TAFEL De Haarlemmerhout heeft alle ontluisteringen meegemaakt kerk wereld brieven lezers >weer Felle demonstraties van studenten begeleiden pausbezoek Zuid-Korea Eeidoc lüïïTl ACHTERGROND EeteUeGomant MAANDAG 7 MEI 1984 PAGINA. Predikantenbond boos over gereformeerde aansluiting bij CNV De Bond van Nederlandse Predikanten is verontwaardigd over het feit, dat de Gereformeerde Predikantenvereniging aansluiting heeft gezocht bij het CNV, zonder dit officieel aan de bond mee te delen. Dit zei de voorzitter van de bond, ds. L. de Liefde, vanochtend tijdens de jaarvergadering in Utrecht. Het hoofdbestuur van de bond, tot nu voornamelijk een hervormde aangelegen heid, had met de Gereformeerde Predikantenvereniging over aansluiting ge sproken. Als gevolg hiervan zou het draagvlak van de bond als vertegenwoordi gend orgaan voor predikanten worden vergroot. Het bestuur juichte aansluiting van de gereformeerde predikanten ook met het oog op „Samen op Weg" toe. De Liefde zei geen bewondering voor deze stijl van handelen te kunnen opbren gen. Ook in het kader van „Samen op Weg" achtte hij het een een gemiste kans. Hij bestreed de argumenten, dat de bond de deskundigheid ten aanzien van het arbeidsvoorwaardenbeleid mist en dat de contributie van de bond voor gerefor meerde predikanten te hoog is, daarbij verwijzend naar het voorbeeld van de doopsgezinde predikanten, die een eigen groep binnen de bond vormen. Jubileumjaar Sint-Servaas geopend De opening van het jubileumjaar ter ere van de 1600e sterfdag van de in Maas tricht in 384 overleden geloofsverkondiger Sint-Servatius is gisteravond vanwe ge de regen niet in de open lucht op het Vrijthof kunnen doorgaan. De plechtig heid werd daarom gehouden in de Sint-Servaaskerk. Ze werd verricht door de bisschop van Roermond, mgr. dr. J. Gijsen, samen met zijn uit Maastricht af komstige hulpbisschop mgr. A. Castermans en vrijwel alle pastoors van het de kenaat. Naar schatting achthonderd belangstellenden, onder wie mr. A. Baeten, burge meester van Maastricht, en andere leden van het stadsbestuur, waren aanwezig. Bisschop Gijsen spoorde de kerkbezoekers aan om vurig te bidden voor goede herders van het formaat van Sint-Servatius, omdat onze tijd juist daaraan grote behoefte heeft. De gestegen welvaart heeft volgens hem het zicht op de zin van het leven verduisterd. De huidige crisis is enerzijds voor velen een zeer groot probleem, temeer omdat de bezuinigingen vaak niet de grootbezitters treffen, maar anderzijds leert deze tijd de mensen weer, dat er grenzen zijn en dat wel vaart maar een betrekkelijke zaak is, aldus de bisschop van Roermond. Het bezoek van paus Johan nes Paulus II aan Zuid-Korea hij is inmiddels gearri veerd in Papua Nieuw-Gui- nea voor een driedaags be zoek ook aan de Salomons Eilanden is vier dagen lang begeleid door felle de monstraties van Zuidkore- aanse studenten, die aldus de aandacht van de wereld wil de vestigen op de situatie van de mensenrechten in hun land en het gebrek aan vrij heden onder het regime van president Chun Doo Hwan, wiens aftreden zij eisten. De paus heeft zaterdag tij dens een rede op het militai re vliegveld van de haven stad Pusan onomwonden ge pleit voor de opheffing van sociale misstanden in het land, waar vakbonden verbo den zijn. Tegenover een ge hoor van 300.000 mensen verklaarde hij dat arbeiders recht hebben op een „recht vaardig loon". „De recht vaardigheid eist, dat men naar middelen zoekt om de arbeiders een groter aandeel te geven in de organisatie van de produktie en in de winsten", zo zei de paus ver der. „De arbeiders moeten zelf kunnen profiteren van het succes van de onderne ming waar zij werken". Hij maakte hiermee een toespe ling op het feit, dat in Zuid- -Korea vooral de midden klasse profiteert van de eco nomische groei. Een ander plein dan het St.