Nederland wil meer
bezuinigingen van EG
Vrijmetselaar brengt regering in gevaar
Verkiezingen eisen veel doden
Rechtse organisatie bedreigt
gastarbeiders in België
Amnestiewet in
West-Duitsland
lijkt van de baan
Speciale aanklager
in „Debategate"
CRISISSFEER IN ITALIË
BMW sluit
drie auto-
fabrieken
^BUITENLAND
CcidocSowant
DINSDAG 15 MO 1984 PAGINA 11
ighanistan gaat
lurgers bewapenen
ISLAMABAD Afghanistan heeft
>isteren aangekondigd dat spoedig bur
gers zullen worden bewapend om
itaatsbedrijven, boerderijen en rege
ringsgebouwen te beschermen tegen
ianvallen van islamitische opstandelin-
>en.
Radio-Kaboel meldde dat de zelfverde-
jigingsgroepen op vrijwillige basis in
het gehele land zullen worden georga-
liseerd. In het verleden rekende het
Afghaanse bewind met name op politie,
nilitairen voor de verdediging van
taatseigendommen. Maar volgens wes-
erse waarnemers brokkelen de veilig-
leidstroepen af en acht de Sovjet-Unie
hen onbetrouwbaar.
Syrische ambassadeur uit
Marokko teruggeroepen
BEIROET Syrië heeft zijn ambassa
deur in Marokko teruggeroepen voor
overleg over het bezoek van een Israë
lische delegatie aan dat land. Dat heeft
Radio-Damascus gisteren gemeld.
Volgens Radio-Damascus hebben ook
dat diverse Palestijnse organisaties het
„gevaarlijke initiatief" van de Marok
kaanse koning Hassan veroordeeld. Het
gaat om de radicale organisaties, waar
onder het Volksfront voor de Bevrij
ding van Palestina. Radio-Damascus
meldde verder dat koning Hassan de
Israëliërs had uitgenodigd om de tak-
tiek van PLO-leider Arafat te onder
steunen. Arafat wil langs diplomatieke
weg tot een oplossing van het Midden-
Oosten probleem komen.
Nieuwe nederzettingen
in bezette gebieden
JERUZALEM Israël heeft beslo
ten drie nieuwe nederzettingen te
bouwen op de bezette westelijke
Jordaanoever. Dat heeft een rege
ringswoordvoerder bekendge
maakt. Twee nederzettingen zullen
nieuw worden gebouwd en een mi
litaire post zal worden overgedra
gen aan burgers.
De regering-Shamir wil voor de
verkiezingen op 23 juli zoveel mo
gelijk nieuwe nederzettingen bou
wen. In de bezette gebieden wonen
ongeveer 35000 Israëliërs in 120 ne
derzettingen. In deze gebieden wo
nen ruim 1,3 miljoen Palestijnen.
Reagan probeert
MX- raketproject
te redden
WASHINGTON President Reagan
heeft gisteren een krachtige poging
gedaan het MX-raketproject te red
den. In het Congres bestaat grote kri
tiek op de MX-plannen. In een rede
zei Reagan dat "wanneer men nu
wankelt" het Kremlin aangemoedigd
wordt een militair overwicht op de
Verenigde Staten te behalen. Pogin
gen om het MX-project te torpederen
zou, volgens Reagan, alleen maar een
beloning van de Russische agressivi
teit op het gebied van de wapenbe
heersing zijn en twijfel zaaien over
de defensiepolitiek van de Verenigde
Staten en hun bondgenoten.
WASHINGTON Een federale rechter heeft gisteren
het Amerikaanse ministerie van justitie opgedragen een
speciale aanklager te benoemen, die moet onderzoeken
hoe organisatoren van de verkiezingscampagne van pre
sident Reagan in 1980 documenten van de toenmalige
president Carter in handen hebben gekregen.
De affaire is inmiddels bekend onder de naam „Debate-
gate" een verwijzing naar de Watergate-zaak onder pre
sident Nixon. Debategate kwam vorig jaar juni aan het
rollen na onthullingen in de Amerikaanse pers. Onder
de documenten, die in handen kwamen van de verkie
zingsstaf van Reagan, waren papieren die Carter had ge
bruikt bij de voorbereiding van het tv-debat met zijn te
genstrever.
