Amerikaanse rechter: Burgers
slachtoffer van kernproeven
Goede dag voor creatievelingen
Eeuwenoude
Anansi-verhalei
zijn fraai te
boek gesteld
Conflict bij Brits dagblad bijgelegd
Westduitse metaal
arbeiders gaan staken
voor kortere werktijd
HET EINDE KOMT IN ZICHT
Kabinet:
groen
licht
Viditel
ZWITSERLAND
'SIJTHOFF PER
BINNENLAND/BUITENLAND
CcidócSoimant
VRIJDAG 11 MEI 1984 PAGINA
Kabinet kan
beloften spreiding
niet nakomen
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Het kabinet ziet geen
mogelijkheid zijn toezeggingen na te
komen over aantallen naar het Noor
den te spreiden arbeidsplaatsen. Van de
oorspronkelijk aan het noorden voor de
jaren 1976-1981 beloofde 4500 arbeids
plaatsen ziet het kabinet kans er onge
veer 4170 te realiseren. Van de aan het
noorden toegezegde 3000 arbeidsplaat
sen voor de jaren 1981-1986 ziet het ka
binet op dit moment alleen kans er 400
waar te maken, aldus minister Van
Aardenne in antwoord op vragen uit de
Tweede Kamer.
Gezonder werken
DEN HAAG Werknemers
moeten bij het omgaan met ge
vaarlijke stoffen zo weinig moge
lijk risico's lopen. De SER vindt
het daarom wenselijk dat de mi
nister van sociale zaken en werk
gelegenheid op een aantal punten
meer bevoegdheden krijgt om
het werken ermee veiliger te ma
ken. Aldus een advies dat van
daag wordt vastgesteld. Zo moet
de minister kunnen voorschrij
ven in welke concentraties ge
vaarlijke stoffen in de lucht rond
de werkplek maximaal zijn toe
gestaan, en zou hij werkgevers
moeten kunnen verplichten de
aanwezigheid van bepaalde stof
fen in hun bedrijf, te melden bij
de arbeidsinspectie.
Agent doodt per
ongeluk topatleet
DAR-ES-SALAAM
Een vergissing van de
Tanzaniaanse politie
heeft de 22-jarige atleet
Richard Temilinga het
leven gekost. De veel
belovende topsporter
was op een golfveld in
de Zuidtanzaniaanse
stad Iringa aan het oe
fenen voor de mara
thon in München. Een
politieman meende met
een dief te doen te heb
ben, die op de vlucht
was. Hij schoot de at
leet met één schot
„World Press Photo
kan boodschap uitdragen"
DEN HAAG Premier Lubbers denkt dat het ex
poseren van de foto's van World Press Photo in
Zuid-Afrika een buitengewoon effectief middel is
om in dat land politieke idealen uit te dragen. Bo
vendien heeft de Nederlandse ambassadeur bij de
opening van de tentoonstelling op 25 april gezegd
dat Nederland discriminatie en ongelijke behande
ling van mensen wil tegengaan. Dit zei premier
Lubbers als minister van Buitenlandse Zaken ad
interim gisteren tijdens het wekelijkse vragenuur
tje in de Tweede Kamer. Lubbers moest in dé
Tweede Kamer kritische vragen beantwoorden
van PvdA en PSP, omdat deze fracties menen dat
de opening van de tentoonstelling door de Neder
landse ambassadeur als een normalisatie van de
betrekkingen tussen Nederland en Zuid-Afrika
kan worden opgevat. Lubbers verklaarde verder
dat op de tentoonstelling, die voor iedereen toegan
kelijk is, geen foto is geweerd.
Aantal doden in
burgerluchtvaart
niet gestegen
SCHIPHOL Het aantal dodelijke
slachtoffers van ongevallen met bur
gervliegtuigen is, in verhouding met
het vervoersvolume, op hezelfde ni
veau gebleven als in 1982: 0.08 per
100 miljoen passagierskilometers. Dit
lage aantal is slechts tweemaal eer
der in de afgelopen twintig jaar ge
haald. In 1983 kwamen 802 passa
giers bij twintig vliegtuigongevallen
om het leven. In 1982 vonden 753
passagiers de dood bij 25 vliegtuigon
gelukken. Het tot nu toe veiligste
jaar in de internationale burger
luchtvaart was 1981.