-Pietersplein dit Yoidoplein in ae Zuidkoreaanse hoofdstad Seoel. Maar ook hier een dichte me nigte mensen - naar schatting een miljoen - en de witte figuur van een zwaaiende paus. Gisteren deed zich een inci dent voor toen in de hoofd stad Seoel een jongeman dreigend met een speelgoed pistool in de buurt van het van kogelvrij glas voorziene pausmobiel zwaaide. Het ging om een geestelijk oneven wichtige 22-jarige student. Hij werd snel overmeesterd door veiligheidsagenten, van wie één een waarschuwings schot loste. Volgens ooggetui gen was de jongeman slechts enkele meters van de paus verwijderd. Deze leek ver bouwereerd maar hij herstel de zich snel. De heiligverklaring van 103 martelaren te Seoel was zon dag het religieuze hoogtepunt van het vierdaagse bezoek van de paus aan Zuid-Korea. De 93 Koreanen en tien Franse missionarissen waren tijdens de geloofsvervolging in de vorige eeuw om het le ven gebracht. Tijdens deze plechtigheid op het Yoido-eiland in de Han- -rivier, ten overstaan van naar schatting bijna een mil joen mensen, was de paus ge kleed in een koningsmantel van de Yi-dynastie, die in de vorige eeuw duizenden ka tholieken heeft laten ver moorden. De keuze van de paus voor deze dracht werd in de Zuid-Korea als een te- Deze Papuak- rijger heeft zichzelf fris in de verf gezet en een kruis in zijn hoofdtooi verwerkt om de paus pas send tegemoet te treden wan neer deze voet aan land zet in Port Moresby. ken van verzoening gezien. De paus concelebreerde de mis met alle zeventien bis schoppen van Korea. Hij sprak daarbij Koreaans. Priesterwijding Zaterdag had paus Johannes Paulus II in een voetbalsta dion in Taegu 38 nieuwe priesters gewijd. Hij hield hen voor activiteit te vermij den die buiten de grenzen van hun religieuze roeping valt en zei hen te werken voor de armen, de zieken en de verdrukten. „Laat u niet verleiden door andere bood schappen, zelfs als die in de naam van Christus worden verkondigd". In het stadion bereidden tachtigduizend mensen de paus een tumultueus wel kom. De aartsbisschop van Taegu, 220 kilometer ten zuidoosten van Seoel, sprak in het stadion over de „tragi sche verdeling" van Korea. Hij riep op tot hereniging door „wederzijds vertrouwen en broederlijke liefde". Tijdens een ontmoeting met leiders van het boeddhisme, confucianisme en andere godsdiensten in Seoel pleitte de paus voor een dialoog tus sen de wereldgodsdiensten, die volgens hem een klimaat van vrede en gerechtigheid kan scheppen. In een maat schappij die, zoals in Zuid- -Korea, snelle sociale veran deringen ondefgaat, vervul len de godsdiensten een be langrijke functie om de cul turele en geestelijke traditie te bewaren, aldus de paus. In dit verband roemde hij het boeddhisme en het confucia- Braziliaanse bisschoppen denken genuanceerd over bevrijdingstheologie De driehonderd katholieke bisschoppen van Brazilië hebben zich in ruime meer derheid uitgesproken voor een positief-kritische benade ring van de bevrijdingstheo logie. Op de 22e algemene vergadering van de Brazili aanse bisschoppenconferentie (CNBB) ging de meerderheid akkoord met de uiteenzetting van kardinaal Aloisio Lor- scheider, voorzitter van de bisschoppelijke commissie voor de geloofsleer. Deze verklaarde zich een voor stander van de bevrijdings theologie, hoewel hij voor