Levenslang voor
electronica-specialist
SAN FRANCISCO Een Ameri-
kaanse electronica-specialist, James
Harper, is gisteren in San Francisco
veroordeeld tot levenslang wegens
de verkoop van geheime gegevens
over raketten aan Polen. De gege
vens zouden vervolgens zijn doorge
speeld naar de Sovjet-Unie.
De rechter noemde Harper een „ver
rader" van zijn land, omdat hij een
misdaad had begaan enkel en alleen
om er zelf beter van te worden. Vol
gens de FBI had de 50-jarige Harper
documenten verkregen over de Mi-
nuteman van een onderneming waar
zijn vrouw werkzaam was. Harper
zou voor de verkoop van de docu
menten 250.000 dollar hebben opge
streken.
(Van onze correspondent
A&d Jongbloed)
IRUSSEL Nederland
ril eerst maximale bezui-
igingen binnen de Euro-
Gemeenschap tot
tand brengen, voordat
et akkoord gaat met een
;ning, die de EG aan de
dstaten vraagt. Het gaat
aarbij om een geschat te-
ort van bijna zes miljard
ulden over dit jaar, dat
et dagelijks bestuur van
EG, de Europese Com-
lissie, van de lidstaten
wil lenen. De afbetaling
zou vanaf 30 juni 1986 in
acht halfjaarlijkse aflos
singen moeten gebeuren.
De Europese Commissie
gaat er daarbij van uit dat
zij met ingang van 1 janu
ari 1986 de beschikking
heeft over nieuwe midde
len, die voortkomen uit
een verhoging van de
1-procents afdracht, een
van de contributies aan de
EG.
Staatssecretaris Van Eekelen
zei gisteren in Brussel, waar
de Europese Raad vergaderde:
„Wij hebben het voorstel van
de lening niet direkt afgewe
zen, maar ook niet aanvaard".
Hij stelde dat er eerst maar
eens gekeken moet worden
hoeveel bezuinigingen moge
lijk zijn, bijvoorbeeld in de
landbouwsector. Hij zei dat de
minister van financiën een le
ning aan de Europese Com
missie nog niet aanvaard heeft
en dat de Nederlandse rege
ring nog geen besluit in die
richting heeft genomen. Vol
gens de staatssecretaris valt er
met name in de suiker-, rund
vlees- en de wijnsector nog
wel sterk te bezuinigen. Bij
een optelsom kwam hij in die
sectoren op een bezuiniging
van ongeveer 1,2 miljard gul
den. Maar met het opschorten
van betalingen aan het einde
van het jaar tot begin volgend
jaar denkt Nederland dat het
tekort over 1984 nog kleiner
wordt, althans dat een even
tueel te lenen bedrag veel la
ger zal uitkomen dan de Euro
pese Commissie veronderstelt.
„Als je te snel ja zegt tegen een
lening is de druk op bezuini-
fingen snel weg", aldus Van
ekelen.
Van de pizza-winkel bleef niets meer over.
Gasexplosie
verwondt
tientallen
Atheners
ATHENE Bij een vernieti
gende explosie in een pizza
winkel in het centrum van
Athene zijn gisteren tenminste
53 mensen gewond geraakt,
onder wie acht ernstig.
De ontploffing is vermoedelijk
veroorzaakt door een bescha
digde gasleiding. Zowel de piz
za-winkel zelf als enkele aan
grenzende zaken werden ver
woest. De meeste slachtoffers
stonden te wachten bij een
bushalte in de drukke Stadion
straat. Zij werden getroffen
door glasscherven en brok
stukken. De eigenaar van de
pizzawinkel verklaarde dat hij
naar de kelder was gegaan om
de gasflessen af te sluiten om
dat een klant had geklaagd
over een sterke gasreuk. „Na
dat ik naar de winkel was te
ruggekeerd, vond de explosie
plaats".