Minderheden
willen eigen
cultuuronderwijs
DEN HAAG Een aantal le
den van culturele en etnische
gemeenschappen in ons land
heeft een coalitie opgericht
voor behoud en ontwikkeling
van het onderwijs in hun ei
gen taal en cultuur. In een ma
nifest, bestemd voor ministers
van binnenlandse zaken en
onderwijs, verwijten zij de re
gering dat het onderwijs in de
eigen taal en cultuur (OETC)
het culturele aspect verwaar
loost. Ook zou het onderwijs
meer en meer worden ge
bruikt als middel tot aanpas
sing aan eisen die de samenle
ving in Nederland stelt.
SALT LAKE CITY
Een rechter in Salt Lake
City in de Amerikaanse
staat Utah heeft gisteren
aan negen slachtoffers
van bovengrondse kern
proeven een schadever
goeding van in totaal 2,6
miljoen dollar toegekend.
Het is de eerste keer dat
een Amerikaanse rechter
in een vonnis verband
legt tussen kernproeven
en het vóórkomen van
kanker.
In het vonnis staat dat, als ge
volg van onzorgvuldigheid,
kernproeven hebben geleid tot
de dood van mensen die in de
omgeving van het testgebied
woonden. De negen mensen in
Salt Lake City, die een proces
tegen de Amerikaanse rege
ring zijn begonnen, lijden al
len aan leukemie. Sinds de
kernproeven is het aantal kan
kerpatiënten in dat gebied
sterk toegenomen.
Het proces in Salt Lake City is
al enkele jaren gaande. Het
aantal mensen, dat een proce
dure tegen de federale rege
ring is gestart, is ondertussen
gegroeid tot 1.400. Eén van de
advocaten van de bewoners
verklaarde na de gerechterlij-
ke uitspraak van gisteren, dat
enkele honderden mensen nu
aanspraak kunnen maken op
een schadevergoeding. Zij val
len allen in de categorie van
voornoemde negen, wier
klacht door de rechtbank ge
grond is verklaard.
BONN De Westduitse metaalarbeiders gaan maandag in sta
king om hun eis voor een 35-urige werkweek kracht bij te zet
ten. Daartoe heeft het bestuur van de ruim 2,5 miljoen leden tel
lende vakbond, de IG-Metall, gisteren in Frankfurt besloten.
ï)e staking blijft voorlopig beperkt tot het noorden van de deel
staat Baden-Württemberg. Later in de week zal ook in Hessen
het werk worden neergelegd. In beide regio's hebben meer dan
"80 procent van de leden van de bond zich bij geheime stemming
y$or de staking uitgesproken.
De IG Métall gaat niet de hele metaalindustrie in Baden-Würt-
temberg platleggen. Er zal in een beperkt aantal bedrijven ge
haakt worden. Als de werkgevers echter niet toegeven, dan
wordt de staking stapsgewijs
'uitgebreid. „Wij willen de
"Werkgevers de mogelijkheid
blijven geven om te onderhan
delen en zodoende de schade
zo gering mogelijk te houden",
aldus de voorzitter van de IG-
Metall. Zoals de zaken er nu
xoor staan ziet het er niet naar
uit dat de werkgevers conces
sies zü llen doen. „Ook na de
Stakingen zal de 40-urige
\verkweek blijven", zo verze
kerden zij.
fn de grafische industrie is de
'Situatie verder verscherpt.
Gisteren werd in meer dan
"Honderd bedrijven gestaakt,
zpdat vandaag opnieuw vele
dagbladen niet zijn versche
nen. Voor het eerst hebben de
werkgevers in de grafische in
dustrie met massale uitsluitin
gen gedreigd. Het conflict om
dp invoering van de 35-urige
werkweek zal zich de komen
de dagen verder uitbreiden.
