Duitse regering heeft schuilkelder
gebouwd voor 3.000 uitverkorenen
COMPLETE ONDERGRONDSE STAD IN HET AHRDAL
Eilco Kazemier
terug van vaarreis
om de wereld
Gemayel en Assad eens
over toekomst Libanon
Demonstratie tegen
de vredesbeweging
DUS MET DAT NIEUWE TOILET
ZAT T WEL LEKKER?
Amsterdam moet hotelboten
voorlopig ongemoeid laten
BINNENLAND/BUITENLAND
CeidóeSou/icwt
ZATERDAG 21 APRIL 1984 PAGINA 5
iemi-racefiets lang
niet altijd veilig
DEN HAAG Op semi-racefietsen
valt nog heel wat aan te merken. Ze
zijn lang niet altijd veilig. Uit een on
derzoek van de Stichting Vergelij
kend Warenonderzoek blijkt dat fa
lende remmen in regenweer, roest-
vorming en gebroken voorvorken
nogal eens voorkomen. In de prijs
klasse 400-900 gulden werden 35 semi-
acefietsen met 10-12 versnellingen
onderzocht. Semi-racefietsen zijn
vooral geschikt voor het afleggen van
grotere afstanden, met hogere snelhe-
ien. VWO vindt verdergaande wette-
ijk eisen voor de remmen nodig. Vol
gens de Stichting is een damesframe
neestal minder stabiel dan een heren-
of mixedframe.
Elektriciteitsverbruik
blijft fors stijgen
ARNHEM Het elektriciteitsverbruik in
ons land blijft fors stijgen. In februari lag
dat verbruik 6,5 procent hoger dan in de
zelfde maand vorig jaar. Het totale ver
bruik in 1983 lag twee procent hoger dan
in 1982. Volgens de Vereniging; van Elek
triciteitsmaatschappijen VEEN is de toe-
nanem van het stroomverbruik vooral het
gevolg van meer industriële activiteit,
vooral in de chemie, metaal en papier.
Ook is er sprake van „verzadig iing" op het
gebied van energiebesparing biij de consu
menten. Aan de daling van het elektrici
teitsverbruik in 1981 met .0,5 procent
en in 1982 met 2,4 procent k wam in fe
bruari '83 plotseling en voor het eerst in
vier jaar een einde.
Bulgaar razendsnel
op top Mount Everest
KATMANDOE Een Bulgaarse
bergbeklimmer is er als eerste in ge
slaagd al in april langs de zeer moei
lijke westelijke rand de top van de
Mount Everest te bereiken. Hristo
Prodanov (41) deed dit bovendien
zonder extra zuurstof te gebruiken
én in 33 dagen, sneller dan ooit ie
mand voor hem. Komend najaar wil,
zoals bekend, een groep Nederlandse
klimmers opnieuw proberen de
hoogste berg van de wereld (8848
meterte beklimmen. Daarbij wil
men de berg op de klassieke wijze
vanuit het zuiden benaderen en ge
bruik maken van zuurstof en sher
pa 's, de Nepalese dragers.
Defect aan
kruisraket
WASHINGTON De Ame-
rikaanse luchtmacht heeft
bij ongeveer duizend kruis
raketten een defect aan het
elektronische navigatiesys
teem ontdekt. Een woord
voerder van het Pentagon
heeft dat bekendgemaakt.
Het vervangen van de de
fecte onderdelen gaat in to
taal 1,1 miljoen dollar (drie
miljoen gulden) kosten. Vol
gens het Pentagon blijven de
kruisraketten, ondanks de
nu ontdekte fout, voldoen
aan de hoge eisen die de VS
aan dit wapen stellen.
Jeruzalem blijft
eeuwige hoofdstad
van Israël
JERUZALEM Jeruza
lem blijft de „eeuwige
hoofdstad van de staat Is
raël". Dat heeft het Israë
lische ministerie van bui
tenlandse zaken verklaard
naar aanleiding van een
paasbrief van paus Johan
nes Paulus II, waarin deze
in feite pleitte voor inter
nationaal gewaarborgde
status van Jeruzalem. In
zijn brief had de paus ver
der betreurd, dat op het
ogenblik niets werd on
dernomen om de kwestie-
-Jeruzalem te regelen.
Anti-Beatrix
t-shirts in
beslag genomen
AMSTERDAM De Am-
sterdamse politie heeft bij
het kledingzaakje „Stilet
to" tientallen t-shirts in
beslag genomen. Op de
shirts stond een postzegel
met het hoofd van konin
gin Beatrix erin afge
drukt. Onder de postzegel
stond een beledigende
tekst. Tegen de eigenaar
van de zaak is proces-ver
baal opgemaakt, onder
andere wegens majesteits
schennis.