sommige tendenzen waar schuwde. Kardinaal Lorscheider ging uitvoerig in op de kritiek van zijn conservatieve collega's. Zij zien in de bevrijdingsthe ologie een groot kwaad, als die de marxistische analyse in zich opneemt. Daarente gen meent Lorscheider, dat de bevrijdingstheologie op zichzelf niet gevaarlijk en .juist iets erg goeds" is. Hij bestreed overigens de opvat ting, dat iedereen in Latijns- -Amerika in de richting van de bevrijdingstheologie denkt. De meest radicale stromingen binnen de bevrijdingstheolo gie wekken volgens hem de indruk, dat de kerk alleen haar taak kan volbrengen via openlijke steun aan de revo lutionaire krachten in La- tijns-Amerika. Deze zijn in het algemeen sterk geïnspi reerd door het marxisme en zien in het geweld de enige weg om de samenleving te veranderen. „De bevrijdingstheologie is in Latijns-Amerika geboren te midden van overheersing en onrechtvaardigheid. Om die te overwinnen, is het gebruik van deze theologie helemaal niet slecht. „Integendeel, zij moet door ons worden ge steund en onze voorkeur ge nieten," aldus kardinaal Lor scheider. Wel is het volgens hem no dig, dat de bisschoppen tot een duidelijke richtlijn ko men over de marxistische analyse en over zekere vor men van marxisme, waaro ver nu veel spraakverwar ring bestaat. De huidige me ningsverschillen tussen de bisschoppen betreffen vol gens hem niet de bevrijdings theologie zelf, maar wat men onder marxistische analyse moet verstaan. Politieke druk Ondanks alle kritiek gaan de FNV-bonden onverdrote^ voort met de voorbereiding van een protestactie op dondejn dag a.s. tegen de plaatsing van kruisraketten in ons land. Ana dere bonden hebben zich van het begin af aan terecht vafj deze actie gedistantieerd. De vakbeweging dient zich immer te beperken tot de behartiging van de belangen van haar 1^' den. Slechts indien naar het oordeel van de vakbeweging h^ regeringsbeleid met die belangenbehartiging in conflif komt, ontstaat er een situatie waarin die vakbeweging aaid leiding kan zien in verzet te komen. In het recente verleddf is dat bijvoorbeeld nog gebeurd met de acties van de ambt» naren. r In de kwestie van de kruisraketten is er echter geen spral van dat de belangenbehartiging van vakbondsleden in h gedrang komt. Integendeel, zullen voorstanders van plaJ sing aanvoeren, die plaatsing is juist in het belang van J vrede ep de handhaving van de democratische verworvel heden, bijvoorbeeld de behartiging van de belangen vJ (vrije) vakbonden en hun leden. OOK wie over de plaatsing anders denkt zal moeilijk ku nen ontkennen, dat het de fnv er nu slechts om gaat po! tieke druk uit te oefenen op het kabinet-Lubbers. De acf heeft niets te maken met een gerechtvaardigde belangen» hartiging, maar alles met machtsmisbruik, ook tegenover i" eigen leden: hun bond schrijft immers voor welk standpu zij er op na moeten houden wat de defensie van ons land i zijn buitenlandse politiek betreft. AlS onderdeel van de actie wil de Vervoersbond van FNV het tram-, bus- en treinverkeer gedurende een kws. tier lam leggen. Daarmee zou dan een oneigenlijk gebri^ worden gemaakt van gemeenschapsbezit voor een politie^ actie. Er is alle aanleiding daar ook met juridische middel^ stelling tegen te nemen. 