Duitse partijen willen
zich vrij pleiten
van belastingschuld
Moskou komt
met oud plan
DUARTE WIL PRESIDENT
YAN DE ARMEN ZIJN
Chemische bedrijven betalen
oor slachtoffers Agent Orange
Poolse politieke gevangenen
wijzen VN-voorstellen af
UITENLAND
QeidócQowiant
DINSDAG 8 MEI 1984 PAGINA 11
'ostduitse vrouw
an 103 emigreert
jaar W-Duitsland
ONN Onder de 23.494 Oostduit-
rs, die tussen januari en april van
t jaar op een emigratievisum in
fest-Duitsland zijn aangekomen,
as een vrouw van 103 jaar.
Bonn werd verder vernomen dat
jna 6 procent van de geëmigreerde
ostduitsers ouder dan 65 jaar is.
jn alle emigranten hebben een be-
epsopleiding en 5 procent van hen
academicus. Zestig procent van de
emigreerde Oostduitsers hebben
en familie of vrienden in de
indsrepubliek. Zij moesten wor-
n ondergebracht in opvangstcen-
Santiago zonder
stroom na serie
bomaanslagen
SANTIAGO Door een reeks
bomaanslagen in de Chileense
hoofdstad Santiago is gisteren
de elektriciteit uitgevallen. Te
gelijkertijd werden in twee an
dere Chileense eveneens bom
men tot ontploffing gebracht.
Er zouden zich geen persoon
lijke hebben voorgedaan.
Een vrouw, die zei te spreken
namens de uiterst linkse on
dergrondse organisatie „Pa
triottisch Front Manuel Rodri
guez", eiste in telefoonge
sprekken met verscheidene
radiostations de verantwoorde
lijkheid op voor de aanslagen.
Berri treedt toe tot
Libanese regering
BEIROET Met de toetreding
van de sji'itenleider, Nabih Ber
ri, tot het kabinet-Karami is één
van de belangrijkste hinderpa
len voor de vorming van een
nieuwe regering overwonnen.
Berri, die aanvankelijk weiger
de zitting te nemen in de nieu
we regering, zei gisteren de spe
ciale ministerspost voor Zuid-
-Libanon 'en Wederopbouw te
hebben geaccepteerd. Ook de
druzenleider Joemblatt is toege
treden tot het kabinet-Karami,
dat nu onder wakend oog van
Syrië een nieuwe poging onder
neemt de vrede in Libanon te
herstellen.
Libië dreigt met
vergeldings
maatregelen
tegen Britten
TRIPOLI Libië overweegt
vergeldingsmaatregelen tegen
de achtduizend Britten in dat
land te nemen, als Londen de
Libische gevangenen niet op
vrije voeten stelt. Dit heeft het
Libische persbureau JANA gis
teren bekend gemaakt.
Londen verbrak enkele weken
geleden de diplomatieke betrak-
kingen met Tripoli, nadat op 17
april vanuit de Libische ambas
sade in Londen een Britse agen
te werd doodgeschoten.
Afghaanse verzets
strijders hakken dertig
dieven handen af
ISLAMABAD Bij dertig leden van een
Afghaanse dievenbende, die door Afghaanse
verzetsstrijders waren gepakt, is de rechter
hand afgehakt. Zij waren tot deze straf ver
oordeeld door een islamitische rechtbank
van de verzetsstrijders. Dit heeft het Af
ghaanse Islamitische Persbureau, dat ver
bonden is aan het verzet, gisteren in de Pa
kistaanse hoofdstad Islamabad bekendge
maakt. Een woordvoerder van de Afghaan
se opstandelingen heeft gisteren toegegeven,
dat de Sovjet-Unie meer dan de helft van de
Pansjir-vallei bezet. Door deze 160 kilome
ter lange vallei loopt de verbindingsweg tus
sen Kaboel en de Sovjet-Unie en is daarom
van grote strategische betekenis.
Zeven zeelui
op Noordzee
verdronken
BRADLINGTON Zeven men-
sen zijn gisteren verdronken en
tien raakten er gewond tijdens een
dubbele scheepsramp bij zwaar
weer op de Noordzee.
Vier vissers verdronken toen hun
boot op de rotsen van de Zuiden
gelse kust sloeg. Een vaartuig, dat
te hulp was gekomen, zonk. Daar
bij kwamen nogeens drie mannen
om het leven. De gewonden zijn
allen naar ziekenhuizen overge
bracht in het graafschap Yorkshi
re. Het zoeken naar de overige
slachtoffers is vanochtend voortge
zet.