Vader wurgt dochter,
schoonzoon wurgt schoonvader
RILLAND De 23-jarige mevrouw
Zynen Dogan en haar 47-jarige vader
Mictat Dogan Sectie zijn donderdag in
een huis in het Zeeuwse plaatsje Rilland
door wurging om het leven gekomen.
Dat heeft sectie door patholoog-anatoom
dr. Zeldenrust uitgewezen. De vermoe
delijke dader van de moord op de vader,
de 21-jarige echtgenoot van mevrouw
Dogan, Mechmet C., kon meteen na de
moord door de politie in de woning
worden aangehouden. De schoonvader
heeft met zijn schoonzoon gevochten
nadat de vader zijn dochter had ge
wurgd. De vader, die in Amsteram
woonde, zou het niet eens zijn met de
voor Turkse begrippen te moderne op
vattingen van zijn dochter.
Scotland Yard:
Geen verband
met ambassade
(Vervolg van de voorpagina)
LONDEN De bom die gis
teravond in een stationsge
bouw van het Londense vlieg
veld Heathrow ontplofte,
waarbij zestien mensen ver
wondingen opliepen, zat waar
schijnlijk in bagage die afkom
stig was uit een pas gearri
veerd toestel van Air France.
Dat is vernomen uit Londense
politiekringen.
Volgens Scotland Yard kan de
bom niet in bagage hebben ge-
seten uit ëen uit Libië afkom
stig vliegtuig. Na de schietparij
van afgelopen dinsdag bij de
Libische ambassade "in het
centrum van Londen, waarbij
een agente dodelijk werd ge-
xofen, zijn de veiligheidmaat-
■egelen op Heathrow aanzien-
ijk verscherpt. Vliegtuigen uit
Libië worden sindsdien op het
)latform door de politie gecon-
roleerd, alle passagiers ge-
builleerd en de bagage nauw-
keirig doorzocht.
Voord voerders van Scotland
Yard weigeren overigens ver-
>and te leggen tussen de bom
ontploffing en de affaire van
de Libische ambassade. In de
ipeculaties wordt verder ge
wezen op de mogelijkheid dat
iet Ierse Republikeinse Leger
IRA) achter de aanslag zit, om
jodoende de Paasopstand van
de Iers katholieken in 1916 te
r herdenken.
ige- Heathrow, even ten westen
van Londen, is het drukste
vliegveld van West-Europa en
Lei- werkt 27 miljoen reizigers per
jaar af. In 1974 ontplofte er
een autobom waarbij drie
ma.lmensen werden gewond. Later
.en werd een Ierse terrorist voor
ren- reze en anc^ere aanslagen ge-
wangen gezet.
I
9?töoe overleefde
Nederland de
hongerwinter?
AMSTERDAM Ter herden
king van de hongerwinter,
>innenkort 40 jaar geleden, ge-
'en de Amsterdamse historici
fvonne Stinis en Fries de
/ries het komend najaar een
>oek uit, waarin ze herinne-
ingen aan dit drama voor het
ïageslacht willen vastleggen,
tn verband hiermee zoeken ze
:ontact met mensen die hen,
ichriftelijk of mondeling, aan
'egevens willen helpen. „Zelf
ïeb ik als dertienjarige een
kleine hongertocht meege-
naakt die van Hilversum naar
bijkerk voerde", aldus Fries
ie Vries. „Deze eendagstocht
leeft zo'n diepe indruk op me
jemaakt, dat ik na jaren de
iterke behoefte voelde om te
ïoteren uit de mond van de
nverlevenden wat zij zich
veertig jaar na dato nog van
ie hongerwinter herinneren".
iVie de historici van dienst wil
wordt verzocht zijn of
ïaar naam door te geven aan
lostbus 5679, 1007 AR Amster-
iam. Onder vermelding „On-
lerzoek Hongerwinter".
\an het resultaat van het on-
lerzoek zal ook in deze krant
tandacht worden besteed.
(ADVERTENTIES)
Ketei tapijt Ir#]
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
BONN Als de Derde
Wereldoorlog dreigt, zul
len 3.000 uitverkoren
Westduitsers zich terug
trekken in de bunker
van de Duitse regering
in het Ahrdal bij Bonn.
Daar, bij het toeristen-
plaatsje Dernau, is onder
de wijnbergen een com
plete stad gebouwd. Het
is de bedoeling dat van
uit deze onderaardse ves
ting geregeerd wordt
over datgene wat de nu
cleaire nachtmerrie van
de Bondsrepubliek over
laat.