(leinzoon voor Carter
lud-president Carter is erg blij met zijn pasgeboren kleinzoon
oshua Jeffrey Carter. Joshus werd vorige week geboren en ver
eert in goede gezondheid.
|(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
0NN De amnestiewet
groot-fraudeurs in
pest- Duitsland lijkt van
baan. De storm van
trontwaardiging die in
pest-Duitsland is opgesto-
en heeft ertoe geleid, dat
in de Bondsdag geen
jneerderheid meer voor te
nden is.
o[ooral in de liberale FDP ver
hindert het aantal voorstan-
van de omstreden wet
iet de dag. Minder dan een
||erde van de 35 FDP'ers in
t parlement lijkt nog bereid
iet wetsontwerp te steunen,
lok in de andere regerings-
fertij, de christen-democrati-
jhe CDU, groeit het verzet.
amnestiewet, die door de
leiders van de regeringspartij
en in het diepste geheim is
voorbereid, beoogt politici en
managers die de partijen ja
renlang op illegale wijze fi-
nanciëel gesteund hebben,
strafvrijheid te geven.
Verwacht wordt dat de FDP-
partijleider en minister van
buitenlandse zaken, Genscher,
kanselier Kohl binnenkort zal
laten weten dat zijn partij de
wet laat vallen. Dat betekent
een grote persoonlijke neder
laag voor Genscher, want
mede dankzij hem is de am-
nesty-wet tot stand gekomen.
Nu blijkt dat Genscher zijn ei
gen partij niet mee krijgt,
heeft hij veel aan prestige als
voorzitter van de FDP inge
boet. Een aftreden van Gen
scher is niet waarschijnlijk,
omdat er bij de liberalen op
het moment geen geschikte
opvolger is.
(Van onze correspondent
Cees Manders)
ROME De geheimzin
nige vrijmetselaarsloge
P-2 van signor Gelli, die
drie jaar geleden al ver
antwoordelijk was voor de
val van de regering-Forla-
ni, heeft ook nu weer een
Italiaanse regering op de
rand van de afgrond ge
bracht.
Licio Gelli, vorig jaar ontsnapt
uit een „zwaar bewaakte"
Zwitserse gevangenis, houdt
zich ergens in Zuid-Amerika
schuil, beschermd door lokale
machthebbers. Als hij vandaar
de ontwikkeling in z'n vader
land Italië blijft volgen, kan
het niet anders of zal daaraan
een intens genoegen beleven.
Zijn samenzweringen, zijn in
triges, blijken na al die jaren
nog altijd levensgevaarlijk te
zijn voor de kwetsbare Ita
liaanse staat.
Gelli's vrijmetselaarsloge P-2
(Propaganda-2) werd in het
voorjaar van 1981 ontmaskerd
als een genootschap dat alle
middelen hanteerde om Italië
in zijn macht te krijgen. Gelli
moest na deze ontdekking
naar het buitenland verdwij
nen, maar hij deed dat niet
zonder een „testament" achter
te laten, de beruchte „lijst van
962", de volledige ledenlijst
van zijn gevaarlijke vrienden
club.
Belangrijke personen
Op die lijst kwamen veel be
langrijke personen voor: parle
mentsleden, hoofden van ge
heime diensten, hoge ambte
naren, belangrijke onderne
mers, invloedrijke uitgevers
en journalisten,.militaire auto
riteiten en belangrijke leden
van de rechterlijke macht,
kortom genoeg mensen om de
schaduwstaat die Gelli had ge
construeerd, te bemannen.
Later in die gedenkwaardige
zomer van '81 veroordeelde de
justitie Gelli's genootschap als
een staatsgevaarlijke club, die
moest worden ontbonden en
verboden. Tegen de personen
wier namen op de ledenlijst
voorkwamen werd echter
geen actie ondernomen. Dat
werd overgelaten aan de „dis
cipline" waartoe ieder behoor
de.
Enige kranten zetten hun
„staatsgevaarlijke" hoofdre
dacteuren aan de dijk, en som
mige politieke partijen verwe
zen hun verdachte leden naar
het tweede plan. Maar over
het algemeen was er geen
sprake van de grote 'morele
schoonmaak' waar de publieke
opinie en de linkse oppositie
om schreeuwden.