Bij de ambtenaren en het per
soneel bij het openbaar ver
boer zijn nu ook solidariteit
sacties te verwachten.
Boosheid om scheef
Amsterdammertje
AMSTERDAM De adver-
tentietekst „Tegen een Skoda
kan een Amsterdammertje
-niet op" is de dienst Parkeer
beheer in Amsterdam in het
verkeerde keelgat geschoten.
De dienst heeft over die ad
vertentie een klacht ingediend
bij de Reclame Code Commis
sie, aldus een bekendmaking
vanmorgen van de gemeente.
'De advertentie van Skoda laat
een wagen van dat merk zien
en een scheef gedrukt anti-
-parkeerpaaltje (Amsterdam
mertje). Er staat in kleine let
ters bij: „Je vindt ze in elke
Stad of dorp. De gemene par-
keerpaaltjes. Laag genoeg om
net niet te zien-en hoog genoeg
om een hoop ellende te ver
oorzaken". De dienst parkeer
beheer in de hoofdstad noemt
dit een aansporing aan auto-
jnobilisten om zich niets van
de paaltjes aan te trekken.
De Boskoopse le
raar banketbak
ken P. de Wit
(rechts) kreeg
gisteren in Am
sterdam de ban-
ketbakkersprijs
,,De Zilveren Pa-
teel" van de
Stichting Propa
ganda Banket
bakkerij uitge
reikt door jurylid
restaurateur Paul
Fagel (links). De
heer De Wit ont
wierp een felicita
tiedoos waarin
gebak van alle
formaten (vanaf
een tompoes tot
een taart van een
meter) schadevrij
kan worden ver
voerd.
Bij zowel mavo C als mavo D
moesten voor het onderdeel
handenarbeid 38 opgaven (die
voor C en D gedeeltelijk ver
schillend waren) worden ge
maakt over kunstbeschouwing
en kunstgeschiedenis. Die vra
gen gingen vergezeld van fraai
afgedrukte afbeeldingen van
onder andere werken van Re
noir, George Segal („Rock 'n
roll combo") en Ernst Barlach
(„Zingende man").
De verschijning van de w,at vaa6 Jammer voor
expressievakken" on het de leerlm6en was dat ambach-
expressievakken op net teli:ke kunst en industriële
examenrooster is een sein -
dat het einde van de ruim
veertiendaagse marathon
in zicht komt. Gisteren
waren die vakken aan de
orde voor de drie takken
van het algemeen voort
gezet onderwijs. Zoekt
men naar de grootste ge
mene deler van de com
mentaren, dan komt men
uit bij de conclusie dat het
een goede dag was voor
de creatievelingen.
Het examen tekenen voor het
havo werd door de leraar van
onze school zeer overzichtelijk
van opzet genoemd en zeer re
delijk wat zijn moeilijkheids
graad betreft. Het algemeen
gedeelte omvatte architectuur:
de sporthal van Nervi en de
St. Paul's Cathedral in Lon
den; schilderkunst: een verge
lijking van twee Madonna's;
en beeldhouwkunst: twee beel
den, een traditioneel en een
futuristisch van vorm.
In het tekengedeelte versche
nen Karei Appel ten tonele,
een sprookjesboek uit 1925, het
Getijdenboek van Katharina
van Kleef en tenslotte twee
aquarellen van Weissenbruch
en Dufy.
Het beeldmateriaal dat de ha
vo-kandidaten voor handvaar
digheid ter beschikking stond,
gaf een aardige doorsnede van
wat van havo-leerlingen ver
wacht mag worden. Het was
bovendien voor een groot deel
bekend voor de kandidaten.
De vraagstelling over het alge
meen gedeelte was duidelijk
en peilde voornamelijk inzicht.