'n i Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Iraanse atoombom In het artikel „Berichten over Iraanse atoombom zijn onzin nig" in de krant van 26 april zijn een paar uitspraken van mij, voor zover het zuiver nu- cleair-technische aspecten be trof, niet geheel juist overge komen. De politieke kern van mijn betoog die wel goed is weergegeven was, dat Iran zónder opwerkingsfaciliteiten niet ver komt op de weg naar Menu voor morgen Gebakken lever met bieten en aardappelen yoghurt met beschuit Voor twee personen hebt u nodig: 150 g lever, 30 g bo ter, 1 lepel azijn, zout, pe per, peterselie, mespunt bloemaroma; 500 g rauwe of gekookte bieten of een pot bieten, uitje, zout, suiker, azijn, (aardappelmeel); Vi tot 1 kg aardappelen; 2 beschuiten, Vz liter yog hurt, jam of vruchtenpud- dingsaus naar smaak. Snijd de lever in dunne plak ken en bak die al omschep pende in hete boter in vier a vijf minuten bruin en gaar. Laat de lever niet langer op staan, want dan wordt ze hard en droog. Temper even voor het vlees klaar is het vuur sterk. Leg de lever op een bord en houdt dat warm, bijvoorbeeld op de aardappe len. Sprenkel de azijn over het vlees en strooi er zout, peper en fijngeknipte peter selie over. Bak in het overge bleven vet de bloem licht bruin, doe er weinig water bij, laat de jus even koken en breng hem op smaak met aroma en zout. Schil of ontvel de bieten en rasp ze. Kook rauwe bieten in een half uur gaar met kleingesneden ui, zout, sui ker en zijn. Warm gekookte bieten vijf minuten door met deze toevoegsels. Proef de bieten uit een pot en warm ze met de nodige smaakma kers op. Bind desgewenst overblijvend kooknat met weinig aardappelmeel. Leg voor ieder een beschuit op een bordje en schenk er de yoghurt over. Garneer de bordjes met jam of puddings- aus. Gebruik daarvan zoveel, dat de yoghurt zoet genoeg is of strooi er eerst wat basterd suiker over. Neem in dat laatste geval minder jam of saus, dat is voordeliger. JEANNE Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071- 122248 en uw krant wordt nog dezelf de avond nabezorgd. In naam herinnert nog slechts de Spanjaardslaan aan een periode in onze geschie denis die nu tot enige opgeto genheid aanleiding durft te geven: 400 jaar Haarlemmer hout, de primus inter pares der vaderlandse Houten. Vol gens de Haarlemmers zelf de enige Hout. Vlak het vrij oude Haagse Bos niet uit, en ook Alkmaar, Delft en Lei den bezitten hun Hout, Am sterdam heeft zelfs z'n Bos, maar de meeste van deze uit bundige rangschikkingen van bomen, bosschages van verscheiden karakter, velden en andere lommerrijke ge neugten, zijn produkten van arbeidsverschaffing voor werklozen. Alleen „De Hout" mag zich kronen met een lauwerkrans die vandaag vier eeuwen, zij het wissel vallig, vers is gebleven. Het oudste stadsbos van ons land; men zegt zelfs: het oudste van Europa. In ,1584 begon een massaal „boomplantjaar", een soort Haarlems „Bosplan". Goed twaalf jaren eerder hadden de Spaanse dwingelanden onder Don Frederik de toen al lang bestaande Hout zo goed als met de grond gelijk gemaakt; men wilde zicht hebben, een schootsveld waarin geen plaats was voor naderende subversieve ele menten. Haarlem werd in 1572/1573 door de huurtroe pen van Alva belegerd en in genomen. Maar nadat een maal bij Alkmaar de victorie was begonnen en ook Leiden op het uiterste nippertje „voor de Prins" behouden was, trokken de Spaanse benden af en konden de Haarlemmers aan het herstel van hun Hout beginnen. Aanslagen Hoewel ook de „nieuwe" Hout, anno 1584, vooral in de loop der 20e eeuw veel aan slagen te verduren heeft ge had, wordt ze nog steeds met trots getoond aan wie er wil toeven. Een „Spaans" aan doende destructie speelde zich nog slechts ruim 20 jaar geleden af. In 1961 gingen de krijsende zagen aan de zuid rand van de Haarlemmer Hout de monumentale be- Een doorkijk naar het in 1791 door de