Chili: Rauff wordt
niet uitgeleverd
SANTIAGO Chili is niet van
plan om de oorlogsmisdadiger
Walter Rauff uit te leveren. Uit
naam van het Europese parlement,
hadden de Westduitse en Franse
ambassadeurs in CHili gevraagd-
om de uitwijzing van Rauff.
Half februari had het Europees
Parlement in Straatsburg zich in
overgrote meerderheid uitgespro
ken voor het indienen van eerr
dergelijk verzoek. Ex-nazikolonel
Walter Rauff (79) is verantwoorde
lijk voor het programma van de
„gasauto's" dat tijdens de Tweede
Wereldoorlog leidde tot de dood
van 200.000 mensen, van wie
97.000 joden.
ONN Met één penne
reek hebben de Duitse
igeringspartijen zichzelf
absolutie willen geven
n daarmee al hun zon-
in uit te wissen. Jaren-
ng hebben zij op illegale
ijze geld verzameld en
ijverige officier van
stitie in Bonn had in-
iddels 1800 fraudegeval-
n boven water gehaald,
ad ja, want de justitie
tn de honderden kilo's
tten hoopgstwaarschijn-
jk in de papiervreter
loien. De coalitie van
iristen-democraten en li
eralen wil immers een
mnestiewet invoeren, die
e penningmeesters van
e partijen en tal van top-
guren uit het bedrijfsle-
en in een handomdraai
/eer tot eerbare burgers
naakt. Het is dan ook niet
^wonderlijk dat daarte-
in de Bondsrepubliek
storm van veront
waardiging is opgestoken,
ïkenlang hadden de rege-
igspartijen in het diepste ge-
im met het kabinet verga
rd over de amnestiewet.
buiten toe werd steeds de
druk gewekt dat er gespro-
n werd over de geplande
lastingverlaging van minis-
Stoltenberg van Financiën,
lar achter gesloten deuren
aatten de politici over de fi-
nciën van hun eigen partij
en de kromme paden die ze
wandeld hebben bij het ver
ren van de gelden. Af en toe
|ft kennelijk toch nog iets
ïeim in Bonn, constateerde
Frankfurter Allgemeine
Zeitung enigszins verbaasd.
De wet, die in het diepste ge
heim is uitgewerkt, komt erop
neer dat iedereen die vóór 1
januari 1984 belasting heeft
ontdoken met het doel politie
ke partijen te steunen niet
vervolgd wordt. Ook degenen
die bij belastingontduiking ge
holpen hebben, bedoeld zijn de
penningmeesters van de partij
en en tal van politici, gaan
vrijuit. Dat betekent dat Duits
land voortaan twee soorten
van belastingontduiking kent.
Eén, waarvan de politieke par
tijen geprofiteerd hebben en
die niet langer strafbaar is en
daarnaast al die andere geval
len, die gewoon bij de justitie
terecht blijven komen.
De achtergronden voor dit
twijfelachtige stukje gelegen
heidswetgeving liggen in de
wijze waarop de Duitse partij
en functioneren. De partijen in
de Bondsrepubliek zijn uitge
groeid tot gigantische appara
ten, die geweldige kapitalen
verslinden. Een groot deel van
dat geld krijgen ze zonder dat
ze er een hand voor hoeven
uit te steken. Duitsland kent
een uniek systeem van subsi
dies aan de politieke partijen.
Voor elke stem bij verkiezin
gen krijgen ze 3,5 mark. Dat
bedrag is onlangs zelfs, met te
rugwerkende kracht tot de
verkiezingen van-maart vorig
jaar, opgetrokken naar 5
mark. Maaf dat is nog steeds
onvoldoende om de geldhon
ger van de partijen te stillen.
De penningmeesters staan
voortdurend bij het bedrijfsle
ven op de stoep voor giften.
Maar de bereidheid bij de
„Wirtschaft" om in de beurs te
tasten was in het verleden niet
altijd groot. Giften aan politie
ke partijen zijn in de Bondsre
publiek immers niet fiscaal af
trekbaar. Maar daar hebben de
partijen iets op gevonden. Om
de geldbronnen bij het be
drijfsleven rijkelijker te laten
vloeien hebben vooral de CDU
en de FDP mantelorganisaties
opgericht. Die droegen fraaie
namen als de „Staatsburgerlij
ke Vereniging" en ze slaagden
erin erkend te worden als
„van algemeen belang". Om
dat predikaat was het begon
nen, want de giften aan de
mantelorganisaties waren nu
fiscaal aftrekbaar. Deze orga
nisaties zorgden er vervolgens
voor dat het geld vanuit Duits
land naar Engeland, Liechten
stein, Zwitserland werd over
geboekt. Van daaruit belandde
het dan „witgewassen" op de
rekeningen van de politieke
partijen in de Bondsrepubliek.