De interpretatievragen bij de
deuren waren volgens de le-
Hulpvaardige chauffeur
Handelskennis II, gistermor
gen aan de orde bij het lbo,
was volgens de docent redelijk
te maken werk, ofschoon er
leerlingen waren die het best
moeilijk vonden.
De opgaven bevatten geen ex
tra moeilijkheden, maar er
waren er wel enkele bij die om
inzicht vroegen. Er werd wat
dieper op'de dingen ingegaan.
Dat was bijvoorbeeld het geval
bij een renteberekeningsom.
In de middaguren mochten de
lbo-kandidaten zich buigen
over open vragen Duits. Ze
kregen een tekstje voorgezet
met als titel „Kavaliere am
Steuer - Gibt's die?" uit Neue
Revue. Daarin was een onder
zoek naar de hulpvaardigheid
van de chauffeur aan de orde.
Het eerste gedeelte van het
werk bestond uit acht vragen
met betrekking tot de tekst.
Deze waren zodanig gesteld
dat de kandidaat zijn eigen
vaardigheid te hulp moest roe
pen.
De overige onderdelen waren,
zoals gebruikelijk, zinnen vor
men met twee gegeven woor
den, het afmaken van zinnen,
ontbrekende woorden invul
len in een korte tekst en woor
den in de juiste volgorde zet
ten, waardoor goede Duitse
zinnen ontstonden.
Het examen was, aldus de do
cent, zeker niet te moeilijk,
vooral ook omdat de kandida
ten op dit soort werk zijn ge
traind. Ook de kandidaten
vonden het examen van een
„normaal" niveau,.
Zowel mavo G als mavo D
kregen gistermorgen veertig
meerkeuzevragen over han
delskennis I voorgelegd. Voor
mavo C bleek het een vrij pit
tig examen te zijn, waarin een
aantal moeilijke vragen aan de
orde was. De onderwerpen
boekhouden en rekenen' wa-
men over I
„Onze" leraar moest opnieuw
zijn mening kwijt, dat meer-
.ff" lïÏJ? keuzevragen een slechte ma-
nier zijn om iemands begrip
van de tekst te toetsen. Zijn
ervaring is dat zelfs leerlingen
die Engels als moedertaal heb-
vragen in zat. Bij boekhouden Beleggingen
daarentegen kwam men niet gij het vwo stonden gistermor-
voor verrassingen te staan.
Het „hoofdstuk" rekenen be
vatte enkele moeilijke opga
ven die er aanvankelijk ge
makkelijk uitzagen.
Racisme op school
Engels voor net havo bestond
uit 50 meerkeuzevragen op ba
sis van vijf teksten. Dat waren
ongetwijfeld boeiende teksten
zoals die over racisme op zullen hebben i
school uit The Listener en Het gemakkelijkste
gen Economische Wetenschap
pen II op het examenrooster.
Hoewel de vier opgaven in
hun gezamenlijkheid een goe
de test genoemd mochten wor
den voor het niveau van de
leerlingen die voor dit vak
hadden gekozen, leverden zij
toch een stuk pittig werk op
waaraan de wat zwakkere
kandidaten hun handen vol
3 nog de
over het arbeidsethos onder de laatste opgave (over de beleg-
werknemers van de VN uit ging van een kapitaal), maar
The Guardian, maar wel erg vwo-leerlingen oefenen min-
lang: stuk voor stuk 40 regels der met opgaven over samen-
of meer. Nogal wat kandidaten gestelde interest dan havo-
op „onze" school kwamen in -scholieren. En zo zal deze op
tijdnood en hadden daardoor zichzelf zeker niet moeilijke
vooral veel moeite met de laat
ste tekst uit The Observer
over de gevangenis.
opgave toch weer problemen
voor een aantal kandidaten
hebben opgeleverd.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Het kabi
net heeft besloten Viditel
definitief in te voeren.