Een van de belangrijkste poli
tici die op Gelli's „lijst van
962" voorkwamen, was de lei
der van de sociaal- democrati
sche partij, Pietro Longo. Lon-
go ontkende Gelli zijn aanhan
kelijkheid te hebben betuigd,
en zijn partij nam met deze
verklaring genoegen. Longo
zou twee jaar later zelfs minis
ter worden, en is dat nu nog.
Intussen (eind 1981) werd er
een parlementaire onderzoeks
commissie geformeerd om het
hele complot van Gelli en zijn
P-2 uit de doeken te doen. Die
commissie heeft twee en een
half jaar gewerkt onder zeer
moeilijke omstandigheden.
Maar vooral dank zij het door
zettingsvermogen van haar
voorzitter, de alom gerespec
teerde christen-democrate
Tina Anselmi, kan de
P-2-commissie binnenkort
haar werk afronden.
Mevrouw Anselmi heeft deze
week al een voorlopig verslag
opgesteld. Dit verslag had ei
genlijk geheim moeten blijven,
maar omdat dat in Italië nu
eenmaal niet mogelijk is, kon
den de afgelopen dagen alle
dagbladen uitvoerig uit haar
rapport publiceren. Uit deze
krantepublikaties blijkt het
vernietigend oordeel van me
vrouw Anselmi over Gelli en
zijn vrijmetselaarsloge of wat
daarvoor doorging. Volgens
haar maakte de club van Gelli
zich schuldig „aan (ongepaste,
zij het niet ongeoorloofde) acti
viteiten die bestonden in het
uitoefenen van druk op en be
ïnvloeden van de gevoeligste
sectoren van de maatschappij.
Dit alles om zich persoonlijk te
verrijken en zich als persoon
en als loge meer macht te ver
werven."
De zaak van Longo's lidmaat
schap van de P-2 wordt in
Rome op de spits gedreven, en
een regeringscrisis mag dan
ook niet geheel worden uitge
sloten. Craxi zal volgende
week aan het parlement moe
ten uitleggen in hoeverre hij
Longo's bezwaren tegen het
rapport van mevrouw Anselmi
deelt. De communisten willen
dat, maar ook de christen-de
mocraten, die hun Tina Ansel
mi niet zo maar laten vallen.
Als Craxi gedwongen wordt te
kiezen tussen Anselmi en Lon
go betekent dat dat het einde
van zijn regering, hoe die keus
ook uitvalt. Dat zou dan de
tweede Italiaanse regering zijn
op de kerfstok van Licio Gelli.
Spanning in
Golf gestegen
na beschieting
van twee
olietankers
uit Koeweit
BAHREIN/BAGDAD
In de 44 maanden oude
oorlog tussen Irak en Iran
is gisteren opnieuw span
ning ontstaan. Twee olie
tankers uit Koeweit wer
den door een gevechts
vliegtuig getroffen buiten
de door Irak tot oorlogs
gebied verklaarde zone in
het noorden van de Golf.
Het is nog niet bekend wie
verantwoordelijk is voor de
beschieting van de twee olie
tankers. Irak heeft ontkend
dat zijn marine of luchtmacht
gisteren in het Golfgebied ac
tief is geweest. Een militaire
woordvoerder verklaarde gis
teren in Bagdad, dat Irak zon
dagavond een Iraanse en een
Griekse olietanker hebben
aangevallen. In Bagdad wordt
een nieuwe aanval van Iran
verwacht. In Teheran staan
duizenden vrijwilligers klaar,
die bereid zijn voor Khomeini
te sterven.
BUITENHEER
In Manilla dreigde vannacht bij het tellen van de stemmen een grote chaos te ontstaan, toen aan-
(Vervolg van de voorpagina)
MANILLA De verkie
zingen zijn alles behalve
rustig verlopen. Volgens
officiële gegevens zijn gis
teren 74 mensen bij bloe
dige incidenten omgeko
men. De meesten werden
gedood bij botsingen tus
sen communistische guer
rillastrijders en het leger.
Sinds het begin van de
verkiezingscampagne in
maart zijn 473 mensen
omgekomen.