Dergelijke omslachtige ma
noeuvres zijn in de toekomst
niet meer nodig, want eind vo
rig jaar besloot de Bondsdag
politieke partijen ook de status
te geven van verenigingen
van „algemeen belang". In
combinatie met het amnestie
wetje wordt nu definitief een
streep gezet onder de affaire.
Iedereen kan geld geven aan
de politieke partijen en dat fis
caal aftrekbaar maken. De so
cialisten hebben daar bezwaar
tegen aangetekend bij het
Constitutionele Hof in Karls
ruhe. Deze regeling, aldus de
SPD, bevoordeelt het bedrijfs
leven boven de gewone bur
ger. Bedrijven immers kunnen
met royale giften voor de dag
komen, die in feite voor een
deel door de fiscus betaald
worden. De SPD moet het
meer van de gewone burgers
hebben dan van het bedrijfsle
ven. In 1980 kregen CDU/C-
SU ruim 65 miljoen mark van
het bedrijfsleven, de SPD
slechts 12,8. En dat op een mo
ment dat de socialist Helmut
Schmidt regeerde.
'Lage streek"
De SPD en de Groenen heb
ben fel verzet aangekondigd
tegen de amnestiewet. Woord
voerder Jürgen Schmude, an
ders een toonbeeld van kalm
te, fulmineert dat „strafbare
politici en hun financiers zich
hier zelf bevoordelen". Hij
spreekt van een „ernstige aan
slag op de rechtstaat". En
voorzitter Schroder van de po
litiebond noemt de wet ge
woon „een lage streek". Het is
overigens de derde keer dat
christen-democraten en libera
len proberen de illegale prak
tijken uit het verleden straffe
loos te maken. Tweemaal
strandden die pogingen op de
SPD, die de justitie geen stok
tussen de benen wilde steken
en daarom weigerde mee te
doen. Nu hebben christen-de
mocraten en liberalen dan
maar besloten het zonder de
socialisten te doen. Gezien hun
meerderheid in de Bondsdag is
het zeker dat de amnestiewet
wordt aangenomen. Het gele
genheidswetje schuift het
Flick- omkoopschandaal,
waarin minister Lambsdorff
van Economische Zaken ver
wikkeld is, niet onder de tafel.
Lambsdorff is in staat van be
schuldiging gesteld omdat hij'
zich door het Flick-concern
zou hebben laten omkopen.
Tijdens de beraadslagingen
over de amnestiewet heeft de
liberale minister erop aange
drongen dat zijn zaak buiten
het wetsontwerp gehouden zou
worden. Hij wilde niet op een
dergelijke manier de dans ont
springen, zo heet het in Bonn.
Dat klinkt heel nobel, maar
het zou al te dol zijn geweest
als ook corruptie achteraf bij
wet zou worden toegestaan....
GERARD KESSELS
Een Panamese burger richt zijn revolver op politieke tegenstanders, nadat het gisteravond tot botsingen was gekomen tussen
aanhangers van de twee presidentskandidaten.
DEN HAAG José Napoleon
Duarte is zonder twijfel El Sal-
vadors bekendste politicus. Hij
is de leider van de Christende
mocratische Partij (PDC) sinds
haar oprichting in 1960. In
1972 won hij reeds de presi
dentsverkiezingen, maar toen
greep het leger in om zijn ei
gen favoriet, generaal Arman
do Molina, op de presidentsze
tel te plaatsen. Duarte ging in
ballingschap naar Venezuela,
nadat hij door militairen eerst
nog zwaar 1
Napoleon Duarte, een 59-jarige
civiel ingenieur met een soms
wat melodramatische stijl van
optreden, geldt als gematigd.
Dat werd al in 1972 geïllus
treerd, toen hij de verkiezings
strijd inging met als kandidaat
voor het vice-presidentschap
de sociaal-democraat Guiller-
mo Ungo, die nu leider is van
het FDR, de politieke arm van
het Salvadoraans verzet. Du-
artes analyse van de oorzaken
van het moorddadig politiek
geweld, dat El Salvador al
meer dan een halve eeuw teis
tert, wordt ook door progres
sieven gedeeld. „De geschiede
nis van ons volk is de geschie
denis van een samenleving die
verdeeld is in een kleine groep
die alles heeft en een grote
groep die niets heeft, behalve
honger", zegt hij. Duarte heeft
voor het eerst de steun gekre
gen van de grootste, 500.000 le
den tellende, vakbond UDP.