Britse bankier Henry Hope gebouwde Paviljoen, later residentie van d$ Franse koning van Nederland, Lodewijk Napoleon. Rechts het hertenkamp. groeiing te lijf. Met valse to nen mengden de bomenslo- pers zich in de wildzang, en zeventig bijna 300 jaar oude linden werden geslachtof ferd. Veel Haarlemmers noemden dit een „ramp", de Hout aangedaan. Er kwamen nieuwe linden, maar die wa-, ren zo klein, dat het nog wel heel wat jaartjes zal duren eer de wonden geheeld zijn en de Spanjaardslaan zichzelf weer kan herkennen. Nog meer aanslagen zijn op de Hout gepleegd, waardoor de in de vorige eeuw door tuinarchitect Zocher ontwor pen zogeheten Engelse land schapsstijl werd aangetast. Ook het met veel zorgen en moeite en na veel delibere ren, vlak bij de hertenkamp tot stand gekomen Hilde- brandmonument (vanwaar men een schitterende kijk heeft op het Paviljoen van 1808 tot 1810 paleis van de goede koning Lodewijk Na poleon, thans provinciehuis), bleef, na zinloze vernielin gen, gehavend achter. De hongerwinter van '44 leidde tot een kapitale uitdunning. Maar de Hout is nog immer een verademing, op de drem pel van de door verkeerspro blemen geplaagde city van Haarlem. Zelfs nu nog kun je je voorstellen, dat de Haar lemse Dreef, vanaf het Hout- filein tot zo ongeveer de eetr usthof van „Dreefzicht", eens de „Champs Elysées van Nederland" werd genoemd. Die Dreef heeft nog iets voornaams, omzoomd met ie pen. Hier heerste eens de dis tinctie van een belle époque. Het was de hoofdlaan van een kostelijk geslaagde opzet. Daar kwamen niet slechts de Haarlemmers op af, maar ook verstrooiing zoekende Amsterdammers. Op het ogenblik zijn het veelal nieu we bezoekers die de Hout aandoen: buitenlandse Haar lemmers, vooral Turken en Marokkanen die iff het nabu rige „R'ozenprieel" (een buurt met z'n eigen problematische bekoring) wonen. Het heet nu, dat Haarlemmers er nog slechts hun hond uitlaten. Je moet met je tijd meegaan. Maar de Hout is, in Haarlem se termen samengevat, nog altijd van hoge importantie. De directeur van Openbare Werken in Haarlem heet nog steeds hoofd van de „Dienst van de Hout, de Plantsoenen en de Begraafplaatsen". Schrijvers' idool De Haarlemmerhout werkte vanouds sterk op romanti sche gevoelens. Al in de 15e eeuw had Haarlem de roep van een „foreest", en in de 16e „groene weijden". Als je het mag geloven, heeft hier in de 15e eeuw Laurens Jansz. Coster de boekdruk kunst uitgevonden, via een stukje boomschors, dat hij op de grond liet vallen en dat daar een afdruk achterliet. Nationale schrijvers en dich ters bekommerden zich erom: Nicolaas Beets, die als de Hildebrand van de Came ra Obscura zo rond 1840 de Hout ter beschikking stelde van „een onaangenaam mens", de dichter Potgieter, Multatuli zelfs. Ten onzent: Mulisch (die in de Hout heeft „leren lopen"), veel eerder Frederik van Eeden, en, ach, Godfried Bomans, die aan de rand van de Hout opgroeide en zich daardoor altijd een bevoorrechte Haarlemmer heeft gevoeld. In de Hout is gesmeekt en gebeden, en ge vreeën. De bomen waren goed voor alles en ze zouden boekdelen kunnen spreken. Veertig jaar geleden stond aan de Dreef nog het cen trum van het Sancta Maria- meisjeslyceum, het „Sancta" dus. Dan kwamen na school tijd de jongens van het „Trin", het stukken verderaf gelegen Triniteits-lyceum, hun „grietjes" opwachten. In die dagen stonden wij, als knapen, doorgaans verscho len achter dikke bomen die er nu niet meer zijn. En in- plaats van „Je hela hola, houd er de moed maar in" zongen we: „En van je hela hola, moet je de Hout nog Een onaangenaam