In verschillende plaatsen heb
ben kiezers stembureaus met
stenen bekogeld na berichten
over verkiezingsfraude. Ook
zouden stembussen zijn gesto
len. Aanhangers van de oppo
sitie hebben uit vrees voor
verkiezingsfraude de hele
nacht in veel gemeentehuizen
nog niet geopende stembussen
bewaakt. De kerkelijke radio
heeft gemeld dat 60 tot 85 pro
cent van de 24,9 miljoen kie
zers is opgekomen. Een deel
van de oppositie had opgeroe
pen tot een boycot, maar de
hangers van de oppositiepartijen ontdekten dat vijf volle stembussen waren verdwenen. Behalve uit staatstelevisie noemde deze ac-
de hoofdstad kwamen ook uit andere delen van het land berichten over fraude binnen.
tie een mislukking.
(Van onze correspondent
Aad Jongbloed)
BRUSSEL Gastarbei
ders in de Brusselse ge
meente Molenbeek wor
den in toenemende mate
bedreigd door een terreu
rorganisatie, die zich
„Zoon" noemt (Zwarte
Orde Ordre Noire). De
acties van de racistische
beweging richten zich
voornamelijk tegen Tur
ken en Marokkanen, die
ongeveer de helft van de
plaatselijke bevolking uit
maken. In dreigbrieven
wordt hun te verstaan ge
geven dat ze beter naar
hun vaderland kunnen te
rugkeren, omdat zij an
ders de kans lopen gedood
te worden. Een citaat uit
de brieven luidt: „Pas op
voor uw vel, verdorven
menselijkheid. Wij kun
nen uw walgelijke tegen
woordigheid niet meer
uitstaan".
Volgens burgemeester Piccart
van Molenbeek valt uit de
taalfouten in de in het Neder
lands gestelde brieven op te
maken dat het om Franstali-
gen gaat.
De dreigbrieven vormen niet
de enige vorm van terreur van
„Zoon". Met regelmaat trek
ken de leden van de organisa
tie de gemeente in om met
windbuksen ramen en lak
werk van de auto's van gastar
beiders te beschieten. Uit angst
voor repressailles hebben de
slachtoffers tot dusver gezwe
gen. Uiteindelijk is het afgelo
pen weekeinde één van hen
toch naar de politie gestapt en
heeft aangifte gedaan. De poli
tic stelt nu een onderzoek in.
STUTTGART Al op de eer
ste dag van actie door de
Westduitse metaalbond IG
Metall voor een 35-urige
werkweek met behoud van
loon, kondigde BMW gisteren
aan dat overmorgen (donder
dag) drie Beierse en een West-
-Berlijnse fabriek dicht gaan.
De bond besloot tezelfdertijd
de staking begin volgende
week uit te breiden tot Hessen.
BMW (41.000 man), dat had
gedreigd met uitsluiting van
arbeiders ingeval van staking,
reageerde zo op het begin van
de selectieve actie van slechts
13.000 vakbondsleden in één
cao-district, Nordwürttem-
berg/Nord baden.
De actie is gericht tegen be
langrijke leveranciers van on
derdelen voor de Westduitse
auto-industrie, zoals Bosch (ac
cu's/elektronica), Behr (radia-
teuren) en Mahle en Kolbensc-
hmidt (zuigers).
De Nederlandse importeurs,
die voor het grootste deel van
Westduitsland afhankelijk
zijn. zoals GM, BMW en VW-
Audi, verzekerden vanochtend
dat de aankoop van een nieu
we wagen over enige tijd wel
problemen kan gaan opleve
ren, maar dat de service aan
de Nederlandse klanten er
voorlopig niet onder hoeft te
lijden.
General Motors heeft voor
zo n drie a vier weken onder
delen in de magazijnen liggen.
De BMW-woordvoerder zei:
„Als je donkere wolken ziet
hangen, neem je toch je regen
jas mee Dat hebben wij dus
ook gedaan. We hebben ons
extra bevoorraad, zodat we ze
ker anderhalve maand vooruit
kunnen. Nieuwe wagens kun
nen we zonder problemen tot
het einde van deze maand le
veren".
VW-woordvoerder Servaas:
„We hebben voorlopig nog ge
noeg, en er zit nog wat in de
pijplijn. Maar als de aanvoer
helemaal stopt, zie ik het som
ber in".