Het gaat daarbij om de
uitwisseling van informa
tie via telefoon- en datalij
nen waarbij de PTT een
centrale computer be
heert. Volgens, het kabinet
kan ons land niet achter
blijven bij andere landen
als het gaat om de toepas
sing van nieuwe informa
tietechnieken. Dit is van
belang voor burgers en
bedrijven, -aldus het kabi
net. Het kabinet heeft het
besluit genomen ondanks
de verwachting dat Vidi
tel pas rond 1990 winst zal
gaan maken. Te zijner tijd
zal ook bekeken worden
of Viditel aan het bedrijfs
leven kan worden overge
dragen.
Staatssecretaris Scherpenhui-
zen heeft dit vanmorgen be
kend gemaakt. Sinds 1980 is
een praktijkproef met Viditel
gaande. Op dit moment heeft
Viditel 9175 abonnees. Bij de
start van de proef waren dat
er 2150. Op het systeem zijn
180 leveranciers van informa
tie aangesloten. Per maand
wordt via beeldschermen 5,6
miljoen keer informatie via
Viditel opgevraagd. In 1980
was dat nog 2,2 miljoen keer.
Het kabinet voorziet dat aan
vankelijk vooral de zakelijke
markt meer gebruik zal gaan
maken van Viditel. Pas op
langere termijn zal ook de
burger er interesse voor krij
gen. De overheid zal daarbij
een stimulerende rol gaan spe
len. Rond 1990 verwacht men
60.000 abonnees op het sy
steem.
Samen met het bedrijfsleven
zal de PTT gaan bekijken hoe
het systeem verder verbeterd
kan worden. Tot, 1990 zal de
PTT nog eens 40 miljoen gul
den in Viditel steken. De PTT
zal de Viditel-diensten tegen
concurrerende tarieven moe
ten aanbieden.
r
AMSTERDAM Met een veelkleurig feest in hetr|
terijn theater in Amsterdam is vanmiddag het 1
.Anansi" gepresenteerd, waarvan het eerste exeml
op 16 april jl. al was aangeboden aan minister Bnl
man van WVC. jE
De verhalen zijn oorspronkelijk afkomstig uit West-A\
Toen in de 17e en 18e eeuw veel Westafrikanen als slavei
Amerika werden getransporteerd (en de Nederlanders hi
daarin een fors aandeel), brachten zij hun verhalen mee:
len over Anansi de Spin. In het hele Caraïbisch gebied,
Antillen en in Suriname, werd deze .vermenselijkte" spil
echte volksheld, juist zoals in de Lage Landen Reinaart
en Tijl Uilenspiegel.
De verhalen over Anansi behelzen in een notedop de lotgej
van miljoenen negers. Door zijn slimheid kon de spin de j
gen en sterken misleiden, aan de kost komen zonder zh
veel moeite te getroosten, en zich redden uit hachelijke si
De mensen die deze verhalen vertelden, konden zo in t
termen kritiek leveren op hun overheersers, en door de
hun lot beter dragen.
Een deel van de Anansi-verhalen is nu onder de titel
De spin weeft zich een web om de wereld", opgetekend enhe
kend door Noni Lichtveld. Ze schrijft de verhalen zoals ie
tantes die hebben gehoord van hun grootmoeders. Omdat
stemd zijn voor kinderen in Nederland, in Suriname en
Antillen, kinderen die Nederlands spreken en verstaan,
ook in het Nederlands geschreven, maar wel zoals dat in S
me gesproken wordt, en dat kan voor iemand die daar
geboren vermakelijke (èn leerzame) zinnen opleveren.
Natuurlijk zijn de Anansi-verhalen, juist zoals alle a
sprookjes, geschikt voor jong èn voor oud. Ouderen die
meer willen weten over de Anansi-verhalen en hun aijn
grond, kunnen terecht in het proefschrift Cuentan di Nan
W. Baart, dat in 1983 in Amsterdam verscheen. f
Dank zij een subsidie van het ministerie van WVC, ko,
spinneboekslech ts 24,75.
8 dagen met Uw krant naar
vertrek
zondag
10 juni a.s.