mens in de Haarlemmerhout. Il lustratie uit de Camera Obscura van Nicolaas Beets. in". Dat was de Hout, nu 400 jaar oud. En dat is nooit fout geweest. Een eerbiedwaardig bos in de randstad. Het mooi ste dat er is. Domweg. Zo voel je dat, als oud-Haarlem mer. Maar er zijn velen die de Hout zo kennen. En daar om is er een feestprogramma op touw gezet. Te beginnen was er afgelo pen zaterdag de presentatie van het boek over 400 jaar Haarlemmerhout. Tot 24 juni is er ook in de Vleeshal aan de Grote Markt een tentoon stelling over die vier eeuwen. Daarbij komt een trim- en prestatieloop; er zijn breug- heliaanse spelen, met „hout" als specialiteit; een orgeldag op 11 juni; een werktheater in een tent in De Hout; een cultureel evenement door Haarlemse etnische minder heden. In augustus is er een beeldhouwerssymposium in De Hout. En er is nog veel meer. „De Hout" kan niet op. Inlichtingen: Bureau Voor lichting, 023-171430. TON PIETERS Boeshahar voltooid worde* Voorts werd terecht vermeil dat het nucleaire programm van Irak door het Israë^ sche bombardement op de Oz. rak-reactor van juni 1981 ster afgeremd er vanuit prolifi ratie-oogpunt veel gevaarlijki uitzag dan het Iraanse. In het artikel staat echter: „I wezen is het Iraakse progran ma veel gevaarlijker dan h. Iraanse, omdat de kerncentr le bij Bagdad een onderzoek reactor betrof. In deze react kon plutonium-239 opgewer worden waarmee een atoori bom kon worden gemaakt Kerncentrales en onderzoek reactoren hebben verschillei de functies zodat deze begrij pen niet door elkaar gebruf kunnen worden. Een centri dient voor electriciteitsopwef king, terwijl het in Bagdad c onderzoeksreactor betrof. Di had goede kwaliteiten plutoniumproduktie. naast was bij Bagdad een lak) ratorium gebouwd, waarin B straald nucleair materiaal ch misch kon worden opgelost gescheiden, met andere wod den opgewerkt, zodat onvt mengd plutonium kon wordi gewonnen. Dan nog twee kleine corn ties: de sjah ratificeerde 1970 het non-proliferatiev< drag (niet in 1974); in 1£ sloot Iran (niet KWU) e controle-overeenkomst n het Internationaal Atoomem gieagentschap (IAEA) in V nen. Zoals de schrijver van 1 artikel al opmerkte, is de gri vraag of het nieuwe regii zich gebonden voelt aan v plichtingen die door de sj zijn aangegaan; tot nu heeft Iran er geen blijk gegeven zich aan het non-p liferatieverdrag of de overei komst met het IAEA te wil onttrekken. Drs. M. van Leeuwen, (verbonden aan de onderzoi safdeling van het Nederlai Instituut voor Internation Betrekkingen „Clingendael' Den Haag). Noordenwind DE BILT Met een toegt men noordelijke luchtstron boven de Noordzee is vanc koudere lucht over ons 1 uitgestroomd. Daar kun enkele buien in voorkon maar er zal morgen ook a toe zon zijn. Een krachtig gedrukgebied bij Schot! komt nog wat naderbij w door de wind vannacht vc in het binnenland zal a men. Er is dan op veel p! sen kans op nachtvorst. De middagtemperatuur is morgen niet hoger dan o veer 12 graden. De nachtvi kansen blijven een groot van deze week aanwezig, de koude lucht laat zich v lopig niet verdrijven, komt het hogedrukgebie< dichtbij dat de neerslagkai de tweede helft van de v zeer klein wordt. Weerrap porten Wear Amsterdam l.bew. De Bilt l.bew. Deelen h bew. Eelde zw.bew. Eindhoven zwrbew. Den Helder rw.bew. Twente l.bew. Vllsslngen zw.bew. Z.-Llmburg zw.bew. Aberdeen regenb. Athene onbew. Barcelona onbew. Berlijn regen n vanmorgen 07.00 ir Mai Min I lamp tamp i Innsbruck zw.bew. Klagenfurt onbew. Kopenhagen regenb.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2