zijn gekomen.
Mijnen die door anti-commu
nistische troepen zijn geplaatst
hebben er voor gezorgd dat
verscheidene Sovjettanks bui
ten gevecht zijn gesteld.
Moslim-rebellie
In Kaboel heeft president Ba-
brak Karmal de heersende
Marxistische Partij aange
spoord de moslim-rebellie te
bevechten „met het geweer in
de hand". Hij waarschuwde
voor het ontstaan van „onge
zonde neigingen en onderlinge
machtsstrijd in de partij" en
zei dat leden van de partij die
zich inlieten met sabotage-acti-
viteiten en het verbreken van
de partijeenheid niet hoefden
te denken dat er voor hen ver
zachtende omstandigheden
zouden gelden.
In Kharekar, zo'n 50 kilome
ter ten noorden van Kaboel,
hebben guerrillastrijders het
hoofdkwartier van het Af
ghaanse leger en verschillende
veiligheidsposten aangevallen.
In een Russische vergeldings
actie werden delen van de stad
gebombardeerd, waarbij tien
tallen burgers om het leven
kwamen. Ook hebben Sovjet-
helikopters onlangs de bus van
Kharekar naar Kaboel bescho
ten; ongeveer 45 personen
vonden daarbij de dood.
Er wordt ook zwaar gevochten
in twee valleien aan de zuid
kant van de Pansjir-vallei.
Een van die valleien, de Haza-
ra-vallei, wordt nu door Sov
jet- en regeringstroepen in de
klem gehouden. Laag over
vliegende Sovjet-helikopters
voeren daar eveneens zware
bombardementen uit. Volgens
niet-bevestigde berichten zijn
er een aantal Russische toe
stellen neergeschoten.
In een van hun pogingen om
de guerrillastrijders uit hun
schuilplaatsen te lokken heb
ben de Sovjettroepen naar ver
luidt een schijnaanval met pa
rachutisten uitgevoerd. Deze
schijnaanval had als resultaat
dat de plaats waar de rebellen
zich schuilhielden gevonden
kon worden. Bij de echte aan
val, die daarop volgde, werd
ongeveer een dozijn guerrilla
strijders gedood. Een andere
Sovjet list was het opzetten
van schijn-tentenkampen om
guerrilla-aanvallen uit te lok
ken. Veel succes heeft deze
laatste truc de Sovjets trou
wens niet opgeleverd.
Een westers gezantschap in
Kaboel meldt dat berichten
steeds vaker in de richting
wijzen van zware verliezen,
die de Russische troepen en
hun Afghaanse bongenoten
zouden lijden. Op het zoge
naamde „Martelaren-Kerk
hof" worden volgens sommi
gen meer dan 40 Afghaanse
regeringssoldaten per dag be
graven.
Ambulances
In de straten van Kaboel zijn
de ambulances die de gewon
den van het vliegveld naar de
ziekenhuizen moeten vervoe
ren met steeds grotere regel
maat te zien. Twee vliegtuigen
vol Russische en Afghaanse
gewonden zijn onlangs op het
vliegveld van Kaboel gearri
veerd. Regeringssoldaten die
in de buurt van de hoofdstad
gelegerd waren, werden opge
roepen bloed af te staan voor
de slachtoffers. Uit diplomatie
ke kringen in Kaboel komt
het bericht dat er de afgelopen
dagen ten minste 500 Russi
sche gewonden in de stad zijn
gearriveerd.
De Amerikaanse vice-presi
dent Bush heeft onlangs een
officieel bezoek van drie da
gen aan New Delhi gebracht.
Tijdens dat bezoek heeft hij
gesprekken met de Indiase
premier Ghandi gevoerd, die
volgens Bush zelf „vriendelijk,
openhartig en nuttig" zijn ge
weest.
Bush heeft waarschijnlijk ge
probeerd India gerust te stel
len wat de Amerikaanse leve
rantie van wapens aan het
buurland Pakistan betreft.
Deze leverantie moet volgens
Washington niet gezien wor
den als een dreiging aan het
adres van India, maar als het
gevolg van de Russische bezet
ting van Afghanistan.
ERIC SILVER
Copyright The Guardian
DEN HAAG De Neder
landse justitie heeft de
hulp van het Royal Court
op het kanaaleiland Jer
sey ingeroepen om meer
bewijsmateriaal boven
water te krijgen in het on
derzoek naar mogelijke
strafbare feiten binnen
het ABP (Algemeen Bur
gerlijk Pensioenfonds). De
advocaat-generaal van het
Royal Court in Jersey
heeft dit gisteren beves
tigd.
Zoals bekend leidde dit onder
zoek inmiddels tot de aanhou
ding van directeur beleggin
gen, drs A. Masson. Dit week
einde volgde de arrestatie van
J. van Z, een adviseur van
Masson. Justitie heeft de ge
rechtelijke autoriteiten op Jer
sey verzocht twee getuigen
aan de tand te voelen, John
Hidley Vibert en Graham Le
wis Rowland. De advocaat-ge
neraal wilde niet meedelen in
wat voor relatie zij tot Masson
en Van Z. staan. Vorige week
zouden zij al voor het Magi
strates Court hebben moeien
verschijnen. Zij tekenden ech
ter beroep aan tegen hun op
roep. De behandeling daarvan
zal nog wel enige tijd vergen
aldus de advocaat-generaal.
advertentie
De Giro Plus Rekening is een aan
trekkelijke spaarvorm van de Amro Bank.
U profiteert van een hoge rente en
toch kunt u over uw spaargeld beschikken
wanneer u dat wilt.
Dat is handig als u onverwachts een
rekening moet betalen of spaart voor iets
speciaals. Want van uw Giro Plus
Rekening kunt u elke maand f 3.000,- op
nemen (of meer tegen 1% kosten).
Inleggen en opnemen gaat heel een
voudig via uw bank- of girorekening.
Bij elke Amro Bank kunt u direct zo'n
spaarrekening openen. pegs
Amro Bank. De bank waar je wat aan hebt r
IITENHEER
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Minister
Winsemius (VROM) was
niet op de hoogte van een
nota die de Rijks Planolo
gische Dienst (RPD) heeft
gemaakt over plaatsen die
in aanmerking komen
voor de bouw van kern
centrales. Dit heeft de be
windsman het Kamerlid
Tommei (D'66) in een per
soonlijk gesprek laten we
ten. De RPD valt wel on
der de verantwoordelijk
heid van de minister.
In de nota staat dat de Eems-
haven in aanmerking komt
voor de bouw van een kern
centrale. In de nota van het
Kabinet Van Agt I over de
bouw van kerncentrales stond
die plaats niet. Maar eerder
was de Eemshaven weer wel
in het geding.
In de RPD-nota wordt de
bouw van een kerncentrale in
Borssele afgeraden omdat dit
geen ideale plaats zou zijn. In
Borssele staat al een kerncen
trale. Borssele werd in de nota
van het Kabinet Van Agt I
weer wél genoemd als plaats
voor de vestiging van een
nieuwe kerncentrale.
De Kamerleden Eversdijk en
Van der Linden (CDA) heb
ben minister Winsemius in
middels om opheldering over
de RPD-nota gevraagd. Zij
willen weten waarom de nota
is gemaakt, waarom deze ge
heim is en welke rol het stuk
speelt in de besluitvorming
van het kabinet over de rol
van kernenergie in de toe
komstige energievoorziening.