Volgens de vakbondsleider
Jorge Camacho is deze steun
meer een kwestie van ideolo
gie dan van de persoon van de
kandidaat geweest. Zelfs aan
hangers van Duarte geven toe
dat kiezers een beetje „moe"
zijn van de politieke veteraan.
Zij wijzen er in dit verband op
dat hij als leider van de bur
gerlijk-militaire junta tussen
1980 en 1982 niet in staat was
een eind te maken aan de oor
log tussen leger en guerrillabe
weging en de moordpartijen
van de rechtse doodseskaders.
Het was toen reden voor een
aantal van Duartes partijgeno
ten de PDC te verlaten en zich
aan te sluiten bij het verzet.
Desondanks zegt een partijac
tivist over de nieuwe presi
dent: „Veel mensen zeggen dat
hij een man is van het verle
den, maar hij is het vertrou
wen waard. Hij belooft niet
wat hij niet kan waarmaken".
Duarte wil zodanige sociale en
landhervormingen uitvoeren,
dat de guerrillabeweging vol
gens hem geen reden meer
heeft door te vechten. Boven
dien heeft hij aangekondigd
een dialoog met het verzet te
willen aangaan. Daarbij kan
volgens Duarte echter niet
worden gesproken over het
delen van de macht, zoals door
het verzet beoogd met het
voorstel over een regering op
brede basis. Bovendien vindt
Duarte dat het leger tegen de
guerrillabeweging moet door
vechten „want een democratie
heeft het recht zich te verdedi
gen".
Geweld na
verkiezingen
in Panama:
Vier doden
PANAMA-STAD Aanhan
gers van de twee belangrijkste
kandidaten voor het Panamese
presidentsschap zijn in Pana
ma-Stad met elkaar slaags gé-
raakt bij het gebouw waar dé
zondag uitgebrachte stemmen
worden geteld. Volgens een
militaire woordvoerder zijn
minstens vier mensen gedood
en raakten er zeker dertig ge
wond.
De schietpartij ontstond gister
avond onder de duizenden
mensen, die zich rond het ge
bouw hadden verzameld. Na
dat beide kandidaten de ver
kiezingsoverwinning hadden
opgeëist, ontstond er onenig
heid. De twee kandidaten be
horen tot rechtse partijen in~
Panama.
]W YORK Zeven
ïmische firma's, die fij
ns de oorlog in Vietnam
ontbladeringsmiddel
gent Orange" produ-
ïrden, hebben een
ids gevormd waaruit
ladevergoeding aan mi
litairen kan worden be
taald.
De concerns hebben een
bedrag van 180 miljoen
dollar in het fonds gestort.
Het nieuws over de vorming
van dit fonds kwam enkele
uren voordat in New York een
proces was begonnen, dat na
mens 20.000 Vietnam-vetera-
nen tegen de zeven firma's
was aangespannen. Zij waren
tijdens de Vietnamoorlog in
aanraking gekomen met
Agent Orange. De zeven be
drijven zijn: Dow Chemical,
Monsanto, Diamond Sham
rock, T.H. Agricultural and
Nutrition, Thompson Chemi
cal, Hercules en Uniroyal.
Agent Orange is de naam van
een ontbladeringsmiddel dat
het zeer giftige dioxine bevat.
Het middel werd tussen 1961
en 1972 boven Vietnamese
bossen uitgegoten. Hiermee
wilden de VS de Vietnamese
guerrillastrijders hun natuur
lijke schuilplaatsen ontnemen.
Amerikaanse militairen, die
met Agent Orange in aanra
king waren gekomen, klaag
den over ziekten. Bij een rela
tief groot aantal is kanker ge
constateerd.- Ook heeft Agent
Orange geleid tot misvormin
gen bij geboorten. Het aantal
slachtoffers wordt door de or
ganisatie van Vietnam-vetera-
nen geschat op 40.000. Het
aantal Vietnamezen, dat met
Agent Orange in aanraking is
gekomen, wordt geschat op
vele honderdduizenden.
UITENHEER
Britse stormvloedkering
De Britse koningin Elizabeth opende vandaag officieel de stormvloedkering In de
Theems bij Londen. De stormvloedkering moet de Britse hoofdstad behoeden voor
grote overstromingen, die zich kunnen voordoen als er tijdens springvloed een zware
storm staat. De combinatie van deze twee natuurverschijnselen deed zich in 1953 en
leidde tot de overstroming van een groot deel van Zeeland.