De Duitse regering heeft niet
op een paar mark gekeken
bij de pogingen het overleven
var» haar bestuurders veilig
te sitellen. Volgens de journa
list Michael Preute, die na
maanden van onderzoek een
boek heeft gepubliceerd over
de supergeheime bunker,
heeft de onderaardse stad
minstens vijf miljard mark
gekost. Van 1961 tot 1970 is
er aan gewerkt. De kosten
zijn in de diverse begrotingen
nauwelijks terug te vinden.
Ze zijn verspreid over een
aarttal uiteenlopende rubrie
ken, die meestal te maken
hebben met de bescherming
van de burgerbevolking.
Noodrantsoen
Bewaking, beheer en onder
houd van de bunker kostte'
volgens Preute jaarlijks min
stens 30 miljoen DM. Meer
dan 100 man burgerpersoneel
en een onbekend aantal mili
tairen zijn erbij betrokken.
Er zijn woon- en werkruim
ten, conferentiezalen. Drie
grote keukens verzorgen de
bewoners met maaltijden, die
in minstens tien kantines
worden uitgedeeld. De voor
raden zijn aangelegd voor
een verblijf van maximaal
twee jaar. Ongeveer elk an
derhalf jaar wordt een deel
van de voorraadkamers leeg
gemaakt en met verse le
vensmiddelen gevuld. Opge
ruimd voedsel, van rijst tot
gekookte ham, verschijnt zo
doende weieens op de menu
kaarten van de talrijke res
taurants in het Ahrdal. „Na
tuurlijk mogen we de gasten
niet zeggen dat ze het nood
rantsoen van de bondskanse
lier opeten", aldus een res
tauranthouder.
De kilometers lange wegen
in de Kafka-achtige bunker
worden met elektrokarren of
met de fiets afgelegd. Ook
hier heeft de bureaucratie
toegeslagen: verkeersborden
staan een snelheid toe van 5
kilometer per uur, „met uit
zondering van voetgangers".
In deze spookstad kan om
elke hoek gevaar loeren.
Luidsprekers waarschuwen
voor het betreden van zwaar
beveiligde afdelingen. Wie de
waarschuwingen negeert
wordt via automatisch slui
tende hekken van de buiten
wereld afgesloten.
Stress
Het leven in de comfortabele
bunker is niettemin een hard
gelag, ontdekte Preute. Bij de
oefeningen, waarbij ambte
naren wekenlang kabinetje
spelen en beslissingen nemen
over leven en dood, hebben
meer dan 30 bewoners een
zenuwinzinking gehad. De
stress van het verblijf in de
bunker werd door menigeen
afgereageerd via overmatig
alcoholgebruik. Daarom be
horen ook psychiaters en
psychologen tot de 3.000 uit
verkorenen.
De officiële hoofdingang van
de bunker bij Dernau, zal in
tijd van nood niet benut wor
den. Wellicht omdat daar dan
een te grote toeloop is van
bewoners uit de omgeving,
die geen beveiligd onderko
men hebben. Het gerucht dat
er een 20 kilometer lange on
deraardse gang is van het mi
nisterie van defensie in Bonn
naar de bunker, kon Preute
niet verifieren, al ontmoette
hij een arbeider die daar „ze
ven eden" op wilde doen.
Evenmin kwam Preute er
achter wie de bunker heeft
ontworpen. „Het moeten in
elk geval mensen zijn die elk
gevoel voor realiteit hebben
verloren", zo meent hij. Bij
het ontwerp is te zeer uitge
gaan van de ervaring uit de
Tweede Wereldoorlog, dat de
bescherming beter is naar
mate het beton dikker is.
„Maar tegen raketten met
zeer grote trefzekerhéid haalt
al dat beton niets uit", meent„
Preute.
De Keulse journalist ging
niet alleen op onderzoek uit
om het Duitse publiek voor
te lichten. Preute: „Ik heb
mijn boek ook geschreven
voor al degenen die op uiterst
geheime lijsten tot de uitver
koren overlevenden van de
lange atoomnacht behoren. U
weet nog niet wat u te wach
ten staat, maar ik wens u
veel plezier".
Brits bestuur
na 1997 weg
uit Hong Kong
HONG KONG Groot-Brit-
tannië verwacht niet dat Hong
Kong onder Brits bestuur
blijft, na het aflopen van de
pachtovereenkomst met China
in 1997. Dat heeft de Britse
minister van buitenlandse za
ken, Sir Geoffrey Howe, ver
klaard na besprekingen in Pe
king.