Aan de zonzijde vén de imposante RIGI, besc
voorzien van een prachtige zuidelijke flora (m
tieke plaatsje GERSAU, waar we verblijven
Reeds smds 1850 bekend bi| toeristen en meerdere iaren als vakantieoord verkozen door o a de comoonist Brahj»1
Het programma omvat behalve een bezoek aan Brunnen. een volle dagtocht door het imposante Berneroberiano^,
Grindelwald met een bezoek aan een houtsnijwerkplaats, alsmede een dagtocht rond het gehele Vierwoudstedenn^
met bezoek aan diverse bekende toeristenoorden waaronder Interlaken. Voorts w
Luzern met een rondrit langs de markante stadspunten. gelegenheid tot winkelen en een bezoek aan o a. het groo I
automuseum van Zwitserland. Het programma biedt ruime mogelijkheid om op eigen gelegenheid bijzonder fraaie
delingen te maken alsmede voor een eventuele romantische boottocht over het Vierwoudstedenmeer.
Het verblijf is gedurende 6 volle dagen in het centraal gelegen hotel llge of in hotel Mimosa,
nieuwgebouwde moderne dependance van hotel llge en ligt op enkele minuten loopafstand v
llge is vanzelfsprekend voor alle gasten toegankelijk en heeft een heerlijk dakterras n
Alle gasten dineren in hotel llge terwijl het ontbijt geserveerd wordt ir
persoonskamers hebben douche en toilet. Bij de eenpersoonskamers is
toilet.
De prijs voor deze mooie
vakantietrip bedraagt slechts
een 2-persoonskamer met douct
t laatstgenoemde
iet hoofdgebouw. H
it geriefelijke ligstoelen
t hotel waar men de kamer heeft. De h
n douche, en direct naast de kamerdeur
550.- per persoon op basis van half pension logies, ontbijt en dinerj
tollet, als boven. Toeslag voor een 1-persoonskamer 75.-
Inbegrepen alle vervoer incl. excursies per luxe touringcar alsmede het afscheidsdiner in Nederland. Gecombir»e<
reisverzekering 16.- per persoon 5.- poliskosten. Annuleringsverzekering 3 1/2% van de reissom 6.- poli!
Inlichtingen en boekingen:
telefonisch onder nr. 070-190882
(van maandag t/m vrijdag van 9 tot
13 uur) of persoonlijk in onze
vestiging Spuistraat 71, Den Haag.
POSTBUS 16050
2500 AA 's-GRAVENHAGE
TEL. 070-190882
(MAANDAG T/M VRIJDAG
TUSSEN 9 EN 13 UUR
RUITENHEER
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Lord Mat
thews, president van de
uitgeverij van het Britse
ochtendblad Daily Ex
press, heeft gisteravond
besloten zijn hoofdredac
teur Sir Larry Lamb (54)
in dienst te houden.
Lamb, de vijfde hoofdre
dacteur van de Daily Ex
press in zeven jaar, had
voorgesteld ontslag te ne
men wegens zijn ruzie met
één van de grafische bon
den over de Express-be
richtgeving inzake het
conflict in de Britse steen
koolindustrie.
De Daily Express noemt de
staking van de Britse mijnwer
kers „het meest zinloze sociale
conflict van de eeuw". Woens
dagmorgen publiceerde deze
krant een lange fictieve brief
van Arthur Scargill, leider
van de mijnwerkersbond, die
daarin onder meer „bekende"
dat hij een aartsleugenaar was.
Gisteren noemde Scargill het
stuk een „fascistische stunt".
Hij was erg blij dat leden van
de grafische bond een klacht
hadden ingediend. Ook werd
gedreigd met een staking bij
het dagblad. Hoofdredacteur
Lamb dreigde met ontslag om
dat zijn baas de vakbond gelijk
gaf. Deze heeft echter een
compromis tussen de grafische
bond en Lamb bereikt.
INFORMATIE OVER FILMS MU.
THEATER, RECREATIE EXPOS
EN EEN COMPLETE AGFN'D