De „Thames Barrier" heeft een lengte van 560 meter en bestaat uit 9 pieren, die met
elkaar verbonden zijn door beweegbare stalen schuiven. BIJ de bouw, waarmee In
1974 werd begonnen, waren onder andere de Nederlandse bedrijven Hollandse Beton
en Waterbouw bv HBW betrokken. De totale kosten van de stormvloedkering bedroe
gen zo'n twee miljard gulden.
WARSCHAU Elf voor
aanstaande Poolse politie
ke gevangenen, die zich al
tweeëneenhalf jaar zonder
vorm van proces in ge
vangenschap bevinden,
hebben alle voorstellen
die tot hun vrijlating zou
den leiden afgewezen. Dit
is gisteren uit betrouwba
re bron in Warschau ver
nomen.
Het jongste voorstel zou vorige
week zijn gedaan door Emilio
de Olivares, adviseur van de
VN-secretaris-generaal Perez
de Cuellar. Tijdens een geheim
bezoek aan Polen heeft de di
plomaat voorgesteld om de elf
politieke gevangenen geduren
de een periode van zes maan
den in het buitenland te laten
verblijven. Dit zou gebeuren
op kosten van de Verenigde
Naties en met de garantie dat
zij na het verstrijken van de
periode weer naar Polen zou
den kunnen terugkeren. De
elf politieke gevangenen
vier leden van het Comité
voor Sociale Zelfverdediging
KOR en zeven leden van de
verboden vakverbond Solida
riteit hebben het voorstel
van afgewezen.
Eerder al hebben de elf gevan
genen een ander voorstel,
waarvoor het Poolse episco
paat en paus Johannes Paulus
garant stonden, afgewezen.
Volgens dat voorstel moesten
de elf gevangenen in ruil voor
hun vrijlating plechtig beloven
gedurende tweeëneenhalf jaar
af te zien van politieke activi
teit. De regering zou bij aan
vaarding van het voorstel op
haar beurt alle politieke ge
vangenen vóór 22 juli, de 40e
verjaardag van de Volksrepu
bliek Polen, vrijlaten.
MOSKOU Aan de
vooravond van de tweede
zitting van de Stockholm-
se conferentie over ver
trouwenwekkende maat
regelen tussen de machts
blokken in Europa, heeft
het Warschaupact op
nieuw aan de NAVO
voorgesteld een niet-aan-
valsverdrag te sluiten. Het
voorstel is vrijwel gelijk
aan dat van de topbijeen
komst van het Warschau
pact vorig jaar januari.
Een westerse diplomaat noem
de het voorstel een herhaling
van al vele malen naar voren
gebrachte standpunten. Hij zag
er niet meer dan een publici
teitsstunt in ter gelegenheid
van de conferentie in Stock
holm. Volgens waarnemers in
Moskou wil de Sovjet-Unie
met dit voorstel vooral haar
image tegenover de pacifisten
in het westen dienen.
De NAVO heeft nog niet offi
cieel gereageerd, maar in de
wandelgangen in Brussel werd
benadrukt dat het voorstel
niets nieuws bevat.. De landen
van de NAVO, zo wordt nog
eens benadrukt, hebben zich al
verbonden hun wapens niet
als eerste te gebruiken voor
een aanvalsoorlog. De confe
rentie in Stocholm moet zich
concentreren op nauwkeurig
geformuleerde voorstellen die
beogen het oorlogsgevaar te
verminderen. Vooral het uit
schakelen van een verras
singsaanval wordt van essen
tieel belang geacht.
Genscher: Reagan wil met
Sovjets praten over starwars
WASHINGTON De Verenigde Staten zijn bereid met de Sov
jet-Unie over ruimtewapens te praten. Dit heeft minister Gen
scher van buitenlandse zaken van West-Duitsland gisteren ge
zegd na een gesprek met president Reagan. Genscher verklaar
de dat hij gepleit had voor nauw overleg op dit terrein omdat ër
ook vitale Europese belangen in het geding zijn. Zijn gastheren,
president Reagan," minister Shultz, buitenlandse zaken, en
McFarlane, adviseur voor nationale veiligheid, hadden erop ge
wezen dat verificatie bij deze wapens een bijzonder belangrijk,
maar ook buitengewoon moeilijk probleem is. Vorig jaar heeft
de Amerikaanse president aangekondigd dat de Verenigde Sta
ten dergelijke wapens willen ontwikkelen. Het gaat hierbij om
systemen die in de ruimte worden gestationeerd en vandaaruit
Sovjet-raketten moeten tegenhouden. Het met Moskou gesloten
verdrag over het afweren van raketten (het zogenaamde ABM-
verdrag) verbiedt weliswaar de stationering van dergelijke sy
stemen, maar laat het onderzoek er naar en de ontwikkeling er
van onverlet.