Het is voor het eerst dat Lon
den laat doorschemeren dat de
soevereiniteit en de bestuurlij
ke macht over de kroonkolo
nie zullen worden overgege
ven aan China. De Britse rege
ring wil echter dat het huidige
(kapitalistische) systeem in de
kroonkolonie blijft gehand
haafd en dat het gebied een
„hoge mate van autonomie"
krijgt. Dat is van essentieel be
lang voor Hong, Kong om wel
varend en stabiel te blijven, al
dus de Britse minister, volgens
wie Peking van plan is het
huidige systeem in de kroon
kolonie minstens vijftig jaar
na 1997 „fundamenteel" aan te
houden. Sir Geoffrey wees er
wel op, dat de overeenkomst
met China, voordat verdragen
worden getekend, aanvaard
baar moet zijn door zowel het
Britse parlement als de bevol
king van Hong Kong.
Avonturier legde met
motorjacht 45.000 kilometer af
HARLINGEN Eilco
Kazemier (62) uit Sneek is
terug in Nederland. Hij
maakte met zijn motor
jacht Bylgia II een reis
rond de wereld. Gister
middag om kwart voor
twaalf arriveerde hij in
een uitstekende conditie
in Harlingen. Duizenden
mensen bereidden de
avonturier een warm ont
haal in de Friese haven
stad.
Bij zijn vertrek, vorig jaar op
24 september vanuit dezelfde
haven, beloofde Kazemier op
20 april terug te zijn. Hij heeft
die belofte gestand kunnen
doen. Met deze reis heeft hij in
ieder geval drie records op zijn
naam gebracht.
Hij is als eerste met een motor
jacht rond de wereld gevaren.
Hij stak als eerste in zijn eentje
de Atlantische Oceaan over in
16 dagen en passeerde alleen
de Grote Oceaan. Bovendien is
zijn plan om vanuit de-Engelse
havenstad Plymouth de we
reld rond te varen in 200 da
gen, uitgekomen. De Sneker
deed daar precies 198 dagen en
23,5 uur over.
Kazemier had al eerder een
wereldreis gemaakt, maar toen
met een zeiljacht, de Bylgia I.
Wereldreiziger Eilco Kazemier werd in Harlingen door duizenden mensen juichend binnengehaald.
„Een zeilboot is in zijn bewe
gingen echter niet te vergelij
ken met een motoijacht. Ik
zag daarom ook verschrikke
lijk tegen de reis op, maar het
is me allemaal erg meegeval
len".
Het moeilijkste traject is de
tocht over de Middellandse
Zee gjeweest. „Het was daar
bijzonder slecht weer en het
hele traject zat de wind tegen
met ëen kracht van vier tot
zeven. Het schip heeft twee
weken verschrikkelijk liggen
stampen. Het maakte geweldi
ge klappen. Dat was ver
schrikkelijk vermoeiend".
De slechtste ervaring in de ha
vens deed hij op in Colombo.
„Daar was het een verschrik
kelijke vuile en corrupte ben
de. Van de proviand, die ik
daar met veel moeite en voor
veel geld_ aan boord kreeg,
bleek bijna alles bedorven te
zijn. Van de 127 dollar, die ik
daar aan voedsel heb uitgege
ven, zijn zeven pakken spa
ghetti overgebleven. De rest
heb ik allemaal overboord
moeten gooien".
De wereldreiziger heeft in to
taal 25.800 zeemijlen afgelegd.
Dat is 45.000 kilometer. Hij is
152 dagen op zee geweest. Zijn
schip, van Nederlands fabri
kaat, voer met een gemiddelde
snelheid van 7,1 knopen (13
kilomèter per uur). Kazemier
vertrok op 27 september uit
Plymouth en arriveerde daar
op 13 april.
Hij heeft deze reis helemaal
uit eigen zak betaald. De trip
kostte hem alles bij elkaar
40.000. Kazemier is van plan
het de komende zomer wat
„dichterbij huis te zoeken".
„Ik ga een tochtje maken naar
de Oostzee, naar Leningrad,
denk ik".
BEIROET/DAMASCUS De Libanese president Ge
mayel en het Syrische staatshoofd Assad zijn het eer
gisteren eens geworden over een plan van zes punten,
dat Libanon vrede moet brengen.
Eeri van de gevolgen hiervan was, dat een neutrale buffermacht
gisteren aan de „groene lijn" posities innam tussen de strijdende
partijen, die zich verbroederden en begonnen terug te trekken.
Volgens een ooggetuige verlieten aan „het front van Ain Rum-
maneh-Shiah christenen en islamieten hun bunkers, liepen op
elkaar af en kusten elkaar".
Gemayel en Assad zijn volgens Libanese bronnen onder meer
eens geworden over de noodzaak snel een nieuw Libanees kabi
net op brede basis te vormen. Het kabinet moet geleid gaan wor
den door de pro-Syrische ex-premier Rashid Karame. Ook de
leiders van de shi'itische „Amal"-beweging en de Druzenmilitie,
Berri en Joumblatt, zullen tot de regering toetreden. Christelijke
groepen hebben overigens direct hun veto over de benoeming
van Karame uitgesproken. Verder zal het parlement worden
uitgebreid tot 130 zetels (65 voor de christenen en 65 voor de
islamieten). Over het Libanese leger hebben Assad en Gemayel
afgesproken dat het opperbevel zal worden gevormd door offi
cieren uit de diverse groeperingen.
WOENSDRECHT Mensen van het Interkerkelijk Comité
Tweezijdige Ontwapening (ICTO), het Oud Strijders Legioen
(OSL) en „Constructief Jong Nederland" hebben gisteren in
Woensdrecht gedemonstreerd tegen de vredesbeweging. Zij pro
testeerden tegen een stille tocht (een zogenaamde kruisweg)
waaraan zo'n 700 mensen uit de vredesbeweging deelnamen.
Met pamfletten waarschuwden zij voor de Russen. Ook deelden
ze een landkaart van de Sovjet-Unie uit met daarop de plekken
waar concentratiekampen zouden zijn. De politie hoefde niet in
te grijpen. De zogenaamde kruisweg bestond uit een stille tocht
vanaf de Volksabdij in Ossendrecht naar de prikkeldraadomhei
ning rond de vliegbasis Woensdrecht, waar eventueel kruisram
ketten worden gestationeerd. Langs de „Kruisroute" stonden ze
ven kruisstaties opgesteld, waar de deelnemers aan de kruisweg
steeds even stil stonden, mediteerden en zongen.
Een goed scheepstoilet
hoeft niet duur te zijn.
Tenminste, niet bij Nautilus
Watersport. Kunststof.
Kompleet met pomp.
Kan onder, op en
boven de waterlijn.
Van 277,25 tijdelijk.
en zolang de voorraad
strekt f|99r
NAUTILUS WATERSPORT B.V. Treilerweg65 I
25$3 DB Scheveningen Tel. 070-547171
IFRIEMELS
Tüe CCMWYCWXd. C, DAAR ÉEN IK AP GKAAW j
TCEbl Ce dXfUlTT&l Me KWWM VAfiCEH Cf IK
MEEG iw'is) porje 6Art2ENBOftD2A6.
"T
Vervolg van de voorpagina
DEN HAAG De hotelboten
in de Amsterdamse wateren
mogern in ieder geval met de
paasdagen onderdak blijven
verschaffen aan toeristen. Vol
gens die voorzitter van de afde
ling rechtspraak van de Raad
van State bestaat er geen on
aanvaardbaar brandgevaar.
De voorzitter kwam gisteren
tot dit voorlopig oordeel. De
aanzeggingen van de gemeen
te Amsterdam aan zeven eige
naren om hun schepen onver
wijld te ontruimen is voor in
ieder geval veertien dagen ge
schorst.
De gemeente had tegen de re
ders willen optreden, omdat de
boten naar haar oordeel
brandgevaarlijk zijn. Volgens
de brandweer beschikken ne
gen van de vijftig boten niet
genoeg veilige vluchtgangen.
Kapteyn erkent dat de ge
meente zich mag bemoeien
met de brandveiligheid op pas
sagiersschepen, maar hij vindt
het niet in de haak dat Am
sterdam pas afgelopen donder
dag in actie kwam.
Gelet op dit „gebrek aan voor
geschiedenis" meent hij dat de
gemeente zich niet redelijk
heeft opgesteld. Ook over de
beweerde brandgevaarlijkheid
van de schepen was Kapteyn
niet helemaal overtuigd. De
meeste schepen zijn goedge
keurd door de scheepvaartin
spectie.
ElviS-aUtO ^eze aut0 is een van trekpleisters op de teldse Oldtimer-show, die met Pasen in de Groenoordhallen
wordt gehouden. Het is de Cadillac van Elvis Presley en hij zal ongetwijfeld niet alleen door auto-enthousias-
trekpleister ten worden bewonderd. Maar je mag er niet aankomen. Het meterslange gevaarte wordt streng bewaakt.
